Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi" được thực hiện nhằm xây dựng môi trường lớp học để giáo dục lễ giáo cho trẻ; giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động học; giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động chơi; giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi; giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội, ngày lễ;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi

Tên sáng kiến: Một số biệp pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 – 4 tuổi. - Nội dung sáng kiến: Giáo dục mầm non là hệ thống đầu tiên của giáo dục quốc dân, chịu trách nhiệm chăm sóc - giáo dục trẻ từ 0-6 tuổi. Đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên trong việc hình thành nhân cách con người, nếu không làm tốt việc chăm sóc - giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó khăn, phức tạp. Vì vậy trong mục tiêu giáo dục Mầm non phải trang bị cho trẻ những gì tốt nhất cả về mặt vật chất và tinh thần một cách toàn diện. Như chúng ta đã biết, ở lứa tuổi mẫu giáo, đặc biệt là mẫu giáo bé là giai đoạn vô cùng quan trọng để tạo cho trẻ một số kỹ năng sống ban đầu, đặt nền tảng vững chắc trong suốt quá trình phát triển sau này của trẻ. Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong việc hình thành và phát triển nhân cách vì kinh nghiệm của trẻ còn quá nghèo nàn, đơn điệu… Việc phát triển toàn diện của trẻ được chứa đựng trong tất cả các hoạt động như: học tập, lao động, vui chơi… đều mang ý nghĩa và vai trò giáo dục lễ giáo cho trẻ. Giáo dục lễ giáo có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp. Giáo dục lễ giáo là giáo dục cả về phẩm chất đạo đức và tính cách, lối sống của trẻ, hình thành cho trẻ nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lứa tuổi mầm non đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa. Bên cạnh đó nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế, một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo, có phụ huynh thì chiều con quá mức, cũng có phụ huynh kiếm sống do công việc bộn bề, có điều kiện về kinh tế nên giao hẳn việc chăm sóc giáo dục con cái cho người giúp việc. Có nhiều cháu mới đi học chưa biết chào hỏi, thưa gửi lễ phép còn trả lời trống không với người lớn tuổi, bạn bè và cô giáo. Trước thực trạng đó là một giáo viên dạy ở ở lớp mẫu giáo (3 - 4 tuổi) trực tiếp chăm sóc - giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ và nhận thấy rằng giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo hiện nay là việc làm cần thiết có vai trò to lớn trong quá trình phát triển toàn diện cho trẻ. Chính vì thế, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” để nghiên cứu. - Giải pháp Qua quá trình giảng dạy và khảo sát trẻ đầu năm học, bản thân tôi tìm tòi nghiên cứu và đã tìm ra một số giải pháp để áp dụng vào “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 – 4 tuổi” như sau: Xây dựng môi trường lớp học để giáo dục lễ giáo cho trẻ. Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động học.
Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động chơi. Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi. Giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội, ngày lễ Giáo dục lễ giáo bằng hình thức khích lệ, tuyên dương trẻ kịp thời. Giáo viên tự rèn luyện bản thân để là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục lễ giáo cho trẻ Phối kết hợp với các bậc phụ huynh. - Tính mới sáng tạo: Sáng kiến thể hiện tính mới vì bản thân đã kết hợp được nhiều phương pháp để giáo dục lễ giáo cho trẻ 3- 4 tuổi. Trong mỗi phương pháp đều đưa ra những giải pháp mới như: + Xây dựng môi trường lớp học để giáo dục lễ giáo cho trẻ Cùng với toàn ngành thực hiện theo phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tôi đã vận động đồng nghiệp và các cháu dọn vệ sinh trường lớp, nhặt rác bỏ vào thùng rác, tạo thói quen không vứt rác bừa bãi trên sân trường và nơi công cộng. Tạo điều kiện cho cháu tự mình trồng và chăm sóc thêm cây hoa, cây cảnh trong trường, điều đó khiến các cháu rất vui và thích thú, qua đó tôi giáo dục trẻ biết yêu thiên nhiên, yêu lao động, gần gũi với thiên nhiên hơn. Điều này trong những năm trước tôi thực hiện chưa tốt, chưa tin tưởng vào khả năng của trẻ, chưa cho trẻ tự trồng và chăm sóc cây kiềng vì sợ trẻ bôi bẩn lên quần áo. Đối với môi trường sư phạm trong lớp, luôn chú ý tạo môi trường lớp học phù hợp lứa tuổi trẻ. Vào ngày thứ sáu cuối tuần, tôi cùng trẻ lau dọn, sắp xếp các đồ chơi gọn gàng ngăn nắp theo các góc đúng nơi quy định. Qua những hoạt động này, trẻ trở nên ham thích lao động. Trước đây, tôi còn làm thay trẻ và chưa thường xuyên tổ chức hoạt động lao động để trẻ được tham gia hoạt động. Ngoài ra tôi đã xây dựng góc tuyên truyền lễ giáo với những hình ảnh sinh động, hấp dẫn và thay đổi sau mỗi chủ đề của tháng điều đó được phụ huynh quan tâm và hỗ trợ rất cao. Trước đây tôi còn mang hình thức đối phó, gập khuôn trong cách trang trí góc tuyên truyền chỉ là hình ảnh bé khoanh tay thưa ông bà hay cha mẹ và chưa thường xuyên thay đổi tranh ảnh nên chưa tạo sự bắt mắt, chú ý từ phụ huynh, + Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động học Tiếp theo, lồng ghép giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động học vào từng lĩnh vực nhằm hình thành cho trẻ thói quen hành vi văn hóa. Tiết dạy giúp trẻ hướng tới những cảm xúc, tình cảm từ đó hình thành cho trẻ những thói quen hành vi lễ phép. Với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo nói riêng, thời gian học ở trường mầm non chiếm rất nhiều thời gian trong ngày. Ở đó trẻ sẽ học hỏi lẫn nhau học cả cái tốt và cái chưa tốt. Vì thế tôi thấy giáo dục lễ giáo cho trẻ là rất cần thiết và phù hợp tại trường mầm non. Quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ được thực hiện chủ yếu thông qua tiết học.
Qua giờ khám phá xã hội "Trò chuyện về các thành viên trong gia đình bé" Cho trẻ kể về các thành viên trong gia đình mình: Gia đình con có những ai? Bố (mẹ) con làm nghề gì? Trong gia đình con yêu quý ai nhất? Vì sao? Mọi người trong gia đình phải như thế nào với nhau? Qua đó giáo dục trẻ biết yêu quý và chào hỏi lễ phép mọi người trong gia đình Hoặc giờ học âm nhạc bài hát “Bông hoa mừng cô”, cô đàm thoại: Đối với cô giáo con phải như thế nào? Khi tặng hoa cho cô các con tặng bằng mấy tay? Từ đó giáo dục trẻ khi trao hoặc nhận quà từ người lớn phải bằng hai tay, khi nhận quà phải nói lời cảm ơn. + Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động chơi Đối với trẻ ở lứa tuổi này trẻ học bằng chơi, chơi mà học, thông qua hoạt động chơi trẻ được thực hành, được trải nghiệm các vai khác nhau trong cuộc sống hàng ngày của người lớn. Trẻ được đóng vai bố, mẹ, người bán hàng, cô giáo, bác sĩ…Lợi dụng đặc điểm sẵn có này tôi tích cực lồng ghép giáo dục lễ giáo vào các hoạt động vui chơi ở góc. Tôi nhập vai cùng trẻ quan sát và lắng nghe những lời đối thoại của trẻ để kịp thời uốn nắn khi có những biểu hiện chưa đúng từ đó hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi văn minh trong giao tiếp. Ở góc phân vai trò chơi bác sĩ tôi hướng dẫn trẻ biết đóng vai bác sĩ, biết thăm hỏi bệnh nhân ân cần, bác sĩ biết hỏi bệnh nhân, cháu đua chổ nào? Đau ra sao? Trẻ đóng vai bệnh nhân nhận thuốc bằng hai tay và nói cảm ơn đối với bác sĩ. Trong khi chơi nếu trẻ làm gì sai với bạn, tôi nhắc nhở trẻ phải biết xin lỗi, giáo dục cháu chơi đoàn kết không tranh giành đồ chơi. Sau khi chơi xong tôi nhắc nhở trẻ thu dọn đồ chơi gọn gàng ngay ngắn, Trước đây tôi cũng có quan sát vai chơi, hành động chơi của trẻ nhưng chưa chú ý lắng nghe những lời đối thoại trong từng vai chơi, chưa nhập vai chơi cùng trẻ nên trẻ thể hiện trò chơi còn mờ nhạt. + Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi Để lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi thì việc chào hỏi lớp tôi đã thực hiện thường xuyên và rất tốt trong giờ đón, trả trẻ.., trong khi chào hỏi, tôi luôn chú ý quan sát từng cử chỉ, thái độ của trẻ hướng dẫn trẻ vòng tay trước ngực, nhìn về phía cô, đầu hơi cúi, giọng nói nhẹ như: “Thưa cô con mới vô! rồi nhắc nhở trẻ Thưa ba, mẹ ông, bà con đi học”. Trước đây việc trẻ đến lớp chào hỏi vẫn diễn ra thường xuyên nhưng chỉ mang hình thức đối phó, rập khuôn mà chưa có tính giáo dục cao, có cháu vừa chào cô vừa nhìn bạn hoặc vừa chào vừa chạy vào lớp, chưa vòng tay trước ngực. Hoặc giờ ăn khi cô đưa cho trẻ, cô gợi ý để trẻ biết nói cám ơn cô và biết nhận quà khi người lớn cho bằng hai tay cô mời trẻ và gợi ý để trẻ mời cô, mời các bạn cùng ăn cơm. Nhắc nhở trẻ ăn gọn gàng không để cơm rơi + Giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội, ngày lễ
Ngoài giáo dục lễ giáo qua giờ học, giờ chơi, tôi còn giáo dục các cháu thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội như ngày 20/11, 8/3, 30/4... Trẻ được biết ý nghĩa của những ngày lễ lớn: ngày 20/11 là ngày Nhà giáo Việt Nam, ngày 8/3 là ngày Quốc tế phụ nữ, ngày 30/4 là ngày giải phóng Miền Nam... Vào những ngày lễ, tôi tạo điều kiện cho trẻ tham gia lễ hôi, các tiết mục văn nghệ để chào mừng, đồng thời ôn lại truyền thống để giáo dục trẻ lòng tự hào dân tộc. Thông qua đó, khuyến khích trẻ học tập và phấn đấu để trở thành con người có ích cho xã hội. Đối với ngày tết Trung thu tôi chuẩn bị nhiều hoa quả, bánh kẹo, đèn ông sao, cho trẻ cùng chuẩn bị mày mâm ngũ quả tôi nhắc nhỡ trẻ giúp nhau trong khi làm, cùng nhau làm để có sản phẩm đẹp Hay ngày Noel, tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc với ông già Noel trẻ rất vui và háo hức và cùng hứa với ông già Noel sẽ thật ngoan ngoãn vâng lời để năm sau ông lại đến tặng quà. Từ những hoạt động như vậy trẻ được khắc sâu thêm những tính cách tốt đẹp, những hành động tốt để hoàn thiện nhân cách cho trẻ. + Giáo dục lễ giáo bằng hình thức khích lệ, tuyên dương trẻ kịp thời. Tâm lý của mọi người đều thích được khen hơn là chê, nhất là đối với trẻ lúc nào cũng muốn được khen nhiều. Điều không thể thiếu được trong việc lễ giáo là phần tuyên dương sau buổi học, buổi chơi. Những lời động viên, những phần thưởng nhỏ cũng làm trẻ vui sướng và khích lệ trẻ cố gắng hơn nữa để lại được khen, được thưởng. Một thành công lớn trong việc vận dụng biện pháp nêu gương trong giáo dục lễ giáo là tôi cho trẻ tự nhận xét về bản thân mình xem ngày hôm nay mình đã ngoan hay chưa, nhận xét trong lớp có những bạn nào ngoan, bạn nào chưa ngoan, tôi đã nghiên cứu lồng lễ giáo vào góc bé chăm ngoan bằng cách làm một số lọ hoa, trên đó ghi những tiêu chí để trẻ ngoan cắm những bông hoa vào lọ của mình vào nhằm động viên trẻ cố gắng phấn đấu hơn Ngoài ra tôi dành những món quà kịp thời, bất ngờ và các hình thức khen dễ thương để động viên trẻ. Có thể thưởng cho trẻ bông hoa, ngôi sao những ngày trẻ làm được việc tốt để trẻ có thể về khoe với ba mẹ trẻ rất thích thú và mong muốn ngày nào cũng ngoan đề nhận những món quà thú vị. Còn với bạn chưa ngoan thì tạo cơ hội bằng cách cho trẻ lên đọc thơ, hát múa và tặng những món quà nhỏ để khuyến khích động viên trẻ cố gắng hơn nữa. + Giáo viên tự rèn luyện bản thân để là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Là một giáo viên tôi luôn thấu hiểu được tâm trạng của trẻ, ở lứa tuổi này trẻ rất thích được cô yêu thương gần gũi và thích học theo tấm gương của cô. Vì vậy tôi luôn chuẩn mực trong giao tiếp với mọi người cũng như với trẻ: Tôi không to tiếng quát tháo, xưng hô với những lời nói nhẹ nhàng “cô và con”, vì trẻ thơ rất hay bắt chước nên mọi lời nói cử chỉ của tôi đều phải chuẩn mực và tôi luôn ý thức được rằng ở trường mầm non cô giáo chính là người mẹ hiền thứ 2 của trẻ. Giờ đón trẻ hoặc trả trẻ tôi luôn ân cần dịu dàng với trẻ và chuẩn mực trong xưng hô với cha mẹ trẻ. Nếu trẻ có hành vi hoặc lời nói không hay thì tôi nhẹ nhàng góp ý,
khuyên bảo tuyệt đối không mắng phạt làm cho trẻ sợ hãi. Trong giờ ăn cháu lười ăn và ăn rất chậm, tôi đã đến động viên cháu phải ăn nhanh và ăn hết suất cho cơ thể mau lớn, khỏe mạnh. Trong giờ chơi cháu tranh giành đồ chơi và đánh cháu nhau tôi đến bên 2 cháu hỏi xem lý do và khuyên bảo cháu, nếu muốn đồ chơi của bạn hay muốn chơi cùng bạn thì con phải mượn bạn, chứ không được tranh giành đồ chơi của bạn, như thế là không tốt + Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục lễ giáo cho trẻ Tôi đã áp dụng công nghệ thông tin và đưa đến cho trẻ những hình ảnh thật về hành vi văn minh, lễ phép, tôi cho trẻ xem đoạn phim về các bạn nhỏ đang nhặt rác ở sân trường và giáo dục cho trẻ biết các bạn đang làm vệ sinh môi trường để giữ gìn vệ sinh chung hoặc đưa ra các clip về hành vi đúng hành vi sai về việc bảo vệ môi trường. Yêu cầu trẻ chọn hành vi đúng và chỉ ra hành vi sai. Nếu cháu chọn đúng sẽ cho hiệu ứng mặt cười, các cháu chọn sai sẽ hiện ra mặt mếu, điều đó trẻ rất thích thú và tham gia học tập với hiệu quả cao.Trước đây tôi chưa linh hoạt thay đổi phương pháp, chưa đưa công nghệ thông tin nhiều trong giáo dục lễ giáo trẻ. + Phối kết hợp với các bậc phụ huynh Bên cạnh đó tôi đã thực hiện tốt giải pháp tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh. Cùng với mục tiêu xã hội hóa giáo dục thì phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Vì vậy việc phối kết hợp với các bậc phụ huynh trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ là vô cùng cần thiết. Trong buổi họp phụ huynh đầu năm tôi trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ để phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của vấn đề cùng nhà trường giáo dục trẻ, nhất là trong tình hình hiện nay nhiều nền văn hóa và trò chơi giải trí đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi của trẻ. Vì thế nên tôi đã thẳng thắn trao đổi với phụ huynh không nuông chiều con, phải giải thích cho trẻ biết điều tốt, xấu, từ đó trẻ hiểu mong muốn của mình là chưa ngoan và sai để từ đó giáo dục trẻ. Ngoài ra tôi trao đổi trực tiếp với phụ huynh vào giờ đón trả trẻ, qua Zalo của lớp, hoặc trao đổi theo từng học kỳ vào sổ bé chăm ngoan để phụ huynh nắm bắt kịp thời cùng kết hợp để có biện pháp giáo dục trẻ tốt nhất. - Tính khả thi: Sáng kiến kinh nghiệm viết ra dựa trên cơ sở thực tiễn được đúc rút từ thực tế qua nhiều năm trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ nên rất dễ thực hiện ở lớp tôi. Sáng kiến mang lại tính khả thi cao đã được áp dụng trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ ở lớp Mầm trong năm học 2020-2021 - Hiệu quả mang lại: Trước khi chưa đưa ra sáng kiến này thì tôi thấy nề nếp các cháu còn chưa tốt (nhiều cháu xưng hô mất lịch sự, đến lớp chưa biết chào cô, chưa biết cất đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định...), nhưng từ khi tôi đưa sáng kiến này vào áp
dụng ở lớp tôi thì tôi thấy các cháu có thói quen, hành vi tốt được tiến bộ một cách rõ rệt. Trẻ biết chào hỏi lễ phép đạt tỷ lệ là 92% (so với đầu học kì 1 là 44% tăng 48% ). Trẻ biết nhường nhịn giúp đỡ bạn tỷ lệ là 88% ( so với đầu học kì 1 48% tăng 40). Trẻ biết xin lỗi cảm ơn tỷ lệ là 85% (so với đầu học kì 1 là 44% tăng 41%). Trẻ biết giữ gìn vệ sinh tỷ lệ là 96% (so với đầu học kì 1 là 55% tăng 41%). Trẻ biết lấy và cất đồ dùng đúng nơi quy định tỷ lệ là 88% (so với đầu học kì 1 là 55% tăng 33%). Trẻ phối hợp đoàn kết giúp đỡ bạn tỷ lệ là 88% (so với đầu học kì 1 là 44% tăng 44%). Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp tỷ lệ là 85% (so với học kì 1 là 51% tăng 34%). Trẻ ngoan hơn lễ phép hơn: Biết chào hỏi khi có khách đến chơi, biết trao nhận bằng 2 tay, biết cảm ơn, xin lỗi, biết quan tâm giúp đỡ bạn bạn bè... Tinh thần hợp tác của các bậc phụ huynh ngày một cao hơn khi thấy con mình có sự thay đổi. Phụ huynh cảm thấy hài lòng và tự giác trao đổi cùng cô để có thêm kiến thức giáo dục trẻ ở gia đình. Các bậc phụ huynh thì có những biến chuyển rõ rệt về lời ăn tiếng nói và hơn nữa còn biết quan tâm ngày càng nhiều hơn đến con em mình. - Đánh giá phạm vi ảnh hưởng: Làm thay đổi chất lượng dạy và học theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Giáo dục lễ giáo tuy không phải là một môn học trong giáo dục mầm non nhưng nó là cả một nội dung cần thiết và không thể thiếu được trong việc giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ. Giáo dục lễ giáo nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách và trí tuệ là nhiệm vụ mà những người làm công tác giáo dục luôn phải quan tâm và có biện pháp thực hiện. Chính vì vậy đề tài được áp dụng thường xuyên, liên tục và rộng rãi trong các trường mầm non Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trên là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
ĐỀ CƯƠNG PHẦN TRÌNH BÀY BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHĂM SÓC, NUÔI DƯỠNG, GIÁO DỤC TRẺ Tên đề tài: Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi NỘI DUNG I. ĐẶT VẤN ĐỀ Như chúng ta đã biết, ở lứa tuổi mẫu giáo, đặc biệt là mẫu giáo bé là giai đoạn vô cùng quan trọng để tạo cho trẻ một số kỹ năng sống ban đầu, đặt nền tảng vững chắc trong suốt quá trình phát triển sau này của trẻ. Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong việc hình thành và phát triển nhân cách vì kinh nghiệm của trẻ còn quá nghèo nàn, đơn điệu…
Việc phát triển toàn diện của trẻ được chứa đựng trong tất cả các hoạt động như: học tập, lao động, vui chơi… đều mang ý nghĩa và vai trò giáo dục lễ giáo cho trẻ. Giáo dục lễ giáo có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp. Giáo dục lễ giáo là giáo dục cả về phẩm chất đạo đức và tính cách, lối sống của trẻ, hình thành cho trẻ nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Thực trạng Đứng trước thực trạng lớp tôi đang phụ trách đã có những thuận lợi và khó khăn như sau: - Về thuận lợi: Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường đã tạo điều kiện đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như tài liệu phục vụ giảng dạy. Phòng học rộng rãi thoáng mát, lớp học đẹp mang tính sư phạm nên trẻ rất thích đi học và thuận lợi cho việc giáo dục trẻ. Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đến việc nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, đặc biệt là giáo dục lễ giáo Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. - Bên cạnh những thuận lợi còn gặp nhiều khó khăn như sau: Xây dựng môi trường giáo dục lễ giáo vẫn chưa phong phú nội dung và đa dạng về hình thức Nhận thức của trẻ chưa đồng đều nên việc truyền thụ kiến thức đến trẻ còn gặp rất nhiều khó khăn. Một vài trẻ ngôn ngữ còn hạn chế nên gặp khó khăn trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Có nhiều cháu mới đi học chưa biết chào hỏi, thưa gửi lễ phép còn trả lời trống không với người lớn tuổi và cô giáo xưng hô “mày” “nó” với bạn bè. Cháu chơi chưa hòa đồng còn hay đánh bạn, giành đồ chơi với bạn. Khi chơi xong chưa biết cất đồ chơi gọn gàng, đúng nơi quy định. Bên cạnh đó do điều kiện hiện nay các gia đình có ít con nên nuông chiều con cái, chỉ chăm sóc cho con mình mạnh khỏe, chóng lớn mà chưa quan tâm đến thái độ hành vi của trẻ cũng như việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. 2. Biện pháp thực hiện: Trước những khó khăn trên, tôi đã đưa ra một số biện pháp cho lớp mình như sau: 2.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường lớp học để giáo dục lễ giáo cho trẻ Thực hiện theo phong trào của ngành “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Bản thân trồng rất nhiều cây xanh ở góc nhiên thiên, ở đó trẻ được
tự tay mình chăm sóc cây xanh như: tưới nước, nhổ cỏ, lau lá cho cây... Tôi đã nhắc nhở các cháu rằng muốn có môi trường xanh - sạch - đẹp thì chúng ta phải góp phần chăm sóc, bảo vệ cây ở lớp, ở nhà cũng như ở nơi công cộng. Tôi luôn chú ý tạo môi trường lớp học phù hợp lứa tuổi trẻ, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, mỗi góc đều được làm mới và có kệ góc. Qua những hoạt động này, trẻ trở nên ham thích lao động, biết cảm nhận vẻ đẹp của thế giới tự nhiên gần gũi xung quanh. Để sân trường sạch đẹp vào giờ hoạt động ngoài trời, tôi thường cho trẻ cùng cô tham gia lao động như nhổ cỏ, nhặt lá cây... Cuối tuần, tôi cùng trẻ lau dọn, sắp xếp các đồ chơi ở các góc chơi gọn gàng ngăn nắp. Lớp tôi có thùng rác để ở ngoài hành lang, tôi thường nhắc nhở trẻ phải vứt rác vào đúng nơi quy định. Qua thời gian, tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã có ý thức giữ gìn vệ sinh trường, lớp học như không vứt rác bừa bãi, chơi xong biết cất dọn đồ chơi đúng nơi quy định. 2.2. Biện pháp 2: Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động học Với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo bé nói riêng, thời gian học ở trường chiếm rất nhiều thời gian trong ngày. Ở đó trẻ sẽ học hỏi lẫn nhau học cả cái tốt và cái chưa tốt. Vì thế tôi thấy giáo dục lễ giáo cho trẻ là rất cần thiết và phù hợp tại trường mầm non. Quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ được thực hiện chủ yếu thông qua tiết học. VD: Qua giờ khám phá xã hội "Trò chuyện về các thành viên trong gia đình bé" Cô cho trẻ kể về các thành viên trong gia đình mình: - Gia đình con có những ai? Bố (mẹ) con làm nghề gì? - Trong gia đình con yêu quý ai nhất? Vì sao? - Mọi người trong gia đình phải như thế nào với nhau? - Cô giáo dục trẻ biết yêu quý và kính trọng lễ phép mọi người trong gia đình 2.3. Biện pháp 3: Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động chơi. Đối với trẻ ở lứa tuổi này “Trẻ học mà chơi, chơi mà học”. Đặc biệt vui chơi là hoạt động có ảnh hưởng quyết định đến sự hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Trẻ thể hiện được những hành vi ứng xử về giao tiếp và bộc lộ cá tính của mình. Qua đó giáo viên có thể phát hiện những mặt mạnh, mặt yếu của trẻ để kịp thời giáo dục trẻ hoặc phát huy những tính cách tốt ở trẻ. Trong giờ vui chơi trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau trong cuộc sống người lớn. Tôi tiến hành lồng ghép lễ giáo vào hoạt động vui chơi; qua đó, trẻ được đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, câu cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay, tôi luôn theo dõi quan sát trẻ trong các vai chơi để kịp thời uốn nắn sửa sai cho trẻ. VD: Trong trò chơi ở góc bán hàng: - Khi có người mua hàng, người bán hàng có thái độ, nói với người mua hàng
như thế nào? - Người mua hàng phải như thế nào? Khi chơi ở góc bán hàng trẻ đã biết xưng hô đúng mực trẻ đóng vai người bán hàng thì phải biết mời chào khách, khi khách trả tiền thì phải biết cảm ơn, người mua hàng thì phải biết cầm tiền bằng 2 tay đưa cho người bán hàng. Qua hoạt động này cháu mạnh dạn và thành thạo dần trong giao tiếp, ứng xử, biết chào hỏi mọi người xung quanh mình. So với đầu năm lớp tôi đã giảm tình trạng trẻ nói trống không. Trẻ đã biết nói đầy đủ câu, biết cảm ơn, xin lỗi đúng lúc đúng chỗ. 2.4. Biện pháp 4: Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi Bên cạnh đó, việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi là rất cần thiết: Giờ đón, trả trẻ tôi rất ân cần và chuẩn mực trong xưng hô. Lúc đầu trẻ mới đi học tôi phải thường xuyên nhắc nhở các cháu khi tới lớp phải biết khoanh tay chào cô, chào bố mẹ và các bạn... khi bố mẹ đón về nhà thì trẻ cũng biết khoanh tay chào ông bà và mọi người xung quanh. Ngày nào tôi cũng nhắc trẻ như vậy và tôi đã hình thành cho trẻ được thói quen biết chào hỏi và lễ phép đối với mọi người. Không chỉ khi tới lớp và ra về trẻ biết chào hỏi mọi người, mà mỗi khi có BGH tới thăm lớp hay các cô đến chơi với lớp mình thì trẻ cũng biết khoanh tay chào các cô. Sau một thời gian thực hiện những thói quen về lễ giáo, chất lượng trẻ lớp tôi tăng lên rõ rệt, trẻ biết chào hỏi cô và khách đến lớp Ngoài ra, tôi còn giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động: Trong giờ hoạt động ngoài trời, giờ chơi tự do hay giờ hoạt động lao động. VD: Trong giờ chơi ngoài trời, thấy cháu Nguyên giành chơi xích đu và xô bạn ngã Cô giáo hỏi trẻ: - Nếu con làm bạn đau, ngã thì con nói như thế nào? Trong giờ chơi thì các con phải biết đoàn kết yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau, không tranh giành đồ chơi của nhau biết nói lời cảm ơn xin lỗi, và khi chơi xong các con biết cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định. Bên cạnh đó, tôi còn giáo dục các cháu thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội như ngày 20/11, 8/3... Tôi cho trẻ làm thiệp tặng cô nhân ngày lễ 20/11, qua đó cháu biết kính trọng, lễ phép cô giáo. 2.5. Biện pháp 5: Tự rèn luyện bản thân để là tấm gương sáng cho trẻ noi theo Là một giáo viên tôi luôn thấu hiểu được tâm trạng của trẻ, ở lứa tuổi này trẻ rất thích được cô yêu thương gần gũi và thích học theo tấm gương của cô. Vì vậy tôi luôn chuẩn mực trong giao tiếp với mọi người cũng như với trẻ: Tôi không to tiếng quát tháo, xưng hô với những lời nói nhẹ nhàng “cô và con”, vì trẻ thơ rất hay bắt chước nên mọi lời nói cử chỉ của tôi đều phải chuẩn mực và tôi luôn ý thức được rằng ở trường mầm non cô giáo chính là người mẹ hiền thứ 2 của trẻ. Nếu trẻ có hành vi hoặc lời nói không hay thì tôi nhẹ nhàng góp ý, khuyên
bảo trẻ tuyệt đối không lớn tiếng hay mắng phạt trẻ làm cho trẻ sợ hãi. VD: Trong giờ chơi thấy cháu tranh giành đồ chơi và đánh bạn. Tôi nhẹ nhàng đến bên 2 cháu hỏi xem lý do và khuyên bảo cháu nếu muốn đồ chơi của bạn hay muốn chơi cùng bạn thì phải mượn bạn, chứ không được tranh giành đồ chơi của bạn, như thế là không tốt 2.6. Biện pháp 6: Khích lệ tuyên dương trẻ kịp thời Tâm lý của mọi người đều thích được khen hơn là chê, nhất là đối với trẻ lúc nào cũng muốn được khen nhiều. Điều không thể thiếu được trong việc lễ giáo là phần tuyên dương sau buổi học, buổi chơi. Tôi đã nghiên cứu lồng lễ giáo vào góc bé chăm ngoan bằng cách làm một số lọ hoa, trên đó ghi những tiêu chí để trẻ ngoan cắm những bông hoa vào lọ của mình vào nhằm động viên trẻ cố gắng. Thứ 6 hàng tuần, vào giờ nêu gương Bé ngoan, trước khi cắm hoa tôi cho trẻ tự nhận xét về mình. Trẻ nào ngoan tôi nêu gương ra cho cả lớp nhận xét và tặng cho trẻ 1 bông hoa cắm vào lọ hoa của mình. Và tôi thường kể cho trẻ nghe những câu truyện về những tấm gương tốt, nhằm kích thích trẻ học ngoan học giỏi và cố gắng học tập những tấm gương tốt trong câu truyện để được cô khen. 2.7. Biện pháp 7: Phối kết hợp với các bậc phụ huynh Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp không thể thiếu.. Trong buổi họp mặt đầu năm tôi đã mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo để phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của vấn đề để cùng nhà trường giáo dục trẻ.Tôi thường trao đổi trực tiếp với phụ huynh vào giờ đón trả trẻ, hoặc trao đổi vào sổ bé ngoan để phụ huynh nắm bắt kịp thời cùng kết hợp để có biện pháp giáo dục trẻ tốt nhất. Tôi trao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời gian để chăm sóc dạy dỗ trẻ nhiều hơn, điều này đặc biệt quan trọng đối với tình hình hiện nay vì nhiều trò chơi giải trí và nền văn hóa không lành mạnh làm ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của trẻ. Bên cạnh đó tôi đã thẳng thắn trao đổi với phụ huynh không nuông chiều con, phải giải thích cho trẻ biết điều tốt, xấu, từ đó trẻ hiểu mong muốn của mình là chưa ngoan và sai. 3. Kết quả Sau thời gian áp dụng “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 -4 tuổi”, qua khảo sát đã thu được kết quả như sau: Tiêu chí đánh giá Đầu HKI Tỷ lệ (%) Cuối HKI Tỷ lệ (%) Trẻ biết chào hỏi lễ 8/18trẻ 44,4% 16/18 trẻ 88,9% phép Trẻ biết nhường nhịn 9/18 trẻ 50% 15/18 trẻ 83,3% giúp đỡ bạn Trẻ biết xin lỗi cảm ơn 8/18 trẻ 44,4% 15/18 trẻ 83,3%
Trẻ biết giữ gìn vệ sinh 10/18 trẻ 55,5% 16/18 trẻ 88,9% Trẻ biết lấy và cất đồ 10/18 trẻ 55,5% 15/18trẻ 83,3% dùng đúng nơi quy định Trẻ phối hợp, đoàn kết 8/18 trẻ 44,4% 14/18 trẻ 77,8% giúp đỡ bạn Trẻ mạnh dạn tự tin 7/18 trẻ 44,4% 13/18 trẻ 72,2% trong giao tiếp Trẻ ngoan hơn lễ phép hơn: Biết chào hỏi khi có khách đến chơi, biết trao nhận bằng 2 tay, biết cảm ơn, xin lỗi, biết quan tâm giúp đỡ bạn bạn bè... Tinh thần hợp tác của các bậc phụ huynh ngày một cao hơn khi thấy con mình có sự thay đổi. Phụ huynh cảm thấy hài lòng và tự giác trao đổi cùng cô để có thêm kiến thức giáo dục trẻ ở gia đình Các bậc phụ huynh thì có những biến chuyển rõ rệt về lời ăn tiếng nói và hơn nữa còn biết quan tâm ngày càng nhiều hơn đến con em mình. II. KẾT LUẬN: Giáo dục lễ giáo tuy không phải là một môn học trong giáo dục mầm non nhưng nó là cả một nội dung cần thiết và không thể thiếu được trong việc giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ. Giáo dục trẻ phát triển về nhân cách con người cần phải có thời gian và tính kiên trì vì trẻ nhỏ tất cả đều là “tập” và “làm quen”, dễ thích và nhanh chán. Giáo dục lễ giáo nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách và trí tuệ là nhiệm vụ mà những người làm công tác giáo dục luôn phải quan tâm và có biện pháp thực hiện. IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ: Tạo điều kiện cho giáo viên được tham quan học tập ở trường bạn Tổ chức bồi dưỡng các chuyên đề có nội dung giáo dục lễ giáo để giáo viên có điều kiện trao dồi các kỹ năng, kiến thức về giáo dục lễ giáo cho trẻ. Giai xuân, ngày 24 tháng11 năm 2020 DUYỆT CỦA HIỆU TRƯỞNG GIÁO VIÊN