Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục trẻ 4 - 5 tuổi hòa nhập trong trường mầm non

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài nhằm tìm ra các biện pháp để trẻ hoà nhập với các bạn trong lớp, nhằm phát huy hiệu quả của giáo dục toàn diện nhân cách giúp trẻ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp hòa nhập với cộng đồng xã hội. Đồng thời giáo dục lòng nhân ái, tình cảm yêu thương của các bạn trong lớp cùng học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục trẻ 4 - 5 tuổi hòa nhập trong trường mầm non

PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận: “Trẻ em là hạnh phúc của gia đình Là tương lai của đất nước” Trẻ em là một tế bào của gia đình là tương lai của Đất Nước là mối quan tâm hàng đầu của gia đình cộng đồng và toàn xã hội. Trẻ em là tương lai của đất nước do đó trẻ em cần được hưởng sự giáo dục, dạy dỗ chu đáo của mọi người từ gia đình thầy cô đến xã hội, đặc biệt là đưa trẻ em các lứa tuổi mầm non được giáo dục hoà nhập trường mầm non. Vì vậy giáo dục trẻ hoà nhập là nhiệm vụ quan trọng của gia đình, toàn xã hội, có tính nhân văn trong toàn ngành giáo dục nói chung và của các cô trong nhà trường nói riêng. Giáo dục trẻ hoà nhập cũng là một trong những nhiệm vụ của xã hội cần quan tâmgiúp đỡ để trẻ được phát triển đầy đủ các mặt về thế chất, trí tuệ được tham gia các hoạt động xã hội như các bạn khác, nên khích lệ tự tin đưa trẻ tớitrường mầm non để trẻ được hoà nhập với các bạn cùng trang lứa Là một giáo viên mầm non việc giáo dục hoà nhập trẻ vào các hoạt động cùng các bạn trong lớp quả là một điều khó khăn, vất vả với giáo viên, nhưng vì tình thương và trách nhiệm, tôi xin đóng góp một phần nhỏ bé và trách nhiệm giáo dục trẻ hoà nhập tại trường mầm non lứa tuổi mẫu giáo 45 tuổi. 2. Cơ sở thực tiễn: Nếu trẻ hoạt động riêng biệt sẽ không bao giờ trẻ khám phá ra những điều lý thú mà trẻ có thể biết và trẻ sẽ không hoà nhập với xã hội hiện nay. Vì vậy cho trẻ hòa nhập với trẻ bình thường giúp cho trẻ phát triển toàn diện; từ đó chúng có thể tìm được và phát huy những tiềm năng mà trẻ học được để phát triển toàn diện thông qua các hoạt động chung với các bạn bình thường trên lớp. Là một giáo viên chủ nhiệm phụ trách lớp 45 tuổi B2 được nhà trường phân công năm học 20182019. Sỹ số của lớp 49 cháu trong đó có 27 nam, 22 nữ, một trẻ khuyết tật về phát triển vận động nên trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ có giấy chứng nhận của Thương binh xã hội chứng nhận. Qua tìm hiểu khả năng của trẻ tôi nhận thấy cần cho trẻ hoà nhập với bạn bè cùngđộ tuổi. Tôi 1/18
suy nghĩ, làm thế nào để trẻ hoà nhập với các bạn một cách tích cực nhất. Tôi hàng ngày chăm sóc và chứng kiến những thiếu hụt của trẻ tôi đã cảm nhận được sự thiệt thòi mà trẻ đang phải gánh chịu. Song biện pháp giáo dục như thế nào để trẻ hòa nhập bắt kịp với bạn bè cùng nhóm tuổi là công việc hết sức khó khăn và vất vả. tôi đã tìm tòi nghiên cứu mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục trẻ 4 5 tuổi hòa nhập trong trường mầm non”. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Tìm ra các biện pháp để trẻ hoà nhập với các bạn trong lớp, nhằm phát huy hiệu quả của giáo dục toàn diện nhân cách giúp trẻ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp hòa nhập với cộng đồng xã hội. Đồng thời giáo dục lòng nhân ái, tình cảm yêu thương của các bạn trong lớp cùng học. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Nghiên cứu về vấn đề giáo dục hòa nhập trẻ Nguyễn Tuấn Minh học lớp 45 tuổi B2 thông qua các hoạt động chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻtrong trường mầm non. IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT – THỰC NGHIỆM Bạn Nguyễn Tuấn Minh của lớp 4 – 5 tuổi B2 hoà nhập trường mầm non Sơn Đông. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích và tổng hợp các tài liệu lý luận và những văn bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Tham khảo tài liệu. Tìm hiểu thực trạng trẻ hoà nhập trong lớp. 2. Phương pháp trải nghiệm Thực hành trải nghiệm, quan sát trong quá trình giảng dạy, trong các hoạt động trên lớp có trẻ hoà nhập giáo dục trong trường mầmnon. 3. Phương pháp đánh giá Theo dõi, đánh giá sự tiến bộ của trẻ, phát huy điểm tích cực và giúp đỡ, trẻ những hạn chế của trẻ được hoà nhập. VI. THỜI GIAN THỰC HIỆN Bắt đầu: Từ tháng 8 năm 2018 Kết thúc: Tháng 4 năm 2019 2/18
PHẦN B: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN. Quyền của trẻ trong công ước nêu rõ mọi trẻ em cần được hưởng một cuộc sống trọn vẹn và đầy đủ trong những điều kiệnđảm bảo phẩm giá, thúc đẩy khả năng tự lực, tạo điều kiện dễ dàng cho trẻ tham gia tích cực vào cộng đồng. Bên cạnh đó trẻ được chăm sóc đặc biệt và tùy theo nguồn lực có sẵn, phải khuyến khích và đảm bảo dành cho trẻ em hoà nhập vào trường mầm non và mọi người có gia đình và nhà trường cùng chung tay góp sức đặc biệt là nhiệm vụ của giáo viên mầm non là nền tảng quan trọng giúp trẻ được can thiệp sớm. Là một giáo viên mầm non với lòng yêu nghề, mến trẻ, tận tụy với nghề Tôi luôn suy nghĩ phải làm thế nào để chất lượng giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật trong trường mầm non ngày càng được nâng cao, giúp trẻ có những kỹ năng tự phục vụ cho bản thân để trẻ vững bước vào đời, hòa nhập với cộng đồng và là những con người có ích cho xã hội, cho đất nước. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN Giáo dục hòa nhập cho trẻ ở trường mầm non đang là một công việc rất quan trọng trên thế giới nói chung và đặc biệt đang được thực hiện. Có thể nói giáo dục hòa nhập là mô hình giáo dục trẻ có hiệu quả nhất. Trong vài năm qua giáo dục hòa nhập đã thực hiện dưới sự chỉ đạo của Sở giáo dục và Phòng giáo dục, trường mầm non Sơn Đông đã huy động trẻ khuyết tật trong diện hoà nhập ra lớp hòa nhập cùng các bạn theo chương trình. Cùng với sự phát triển giáo dục nói chung và giáo dục hòa nhập trẻ trong trường mầm non nói riêng, đã có bước chuyển biến khá tích cực. Trong năm học 20182019 trường đã tiếp nhận 3 trẻ trong diện hoà nhập, trong đó lớp tôi có một cháu hoà nhập dạng khuyết tật về vận động, trẻ có sức khỏe yếu nên trẻ ít vận động chậm phát triển trí tuệ. Vì vậy ngay từ đầu năm học tôi đã trăn trở suy nghĩ một số biện pháp giúp trẻ khuyết tật hòa nhập tại lớp 4 5 tuổi B2. Tôi đã mạnh dạn đưa nội dung này vào việc viết đề tài SKKN để góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp trồng người, mang lại điều tốt đẹp nhất cho thế hệ tương lai của đất nước. III. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI THỰC HIỆN. 1. Khảo sát thực tế 3/18
Năm học 2018 2019, tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công phụ trách lớp 4 – 5 tuổi B2. Lớp có 3 giáo viên. Lớp tôi có tổng số 49 cháu, trong đó có 22 cháu nữ và 27 cháu nam, có cháu Nguyễn Tuấn Minh trong diện cần hoà nhập trong trường mầm non, cháu bị chậm phát triển vận động dẫn đến ngôn ngữ kém, cháu sinh ngày 20/6/2014, cơ thể cháu phát triển không đồng đều, khó khăn trong vận động, ít giao tiếp với các bạn vì thế ngôn ngữ của cháu chậm phát triển, cháu thường ít nói mà chỉ nói khi muốn biểu lộ điều gì, đầu năm học cháu hay ngồi một mình không chơi đùa cùng các bạn, không tham gia các hoạt động của lớp, cháu còn hay đi vệ sinh luôn tại chỗ ngồi, đi ngoài ra quần mà không biết. Khả năng tự phục vụ bản thân của cháu còn hạn chế như: xúc cơm, mặc quần áo, vận động, sinh hoạt cá nhân... Với tình hình thực trạng như trên trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: 2. Thuận lợi Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo về cơ sở vật chất đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng giáo dục và đào tạo Thị xã trong đó có nội dung giáo dục hòa nhập trẻ trong trường mầm non, mỗi trẻ trong diện hoà nhập được tính tương đương bằng 5 trẻ bình thường. Cháu Tuấn Minh được tham gia hoạt động học hòa nhập trẻ khuyết tật cho Phòng giáo dục Thị Xxa Sơn Tây. Ban giám hiệu nhà trường quan tâm giúp đỡ và tạo điều kiện cho giáo viên được tập huấn học hỏi kinh nghiệm về giáo dục trẻ hoà nhập qua tiết dạy của đồng nghiệp trong trường và dự các tiết dạy trẻ giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật các trường điểm Thành phố Hà Nội kinh nghiệm của bản. Được sự quan tâm chia sẻ của các bậc phụ huynh, của bạn bè đồng nghiệp có học sinh hòa nhập chia sẻ kinh nghệm cho nhau. Sự phối kết hợp đồng đều giữa 3 giáo viên trong lớp cùng nhiệt tình chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và trẻ trong diện hoà nhập nói riêng. 3. Khó khăn Giáo viên không được đào tạo về chuyên biệt giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Đồ dùng, đồ chơi dành riêng cho trẻ hoà nhập chưa có gây khó khăn cho giáo viên trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ. 4/18
Trẻ chân yếu chậm phát triển vận động, ý thức tự vệ sinh cá nhân kém, mọi hoạt động của rẻ đều phải có sự giúp đỡ của gia đình và giáo viên. Nhà trường chưa có phòng riêng để dạy cho trẻ hoà nhập vào những tiết dạy riêng biệt. Từ những khó khăn trên tôi đã tiến hành khảo sát tìm hiểu nhu cầu khả năng của trẻ, lập kế hoạch can thiệp sớm, theo dõi hàng ngày ghi vào sổ nhật ký và đánh dấu những gì trẻ chưa đạt được để đưa vào kế hoạch tuần sau các mục tiêu dành cho cháu Nguyễn Tuấn Minh theo từng tuần của tháng 9 như sau Dựa theo cách tính qua bảng theo dõi trẻ đạt: Ghi chú: Rõ rệt: + Chưa rõ rệt: +_ Chưa được: _ Nội dung khảo sát Tuần 1 Tuần 2 Tuần 3 Tuầ n 4 Trẻ biết tự ăn uống _ _ +_ +_ Biết súc miệng chải răng _ _ _ _ Trẻ biết tự rửa tay _ _ +_ +_ Trẻ biết tự đi vệ sinh _ _ +_ +_ Trẻ biết tự mặc quần áo _ _ _ _ Biết chơi cùng nhau +_ +_ +_ +_ Biết phát âm, nói rõ câu, từ... _ _ +_ +_ Hiểu khi nghe cô và các bạn nói +_ +_ +_ +_ Biết đi lại một mình, biết cầm nắm các đồ + + + + dùng Tham gia các hoạt động học tập, vui chơi _ _ _ _ Biết tô màu, cầm bút... _ _ _ _ Thực hiện vận động tinh trong giờ tạo hình _ _ _ _ Thực hiện các vận động thô _ _ +_ +_ Tuân theo các quy định của lớp _ _ _ _ Từ kết quả trên tôi thực sự băn khoăn làm sao để trẻ có được kỹ năng, sớm hòa nhập với cô giáo và bạn bè, làm sao trẻ có thể tự tin trong giao tiếp, biết quan tâm chia sẻ và hợp tác. IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4 – 5 TUỔI GIÁO DỤC HÒA NHẬP TRONG TRƯỜNG MẦM NON. 1. Biện pháp 1: Khảo sát dạng tật của trẻ. 1.1.Phối hợp phụ huynh 5/18
Gia đình và nhà trường là cái nôi nuôi dưỡng trẻ trong những tháng đầu đời. Chính vì vậy việc kết hợp giữa nhà trường và gia đình là yếu tố góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ hoà nhập. Từ đầu năm khi bắt đầu nhận chủ nhiệm lớp Tôi thấy cháu Minh có đặc điểm của một trẻ không bình thường tôi đã trao đổi với phụ huynh của cháu về đặc điểm của trẻ từ khi sinh ra đến bây giờ như thế nào? Vì sao cháu lại bị như vậy. Tôi rất đồng cảm với gia đình cháu, ban đầu bố mẹ cháu tỏ ra rất e ngại và không thích khi cô giáo đề cập về vấn đề cháu chậm phát triển vận động không được nhanh nhẹn như các bạn. Vì bản thân phụ huynh hay né tránh không nhìn nhận được sự thật mà khẳng định con mình vẫn bình thường như những trẻ bình thường, mỗi lần trao đổi xong ngày hôm sau gia đình lại cho cháu nghỉ nhiều lần gọi điện trao đổi phụ huynh đã nhận ra cho cháu tới lớp đều. Qua nhiều lần trao đổi trực tiếp với phụ huynh về tình hình của cháu ở trên lớp bố mẹ cháu cũng đã hiểu và vui vẻ cùng các cô hợp tác để tìm cách tốt nhất chăm sóc giáo dục cho cháu Minh.Sau khi gia đình đã hiểu thì thường xuyên trao đổi cùng giáo viên trên lớp về tình hình của cháu Minh. Là giáo viên của cháu tôi cũng đã kịp thời thỏi thăm về động viên tìm sách báo tài liệu đưa phụ huynh cùng tham khảo. Hình ảnh: Giáo viên trao đổi tài liệu với phụ huynh Gia đình cháu cũng rất hài lòng và cảm thấy vui vẻ khi được các cô quan tâm như vậy và hứa sẽ cùng nhà trường chăm sóc giáo dục cháu tốt hơn để tìm cách giúp trẻ hoà nhập đạt kết quả tốt nhất. 1.2. Tìm hiểu đặc điểm tâm lý trẻ. 6/18
Tôi đặc biệt quan tâm đến cháu Minh là trẻ trong diện hoà nhập của lớp tôi. Ngay từ lần đầu tiên tiếp xúc tôi đã có ấn tượng với cháu. Tôi quan tâm đến sức khỏe, nhận thức, hành vi của cháu. Qua trò chuyện trao với phu huynh của cháu tôi đã hiểu thêm về cháu để có những biện pháp giáo dục chuyên biệt giúp cháu sớm hòa nhập với môi trường giáo dục bình thường. Khả năng vận động của trẻ: Kỹ năng vận động thô (Cháu không đi, không chạy nhảy được vì chân rất yếu, luôn ngồi một chỗ, thời gian đầu tới lớp cháu Minh không đi được còn bò) Kỹ năng vận động tinh của cháu: Cầm vật nhỏ nhẹ sự di chuyển của ánh mắt còn chậm chạp, các chi còn yếu, kỹ năng cầm bút, cầm kéo còn yếu… Cảm giác, tri giác: Chậm chạm. Tư duy: Chủ yếu là tư duy cụ thể, tính không liên tục, tính logic kém. Trí nhớ: Hiểu chậm, quên nhanh. Chú ý: Thời gian chú ý ngắn, khó tập trung vào một công việc thiếu tính bền bỉ và ít tập chung. Ngôn ngữ: Rất hạn chế, vốn từ ít, phát âm không rõ, nói không đủ câu. Hành vi: Có thể ngồi im một chỗ rất lâu. Thần kinh: Có gì không vừaý là cháu ném đồ dùng, đồ đặc, cào cấu mọi người xung quanh. Sau khi các bạn ngủ hết con mới ngủ. Vệ sinh cá nhân: Thường là không biết tự vệ sinh cá nhân, trẻ không biết đi tiểu đại tiện đúng nơi quy định, ý thức vệ sinh cá nhân kém. 2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch giáo dục hòa nhập cho trẻ Giáo dục một đứa trẻ bình thường đã khó, giáo dục một đứa trẻ hoà nhập lại càng khó khăn hơn. Vì lẽ đó giáo dục trẻ hoà nhập là phương thức giáo dục chung trẻ hòa nhập không chỉ đơn giản là đứa trẻ hoà nhập vào trong một chương trình giáo dục chung với trẻ bình thường. Trong hoạt động giáo dục hòa nhập, giáo viên phải giáo dục hoà nhập trẻ cùng với các bạn trong lớp. Để chuyên đề giáo dục hòa nhập trẻ hoà nhập đạt hiệu quả cao tôi luôn kết hợp với BGH nhà trường và phụ huynh học sinh, đưa ra kế hoạch 7/18
giáo dục hòa nhập trẻ theo chủ đề sự kiện để giúp trẻ trong diện hoà nhập tự tin hòa nhập vào trường mầm non. Kế hoạch giáo dục hòa nhập trẻ trong năm học 2018 2019: Thời Mục tiêu giáo dục Nội dung giáo dục gian Tháng Trẻ biết về lớp 4 Hình Thức: Thông qua hoạt động nhóm, cá 9 5 tuổi B2 của bé nhân và tập thể. Dạy trẻ nhận biết Giới thiệu tên cô giáo của các bạn trong về màu sắc. Dạy trẻ lớp, các khu vực sinh hoạt của lớp, vị trí ăn một số bài hát, bài cơm, uống nước, lau mặt, ngủ và một số thơ, câu chuyện có góc chơi trong lớp: Góc kỹ năng, bé khéo trong kế hoạch tay, bé chơi thao tác vai, góc sách chuyện,…. tháng. Dạy trẻ các Biện Pháp: Dạy trẻ nhận biết màu sắc qua bài tập phát triển hoạt động khám phá và một số hoạt động chung, đặc biệt phát khác. triển cơ tay và cơ Dạy trẻ tuân theo một số quy định khi chân đi thăng bằng tham gia các hoạt động trong ngày như: trên ghế Thể dục sáng, hoạt động học, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, giờ ăn, giờ ngủ, giờ chơi…. Trẻ biết một số đặc Hình Thức: Thông qua các hoạt động tổ, Tháng điểm trên khuôn mặt nhóm cá nhân dạy trẻ biết vị trí trên khuôn 10 cảu bé. mặt của trẻ. Trẻ biết tên đồ Biện pháp: Dạy trẻ nói một số từ chỉ đặc dùng cá nhân, đồ điểm của quần áo. dùng vệ sinh. Dạy trẻ biết thể hiện tình cảm, cảm xúc Trẻ nhận biết được của trẻ đối với bà, mẹ, cô giáo nhân ngày hoa tươi, bưu thiếp 20/10. Cho trẻ dán trang trí bưu thiếp để dùng để tặng cho bà, tặng bà, mẹ và cô giáo nhân ngày 20/10. cho mẹ nhân ngày Tập nói với người lớn khi có nhu cầu ăn 8/18
20/10. ngủ vệ sinh, tập một số thao tác đơn giản Rèn trẻ kỹ năng trong rửa tay, lau mặt để trẻ có kỹ năng cơ hoạt động chung vui đẳng về thói quen vệ sinh văn minh. chơi cùng các bạn. Trò chuyện về Hình thức: Dạy qua nhóm, cá nhân và các người thân trong gia hoạt động khác: Dạy trẻ biết khoanh tay Tháng đình của bé và một chào cô, chào bố mẹ..., hướng dẫn trẻ biết 11 số đồ dùng trong đi vệ sinh khi có nhu cầu. nhà. Biện pháp: Giúp Trẻ biết tên một số nghề Trẻ biết một số trong xã hội: Công an, bác sỹ, cô giáo,… nghề nghiệp trong xã Dạy trẻ: Tô màu, dán, hát, đọc thơ. hội. Dạy trẻ: Tô màu cái ti vi, trang trí khung ảnh Trẻ biết một số bài gia đình thông qua hoạt động rèn kỹ năng thơ, câu chuyện, bài giao tiếp trả lời mạch lạc tự tin đàm thoại hát có nội dung ngắn với cô và các bạn, hướng dẫn trẻ biết để đồ trong kế hoạch dung cá nhân dung nơi quy định khích lệ trẻ tháng. Dạy trẻ thể vận động cùng cô và các bạn, trẻ phấn khởi hiện tình cảm và kỹ cố gắng tập vận động năng bộc lộ cảm xúc với mọi người. Trẻ biết tên gọi một HìnhThức: Dạy trẻ tên gọi, đặc điểm nổi Tháng số đặc điểm nổi bật bật, thông qua hoạt động tổ, nhóm cá nhân 12… của cây, quả, hoa lợi ích của các loại hoa có, một số loại cây quen thuộc. ăn quả (cây bưởi, cây cam) và một số loại Trẻ có một số hiểu hoa: Hoa hồng cúc.... biết sơ đẳng về ngày Biện Pháp: Dạy trẻ nói các câu đơn giản 22/12, ngày lễ giáng về các loại hoa.VD: Hoa cúc,…hoa hồng có sinh thông qua các màu gì, hoa cúc đặc điểm gì kể tên một số hoạt động cho trẻ loài hoa trẻ biết, công dụng ích lợi của hoa, trải nghiệm vườn cổ dạy trẻ vận động cùng cô và các bạn qua Tích của trường trẻ bài hát Noel cùng cô các bạn đưa ra ý tưởng mạnh dạn tự tin làm quà tặng các bạn nhân dịp Noel. trong vận động cùng Dạy trẻ một số bài thơ, bài hát, câu chuyện cô và các bạn có trong kế hoạch tháng. 9/18
Dạy trẻ dán bưu thiếp tặng chú bộ đội. 3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường lớp học thân thiện 3.1. Môi trường tinh thần Môi trường học thân thiện với trẻ là nơi thực hiện và tôn trọng quyền trẻ em, là môi trường học tập hòa nhập, nơi đó không hề có sự phân biệt đối xử, giúp trẻ sống hòa đồng, là môi trường giáo dục hiệu quả, tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện, trẻ cảm thấy thoải mái, hứng thú, giúp trẻ phát triển tự nhiên, lành mạnh trên cơ sở các mối quan hệ gần gũi, thân thiện và hợp tác: Giáo viên với giáo viên, giáo viên với trẻ, trẻ với trẻ, phụ huynh nhà trường cộng đồng. *Xây dựng môi trường thân thiện gần gũi: Là người trực tiếp chăm sóc và giáo dục bé Nguyễn Tuấn Minh nên tôi luôn tạo điều kiện để cháu tham gia môi trường giáo dục thân thiện nhất để Minh sẽ cảm thấy vui vẻ, thoải mái và an toàn, điều quan trọng cô luôn gần gũi yêu thương quý mến tạo sự gần gũi thân thiện như nhà của trẻ, cô giáo như mẹ hiền, giúp cháu phát huy được mặt mạnh và nhanh chóng hòa nhập với môi trường giáo dục bình thường. *Xây dựng tập thể lớp biết đoàn kết, yêu thương và giúp đỡ bạn: Tôi luôn tạo điều kiện để cho cháu Minh được vui chơi hòa nhập với các bạn trong lớp như: hoạt động nhóm, vui chơi với bạn tạo ra mối liên hệ tình bạn, mối giao tiếp với các bạn khác, giúp cháu phát triển ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp xã hội. Tôi luôn tạo điều kiện và khích lệ các cháu trong lớp gần gũi với bạn, thường xuyên rủ bạn chơi cùng, không may bị bạn làm đau cũng không giận, không buồn hoặc đánh lại bạn. Hình ảnh cháu Minh đang hoạt động cùng các bạn Ngoài các giờ hoạt động học, tôi còn tổ chức cho Nguyễn Tuấn Minh với các bạn tại lớp được vui chơi, hoạtđộng cùng các bạn… giúp trẻ được làm quen với môi trường bên ngoài, tổ chức liên hoan chúc mừng sinh nhật 10/18
các bạn…để trẻ xây dựng mối quan hệ giữa trẻ với trẻ, trẻ có ý thức giúp đỡ bạn, tránh bắt nạt, xa lánh đối với bạn kém may mắn hơn mình. Hình ảnh Minh sinh nhật cùng các bạn và các chơi cùng cháu Minh *Xây dựng mối quan hệ giữa cô và trẻ: Khi Minh tham gia vào các hoạt động tôi luôn bổ sung các kiến thức mà cháu tiếp thu chậm cũng như những kiến thức mà cháu còn chưa tiếp thu được. Trong quá trình cháu tham gia vào các hoạt động tại lớp tôi luôn quan tâm, bao quát, gần gũi, khuyến khích kịp thời để cháu tiếp thu bài tốt, nhanh chóng hòa nhập với môi trường học tập bình thường. Ngoài ra tôi còn có những phần thưởng nhỏ để khuyến khích khi cháu trở nên ngoan hơn, Minh tỏ ra rất vui vẻ gần gũi hơn tự tin thích đến lớp và hòa đồng với các bạn. 3.2. Xây dựng môi trường vật chất Môi trường vật chất trong trường, lớp mầm non chính là các đồ dùng, trang thiết bị phục vụ công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục của cô và trẻ. Thông qua đó, trẻ dễ dàng nhận biết, phân biệt, khám phá thế giới xung quanh. Đặc biệt, nó còn quan trọng hơn nhiều đối với việc chăm sóc, giáo dục trẻ hoà nhập. Tuy nhiên, thực tế ở trường, lớp mầm non chưa có đồ dùng dành riêng cho trẻ hoà nhập. Chính vì vậy ngay từ đầu năm học, tôi và các đồng nghiệp làm đồ dùng sáng tạo, thiết kế các chủ đề sự kiện của tháng, nội dung giáo dục trẻ phù hợp tôi lưu ý đến những hình ảnh mở để giúp trẻ hoà nhập hiểu và tích cực tham gia các hoạt động. Xây dựng nội quy của lớp học cụ thể. Ví dụ: Góc “Thư viện” tôi đã dùng các ký hiệu hình ảnh quy định kỹ năng góc xem sách,tranh chuyện, trẻ không được xé sách truyện, không vẽ lên sách Góc xây dựng: Tôi đã dùng các ký hiệu hình ảnh để trẻ có kỹ năng chơi, không tranh giành đồ chơi, không chạy nhảy trong khi chơi, biết cất đồ chơi gọn 11/18
Góc Phân vai: Tôi dùng các ký hiệu hình ảnh để hướng dẫn kỹ năng chơi: không nói to, biết chơi cùng nhau và biết cất đồ chơi gọn gàng.... Bên cạnh việc xây dựng nội dung quy định của từng góc chơi, tôi còn xây dựng những góc mở, bài tập mở thật gần gũi, dễ hiểu để thu hút sự tham gia của cháu. Hình ảnh: Các góc của lớp để trẻ hoạt động Với việc xây dựng nội quy lớp học bằng những hình ảnh, ký hiệu đơn giản, cụ thể, dễ hiểu đã giúp cháu Minh dễ dàng thực hiện theo. Qua đó góp phần vào việc định hình và xây dựng những hành vi mong đợi ở trẻ. Lớp học được trang trí đẹp với nhiều đồ dùng, đồ chơi sáng tạo, nhiều góc mở tại các góc chơi giúp cho cháu Minh lớp tôi rất ham thích đến lớp. Chính vì vậy việc tiếp thu kiến thức của cháu cũng dễ dàng và đạt hiệu quả cao hơn. 4. Biện pháp 4: Giáo dục hòa nhập trong tất cả các hoạt động một ngày của trẻ. 4.1.Hoạt động đón trẻ, thể dục sáng Giờ đón trẻ là lúc cô cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường. Tôi đã giao tiếp nắm bắt tâm tư tình cảm với trẻ, nhận biết và diễn tả cảm xúc thân thiện, ân cần, chào hỏi để gần gũi, tác động tới trẻ. Cháu Minh gặp khó khăn về vận động nên trong các buổi thể dục sáng Tôi và các cháu thường giúp đỡ cháu Minh xuống sân tập thể dục tập cùng các bạn, dần dần cháu Minh cũng tự tin và mạnh dạn hơn. Tôi luôn khuyến khích, động viên để trẻ tập tốt hơn trong các lần sau, như vậy bạn Minh giờ đã đi chậm được một mình và cùng cô các bạn tập thể dục buổi sáng, bạn Minh có thể đi lên cầu thang với sự giúp đỡ của cô, tôi thấy rõ sự tiến bộ của trẻ. Đây quả là niềm vui của tôi, các cô và gia đình cháu Minh. 12/18
Hìnhảnh cháu Tuấn Minh tập cùng các bạn thể dục sáng 4.2. Hoạt động học Trong hoạt động học để không làm ảnh hưởng đến các bạn khác tôi thường cho cháu Minh ngồi gần cô để dễ quan sát. Cháu bị chậm phát triển thể chất nên cháu rất hay quên nên rất khó cho tôi trong việc dạy cháu. Cháu thường hay lơ đãng không chú ý, tôi phải nhắc nhở cháu nhiều lần. Đối với các bài thơ khi dạy cháu tôi thường đọc rất chậm từng câu ngắn trong bài thơ, bài hát, có những từ khó tôi giảng giải cho cháu hiểu và đọc lại nhiều lần nhấn mạnh để trẻ đọc theo cô. Mỗi ngày tôi dành riêng cho cháu 10 15 phút để dạy cháu đọc thơ và trò chuyện cùng cháu. Đối với giờ kể chuyện ngoài việc kể cho cháu nghe cùng các bạn trong lớp, đến hoạt động chiều tôi lấy sách tranh truyện có hình ảnh ra để đọc cho cháu nghe, kể cho cháu nghe nhiều lần và cho cháu chỉ vào truyện để cháu biết tên các nhân vật trong câu chuyện, ngoài ra cô gợi ý hỏi trẻ về tính cách của các nhân vật để cháu Minh trả lời rèn kỹ năng nghe và tư duy ghi nhớ của trẻ qua giờ kể chuyện. Hình ảnh: Cô đang kể chuyện cho trẻ nghe. Đối với hoạt động vận động, vì cháu Minh hạn chế về khả năng vận động nên tôi quan tâm và giúp đỡ cháu khi thực hiện vận động được tốt hơn. tôi thường xuyên dành thời gian linh hoạt trong một ngày hoạt động để hướng dẫn them cho cháu Minh giữa cô và trẻ trong hoạt động thể chất nhiều hơn xo với bạn. 13/18
Hình ảnh cô can thiệp cá nhân. 4.3. Chơi ngoài trời Hoạt động ngoài trời giúp trẻ tiếp xúc với thế giới xung quanh. Muốn tiếp xúc được với thế giới xung quanh thì trẻ phải sử dụng hệ thống các giác quan. Nhưng ở trẻ hoà nhập lớp tôi lại mất khả năng đi lên xuống cầu thang. Do vậy khi cho trẻ hoà nhậptham gia hoạt động ngoài trời, tôi đã thiết kế một số hoạt động giúp trẻ dần tiến đến chức năng cảm nhận bình thường để tri giác các sự vật, hiện tượng cho trẻ hoà nhập và các bạn trải nghiệm hợp lý nhất. Chơi với cát và nước. Ném bóng vào rổ, chơi vườn cổ tích. Chơi bán hàng góc chợ quê, chơi với ông Đồ… Hình ảnh: Hoạt động chơi ngoài trời 4.4. Giờ hoạt động góc Cháu Minh thường gặp khó khăn trong việc về vận độngtôi luôn tạo điều kiện để Minh được hòa đồng với các bạn trong lớp, nắm được luật chơi, cách chơi, biết chơi đoàn kết với bạn. Nên tôi đã sử dụng các hoạt động sau tại các góc: Góc tạo hình: Vẽ, nặn, dán ,trang trí khung ảnh, dạy trẻ trang trí tấm bưu thiếp tặng cô 20/11di màu vẽgà con,bằng bàn tay nặn hòn bi,nặn con lật đật. Góc phân vai: Chơi với bộ đồ chơi nấu ăn, cho em bé ăn,.... …. Góc xây dựng: Trẻ biết lắp ghép hàng rào, xếp chồng các khối tạo thành ngôi nhà… 14/18
Góc vận động: Chơi gắp cua bỏ giỏ, chơi lăn bóng, truyền bóng, Góc thư viện của bé: Xem sách, truyện, xem lô tô, cùng làm tập sách Hình ảnh: cháu Tuấn Minh tham gia hoạt động tạo hình Ư 4.5. Hoạt động ăn Do trẻ hoà nhập trẻ không như các bạn bình thường khác, Minh cũng biết tự xúc cơm ăn nhưng cô phải nhắc nhở nhiều lần và rèn luyện thường xuyên cháu mới thực hiện được. Cháu xúc ăn còn rất vụng về, hay làm đổ cơm ra ngoài và thường hay ngồi đợi cô đến bón cơm cho mình. Tôi động viên cháu nên tự xúc ăn và chỉ dẫn cháu cách xúc cơm không làm rơi vãi, khen ngợi cháu kịp thời khi cháu làm tốt. Hình ảnh: CháuTuấn Minh chưa xúc cơm được và tự xúc cơm ăn 4.6.Giờ ngủ Là giờ được nghỉ ngơi sau khi tham gia vào các hoạt động một cách tích cực. Trong giờ ngủ, tôi quan tâm đến bé Minh như: hát ru bé ngủ, bật nhạc các ca khúc có giai điệu êm dịu đối với trẻ để trẻ dễ đi vào giấc ngủ,nếu cháu khó ngủ cô bế trẻ sang chỗ khác giỗ dành hoặc vỗ về để cháu ngủ. 4.7. Hoạt động chiều Sau khi ngủ dậy, tôi tổ chức cho Minh và các bạn trong lớp tập các bài tập nhẹ nhàng: Trò chơi kéo cưa lừa xẻ, lộn cầu vồng, chim sẻ và ô tô, gieo hạt và các trò chơi dân gian khác.... Khi tổ chức hoạt động chiều tôi tổ chức rèn các kỹ năng sống, các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ thông qua các hoạt động: Dạy trẻ kỹ năng đi dép, cất ba lô, mặc, cởi quần áo phù hợp theo thời tiết, chải tóc, đi vệ sinh đúng nơi qui định, cùng trẻ làm các đồ dùng đồ chơi tự tạo…. 15/18
Hình ảnh Cô và trẻ làm đồ chơi tự tạo 4.8. Tổ chức các hoạt động tập thể Tổ chức cho trẻ tham gia các ngày lễ hội chợ quê tại trường giúp trẻ hiểu thêm về văn hoá dân gian của Việt Nam, tôi quan tâm tạo điều kiện cho trẻ được giao lưu với các bạn trong trường, giao lưu gói bánh chưng xanh cùng lớp B1 và B2 tổ chức tại sân trường tạo mối quan tâm gắn bó giữa các bạn hai lớp tạo thêm sự trải nghiệm nét đẹp truyền thống dân tộc, cho trẻ hai lớp cùng trải nghiệm tạo tâm thế vui vẻ, phấn khởi, hào hứng cho trẻ tham gia. Đối với các hoạt động giao lưu, thăm quan, tôi tổ chức hoạt động ngoài trời, hoạt động góc, hoạt động thăm quan, giao lưu. Vì vậy tôi tích cực liên hệ với giáo viên các khối, lớp khác trong trường cho trẻ được giao lưu với nhau thông qua các trò chơi vận động (Lộn cầu vồng, mèo đuổi chuột, ném bóng vào rổ, kéo co, các ngày kỷ niệm 20/11…).cho trẻ thăm quan môi trường học của trường Tiểu học Sơn Đông. Hình ảnh Giáo viên phụ huynh các con gói bánh chưng ngày tết Hình ảnh cô và trẻ đi thăm quan trường tiểu học, chào mừng ngày 20/11 16/18
Qua việc tổ chức các hoạt động tập thể tôi thấy cháu Minh lớp tôi ngày càng tự tin, thoải mái, vui vẻ hơn trong giao tiếp với cô và các bạn. Khả năng giao tiếp, điều chỉnh hành vi của trẻ đã được cải thiện rất nhiều. 5. Biện pháp 5: Rèn một số kỹ năng cho trẻ. Ngoài việc học những kiến thức về thế giới xung quanh, Tôi thường rèn kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng sống cho cháu Minh. Đây là môn học đặc thù trong trường chuyên biệt. Cháu chưa có kỹ năng tự phục vụ như đi vệ sinh, rửa tay.... Một vấn đề quan trọng nữa là cháu Minh chưa nhận biết được sự nguy hiểm nên có thể có những hành động như sử dụng kéo, cho tay vào ổ điện, hoặc quạt cây đang chạy cho tay vào hoặc lấy bút chì chọc vào bàn ghế...ảnh hưởng đến an toàn của bản thân. Do đó, việc rèn luyện kỹ năng ở mức độ cơ bản này đối với cháu là điều tất yếu để giúp cháu có kỹ năng tự phục vụ bản thân. Dạy kỹ năng bảo vệ an toàn. Rèn luyện kỹ năng lễ giáo: Tôi luôn giáo dục cháu Minh biết chào cô, bố mẹ khi đi đến lớp, chào cô và các bạn khi ra về. Thời gian đầu năm Minh chưa dám nói, tôi hướng dẫn cháu sử dụng tay để chào, tôi thường dạy trẻ nói từng từ để tạo thành câu “Vâng ạ, con xin cô, con chào cô, con chào mẹ, chào các bạn...”. Tùy vào khả năng của bé Minh mà tôi tạo điều kiện để giúp Mimh dần dần tiến đến chức năng cảm nhận, nhất là phát triển các vận động của Minh gần như bình thườngvề phát triển vận động. Hình ảnh biết làm các kỹ năng tự phục vụ, chăm sóc cây xanh V. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN Trong những năm học gần đây lớp tôi 3 năm liên tiếp nhận học sinh của lớp có trẻ hoà nhập Mỗi năm có một trẻ hoà nhập khác nhau, nhưng năm học này nhà trường phân công dạy trẻ từ lớp 3 tuổi lên tiếp nhận luôn lớp 4 tuổi B2, nên tôi có thêm kinh nghiệm qua một năm dạy cháu Minh và nắm vững hoà nhập của cháu Minh nên dạy trẻ hoà nhập như cháu Minh Tôi bớt chút lo lắng khi tiếp nhận cháu Minh và được sự giúp đỡ của Ban giám hiệu 17/18
cùng các đồng nghiệpđã phối hợp thuận lợi nên tôi đã tìm ra phương pháp tốt nhấtđẻ chăm sóc giáo dục cháu Tuấn Minh, đã giúp tôi vượt qua những trở ngại và tìm ra phương pháp tốt nhất để dạy dỗ và chăm sóc cháu. Sau một thời gian áp dụng các biện pháp giáo dục kỹ năng dành cho trẻ khuyết tật, tôi thấy trẻ đã có sự tiến bộ thay đổi một cách rõ rệt, cụ thể như sau: Ghi chú:Rõ rệt: + Chưa rõ rệt: +_Chưa được: _ Nội dung khảo sát Đầu năm Cuối học kỳ I Tuầ Tuầ Tuầ Tuầ Tuầ Tuầ Tuầ Tuầ n 1 n 2 n 3 n 4 n 1 n 2 n 3 n 4 Trẻ biết tự ăn uống _ _ +_ +_ + + + + Biết súc miệng chải răng _ _ _ _ + + + + Trẻ biết tự rửa tay _ _ +_ +_ + + + + Trẻ biết tự đi vệ sinh _ _ +_ +_ + + + + Trẻ biết tự mặc quần áo _ _ _ _ + + + + Biết chơi cùng nhau +_+_ +_ +_ + + + + Biết phát âm, nói rõ câu, _ _ +_ +_ + + + + từ Hiểu khi nghe cô và các +_ +_ +_ +_ + + + + bạn nói Biết đi lại một mình, biết + + + + + + + + cầm nắm các đồ dung Tham gia các hoạt động _ _ _ _ _ _ + + học tập, vui chơi Biết tô màu, cầm bút... _ _ _ _ + + + + Thực hiện vận động _ _ _ _ +_ +_ + + tinh trong giờ tạo hình Thực hiện các vận động _ _ +_ +_ +_ +_ + + thô Tuân theo các quy định _ _ _ _ + + + + của lớp Sau khi nghiên cứu và áp dụng chương trình giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Bằng các kinh nghiệm và biện pháp đổi mới, sáng tạo, xây dựng môi trường lớp học thân thiện, tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, phát huy tính độc lập sáng tạo trong hoạt động cá nhân trẻ, trẻ mạn dạn tựu tin. PHẦN C. KẾT LUẬN I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM 18/18
Từ những biện pháp đã áp dụng tôi đã rút ra nhiều bài học, do tích lũy được trong suốt thời gian công tác và chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ,với mong muốn gửi đến đồng nghiệp, cha mẹ trẻ. Là những hợp tác phối hợp cùng giáo viên chung tay đồng thuận cùng chí hướng phối hợp chặt chẽ chao đổi thường xuyên cùng tìm hướng tốt nhất giúp khuyến khuyết của trẻ phát huy hết khả năng tiềm ẩn của trẻ cách tốt nhất những thông điệp mang tính thuyết phục nhằm giúp trẻ ngày một hoàn thiện những kỹ năng trong chặng đường hình thành nhân cách của trẻ. Giáo viên phải thật sự là người mẹ hiền bằng tình thương bao la của người mẹ, bằng những kinh nghiệm, những kỹ năng sư phạm, sự linh hoạt nhạy bén trong phương pháp giáo dục và quan tâm chăm sóc trẻ mọi lúc mọi nơi trong mọi hoạt động tạo hứng thú than thiện gần gũi trẻ thấy an toàn thoả mái thích đến lớp. Phát huy những thế mạnh của trẻ để trẻ tự đứng vững trên đôi chân của mình giúp trẻ phát triển đầy đủ cả thể chất và tinh thần, tạo cơ hội phát triển toàn diện để sau này trở thành những người con ngoan trò giỏicó ích cho gia đình và cho xã hội. II. KIẾN NGHỊ 1. Về phía trường mầm non Tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội tiếp cận và sử dụng những công nghệ mới trong chăm sóc và giáo dục trẻ hoà nhập mầm non, bổ xung đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ khuyết tật, tạo mọi điều kiện giúp đỡ giáo viên có trẻ khuyết tật cần được giáo dục hòa nhập về thời gian, không gian, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non nói chung và trẻ hoà nhập nói riêng. 2. Với cấp trên. Tổ chức nhiều buổi kiến tập, tập huấn về lĩnh vực giáo dục hòa nhập cho giáo viên được đi tham quan, học tập nhằm nâng cao nghiệp vụ chuyên môn để chăm sóc,nuôi dưỡng, giáo dục các cháu học hòa nhập nhập tốt hơn. Trên đây là“Một số biện pháp giúp trẻ 4 – 5 tuổi giáo dục hòa nhập trong trường mầm non”. Rất mong được sự quan tâm hỗ trợ của Hội đồng khoa học, bạn bè đồng nghiệp góp ý xây dựng, bổ xung thêm để tôi có được kinh nghiệm tốt hơn. Tôi xin trân thành cảm ơn! 19/18
XAC ́ NHÂN ̣ CUẢ HĐKH Sơn Đông,ngày.....tháng....năm 2019 TRƯƠNG̀ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của TM/HÔI ĐÔNG ̣ ̀ mình viết, không sao chép nội dung CHU TICH ̉ ̣ của người khác. Tac gia ́ ̉ Trần Thị Bích Hoàn TAI LIÊU THAM KHAO ̀ ̣ ̉ 1. Bộ tài liệu bồi dưỡng thường xuyên Modul 44 – Giáo dục cho trẻ khuyết tật hòa nhập. 2. Tài liệu hướng dẫn quản lý, can thiệp sớm và giáo dục trẻ khuyết tật mầm non. 3. Chương trình giáo dục hòa nhập 4. Nguyễn Thị Hạnh (Chủ biên): 100 hoạt động phát triển kỹ năng cho trẻ khuyết tật tuổi mầm non học hòa nhập Nhà xuất bản Hà Nội. 5. Nguyễn Thị Hạnh (Tổng chủ biên): 148 tình huống sư phạm trong giáo dục đặc biệt Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia Hà Nội. 6. Tham khảo qua thong tin đại chúng và báo chí 20/18