Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi phát triển thẩm mỹ qua hoạt động nặn

Chia sẻ: Mai Thị Hồ Chúc | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

207
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến trình bày một số biện pháp hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi phát triển thẩm mỹ qua hoạt động nặn giúp phát triển toàn diện nhân cách. Mời các bạn cùng tham khảo sáng kiến để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi phát triển thẩm mỹ qua hoạt động nặn

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN VĨNH THẠNH TRƯỜNG MẦM NON THẠNH TIẾN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN TRẺ 3 4 TUỔI PHÁT TRIỂN THẨM MỸ QUA HOẠT ĐỘNG NẶN Giáo viên: Nguyễn Thị Vân Dạy lớp: Mầm Năm học: 20182019 1
MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG I. ĐẶT VẤN ĐỀ 3 1. Lý do chọn đề tài 3 2. Dự kiến phương pháp giải quyết 3 II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3 1. Cơ sở lý luận 3 2. Cơ sở thực tiễn 4 3. Các biện pháp thực hiện. 5 3.1. Cung cấp kiến thức, vốn hiểu biết về cái đẹp cho trẻ 5 thông qua việc tạo môi trường trong lớp học và ngoài lớp học. 3.2. Rèn luyện kiến thức, kỹ năng óc sáng tạo thông qua hoạt 7 động có chủ định. 3.3. Tích hợp nội dung nặn vào các hoạt động khác có nội 9 dung phù hợp. 3.4. Cung cấp củng cố kiến thức kĩ năng nặn ở mọi lúc, mọi nơi. 9 3.5. Đi sâu bồi dưỡng các đối tượng trẻ (đạt, chưa đạt) 10 3.6. Tổ chức hội thi “bé khéo tay” tại lớp. 11 3.7. Phối kết hợp với phụ huynh. 11 4. Kết quả đạt được 12 III. KẾT LUẬN 12 1. Kết luận chung. 12 2. Phạm vi ảnh hưởng. 13 3. Ý kiến đề xuất 13 2
TÀI LIỆU THAM KHẢO 14 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Phát triển thẩm mỹ là 1 trong 5 lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ Mầm non. Với mỗi trẻ em nói chung, trẻ mầm non nói riêng đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, bởi nó chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh vật xung quanh, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc, hay 1 bông hoa đẹp, bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ nghĩnh… Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ tuổi ấu thơ. Vì vậy việc giáo dục thẩm mỹ cần được bồi dưỡng ngay từ tuổi mẫu giáo để ươm trồng những tài năng nghệ thuật cho tương lai. Nội dung hoạt động tạo hình nói chung, hoạt động nặn nói riêng trong trường mầm non là có vai trò rất quan trọng để phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp. Đây là yếu tố cần thiết góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách. Tuổi mầm non trẻ rất hứng thú và ham thích được hoạt động nặn nhất là việc sử dụng đất để nặn thành các đồ vật, con vật một sản phẩm mà trẻ yêu thích…chính từ các sản phẩm trẻ tạo ra, trẻ đặt tên gọi ,và tưởng tượng ra những gì trẻ thích, từ đó làm nảy sinh tình cảm yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp. Chính sự quan trọng của hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động nặn nói riêng đối với việc chăm sóc giáo dục trẻ mầm non mà tôi với vai trò là giáo viên mầm non tôi muốn góp một phần nhỏ bé của mình vào việc năng cao chất lượng giáo dục trẻ, đây là yếu tố cần thiết góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Đó là lý do tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp hướng dẫn cho trẻ 34 tuổi phát triển thẩm mỹ qua hoạt động nặn”. 2. Dự kiến phương pháp giải quyết. Phương pháp điều tra, khảo sát thực trạng. Phương pháp thử nghiệm thực hành. Phương pháp thống kê, tổng hợp kết quả Phương pháp đúc rút kinh nghiệm II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận 3
Theo nghiên cứu của tâm lý lứa tuổi tâm sinh lí của trẻ 3 tuổi giai đoạn đầu tuổi mẫu giáo, vận động của trẻ còn ở mức độ thấp các kỹ năng thao tác ban đầu còn hạn chế, vụng về như thao tác cắt, dán, cầm bút.... Đồng thời, trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô với bạn, lúc này môi trường sống, sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng xung quanh trẻ còn rất mới lạ, còn khó khăn trong việc thích ứng. Vốn ngôn ngữ của trẻ còn quá ít. Trẻ còn khó khăn trong diễn đạt nguyện vọng của mình bằng ngôn ngữ mạch lạc. Vì vậy hoạt động tạo hình chính là một thứ ngôn ngữ riêng để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh, thể hiện tình cảm của mình qua các sản phẩm. Chính từ các hoạt động đó sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ của trẻ. 2. Cơ sở thực tiễn Tôi được phân công dạy trẻ 3 tuổi (lớp mầm) từ nhiều năm nay, năm học 20182019, lớp tôi có 25 cháu cùng một độ tuổi nên nhả năng nhận thức khá đồng đều. Trong quá trình giảng dạy tôi đã gặp một số thuận lợi, khó khăn sau: * Thuận lợi: Bản thân luôn nhận được sự ủng hộ, quan tâm nhiệt tình của ban giám hiệu nhà trường, của các cấp lãnh đạo địa phương về việc tạo điều kiện cơ sở vật chất, trường lớp khang trang, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi cho cô và trẻ đặc biệt là chuẩn bị đầy đủ các loại đất nặn để trẻ thực hành. Có đội ngũ đồng nghiệp nhiệt tình, trình độ chuyên môn tốt luôn tạo điều kiện để học hỏi lẫn nhau trong công tác. Các cháu đi học được sắp xếp vào lớp theo đúng độ tuổi của mình. Đối với nhóm lớp 34 tuổi tôi trực tiếp phụ trách tuy trẻ mới đến lớp là phần đông, nhưng trẻ đi học khá đều, lại rất hăng say khi được cô tạo điều kiện cho trẻ tìm hiểu và hướng dẫn tham gia hoạt động nặn. Đa số trẻ có nề nếp tốt và rất mạnh dạn hứng thú tham gia vào hoạt động. Tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của việc hướng dẫn trẻ nặn không những cung cấp kiến thức tạo hình mà còn mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ về các sự vật hiện tượng xung quanh, mà quan trọng hơn là bước đầu nhen nhóm óc nghệ thuật cho trẻ từ tuổi ấu thơ. Bản thân tôi luôn trau dồi kiến thức học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp để làm sao đưa ra phương pháp dạy, giúp trẻ lĩnh hội được kiến thức một cách có hiệu quả nhất. * Khó khăn Phần lớn phụ huynh chưa biết cách chăm sóc con cái, họ đang xem nhẹ ngành học mầm non, đặc biệt đối với hoạt động tạo hình vì vậy chưa tạo điều kiện để trẻ phát huy hết khả năng, năng khiếu của trẻ. Đối với trẻ 3 tuổi ở địa phương thường là các cháu mới lần đầu đến trường mầm non trong khi đó yêu cầu chương trình lại cần trẻ phải biết cầm bút 4
để vẽ, tô màu, nặn... Vì vậy khi thực hiện chương trình giáo viên phải chú ý rất nhiều đến các kĩ năng cho trẻ, đặc biệt là kĩ năng nặn còn nhiều khó khăn. Ở trẻ chưa có khả năng tạo cảm hứng thẩm mỹ khi học nặn. Bản thân chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để tạo cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ khi trẻ nặn. Ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế, nhiều trẻ còn nói ngọng, trẻ phát âm chưa rõ, chưa diễn tả được ý hiểu của mình đối với người khác. Phụ huynh của các cháu trong lớp có hoàn cảnh khác nhau, sự quan tâm tạo điều kiện của gia đình đến trẻ cũng khác nhau, nhiều gia đình làm nông thời gian quan tâm đến trẻ là rất hạn chế. * Kết quả thực trạng ban đầu qua khảo sát Đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng ban đầu trên trẻ để nắm bắt khả năng tạo hình của trẻ từ đó có các phương pháp biện pháp phù hợp. Kết quả khảo sát Cháu Không đạt STT N đạt D T K TB Y khảo S % S % S % S % sát ố ố ố ố tr tr tr tr ẻ ẻ ẻ ẻ 1 Trẻ có kiến thức nặn 2 8 4 16 7 28 12 48 2 Trẻ có kĩ năng nặn 4 16 4 16 5 20 12 48 3 Trẻ có khả năng sáng 3 12 3 12 4 16 15 60 tạ o 4 Trẻ tự đặt tên và gọi 3 12 4 16 8 32 10 40 đúng tên sản phẩm Trẻ có khả năng tự 5 nhận xét sản phẩm của 2 8 2 8 6 24 15 60 mình, của bạn 3. Các biện pháp thực hiện. 3.1. Cung cấp kiến thức, vốn hiểu biết về cái đẹp cho trẻ thông qua việc tạo môi trường trong lớp học và ngoài lớp học. Trang trí tạo môi trường nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về nghệ thuật tạo hình nói chung đặc biệt là hoạt động nặn. 5
Tạo môi trường đẹp trong lớp để khi trẻ đến lớp ấn tượng đầu tiên tác động vào trẻ là toàn bộ sự bài trí, cách sắp xếp trang trí lớp học của bé đẹp. Bé quan sát xung quanh xem lớp mình có khác nhà bé không? Có đẹp hơn nhà bé không?...Chính môi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng khó phai trong bé. Đây là tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy tôi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ 3 tuổi mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ sao cho phù hợp nhất. Với môi trường trong lớp: Các mảng chính trong lớp như mảng chủ đề, các tiêu đề của các góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi thường sưu tầm, thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gần gũi với trẻ. VD: Mảng chủ đề thường ở vị trí chính để trẻ dễ nhìn dễ thấy. Nội dung của mảng chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh về chủ đề: Như chủ đề trường Mầm non: Có hình ảnh ngôi trường, đu quay, cầu trượt…có cô giáo cùng bé đi dạo… + Các góc hoạt động như góc gia đình tôi đặc biệt là “ Tổ ấm 34 tuổi” trong đó có hình ảnh Mẹ và bé mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế biến. Hay góc xây dựng tôi lấy tên: “Kiến trúc sư tí hon”, “công trình mơ ước”, “tôi là kĩ sư tương lai”…có hình ảnh các bé hoặc các con vật đang chuyển các vật liệu xây dựng, đang làm các bác thợ xây dựng, lắp ghép từ các hình ảnh ngộ nghĩnh ở phía trên mảng tường. Còn phía mảng tường tôi thường làm bằng nhựa trong hoặc thảm gai, trong đó có các sản phẩm do chính tay trẻ làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó. Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động sau khi chuyển chủ đề ta cần thay đổi nội dung chủ đề mới. Tôi đã cùng trẻ thảo luận và đặt tên cho chủ đề mới và tên của góc chơi của mình. Nội dung của các góc tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lòng ham muốn thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình. VD: ở mảng hoạt động tạo hình : Tôi đã trưng bày các sản phẩm mẫu tự làm và sưu tầm, cho trẻ quan sát nhằm kích thích khả năng sáng tạo và có nghệ thuật của trẻ Tôi giới thiệu đây là ngôi nhà nghệ thuật của chúng mình. Chúng mình hãy cùng chọn một cái tên thật hay để đặt cho nó nhé. Nào ai có ý kiến, cô gợi ý các tên như sau: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm hoạ sĩ, hoạ sĩ tí hon, …Cho trẻ thảo luận và lựa chọn nếu trẻ nào nghĩ được tên khác hay hơn cô có thể chọn làm tên góc hoạt động. Bây giờ ngôi nhà này đã có tên rồi: cô giới thiệu với chúng mình đây là hình ảnh bạn thỏ đang nặn… Đây là con Gà, con Vịt, quả Cam này là do cô tự làm lấy chúng mình thấy có đẹp không? Còn đây là quả chuối của bạn Yến năm trước học 6
ở đây, đây là mâm ngũ quả của bạn Duy Đức…Bây giờ cô muốn mỗi bạn hãy làm thật nhiều những sản phẩm để trang trí cho ngôi nhà của chúng mình đẹp hơn nhé. Cô muốn trong lớp mình ai cũng có sản phẩm được trưng bày trong ngôi nhà nhỏ của chúng mình để cô thay các sản phẩm của các bạn cũ, chúng mình có đồng ý không? Từ lời gợi mở như vậy đã kích thích trẻ tạo ra sản phẩm mới. Để gây hứng thú cho trẻ nặn thì tuỳ theo từng chủ đề tiến hành mà tôi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các loại đất nặn phù hợp và phong phú. VD: Đất nặn các màu khác nhau, các loại đất nặn khác nhau, có thể cả đất thật. Ở đây các loại đất thì giáo viên luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử dụng khi vào hoạt động. Bên cạnh đó tôi chuẩn bị một sản phẩm nặn mà tôi đã cung cấp, hoặc sắp cung cấp trên hoạt động có chủ định để làm mảng cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các hoạt động đón và trả trẻ, hoạt động góc, kết hợp với lời gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó giúp trẻ được củng cố và làm quen kiến thức đó, giúp trẻ tăng thêm vốn kiến thức, kỹ năng hơn trong hoạt động chung. VD: Với chủ đề: “ Thế giới động vật” ở góc tạo hình tôi nặn một số con vật( gà, thỏ, mèo, trâu, voi…) bày ở giá để cung cấp kiến thức cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi hoặc giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó: + Đây là con gì? Cô nặn như thế nào? Nhờ đó khi thực hiện các đề tài “ Nặn con vật…” trẻ đã có vốn kiến thức hiểu biết qua các sản phẩm thì trẻ sẽ tự tin hơn và thực hiện tốt hơn. Khi trẻ vào góc chơi tôi gây hứng thú hoạt động nặn cho trẻ bằng cách: - Đố trẻ cô nặn con gì? - Các quả này được nặn như thế nào? Sau đó cho trẻ kể về các sản phẩm vừa nặn, cuối cùng cô khái quát về một số đặc điểm chung cơ bản của các sản phẩm đó và chất liệu cô đã sử dụng để làm. Với những nhóm trẻ chưa thể hiện được cô có thể hướng dẫn trẻ 1 cách tỉ mỉ hơn về cách nặn, kĩ năng nặn, sử dụng kĩ năng đó như thế nào? hoặc cô kết hợp làm chung với trẻ, cùng với lời động viên khuyến khích giúp trẻ vững tâm thế hơn. Như vậy, với đề tài về “quả” khi tôi tiến hành cho trẻ thực hiện theo nhiều hình thức khác nhau sẽ tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, không gò bó, chán nản giúp trẻ sẽ tích cực hoạt động sâu hơn trong góc chơi từ đó đối tượng cô định cung cấp hoặc củng cố cho trẻ sẽ dần dần được hình thành và khắc sâu trong tâm trí của trẻ. Từ đó sẽ giúp trẻ phát triển khả năng, kỹ năng nặn. Không những chỉ có góc tạo hình mới phát huy khả năng nặn của trẻ mà ở các góc chơi khác tôi cũng có thể rèn luyện kỹ năng về nặn cho trẻ. Cụ thể: + Góc học tập: 7
Trong góc học tập luôn có nội dung cung cấp cho trẻ về toán và môi trường xung quanh thông qua các môn học đó giáo viên thiết kế lựa chọn các trò chơi, nội dung để củng cố, cung cấp cho trẻ. Từ đó giáo viên có thể lồng ghép rèn luyện kỹ năng nặn cho trẻ. VD: Với nội dung toán: “Nặn quả theo yêu cầu của cô” thì giáo viên kết hợp rèn luyện cho trẻ kỹ năng nặn. Như vậy ở trong mỗi góc chơi, nhóm chơi chỉ có một nhóm trẻ hoặc một cá nhân tham gia hoạt động sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn luyện trẻ cá biệt, yếu kém hoặc củng cố kỹ năng cho trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển hơn về khả năng tạo hình. Do phòng học hơi nhỏ tôi đã tận dụng không gian bên ngoài như hiên của phòng học làm nơi trưng bày sản phẩm của trẻ, ở đây trẻ được quan sát toàn bộ sản phẩm của mình và của bạn. Trẻ có thể tự so sánh sản phẩm của ai đẹp hơn, ai xấu hơn, nếu sản phẩm của bé chưa đẹp, thì bé phải cố lên lần sau cố gắng làm cho đẹp hơn để bằng bạn hoặc làm đẹp hơn để được trang trí trong các góc. Từ kết quả đó sẽ kích thích lòng ham muốn say mê học nặn của trẻ. Ngoài ra tôi còn trang trí xen kẽ cây xanh, cây hoa, sắp xếp đồ dùng đồ chơi cho hợp lí để tạo môi trường thực sự phù hợp với tâm lý của trẻ để trẻ hứng thú tham gia hoạt động nặn. Đồng thời thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được chơi với lá cây nên tôi tận dụng luôn các lá cây đó giúp trẻ sáng tạo thể hiện các sản phẩm nặn để làm giàu vốn kinh nghiệm cho trẻ và kết hợp rèn luyện các kỹ năng nặn cho trẻ. Tóm lại việc tạo môi trường hấp dẫn cho trẻ là một việc làm rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng tạo hình nói chung, hoạt động nặn nói riêng cho trẻ. 3.2. Rèn luyện kiến thức, kỹ năng óc sáng tạo thông qua hoạt động có chủ định. Thực tế đã chứng minh : Trẻ 3 tuổi tri giác sự vật hiện tượng bằng tư duy trực quan hành động nên rất cần sự hỗ trợ của cô nên dẫn tới kỹ năng nặn của trẻ còn yếu như: Kỹ năng sử dụng đất nặn , nhào đất còn ngượng, còn vụng về. Chính vì vậy mà cô phải đưa ra các biện pháp rèn kỹ năng cho trẻ. Từ việc tạo môi trường thẩm mỹ xung quanh lớp để gây ấn tượng, kích thích lòng ham muốn ở trẻ tạo ra sản phẩm để được trưng bày trang trí trong góc nghệ thuật để sản phẩm của trẻ đa dạng, phong phú và sáng tạo. Để giúp trẻ làm được sản phẩm vấn đề đặt ra là cần dạy trẻ 1 số kỹ năng cơ bản: Nhằm phát huy tính tích cực hoạt động ở trẻ, một trong những phương pháp của quá trình đổi mới là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phải được hoạt động Dạy trẻ kỹ năng nặn: Đối với trẻ 3 tuổi vận động tinh của trẻ phát triển ở mức độ thấp. Vì vậy cần rèn luyện cho trẻ 1 số kỹ năng cơ bản sử dụng đất để tạo ra sản phẩm. VD: Dạy trẻ làm các động tác xoay tròn, ấn bẹt, lăn dọc, uốn cong. Khi nặn tôi dạy trẻ biết sử dụng các kĩ năng tạo hình sau đó mới dạy trẻ nặn, cho trẻ tập nặn từ đơn giản đến phức tạp VD: dạy trẻ nặn quả tròn sau đó 8
dạy kĩ năng lăn dài, uốn sao cho giống quả thật... dần dần dạy trẻ nặn những đồ vật khó hơn. Muốn kỹ năng nặn ở trẻ được thuần thục thì mỗi giáo viên cần phải thường xuyên rèn luyện cho trẻ các kỹ năng trên. Để phát huy tính tích cực hoạt động ở trẻ, một trong những phương pháp của quá trình đổi mới là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phải được hoạt động. Với hoạt động nặn theo mẫu: Mẫu là hoạt động hướng dẫn kĩ năng mới, cô cần phải nắm kĩ yêu cầu của từng bài mẫu và giới thiệu mẫu rõ ràng, cụ thể. Mẫu phải đẹp. Hướng dẫn trẻ quan sát cụ thể về màu sắc, hình dạng, đặc điểm cấu tạo của từng loại mẫu. Khi làm mẫu tôi chọn vị trí sao cho tất cả trẻ đều quan sát được, cô vừa nặn vừa giải thích ngắn gọn, rõ ràng, để trẻ dễ hiểu, dễ tiếp thu. Đồng thời qua đó rèn các kĩ năng nặn cho trẻ VD: Nặn đèn giao thông Trước tiên cho trẻ quan sát và đàm thoại theo vật mẫu để trẻ khắc sâu kiến thức về mẫu, qua đó cung cấp thêm vốn từ, phát triển ngôn ngữ phong phú cho trẻ, để trẻ chủ động giao tiếp trong quá trình học nặn. Sau đó tôi nặn mẫu cho trẻ quan sát. Vừa nặn tôi vừa hướng dẫn trẻ cách nặn. .Để nặn được chiếc đèn trước hết cô phải làm gì? .Cô nặn gì đây? .Nặn như thế nào? .Dùng kĩ năng gì để nặn? .Đèn màu gì, có dạng hình gì? .Cô chọn màu, nhào đất. .Cô đã nặn được gì rồi? .Còn thiếu những gì nữa? Cứ như vậy sẽ giúp trẻ hình dung và phát hiện những điểm còn thiếu sót so với vật mẫu. Đồng thời khắc sâu kiến thức cho trẻ, giúp trẻ nặn đúng hình và đầy đủ chi tiết. Song không lạm dụng làm mẫu và các sản phẩm làm mẫu, càng ít làm mẫu và sử dụng sản phẩm mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện. Hoạt động nặn theo đề tài: Với hoạt động nặn theo đề tài thì phải có vật mẫu (thường thì 3 vật để trẻ quan sát, tìm hiểu từ đó sáng tạo), cả 3 vật mẫu đều thể hiện một nội dung giống nhau nhưng cách nặn có sự sáng tạo dần, mỗi mẫu thêm một chi tiết, để khi trẻ quan sát tranh trẻ tìm ra những chi tiết khác biệt, từ đó hình thành ở trẻ tư duy, khả năng sáng tạo. Giới thiệu và hướng dẫn trẻ các kĩ năng tỉ mỉ và theo trình tự từ đễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Cho trẻ nói lên sự khác nhau giữa 3 vậtmẫu. VD: Nặn mâm ngũ quả. 9
Cho trẻ quan sát mẫu để phát hiện ra sự khác nhau của vật mẫu 1 với mẫu 2 và 3, mẫu 1 có quả nhưng không có lá, mẫu 2 thêm lá, mẫu 3 thêm quả màu sắc khác.. Sau đó cô cất vật mẫu để trẻ nặn theo ý tưởng và sự sáng tạo của trẻ. Hoạt động nặn theo ý thích: Đây là thể loại mà trẻ tự do lựa chọn đề tài của mình, tôi cho trẻ quan sát, đàm thoại về đề tài cần nặn bằng vật thật đa dạng. Sau đó tôi cho trẻ quan sát và trò chuyện về vật mẫu, vật thật đa dạng, phong phú để trẻ tự lựa chọn, tự đưa ra ý định nặn, đặc biệt cho trẻ đưa ra ý tưởng trước lớp để cả lớp biết và cô gợi ý cho trẻ những điều cần biết. VD: Nặn quà tặng cô giáo, tôi trò chuyện và đàm thoại tạo hứng thú cho trẻ về cô giáo, sau đó cho trẻ quan sát các đồ dùng của cô giáo như: Bút, sách...từ đó giúp trẻ hình dung lựa chọn ý tưởng nặn theo ý thích của mình, hỏi trẻ thích nặn gì để tặng cô giáo, trẻ sẽ nêu ra ý tưởng của trẻ để tặng cô. Tạo cho trẻ tự do thoải mái suy nghĩ để lựa chọn nội dung mình thích. Tóm lại từ các việc làm tỉ mỉ thường xuyên như vậy nên kỹ năng nặn của trẻ lớp tôi tăng lên rõ rệt. 3.3. Tích hợp nội dung nặn vào các hoạt động khác có nội dung phù hợp. Trong qua trình dạy trẻ ở các hoạt động tôi có thể tích hợp vào các hoạt động. Tuy không thể hướng dẫn trẻ tỉ mỉ các kĩ năng như trong giờ hoạt động có chủ định nhưng tôi chú ý động viên khuyến khích trẻ làm và gợi ý, định hướng cho trẻ. Cụ thể: Với hoạt động âm nhạc vào buổi sáng tôi cho trẻ hát bài “Đèn giao thông” thì cuối buổi chiều tôi sẽ cho trẻ nặn đèn giao thông. Tôi định hướng cho trẻ vào đề tài sau đó cho trẻ nặn, tôi theo dõi động viên trẻ và giúp đỡ khi cần thiết. Nhất là những trẻ chưa đạt. Hoạt động làm quen với toán. Buổi sáng dạy trẻ học nhận biết các hình, cuối tiết cho trẻ nặn các hình học. Hỏi trẻ kĩ năng để nặn. Để nặn cá hình chúng mình phải dùng kĩ năng gì? nặn như thế nào?...Sau đó cho trẻ nặn cô động viên trẻ. Hoạt động khám phá khoa học: Đây là hoạt động cung cấp cho trẻ nhiều kiến thức về tự nhiện và xã hội, về cỏ cây hoa lá các con vật. Khi trẻ được khám phá và trải nghiệm về những điều mới lạ trong cuộc sống. Tôi hướng dẫn trẻ nặn về quả, con vật... không chỉ để khắc sâu kiến thức mà còn phát triển năng khiếu nặn cho trẻ. Hay cho trẻ tìm hiểu về quả thì cuối giờ hoạt động cho trẻ nặn quả tặng bạn... VD: Cho trẻ nặn các con vật, các loại quả, hay các bộ phận của các phương tiện giao thông. Hoạt động làm quen văn học. VD: Sau khi đọc xong bài thơ “Hoa kết trái” cho trẻ nặn các loại quả. Định hướng cho trẻ vào nặn quả. Hỏi trẻ ý định để hướng dẫn trẻ nặn. Con nặn quả gì? nặn như thế nào? dùng kĩ năng nào để nặn?... 10
3.4. Cung cấp củng cố kiến thức kĩ năng nặn ở mọi lúc, mọi nơi Như chúng ta đã biết sản phẩm của hoạt động nặn là 1 dạng sản phẩm đặc biệt. Trong sản phẩm nó chứa đựng tâm hồn, cảm hứng của người tạo ra nó, nó còn là ngôn ngữ riêng để biểu đạt tình cảm của người sáng tạo ra. Tôi thấy rằng phương tiện giúp trẻ đạt được mục đích đó là sự sáng tạo nghệ thuật ở trẻ. Tôi đã tận dụng tất cả các thời điển trên ngày, tích hợp trong các giờ hoạt động chung...để dạy trẻ. Giờ hoạt động có chủ định tôi phát huy hết khả năng của trẻ, giúp trẻ hoạt động một cách thoải mái, hứng thú, có biện pháp kích thích sự sáng tạo của trẻ. Các giờ kết hợp tân dụng rèn cho trẻ các kĩ năng nặn cơ bản. Thông qua hoạt động đón trả trẻ và hoạt động chiều: Tôi có thể trao đổi với phụ huynh về khả năng, năng khiếu vốn có của mình để cùng bồi dưỡng phối hợp với nhà trường. Trong lúc chờ bố mẹ đón về. Tôi chuẩn bị đồ dùng để trẻ nặn theo ý thích. Những lúc này tôi chỉ cần đến gần và hỏi trẻ đang nặn gì? nặn như thế nào?có thể gợi ý động viên và khuyến khích để trẻ nặn. Sau khi nhận xét xong cô cho trẻ trưng bày sản phẩm của mình lên góc nghệ thuật để mọi người cùng quan sát. Với những bài nhận xét tốt trẻ thường thích thú và giói thiệu cho bố mẹ xem sản phẩm của mình. Từ đó kích thích trẻ hoạt động tích cực, ham muốn được nặn. Hoạt động ngoài trời: Trẻ được làm quen với môi trường xunh quanh khi đi dạo chơi trẻ được nhìn, ngắm nghía vật thật, được sờ nắn, khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cô có thể chuẩn bị đất nặn để trẻ nặn, định hướng cho trẻ nặn theo chủ đề. Tôi cùng với giáo viên phụ lớp tổ chức cho trẻ nặn trực tiếp như sau: VD: Trẻ dùng đất để nặn hoa, lá quả mà trẻ thích. Hoạt động góc: Góc học tập cho trẻ nặn theo đề tài mà trẻ đang học. Đây là khoảng thời gian trẻ được tạo ra sản phẩm mà trẻ đã thực hành trên tiết học cũng như mọi lúc, mọi nơi. Tôi chuẩn bị các đồ dùng ở góc học tập để trẻ thoải mái được lựa chọn nội dung mang tính sáng tạo. Tôi luôn tạo điều kiện để trẻ có năng khiếu say mê nhất là với hoạt động nặn cũng như những trẻ còn lúng túng. Có như vậy mới góp phần củng cố kiến thức cho trẻ yếu kém và phát triển những trẻ có năng khiếu tốt. Mọi lúc mọi nơi kích thích trẻ bằng các cảm xúc nghệ thuật, khơi gợi trẻ, giúp trẻ nặn, động viên, khen ngợi trẻ. Nói tóm lại để giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình thì giáo viên phải làm tốt công tác chuẩn bị tạo điều kiện cho trẻ được tham gia hoạt động. Có như vậy thì giờ hoạt động của cô mới đảm bảo, từ đó sẽ thu được kết quả cao hơn. 3.5. Đi sâu bồi dưỡng các đối tượng trẻ (đạt, chưa đạt) Ngoài việc giảng dạy trong các giờ hoạt động chung, ở các thời điểm trong ngày tôi còn thường xuyên phân loại, chia đối tượng khá, giỏi, trung bình, yếu để tập luyện mọi lúc, mọi nơi. 11
Những trẻ yếu tôi thường hướng dẫn cho trẻ xem vật thật, vật mẫu và gợi ý cho trẻ nặn những hình từ đơn giản đến phức tạp. VD: Nặn quả chuối Tôi cho trẻ quan sát quả thật, hỏi trẻ đặc điểm của quả chuối, từ đó gợi ý cho trẻ các kĩ năng nặn. . Quả chuối có đặc điểm này thì nên dùng kĩ năng gì để nặn? . Nặn như thế nào?... Đối với trẻ nhút nhát tôi thường phối hợp với gia đình động viên trẻ nặn về những đồ dùng, quả... trẻ thích để tặng ông bà, cha mẹ... VD: Nặn đồ dùng gia đình Tôi phối hợp với phụ huynh về hướng dẫn trẻ nặn các đồ dùng gia đình như nồi, dao... Nhằm củng cố, ôn luyện lại kiến thức mà trẻ đã được cô hướng dẫn ở lớp. Những trẻ khá, giỏi tôi gợi ý, yêu cầu cao hơn để trẻ phát huy khả năng sáng tạo. VD: Trẻ đang nặn ô tô, tôi đến gợi ý bằng cách hỏi trẻ : Con sẽ nặn bộ phận nào của ô tô? Sau khi áp dụng phương pháp này tôi thấy kết quả đạt được rất khả quan số trẻ khá giỏi rất có khả năng sáng tạo khi có sự hướng dẫn gợi mở hoạt động, mặt khác trẻ còn rất hứng thú tham gia vào hoạt động, số trẻ trung bình và yếu kém giảm đi rõ rệt. 3.6. Tổ chức hội thi “bé khéo tay” tại lớp Nhân dịp các ngày hội, ngày lễ như ngày quốc tế phụ nữ 8/3 hay ngày nhà giáo Việt Nam 20/11...Tôi tham mưu với nhà trường, phối hợp với các bậc phụ huynh tổ chức hội thi “bé khéo tay”. Qua hội thi trẻ tự thể hiện khả năng nặn của mình; Nhằm khuyến khích những trẻ có khả năng, năng khiếu thẩm mỹ và thể hiện sự sáng tạo góp phần khơi gợi óc nghệ thuật cho trẻ, động viên khuyến khích những trẻ còn yếu cố gắng hơn để cũng tạo ra được nhiều sản phẩm đẹp như các bạn. Để khích lệ trẻ tham gia và thể hiện hết mình khi tổ chức cuộc thi tôi phân ra các giải : Giải nhất, giải nhì, giải ba và giải khuyến khích. Tất cả những trẻ tham dự hội thi đều được trao giải thưởng. Do vậy trẻ rất thích thú, phấn khởi, trẻ được giải cao sẽ cố gắng giỏi hơn bạn, trẻ được giải thấp hơn sẽ gắng nhiều hơn để cho bằng bạn. Qua đó kích thích trẻ tạo ra sản phẩm và rèn kỹ năng nặn cho trẻ đạt kết quả cao. Bằng hình thức này đã giúp trẻ lớp tôi rất hứng thú và tích cực khi tham gia hoạt động nặn và rất hào hứng khi được tham gia nhận giải. Qua tổ chức hội thi cho trẻ kết quả tôi thu được cũng rất đáng kể: Số trẻ đạt các giải cao tăng lên số trẻ đạt giải thấp giảm đi rất nhiều. Cụ thể: Lần thi nhân dịp ngày 20/11 trẻ đạt tốt (giải nhất) là 16,6% nhưng đến hội thi nhân dịp 8/3 trẻ đạt tốt (giải nhất) tăng lên là 26,5%; ngược lại trẻ trung bình và trẻ yếu giảm hẳn, trẻ trung bình (giải khuyến khích) từ 33,3% giảm xuống còn 10% 12
3.7. Phối kết hợp với phụ huynh Để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ và để có sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường là 1 việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận thấy rằng tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải quyết khó khăn của phụ huynh. Vì vậy ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu thêm về hoạt động nặn tôi đã tổ chức 1 số tiết học mẫu để giúp phụ huynh có nhận thức sâu sắc hơn về hoạt động nặn đồng thời tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động nặn trong trường mầm non nói chung và đổi mới trẻ 3 tuổi nói riêng. Hoạt động nặn không chỉ giúp trẻ khả năng thẩm mỹ, biết nhìn nhận cái đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp trẻ rèn luyện đôi bàn tay khéo léo, vững chắc, linh hoạt hơn tạo tiền đề cho các độ tuổi khác nhau. Bên cạnh đó trước khi tiến hành các đề tài nặn tôi thường xuyên trao đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ huynh có thể trò chuyện với trẻ ở tại gia đình về các đề tài đó, từ đó giúp trẻ hiểu trước, hiểu sâu hơn, có cảm xúc về đề tài từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cô đưa đề tài đó ra. VD: Với đề tài: “Nặn quả” theo chủ đề thế giới thực vật tôi hướng dẫn phụ huynh về nhà cho trẻ quan sát và trò chuyện bằng các câu hỏi: - Đây là quả gì? - Nó có màu gì? Vỏ như thế nào? …quả dùng để làm gì ? …Ăn nó có mùi vị gì?... Như vậy với biện pháp trên đã giúp phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của môn học, từ đó tôi tuyên truyền động viên khuyến khích phụ huynh đóng góp mua thêm đồ dùng đất nặn, bảng nặn... để giúp trẻ làm quen ở nhà. Nhắc nhở phụ huynh trẻ nên động viên khuyến khích trẻ kịp thời khi trẻ có sự cố gắng . Với biện pháp này tôi không những thu được kết quả tốt với sự ủng hộ của phụ huynh đóng góp về cơ sở vật chất mà còn kéo phụ huynh đến gần con cái mình hơn, gần nhà trường hơn để cùng phối hợp thống nhất với nhau các nội dung , biện pháp giáo dục trẻ tốt nhất. Tóm lại có thể nói rằng để nâng cao chất lượng giờ học thì đòi hỏi người giáo viên phải có những biện pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ học tốt hơn. Trong đó biện pháp phối kết hợp với các bậc phụ huynh là một minh chứng mang lại hiệu quả nhanh nhất. 3. Kết quả đạt được Từ khi áp dụng các biện pháp trên, qua gần hết một năm thực hiện đề tài này tôi đã thu được kết quả đáng kể sau: Kết quả khảo sát Cháu Không đạt STT N đạt D T K TB Y khảo Số % Số % Số % Số % 13
sát trẻ tr trẻ ẻ trẻ 1 Trẻ có kiến thức nặn 8 32 10 40 7 28 0 2 Trẻ có kĩ năng nặn 8 32 10 40 5 20 2 8 3 Trẻ có khả năng sáng 7 28 9 36 8 32 1 4 tạ o 4 Trẻ tự đặt tên và gọi 10 40 8 32 7 28 0 đúng tên sản phẩm Trẻ có khả năng tự 5 nhận xét sản phẩm của 7 28 9 36 9 36 0 mình, của bạn Qua bảng khảo sát trên ta thấy rằng : So với khảo sát ban đầu, số trẻ đạt mức độ tốt, khá tăng cao, ngược lại trẻ đạt mức trung bình và yếu giảm xuống rõ rệt. III. KẾT LUẬN 1. Kết luận chung. Hoạt động tạo hình trong trường Mầm non là một trong những phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ, là cơ sở giúp trẻ có lòng đam mê với nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong cuộc sống. Những đồ chơi, đồ vật, con vật.... đều là đề tài yêu thích trong các sản phẩm nặn của trẻ. Sự sáng tạo của trẻ trong tạo hình, sẽ trở thành phương tiện để trẻ nhận thức cái đẹp và thể hiện sự phong phú trong tâm hồn ngây thơ của trẻ. Do đó, đòi hỏi mỗi giáo viên chúng ta nói chung, chung đặc biệt giáo viên dạy 3 tuổi nói riêng cần chú ý. Từ những kỹ năng tạo hình cơ bản đầu tiên giúp trẻ gần gũi, cảm nhận và có cảm xúc với cái đẹp, đồng thời giúp trẻ bước đầu khám phá cuộc sống, trong môi trường mới rộng lớn hơn. Ngắm những sản phẩm nặn mà trẻ đã biết tạo ra, tôi thấy trẻ đã biết thể hiện theo cách riêng của mình. Đây là tiền đề đầu tiên, là yếu tố cần thiết để giúp trẻ phát triển thẩm mỹ, yêu thích cái đẹp và sẽ mong muốn tạo ra cái đẹp. 2. Phạm vi ảnh hưởng. Từ kết quả đạt được sau khi thực hiện các biện pháp giúp trẻ phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động nặn, tôi nhận thấy sáng kiến của mình đã đi đúng hướng, phù hợp với điều kiện và tình hình thực tế tại địa phương, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục trẻ của đội ngũ giáo viên mầm non hiện nay, từ đó có thể khẳng định được rằng: Sáng kiến có thể áp dụng có hiệu quả trong tất cả các trường mầm non tại địa bàn huyện Vĩnh Thạnh và có thể vận dụng với quy mô rộng hơn nữa. 3. Ý kiến đề xuất. 14
Đối với nhà trường Ban giám hiệu nhà trường nên tổ chức hội nghị phụ huynh để tuyên truyền vận động về tình hình của trẻ: về đặc điểm tâm lí, về khả năng, năng khiếu, nhận thức...của trẻ từ đó phối kết hợp giáo dục trẻ một cách phù hợp nhất. Ban giám hiệu nhà trường tham nưu với lãnh đạo ngành và địa phương tạo điều kiện về cơ sở vật chất để trẻ có môi trường hoạt động tốt nhất nhằm phát huy khả năng, năng khiếu của trẻ. Đối với phòng giáo dục Thường xuyên tổ chức tập huấn cho giáo viên, tìm hiểu, nâng cao kiến thức, kĩ năng về các phương pháp hướng dẫn trẻ nặn. đồng thời tổ chức các hoạt động mẫu để học hỏi đồng nghiệp, rút ra kinh nghiệm lẫn nhau từ đó có phương pháp giáo dục tối ưu nhất, đạt hiệu quả cao nhất. Thạnh Lộc, ngày 11 tháng 3 năm 2019 Người viết Nguyễn Thị Vân NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CỦA HĐ CHẤM SK CẤP TRƯỜNG Tài liệu tham khảo 1.Sách bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mầm non 2.Tuyển chọn trò chơi dân gian dành cho trẻ mầm non 3. Tài liệu Bồi dưỡng giáo viên mầm non – Bộ GD&ĐT 4. Tham khảo tài liệu trên internet 5. Chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện 3 4 tuổi 6. Tâm lý học mầm non. 7. Một số vấn đề quản lý giáo dục Mầm non – Nhà xuất bản Đại học quốc gia – Hà nội. 8. Phương phap tô ch ́ ̉ ức hoat đông cho tr ̣ ̣ ẻ hoạt động ở trường mầm non. 15
́ ương trinh chăm soc giao duc tre 34 tuôi. 9. Cuôn ch ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̉ 10. Phương pháp dạy trẻ Mầm Non nhà trẻ, mẫu giáo “Tác giả Kha Hai Nơ Đich. NXBGD 1990” 11. Trang web hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em www.mamnon.com 12. Sách tâm lý học trẻ em của Trung tâm nghiên cứu giáo viên Tăng Văn Đoàn Trần Bích Hạ. 16