Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường mầm non

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non được hoàn thành với một số biện pháp như: Lập kế hoạch giáo dục phát triển vận động cho trẻ 24-36 tháng tuổi; Giáo viên nắm được nội dung, mục tiêu, phương pháp hình thức tổ chức; Xây dựng bài tập vận động đảm bảo tính khoa học và hệ thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân của trẻ; Xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường mầm non

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc TÊN ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 2436 THÁNG TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON" Lệ Thủy, tháng 12 năm 2016 1
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc TÊN ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 2436 THÁNG TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON" Họ và tên: Ngô Thị Hồng Minh Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Thị trấn Lệ Ninh 2
1. Phần mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài: Như chúng ta đã biết, Giáo dục Mầm non là nền tảng đầu tiên của trẻ thơ. Làm công tác giáo dục nói chung và chăm sóc giáo dục Mầm non nói riêng chiếm một vị trí hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ là những chủ nhân tương lai của đất nước. Trẻ em là hạnh phúc của mọi gia đình, là tương lai của cả dân tộc. Bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ không phải chỉ là trách nhiệm của riêng ai mà là của mọi người, của toàn xã hội và của cả nhân loại. Chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên đời là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự nghiệp trồng người. Chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những con người con tương lai của đất nước.Vì thế giáo dục con người ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi con người đối với xã hội, đối với cộng đồng. Do vậy, đòi hỏi những người làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ phải có năng lực toàn diện, hiểu biết rõ về đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Cô giáo Mầm non là người kĩ sư tâm hồn, là người mẹ hiền thứ hai của con trẻ thơ luôn ươm những mầm xanh cho đất nước. Người ta thường nói “Mọi tài năng đều ẩn chứa trong một cơ thể khỏe mạnh”; “Khỏe để lao động Khỏe để học tập Khỏe để chiến đấu Khỏe để xây dựng và bảo vệ tổ quốc’’ Như vậy, sức khỏe là cái vốn quý giá nhất của mỗi con người và của toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc. Chỉ khi có sức khỏe tốt người ta mới có đủ khả năng để tham gia học tập và lao động sản xuất, chiến đấu, thực hiện được những ước mơ hoài bảo của con người. Hoạt động phát triển thể chất đối với trẻ mầm non nhằm mục đích củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể trẻ, rèn luyện tư thế vận động cơ bản, phát triển các tố chất trong vận động, góp phần phát triển toàn diện. Trẻ khỏe mạnh và thông minh là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là niềm mơ ước và hy vọng lớn khi 3
hướng vào tương lai. Chính vì thế muốn xây dựng một đất nước phồn vinh gia đình hạnh phúc không thể không nói đến việc xây dựng tính cách con người mới xã hội chủ nghĩa có đầy đủ phẩm chất tư cách đạo đức tốt nhất và đặc biệt có một sức khỏe để phục vụ tổ quốc. Có thể khẳng định rằng: giáo dục phát triển thể chất là một nhiệm vụ quan trọng góp phần phát triển toàn diện cho trẻ mầm non. Hiện nay chiến lược “Phát triển nguồn lực con người” đã và đang được Đảng và nhà nước ta rất quân tâm. Vậy sự phát triển thể lực của trẻ em ở lứa tuổi mầm non bây giờ như thế nào? Đặc điểm cơ thể trẻ luôn phát triển tuân theo tâm sinh lý, trình tự và tốc độ của sự phát triển phụ thuộc vào những yếu tố về di truyền, môi trường sống, phương pháp nuôi dưỡng và rèn luyện thân thể một cách có ý thức. Hơn nữa, giáo dục thể chất cho trẻ mầm non càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi cơ thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ máy hô hấp đang hoàn thiện. Cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệch lạc, mất cân đối nếu không được chăm sóc giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên những thiếu sót trong sự phát triển cơ thể trẻ mà không thể khắc phục được. Chính vì vậy, giáo dục thể chất cho trẻ em cần phải tiến hành một cách thường xuyên và đồng bộ. Trong những năm gần đây, cùng với sự chuyển biến mọi mặt của xã hội và đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế – xã hội, trẻ em đã có điều kiện được chăm sóc tốt hơn dẫn đến tình trạng béo phì rất nhiều. Trên thực tế có nhiều yếu tố ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển thể chất của trẻ như: Kinh tế, xã hội, chất lượng môi trường sống, song 3 yếu tố chính đó vẫn là hình thức tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ. Chúng ta đang tiếp tục chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non, giai đoạn 2013 2016”. Xuất phát từ những vấn đề trên, để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong ngành học mầm non nói chung và trong trường mầm non của tôi nói riêng. Là giáo viên mầm non vấn đề đặt ra hiện nay đối với tôi là cách tổ chức các hình thức giáo dục thể chất cho trẻ 2436 tháng tuổi ở trường ra sao? Vì thế tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 2436 tháng tuổi ở trường mầm non” để đưa vào nghiên cứu. 1.2. Phạm vi áp dụng đề tài: Đề tài này tôi mong muốn nghiên cứu và áp dụng trong tất cả các trường mầm non trong toàn huyện và trong tỉnh. 1.3. Đi ểm mới của đề tài : Nội dung đề tài sẽ có nhiều người lựa chọn để viết song mỗi giáo viên, mỗi độ tuổi, mỗi vùng miền, mỗi trường sẽ có một đặc trưng, giải pháp riêng không ai giống ai. Với đề tài này tôi đưa ra giải pháp. Song, điểm mới của đề tài mà tôi chú trọng là hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mầm non thông qua 4
giờ học thể dục, thông qua các thời điểm hoạt động trong ngày và các hoạt động học khác ở trường mầm non. Đặc biệt là thông qua hoạt động chung của lĩnh vực phát triển thể chất ở trường mầm non. Quan trọng hơn, năm học này là năm thứ ba chuyên đề giáo dục phát triển vận động cho trẻ ngày càng được chú trọng và được các trường trong huyện, toàn tỉnh triển khai khá rộng rãi; với đề tài này tôi mong muốn được nghiên cứu và áp dụng trong tất cả các trường mầm non trong toàn huyện và tỉnh. 2.Phần nội dung: 2.1.Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu: Tầm quan trọng của việc dưa ra “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 2436 tháng tuổi ở trường mầm non” các trường mầm non trong huyện cũng như bản thân tôi rất chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ. Là giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ nhà trẻ 2436 tháng tuổi mấy năm liền, qua quá trình thực hiện tôi nhận thấy được những thuận lợi và khó khăn như sau: * Thuận lợi: Năm học 20162017 tôi được phân công dạy lớp nhà trẻ 2436 tháng tuổi, với tổng số trẻ trong lớp: 35 cháu/3 giáo viên; cháu trong lớp đều là dân tộc Kinh. Được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu Nhà trường cũng như UBND huyện và địa phương hỗ trợ mua sắm cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động dạy và học đầy đủ, phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động. Điều đặc biệt hơn nữa, nhà trường được Ủy ban nhân dân Tỉnh công nhận trường đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 1 vào tháng 12 năm 2014; nhà trường vừa được phòng khảo thí Sở GD&ĐT kiểm tra công tác kiểm định chất lượng giáo dục đạt cấp độ 3. Đó chính là niềm động viên, phấn khởi, cổ vũ tinh thần cho tập thể sư phạm nhà trường càng hăng say hơn trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Là giáo viên dạy lớp nhà trẻ 2436 tháng tuổi; tôi và các đồng chí giáo viên dạy trong nhóm lớp có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn. Với tinh thần nhiệt tình yêu nghề mến trẻ say sưa với công việc đi sớm về muộn. Tôi luôn luon không ngừng trau dồi phẩm chất đạo đức của một nhà giáo, có ý thức học tập để nâng cao kiến thức, có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luyện và không ngừng sưu tầm nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương để tự làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ các góc chơi cũng như trong các giờ hoạt động khác. Có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin thành thạo, tạo hứng thú cho trẻ trong giờ hoạt động. Luôn tham gia các lớp tập huấn chuyên môn do Phòng, cụm và nhà trường tổ chức, cập nhật thông tin kịp thời. Phụ huynh trong lớp nhiệt tình, có nhận thức về việc học tập của con em mình, sẵn sàng phối kết hợp với cô giáo hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho giáo viên làm đồ dùng phục vụ cho việc dạy và học. Sân bãi phục vụ cho hoạt động thể chất rộng rãi, thoáng mát. Nhà trường đã xây dựng khu phát 5
triển thể chất cho trẻ được trãi nghiệm. Hầu hết các cháu trong độ tuổi 2436 tháng sinh ở đầu năm nên khá thuận lợi cho việc tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động, trẻ rất nhanh nhạy và hứng thú tham gia hoạt động một cách tích cực. * Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trong quá trình thực hiện, bản thân tôi gặp không ít những khó khăn nhất định như sau: Trẻ trong lớp chủ yếu là con em gia đình buôn bán, công dân cạo mũ cao su, một số con giáo viên nên đa số phụ huynh bận công việc, chưa thật quan tâm sát sao đến việc học của con em mình, đặc biệt là nhận thức về giáo dục phát triển vận động của phụ huynh chưa thật đồng đều, nên khả năng vận động thể dục của trẻ có phần hạn chế. Một số cháu còn nhút nhát, do trẻ ở độ tuổi nhà trẻ các cơ còn mềm khả năng vận động còn yếu, chưa tiếp cận nhanh với các hoạt động bò, chạy nhảy, trườn, trèo...Một số trẻ kĩ năng tập luyện chưa thật đúng, tập chưa khớp nhạc, chưa hiểu rõ dự lệnh, động lệnh của cô khi tập bởi trẻ 2436 tháng tuổi chưa được ý thức như các độ tuổi khác. Đầu năm học tôi kết hợp với nhân viên y tế trong trường tổ chức cân, đo trẻ vào đợt 1 giữa tháng 9; trong lớp tôi phụ trách có 02/35 cháu suy dinh dưỡng nhẹ cân; tỷ lệ 5,7% và 03/35 cháu suy dinh dưỡng thấp còi; tỷ lệ 8,6%; thể trạng sức khỏe một số trẻ chưa được tốt. Bởi trẻ ở độ tuổi này trẻ còn non yếu chưa được vận động nhiều nên cơ thể trẻ phát triển chưa toàn diện, sức khỏe của trẻ không đảm bảo khi thời tiết thay đổi theo mùa. Hơn thế nữa một số trẻ còn nhút nhát, khóc nhè. Một số phụ huynh chưa thật quan tâm đến sức khỏe của con em mình chưa chú trọng tập luyện cho trẻ một số thao tác đơn giản. Chính vì vậy khi đến lớp cô giáo tổ chức tiết thể dục trên lớp học có một số trẻ còn ngỡ ngàng, chân yếu, chưa vận động được một số nội dung mà cô giáo yêu cầu. Bởi vì một số trẻ thao tác chậm, đi đứng chưa nhanh nhẹn, tính lề mề khi cô mời thực hiện trẻ khóc nhè. Biết được một số đặc điểm của trẻ tôi và các giáo viên trong lớp luôn đến bên trẻ động viên, cỗ vũ, tuyên dương trẻ lên thực hiện, tôi luôn trao đổi với phụ huynh về nhà giúp đỡ động viên trẻ thực hiện một số vận động đơn giản như chạy, nhảy tiếp xúc với môi trường bên ngoài để tập cho trẻ tính mạnh dạn...Song một số trẻ vẫn chưa hứng thú trong hoạt động. Vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát đầu vào để nắm bắt sức học của trẻ về một số kiến thức và kỹ năng về lĩnh vực phát triển thể chất để phân loại trẻ và có kế hoạch bồi dưỡng mong muốn tìm ra các biện pháp để giáo dục thể chất cho trẻ giúp trẻ hứng thú và tham gia tích cực các vận động nhằm giúp trẻ đạt được mục tiêu về kiến thức và kỹ năng. *Kết quả khảo sát như sau: * Mục tiêu giáo dục lĩnh vực phát triển thể chất: TT Nội dung tiêu chí khảo sát Đạt Tỉ lệ Không Tỉ lệ % đạt % 6
1 Trẻ nhận biết tên gọi các bài tập vận 20 57,1% 15 42,9% động, tên trò chơi vận động. 2 Thực hiện các bài tập phát triển chung 22 62,8% 13 37,2 % theo cô kết hợp mở nhạc. 3 Thực hiện đúng kĩ năng các vận động 22 62,8% 13 27,2% cơ bản 4 Kĩ năng thực hiện các vận động thô 22 62,8% 13 27,2% 5 Kĩ năng thực hiện các vận động tinh 20 57,1% 15 42,9% 6 Trẻ chơi tốt các trò chơi vận động 23 65,7% 12 34,3% 7 Thực hiện các vận động đúng theo 22 62,8% 13 27,2% hiệu lệnh của cô 8 Trẻ hứng thú, tự tin khi thực hiện các 23 65,7% 12 34,3% vận động và biết thể hiện một số nhu cầu tự phục vụ. Qua khảo sát tôi nhận thấy rằng trẻ có kiến thức về giáo dục phát triển vận động cho trẻ chưa đồng đều, còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy, việc nâng cao hoạt động giáo dục phát triên vận động cho trẻ ở trường mầm non được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng cần được tiến hành trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ nhằm gớp phần nâng cao lĩnh vực phát triển vận động giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách hơn. 2.2.Các biện pháp: Như chúng ta đã biết trẻ ở độ tuổi nhà trẻ 2436 tháng tuổi là độ tuổi học thông qua chơi“Học mà chơichơi bằng học. Chính vì thể ! việc “Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 2436 tháng tuổi ở trường mầm non ”muốn đạt được hiệu quả tốt nhất, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp sau: 2.2.1. Biện pháp 1. Lập kế hoạch giáo dục phát triển vận động cho trẻ 2436 tháng tuổi. Năm nay lớp tôi được lựa chọn làm lớp điểm về chuyên đề phát triển vận động, nên ngay từ đầu năm tôi đã căn cứ vào kế hoạch giáo dục của tổ chuyên môn xây dựng, căn cứ vào mục tiêu đặt ra trong chương trình giáo dục mầm non, căn cứ vào độ tuổi và khả năng của trẻ và tình hình thực tế của lớp, tôi đã lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp, cụ thể theo hướng gần gủi với trẻ, phù hợp với vùng, miền. Từ nội dung giáo dục đó tôi đã cụ thể hóa thành các vận động cụ thể trong từng giờ giáo dục phát triển vận động cho trẻ theo nguyên tắc hệ thống, liên tục và có sự phối hợp giữa các vận động, theo mức độ tăng dần đi từ dễ đến khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề trong năm. 2.2.2.Biện pháp 2. Giáo viên nắm được nội dung, mục tiêu, phương pháp hình thức tổ chức: Là người giáo viên mầm non nói chung mà đặc biệt là giáo viên dạy trẻ nhà trẻ 2436 tháng tuổi nói riêng. Bản thân tôi thật sự yêu nghề, mến trẻ nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Soạn bài đầy đủ trước khi lên lớp, 7
nắm chắc phương pháp dạy của từng loại tiết, hiểu rõ nguyên tắc, nội dung, mục tiêu, phương pháp của hoạt động giáo dục đối với trẻ mầm non. Muốn tổ chức tốt giờ hoạt động giáo dục thể chất tốt đòi hỏi mỗi một giáo viên chuẩn bị tốt giáo án, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho tiết dạy, xác định rõ nội dung trọng tâm của bài, mục tiêu bài dạy,cô giáo cần truyền đạt cho trẻ những gì cho trẻ, luyện tập bài tập vận động cơ bản nên chọn bài hát nào để lồng ghép nhạc sao cho khớp, phù hợp với độ tuổi. Trước hết, giáo viên xác định nhiệm vụ cụ thể đối với việc tập luyện cho trẻ, lựa chọn các bài tập vận động hoặc trò chơi phù hợp với độ tuổi và vừa sức với độ tuổi trẻ nhà trẻ 24 36 tháng. Giáo viên cần xác định rõ mục tiêu nội dung của bài dạy, từ đó lựa chọn các bài tập và tỏ chức cách tiến hành tiết học sao cho hợp lý như: Phương pháp hướng dẫn, hình thức tổ chức phối hợp sao cho nhịp nhàng. Giáo viên chuẩn bị sân bải, đồ dùng phục vụ trong tiết học phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ. Giáo viên bố trí không gian đảm bảo thoáng mát, đủ số lượng trẻ tham gia hoạt động. Phong cách lên lớp của giáo viên mạnh dạn, tự tin, dùng mọi thủ thuật nhằm thu hút và lôi cuốn trẻ vào hoạt động vận động học để giúp trẻ thực hiện một cách có hiệu quả tốt. Bởi một giờ hoạt động chung ở đây giáo viên chỉ là người hướng dẫn còn trẻ làm trung tâm. Giáo viên nắm rõ các nguyên tắc và phương pháp tích hợp nội dung giáo dục phát triển thể chất cho trẻ ở trường mầm non vào chủ để, vào các hoạt động (thời điểm) trong ngày và các hoạt động giáo dục (theo các lĩnh vực giáo dục) trong chương trình giáo dục Mầm non sao cho phù hợp. 2.2.3 Biện pháp 3. Xây dựng bài tập vận động đảm bảo tính khoa học và hệ thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân của trẻ. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, giới tính, sức khỏe, trình độ, khả năng tiếp thu của trẻ nhà trẻ, giáo viên cần phải xây dựng bài tập sao cho phù hợp, cân đối vận động giữa chân và tay, giữa cơ quan vận động và cơ quan nội tạng, giữa các tố chất nhanh, mạnh, bền, khéo của cơ thể…Việc tổ chức hoạt động giáo dục thể chất cần phải có hệ thống cụ thể và toàn diện như vậy, cần nâng dần độ khó của các bài tập để cơ thể trẻ quen dần với vận động, các cơ quan và hệ thống trong cơ thể tăng dần khả năng thích ứng. Trong khi đưa vào tổ chức hoạt động chung cũng cần lưu ý dạy từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, khối lượng vận động từ ít đến nhiều và phải thường xuyên luyện tập, thường xuyên theo dõi, cập nhật tình trạng phát triển của trẻ để làm cơ sở xây dựng các hệ thống tập luyện về sau. Khi tổ chức một tiết hoạt động chung bộ môn phát triển thể chất, giáo viên cần phải hiểu rõ đặc điểm cá nhân của trẻ để từ đó xây dựng chương trình vận động, nội dung, phương pháp và khối lượng vận động sao cho phù hợp với khả năng tiếp thu của trẻ. Nếu bài dạy có nội dung quá đơn giản, khối lượng vận động quá ít sẽ khiến tác dụng rèn luyện cơ thể không cao và cũng khiến cho trẻ tập không hứng thú. Ngược lại, nếu nội dung và lượng vận động quá cao có thể sẽ khiến trẻ tập sợ hãi và không tiếp thu được bài tập. 8
Bên cạnh đó, trong một lớp học, trình độ và sức khỏe của học sinh là không đồng đều, giáo viên ngoài việc quan tâm đến sức khỏe chung của toàn lớp còn cần phải tìm cách hướng dẫn riêng và giúp đỡ từng trẻ cá biệt trong lớp. Biện pháp này cần được thực hiện dựa trên sự quan tâm và thấu hiếu đặc điểm cá nhân từng trẻ của giáo viên. 2.2.4.Biện pháp 4.Xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ *Môi trường vật chất: a. Môi trường cho trẻ hoạt động trong phòng, nhóm lớp: Trẻ mầm non nói chung và trẻ độ tuổi 2436 tháng tuổi nói riêng luôn được quan tâm chăm lo về mọi mặt. Môi trường chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng được cha mẹ trẻ quan tâm, xã hội chú trọng. Trong sự phát triển thể chất của trẻ, nhu cầu vận động của trẻ càng ngày càng lớn. Yêu cầu về môi trường phải đảm bảo an toàn tuyệt đối, đồ chơi phải phong phú đa dạng giúp cho trẻ tích cực vận động ngày càng cao. Việc tạo môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ là rất cần thiết. Việc xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động trong và ngoài lớp cho trẻ, với mục đích là tạo cho trẻ cảm giác thân thiện, tích cực, hứng thú với các hoạt động phát triển vận động. Thiết bị đồ chơi trong nhóm lớp phải đảm bảo theo danh mục đồ dùng đồ chơi thiết bị dạy học tối thiểu theo thông tư 02 của Bộ giáo dục và đào tạo ban hành theo nội dung giáo dục phát triển vận động trong chương trình giáo dục mầm non. Ngoài ra bản thân còn tích cực làm thêm nhiều đồ dùng giúp trẻ thực hiện được nội dung giáo dục phát triển vận động trong chương trình giáo dục mầm non phù hợp với độ tuổi nhà trẻ. Môi trường trong lớp học: Ngay từ đầu năm học tôi trang trí tạo môi trường phù hợp với chủ đề nhằm gây hứng thú cho trẻ khi đến lớp, với mỗi chủ đề luôn có sự thay đổi phù hợp, gợi mở ý tưởng sáng tạo nhằm giúp trẻ hứng thú tham giam gia hoạt động ở các góc. Giáo viên chuẩn bị học liệu giúp trẻ làm quen một số bài học các vận động tinh như: Di màu,tô màu, làm quen với đất nặn, xếp chồng, xếp cạnh, xâu hạt…thông qua đó giáo viên hướng dẫn gợi mỡ giúp trẻ thích thú tham gia các hoạt động dưới sự động viên, khuyến khích của cô giáo. Muốn thực hiện được tốt trong lớp tôi đã chọn một ví trí thích hợp để xây dựng “Góc vận động” để cho trẻ được trải nghiệm. Các loại trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ tập luyện ở góc vận động được trưng bày đẹp mắt vừa tầm với trẻ để giúp trẻ dễ lấy, dễ cất như: Bóng, cờ, nơ, hoa, vòng, gậy, đích ném, cổng chui, vật cản...được tôi lựa chọn, đảm bảo độ bền vững, an toàn cho trẻ; kích thước, trọng lượng phù hợp với cơ thể trẻ. Các loại đồ dùng, dụng cụ được sắp xếp gọn gàng, đảm bảo an toàn tuyệt đối nhằm giúp trẻ hứng thú thma gia hoạt động tích cực biết sử dụng các loại thiết bị, đồ chơi và tận dụng mọi điều kiện phù hợp với từng vận động của trẻ để tạo cơ hội cho trẻ được vận động ở mọi lúc, mọi nơi, tăng cường vận động trong thời gian trẻ ở 9
trường. Bên cạnh đó còn tạo điều kiện dễ dàng cho trẻ có thể được tự do tiếp cận, tự lựa chọn và sử dụng đồ dùng, đồ chơi một cách hiệu quả. Việc sắp xếp hợp lý các dụng cụ luyện tập, trang thiết bị sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng của chúng và sự sắp xếp đó nó phụ thuộc vào kích thước, mục đích sử dụng. Những dụng cụ như ghế thể dục, khối gỗ được đặt dọc theo tường. Các dụng cụ nhỏ như: Bóng, túi cát được để vào rá ở ngăn tủ. Vòng, gậy thể dục treo trên tường hoặc để trên giá vừa tầm với trẻ nhà trẻ dê lấy, dễ cất. b. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời: Cùng với việc tạo môi trường trong lớp, ngoài trời tôi cũng tạo được môi trường phát triển vận động cho trẻ. Sân chơi, thiết bị đồ chơi ngoài trời được trang bị phù hợp. Đồ chơi ngoài trời bố trí sắp xếp tạo khoảng trống của sân trường cho trẻ tập thể dục sáng, trẻ có địa điểm để tham gia các hoạt động phát triển thể chất. Một số đồ chơi sáng tạo dược làm các ống dài từ lốp xe cho trẻ chui, làm đường gồ ghề tập cho cho trẻ đi. Các thiết bị, đồ chơi được sắp xếp theo hướng khuyến khích trẻ tích cực hoạt động theo nhóm, lớp, cá nhân, đảm bảo các mức độ vận động khác nhau để mọi trẻ đều có thể thực hiện vận động, đảm bảo an toàn, giáo viên dễ quan sát trẻ. Khu vui chơi phát triển thể chất của nhà trường được xây mới khang trang với thiết bị đồ chơi liên hoàn. *Môi trường xã hội: Không những chú trọng về môi trường vật chất mà môi trường xã hội cũng cần quan tâm tạo cho trẻ có tâm thế, thoải mái tinh thần để trẻ tham gia vào vận động tốt. Trẻ ở độ tuổi 2436 tháng tuổi rất hiếu động khi thấy có những đồ chơi mới đẹp thì rất hứng thú tham gia hoạt động tích cực. Thông qua đó, giúp phụ huynh thấy rõ được tầm quan trọng của việc chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non vất vã như thế nào. Con mình hoạt động ra sao? Đến trường có vẽ trưởng thành hơn khi ở với bố mẹ. Chính vì vậy! Việc tạo môi trường phát triển vận động cho trẻ ở trường mầm non có ý nghĩa rất thiết thực nhằm giúp trẻ được trải nghiệm, được “Học mà chơi chơi bằng học”. Xây dựng môi trường thân thiện giúp trẻ tích cực, hứng thú với các hoạt động phát triển vận động. Hiểu được điều đó, đầu năm học Ban giám hiệu nhà trường cùng toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường tập trung triển khai các hoạt động xây dựng khu giáo dục thể chất, xây dựng vườn rau của bé, tận dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên và sẵn có ở địa phương để xây dựng, làm đồ chơi, thiết bị cho trẻ vận động. Giáo viên tích cực chăm sóc vườn hoa, cây cảnh của lớp nhằm góp phần xây dựng môi trường thân thiện, an toàn và hiệu quả Môi trường chăm sóc giáo dục trong trường mầm non cần đảm bảo an toàn về mặt tâm lí, tạo thuận lợi giáo dục các kĩ năng xã hội cho trẻ. Mỗi một cô giáo luôn có những hành vi, cử chỉ, thái độ, lời nói mẫu mực, phù hợp để trẻ noi theo và dạy trẻ những kĩ năng, thái độ ứng xử cần thiết, phù hợp. 10
Xây dựng môi trường phong phú, đa dạng hấp dẫn giúp trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động; thông qua đó phụ huynh biết được tầm quan trọng của trẻ khi được đến trường trẻ được trải nghiệm, được vui chơi ở môi trường lành mạnh. Từ đó góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện giữa cô và trẻ, giữa trẻ và cô giáo. Thông qua việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tôi nhận thấy rằng trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động tích cực đem lại kết quả tốt. 2.2.5. Biện pháp 5. Triển khai các hình thức tổ chức giáo dục phát triển vận động cho trẻ nhà trẻ 2436 tháng tuổi. a.Trong giờ hoạt động chung phát triển vận động: (Trẻ 2436 tháng tuổi thời gian tiến hành 1 giờ hoạt động chung từ 1215 phút) Trẻ ở độ tuổi nhà trẻ 2436 tháng tuối rất thích được vận động, trẻ có thể chơi, luyện tập mà không cảm thấy mệt mỏi. Các cháu dễ bị lôi cuồn bởi những vận động được gắn với hình ảnh sinh động hoặc một giờ hoạt động thể dục theo một chủ đề nào đó. Giờ hoạt động chung bộ môn thể dục được coi là hình thức cơ bản. Muốn tổ chức hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ ở độ tuổi nhà trẻ 2436 tháng tuổi ở trường mầm non trước hết giáo viên cần luyện tập cho trẻ những kĩ năng, kĩ xảo vận động có mục đích, có tổ chức, có hệ thống, có kế hoạch, qua đó phát triển các tố chất vận động cho trẻ. Vì vậy, khi thực hiện giờ học thể dục trước hết tôi xác định đúng mục tiêu của bài dạy, xác định đúng nội dung trọng tâm của giờ thể dục và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, dụng cụ cho trẻ học. Sau đó tôi hướng dẫn trẻ giờ học thể dục gồm 3 phần (khởi động, trọng động, hồi tĩnh), giữa các phần giáo viên chuyển tiếp nhẹ nhàng, mạng dạn tự tin. * Khởi động: Giáo viên tập trung trẻ thành 3 hàng dọc ổn định trò chuyện dẫn dắt trẻ vào nội dung bài học. Sau đó cho trẻ đi theo đội hình vòng tròn, kết hợp các kiểu đi khác nhau với tốc độ khác nhau trên nền nhạc (đi thường, đi bằng mũi bàn chân, đi thường, đi bằng gót chân, đi thường, đi bằng mép chân, đi thường, chạy nhanh, chạy chậm). Sau đó tập họp thành đội hình vòng tròn đứng khoảng cách đề nhau để tập bài tập phát triển chung. * Trọng động: Bài tập phát triển chung: Đây là phần trọng tâm của giờ thể dục, nó có tác dụng nhiều nhất đến sự phát triển của cơ thể trẻ. Ở phần này gồm có: Bài tập phát triển chung, vận động cơ bản, trò chơi vận động. Với bài tập phát triển chung: (Đội hình vòng tròn, khoảng cách đều nhau). Tùy vào mức độ yêu cầu của bài tập vận động cơ bản để lựa chọn các động tác cũ và mới phù hợp, thứ tự thực hiện các động tác là: Tayvai; bụng lườn; bật, trong đó động tác hỗ trợ cho vận động cơ bản với số lần tăng thêm từ 1 2 lần. Ví dụ: Vận động cơ bản “Bước qua vật cản 1015cm”, tôi lựa chọn động tác. Tay vai : Hai tay đưa lên cao (kết hợp vẫy cờ) 11
Bụng lườn 1: Hai tay đưa lên cao, cúi gập người tay chạm chân ( Kết hợp tập với cờ chạm cán cờ xuống đất) Bật 2: Ngồi xuống đứng lên ( Kết hợp gõ cán cờ xuống đất) Với bài tập phát triển chung cô cùng tập với trẻ và tập theo bài hát. Khi tập cô cho trẻ tập kết hợp với nơ, cờ, vòng, gậy để tạo sự hứng thú cho trẻ, các dụng cụ đó phải tạo cho trẻ lượng vận động chính xác, được sắp xếp sao cho trẻ dễ lấy, tránh mất thời gian. *Vận động cơ bản: “Bước qua vật cản 1015cm”, Cho cho đội hình 2 lớp đứng thành 2 hàng ngang đối diện nhau quay mặt vào bài tập, cô giới thiệu tên vận động cơ bản, có thể cho trẻ gọi tên bài tập. Cô làm mẫu lần 1(Cô làm chậm rải, không giải thích động tác). Cô làm mẫu lần 2 (Cô làm kết hợp giải thích động tác ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, động tác từ tốn). Cô làm mẫu lần 3 (Cô làm hoàn thiện) Trẻ thực hiện lần 1 Cô mời 2 trẻ lên làm mẫu (Lớp quan sát bạn làm). Trẻ làm xong đi về cuối hàng của mình. Sau đó cô mời trẻ cả lớp được thực hiện. Mỗi lần cô gọi 2 trẻ lên thực hiện bước qua 1 vật cản 10cm. Trẻ làm xong đi về cuối hàng của mình. Trong quá trình thực hiện cô chú ý sữa sai cho trẻ. Trẻ thực hiện lần 2: Cô có thể tăng dần độ khó (vật cản cao hơn, tăng thêm 1 vật cản). Mỗi trẻ thực hiện bật qua 2 v ật c ản, trong đó 1 vật cản cao 10cm, và 1 vật cản cao 15cm nhằm nâng dần độ khó. ( Trong qúa trình trẻ thực hiện cô chú ý quan sát và sữa sai cho trẻ kịp thời) (nếu có). Ảnh trẻ thực hiện bước qua vật cản 1015 cm Củng cố lại bài: Giáo viên mời trẻ nhắc lại tên bài ( nếu trẻ độ tuổi này nói chưa rõ cô giáo nhắc lại tên bài tập vận động cho trẻ nghe và cho trẻ nhắc lại tên bài tập vận động vừa học nhằm khắc sâu kiến thức cho trẻ). *Trò chơi vận động: “Gà mổ thóc” Đây là một hình thức rèn luyện, củng cố những kĩ năng vận động đã được hình thành ở các giờ thể dục trước. Cô 12
nhắc lại cách chơi và luật chơi, cô tổ chức cho trẻ cả lớp cùng chơi với cô 12 lần, sau đó có thể cho trẻ tự thực hiện trò chơi cô là người quan sát, hướng dẫn. * Hồi tĩnh: Cô cho trẻ đi tự do theo cô vừa đi vừa hít thở không khí trong lành kết hợp mở một bản nhạc nhẹ nhàng thoải mái tạo tâm thế cho trẻ được thả lõng một cách hồn nhiên. * Nhận xét tuyên dương: Sau mỗi giờ giáo viên cần phải khen trẻ công bằng, đúng lúc và động viên trẻ kịp thời bằng cách tặng hoa, vỗ tay…tránh tình trạng chê bai trẻ, điều đó sẽ làm trẻ buồn, mất tự tin, không hứng thú tham gia hoạt động. b. Thông qua giờ thể dục buổi sáng để phát triển vận động cho trẻ. Như chúng ta đã biết, tác dụng của thể dục buổi sáng đối với trẻ em hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ. Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục đơn giản, trẻ tích lũy được sự sảng khoái cho cả ngày. Ví dụ: Hàng ngày đến trường tôi tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng theo các bản nhạc như: “Dậy đi thôi”; “Bé khỏe bé ngoan”; “Chú gà trống”…nhằm giúp trẻ hít thở sâu, điều hòa nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi chất và tuần hoàn trong cơ thể; giúp các khớp, dây chằng được mềm dẻo, linh hoạt; đồng thời hỗ trợ cho những hoạt động trong ngày của trẻ thêm nhịp nhàng, nhanh nhẹn, giảm động tác thừa và tạo cho trẻ tâm trạng sảng khoái, vui tươi đón ngày hoạt động mới. Ảnh trẻ tập thể dục sáng Trẻ được tập luyện thường xuyên như vậy, cơ thể của trẻ nâng cao hoạt động của các cơ quan của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng vận động cần thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng đắn. Vì vậy, tôi cho trẻ tập thể dục sáng hàng ngày vào một thời gian nhất định sau giờ đón 13
trẻ. Thời gian tập khoảng 5 6 phút. Trang bị dụng cụ như gậy, nơ, vòng, hoa tua, cờ …thể dục phù hợp với động tác để tạo hứng thú cho trẻ tập. Khi trẻ tập giáo viên quan sát cách đứng của trẻ, tư thế đầu, vai, mông và đặc biệt là cột sống của trẻ. Trẻ cần đứng thẳng, vai thả đều, không lên gân, tay cử động thoải mái, không cúi đầu. Giữ cho trẻ tư thế đứng ngay cả khi nghỉ, khi đi bộ, chạy và làm các cử động khác. Số lần lặp lại mỗi bài tập phụ thuộc vào tính chất mỗi động tác, cũng như thể lực của trẻ. Những bài tập khó, có khối lượng vận động lớn chỉ nên lặp lại 2 3 lần, còn động tác phát triển chung đối với tay, chân thì nên từ 34 lần. Chọn động tác và sắp xếp bài tập cho trẻ cần theo một số quy định. Trước hết động tác phải phù hợp và hấp dẫn đối với trẻ. Bài tập phải có tác động hoàn thiện kĩ năng đi, chạy, trườn, nắm, ném, thúc đẩy sự hình thành tư thế đúng, gây sự hoạt động tích cực của các cơ quan hô hấp, tuần hoàn và các nhóm cơ. c. Dạo chơi ngoài trời : Dạo chơi ngoài trời được tổ chức vào các buổi sáng các ngày tuần khi thời tiết đẹp, tổ chức cho trẻ đi trong khuôn viên nhà trường. Thông qua việc tổ chức cho trẻ dạo chơi ngoài trời giúp trẻ được tham quan, khám phá môi trường cảnh quan bên ngoài, củng cố kĩ năng vận động, phát triển các tố chất vận động trong những điều kiện tự nhiên. Ngoài ra, giúp trẻ trẻ có ý thức chấp hành kỉ luật, tính tập thể, sự tự tin tham gia vào các hoạt động mà cô giáo tổ chức. Tổ chức cho trẻ dạo chơi ngoài trời tôi thường lựa chọn các nội dung cho trẻ như: Cho trẻ đi bộ nhẹ nhàng trên sân trường, quan sát vườn hoa, cây cảnh, vườn cây ăn quả, quan sát vườn rau đi trên từng đường đi lối lại của các luống rau... để quan sát khám phá trường nhằm giúp trẻ có ý thức khi tham gia hoạt giúp trẻ cảm thấy thật hứng thú, thoải mái, dễ chịu, tinh thần thật phấn khởi để tham gia vào các hoạt động khác trong ngày ở lớp học. d. Trò chơi vận động trong giáo dục thể chất: Đối với trẻ nhà trẻ ở độ tuổi này, trò chơi vận động là một hình thức trong giáo dục phát triển vận động, nó có vị trí quan trong trong cuộc sống và trong hoạt động hàng ngày của trẻ. Trò chơi vận động có thể tổ chức vào nhiều thời điểm trong ngày ở trường mầm non (sau khi đón trẻ, trước giờ trả trẻ, trong giờ thể dục, trong hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều...). Nó có thể tổ chức bất kì đâu (trong lớp, ngoài sân, ở nhà...) không phụ thuộc vào số lượng ngời hay dụng cụ chơi. Cho dù trò chơi quen thuộc nhưng mỗi lần chơi đều đem lại cho trẻ những cảm xúc mới, mãnh liệt bởi khả năng sáng tạo to lớn của chúng trong trò chơi. Vì thế, có thể cùng một chủ đề nhưng thường trò chơi này khác trò chơi kia, chơi lần này khác với lần kia. Trò chơi vận động được coi là phương tiện giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non.Khi lựa chọn trò chơi vận động cần phụ thuộc vào các yếu tố như: Nhu cầu và khả năng vận động của trẻ; Mục tiêu giáo dục phát triển vận động ,các thời điểm tổ chức các trò chơi trong ngày, điều kiện để tổ chức trò chơi. 14
Để đạt được mục tiêu phát triển vận động cho trẻ thông qua việc sử dụng các trò chơi vận động cần đưa chúng vào hệ thống: Lập kế hoạch hướng dẫn trò chơi vận động trong năm học và cụ thể hóa chúng thành các kế hoạch tháng (chủ đề)/tuần và ngày hoạt động. Với mục tiêu thay đổi trạng thái vận động, hoàn thiện các kĩ năng vận động đã học và phát triển các tố chất thể lực cho trẻ, việc lựa chọn trò chơi vận động phù hợp cho giờ thể dục phải thực hiện theo nguyên tắc: Trò chơi được tất cả trẻ biết và cùng tham gia chơi với lượng vận động tương đương nhau. Kiểu vận động của trò chơi và bài tập vận động cơ bản nên khác nhau, tính chất động tĩnh của vận động trong trò chơi với bài tập vận động cơ bản có thể ngược nhau. Trò chơi đảm bảo an toàn, vệ sinh cho trẻ, mang tính giáo dục cao. Trò chơi vận động bố trí trong giờ thể dục khi mà phần trọng động chỉ dạy một vận động cơ bản. Ví dụ: Trong giờ hoạt động chung bộ môn thể dục với vận động cơ bản “ Bò chui qua cổng”, tôi đã lựa chọn trò chơi để tổ chức cho trẻ là trò chơi: “Gà trong vườn rau”. Khi tổ chức trò chơi vận động cô giáo phổ biến cách chơi và luật chơi sau đó cho trẻ chơi 23 lần (cô bao quát và hướng dẫn trẻ chơi). Khi chơi cô chú ý động viên khuyến khích trẻ kịp thời không chê bai trẻ). e.Phút thể dục trong giáo dục thể chất cho trẻ mầm non. Ngoài giờ hoạt động chung của bộ môn thể dục, trong mọi hoạt động học khác, giáo viên đều có thể tích hợp, lồng ghép giáo dục thể chất phù hợp với chủ đề của lớp một cách phù hợp nhất và đạt hiệu quả cao. Trong thực tế qua các giờ học, giáo viên đã linh hoạt cho trẻ thư giản trong các giờ nhận biết tập nói, nhận biết phân biệt, làm quen thơ, chuyện, hoạt động tạo hình, âm nhạc...trong đó giáo viên đều lồng ghép phút thể dục vào các phần của trò chơi chuyển tiếp một cách nhẹ nhàng với sự tham gia của phút thể dục sẽ làm cho tiết học trở nên thoải mái hơn. Phút thể dục được tiến hành trong thời gian giữa hai hoạt động hoặc ngay trong giờ hoạt động (khi ta thấy trẻ có dấu hiệu mệt mỏi, giảm tập trung) nhằm tăng khả năng làm việc của hệ thần kinh, cơ bắp, tăng tuần hoàn máu, giúp trẻ tỉnh táo hơn. Bởi chỉ lồng ghép một cách đơn giản có thể người nhìn không để ý thì không biế đó là phút thể dục chỉ đơn giản dừng bút dừng bút, nghĩ tay nghĩ tay...Đó chính là phút thể dục dành riêng trong giờ hoạt động chung thật đơn giản nhưng cảm thấy sảng khoái vô cùng. *Phút thể dục trong giờ âm nhạc: Ví dụ trong giờ hoạt động chung bộ môn âm nhạc, dạy vận động minh họa bài hát “Con chim hót trên cành cây”Nhạc và lời Trọng Bằng. Cô cho trẻ hát và vận động minh họa theo bài hát để thay đổi tư thế. *Phút thể dục trong giờ văn học: Trong giờ làm quen văn học chủ đề “Mẹ và những người thân yêu của bé” dạy trẻ đọc thơ “Yêu mẹ”, mở đầu trò chuyện có thể cho trẻ hát và vận 15
động bài: “Cô và mẹ”, khi đó trẻ được cử động nhẹ nhàng cùng với bài hát, sau đó trò chuyện về nội dung bài hát để dẫn dắt vào hoạt động . Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, chuyện sinh động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó nhanh hơn, hiệu quả hơn. * Phút thể dục trong giờ tạo hình: Lồng ghép phát triển vận động giờ hoạt động tạo hình mang lại nhiều lợi ích cho trẻ, ví như tiết “Tô màu quả cam”, khi trẻ tô màu một thời gian cô cho trẻ tập nói và làm cùng cô chỉ đơn giản dừng bút dừng bút, nghĩ tay nghĩ tay...Hay trong tiết nặn, xâu hạt, di màu giáo viên linh động tổ chức hình thức như vậy sẽ giúp trẻ thay đổi tư thế, thư giãn, kích thích thêm sự hứng thú của trẻ, tạo tinh thần vui vẻ, sảng khoái cho trẻ khi tạo sản phẩm tạo hình của mình. f. Tổ chức “Tuần lễ sức khỏe” ở trường mầm non. Tổ chức “Tuần lễ sức khỏe”; Là lớp điểm về chuyên đề phát triển vận động ở độ tuổi nhà trẻ nên tôi tổ chức “Tuần lễ sức khỏe” cho trẻ 2 lần /năm, nhằm tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi thoải mái ngoài trời, bổ sung thêm nhiều trò chơi, bài tập vận động khác nhau trong các hoạt động của trẻ. Hình thành cho trẻ những hiểu biết cơ bản về đặc điểm cấu tạo và chức năng của cơ thể mình. Từ đó có sự chuẩn bị tâm lí cần thiết cho hoạt động về sức khỏe. Ở tuần lễ sức khỏe tôi lựa chọn nội dung, phương pháp để hướng dẫn trẻ vận động. Ví dụ: Chọn các bài tập phát triển cơ hô hấp, cơ tay, cơ chân, bàn chân và rèn luyện tư thế đúng. Đưa thêm các bài tập để rèn luyện thị giác như: “Sóc nâu nhảy từ cành nọ sang cành kia”…Cô có thể trò chuyện với trẻ về các đề tài khác nhau như: Cách giữ gìn vệ sinh thân thể, ăn uống hợp lí, cách tập luyện, cấu tạo từng phần trong cơ thể… Tổ chức “Ngày hội thể dục thể thao” cho trẻ 1 lần /năm vào khoảng tháng tư trong năm học. Trong ngày hội cô chuẩn bị địa điểm, dụng cụ tập luyện, trang trí băng cờ, khẩu hiệu …có thể thông báo cho phụ huynh biết và cùng tham gia với lớp. Khi vào ngày hội, cô đưa ra yêu cầu trò chơi, khẩu lệnh bắt đầu và kết thúc trò chơi, bài tập vận động, đưa ra kết luận, làm trọng tài chính của cuộc thi, bao quát và thúc đẩy trẻ, kịp thời nhắc nhở và tác động đến không khí chung của ngày hội. Các trò chơi bắt đầu từ đơn giản sau đó phức tạp hóa và đưa ra yêu cầu vận động cao hơn. Qua ngày hội nhằm rèn luyện cơ thể trẻ, khích lệ lòng yêu thích thể dục, thể thao, góp phần củng cố và hoàn thiện kĩ năng vận động ở trẻ. Đặc biệt chú trọng phát triển vận động cho trẻ thông qua các giờ học như: Giờ hoạt động tạo hình trẻ được cử động các ngón tay khi tiếp xúc với đất nặn, khi cầm nắm bút vẽ nét ngoạch ngoạc, di màu theo ý thích; tô màu. Hay tham gia các trò chơi trong các tiết học nhận biết tập nói, âm nhạc, nhận biết phân biệt... Thông qua, giờ chơi tập của trẻ ở các góc như góc: “Bé tập làm người lớn” trẻ được bế em, khuấy bột cho em ăn... hayở “Góc vận động” các bé chơi 16
xâu vòng bằng các hột hạt, xếp dường đi, xếp ngôi nghà bằng cách xếp chồng khối gỗ hình tam giác lên khối gỗ vuông để tạo thành hình ngôi nhà. Thông qua các hoạt động giúp trẻ cử động các ngón tay, trò chơi xếp hình ở góc “hoạt động với đồ vật” tất cả những hành động chơi đó của trẻ sẽ góp phần không nhỏ vào việc phát triển vận động tinh cho trẻ. Có thể nói, ở mọi lúc mọi nơi giáo viên nên tìm cơ hội, tạo mọi điều kiện để giúp trẻ tham gia vận động tích cực. 2.2.5. Biện pháp 5. Giáo dục thể chất mọi lúc, mọi nơi. Thực tế giáo dục thể chất ở độ tuổi mầm non cho thấy, sự phát triển của trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, phải trải qua một quá trình: Học mà chơi – chơi bằng học tiếp xúc thường xuyên, liên tục. Giáo viên cần cho trẻ tham gia vào hoạt động thể chất mọi lúc mọi nơi. Ví dụ: Giờ đón trẻ: Đón trẻ đến lớp là khâu đầu tiên mà mỗi một cô giáo phải biết được tâm sinh lý của mỗi đứa trẻ khi được đến trường. Khi bố mẹ gửi gắm con của mình cho cô giáo trong ngày đến trường cô giáo phải tạo bầu không khí cởi mở thân thiện gầm gủi với trẻ và phụ huynh. Chính vì vậy cô giáo cần vui vẽ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu độ tuổi nhà trẻ hay khóc nhè cô giáo cần quan tâm âu yêm vỗ về nhẹ nhàng với trẻ để trẻ dễ quên đi nỗi nhớ mẹ khi đến lớp và cùng được chơi với cô và bạn. * Sau giờ ngủ trưa : Giờ ngủ trưa là lúc trẻ được nghỉ ngơi sau một buổi hoạt động tích cực. Sau khi trẻ ngủ dậy trẻ cảm thấy mệt mõi, chưa muốn dậy dứt khoát, cô giáo dùng nhiều thủ thuật giúp trẻ trở nên thoải mái hơn như: Cô nói các con nằm tư thể chân thẳng ra tập thể dục với cô nào. Ngay chân thẳng, co duỗi 2 chân, giơ hai tay vươn nhẹ các con thấy thoải mái chưa nào?(...) thôi cô và các con dậy đi nào các con thấy khỏe hẳn chưa đến đây để cô chải tóc và buộc cho con nhé. Cô cho các con đi vệ sinh nào. * Hoạt động chiều : Khi xây dựng chương trình tôi luôn chú trọng lồng ghép lĩnh vực phát triển thể chất vào các hoạt động trong ngày như: Sinh hoạt chiều thứ 2 tổ chức hoạt động góc để giúp trẻ được chơi ở các góc mới, chiều thứ 3 tổ chức cho trẻ làm quen trò chơi có luật...tổ chức hướng dẫn những trò chơi mới phù hợp với chủ đề, tình hình của lớp của lớp để kích thích sự chú ý, hứng thú của trẻ vào hoạt động. Trẻ tham gia vào các trò chơi mạnh dạn, tự tin. 2.2.6. Biện pháp 6. Phối kết hợp với phụ huynh và cộng đồng tham gia xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ ở trường mầm non. Để thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục phát triển vận động cho trẻ nói riêng ở lớp tôi không chỉ có bản thân tôi mà phải có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất của 3 giáo viên cùng lớp. Phải có kế hoạch cụ thể, rõ ràng giữa giáo viên chính và giáo viên phụ để tổ chức hoạt động cho trẻ diễn ra liên tục, hấp dẫn, có hiệu quả. 17
Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên của trẻ và cũng là môi trường giáo dục quan trọng nhất. Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên ảnh hưởng sâu sắc nhất đến đứa trẻ. Mahatma Gandi đã từng nói “Không có một ngôi nhà nào tốt bằng gia đình và không có người thầy nào tốt như cha mẹ”. Jacquie Mc Taggard, trong cuốn sách ‘Từ chiếc bàn của giáo viên” xuất bản năm 2013 đã viết “Các bậc cha mẹ chính là người thầy đầu tiên và tốt nhất của con cái họ. Đó là một trách nhiệm nặng nề nhưng mang lại những phần thưởng vô cùng to lớn”. Chính vì thế bản thân tôi đã tích cực tuyên truyền về tầm quan trọng của sự phát triển toàn diện của trẻ ngay từ đầu năm học bẳng nhiều cách như thông qua tài liệu, trong các cuộc họp phụ huynh của lớp, các giờ đón trả trẻ; thông qua các bảng biểu dành cho góc phụ huynh tại trường; phối hợp với đài truyền thanh địa phương phổ biến kiến thức và tuyên truyền đến các bậc cha mẹ. Ngoài ra bản thân phối hợp cùng phụ huynh để hướng dẫn trẻ thực hiện các nhiệm vụ vận động của trẻ tại gia đình theo yêu cầu của nhà trường, khuyến khích trẻ thực hiện tích cực các nhiệm vụ vận động ở trường, động viên phụ huynh tham gia tích cực vào các hoạt động khác như hội khỏe, tuần lễ sức khỏe, tham quan hay các giờ thể dục mở do nhà trường tổ chức. Từ đó phụ huynh nhận ra và hiểu rõ tầm quan trọng của việc phát triển vận động cho trẻ để rồi đồng hành cùng cô giáo hỗ trợ, giúp đỡ, giám sát các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ. Qua hàng quý bản thân cùng phối hợp với phụ huynh để tổ chức cân, đo, khám sức khỏe cho trẻ. Sau đó thông báo kết quả về chiều cao, cân nặng, tình hình sức khỏe để phụ huynh có biện pháp chăm sóc sức khỏe cho trẻ tốt hơn. Phối hợp phụ huynh trong việc tìm kiếm các nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ như: Lốp xe đẻ làm ống chui, tre làm cầu treo, long bia làm tạ…Môi trường giáo dục phát triển vận động trong trường mầm non có thể là môi trường trong lớp học, ngoài lớp học. Việc xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động an toàn, phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động giáo dục phát triển vận động có ảnh hưởng lớn đối với việc đạt được mục tiêu giáo dục phát triển vận động đề ra. Chính vì thế, việc tuyên truyền vận động phụ huynh và cộng đồng tham gia xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ ở trường mầm non là vô cùng cần thiết. Giáo viên cần tuyên truyền cho phụ huynh biết vai trò của cha mẹ và cộng đồng trong giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non để từ đó phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ thực hiện các nhiệm vụ vận động của trẻ tại gia đình, khuyến khích trẻ thực hiện tích cực các nhiệm vụ vận động ở trường mầm non, từ đó góp phần phát triển giáo dục thể chất cho trẻ được tốt hơn. Ví dụ: Ở lớp giờ học thể dục một số trẻ thực hiện vận động “bò”, “ném” chưa chính xác, cô sẽ phối hợp cùng phụ huynh luyện thêm cho trẻ ở nhà trước và sau khi tổ chức hoạt động để trẻ được luyện tập nhiều. 2.2.7. Biện pháp 7. Thông qua ngày hội, ngày lễ 18
Các dịp lễ hội mà nhà trường tổ chức là cơ hội để trẻ được biểu diễn cho các bạn, cho các bậc cha mẹ xem tài năng của mình. Trẻ rất hứng thú khi được tập luyện các bài tập và hưởng ứng các các tiết mục văn nghệ đơn giản phù hợp với độ tuổi để cùng được biểu diễn với các bạn trong lớp. Khi dàn dựng chương trình các giáo viên cố gắng lựa chọn các tiết mục vui nhộn, các bài nhảy sôi động phù hợp với trẻ để tập luyện cho trẻ. Giáo viên cùng phụ huynh chuẩn bị trang phục, đạo cụ cho trẻ. Đây cũng là dịp để gia đình và nhà trường thể hiện sự quan tâm đối với trẻ, mang đến cho trẻ tuổi thơ hồn nhiên, trong sáng đầy ắp tiếng cười. Thông qua các lễ hội trong năm học như ngày khai giảng năm học mới, kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam, vui tết trung thu…là những ngày có hình thức tổ chức quan trọng nhằm giúp trẻ nhà trẻ được thích thú vui múa với các anh chị và được thưởng thức các tiết mục văn nghệ vui nhộn nhằm giúp trẻ hứng thú ham thích được đến trường hơn.Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách, giáo dục thể chất gắn liền với con người từ lúc chào đời. *Kết quả đạt được: Qua bốn tháng nghiên cứu đề tài, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp trên cùng với sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn tôi tiến hành khảo sát chất lượng học kỳ 1 đạt kết quả như sau: * Mục tiêu giáo dục lĩnh vực phát triển thể chất: TT Nội dung tiêu chí khảo sát Đạt Tỉ lệ Không Tỉ lệ % đạt % 1 Trẻ nhận biết tên bài tập vận động, tên 32 91,4% 3 8,6% trò chơi vận động. 2 Thực hiện các bài tập phát triển chung 33 94,2% 2 5,8 % theo cô kết hợp mở nhạc. 3 Thực hiện đúng kĩ năng các vận động cơ 33 94,2% 2 5,8 % bản 4 Kĩ năng thực hiện các vận động thô 34 97,1% 1 2,9% 5 Kĩ năng thực hiện các vận động tinh 32 91,4% 3 8,6% 6 Trẻ chơi tốt các trò chơi vận động 33 94,2% 2 5,8 % 7 Thực hiện các vận động đúng theo hiệu 33 94,2% 2 5,8 % lệnh của cô 8 Trẻ hứng thú, tự tin khi thực hiện các 33 94,2% 2 5,8 % vận động và biết thể hiện một số nhu cầu tự phục vụ. Đối chiếu với kết quả khảo sát đầu năm đến bây giờ ta thấy kết quả khảo sát trên trẻ có những chuyển biến rõ rệt. Về kết quả cân đo đợt 2 vào tháng 12. Số trẻ suy dinh dưỡng và thấp còiso với đầu năm giảm tỷ lệ rõ rệt. Số trẻ suy dinh dưỡng nhẹ cân 1/35 cháu; tỷ lệ 2,8%; trẻ suy dinh dưỡng nhẹ cân 02/35 19
cháu; tỷ lệ 5,7%. So với đầu năm suy dinh dưỡng nhẹ cân giảm 2,8%, suy dinh dưỡng thấp còi giảm 2,8%. *Đối với giáo viên: Giáo viên nắm vững mục tiêu bài dạy về kiến thức và kỹ năng, nắm chắc nội dung, phương pháp dạy của từng loại tiết. Dựa trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp với yêu cầu của chuyên đề cũng như điều kiện của lớp mình. Bản thân đã tạo được môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ với nhiều đồ dùng, đồ chơi phong phú để mời gọi trẻ tích cực chủ động vận động. Lĩnh hội được những kinh nghiệm về giáo dục phát triển thể chất cho trẻ. Vững vàng hơn trong công tác giáo dục phát triển vận động cho trẻ, sưu tầm và sáng tác được nhiều bài hát đưa vào dạy trẻ. Giáo viênlinh hoạt hơn trong tổ chức hoạt động đúng phương pháp tạo sự hứng thú cho trẻ nhằm phát huy tính tích cực, lôi cuốn trẻ vào giờ hoạt động. Luôn luôn tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động phát triển thể chất. Qua các tiết hoạt động phát triển vận động được đồng nghiệp và BGH nhà trường xếp loại tốt. * Đối với phụ huynh: Phối kết hợp với phụ huynh nắm vững các yêu cầu về môi trường giáo dục phát triển vận động bên trong, bên ngoài lớp học. Đa số phụ huynh nhận thức tốt tác dụng của thiết bị, đồ dùng, đồ chơi đối với việc phát triển vận động cho trẻ. Phụ huynh hiểu về sự cần thiết phải xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động phù hợp, an toàn cho trẻ. Phụ huynh trong nhóm lớp nhiệt tình, giúp đỡ giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi. Phụ huynh thấy được tầm quan trọng và trách nhiệm của mình trong việc kết hợp với giáo viên cùng quan tâm chăm sóc giáo dục thể chất cho trẻ. Phụ huynh đã quan tâm hơn tới nội dung phát triển vận động, biết hướng dẫn, rèn luyện một số kỹ năng cơ bản cho trẻ lúc ở nhà. 3. Phần kết luận. 3.1. Ý nghĩa của đề tài. Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 2436 tháng tuổi tuổi là một trong những nhiệm vụ của giáo dục phát triển thể chất, nhằm tăng cường các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ mầm non, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển thể chất của trẻ. Do đó, mỗi một giáo viên cần phải hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của việc phát triển vận động cho trẻ. Các nội dung phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non phải đảm bảo tính đồng tâm phát triển, đảm bảo vừa sức, phù hợp với đặc điểm vận động theo độ tuổi, đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa các vận động cơ bản, chú ý rèn sức bền, dẻo dai của cơ thể. Đặc biệt quan tâm đến các hoạt động giúp trẻ rèn luyện sự nhanh nhạy, chính xác khi vận động. Trong quá trình tổ chức các hoạt động vận động, đảm bảo huy động được tối đa các giác quan của trẻ. Thời gian luyện tập cần đủ để đảm bảo trẻ 20