Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:56

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tìm ra các biện pháptốt nhất để nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục mầm non trong giai đoạn mới hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO THỊ XÃ QUẾ VÕ TRƯỜNG MẦM NON PHÙ LƯƠNG ------***------ SÁNG KIẾN ĐỀ NGHỊ THẨM ĐỊNH, ĐÁNH GIÁ Ở CẤP THỊ XÃNGÀNH GIÁO DỤC MẦM NON TÊN SÁNG KIẾN:“MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC THÔNG QUA VIỆC TỔ CHỨC TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MẪU GIÁO TẠI LỚP 5-6 TUỔI A3 TRƯỜNG MẦM NON PHÙ LƯƠNG” Tác giả sáng kiến: Phạm Thị Nga Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường mầm non Phù Lương Chuyên ngành: Giáo dục mầm non Quế Võ, Tháng 4 năm 2023
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Cấp Thị Xã Kính gửi :Hội đồng sáng kiến Thị xã Quế võ 1.Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương ” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Trường mầm non Phù Lương,các trường mầm non trong thị xã Quế võ 3. Tác giả sáng kiến: - Họ tên : Phạm Thị Nga - Cơ quan, đơn vị : Trường mầm non Phù Lương - Địa chỉ : Phường Phù Lương - Quế Võ - Bắc Ninh - Điện thoại : 0968462586 - Fax: .Email: ngaemhq@gmail.com 4. Đồng tác giả sáng kiến (nếu có): Không - Họ tên: Không. - Cơ quan, - Địa chỉ: 5. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến : Phạm Thị Nga - Cơ quan: Trường mầm non Phù Lương - Địa chỉ : Phường Phù Lương - Quế Võ - Bắc Ninh 6. Các tài liệu kèm theo: 6.1. Thuyết minh mô tả giải pháp và kết quả thực hiện sáng kiến (đóng trong cuốn đề tài, sau đơn yêu cầu công nhận SK): Mẫu 02/SK 6.2. Sản phẩm đề tài nộp về Phòng GD&ĐT. 6.3. Biên bản họp hội đồng sáng kiến cấp trường. Phù Lương, ngày tháng 4 năm 2023 Tác giả sáng kiến Phạm Thị Nga
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương” 2. Ngày sáng kiếnđược áp dụng lần đầu: Tháng 10/2021 đến tháng 5/2022. 3. Các thông tin cần bảo mật: Không. 4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm: Trước đây tôi cũng đã làm đề tài về các biện pháp giáo dục khám phá khoa học cho trẻ nhưng còn thủ công, phương pháp chủ yếu là phương pháp trực quan dùng lời, chưa thực sự đồng vàsử dụng rộng rãi, chưa gắn chặt chẽ trách nhiệm của giáo viên, nhân viên với phụ huynh trong công tác giáo dục phát triển nhận thứccho trẻ trong trường mầm non. 5. Sự cần thiết phải áp dụng biện pháp sáng kiến: Cho trẻ làm quen với hoạt động khám phá khoa học góp phần phát triển ở trẻ tình cảm thẩm mĩ - đạo đức. Trẻ được tiếp xúc với các hiện tượng tự nhiên, được mở rộng và phát triển các kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại, dự đoán... và có sự hiểu biết của mình về các sự vật hiện tượng xung quanh. Để phát triển niềm đam mê khoa học của trẻ. Trang thiết bị phục vụ cho góc khám phá còn hạn chế, chưa đa dạng về chủng loại, phương pháp mà giáo viên sử dụng để tổ chức cho trẻ khám phá khoa học chủ yếu là các phương pháp trực quan và dùng lời nên việc truyền thụ những kiến thức khoa học xã hội và khoa học tự nhiên đôi lúc chưa được linh hoạt và sáng tạo.
Trong năm học do tình hình dịch covid -19 diễn biến phức tạp, trẻ phải nghỉ ở nhà nên ít được tham gia các hoạt động trải nghiệm. Hơn nữa, phụ huynh thường xuyên để trẻ tiếp xúc nhiều với tivi, điện thoại... phần nào làm ảnh hưởng tới quá trình phát triển tư duy và sự nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh. Vì vậy, trước khi thực hiện đề tài này tôi đã điều tra khả năng học tập của trẻ được thể hiện dưới bảng thống kê số liệu sau: Mức độ Trước khi áp dụng biện pháp Chưa đạt Đạt Tổng Tiêu chí số trẻ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng % lượng % Trẻ có kỹ năng quan sát, phán đoán 28 10 36 18 64 hiện tượng xảy ra. Trẻ có kỹ năngnhận biết tên gọi, tính chất, đặc điểm rõ nét của đối tượng 28 9 32 19 68 làm quen. Trẻ có kỹ năng so sánh, phân loại theo 28 11 39 17 61 dấu hiệu. Trẻ biết thực hành trải nghiệm khám 28 8 29 20 71 phá khoa học. Dựa trên những đánh giá chung về thực trạng kết quả khảo sát trên trẻ. Bản thân tôi đã tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương. 6. Mục đích của biện pháp sáng kiến: Là tìm ra các biện pháptốt nhất để nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương nhằmđáp ứng yêu cầu giáo dục mầm non trong giai đoạn mới hiện nay. 7. Nội dung: 7.1. Thuyết minh biện pháp mới hoặc cải tiến:
*Biện pháp 1: Xây dựng nội dung khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ theo từng chủ đề. *Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm phù hợp với trẻ. *Biện pháp 3: Lồng ghép, tích hợp những trải nghiệm mọi lúc, mọi nơi để nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ. *Biện pháp 4: Kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc cho trẻtrải nghiệm để đạt hiệu quả cao nhất. Hoạt động khám phá khoa học là một lĩnh vực đa dạng của khoa học, khi trẻ chơi, trẻ được trải nghiệm có nhiều cơ hội để giúp trẻ hiểu các khía cạnh của các chủ đề. Trong sự nhận thức của trẻ ở lứa tuổi mầm non, khám phá khoa học giữ một vai trò quan trọng. Khám phá khoa học thông qua các thí nghiệm giúp trẻ dễ nhớ, dễ hình dung, dễ tưởng tượng. Chính vì vậy, việc cho trẻ khám phá khoa học thông qua các hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo đáp ứng chương trình giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 7.2. Thuyết minh về phạm vi áp dụng sáng kiến Sáng kiến đã được áp dụng thực hiện trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ tại lớp 5-6 tuổi A3trường mầm non Phù Lương, có tính khả thi cao và có giá trị sử dụng lâu dài. Sáng kiến này có thể áp dụng trong trong trường mầm non Phù Lương ở độ tuổi trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêngvà các trường mầm non khác trong toàn thị xã nói chung. * Cam kết: Tôi cam đoan những điều khai trên đây là đúng sự thật không vi phạm bản quyền. Xácnhậncủacơ quan Tácgiảsángkiến Phạm Thị Nga
MỤC LỤC TT Nội dung Trang Phần 1: Mở đầu 1. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm 1 2. Tính mới và ưu điểm nổi bật của sáng kiến kinh nghiệm. 3. Đóng góp của sáng kiến để nâng cao chất lượng quản lí dạy và học. Phần 2: Nội dung Chương 1 :THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC THÔNG QUA VIỆC TỔ CHỨC TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MẪU GIÁO TẠI LỚP TRẺ 5-6 TUỔI A3 TRƯỜNG MẦM NON PHÙ LƯƠNG. 1. Thuận lợi. 2. Khó khăn. Chương 2 :NHỮNG GIẢI PHÁP (BIỆN PHÁP) ĐÃ ĐƯỢC ÁP DỤNG LẦN ĐẦU HOẶC ÁP DỤNG THỬ TẠI ĐƠN VỊ . 2 1. Biện pháp 1: Xây dựng nội dung khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ theo từng chủ đề. 2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm phù hợp với trẻ. 3. Biện pháp 3: Lồng ghép, tích hợp những trải nghiệm mọi lúc, mọi nơi để nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ. 4. Biện pháp 4: Kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc cho trẻ trải nghiệm để đạt hiệu quả cao nhất. Chương 3:KIỂM CHỨNG CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TRIỂN KHAI CỦA SÁNG KIẾN Phần 3: Kết luận. 1. Những vấn đề quan trọng của đề tài. 3 2. Những hiệu quả thiết thực nhất được đề cập đến của sáng kiến. 3. Kiến nghị. Phần 4 : Phụ lục
PHẦN1. MỞ ĐẦU Sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã nói: " Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan" Đúng như vậy, trẻ em như những búp non trên cành cần được chăm sóc một cách đúng mức, hợp lý và khoa học sẽ vươn lên từng ngày trở thành những con người có ích cho gia đình và xã hội. Trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên. Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, trẻ thấy mọi thứ xung quanh trẻ thật mới lạ. Hoạt động khám phá khoa học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt khám phá thế giới xung quanh trẻ. Biết những điều đơn giản đến những điều phức tạp. Khám phá khoa học là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, trẻ nhận thấy thế giới xung quanh trẻ thật kỳ diệu và đầy thú vị. Vì thế, “Khám phá khoa học” là một hoạt động không thể thiếu được ở tuổi mầm non. Vì thông qua các hoạt động khám phá khoa học trẻ sẽ hiểu hơn về thế giới xung quanh mình. Từ đó, phát triển tính tư duy, sáng tạo, thích khám phá là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức về thế giới xung quanh trẻ. Đối với trẻ mầm non việc cho trẻ “Khám phá khoa học” là tạo điều kiện hình thành và phát triển ở trẻ tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, lòng nhân ái, tình cảm yêu thương mọi sự vật và hiện tượng của cuộc sống xung quanh trẻ. Tuy nhiên, xã hội ngày càng tiên tiến, văn minh bởi sự phát triển của khoa học và công nghệ, giáo dục trẻ em nói chung và giáo dục mầm non nói riêng cũng không ngừng đổi mới phương pháp, nội dung dạy học để đáp ứng nhu cầu dân trí của thời đại. Khám phá khoa học là một trong những hoạt độngmà trẻ thấy rất hứng thú và ưa thích nhất. Bởi khám phá đáp ứng nhu cầu tâm sinh lý của trẻ giúp trẻ được là chính mình, được đặt ra câu hỏi, được trả
lời câu hỏi, được tự tay mình làm nên điều kì diệu như trong câu chuyện cổ tích mà chính trẻ cũng không ngờ đến. Môn học này giúp trẻ hình thành các nhận thức về các sự vật hiện tượng xung quanh và quan trọng hơn là sự giáo dục thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội cho trẻ. Không những thế, trẻ còn biết yêu quý và bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ những truyền thống của quê hương đất nước, trân trọng và giữ gìn sản phẩm lao động tự làm ra. Với chương trình giáo dục mới như hiện nay cho phép người giáo viên phát huy hết khả năng linh hoạt và sáng tạo của mình trong công việc vận dụng những hiểu biết, những tri thức khoa học vào việc giáo dục trẻ. Hơn thế, nhờ những thí nghiệm có tính minh chứng này, chúng ta có thể áp dụng vào trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ để giải thích cho trẻ một cách rõ ràng và thuyết phục về đặc tính của sự vật, hiện tượng, đáp ứng được nhu cầu khám phá của trẻ, vừa kích thích khả năng tư duy trong mỗi cá nhân trẻ, vừa giúp trẻ có tầm nhìn xa hơn, rộng hơn và khoa học hơn. 1. Mục đích của sáng kiến. Trẻ được tiếp xúc với khoa học sớm sẽ giúp trẻ phát triển một cách toàn diện trong tương lai. Ngay từ lứa tuổi mầm non, việc cho trẻ tiếp cận với khoa học và các thí nghiệm khoa học sẽ tạo điều kiện rất tốt để hình thành cho trẻ tâm hồn trong sáng, lòng nhân ái, tình yêu thương gia đình và thiên nhiên. Qua các hoạt động trải nghiệm như các trò chơi, thí nghiệm khoa học giúp trẻ dễ hình dung, dễ tưởng tượng nhằm phát triển những kỹ năng nhận thức, kỹ năng xã hội, khả năng tìm tòi, quan sát, phân nhóm, phân loại, phán đoán và giải quyết vấn đề, chuyền tải ý kiến của mình và đưa ra kết luận về các sự vật hiện tượng đã quan sát, tiếp xúc. Qua đó, hiểu biết của trẻ về đối tượng được củng cố và chính xác hơn, ngôn ngữ, tư duy và khả năng sáng tạo của trẻ được phát triển. Trên cơ sở đó hình thành cho trẻ thái độ đúng đắn với thiên nhiên và môi trường xung quanh, sống tích cực trong môi trường, trong đó phát triển kỹ năng là mục đích cơ bản. Để đạt được các mục đích trên không chỉ phụ thuộc vào việc xây
dựng hệ thống các hoạt động trải nghiệm và các biểu tượng về thế giới xung quanh cần hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức các hoạt động mà giáo viên đã tìm tòi sáng tạo những điều mới lạ phù hợp với khả năng và nhận thức của trẻ để áp dụng và thực hiện trong hoạt động khám phá khoa học. Giúp trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học theo hướng trải nghiệm. Cung cấp, củng cố và mở rộng cho trẻ những kiến thức về môi trường tự nhiên, khoa học cho trẻ. Rèn luyện kĩ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng lao động…Hình thành thái độ tích cực của trẻ đối với bản thân, mọi người và khoa học. Để phát triển toàn diện và hình thành các kĩ năng quan sát, tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát các sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ. Tôi đã áp dụng và thực hiện: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương”. Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ trong giai đoạn hiện nay. 2. Tính mới và ưu điểm nổi bật của sáng kiến. Thông qua sáng kiến này với những biện pháp được trình bày có có những điểm khác, mới so với biện pháp cũ trước đây đó là: * Đối với trẻ: Trẻ hứng thú hơn trong giờ hoạt động khám phá khoa học, có khả năng quan sát, tư duy, dự đoán, phân loại, so sánh, khái quát các hiện tượng, sự vật xung quanh một cách khoa học nhất thông qua các trò chơi, thí nghiệm.Từ đó phát triển tưu duy và khả năng sáng tạo của trẻ, phát triển nhận thức một cách toàn diện cho trẻ.
Trẻ được đặt ra những câu hỏi, giao tiếp và tương tác với cô nhiều hơn từ đó rèn sự mạnh dạn tự tin cho trẻ, tạo sự tin tưởng cũng như cảm giác an toàn cho trẻ để trẻ thể hiện được suy nghĩ của mình đối với những người xung quanh. * Đối với giáo viên: Phát huy khả năng tìm tòi, sáng tạo và tích cực để không ngừng tạo ra những điều mới lạ hấp dẫn đối với trẻ, đây là phương tiện, điều kiện góp phần thu hút trẻ vào hoạt động một cách hứng thútừ đó giúp phát triển nhận thức tốt nhất cho trẻ. * Đối với phụ huynh: Giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của hoạt động khám phá khoa học cho trẻ và kết hợp giữa gia đình và nhà trường để thực hiện hiệu quả hơn nữa các biện pháp, đồng thời tạo được niềm tin yêu của phụ huynh đối với giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. * Về mặt hình thức: Hình thức tổ chức giáo dục phát triển nhận thức cho trẻ thông qua hoạt động trải nghiệm khoa học rất phong phú:Tổ chức chung cho cả lớp, theo nhóm, cá nhân trẻ. Ngoài tạo môi trường để trẻ được hoạt động khám phá khoa học trong lớp ra cô còn xây dựng môi trường ngoài lớp học như ngoài hành lang, góc thư viện, góc cầu thang hoặc ngoài trời như sân chơi, vườn cổ tích... để cho trẻ hoạt động khám phá khoa học thông qua các hoạt động trải nghiệm. Ngoài ra việc tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ còn được lồng ghép tích hợp, thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi và trong những hoạt động khác nhau ở một ngày của trẻ tại trường. Các biện pháp mới sẽ tạo cho trẻ có nhiều cơ hội được trải nghiệm, trẻ được tham gia vào các hoạt động đa dạng khác nhau cùng với cô và các bạn trong nhóm, lớp. Từ đó trẻ được tư duy, phân tích, tìm tòi, sáng tạo, đặt ra những câu hỏi và tự tìm ra những câu trả lời sau mỗi trò chơi, thí nghiệm. Qua
đó phát triển trí tưởng tượng, khả năng sáng tạo đặc biệt là mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. * Ưu điểm nổi bật của sáng kiến được áp dụng thực tiễn tại đơn vị. Sáng kiến được áp dụng lần đầu thực tiễn tại đơn vị trường mầm non Phù Lương vào tháng 10 năm 2021 đến tháng 5 năm 2022. Giáo viên nắm vững được tâm lí lứa tuổi, biết lựa chọn và tổ chức các hoạt động khám phá khoa học phù hợp với độ tuổi và từng chủ đề tạo điều kiện cho trẻ tham gia hoạt động khám phá khoa học tích cực giúp trẻ phát triên nhận thức. Tạo được môi trường khám phá thông qua các hoạt động trải nghiệmđa dạng cho trẻ ở trong và ngoài lớp học giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động. Phát huy vai trò của giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển nhận thức cho cho trẻ. 3. Đóng góp của sáng kiến để nâng cao chất lượng quản lý, dạy và học. Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công công tác chămsóc và giáo dục trẻ ở độ tuổi mẫu giáo 5-6tuổi tôi nhận thấy: Để nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa họccho trẻ em nói chung và của đơn vị nói riêng. Với sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3trường mầm non Phù Lương” thì có thể áp dụng cụ thể tại lớp tôi đang phụ trách, tại khối và có thể nhân rộng ra tất cả các lớp trong trường để cùng nhau thực hiện. Các biện pháp rất dễ thực hiện, linh hoạtvà trẻ rất hứng thú. Qua sáng kiến này tôi rất mong được nhân rộng ra các trường bạn giúp phát triển nhận thứccho trẻ.
Trong quá trình thực hiện sáng kiến bản thân tôi nhận thấy sáng kiến góp phần nâng cao chất lượngchuyên đề phát triển nhận thức cho trẻ thông qua hoạt động khám phá khoa học khá tốt. Điều đó thể hiện như sau: Nếu như âm nhạc, tạo hình là một môn nghệ thuật, là hạt sữa nuôi dưỡng đời sống tinh thần của trẻ, lây động tinh thần của trẻ bằng những lời ru ngọt ngào, những câu chuyện kể đầy tính nhân văn thì tìm hiểu môi trường xung quanh lại là một môn khoa học. Nó mở ra cho trẻ một cái nhìn, một nhận thức mới về các hiện tượng, sự vật xung quanh và làm quen với môi trường xung quanh là một trong những nội dung đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức, kĩ năng sống cho trẻ trước khi bước vào lớp một. Để trẻ tiếp thu bài tốt, điều quan trọng là trẻ phải thực sự hứng thú với hoạt động. Để có được điều đó giáo viên phải là người khéo léo, nhẹ nhàng, biết cách dẫn dắt vào bài gây hứng thú cho trẻ hoạt động. Thông qua các hoạt động học và vui chơi giúp trẻ làm quen và tiếp xúc với thế giới xung quanh, hình thành ở trẻ những biểu tượng phong phú và đa dạng hơn. Khi trẻ được làm quen với thế giới xung quanh sẽ giúp trẻ tích lũy được kiến thức, kĩ năng về tự nhiên và xã hội, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mĩ - Lao Động. Với tầm quan trọng trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với Môi trường xung quanh và xuất phát từ trách nhiệm và lòng nhiệt huyết với nghề, từ mục tiêu giáo dục trẻ phát triển toàn diện đáp ứng nhu cầu của toàn xã hội. Đối với trẻ việc làm quen với môi trường xung quanh đóng một vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ.Trong quá trình thực hiện các giải pháp bản thân tôi đã không ngừng cố gắng, tìm tòi, sáng tạo để mong sao trẻ sẽ được phát triển một cách tốt nhất trong nền giáo dục tiên tiến nhất. PHẦN2: NỘI DUNG Chương 1: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC THÔNG QUA VIỆC TỔ CHỨC TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ
MẪU GIÁO TẠI LỚP 5-6 TUỔI A3 TRƯỜNG MẦM NON PHÙ LƯƠNG, THỊ XÃ QUẾ VÕ, TỈNH BẮC NINH. Trong năm học 2021 - 2022 tôi được phân công chăm sóc và giáo dục trẻ tại lớp 5-6 tuổi A3, lớp học thoáng mát có đồ dùng đồ chơi đầy đủ để phục vụ công tác dạy và học. Lớp học đúng độ tuổi với sĩ số 28 cháu, nhìn chung các cháu đều ngoan ngoãn, có nề nếp, đi học tương đối đầy đủ. Trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ bản thân tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 1. Thuận lợi Trường mầm non Phù Lương đặt tại trung tâm văn hoá phường Phù Lương. Trong những năm gần đây nhà trường luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các cấp lãnh đạo về mọi mặt. Trường mầm non Phù Lương được xây dựng khang trang sạch đẹp đầy đủ các phòng học, phòng chức năng kiên cố, đồ dùng thiết bị hiện đại để phục vụ cho việc dạy và học. Trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ II và đạt chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 3. Nhà trường là mô hình điểm toàn diện của ngành giáo dục thị xã về xây dựng môi trường “Xanh-An toàn - thân thiện- lấy trẻ làm trung tâm”, có các góc mở và các khu trải nghiệm với các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phù hợp để hoạt động khám phá khoa học và tổ chức những hoạt động trải nghiệm cho trẻ. Nhà trường đã chỉ đạo và triển khai thực hiện tốt chương trình GDMN theo thông tư số 51/2020/TT-BGDĐTngày 31/12/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo một cách linh hoạt, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ em, tổ chức nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDMN trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp. Nhà trường luôn trú trọng trong việc chỉ đạo các lớp làm tốt công tác xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động, học tập. Đồng thời tổ chức các buổi chuyên đề, những nội dung liên quan đến việc tổ chức các hoạt động khám phá khoa học cho trẻ.
Trong quá trình triển khai các hoạt động giáo dục, nhà trường luôn quan tâm và tạo điều kiện tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ 5-6 tuổi. Bản thân tôi là giáo viên trẻ, trình độ chuyên môn vững vàng, có tinh thần ham học hỏi luôn tìm tòi những điều mới lạ, thu hút sự chú ý của trẻ, yêu thích hoạt động khám phá khoa học. Có trình độ chuyên môn vững vàng, có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin linh hoạt và ứng dụng tốt công nghệ chuyển đổi số trong chăm sóc, giáo dục trẻ. Các chương trình truyền thông, Internet trong thời đại 4.0 rất đa dạng và phong phú tạo điều kiện cho giáo viên tìm tòi, sưu tầm các thông tin về giáo dục khoa học cho trẻ... Là thành viên câu lạc bộ định vị giáo viên mầm non. Đa số phụ huynh trong lớp luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi, đóng góp tinh thần và vật chất để mua sắm các đồ dùng sinh hoạt, đồ dùng học tập, đồ chơi, các nguyên vật liệu tái chế và tự nhiên phục vụ cho các hoạt động trải nghiệm của trẻ ở trường. Đa số trẻ mẫu giáo lớp 5-6 tuổi A3 rất thông minh, nhanh nhẹn, có nề nếp. Trẻ ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi các sự vật, hiện tượng xung quanh. 2. Khó khăn Bên cạnh những mặt ưu điểm thì trong tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ còn gặp một số hạn chế như: Trang thiết bị phục vụ cho góc khám phá còn hạn chế, chưa đa dạng về chủng loại. Phương pháp mà giáo viên sử dụng để tổ chức cho trẻ khám phá khoa học chủ yếu là các phương pháp trực quan và dùng lời nên việc truyền thụ những kiến thức khoa học xã hội và khoa học tự nhiên đôi lúc chưa được linh hoạt và sáng tạo. Một số ít phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục khám phá khoa học cho trẻ. Vì vậy, phụ huynh chưa thường xuyên hỗ trợ giáo
viên trong quá trình cho trẻ luyện tập các kiến thức giáo dục khoa học cùng con tại nhà. Đa số phụ huynh của lớp là công nhân nên thường nhờ thường ông, bà đưa đón con đến trường. Vì thế, việc phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh về tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ còn ít. Trong năm học do tình hình dịch covid -19 diễn biến phức tạp, trẻ phải nghỉ ở nhà nên ít được tham gia các hoạt động trải nghiệm, kỹ năng quan sát, so sánh, phán đoán, ghi nhớ và hiểu một số vấn đề đơn giản còn nhiều hạn chế. Hơn nữa, phụ huynh thường xuyên để trẻ tiếp xúc nhiều với tivi, điện thoại... phần nào làm ảnh hưởng tới quá trình phát triển tư duy và sự nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh. Một số ít trẻ trong lớp chưa tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm do còn nhút nhát, chưa mạnh dạn. Kết quả khảo sát các tiêu chí trước khi áp dụng biện pháp cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương với tổng số 28 trẻ như sau : Mức độ Trước khi áp dụng biện pháp Tổng Chưa đạt Đạt số trẻ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Tiêu chí lượng % lượng % Trẻ có kỹ năng quan sát, phán đoán 28 10 36 18 64 hiện tượng xảy ra. Trẻ có kỹ năngnhận biết tên gọi, tính chất, đặc điểm rõ nét của đối tượng 28 9 32 19 68 làm quen. Trẻ có kỹ năng so sánh, phân loại theo 28 11 39 17 61 dấu hiệu. Trẻ biết thực hành trải nghiệm khám 28 8 29 20 71
phá khoa học. Dựa trên những đánh giá chung về thực trạng, ưu điểm, hạn chế và kết quả khảo sát trên trẻ. Bản thân tôi luôn cố gắng học hỏi trau rồi kiến thức, trao đổi với đồng nghiệp,ban giám hiệu nhà trường và các bậc phụ huynh để tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo tại lớp 5-6 tuổi A3 trường mầm non Phù Lương như sau. Chương 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC THÔNG QUA VIỆC TỔ CHỨC TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MẪU GIÁO TẠI LỚP 5-6 TUỔI A3 TRƯỜNG MẦM NON PHÙ LƯƠNG, THỊ XÃ QUẾ VÕ, TỈNH BẮC NINH. 1. Biện pháp 1: Xây dựng nội dung khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm theo từng chủ đề. Với mong muốn trẻ sẽ được mở rộng và phát triển các kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại, dự đoán... và có sự hiểu biết của mình về các sự vật hiện tượng xung quanh. Để phát triển niềm đam mê khoa học của trẻ, tôi khuyến khích các trẻ quan sát các sự vật hiện tượng ở xung quanh, để trẻ tự đặt câu hỏi và gợi mở giúp trẻ tìm ra những câu trả lời nhằm giúp trẻ mẫu giáo yêu thích và khám phá khoa học một cách hiệu quả nhất. Để làm được như vậy tôi xác định chính xác mục đích, yêu cầu, cách thực hiện từng nội dung khám phá khoa học. Từ đó, tôi sưu tầm, biên soạn và sáng tạo các trò chơi, thí nghiệm thiết thực nhất, hiệu quả nhất đối với trẻ, tôi đã lập kế hoạch theo từng chủ đề và phù hợp với nội dung của từng hoạt động như sau: Thời gian Chủ đề Các hoạt động trải nghiệm thực hiện Tháng 09 Trường mầm - Chơi ngoài trời: Thí nghiệm vật nổi, vật chìm. non - Âm nhạc: Trò chơi “Chiếc cốc hát vang” - Khám phá khoa học: Trò chơi vớiánh sáng.
- Khám phá khoa học: Thí nghiệm tan và không tan Tháng 10 Bản thân - Tạo hình: Thí nghiệm hoa nở trong nước - Quay video hướng dẫn phụ huynh cho trẻ trải nghiệm “Làm đất nặn từ bột mì” tại gia đình. Tháng 11 - Khám phá khoa học: Thí nghiệm dầu và xà phòng Gia đình - Khám phá khoa học: Thí nghiệm nam châm hút gì? - Khám phá khoa học: Thí nghiệm sự kỳ diệu của đường. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm đài phun nước Tháng 12 Nghề nghiệp mini - Khám phá khoa học: Thí nghiệm chế tạo máy lọc nước mini. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm hạt gạo nhảy múa. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm chất nhày ma Tháng 1 Thực vật quái - Khám phá khoa học: Làm kẹo pha lê. - Chơi ngoài trời: Thí nghiệm in lá, in hoa. - Chơi, hoạt động góc: Trải nghiệm “Trồng cây” Tháng 2 Động vật - Tạo hình: Con vật diệu kỳ. - Chơi ngoài trời: Thí nghiệm động vật ngụy trang. - Chơi ngoài trời: Thí nghiệm con sứa ảo thuật. PT và Quy - Khám phá khoa học: Ống bắn pháo hoa. Tháng 3 định giao thông - Chơi ngoài trời: Ghim giấy kỳ diệu. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm bình thông nhau. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm lốc xoáy mini. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm sự kỳ diệu của
Tháng 4 Nước - hiện ánh sáng. tượng tự nhiên - Khám phá khoa học: Thí nghiệm núi lửa phun trào. - Chơi ngoài trời: Trò chơi bắt không khí - Chơi ngoài trời: Trò chơi “Gió có từ đâu” Quê hương - - Khám phá khoa học: Thí nghiệm thổi bóng bay đất nước- Bác bằng chai. Tháng 5 Hồ - Khám phá khoa học: Thí nghiệm hoa đổi màu. - Chơi, hoạt động góc: Trò chơi thả thuyền. Trường tiểu - Khám phá khoa học: Thí nghiệm cơn mưa sắc học màu. - Chơi, hoạt động góc: Thí nghiệm cầu vồng. - Khám phá khoa học: Thí nghiệm tĩnh điện. Các trò chơi thực nghiệm mà tôi xây dựng, biên soạn luôn chú ý cung cấp cho trẻ những kiến thức khoa học đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Dạy trẻ khám phá khoa học có liên quan đến việc sử dụng các phương pháp và kiến thức cơ bản về thế giới tự nhiên và nhân tạo để trẻ có thể học khoa học tốt nhất khi có cơ hội khám phá và trải nghiệm. Đồng thời nó cũng kích thích tính ham hiểu biết và tìm tòi của trẻ. Từ sự hứng thú của trẻ, kết hợp với các hiện tượng xảy ra trong các trò chơi, thí nghiệm, trẻ cảm nhận vẻ đẹp về thế giới xung quanh. Từ đó, trẻ thêm yêu thiên nhiên, có hành động tốt để bảo vệ vật nuôi, cây trồng,… [Video 1]; [Hình 2]. 2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động khám phá khoa học thông qua việc tổ chức trải nghiệm phù hợp với trẻ. Việc xây dựng môi trường học tập và vui chơi cho trẻ sẽ là phương tiện, điều kiện giúp trẻ hình thànhcác kỹ năng quan sát, phân tích và những đam mê tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh. Môi trường lớp học đẹp và sáng tạo
thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ hội cho trẻ được chơi và hoạt động theo sở thích một cách tích cực, độc lập, sáng tạo vận dụng những kỹ năng đã học vào các hoạt động khác, các tình huống trong quá trình hoạt động [Hình 3]; [Hình 4]; [Hình 5]. Chính vì vậy, Tôi và các đồng nghiệp tập trung tạo môi trường vật chất cho trẻ hoạt động,với chủ đề “Xây dựng môi trường giáo dục xanh, an toàn, thân thiện, lấy trẻ làm trung tâm” để trẻ được học bằng chơi, thông qua chơi mà học. * Môi trường trong lớp học: Việc trang trí môi trường lớp học luôn được tôi quan tâm hàng đầu. Ở mỗi chủ đề tôi luôn dành thời gian nghiên cứu thiết kế môi trường lớp học sao cho phù hợp với chủ đề mà trẻ khám phá, tìm hiểu về các sự vật thông qua hình ảnh trang trí. Bên cạnh việc đầu tư trang trí phù hợp với chủ đề, bản thân tôi cũng chú trọng đến việc làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo ở các góc và sắp xếp đồ dùng sao cho vừa thu hút trẻ, vừa tạo cho trẻ được khám phá, trải nghiệm thông qua chơi, hoạt động ở các góc. [Hình 6]. Tạo môi trường lớp học ngăn nắp, gọn gàng, sắp xếp khoa học để trẻ dễ lấy, dễ cất theo hướng mở của các chủ đề, sử dụng tối đa sản phẩm của trẻ để trang trí lớp. [Hình 7]. Sưu tầm trên mạng internet, các bài hát, tranh ảnh, video thực hành các thí nghiệm, đồ dùng trang thiết bị, các hình ảnh khám phá khoa học ngộ nghĩnh phù hợp với từng chủ đề để trang trí lớp. Khi vào đầu năm học tôi luôn chú ý đến việc xây dựng góc khám phá “Bé với thiên nhiên” nhằm giúp trẻ khơi dậy tính tỉ mỉ, óc sáng tạo, những hiểu biết về các sự vật, hiện tượng xung quanh và giáo dục trẻ thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội. Đối với góc chơi “Bé với thiên nhiên”, tôi đã thiết kế những hình ảnh có màu sắc bắt mắt, nội dung sáng tạo, phù hợp, chứa đựng những nội dung học tập, giúp trẻ hoạt động khám phá xã hội một cách tích cực và hiệu quả. Bảng pha màu giúp trẻ hiểu biết về cách pha trộn màu sắc từ hai màu hay ba màu có thể
tạo ra màu mà trẻ yêu thích. Hay những hình ảnh mang tính chất giáo dục giúp trẻ có những thái độ đúng đắn với thiên nhiên và sự vật xung quanh. Để phát triển toàn diện nhận thức cho trẻ thông qua góc chơi thì ngoài những hình ảnh mang tính lý thuyết, tôi cho trẻ được thực hành để trẻ được trải nghiệm và giải quyết tình huống một cách sáng tạo. Trong những giờ hoạt động góc tôi thường xuyên chuẩn bị chu đáo các đồ dùng để trẻ được chơi và tham gia hoạt động thực tế nhằm đem lại niềm vui cho trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, óc sáng tạo và quan tâm hơn đến khoa học một cách tự nhiên. * Môi trường ngoài lớp học: Thiết kế môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mầm non và mục tiêu cuối độ tuổi, đồng thời phù hợp với mục đích tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ; đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn tạo cho trẻ cảm giác được yêu thương, tôn trọng và đáp ứng các nhu cầu chính đáng.Tôi đã bố trí, sắp xếp các khu vực chơi, hoạt động ngoài lớp học phù hợp với chủ đề, thuận tiện cho việc sử dụng của giáo viên và trẻ. Bên cạnh đó, tôi còn tham mưu với ban giám hiệu nhà trường quy hoạch không gian hiện có của nhà trường để phân bố diện tích cho các hoạt động phù hợp với độ tuổi, sở thích, khả năng của trẻ và phù hợp hoạt động chung của lớp, hoạt động nhóm hoặc cá nhân. Khu vực hành lang, hay các góc cầu thang, góc thư viện là khoảng trống lý tưởng nối tiếpxuống các khu vực vui chơi ngoài trời như sân chơi, vườn cổ tích hay khu phát triển vận động cho trẻ.Tôi đã cùng các đồng nghiệp sắp xếp và thiết kế các góc chơi với các hình ảnh, đồ dùng hay các thí nghiệm cho trẻ được khám phá và trải nghiệm. [Hình 8]; [Hình 9] Ở khu vực hành lang trước cửa của lớp mình tôi thiết kế bộ đồ chơi với nước được làm từ các chai nhựa để trẻ được trải nghiệm. Hay góc thực hành kỹ năng sống tại sảnh hành lang tầng 2 tôi chuẩn bị các nguyên vật liệu như hột hạt, cúc áo, đường, muối, sỏi, cát để trẻ được khám phá, tìm hiểu và thực hành các thí nghiệm. [Hình 10]; [Hình 11]