Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu là tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng việc giáo dục thể chất cho trẻ từ đó chọn lọc các hình thức giáo dục phù hợp nhằm hướng đến sự phát triển tính tích cực vận động cho trẻ mầm non, hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động và phát triển tố chất thể lực nhanh nhẹn, mạnh mẽ, khéo léo, bền bỉ cho trẻ phù hợp với khả năng tâm, sinh lý của trẻ mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Nêu lên được ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục thể chất đối với sự phát triển của trẻ. Giáo dục nâng cao thể chất là một trong những lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ trong chương trình giáo dục mầm non mới. “Giáo dục thể chất là cho trẻ được vận động”. 1.1.Cơ sở lý luận: Giáo dục thể chất trong nhà trường có ý nghĩa to lớn trong việc phát huy và bồi dưỡng nhân tố con người. giáo dục thể chất cho trẻ ở trường Mầm non lại càng mang nhiều ý nghĩa vì khi ấy trẻ đang ở những năm đầu đời của sự phát triển, những năm tháng định hình tính cách cũng như suy nghĩ sau này của trẻ. Nên việc tiếp cận nhiều với các môn thể dục thể thao giúp trẻ rèn luyện được nhiều đức tính tốt đẹp, đặc biệt là thói quen rèn luyện thể thao. Hơn thế nữa việc tiếp xúc nhiều với các môn thể thao sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển về thể lực của trẻ, là tiền đề để phát triển trí lực. Bởi nếu có sức khỏe tốt thì trẻ mới có thể học tập tốt được. Như chúng ta đã biết chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự nghiệp chăm lo, đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những con người tương lai của đất nước. Vì thế, giáo dục con người ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi người đối với xã hội, với cộng đồng nên chúng ta cần chăm sóc, giáo dục trẻ thật chu đáo. Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn diện, có mối quan hệ giáo dục mật thiết với giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và lao động. 1.2. Cơ sở thực tiễn: Thực tế trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ ở các trường mầm non nói chung và trường mầm non nơi tôi công tác nói riêng còn gặp rất nhiều khó khăn như: tình hình sức khỏe, thể lực của trẻ, cơ sở vật chất, môi trường tập luyện, kỹ năng và trình độ chuyên môn của giáo viên...Là một giáo viên mầm non tôi nhận thấy việc giáo dục thể chất cho trẻ ở trường mầm non chưa thực sự đạt hiệu quả cao và chưa được sự quan tâm, ủng hộ của toàn xã hội nên tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi” nhằm góp phần phát huy tính tích cực vận động của trẻ một cách có hiệu quả hơn. 2. Mục đích nghiên cứu: Mục đích nghiên cứu là tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng việc giáo dục thể chất cho trẻ từ đó chọn lọc các hình thức giáo dục phù hợp nhằm hướng đến sự phát triển tính tích cực vận động cho trẻ mầm non, hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động và phát triển tố chất thể lực nhanh nhẹn, mạnh mẽ, khéo léo, bền bỉ cho trẻ phù hợp với khả năng tâm, sinh lý của trẻ mầm non. 3. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu một số vấn đề lý luận liên quan đến đề tài. Các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn ở trường mầm non. 4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm: Đối tượng: Cô giáo lớp 5 tuổi A1, Trẻ mẫu giáo 5 tuổi
Số lượng: 2 cô, 30 cháu. 5. Những phương pháp nghiên cứu: 5.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. 5.2. Phương pháp điều tra tình hình thực tế. 5.3. Phương pháp khảo sát tiết dạy. 5.4. Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan. 5.5. Phương pháp quan sát trực tiếp trên trẻ. 5.6. Phương pháp thống kê phân tích toán học. 6. Phạm vi và thời gian của đề tài: Thời gian thực hiện: Từ tháng 9 năm 2020 đến tháng 5 năm 2023 PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận: Bác Hồ đã từng nói: Muốn làm được việc tốt, lao động được giỏi thì phải có sức khỏe, mà muốn có sức khỏe phải tập luyện thể dục thể thao. Hơn thế nữa trên tinh thần nghị quyết TW4 về cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân có ghi rõ: “Sức khỏe là cái vốn quý nhất của mỗi người và của toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Vậy làm thế nào để trẻ nhỏ yêu thích vận động và hăng say tham gia các hoạt động thể dục thể thao là những con người tốt và có ích cho xã hội. Nhìn nhận một cách cụ thể hơn chúng ta thấy rằng chương trình giáo dục thể chất đã xây dựng đầy đủ và phong phú các nội dung nhằm hướng tới mục đích bảo vệ và tăng cường sức khỏe, hình thành hệ thống các kỹ năng, kỹ xảo vận động góp phần giáo dục trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ lao động trên nguyên tắc hướng tới sự hoàn thiện cao nhất của con người. Nó giúp trẻ phát triển toàn diện và cân đối con người, rèn luyện nâng cao sức đề kháng của cơ thể trước tác động của những điều kiện môi trường xung quanh. Nhưng làm như thế nào để các con yêu thích tập luyện, hứng thú tích cực tập luyện. Đó lại là điều trăn trở của rất nhiều nhà sư phạm. Thực tế trong các trường mầm non khả năng làm mẫu của một vài giáo viên còn hạn chế, thiếu tính sáng tạo trong quá trình tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ. Từ những cơ sở trên tôi thiết nghĩ: Việc nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất là một việc làm thiết thực có ý nghĩa, các giáo viên phải không ngừng học hỏi và nâng cao nghệ thuật giảng dạy nhằm hình thành hệ thống kỹ năng, kỹ xảo vận động, phát triển tố chất thể lực cho trẻ. 2. Thực trạng của đề tài 2.1. Khảo sát thực tế. Trong các nội dung giáo dục thì giáo dục thể chất là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non và có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ nên được các trường mầm non rất quan tâm. Đặc biệt, bắt đầu từ năm học 2013 đến nay Sở giáo dục Đào tạo Hà Nội và
Phòng giáo dục huyện triển khai và đẩy mạnh thực hiện chuyên đề “ Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non giai đoạn 2013 – 2016”. Được sự phân công của nhà trường, lớp tôi là lớp điểm trong tổng số 7 lớp Mẫu giáo lớn của nhà trường luôn thực hiện các chuyên đề, hoạt động ngoại khóa. Chính vì vậy tôi luôn mong muốn mang lại cho các con một môi trường giáo dục tốt nhất, giúp các con mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, biết quan tâm, chia sẻ, có một sức khỏe tốt và thể hiện khả năng của mình. Để thực hiện mục tiêu đó, đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng của lớp mình, tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 2.2. Thuận lợi: Được sự quan tâm của Phòng giáo dục và Đào tạo Ba Vì hàng năm đã tổ chức chuyên đề bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, giáo viên. Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao đến công tác chăm sóc – giáo dục trẻ của lớp và định hướng, kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục, hoạt động chuyên đề, ngoại khóa... Nhà trường luôn tạo điều kiện trang bị về cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi, học liệu trong lớp một cách tối đa nhất để cô và trẻ được hoạt động tốt hơn. Trẻ được học đúng độ tuổi và trẻ lớp tôi 100% trẻ rất khỏe mạnh , nhanh nhẹn, trẻ đến lớp đạt tỷ lệ chuyên cần cao. Bản thân tôi luôn được sự giúp đỡ của Ban giám hiệu cùng với đồng nghiệp trong các hoạt động.Thường xuyên được tham dự các buổi sinh hoạt chuyên môn giữa các trường, các buổi kiến tập chuyên đề học tập và trao đổi kinh nghiệm. 2.3. Khó khăn: Số lượng học sinh trong lớp khá đông (30 cháu/2 cô), trong đó số học sinh nam chiếm 2/3 tổng số học sinh vì vậy các cháu rất hiếu động. Nhiều trẻ còn chưa hứng thú, tích cực trong hoạt động giáo dục thể chất. Đặc biệt nhiều phụ huynh còn coi hoạt động giáo dục thể chất không quan trọng mà chỉ quan tâm đến việc học chữ, học số của trẻ. 3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện. Trước khi thực hiện tôi đã tiến hành khảo sát trên 3 giờ hoạt động học có chủ đích với số trẻ là 30 cháu. Mời ban giám hiệu và tổ chuyên môn dự giờ và đánh giá kết quả cụ thể như sau: Bảng thực trạng ban đầu đối với cô giáo Loại tiết Kết quả Số lượng tiết Tỷ lệ % Tốt 0 0 Khá 2 6,7%
Đạt yêu cầu 1 3,3% Không đạt yêu cầu 0 0 Để thực hiện tốt các biện pháp ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng của trẻ lúc ban đầu để nắm được kỹ năng vận động cũng như thể lực của từng trẻ với những tiêu chí sau: Tiêu chí Tổng số Kết quả trẻ Tốt Khá Trung Yếu bình Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Số Tỷ lệ % trẻ Khả năng tập trung, 30 6 20% 10 33,3% 9 30% 5 16,7% chú ý Trẻ hứng thú tích cực 30 5 16,7% 9 30% 10 33,3% 6 20% vận động Kỹ năng, kỹ xảo thực 30 4 13,3% 6 20% 11 36,7% 9 30% hiện vận động Nhận xét: Nhìn vào bảng thống kê thực trạng đầu năm cho chúng ta thấy kết quả các tiêu chí ở mức độ tốt và khá còn hạn chế mà kết quả ở mức trung bình và yếu còn chiếm tỷ lệ tương đối cao. Đặc biệt là ở tiêu chí kỹ năng kỹ xảo thực hiện vận động của trẻ, kết quả ở mức tốt và khá chiểm tỷ lệ thấp trong khi đó kết quả ở mức trung bình và yếu tương đối cao. _Từ kết quả khảo sát ban đầu nêu trên, tôi đã suy nghĩ, tìm tòi, nghiên cứu tìm ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi. 4. Những biện pháp thực hiện: 4.1. Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng chuyên môn và lập kế hoạch hoạt động một cách khoa học, hệ thống. Để trẻ có kiến thức, kỹ năng đáp ứng được mục tiêu của hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục mầm non tôi luôn coi trọng việc trau dồi kiến thức qua học tập đồng nghiệp, tham khảo các tài liệu trong và ngoài chương trình, sách báo, tạp chí, thông tin đại chúng để tích lũy kinh nghiệm, nắm chắc phương pháp dạy trẻ từ đó có phương pháp giáo dục trẻ tốt nhất và mang lại hiệu quả cao. Ngoài việc tích cực bồi duỡng chuyên môn, tôi còn căn cứ vào kế hoạch của nhà trường, đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, sức khỏe, tính tích cực vận động của trẻ để lập kế hoạch chương trình vận động trong cả năm học, xây dựng nội dung các vận động tập luyện cho trẻ, xác định mức độ khó, dễ của từng bài tập và sắp xếp theo trình tự để đưa vào hướng dẫn trẻ cho phù hợp.
Ví dụ: Ở kế hoạch giáo dục chủ đề - sự kiện tháng 9 tôi lựa chọn những vận động đơn giản, từ mức độ dễ đến khó dần: “Bò bằng bàn tay, cẳng chân”; “Đập bóng xuống sàn và bắt bóng bằng hai tay” ( CS10) “ Tung bóng lên cao và bắt bóng” “ Ném xa bằng một tay” Hoặc ở những tháng tiếp theo tôi nâng cao dần mức độ tập luyện, đan xen hai vận động cơ bản kết hợp một vận động dễ,một vận động khó ( hoặc một vận động cũ - ôn luyện, một vận động mới). Hay ở kế hoạch chủ đề - sự kiện tháng 12 tôi xây dựng vận động cơ bản: “Bò dích dắc bằng bàn tay, bàn chân qua 5 hộp cách nhau 60cm” ôn vận động cũ chuyền bóng. Hình ảnh: Trẻ tham gia vận động “Bò dích dắc bằng bàn tay, bàn chân qua 5 hộp cách nhau 60cm”. - Khi lựa chọn trò chơi vận động không nên chọn trò chơi quá dễ trẻ sẽ nhanh nhàm chán, nếu trò chơi khó quá thì trẻ không thực hiện được. Dưới đây là bảng kế hoạch mà tôi và đồng nghiệp đã xây dựng cho nhóm lớp của mình. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT STT Kế hoạch Mục tiêu Nội dung giáo dục 1 Tháng 9 - Trẻ biết phối hợp bàn tay cẳng chân nhịp - Bò bằng bàn tay, cẳng nhàng để bò chui qua cổng ma không chạm chân chui qua cổng. người vào cổng - Đập bóng xuống sàn và - Rèn tính nhanh nhẹn, khéo léo mạnh dạn khi bắt bóng bằng hai tay ( CS tập luyện 10). - Trẻ biết phối hợp nhịp nhàng. - Tung bóng lên cao và bắt bóng - Có ý thức kỷ luật khi tham gia tập luyện. - Ném xa bằng một tay. - Biết dùng sức mạnh của tay để ném, biết đưa tay ra sau lấy đà để ném, định hướng được đích ném. 2 Tháng 10 - Biết phối hợp tay mắt để ném trúng vào đích, - Ném trúng đích thẳng ước lượng độ chính xác khi ném đứng - Di chuyển theo hướng bóng bay và bắt bóng. - Ném và bắt bóng bằng 2 tay từ khoảng cách xa tối - Bắt được bóng bằng 2 tay, không ôm bóng thiểu 4 m vào ngực (CS 03) - Trẻ biết bật xa và ném xa bằng 1 tay. - Trẻ thực hiện được vận động đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát. - Bật xa 45cm, ném xa bằng 1 tay - Đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát
3 Tháng 11 - Kỹ năng chạm đất nhẹ nhàng bằng hai đầu - Bật xa tối thiểu 50cm bàn chân và giữ được thăng bằng. ( CS 01). - Đi thăng bằng trên ghế nhìn thẳng hướng, đi - Đi thăng bằng trên ghế được hết chiều dài của ghế. thể dục (CS 11) - Trẻ biết bò dích dắc bằng bàn tay, bàn chân - Bß dÝch d¾c b»ng bµn bò khéo léo không làm đổ các hộp. tay bµn ch©n qua 5 hép c¸ch nhau: 60cm. -Trẻ đi thăng bằng trên ghế thể dục. - Đi bước dồn trước, dồn - Rèn tố chất nhanh khéo, tích mạnh dạn tự tin ngang trên ghế thể dục phản ứng kịp thời với hiệu lệnh. - Trẻ biết dùng sức của vai để đẩy vật ném đi xa bằng một tay. - Trẻ biết nhún bật bằng hai chân, phối hợp với - Ném xa bằng một tay, bật lăng tay để lấy đà, chạm đất nhẹ nhàng bằng xa 50cm nửa bàn chân trên. - Trèo lên, xuống thang ở độ cao 1,5m so với mặt đất (CS 04) . 4 Tháng 12 - Trẻ biết sử dụng sức mạnh của thân và tay để - Ném xa bằng hai tay, ném túi cát đi xa. chạy nhanh 15m. - Trẻ biết ném đúng hướng, đúng cách. - Chạy phối hợp chân tay nhịp nhàng - Có kỹ năng trườn sấp trèo qua ghế thể dục - Trẻ biết nhún bật bằng hai chân và chạm đất - Trườn sấp kết hợp trèo nhẹ nhàng bằng hai nửa bàn chân trên. qua ghế thể dục - Trẻ biết phối hợp nhịp nhàng bàn tay, bàn chân để bò được qua 5 hộp khác nhau cách - Bật sâu 25cm nhau 60m. Bò dích dắc bằng bàn tay, bàn chân qua 5 hộp khác nhau cách nhau 60m. 5 Tháng 1 - Nhanh nhẹn, khéo léo trong vận động: chạy - Chạy 18m trong khoảng nhanh, bật. 5-7 giây - Chạy nhanh đều và liên tục 18m trong vòng (CS 12). 5-7 giây. - Trẻ có kỹ năng bật chụm ( hai tay chống Nhảy khép và tách chân
hông, bật chụm bằng hai chân). qua 7 ô. - Trẻ thực hiện phối hợp chân tay nhịp nhàng, nhún lấy đà bật liên tục qua 5-7 vòng - Bật liên tục qua 5-7 vòng. - Rèn luyện cho trẻ sự phối hợp chân và tay mắt khi bật, lăn bóng và chạy - Bài tập tổng hợp: Bật qua - Phát triển tố chất nhanh, mạnh và khả năng 3-4 vòng, lăn bóng 4m, định hướng trong không gian. chạy nhanh 10m. - Trẻ biết cách ném đứng chân trước chân sau tay cầm túi cát cùng bên với chân sau đưa ngang tầm mắt, nhằm vào đích và ném trúng - Ném trúng đích nằm vào giữa đích ngang. 6 Tháng 2 - Thực hiện các động tác thành thạo theo hiệu - Nhảy xuống từ độ cao lênh. 40cm. ( CS 02) - Trẻ biết trèo lên xuống ghế thể dục đúng - Trèo lên xuống ghế thể cách biết kết hợp chân tay nhịp nhàng. dục. - Trẻ lăn bóng liên tục tay không rời bóng - Trẻ chuyền bóng qua đầu không để rơi bóng - Lăn bóng bằng hai tay và xuống đất. Trẻ chạy chân nhấc cao, chạm đất đi theo bóng. bằng nửa bàn chân trên, đầu không cúi. - Chuyền bắt bóng qua đầu. Chạy chậm 120m. 7 Tháng 3 - Trẻ biết chạy theo yêu cầu của cô và thẳng - Chạy 18m trong khoảng hướng khi chạy không cúi đầu. 5-7 giây - Chạy được 18m liên tục trong vòng 5 giây. ( CS 12). - Rèn tố chất khỏe, bền, chạy với tốc độ chậm, đều, phối hợp tay chân nhịp nhàng, chạy được - Chạy liên tục 150m liên tục 150m. không hạn chế thời - Trẻ biết nhún lấy đà, phối hợp lăng tay từ gian. (CS 13). trước ra sau để lấy đà bật qua vật cản và chạm - Bật qua vật cản 15-20cm. đất nhẹ nhàng bằng hai nửa bàn chân trên. - Có khả năng kiểm soát tốt vận động. - BTTH: Bật xa, ném xa - Phát tiển tố chất nhanh mạnh và khả năng bằng 1 tay, chạy 10m. định hướng trong không gian. 9 Tháng 4 - Biết cách cầm bao cát và ném. Biết nhảy lò - Ném trúng đích thẳng cò 5-7 vòng liên tục về phía trước. đứng, nhảy lò cò. (CS 09) - Có kỹ năng chuyền bóng bên phải, bên trái - Chuyền bóng bên phải, liên tục không làm rơi bóng. bên trái. Chạy chậm 100m. - Có kỹ năng chạy chậm, chạy đúng cự ly cô - Bật chụm chân, ném đích
yêu cầu. đứng. - Trẻ biết dùng sức chân để nhún bật chụm tách liên tục và 5 ô và chạm đất đồng thời bằng 2 chân trên biết cách ném túi cát vào đúng đích. - Bật khép tách chân, ném đích nằm ngang. - Thực hiện đúng thao tác, có kỹ năng nhanh khéo mạnh và chính xác. Tháng 5 - Trẻ mạnh dạn đi lên và đi xuống ván dốc. Đi lên xuống trên ván dốc. 10 - Đi nối gót chân nọ vào mũi bàn chân kia, đi - Đi nối bước bàn chân đều liên tục tiến, đi nối bước bàn chân lùi . - Ném đích đứng, Chạy - Ném đúng kỹ năng - Chạy nhanh đều . vượt chướng ngại vật. LỚP 5 TUỔI A1 NĂM HỌC 2020 – 2021. Việc xây dựng và lựa chọn các bài tập vận động có hệ thống cụ thể và toàn diện như vậy nhằm giúp trẻ tăng dần khả năng thích ứng với các vận động, phát triển thị giác, phát triển thể lực cân đối, yêu thích tập luyện thể dục thể thao. 4.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường học tập kích thích tính tích cực vận động cho trẻ. Môi trường học tập có ý nghĩa quan trọng đối với việc kích thích sự hứng thú của trẻ khi tham gia vào mọi hoạt động ở trường mầm non. Bởi môi trường như “người giáo viên thứ hai” có thể khuấy động sự tò mò, ham thích khám phá của trẻ. Nhưng câu hỏi đặt ra là: “Làm thế nào để người giáo viên có thể tạo ra môi trường kích thích trẻ tích cực vận động hiệu quả?”. Tôi luôn trăn trở để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi đó. Vì vậy: - Đối với môi trường trong lớp: Muốn thu hút sự chú ý của trẻ trước hết phải tạo điều kiện cho trẻ được sống và hoạt động trong một không gian đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ, tạo môi trường thân thiện và thoải mái nhất cho trẻ. Hình ảnh: Góc xây dựng Đặc biệt là góc vận động tôi tận dụng diện tích phòng học ngay ngoài phía hành lang, tạo khoảng cách đủ rộng để bố trí,sắp xếp các góc hợp lý, khoa học để trẻ thuận lợi cho hoạt động học, vui chơi và việc lấy, cất đồ dùng tập luyện. Hình ảnh: Góc vận động Môi trường ngoài lớp: Không chỉ có môi trường trong lớp mà môi trường ngoài lớp cũng rất quan trọng để tạo điều kiện cho trẻ nhiều cơ hội được trải nghiệm thử thách vận động. - Tạo môi trường tại sân chơi:
- Sân chơi rộng lớn là điều vô cùng tuyệt vời. Sân chơi ngoài trời là điểm không gian lý tưởng nhất cho trẻ luyện tập và nắm bắt các kỹ năng vận động thể chất một cách rất sôi nổi. Đó cũng là nơi lý tưởng cho trẻ đốt cháy calo, nguồn năng lượng thừa đối với những trẻ có nguy cơ béo phì, Hình ảnh: Sân chơi tập cho trẻ - Những con đường được phân chia trong sân chơi sẽ tạo cho trẻ cơ hội được chạy nhảy và lăn bóng chạy dọc các con đường, trẻ được tham gia chơi các trò chơi ngoài trời - Tạo môi trường tại phòng thể chất: - Khi tạo môi trường hoạt động cho trẻ tôi luôn chú ý đến khâu an toàn, lựa chọn không gian thoáng đãng, lựa chọn đồ dùng đồ chơi có màu sắc, kích cỡ phù hợp, luôn tạo bầu không khí vui vẻ, hào hứng, môi trường vận động phải gần gũi, quen thuộc để trẻ cảm thấy thoải mái, hứng thú khi tham gia. 4.3. Biện pháp 3: Sử dụng đồ dùng, đồ chơi có hiệu quả. Ở trường mầm non, xây dựng môi trường học tập có ý nghĩa quan trọng để kích thích sự hứng thú của trẻ thì việc sử dụng đồ dùng đồ chơi là rất cần thiết cho mọi hoạt động, trong đó có hoạt động giáo dục phát triển thể chất. a. Sử dụng đồ dùng, đồ chơi sẵn có. Đồ dùng đồ chơi sẵn có sẽ được phát huy một cách tối đa khi giáo viên biết cách khai thác và có thể bổ sung thêm những chi tiết phù hợp cho hoạt động học: gậy, vòng, cờ, bóng... Các đồ dùng đồ chơi sẵn có phải được sử dụng đúng chức năng, mục đích và đúng lúc, đúng chỗ với tần suất vừa phải. Ví dụ: Tôi có thể sử dụng những đĩa nhựa, bóng nhựa có kích thước phù hợp, rổ đựng bóng để cho trẻ tham gia chơi trò chơi “Hãy giữ thăng bằng” Trẻ rất hào hứng tham gia trò chơi. b. Sử dụng đồ dùng, đồ chơi tự tạo. Việc làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo cho các hoạt động là yếu tố cần thiết và thiết thực đối với tất cả giáo viên mầm non. Nó không chỉ giúp giáo viên phát triển óc sáng tạo, khả năng tư duy mà nó còn thu hút, lôi cuốn trẻ hứng thú học bài, tăng tính tò mò và kích thích tính tích cực vận động cho trẻ. Ví dụ: Từ những chiếc lốp xe đạp, lốp xe máy hỏng tôi sưu tầm về rửa sạch sơn màu và trang trí tạo thành những chiếc cổng chui, giá ném…để trẻ chơi. Tất cả những đồ dùng đồ chơi trên rất đơn giản, dễ tìm kiếm và rất dễ làm. Giáo viên sử dụng một cách linh hoạt, sáng tạo, lựa chọn đồ dùng sao cho phù hợp với lứa tuổi, đảm bảo tính thẩm mĩ, an toàn sẽ mang lại hiệu quả rất cao trong các hoạt động nói chung và hoạt động thể chất nói riêng.
4.4. Biện pháp 4: Sử dụng hình thức vận động theo một chủ đề - sự kiện Nhu cầu vận động của trẻ rất lớn, trẻ có thể chơi luyện tập trong một thời gian dài mà không thấy mệt mỏi. Vậy chúng ta nên tổ chức hoạt động vận động cho trẻ như thế nào cho hợp lý, giúp trẻ rèn luyện sức khỏe, củng cố các kỹ năng vận động? Phát triển các tố chất thể lực và phát huy được tích tích cực vận động của trẻ và phù hợp với tinh thần đổi mới nội dung chăm sóc giáo dục trẻ hiện nay Ví dụ: Với bài tập vận động tổng hợp “BTTH: Bật xa, ném xa bằng 1 tay, chạy 10m”. Trong một giờ học mô phỏng vận động của 1 nhân vật được thể hiện bằng nhiều kiểu khác nhau. Với chủ đề - sự kiện tháng 3 : “ Động vật” cô mượn hình ảnh nhân vật “ Gấu con đi chơi” trước khi tổ chức vận động cô trò chuyện và đàm thoại với trẻ bằng các câu hỏi: - Khi gặp rãnh nước, suối nhỏ ( suối to) Gấu con phải làm gì? - Khi đói bụng các chú Gấu con cần làm gì để có thức ăn? - Nếu gặp trời mưa thì Gấu con phải làm gì?... - Khi đàm thoại với trẻ cô giáo cần gợi ý, mở rộng nội dung chơi và nội dung vận động cho trẻ. - Bằng những việc làm cụ thể và thực tế tại lớp tôi nhận thấy trẻ lớp mình rất thích vận động và luôn tích cực vận động cùng cô và các bạn. Như vậy nếu biết khéo léo lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức trẻ, chúng ta có thể đem lại cho trẻ rất nhiều điều bổ ích. 4.5. Biện pháp 5: Lựa chọn và sử dụng các nhóm phương pháp, biện pháp phù hợp giúp trẻ tích cực hoạt động. a. Nhóm phương pháp trực quan. Nét nổi bật của phương pháp trực quan là cách dạy bằng hình ảnh cụ thể, có tác động trực tiếp lên các giác quan, đảm bảo tính rõ ràng của hình ảnh. Bởi phương pháp này đảm bảo rõ ràng của sự nhận thức tri giác về các động tác, biểu tượng toàn vẹn và cụ thể hơn về vận động ở trẻ, làm tích cực hóa sự phát triển những khả năng vận động ở trẻ. Điều mà giáo viên chúng ta cần chú ý khi làm mẫu là phải chọn vị trí để tập sao cho tất cả trẻ đều nhìn thấy và nhận đúng mẫu. Cô cần tập đúng, chính xác, nhẹ nhàng để trẻ có biểu tượng đúng về vận động và kích thích trẻ thực hiện tốt. Tuyệt đối không làm qua loa, đại khái. Ví dụ: Động tác của bài tập phát triển chung, giáo viên đứng cao và gần trẻ. Hình ảnh: Cô tập mẫu cho trẻ quan sát Đặc điểm của trẻ mầm non là thích bắt chước các hiện tượng xã hội: Đặc điểm lao động của người lớn; các phương tiện giao thông; hành động của một số con vật để trẻ tập theo cho nên các bài tập vận động dưới dạng các hình thức đó sẽ có tác động lớn đến quá trình tập luyện của trẻ, gây được sự hứng thú với các bài tập và tránh được sự mệt mỏi ở trẻ. b .Nhóm phương pháp dùng lời nói. Trong tất cả các hoạt động, điều cốt yếu là lời nói của giáo viên. Lời nói có rất nhiều chức năng, nhờ lời nói mà người ta truyền thụ mọi hiểu biết, làm cho sự cảm thụ trở nên tích cực và sâu sắc hơn.
Việc dùng lời nói đối với trẻ cũng hết sức quan trọng giáo viên có thể yêu cầu trẻ miêu tả bài tập, điều này giúp trẻ biết cách diễn đạt bài tập vận động bằng lời kết hợp với thực hiện bài tập buộc trẻ phải tập trung chú ý, phát triển ở trẻ tính độc lập, có ý thức trong luyện tập. Ngoài ra, nghệ thuật giảng dạy của giáo viên là yếu tố quyết định thành công đến sự nhận thức và hứng thú của trẻ. Ví dụ: Khi cho trẻ tham gia vận động: “ Đi thăng bằng trên ghế, đầu đội túi cát”, cô giáo nói: “ Hôm nay các bạn nhỏ sẽ cùng tham gia vào phần thi nhanh và khéo để giúp các bác nông dân vận chuyển lương thực nhé”. Việc dùng lời nói đối với trẻ hết sức quan trọng, đặc điểm trẻ lứa tuổi mầm non là rất thích được khen ngợi,vỗ về nên khi vận động tôi luôn động viên và tuyên dương trẻ kịp thời để kích thích trẻ tập luyện hăng say hơn nữa. c. Nhóm phương pháp thực hành, trải nghiệm. * Biện pháp trò chơi. “Vui chơi là cuộc sống của trẻ”. Đối với trẻ, cuộc sống sẽ không có ý nghĩa nếu không được vui chơi. Trong trường mầm non, hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ. Trong đó, trò chơi vận động đóng vai trò to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Từ đó, giáo viên sẽ có những điều chỉnh kịp thời nhằm giúp cho việc rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo vận động của trẻ được hiệu quả hơn. - Đưa yếu tố chơi vào buổi tập: Động tác “Vươn thở” cô cho trẻ bắt chước gà gáy, thổi bóng, ngửi hoa… - Sử dụng trò chơi vận động để tiến hành bài tập: Giáo viên có thể ôn luyện các vận động cho trẻ dưới dạng tổ chức trò chơi. “Thợ săn”, “Cáo và chuồng gà”… hoặc một số trò chơi dân gian: “Bịt mắt bắt dê” “Nhảy bao bố”. Hình ảnh: Trẻ tham gia trò chơi: “Nhảy bao bố” * Biện pháp thi đua. Đây là phương pháp tôi thường áp dụng khi trẻ đã nắm vững tương đối các bước thực hiện bài tập vận động cơ bản, thi đua nhằm giúp trẻ thực hiện các kỹ năng, kỹ xảo vận động, rèn luyện tinh thần đồng đội ,làm tăng hứng thú, kích thích, lôi cuốn trẻ vào việc tập luyện. Biện pháp này được tiến hành dưới hai dạng: - Thi đua cá nhân: Tôi chọn các trẻ ngang sức, mức độ thực hiện động tác gần ngang nhau để tránh gây nản chí giữa các trẻ. - Thi đua đồng đội (tổ, nhóm): Tôi luôn chú tâm phân chia đội sao cho tương đối, vừa sức, số lượng bằng nhau, yêu cầu tổ chức nhanh, các đội thực hiện cùng một lúc. Khi trẻ chơi xong, cô giáo phải là người phân xử thắng thua một cách khách quan, không thiên vị thì sẽ có tác dụng giáo dục sự công bằng trong một tập thể trẻ nhỏ.
Ví dụ: Với vận động “Bật liên tục qua 5 vòng” tôi chia trẻ làm 2 nhóm rồi cho trẻ lựa chọn lần lượt độ to nhỏ của chiếc vòng, phù hợp với khả năng của mình để thực hiện. Ở nhóm 1 sẽ lựa chọn vòng to, nhóm 2 lựa chọn vòng nhỏ. Sau khi thực hiện xong lần 1, các nhóm sẽ đổi vị trí cho nhau để cùng được trải nghiệm lần lượt với các mức độ dễ, khó khác nhau. Qua đó, trẻ khẳng định đuơc khả năng của bản thân và giáo viên cũng sẽ quan tâm được đến những trẻ cá biệt. Hình ảnh: Trẻ bật bật liên tục qua 5 vòng ở mức độ khác nhau. Như vậy, khi lựa chọn các vận động và nâng cao mức độ vận động cho trẻ một cách phù hợp, đảm bảo tính vừa sức sẽ kích thích trẻ vận động bởi ở lứa tuổi này trẻ thích được thể hiện và khẳng định mình giúp trẻ phát triển thể lực một cách cân đối. 4.6. Biện pháp 6: Tạo điều kiện cho trẻ được vận động ở mọi lúc, mọi nơi. Hoạt động học tập của trẻ diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi mà cô giáo chính là người giúp trẻ dần dần mở rộng cánh cửa của thế giới vô cùng đa dạng, phong phú. Trẻ mầm non học qua chơi, lúc vui chơi cũng chính là lúc trẻ khám phá thế giới bên ngoài theo cách riêng của mình. Hoạt động học của trẻ không chỉ diễn ra trên tiết học mà giáo viên cần phải tạo hứng thú và điều kiện để trẻ được hoạt động, học tập ở mọi lúc, mọi nơi. a. Hoạt động tổ chức ngày hội, ngày lễ. Thông qua hoạt động tổ chức ngày hội, ngày lễ trẻ được giao lưu vận động với các trẻ lớp khác điều này thúc đẩy trẻ tập luyện một cách tích cực, ý thức tập thể cao, gây không khí náo nức cho trẻ vì trẻ được “biểu diễn”, “thi tài” của tập thể lớp mình cho các bạn lớp khác xem. Ví dụ: Khi cho trẻ tham gia chào mừng ngày nhà giáo việt nam 20-11 trẻ không chỉ tham gia tập các bài múa với các động tác nhẹ nhàng, uyển chuyển, dẻo dai mà trẻ còn được đồng diễn những bài Erobic vui nhộn, đẹp mắt. Hình ảnh: Trẻ tham gia hội diễn văn nghệ “Chào mừng ngày nhà giáo việt nam” b. Tổ chức vận động thông qua hoạt động ngoài trời. Khi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời tôi thấy trẻ thực sự rất thích thú, đây là khoảng thời gian yêu thích của trẻ khi ở trường mầm non bởi nó có nhiều lợi thế cho việc tổ chức các hoạt động đa dạng, tích cực của trẻ: Ngoài trời, trẻ không chỉ được tiếp xúc với thiên nhiên, nắng gió, hoa lá cỏ cây và với một số loài vật nuôi mà trẻ còn có cơ hội thấy được các hiện tượng diễn ra xung quanh mình... Trẻ thường xuyên được chơi tập với nhiều đồ chơi: cầu trượt, xích đu, bập bênh...nhằm tăng cường thể lực, phát triển cơ, hệ xương, các giác quan cho trẻ. c. Tích hợp với các hoạt động học tập khác. Tích hợp là cách tiếp cận hiệu quả trong giáo dục mầm non, đồng thời là phương pháp đòi hỏi ở giáo viên sự sáng tạo, linh hoạt và khéo léo khi vận dụng, lựa chọn nội dung phù hợp, lôgic, tránh bị rời rạc nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất trong giáo dục.
Hàng ngày, hoạt động giáo dục thể chất được tôi lồng ghép, tích hợp trong nhiều hoạt động khác nhau: Thể dục sáng, sau giờ ngủ trưa, hoạt động ngoài trời, hoạt động dạo chơi...Nhằm làm tăng thêm sự hấp dẫn của hoạt động này, tôi còn tích hợp một số yếu tố hoạt động học tập khác: Văn học, âm nhạc, khám phá khoa học... Ví dụ: Ở hoạt động thể dục sáng, thay vì sáng nào cũng tập các bài tập phát triển chung với các động tác: tay, chân, bụng, bật...thì tôi thường xuyên thay đổi cho trẻ tập theo giai điệu các bài hát nhạc vui nhộn: “Nối vòng tay lớn”, “cả nhà đều vui”... trẻ vừa thích thú mà các động tác vẫn đảm bảo đầy đủ, ngộ nghĩnh. Hình ảnh: Trẻ tham gia tập thể dục sáng Yếu tố văn học: Yếu tố văn học được xem là một trong những phương tiện hỗ trợ nhằm lôi cuốn, kích thích sự tò mò của trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động thể chất. Giáo viên có thể sử dụng các bài thơ, câu đố... để làm lời dẫn hoặc chuyển tiếp hoạt động. Ngoài ra, giáo viên cũng có thể sử dụng các bài đồng dao để cho trẻ tham gia các trò chơi vận động.. Sau khi lồng ghép tích hợp các hoạt động vào trong hoạt động vận động, dường như trẻ không còn cảm thấy sự khô khan cứng nhắc của các động tác hay các trò chơi. Trẻ luôn tham gia vào các hoạt động một các tích cực, tự tin nhất. 4.7. Biện pháp 7: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh. Phụ huynh và cô giáo là sự thúc đẩy phát triển của trẻ, qua những buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đã tuyên truyền, nhấn mạnh tầm quan trọng của hoạt động giáo dục thể chất không những giúp trẻ phát triển thể lực mà còn phát triển toàn diện về mọi mặt. Từ đó huy động phụ huynh thu gom các nguyên vật liệu, phế thải để cô và trẻ làm đồ dùng phục vụ cho hoạt động phát triển giáo dục thể chất. 5. Kết quả thực hiện. 5.1.Về phía giáo viên. Sau một năm học thực hiện đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ 5-6 tuổi” tôi đã nắm vững hơn về mục đích, yêu cầu, trình tự, phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ ở trường mầm non. Xây dựng kế hoạch, nội dung, môi trường học tập hấp dẫn trẻ giúp trẻ tham gia tích cực vào hoạt động giáo dục thể chất. Lựa chọn và đổi mới phương pháp giảng dạy, sáng tạo linh hoạt trong việc tổ chức phát triển vận động cho trẻ. 5.2. Về phía trẻ. 95% trẻ khỏe mạnh, phát triển cân đối, nhanh nhẹn, khéo léo và khả năng định hướng trong không gian tốt hơn. 90% trẻ có kỹ năng vận động và phối hợp vận động tốt, khả năng tập trung, chú ý của trẻ cao. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động thể chất, yêu thích tập luyện thể dục thể thao. Có ý thức chăm sóc và giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, ăn uống đủ chất.
Trẻ mạnh dạn, tự tin, có ý thức kỷ luật khi tham gia tập luyện. 5.3. Về phía phụ huynh. Các bậc phụ huynh ngày càng quan tâm đến vấn đề học tập của trẻ hơn, hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động giáo dục thể chất đối với sự phát triển của trẻ. Nhiều bậc phụ huynh cũng rất tích cực tìm kiếm và thu gom nguyên vật liệu, phế thải để phục vụ cho việc làm đồ dùng, đồ chơi. Hầu hết các bậc phụ huynh ngày càng tin tưởng và coi trọng giáo viên mầm non hơn, có cái nhìn mới về ngành học mầm non thể hiện qua sự quan tâm đến việc đưa trẻ đến lớp. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với giáo viên để cùng có biện pháp chăm sóc và giáo dục trẻ tốt nhất. 6. Kết quả thực tế. Sau thời gian tiến hành nghiên cứu và thực hiện đề tài, đối chứng với kết quả hoạt động. Ba hoạt động giáo dục thể chất được thực hiện trong năm học mỗi hoạt động có sự đánh giá của ban giám hiệu kết quả đạt được như sau: *Đối với cô: Loại tiết Kết quả Đấu năm Cuối năm Số lượng tiết Tỷ lệ% Số lượng tiết Tỷ lệ % Tốt 0 0 3 100 Khá 2 80 0 0 Đạt yêu cầu 1 40 0 0 Không đạt yêu 0 0 0 0 cầu *Đối với trẻ: Tiêu Tổn Đầu Cuối năm chí g Số năm Trẻ Tốt Khá Tru Yếu Tốt Khá Tru Yếu ng ng bình bình Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ trẻ % trẻ % trẻ % trẻ % trẻ % trẻ % trẻ % trẻ % Khả 30 6 20% 10 33,3 9 30% 5 16,7 12 40% 15 50% 3 10% 0 0% năng % %
tập trung chú ý Trẻ 30 5 16,7 9 30% 10 33,3 6 20% 12 40% 14 46,7 4 13,3 0 0% hứng % % % % thú tích cực vân động Kỹ 30 4 13,3 6 20% 11 36,7 9 30% 10 33,3 12 40% 6 20% 2 6,7% năng, % % % kỹ xảo thực hiện vận động PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận. Hoạt động giáo dục thể chất là một trong những hoạt động quan trọng và có vai trò to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách, thể lực và toàn diện cho trẻ. Có câu: “Để làm một thầy giáo giỏi, trước hết phải yêu quý cái điều mình dạy và những người mình dạy” ( D.Iravkin). Vâng, đó là một câu nói rất hay và ý nghĩa. Chúng ta phải biết trân trọng những gì chúng ta biết, yêu quý trẻ như chính con đẻ của mình, “Không là mẹ nhưng chứa chan tình mẹ”, phải tạo mọi điều kiện giúp trẻ phát triển tốt nhất và việc tổ chức tăng cường tính tích cực vận động cho trẻ cũng nhằm mục đích đó. 2. Những khuyến nghị sau quá trình thực hiện Để các cháu trong trường mầm non có được những điều kiện thuận lợi nhất trong khi học cũng như khi chơi, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và phát huy tính tích cực vận động, khả năng sáng tạo cho trẻ, dựa trên cơ sở nghiên cứu tôi xin có một vài ý kiến đến nhà trường, các cấp, các ban ngành như sau: Tạo điều kiện bổ sung tài liệu tham khảo, trang thiết bị và đồ dùng kịp thời để phục vụ trong công tác giáo dục thể chất cho trẻ.
Cần tuyên truyền mạnh mẽ về tầm quan trọng của bậc học mầm non đến các bậc phụ huynh và toàn xã hội. Kính mong Phòng giáo dục tổ chức nhiều các chuyên đề tạo điều kiện dể tôi và các đồng nghiệp khác được học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Trên đây là đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo lớn 5 -6 tuổi”và một vài kiến nghị nhỏ của tôi rất mong được sự góp ý của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn trong giảng dạy. Tôi xin chân thành cảm ơn! Ngày tháng năm 2021