Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp 2" được hoàn thành với các biện pháp như: Xây dựng các kĩ năng làm việc cho học sinh; Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về Hoạt động trải nghiệm sáng tạo; Tổ chức và duy trì tốt hoạt động của đội ngũ Ban cán sự lớp; Tổ chức dạy học trên lớp với nhiều hình thức, phương pháp;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp 2

I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn sáng kiến Trong những năm gần đây, ngành giáo dục của nước ta đã và đang thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đặc biệt là sự quan tâm sâu sắc của Đảng và nhà nước trong công tác giáo dục, trong đó phải nói đến nghị quyết số 29- NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”. Ngành giáo dục cũng đang chú trọng đến việc tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kĩ năng sống cho học sinh. Muốn vậy cần tổ chức các hoạt động giáo dục gắn liền với thực tế, thực hành, tức là tăng cường cho học sinh trải nghiệm nhằm phát huy tính sáng tạo của học sinh. Việc học thông qua làm, học đi đôi với hành và học từ trải nghiệm đều giúp người học đạt được tri thức và kinh nghiệm nhưng theo các hướng tiếp cận không hoàn toàn như nhau, trong đó trải nghiệm có ý nghĩa giáo dục cao nhất và có phần bao hàm cả học và thực hành. Hoạt động trải nghiệm là một hoạt động giáo dục được Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng dự thảo từ tháng 01/2018. Đây là một chương trình giáo dục bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12, ở Tiểu học gọi là Hoạt động trải nghiệm, ở Trung học cơ sở và trung học phổ thông gọi là Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp. Thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm định hướng, tạo điều kiện cho học sinh quan sát, suy nghĩ và tham gia các hoạt động thực tiễn, qua đó tổ chức khuyến khích, động viên và tạo điều kiện cho các em tích cực nghiên cứu, tìm ra những giải pháp mới, sáng tạo những cái mới trên cơ sở kiến thức đã học trong nhà trường và những gì đã trải qua trong thực tiễn cuộc sống, từ đó hình thành ý thức, phẩm chất, kĩ năng sống và năng lực cho học sinh. Các em được chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động, từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân. Các em được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, được đánh giá và lựa chọn ý tưởng hoạt động, được thể hiện, tự khẳng định bản thân, được tự đánh giá và đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và của bạn bè... Từ đó, hình thành và phát triển cho các em những giá trị sống và các năng lực cần thiết. 2. Tính cấp thiết của vấn đề Học sinh phổ thông nói chung và học sinh tiểu học nói riêng, hiện nay kĩ năng sống của các em còn rất nhiều hạn chế. Trong quá trình giáo dục chúng ta thường mới chỉ quan tâm đến việc dạy chữ mà chưa quan tâm tới việc cho học sinh tự mình trải nghiệm thực tế. Vì vậy việc thích ứng với xã hội, với cuộc sống xung quanh là một vấn đề khó đối với các em. Trong các kĩ năng như tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành nhưng chưa thể hiện được nhiều. Học sinh còn thụ động trong các hoạt động, ảnh hưởng đến quá trình hình thành, phát triển năng lực phẩm chất của các em. Vậy làm thế nào để tổ chức cho học sinh trải nghiệm học các kiến thức ở môi trường bên ngoài đạt hiệu quả? Đó là lí do tôi chọn sáng kiến “Một số biện pháp nâng
2 cao hiệu quả Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp 2” tại trường Tiểu học Số 2 Khe Sanh. Hi vọng có thể cùng chia sẻ với các đồng nghiệp một vài kinh nghiệm nhỏ để nâng cao chất lượng giảng dạy. II. NỘI DUNG 1. Thực trạng của vấn đề 1.1. Thuận lợi Năm học 2022- 2023, tôi được phân công chủ nhiệm và giảng dạy lớp 2A, tổng số 30 em học sinh. Đa số các em đều có ý thức học tập, chăm ngoan. Đội ngũ cán sự lớp nhiệt tình, đoàn kết. Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, ban giám hiệu nhà trường và đặc biệt là hội phụ huynh của lớp. 1.2. Khó khăn Hoàn cảnh gia đình học sinh không đồng đều, một số em có hoàn cảnh khó khăn như: (em Yến Nhi do bố mẹ li hôn, bố không quan tâm đến con cái, mẹ đi sang Lào buôn bán để kiếm tiền nên em phải ở nhờ nhà cậu). Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn (hộ nghèo, cận nghèo) nên đầu năm đến lớp còn thiếu thốn sách vở và đồ dùng học tập. Việc quan tâm để giúp đỡ các em về học tập cũng như về các mặt giáo dục khác của gia đình học sinh cũng có phần hạn chế. Bố mẹ lo kiếm sống nên phần lớn việc giáo dục các em đều giao phó cho nhà trường. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc học mà còn ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách của các em. Sau một thời gian giảng dạy trên lớp, tôi nhận thấy các em phần lớn đều chăm ngoan nhưng còn rụt rè, thiếu tự tin, chưa mạnh dạn trong các hoạt động của lớp, của trường. Lớp trưởng, lớp phó chưa phát huy hết năng lực của bản thân. Đặc biệt kĩ năng sống, sự trải nghiệm thực tế vẫn còn rất hạn chế, học sinh ít được cùng giáo viên trải nghiệm thực tế ở ngoài trường học, học sinh chưa được chiêm ngưỡng hay tự tay làm các công việc thường ngày của cuộc sống. Cụ thể, kết quả điều tra của học sinh vào đầu năm học 2022 - 2023 như sau: Mức độ Đầu năm học đạt được Tốt Đạt Cần cố gắng Các phẩm SL TL (%) SL TL (%) SL TL (%) chất và năng lực Chăm chỉ 15 50,0 15 50,0 0 0 Trung thực 17 56,7 13 43,3 0 0 Trách nhiệm 15 50,0 15 50,0 0 0 Tự chủ và tự học 14 46,7 16 53,3 0 0 Giao tiếp và hợp tác 15 50,0 15 50,0 0 0 Giải quyết vấn đề và 13 43,3 17 56,7 0 0 sáng tạo
3 2. Mô tả, phân tích các giải pháp áp dụng sáng kiến 2.1. Mô tả quá trình thực hiện Tôi nhận lớp vào tháng 8/ 2022, ngay từ khi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp là tôi bắt tay ngay vào công tác khảo sát, điều tra, tìm hiểu học sinh. Từ những kết quả điều tra trên, tôi đã mạnh dạn đưa ra các biện pháp sau: 2.1.1. Xây dựng các kĩ năng làm việc cho học sinh Hoạt động trải nghiệm sáng tạo coi trọng các hoạt động thực tiễn mang tính tự chủ của học sinh, về cơ bản là hoạt động mang tính tập thể trên tinh thần tự chủ cá nhân, với sự nỗ lực giáo dục giúp phát triển sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. Đây là những hoạt động giáo dục được tổ chức gắn liền với kinh nghiệm, cuộc sống để học sinh trải nghiệm và sáng tạo. Do vậy tôi đã hướng dẫn các em các kĩ năng như: kĩ năng làm việc nhóm (Người trưởng nhóm phải đóng vai trò là chất xúc tác kết nối các thành viên trong cùng một nhóm. Đặc biệt, trưởng nhóm cũng phải có khả năng quyết định, tiếp thu ý kiến và đặt ra những mục tiêu phù hợp cho năng lực chung của nhóm mình), kĩ năng lắng nghe và phản hồi tích cực, kĩ năng ghi chép, thu thập xử lí thông tin, kĩ năng ra quyết định. Học sinh hoạt động nhóm 2.1.2. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về Hoạt động trải nghiệm sáng tạo Tôi giới thiệu, hướng dẫn cho học sinh ngay từ đầu năm học để các em hiểu về mục đích, các hình thức, cách tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Thông qua đó, học sinh cả lớp biết lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp với nội dung, nắm được các bước cơ bản cần thực hiện, trách nhiệm của từng cá nhân khi tham gia các hoạt động. Dựa trên chủ điểm từng tháng, điều kiện, khả năng của bản thân, của lớp, của nhà trường, của địa phương, tôi cho các em cùng thảo luận, tìm hiểu về các hoạt động có thể tổ chức được. Việc này sẽ tạo tâm thế sẵn sàng thực hiện cho học sinh. Ví dụ: Kết thúc hoạt động tháng 10, chuẩn bị cho hoạt động của tháng 11, tôi gợi ý để học sinh xây dựng ý tưởng cho hoạt động: Theo các em, tháng 11 có ngày lễ nào lớn nhất (20/11). Vậy các em có suy nghĩ gì về ngày đó? Học sinh sẽ trả lời nhiều ý khác nhau( có thể là ngày lễ tri ân thầy cô giáo...) Trên cơ sở đó, tôi sẽ hướng dẫn cho học sinh thực hiện một hoạt
4 động có ý nghĩa để chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam đó là thi làm thiệp ,viết thơ, viết văn, thể hiện tình cảm của mình đối với thầy cô giáo . Học sinh được trải nghiệm làm thiệp nhân ngày 20/11 2.1.3. Tổ chức và duy trì tốt hoạt động của đội ngũ Ban cán sự lớp Ban cán sự lớp là cánh tay đắc lực của tôi trong các hoạt động của lớp. Vì vậy sau khi ổn định nề nếp của lớp, tôi giao việc cho ban cán sự lớp thực hiện các nhiệm vụ quản lí lớp, duy trì tổ chức sinh hoạt 15 phút đầu giờ, sinh hoạt lớp, khuyến khích các em tích cực tham gia trang trí không gian lớp học theo chủ điểm của tháng, tổ chức các hoạt động vui chơi như sinh nhật theo quý vào tiết sinh hoạt, ban cán sự của lớp tự phân nhiệm vụ thực hiện như trang trí bảng, văn nghệ, cắt hoa, gói quà... và hoạt động đố vui để học, đăng kí tham gia các câu lạc bộ. Tôi chỉ đóng vai trò là người tư vấn giúp đỡ. Làm như vậy các em mới có cơ hội bộc lộ khả năng của bản thân, mạnh dạn, tự tin, có ý thức, trách nhiệm với công việc. 2.1.4. Tổ chức dạy học trên lớp với nhiều hình thức, phương pháp Hoạt động trải nghiệm sáng tạo không gọi là môn học mà là hoạt động giáo dục. Môn học được tạo nên bởi một hoặc một vài lĩnh vực khoa học nên nội dung của nó được cấu trúc chặt chẽ còn hoạt động giáo dục sử dụng tích hợp kiến thức, kỹ năng của nhiều lĩnh vực để thực hiện mục tiêu hoạt động của mình. Vì thế khi dạy học trên lớp, tôi đã tổ chức đa dạng các hình thức, phương pháp dạy học khác nhau: cá nhân, nhóm, trò chơi, đố vui, các kĩ thuật dạy học tích cực, tham quan dã ngoại, ứng dụng công nghệ thông tin... Đặc biệt là phương pháp bàn tay nặn bột. Dạy học theo phương pháp bàn tay nặn bột chính là tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngay trong từng môn học Ví dụ: Bài Thực vật sống ở đâu? - Môn tự nhiên xã hội học lớp 2. Các em rất hứng thú khi tự mình tìm hiểu và chiếm lĩnh tri thức. 2.1.5. Tạo cơ hội cho mọi đối tượng học sinh tham gia vào cả quá trình của hoạt động trải nghiệm sáng tạo Thông qua Hoạt động trải nghiệm sáng tạo, học sinh được phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể, qua đó hình thành những năng lực, kỹ năng sống, phẩm chất tốt đẹp của học sinh.
5 Chính vì thế, để tổ chức Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh, tôi đã hỗ trợ các em thực hiện đầy đủ các bước cơ bản sau: Bước 1. Xây dựng ý tưởng Bước 2. Xây dựng kế hoạch Bước 3. Công tác chuẩn bị thực hiện Bước 4. Tổ chức thực hiện Bước 5. Đánh giá kết quả thực hiện Khi các em tham gia đầy đủ vào từng bước sẽ giúp hình thành và rèn luyện các phẩm chất năng lực cần thiết: năng lực tổ chức, năng lực giao tiếp, tự giải quyết vấn đề vv… Vậy nên tôi luôn đồng hành, giúp đỡ các em thực hiện một cách tốt nhất các bước cơ bản trên. Ví dụ: Hoạt động gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết. Tôi chia lớp thành 5 nhóm: Bước 1. Xây dựng ý tưởng Nhóm trưởng sẽ điều hành cả nhóm cùng xây dựng ý tưởng cho việc gói bánh chưng, bánh tét, trang trí và viết bài thuyết trình. Bước 2. Xây dựng kế hoạch Nhóm trưởng sẽ điều hành các thành viên trong đội định hình những công việc cần làm là gì? Cần chuẩn bị những nguyên liệu, dụng cụ gì? Những ai thực hiện? Tùy các em có thể viết trong vở theo trình tự về nội dung, hình thức, công tác chuẩn bị, thời gian, địa điểm, đối tượng tham gia,... hoặc các em xây dựng bằng hình vẽ,.. Như vậy, ngay từ hoạt động này, các em được bộc lộ nhiều khả năng: Ngôn ngữ, giao tiếp, phân tích, phán đoán, lắng nghe, cách trình bày, tổng hợp, tính toán… Đó là cái đích mà tôi đang cần ở các em. Vì thế phát huy vai trò của học sinh từ bước 2 là quan trọng để các em làm tốt các bước tiếp theo. Bước 3. Trong quá trình học sinh chuẩn bị thực hiện bước này, tôi theo dõi, giúp đỡ học sinh việc chuẩn bị các đồ dùng như giấy gói bánh, khuôn để gói, dây, bài thuyết trình của học sinh ... để phục vụ cho hoạt động. Bước 4. Học sinh tiến hành thực hiện công việc. Trong quá trình các em thực hiện, tôi luôn giúp đỡ và theo dõi. Tôi quan tâm đến những tình huống nảy sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em. Điều này giúp tôi có thể đánh giá đúng những phẩm chất năng lực của học sinh. Bước 5. Đây là bước cuối cùng của hoạt động, tôi cho học sinh tự đánh giá lại quá trình hoạt động. Tự nhận xét về sản phẩm của đội mình và đội bạn. Từ đó bình bầu đội thắng cuộc, khen thưởng. Nội dung đánh giá phải được tổng hợp lại từ việc xây dựng ý tưởng đến tất cả các bước tổ chức thực hiện. Thông qua đây giúp học sinh có khả năng tư duy sâu hơn, việc giao tiếp được mạnh dạn, tự tin, ý thức trách nhiệm của các em được bộc lộ.
6 Học sinh trải nghiệm gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết 2.1.6. Để việc thực hiện Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh đạt kết quả tốt, tôi đã lập kế hoạch định hướng một số hoạt động trải nghiệm Hoạt động 1: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh thông qua việc giáo dục kĩ năng sống lồng ghép trong các môn học. Ví dụ: Khi dạy bài: “ Tìm hiểu cơ quan bài tiết nước tiểu môn Tự nhiên xã hội”, tôi cho các em mạnh dạn chia sẻ những hiểu biết, thắc mắc về các vấn đề cơ quan bài tiết. Tôi cho các em lên vẽ sơ đồ các bộ phận cơ quan bài tiết nước tiểu, nêu chức năng của từng bộ phận, đồng thời cũng tập luyện cho học sinh dưới tình huống giả thiết các em sẽ làm gì khi gặp kẻ xấu có ý định động chạm vào các bộ phận trên cơ thể mình, thay vì liệt kê, dọa dẫm về nguy cơ xâm hại, với tinh thần để học sinh vui vẻ tập luyện, tâm lý thoải mái. Tôi hướng dẫn cho các em khi có ai đó có hành động động chạm vào các bộ phận trên cơ thể thì hét lên, phản kháng lại, sau đó vùng bỏ chạy. Hướng dẫn các em ghi nhớ số điện thoại quốc gia Bảo vệ trẻ em 111... Hay khi dạy bài: “Chăm sóc, bảo vệ cơ quan hô hấp” môn Tự nhiên xã hội lớp 2, tôi hướng dẫn cho học sinh thực hành cách súc họng bằng nước muối, đánh răng, giặt khăn lau mặt,.. Tôi thấy các em rất thích thú khi tự mình làm. Qua đó, tôi nhắc các em về nhà phải tự vệ sinh cơ quan hô hấp hằng ngày. Học sinh thực hành cách súc họng bằng nước muối và nêu chức năng các bộ phận cơ quan bài tiết nước tiểu Có trải nghiệm qua thực tế làm việc, học sinh mới biết cần chuẩn bị những gì, cần làm những gì khi thực hiện công việc đó. Qua thực hành trải nghiệm, học sinh sẽ phát huy được tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân.
7 Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh tiểu học là nhiệm vụ quan trọng của gia đình và nhà trường. Trang bị các kỹ năng sống cho học sinh tiểu học không chỉ giúp các em học tập hiệu quả hơn mà các em còn chủ động, tự tin, sáng tạo, biết ứng dụng các kiến thức và kỹ năng để ứng xử và giải quyết các vấn đề trong trường học và cuộc sống. Hoạt động 2: Thông qua hoạt động các Câu lạc bộ để tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Câu lạc bộ là nơi để học sinh được thực hành các quyền trẻ em của mình như quyền được học tập, quyền được vui chơi giải trí và tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật; quyền được tự do biểu đạt; tìm kiếm; tiếp nhận và phổ biến thông tin… Thông qua hoạt động của các Câu lạc bộ, nhà giáo dục hiểu và quan tâm hơn đến nhu cầu, nguyện vọng mục đích chính đáng của các em. Câu lạc bộ hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, thống nhất, có lịch sinh hoạt định kì và có thể được tổ chức với nhiều lĩnh vực khác nhau. Hoạt động của Câu lạc bộ tạo cơ hội để học sinh được chia sẻ những kiến thức, hiểu biết của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm, qua đó phát triển các kĩ năng của học sinh như: kĩ năng trình bày suy nghĩ, ý tưởng, kĩ năng viết bài, kĩ năng hợp tác, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, làm việc nhóm, kĩ năng giải quyết vấn đề... Lớp tôi đã thành lập được các Câu lạc bộ: Câu lạc bộ Toán, Câu lạc bộ Mĩ thuật, Câu lạc bộ Thể dục thể thao. Các em đều chọn cho mình một Câu lạc bộ phù hợp với năng lực bản thân. Vào tiết hoạt động trải nghiệm( sinh hoạt lớp), các Câu lạc bộ sẽ luân phiên nhau tổ chức Đố vui để học, văn hóa văn nghệ, chăm sóc mô hình bức tường xanh và nhà vệ sinh thân thiện… Hoạt động 3: Tổ chức trải nghiệm cho học sinh thông qua tham qua dã ngoại vào tiết hoạt động trải nghiệm (tiết sinh hoạt lớp) Với điều kiện thực tế của lớp, tôi đã tổ chức cho các em tham quan mô hình bức tường xanh của trường ( Bài 11: Trường học hạnh phúc- môn hoạt động trải nghiệm). Tham quan khuôn viên trường và tiến hành nhặt rác, vệ sinh khuôn viên sạch đẹp (Bài 29: Bảo vệ cảnh quan quê em- Môn Hoạt động trải nghiệm). Học sinh trải nghiệm chăm sóc mô hình “Bức tường xanh” của lớp Hoạt động 4: Tổ chức trải nghiệm cho học sinh thông qua hoạt động nhân đạo
8 Hoạt động nhân đạo là hoạt động tác động đến trái tim, tình cảm, sự đồng cảm của học sinh trước những con người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Thông qua hoạt động nhân đạo, học sinh biết thêm những hoàn cảnh khó khăn của người nghèo, người nhiễm chất độc da cam, trẻ em mồ côi, người tàn tật, khuyết tật, người già cô đơn không nơi nương tựa, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, những đối tượng dễ bị tổn thương trong cuộc sống… để kịp thời giúp đỡ, giúp họ từng bước khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, vươn lên hòa nhập với cộng đồng. Hoạt động nhân đạo giúp các em học sinh được chia sẻ những suy nghĩ, tình cảm và giá trị vật chất của mình với những thành viên trong cộng đồng, giúp các em biết quan tâm hơn đến những người xung quanh từ đó giáo dục các giá trị cho học sinh như: tiết kiệm, tôn trọng, chia sẻ, cảm thông, yêu thương, trách nhiệm, hạnh phúc…Vì vậy, tôi tổ chức cho học sinh trong lớp tham gia các hoạt động nhân đạo như: Mua tăm tre ủng hộ người mù thị trấn, quyên góp quần áo, sách vở, đồ dùng học tập cho các bạn vùng bản, nuôi heo đất lấy quỹ ủng hộ các bạn trong lớp, trong trường có hoàn cảnh khó khăn, tặng quà cho học sinh nhân dịp Xuân yêu thương. Học sinh nuôi heo đất ủng hộ các bạn có hoàn cảnh khó khăn Hoạt động 5: Tổ chức trải nghiệm cho học sinh qua các trò chơi, hội thi, cuộc thi Thông qua các trò chơi, hội thi, cuộc thi sẽ giúp các em phát huy tính sáng tạo, dễ tiếp thu kiến thức mới, tạo được bầu không khí thân thiện, đoàn kết và tạo cho các em tác phong nhanh nhẹn trong công việc. Tuỳ theo nội dung từng chủ điểm mà tôi tổ chức các hội thi, cuộc thi trong lớp học dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thi viết chữ đẹp, thi vẽ tranh, kể chuyện theo sách…Tôi động viên học sinh tham gia các cuộc thi do Liên Đội tổ chức, giao lưu cấp trường, cấp huyện như: thi vẽ tranh trong ngày hội sách, thi làm thiệp tặng thầy cô nhân ngày 20/11, tham gia cuộc thi “ ngày hội thiếu nhi vui khoẻ’… 2.2. Tính mới và sự khác biệt của giải pháp Sáng kiến của tôi là những biện pháp tôi đã làm cũng rất đổi bình thường. Nhưng kết quả đạt được lại rất khả quan. Thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể, học sinh sẽ phát huy vai trò cụ thể, tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Các em được tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động từ thiết kế, chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả. Rõ ràng qua cách làm này, tôi thấy học sinh ngày càng mạnh dạn, tự tin, kĩ năng trình bày ý kiến trước đám đông tiến bộ rõ rệt. Cán bộ lớp có kĩ năng tự quản, chủ động đề
9 xuất ý kiến, nhiều ý tưởng và làm việc sáng tạo. Bên cạnh đó, các em còn được bày tỏ quan điểm ý tưởng và lựa chọn ý tưởng của chính mình. Do vậy mà các em thật sự hào hứng và rất tích cực khi được học tập dưới dạng hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Học sinh hứng thú học tập hơn trong các tiết học, các em chăm chỉ hơn, có nhiều tiến bộ rõ rệt trong học tập cũng như về năng lực- phẩm chất. Các em thi đua nhau thực hiện tốt các hoạt động mà giáo viên đưa ra. 2.3. Tính thực tiễn của sáng kiến Các biện pháp được đưa ra dựa trên tình hình thực tế của lớp học, thuận lợi và khó khăn về đối tượng học sinh cũng như các điều kiện tác động bên ngoài. Từ những kết quả đạt được, tôi tin chắc rằng giáo viên có thể lựa chọn linh hoạt, phù hợp các biện pháp để áp dụng vào lớp học của mình, góp phần nâng cao chất lượng dạy học của mỗi lớp. 2.4. Tính hiệu quả của sáng kiến Qua một thời gian áp dụng sáng kiến (từ tháng 8/2022 đến tháng 4/2023) vào các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Học sinh lớp tôi đã có nhiều chuyển biến rõ rệt. Thông qua các hoạt động, học sinh đã được nâng cao về các tố chất, tiềm năng của bản thân, nuôi dưỡng ý thức tự lập, có trách nhiệm cao trong công việc được giao, tham gia tích cực các hoạt động, đồng thời các em biết quan tâm, chia sẻ với những người xung quanh. (Sang giữa học kì II, có 1 em học sinh chuyển trường: tổng số học sinh trong lớp còn 29 em) Mức độ Cuối học kì I Giữa học kì II đạt được Tốt Đạt CCG Tốt Đạt CCG TL TL TL TL TL TL Các phẩm SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) SL (%) chất và năng lực Chăm chỉ 17 56,7 13 43,3 0 0 21 72,4 9 27,6 0 0 Trung thực 20 66,7 10 33,3 0 0 23 79,3 6 20,7 0 0 Trách nhiệm 18 60,0 12 40,0 0 0 22 75,9 8 24,1 0 0 Tự chủ và tự học 18 60,0 12 40,0 0 0 20 69,0 9 31,0 0 0 Giao tiếp và hợp 17 56,7 13 43,3 0 0 21 72,4 9 27,6 0 0 tác Giải quyết vấn đề 15 50,0 15 50,0 0 0 19 65,5 10 34,5 0 0 và sáng tạo Căn cứ vào kết quả đạt được về hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. Tôi nhận thấy thông qua việc tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, học sinh được phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của mỗi cá nhân học sinh. Các em chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quy trình hoạt động. Từ khâu thiết kế hoạt động đến khâu chuẩn bị, thực hiện và đánh giá hoạt động.
10 III. KẾT LUẬN 1. Kết luận Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong đó mỗi học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong trường, trong lớp và ngoài xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của giáo viên. Qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kĩ năng và tích luỹ kinh nghiệm riêng của cá nhân. Trải nghiệm sáng tạo là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo dục cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng, mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng khác nhau. Bằng hoạt động trải nghiệm của bản thân, mỗi học sinh vừa là người tham gia, vừa là người kiến thiết và tổ chức các hoạt động cho chính mình nên học sinh không những biết cách tích cực hoá bản thân, khám phá bản thân, điều chỉnh bản thân mà còn biết cách tổ chức hoạt động, kĩ năng sống và biết làm việc có kế hoạch có trách nhiệm và hiệu quả. Đây là một hoạt động có sự phối hợp của nhiều tổ chức như: nhà trường, đoàn thanh niên, đội thiếu niên, ban đại diện cha mẹ học sinh… Muốn tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo được hiệu quả thì giáo viên là người trực tiếp dìu dắt, hướng dẫn cho học sinh, đồng thời tôn trọng học sinh, sẵn sàng chia sẻ và là người bạn đồng hành của học sinh, nhằm giúp các em vận dụng hiểu biết của bản thân vào thực tế cuộc sống một cách dễ dàng, thuận lợi. Tùy theo tính chất và mục đích của từng hoạt động cụ thể cũng như điều kiện, khả năng của các em mà giáo viên có thể lựa chọn một hay nhiều phương pháp phù hợp. Điều quan trọng là phương pháp được lựa chọn cần phát huy cao độ vai trò chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh và khai thác tối đa kinh nghiệm các em đã có, đồng thời phải động viên và khen thưởng học sinh kịp thời. 2. Kiến nghị, đề xuất 2.1. Đối với giáo viên Mỗi giáo viên cần thường xuyên tổ chức các tiết dạy học cho học sinh được trải nghiệm, thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể học sinh được nâng cao các tố chất và tiềm năng của bản thân, nuôi dưỡng ý thức tự lập. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh, vận động phụ huynh tích cực tham gia vào công tác này. Luôn khích lệ biểu dương các em kịp thời, khen ngợi những ưu điểm, sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm tin và hứng thú học tập. 2.2. Đối với phụ huynh Thường xuyên nhắc nhở, quan tâm học sinh trong quá trình học tập và hoạt động ngoại khoá của các em. 2.3. Đối với học sinh Cần phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động.
11 2.4. Đối với địa phương Phối hợp với ban quản lí khu dân cư, tạo điều kiện cho nhà trường khi đến liên hệ cho học sinh học các tiết học trải nghiệm. Sau một thời gian nghiên cứu và áp dụng sáng kiến này vào thực tế, bản thân tôi thấy các em đã có những tiến bộ. Kính mong Hội đồng Khoa học trường đóng góp cho Sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Khe Sanh, ngày tháng 4 năm 2023 XÁC NHẬN CỦA Tôi xin cam đoan đây là Sáng kiến của THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ mình viết, không sao chép nội dung của người khác. (Ký và ghi rõ họ tên) Trương Công Hiệu Lê Thị Thu Thủy
12 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2018. 2. Đinh Thị Kim Thoa (chủ biên), Hướng dẫn tổ chức hoạt động trải nghiệm, NXBĐHSP. 3. Nguyễn Thị Hương Liên, Giáo trình hoạt động trải nghiệm. 4. Lê Phương Liên, Nguyễn Yến Oanh, Tổ chức Hoạt động trải nghiệm cho học sinh Tiểu học, NXBĐHSP. 5. Nghị quyết 29 NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và đạo tạo”
13 MỤC LỤC I. MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn sáng kiến ........................................................................................ 1 2. Tính cấp thiết của vấn đề .................................................................................. 1 II. NỘI DUNG .................................................................................................... 2 1. Thực trạng của vấn đề ....................................................................................... 2 1.1. Thuận lợi ........................................................................................................ 2 1.2. Khó khăn ........................................................................................................ 2 2. Mô tả, phân tích các giải pháp áp dụng sáng kiến ............................................ 3 2.1. Mô tả quá trình thực hiện ............................................................................... 3 2.1.1. Xây dựng các kĩ năng làm việc cho học sinh ............................................... 3 2.1.2. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về Hoạt động trải nghiệm sáng tạo ............... 3 2.1.3. Tổ chức và duy trì tốt hoạt động của đội ngũ Ban cán sự lớp ..................... 4 2.1.4. Tổ chức dạy học trên lớp với nhiều hình thức, phương pháp ..................... 4 2.1.5. Tạo cơ hội cho mọi đối tượng học sinh tham gia vào cả quá trình của hoạt động trải nghiệm sáng tạo ..................................................................................... 4 2.1.6. Để việc thực hiện Hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh đạt kết quả tốt, tôi đã lập kế hoạch định hướng một số hoạt động trải nghiệm ....................... 6 2.2. Tính mới và sự khác biệt của giải pháp ......................................................... 8 2.3. Tính thực tiễn của sáng kiến .......................................................................... 9 2.4. Tính hiệu quả của sáng kiến ........................................................................... 9 III. KẾT LUẬN .................................................................................................. 10 1. Kết luận............................................................................................................ 10 2. Kiến nghị, đề xuất ........................................................................................... 10 2.1. Đối với giáo viên .......................................................................................... 10 2.2. Đối với phụ huynh ........................................................................................ 10 2.3. Đối với học sinh ........................................................................................... 10 2.4. Đối với địa phương ...................................................................................... 11 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 12