Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”, để rút kinh nghiện, phát huy những ưu điểm, khắc phục những mặt hạn chế, bổ sung những thiếu sót trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ ngày càng hiểu quả hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

PHẦN I LÝ DO CHỌN ĐÈ TÀI Hoạt động vui chơi ngoài trời có ý nghĩa đặc biệt đối với trẻ Mẫu giáo. Hoạt động vui chơi là phương tiện học hỏi của trẻ. Là con đường để tăng trưởng và phát triển. Chơi tạo cơ hội để trẻ thử nghiệm những hoạt động mong muốn của mình để tìm hiểu về thế giới xung quanh. Trong quá trình chơi trẻ được thể hiện nhiều loại cảm xúc khác nhau và rèn luyện cách thể hiện và kiểm soát cảm xúc. Trẻ mong muốn được tìm hiểu về động vật, thực vật, các hiện tượng tự nhiên, về mọi người xung quanh…. Trước khi trẻ học đọc, học đếm. Trẻ càng được chơi nhiều với các đồ vật khác nhau, tham gia nhiều hoạt động, kết nối với nhiều bạn bè…. Thì trẻ càng tích cực và càng có cơ hội thành công trong học tập sau này. Trẻ Mầm non là những trẻ mong manh mà tràn đầy nhựa sống, được giao thoa rung cảm với muôn vàn màu sắc và âm thanh của thế giới xung quanh mình. Với trẻ thế giới xung quanh luôn chứa đựng những điều kỳ diệu lý thú, nhưng những hiểu biết về thế giới xung quanh mà trẻ thu được qua vui chơi lại hiện dưới ánh sáng mới mẻ. Nó không chỉ được tỏa sáng mà còn được mở rộng, củng cố và khắc sâu hơn. Hoạt động vui chơi, trong đó hoạt động chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên, đồng thời trẻ tự tin, nhanh nhẹn hơn trong cuộc sống. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sắn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao?, Làm thế nào?...và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đúng, thói quen tốt, góp phần hình thành nhân cách trẻ. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh ngày càng cao. Tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”, để rút kinh nghiện, phát huy những ưu điểm, khắc phục những mặt hạn chế, bổ sung những thiếu sót trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ ngày càng hiểu quả hơn. 1
PHẦN II NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Cơ sở khoa học Hoạt động ngoài trời rất tốt đối với sức khỏe và việc học tập vui chơi của trẻ, là nhu cầu không thể thiếu được đối với trẻ mẫu giáo trong trường Mầm non. Nó mang lại cho trẻ không khí trong lành trẻ được tắm nắng ban mai, thỏa mãn nhu cầu vận động, tiếp cận thông tin, khám phá sự vật hiện tượng thiên nhiên, xã hội dưới sự hướng dẫn của cô và do trẻ tự tìm tòi khám phá. Hoạt động ngoài trời tạo cho trẻ nhiều cơ hội vận động toàn thân, phất triển kỹ năng vận động thô như: đi, chạy, nhảy, leo trèo, giữ thăng bằng, kết hợp các giác quan và tiếp nhận các cảm giác… trẻ thể hiện được tính tự do, tự nguyện, tính cộng đồng, biết thành lập theo nhóm làm đồ chơi, chơi các trò chơi vận động, dân gian. Chơi tự do, cùng nhau làm những thí nghiệm đơn giản… Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ phát triển ngày càng toàn diện hơn. 2. Cơ sở thực tiễn Khi tham gia hoạt động ngoài trời trẻ được thay đổi môi trường hoạt động, trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên, được trực tiếp quan sát những hoạt động của xã hội, khám phá những điều mới lạ qua các hoạt động như: Quan sát hiện tượng thiên nhiên, môi trường sống của các sự vật, tiếp xúc với nước, cát, sỏi, nhặt lá cây cùng cô làm những đồ chơi đơn giản, chăm sóc vật nuôi cây trồng của lớp, của trường… Điều này được thể hiện qua nhận thức của trẻ, trẻ tò mò ham hiểu biết, mạnh dạn nêu lên những gì trẻ được trải nghiệm, trẻ thường nêu lên những câu hỏi phức tạp, số lượng câu hỏi nhiều hơn về các sự vật, hiện tượng theo từng chủ đề mà trẻ cần khám phá. II. THỰC TRẠNG: Trong quá trình tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ bản thân tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: 1. Thuận lợi Trường Mầm non Hoa Sen là trường trực thuộc Tỉnh. Ban giám hiệu có năng lực quản lý cao, luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất, các phương tiện dạy học hiện đại. Trường được xây dựng khang trang sạch sẽ, thoáng, có sân chơi đảm bảo diện tích. Môi trường hoạt động ngoài trời đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ, các thiết bị đồ chơi đa dạng, phong phú, được bảo dưỡng, gìn giữ sạch sẽ, màu sắc kích thước, chức năng sử dụng phù hợp luôn tạo được sự hấp dẫn, tạo cho trẻ cảm 2
giác an toàn, mở rộng cơ hội học tập (Có khu vui chơi cát nước, vườn cổ tích, khoảng vui chơi giữa sân trường ….) Năm học 2020-2021 tôi được Ban giám hiệu phân công chủ nhiệm lớp Mẫu giáo lớn D, là giáo viên có trình độ Đại học, nhiệt tình, tôi luôn quan tâm đến chất lượng của trẻ. Được tham gia đầy đủ các buổi tập huấn chuyên môn nghiệp vụ do trường tổ chức. Môi trường thân thiện, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Các cháu ngoan, tích cực tham gia các hoạt động Được sự quan tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh về việc ủng hộ các nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động vui chơi ngoài trời. 2. Khó khăn Giáo viên chưa tận dụng hết nguồn vật chất , đồ dùng, đồ chơi thiết bị cho trẻ chơi ngoài trời Giáo viên thiếu linh hoạt trước các tình huống Giáo viên còn sự lẫn lộn khi lựa chọn nội dung hoạt động, chưa thực sự nhận thức hết được vai trò của môi trường thiên nhiên đem lại cho trẻ, một phần giáo viên còn ngại tổ chức, ít có sự thay đổi. Giáo viên chưa thực sự chủ động, còn phụ thuộc vào sự đầu tư của nhà trường. Sân trường chưa có mái che để trẻ hoạt động ngoài trời khi có thời tiết thay đổi đổi ngột (Ví dụ khi trời mưa trẻ không quan sát được các hiện tượng một cách trọn vẹn, trẻ không được ra sân ….) Giáo viên chưa biết cách phối hợp với phụ huynh để cùng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Sĩ số lớp đông nên khó tập trung các cháu lại Kết quả khảo sát đầu năm học như sau: Tổng số trẻ Số trẻ Số trẻ Tỷ lệ TT Nội dung Tỷ lệ % tham gia đạt chưa đạt % Trẻ hứng thú vào các hoạt 41 30 73% 11 27% 1 động chơi ngoài trời Trẻ có tính tập thể, kỷ luật hợp tác trong các 41 25 60,8% 16 39,2% 2 hoạt đông 3 Trẻ mạnh dạn tự tin 41 20 48,8% 21 51,2% 3
Trẻ ham học hỏi khám 41 25 60,8% 16 39,2% 4 phá, trải nghiệm 5 Thể lực, sức khỏe 41 35 85,5% 6 14,5 Từ những tồn tại thực tế mà tôi đã nêu ở trên cùng với sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu tr-êng MÇm non Hoa Sen ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c gi¸o viªn tham gia vào các lớp tập huấn chuyên đề đầu năm như: Bảo vệ môi trường, tiết kiệm điện nước, giúp trẻ tự bảo vệ mình, lấy trẻ làm trung tâm, đảm bảo an toàn trẻ…. Lµm tèt c«ng t¸c phèi kÕt hîp tuyªn truyÒn tíi c¸c bËc phô huynh ®Ó cïng nhËn thøc ®-îc tÇm quan träng của hoạt động ngoài trời. Từ đó thiết kế các trò chơi ngoài trời, tu bổ, tạo mới các góc chơi còng nh- ®ãng gãp c¸c kinh nghiệm,…. Làm phong phú đa đạng các hoạt động ngoài trời ®Ó trÎ thùc hµnh trải nghiệm. III. CÁC BIỆN PHÁP: Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ Mẫu giáo. Trẻ “Học mà chơi, chơi mà học”. Trong đó vui chơi ngoài trời là hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung quanh góp phần mở rộng vốn hiểu biết của trẻ với môi trường tự nhiên và xã hội, thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động, tìm hiểu khám phá của trẻ. Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi muốn được nâng cao nhận thức của bản thân đồng thời góp phần nhỏ bé của mình đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lương hoạt động ngoài trời tại trường mầm non Hoa Sen giáo dục trẻ phát triển toàn diện. 1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch cụ thể, nội dung phù hợp với điều kiện thực tế và độ tuổi của trẻ Căn cứ vào kế hoạch năm học, căn cứ vào điều kiện thực tế của trường. Diện tích góc chơi, cây cối và đồ chơi trên sân trường và đặc biệt là trình độ nhận thức và kỹ năng của trẻ. Tôi đã đưa nội dung hoạt động ngoài trời vào trong kế hoach chủ đề, tuần, ngày một cách hợp lý, thay đổi một cách linh hoạt sao cho phù hợp với chủ đề đang thực hiện. Lựa chọn những nội dung phù hợp, sắp xếp theo chủ đề, từng mốc thời gian. Xác định thời gian, không gian, đồ dùng thiết bị và nguyên vật liệu gần gũi và xác thực với nội dung chơi. Tìm tòi những nội dung hoạt động ngoài trời, những trò chơi vận động, trò chơi dân gian gần giũ với chủ đề, thiết kế những trò chơi sáng tạo, mới lạ phù hợp với độ tuổi của trẻ, nhằm tạo cho trẻ hứng thú trong giờ hoạt động ngoài trời và hiệu quả cao nhất. 4
Ví dụ: Như chủ đề bản thân. Chủ đề nhánh: Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh Thời gian: Từ ngày 12/10/2020 đến ngày 16/10/2020 Tôi đã xác định nội dung hoạt động ngoài trời và xắp xếp các ngày trong tuần như sau: Ngày Thứ 2 Thứ 3 Thứ 4 Thứ 5 Thứ 6 Hoạt động PTNT PTNT PTTM PTNN PTTM Bé cần gì để Xác định vị Vẽ các loại Truyện: - NH(tt): Học lớn lên và trí (trên- quả giàu “Mỗi người “Năm ngón tay khỏe mạnh dưới, trước - vitamin a một việc” ngoan” sau) của bạn khác có sự ÔVĐ: Nụ cười định hướng xinh TC:Ai đoán giỏi Chơi ngoài - HĐCMĐ - HĐCMĐ - HĐCMĐ * Trò chơi - HĐCMĐ: trời QS thời tiết Quan sát lá QS cây xoài liên khối Quan sát căng- trong ngày vàng - Lễ hội tin của trường - TCVĐ: - TCVĐ: - TCVĐ: Bịt Ném bóng xoài trường - TCVĐ: Sút Tìm bạn mắt bắt dê vào rổ em bóng vào gôn thân - Chơi tự - Chơi tự - Chơi tự chọn - Chơi tự chọn chọn chọn Thường xuyên hàng tuần lớp chúng tôi sẽ cùng cả khối tham gia chơi chung đó là trò chơi liên khối (vào ngày thứ 5). Để có những hoạt động hấp dẫn với trẻ tôi đã phối hợp với giáo viên trong khối xây dựng kế hoạch nội dung chơi ngay từ đầu năm học, đưa vào kế hoạch giáo dục trẻ, để tiện cho việc phối hợp tổ chức hoạt động chơi ngoài trời. Ví dụ: Đầu năm chúng tôi đã lên kế hoạch hoạt động ngoài trời chung cho cả khối vào ngày thứ 5 giao lưu với nhau, phù hợp với các chủ đề, chủ điểm, các hoạt động nổi bật trong tháng. Tháng 9: Chủ đề: Bé đến trường Mầm non + Giao lưu với các bạn trong khối + Nhảy dân vũ tập thể theo Chủ đề: Trường MN + Nhảy Erobic: Em bé khỏe em bé ngoan 5
Tháng 10: Chủ đề: Bản thân + Tập múa sư tử + Chơi “nhảy bao bố” + Lễ hội xoài trường em Tháng 11: Chủ đề: Gia đình + Dạo chơi, tham quan các ngôi nhà xung quanh trường + Tổ chức trò chơi dân gian : “Kéo co” + Triển lãm, giới thiệu tranh về gia đình Bé + Giao lưu đá bóng giữa các lớp trong khối Tháng 12: Chủ đề: Ước mơ của bé + Làm tranh lớn tặng cô + Giao lưu trò chuyện với Bác sĩ +Nhảy dân vũ + Trò chơi “Ném bóng vào rổ” Tháng 1: Những con vật bé yêu + Chơi trò: “bắt vịt” + Tổ chức nô en trên sân trường + Lễ hội hóa trang các con vật + Gấp con chim + Làm tranh tập thể về đại dương + Tổ chức trò chơi: Những đàn kiến nghộ nghĩnh Tháng 2: Tết và mùa xuân + Chơi trò chơi dân gian: “Đấu vật” + Hội chợ xuân Tháng 3: Em yêu cây xanh + Trồng cây + Giao lưu đá bóng + Thi cắm hoa nghệ thuật + Lễ hội trái cây Tháng 4: Phương tiện giao thông- Các hiện tượng tự nhiên + Thi chèo thuyền 6
+ Phân loại biển báo + Giao lưu với chú CSGT + Trò chơi: Thi Xếp con đường bằng sỏi + Chơi: “Chú quạ tinh khôn”(Thi đong nước) + Nhảy erobic: “Mùa hè đến” Tháng 5: Quê hương – đất nước- Bác Hồ + Nghe làn điệu dân ca Xứ Nghệ + Đi thăm quan trường tiểu học + Đi Quảng trường (Hình ảnh cô và trẻ ra sân thu hoạch xoài và cùng thưởng thức) Qua hoạt động này giúp cho cả trường, các khối được giao lưu với nhau, các cháu hào hứng hơn. Giáo viên cũng đỡ phải vất vả trong việc tìm tòi, lựa chọn tổ chức các hoạt động ngoài trời cho trẻ. 2. Biện pháp 2: Tích cực học tập bồi dưỡng không ngừng, củng cố và nâng cao kiến thức tổ chức hoạt động ngoài trời Kiến thức thì vô cùng phong phú rộng lớn, mà sự hiểu biết của con người thì có hạn. nên chúng ta cần phải tìm tòi học tập không ngừng. Để cố gắng trả lời những câu hỏi thắc mắc của trẻ… 2.1.Tự học tập, nghiên cứu nâng cao kiến thức về nội dung quan sát có mục đích * Tìm hiểu một số sự vật hiện tượng xung quanh cho trẻ quan sát Thế giới xung quanh trẻ thật phong phú mới lạ và luôn hấp dẫn trẻ. Để giúp trẻ hiểu và nắm vững kiến thức về một số hiện tượng khi tổ chức nội dung quan sát có mục đích trong hoạt động ngoài trời và giải quyết được các tình huống xảy ra trong quá trình chơi, cho trẻ hoạt động mà chưa có sự chuẩn bị trước, giải đáp 7
được những câu hỏi vì sao? Làm thế nào?....Đáp ứng được sự tò mò ham hiểu biết của trẻ. Đây chính là hình thức cho trẻ làm quen những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh, kích thích sự tìm tòi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp tùy từng trường hợp quan sát. Muốn cho trẻ quan sát được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi thực hiện. Chẳng hạn với chủ đề “thực vật” tôi vận động sự hỗ trợ của phụ huynh trò chuyện để giúp trẻ hiểu thêm về một số loại hoa và mang hoa đến lớp cho cả lớp cùng xem… Ngoài ra tôi đã nghiên cứu tìm hiểu một số kiến thức cơ bản về sự vật và các hiện tượng tự nhiên gần gũi xung quanh trẻ như: chuẩn bị giáo án điện tử, các video về hình ảnh hoa nở, sự nảy mầm, phát triển của cây… Khi cho trẻ quan sát cần chuẩn bị hệ thống câu hỏi mở, gợi ý nhằm phát triển tư duy của trẻ. Với cách này tôi thấy trẻ hoạt động rất tích cực làm phong phú thêm kiến thức về Thế giới xung quanh trẻ. Song song với việc tìm hiểu củng cố hệ thống kiến thức về các sự vật hiện tượng trong Thế giới xung quanh trẻ. Tôi luôn coi trọng phương pháp lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình quan sát. Xác định được điều đó bản thân mỗi người giáo viên cần có hệ thống kiến thức rộng về Thế giới xung quanh để cung cấp. Mở rộng hàng vạn câu hỏi “Vì sao?” của trẻ. Ví dụ: Vì sao lại có mưa? Khi nước biển sông, hồ… bị ánh nắng mặt trời đốt nóng, bốc thành hơi nước, hơi nước bốc lên cao gặp không khí lạnh sẽ ngưng tụ thành những hạt nước nhỏ, những hạt nước nhỏ này hội tụ lại với nhau tạo thành những tầng mây. Khi những giọt nước ở trong những đám mây không thể tích tụ được thêm nữa thì hạt nước sẽ rơi xuống đất và hình thành nên mưa… Tôi luôn tự tìm tòi tài liệu để tham khảo ứng dụng vào trong các hoạt động mà mình thiết kế cho trẻ. Đây là một số tài liệu mà tôi đã tham khảo thêm. 8
* Thiết kế một số thí nghiệm làm phong phú TGXQ trẻ. Ví dụ: Vật nổi vật chìm, làm mưa, làm cho hạt nổi, làm cầu vồng…. 9
* Bồi dưỡng kiến thức tổ chức cho trẻ quan sát các sự vật hiện tượng xảy ra bất thường không nằm trong kế hoạch. Tôi tận dụng mọi cơ hội dạy trẻ quan sát khám phá trải nghiệm các sự vật xảy ra bất thường như: dông, mưa, cầu vồng, sấm chới, có máy bay bay trên bầu trời, đàn kiến… linh hoạt trong các tình huống để giúp trẻ hiểu, khám phá Thế giới xung quanh một cách hiệu quả. 2.2. Trò chơi vận động: Để trẻ chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo khi chơi. Tôi đã bám vào nhu cầu khả năng vận động của trẻ ở lớp mình, để biết được trẻ thích chơi những trò chơi gì? Trẻ biết được những trò chơi vận động nào? Khả năng vận động của trẻ ra sao? Nhằm lựa chọn trò chơi cho phù hợp. Để tìm ra cách tổ chức trò chơi vận động góp phần phát triển tối đa khả năng hoạt động và vận động cho trẻ. Ngoài những trò chơi vận động quen thuộc, phù hợp với các độ tuổi mà chúng tôi tổ chức. Như các trò chơi “mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, ném bóng vào rổ,… (Sách trò chơi) (Trò chơi “Mèo đuổi chuột”) Thì chúng tôi cùng nhau thiết kế, sưu tầm thêm một số trò chơi tập thể cho cho hợp với trẻ lớp mình,… Ví dụ: Chúng tôi đã thiết kế và tổ chức trẻ trong khối chơi trò chơi: “Những chú kiến ngộ nghĩnh” 10
A. Mục đích yêu cầu + Trẻ có cơ hội tham gia các hoạt động giáo dục rèn kỹ năng sống nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Tạo sân chơi bổ ích cho trẻ vui thích đến trường và cũng là một phương thức giáo dục hiệu quả với việc trẻ “Chơi mà học, học mà chơi” phù hợp với sự phát triển lứa tuổi trẻ mầm non. + Phát triển cơ tay – chân cho trẻ + Rèn kỹ năng phối hợp hoạt động tập thể theo nhóm cho trẻ tại trường mâm non. + Giáo tinh thần đoàn kết cho trẻ + Tăng cường nhận thức của các bậc phụ huynh về công tác giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ trong trường mầm non. B. Nội dung: 1. Tên hoạt động: Tổ chức trò chơi tập thể : “ Những đàn kiến ngộ nghĩnh” 2. Thành phần: + Tổng số 04 lớp MG Lớn (160 trẻ) của Trường mầm non Hoa Sen + BGH (làm trọng tài) + Giáo viên khối mẫu giáo Lớn 3. Thời gian tổ chức: + Vào ngày thứ 5/ tuần…./ngày…./tháng…. / năm……. + Bắt đầu từ: 9h - 9h50 phút C. Chuẩn bị: + Địa điểm hoạt động: Tại sân trường MNHS + Kinh phí: Quỹ hội CMHS + Loa máy… + Quà…. Trẻ Giáo viên - Mỗi lớp 1 mũ là đầu con Kiến (4 - Quần áo đồng phục màu khác nhau) - Một cô làm MC - Quần áo đồng phục - 4 hộp quà theo giải - Mỗi trẻ 1 vòng thể dục - 4 con đường ngoằn ngoèo dài khoảng 10m X rộng 50-60cm - 4 hạt gạo to làm bằng xốp D. Hình thức tổ chức: 1. Ổn định: 3-5 phút 11
+ MC giới thiệu chương trình + Giáo viên tập hợp trẻ thành 4 đội chơi theo lớp 2. Tiến hành: 30-35 phút + MC phổ biến tên trò chơi và cách chơi: Tên trò chơi: Những đàn kiến ngộ nghĩnh Cách chơi: Mỗi đội chơi là 1 đàn kiến. Kiến đầu đàn đội mũ. Mỗi chú kiến đeo 1 chiếc vòng thể dục ngang bụng mình. Các chú kiến sau cầm vào chiếc vòng của chú kiến trước tạo thành 1 đàn kiến dài. Khi nghe hiệu lệnh “chuẩn bị” tất cả các đội tập trung về vạch xuất phát và ngồi xổm thẳng hàng. Khi có hiệu lệnh: “bắt đầu” thì các đàn kiến bắt đầu đi xổm theo đường ngoằn ngoèo về đến đich lấy hạt gạo và đứng dậy chạy theo đàn quay về vạch xuất phát. Đội nào về trước đội đó sẽ chiến thắng. + Luật chơi: Trẻ phải đi xổm, không làm đứt đàn(trong quá trình đi không được thả vòng, không được đi ra ngoài đường ngoằn ngoèo) + Tổ chức cho trẻ thi đua chơi: trên nền nhạc (Trong quá trình chơi giáo viên giám sát các đội chơi) 3.Kết thúc: 5-10 phút: + Đánh giá kết quả chơi của các đội + Tuyên dương – trao giải 2.3. Chơi tự do: Chơi tự do là một hình thức cho trẻ chơi theo ý thích nhưng dưới sự định hướng, bao quát của cô. Vì vậy tôi đã chuẩn bị một số nhóm chơi như: - Nhóm chơi với vật liệu thiên nhiên như: cát, sỏi, cây, cỏ, hoa, lá, hột hạt… - Nhóm chơi với các thiết bị đồ chơi ngoài trời như: Đồ chơi liên hoàn, cầu trượt, bập bênh…, - Nhóm chơi với các đồ chơi cô mang theo: Bóng, búp bê… Tôi giới thiệu các khu vực chơi và ý tưởng chung sau đó để trẻ tùy ý lựa chọn trò chơi, địa điểm chơi và cách chơi. Nếu trẻ chưa lựa chọn được trò chơi tôi tiếp tục gợi ý để trẻ lựa chọn trò chơi và chủ động về nhóm chơi. Với phần chơi tự do này tôi hướng dẫn cho trẻ một số hoạt động lao động vừa sức như: Chăm sóc cây, lau lá, tưới nước, nhặt lá trong sân, thu dọn đồ dùng sau khi chơi, vẽ bằng phấn, xếp bằng que, hột hạt…. Khi cho trẻ chơi tự do trẻ không ở yên một chỗ mà trẻ có thể tản ra các nhóm và ngoài tầm kiểm soát của cô. Do đó tôi luôn chú ý bao quát để nhắc nhở trẻ không đi quá xa, tránh những nơi nguy hiểm, quan sát để giải quyết kịp thời những xung đột của trẻ trong quá trình chơi, sẵn sàng giúp đỡ khi trẻ cần và đảm bảo an toàn cho trẻ. 12
Ví dụ: Một số hình ảnh tôi đã tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời: (Trẻ chơi sỏi, hột hạt…) 13
(Trẻ chơi với đồ chơi ngoài sân) Mỗi lần tự học tập, tự bồi dưỡng kiến thức tôi đều ghi chép, so sánh, phân tích và áp dụng qua thực tiễn trên trẻ, tôi rút ra được nhiều kinh nghiệm hữu ích và tìm ra được các giải pháp, cách tổ chức tốt hoạt động chơi ngoài trời. bản thân đã tự tin hơn, xử lý các tình huống một cách linh hoạt, khéo léo đem đến cho trẻ sự thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu, nhu cầu khám phá TGXQ, nhu cầu vui chơi ngoài trời. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động, góp phần không ngừng củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động chơi ngoài trời và giáo dục toàn diện cho trẻ. 3. Biện pháp 3: Sử dụng môi trường hoạt động ngoài trời hợp lý và có tính phát triển Môi trường cho trẻ hoạt động là mơi có nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Môi trường chơi hợp lý có ảnh hưởng rất quan trọng trong việc tổ chức giờ chơi cho trẻ. Ngoài sẵn có của trường, tôi đã thiết kế xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động để không ngừng nâng cao chất lượng tổ chức tốt hoạt động ngoài trời gồm: 14
3.1.Sử dụng môi trường để cho trẻ quan sát có mục đích Ngoài các góc thiên nhiên, cây cối, vườn hoa có sẵn ở trong sân trường. Chúng tôi tạo thêm khu vườn thiên nhiên thu nhỏ cho trẻ ngay trước lớp mình, để trẻ dễ quan sát, được chăm sóc… những cây do trẻ tự mang đến, tự trồng…. Hay cô trồng cây dây leo trong lớp, vừa tạo môi trường thân thiện, môi trường xanh trong lớp học. Hoặc cho trẻ đi thăm quan dạo chơi, các khu vực gần trường 15
(Trẻ đi thăm quan đường phố, hiệu sách gần trường) Cùng tham mưu với Ban giám hiệu quy hoạch lại, bổ sung, sửa sang các góc chơi ở ngoài trời theo các phân hiệu rõ ràng: Góc chơi cát nước, vườn cây của bé, góc cổ tích, góc sách… 3.2. Đa dạng hóa các trò chơi ngoài trời: - Trò chơi phát triển các giác quan: Theo các chuyên gia sức khỏe, các giác quan của trẻ ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hằng ngày cũng như sự phát triển trí não. Vậy làm thế nào để khơi gợi các giác quan của trẻ một cách hiệu quả? Phát triển toàn diện là điều mà phụ huynh nào cũng mong muốn khi nuôi dưỡng và chăm sóc cho con. Ngay từ khi con bắt đầu nhận thức được các giác quan, việc tiếp cận và phát triển các giác quan ấy một cách tự nhiên sẽ giúp cho trẻ trở nên nhạy bén hơn, thông minh hơn và tự tin hơn khi tiếp xúc với thế giới xung quanh. Ví dụ: Trò chơi: “Nghe và nói lại” Trò chơi này khá đơn giản, các cô có thể cùng chơi với trẻ và nhiều người khác.Với cách chơi vô cùng dễ thực hiện. Mỗi người ngồi ở một vị trí khác nhau, đầu tiên cô sẽ nói nhỏ với trẻ một câu gì đó, sau đó yêu cầu trẻ nói lại cho bạn bên cạnh nghe câu đó, rồi bạn đó lại đi nói với bạn khác và cứ tiếp tục như vậy cho đến bạn cuối cùng. Trò chơi này sẽ giúp tre tăng khả năng ghi nhớ, giác quan cảm thụ âm thanh sẽ hoạt động nhiều hơn bằng việc chú ý lắng nghe, ghi nhớ và cả nhận thức, đánh giá. Hay trò chơi “bịt mắt đoán tên sự vật” 16
Đầu tiên các cô nên giới thiệu cho trẻ biết rõ tên của từng đồ vật sắp cho trẻ chơi, sau đó tự bịt mắt mình và làm thử trước để cho bé hiểu rõ hơn nữa và cảm thấy trò chơi này là an toàn, để trẻ không lo sợ. Bắt đầu chơi như sau, các cô để đồ vật (như bong bóng, trái cây, hoa, bánh kẹo, chén nhựa, đòn ngồi, các vật dụng nhỏ khác…) quanh chỗ chơi, bịt mắt trẻ lại và cho trẻ đi quanh, sờ phải đồ vật nào thì bảo bé đoán thử đó là vật gì. Đoán đúng sẽ có thưởng. Trò chơi rất tốt trong việc phát triển các giác quan của trẻ, kích thích sự linh hoạt, nhạy bén thông qua sự tiếp xúc các đồ vật. Qua các trò chơi trẻ được tri giác các sự vật hiện tượng bằng mắt, sờ, nắm, ngửi, nếm…, trẻ được nghe tiếng động, tiếng kêu ở đâu? Tiếng lá rơi, tiếng chim hót, tiếng gió thổi, ngửi mùi thơm của hoa lá, cỏ cây. .. cảm nhận được ánh nắng mặt trời, cảm nhận tiết trời se lạnh…Qua các trò chơi “ tai ai tinh, ai tinh mắt, đoán cây qua lá, đoán xem tiếng động gì?...”. Vì vậy tôi đã tạo mọi cơ hội cho trẻ phát triển đầy đủ các giác quan một cách có hệ thống. Góp phần đa dạng hóa trò chơi ngoài trời và làm phong phú môi trường hoạt động ngoài trời cho trẻ. - Các trò chơi tăng cường nhận thức của trẻ. Ở lứa tuổi này ngoài các lĩnh vực, các môm học như: Toán, tạo hình, khám phá khoa học… thì trò chơi giúp trẻ phát triển nhận thức rất tốt qua trò chơi trẻ được “học bằng chơi, chơi mà học”. Kiến thức đến với trẻ một cách nhẹ nhàng. Ví dụ: Tôi thường xuyên cho trẻ chơi với cát, nước, sỏi, lá cây, vẽ phấn, đất, đá, que kem…để biết được tính chất của chúng. Chơi với que kem, lá cây, hột hạt…để xếp những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tưởng của trẻ. (Trẻ chơi vẽ phấn, xếp hình từ que ) 17
Tổ chức thực hành: trồng cây, gieo hạt, quan sát sự nảy mầm của cây… Quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường, phân loại cây có hoa, có quả, rau ăn lá, ăn củ… Qua những trò chơi này giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung quanh, cách chăm sóc cây và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người… - Tăng cường đồ dùng để tổ chức các trò chơi giúp phát triển vận động ở trẻ. Đối với trẻ mầm non, việc vận động hàng ngày là cơ hội tốt để não bộ trẻ phát triển…. Thay chỉ vì để trẻ ngồi một chỗ chơi với các món đồ chơi, thì người lớn, nhất là giáo viên nên tìm hiểu và chơi các trò chơi vận động để giúp trẻ phát triển trí thông minh, thể lực … tốt hơn Ví dụ: Tôi đã tận dụng cho trẻ chơi các đồ chơi có sẵn trong sân. Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như: kéo co, ném còn, bắt vịt…. hoặc có thể tổ chức cho trẻ nhảy dân vũ, khiêu vũ, nhảy erobic… (Trẻ khiêu vũ) - Sưu tầm câu đố hò vè, và một số trò chơi vận động, trò chơi dân gian làm đa dạng hóa các trò chơi ngoài trời cho trẻ hoạt động phù hợp với chủ đề. 18
4. Biện pháp 4: Coi trọng phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm”, tổ chức hoạt động ngoài trời sinh động phù hợp với khả năng của trẻ Để tổ chức được hoạt động ngoài trời theo xu hướng này thì mỗi giáo viên cần phải hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý trẻ mầm non nói chung và trẻ 5-6 tuổi ở lớp mình phụ trách nói riêng. Để biết được khả năng nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ. Từ đó tạo cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi. Để làm được điều này tôi đã xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động ngoài trời. trên cơ sở không dạy những cái trẻ đã biết mà dạy những cái trẻ cần, điều mà trẻ thích nghe. Đáp ứng kịp thời những câu hỏi thắc mắc “Vì sao lại thế ? tại sao lại thế này? Mà không là thế kia?...” từng bước phát triển hoàn thiện các tố chất tư duy có chủ định của trẻ. Xây dựng hoạt động giáo dục hướng tới sự phát triển của trẻ trong hoạt động ngoài trời là xác định mục tiêu cần phải đạt được của hoạt động, thiết kế hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra. Để xác định được mục tiêu của hoạt động tôi căn cứ vào khả năng nhu cầu học tập, sở thích học tập của trẻ (đây là kết quả của việc quan sát theo dõi hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng) Căn cứ vào nội dung của độ tuổi mẫu giáo lớn (trong chương trình giáo dục mầm non) để xác định mục tiêu phù hợp với khả năng kinh nghiệm sống của trẻ Ví dụ: Chủ đề “Nước và hiện tượng tự nhiên” với nội dung: Quan sát thời tiết, mùa. Tôi xác định mục tiêu cần đạt được đó là: + Một số hiện tượng thời tiết theo mùa, thứ tự các mùa + Sự thay đổi trong sinh hoạt của con người, con vật và cây cối theo mùa Khi đã xác định được mục tiêu giáo dục thì thiết kế hoạt động giáo dục cụ thể là “Hoạt động ngoài trời” nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra cũng là một vấn đề rất quan trọng. Tôi thiết kế hoạt động phù hợp với khả năng, hứng thú của trẻ, không quá khó hoặc quá dễ. Tổ chức hoạt động đa dạng, phong phú theo nhiều hình thức khác nhau tập thể, cá nhân, theo nhóm nhỏ… hay khi thì cô đặt câu hỏi gợi mở để trẻ trả lời, hay cô để trẻ tự tìm tòi, tự khám phá trải nghiệm, sau đó cô thâu tóm, quy tụ lại. Sử dụng tất cả các phương pháp để kích thích tư duy của trẻ. Không cứng nhắc khi thực hiện các nội dung hoạt động ngoài trời (QS có mục đích, trò chơi vận động, chơi tự do) mà có thể thay đổi trật tự các nội dung nhằm mang tính chất động tĩnh kết hợp. luôn lấy trẻ làm trung tâm cô chỉ là người hướng dẫn khuyến khích, đặt câu hỏi gợi mở, hỗ trợ và tạo cơ hội nhiều nhất cho trẻ được hoạt động, được trao đổi, chia sẻ, trình bày ý kiến của mình. Ví dụ: Với quan sát sự thay đổi của thời tiết. Tôi đặt câu hỏi: + Con có nhận xét gì về thời tiết hôm nay? + Theo con điều gì sắp xảy ra? Giáo viên thực hiện tốt biện pháp này phát huy được tối đa khả năng, năng lực hoạt động, đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu, khám phá, vui chơi. Trẻ tích cực tư duy, các giác quan của trẻ phát triển mạnh mẽ. trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, 19
hứng thú với môi trường tự nhiên. Trẻ tự do hoạt động độc lập một mình, tự khởi xướng được các trò chơi. 5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh tham gia hoạt động ngoài trời cùng với lớp. Đối với trẻ thơ đây là môi trường thuận lợi nhất để hình thành và phát triển nhân cách. Cha mẹ, người thân trong gia đình là môi trường xã hội đầu tiên mà đứa trẻ tiếp xúc và xã hội hoá tâm lý của mình. Có thể nói cha mẹ, những người thân trong gia đình là người thầy đầu tiên, là mẫu đầu tiên để trẻ học và bắt chước, trên cơ sở đó hình thành những biểu tượng về thế giới xung quanh. Vì vậy, giáo dục gia đình là rất quan trọng ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Ở trường Mầm non, công tác phối hợp với gia đình trẻ để nâng cao chất lượng giáo dục là không thể thiếu. Để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời nói riêng, tôi đã luôn tạo ra được mối quan hệ mật thiết giữa giáo viên và gia đình trẻ, để gây ảnh hưởng công tác giáo dục ở trưởng đến gia đình. Thông qua các buổi họp phụ huynh, sau khi họp toàn trường, về lớp họp tôi đã phổ biến cho cha mẹ trẻ những kiến thức khoa học về nuôi dạy trẻ, tầm quan trọng của hoạt động ngoài trời tới sự phát triển nhân cách trẻ. Chính vì vậy, phụ huynh phải tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào các hoạt động của gia đình, cung cấp cho trẻ những tri thức về thế giới xung quanh. Ví dụ: Như cho trẻ cùng tham gia đi chơi “Công viên” trẻ có thể quan sát thế giới xung quanh. Trẻ được nhìn thấy các bác nhân viên chăm sóc cây như thế nào?, cho con vật ăn ra sao?. Không chỉ thế các bậc phụ huynh có thể cho trẻ đi chơi siêu thị, du lịch … Ngoài ra có thể tận dụng ngay chính quang cảnh nhà ở của trẻ, của những người xung quanh cho trẻ quan sát. Sau mỗi lần đó cha mẹ cần hỏi trẻ về các sự việc diễn ra như thế nào? Qua đó giúp trẻ nhớ sâu những tri thức mới trẻ được trực tiếp quan sát. Trẻ sẽ áp dụng trải nghiệm trong các giờ chơi. Ngoài những buổi họp phụ huynh, tôi đã tận dụng các buổi đó, trả trẻ để trao đổi với phụ huynh, xây dựng các góc tuyên truyền của lớp. Thông báo những nội dung hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng… của trường, của lớp. Yêu câù phụ huynh cần phối hợp. Ở trường chúng tôi tổ chức tổ chức các hoạt động ngoài trời, các buổi giao lưu mời phụ huynh tham gia cùng con. Để từ đó kết nối giáo dục phối kết giữa gia đình nhà trường 20