Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc tại trường mầm non

Chia sẻ: Bobietbo | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:31

Thêm vào BST

Báo xấu

131
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là trong nhà trường mầm non, trẻ được hát các bài hát mầm non và được cùng với cô trò chuyện về ý nghĩa, nội dung bài hát, sẽ tạo cho trẻ sự cảm nhận nghệ thuật và liên hệ đến việc giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ thông qua nội dung bài hát. Trẻ được hát thể hiện tình cảm, hát biểu diễn với cường độ, sắc thái phù hợp nội dung bài hát, hát kết hợp sử dụng đồ dùng, đồ chơi gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc, tạo cho trẻ có kỹ năng hoạt động nghệ thuật phong phú. Chính vì lẽ đó mà gia đình và nhà trường cần tạo môi trường âm nhạc phong phú giúp trẻ ngay từ đầu , giúp trẻ phát huy được năng khiếu sẵn có và từ đó có được các kỹ năng ca hát thể hiện mạnh dạn hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc tại trường mầm non

ĐỀ TÀI MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG CA HÁT CHO TRẺ 56 TUỔI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC Ở TRƯỜNG MẦM NON HỒNG THÁI TÂY I. PHẦN MỞ ĐẦU. 1. Lý do chọn đề tài. Khi trẻ cất tiếng khóc chào đời cũng là lúc trẻ được nghe những câu hát ru của bà, của mẹ, của những người thân yêu của mình. Được thể hiện qua các làn điệu ngọt ngào ấm áp, mà trẻ cảm nhận được và cũng từ đó trẻ được làm quen với môi trường bên ngoài có môi trường xã hội, môi trường tự nhiên…. Sẽ tạo cho trẻ một môi trường hoà nhập vào cuộc sống gần gũi, thực tế đối với trẻ, từ đó trẻ được lĩnh hội những kiến thức, những ấn tượng tốt đẹp về thiên nhiên, về cuộc sống xã hội phong phú, đa dạng. Nhằm hình thành ở trẻ khả năng suy nghĩ, thái độ, quan hệ tích cực, cách ứng xử với môi trường, qua đó mà trẻ học được cách làm người. Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại, nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức xung quanh, phát triển lời nói, quan hệ trong giao tiếp, trao đổi tình cảm…Đối với trẻ, âm nhạc là thế giới kỳ diệu, đầy cảm xúc.Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ trong nôi. trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ trong sáng, nên tiếp xúc với âm nhạc là một điều không thể thiếu. Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lý, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng 1
sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. phát triển năng lực, cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả những hứng thú của mình. Trẻ mẫu giáo rất thích âm nhạc nhất là ca hát, hát các bài hát các bản nhạc cho trẻ những xúc cảm mạnh mẽ, thôi thúc trẻ có những cách thể hiện vận động tự phát vận động phù hợp. Nhà chỉ huy nhạc nổi tiếng LôTô – K Pxki đã nói “ Khi nghe nhạc cả người lớn và trẻ đều muốn vận động theo nhịp, theo tiết tấu, tay họ đung đưa, chân gõ nhịp, đầu lắc lư theo nhạc nhiều khi các em vừa nghe nhạc vừa ngẫu hứng những điệu múa có tiết tấu độc đáo cho riêng mình” Khác với loại hình nghệ thuật khác như hội hoạ, văn học, điện ảnh… âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng những ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, trường độ, hoà âm, tiết tấu…cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Một trong những nội dung của âm nhạc là ca hát. Ca hát là hoạt động âm nhạc được trẻ yêu thích, nó là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Ca hát còn là phương tiện nghệ thuật đặc biệt hỗ trợ tích cực cho các hoạt động giáo dục ở trường mầm non. Trong nhà trường mầm non, trẻ được hát các bài hát mầm non và được cùng với cô trò chuyện về ý nghĩa, nội dung bài hát, sẽ tạo cho trẻ sự cảm nhận nghệ thuật và liên hệ đến việc giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ thông qua nội dung bài hát. Trẻ được hát thể hiện tình cảm, hát biểu diễn với cường độ, sắc thái phù hợp nội dung bài hát, hát kết hợp sử dụng đồ dùng, đồ chơi gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc, tạo cho trẻ có kỹ năng hoạt động nghệ thuật phong phú. Từ đó trẻ biết yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, múa trò chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 56 tuổi, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ,
tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản. Chính vì lẽ đó mà gia đình và nhà trường cần tạo môi trường âm nhạc phong phú giúp trẻ ngay từ đầu , giúp trẻ phát huy được năng khiếu sẵn có và từ đó có được các kỹ năng ca hát thể hiện mạnh dạn hơn. Tuy nhiên, trong thực tế, bộ môn âm nhạc được trẻ thể hiện qua các hoạt động trong nhà trường tổ chức, ở địa phương nơi trẻ đang sinh sống còn chưa được quan tâm nhiều. Đa số các cô giáo trong các trường mầm non chưa vận dụng được hết các phương pháp, biện pháp. Hình thức tổ chức thông qua một số tiết học, hoạt động dạo chơi, chưa có các buổi thăm quan ngoại khóa cho trẻ để từ đó trẻ có thể trải nghiệm nhiều hơn, học hỏi đúc kết nhiều cảm xúc hơn. Do đó trẻ bị hạn chế trong việc phát huy tính tích cực giao lưu ca hát của mình, vì vậy những cảm xúc của trẻ khi nghe các bản nhạc còn chưa phát huy hết khả năng cảm thụ âm nhạc của chính mình, còn nhút nhát, rụt rè không tự nhiên khi thể hiện. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để tìm ra những kỹ năng đó và rèn chúng phát huy được kỹ năng ca hát của trẻ một cách tự nhiên và nhuần nhuyễn hơn, giúp trẻ phát huy được tính tích cực và chủ động trong khi thể hiện bài hát, từ đó trẻ tích luỹ được nhiều kinh nghiệm, kỹ năng ca hát của trẻ tự nhiên hơn, phong phú, tiến tới có kỹ năng biểu diễn tốt hơn. Xuất phát từ những lý do trên, tôi mạnh dạn đưa ra “ Một số biện pháp rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc tại trường mầm non” là đề tài khoa học để nghiên cứu và vận dụng trong năm học 20172018 này. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. 3
Âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực, cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả những hứng thú của trẻ mầm non nói chung và đặc biệt ở trẻ mẫu giáo. Khác với loại hình nghệ thuật khác như hội hoạ, văn học, điện ảnh…, âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng những ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, trường độ, hoà âm, tiết tấu…cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại, nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. Một trong những nội dung của âm nhạc là ca hát. Ca hát là hoạt động âm nhạc được trẻ yêu thích, nó là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Ca hát còn là phương tiện nghệ thuật đặc biệt hỗ trợ tích cực cho các hoạt động giáo dục ở trường mầm non. Trong nhà trường mầm non, trẻ được hát các bài hát mầm non và được cùng với cô trò chuyện về ý nghĩa, nội dung bài hát, sẽ tạo cho trẻ sự cảm nhận nghệ thuật và liên hệ đến việc giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ thông qua nội dung bài hát. Trẻ được hát thể hiện tình cảm, hát biểu diễn với cường độ, sắc thái phù hợp nội dung bài hát, hát kết hợp sử dụng đồ dùng, đồ chơi gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc, tạo cho trẻ có kỹ năng hoạt động nghệ thuật phong phú. Chính vì lẽ đó mà gia đình và nhà trường cần tạo môi trường âm nhạc phong phú giúp trẻ ngay từ đầu , giúp trẻ phát huy được năng khiếu sẵn có và từ đó có được các kỹ năng ca hát thể hiện mạnh dạn hơn.
Qua thời gian giảng dạy ở trường mầm non Hồng Thái Tây,tôi thấy vấn đề rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi được nhà trường quan tâm, chuyên đề âm nhạc, những lời ca tiếng hát qua các bài đồng dao ca dao, các chủ đề phù hợp với độ tuổi, phong phú các thể loại hò vè, có nội dung trong sáng lành mạnh, mang tính chất giáo dục được đưa vào giảng dạy. Tuy nhiên việc rèn kỹ năng ca hát của nhà trường cũng còn gặp nhiều bất cập, kỹ thuật hát của trẻ còn bị hạn chế, hiệu quả giáo dục âm nhạc cho trẻ chưa cao. Trước nhưng vấn đề trên tôi rất băn khoăn, làm thế nào để phát huy được khả năng vốn có của trẻ để rèn cho trẻ có thêm kỹ năng ca hát, vì thế mà việc tìm ra “Một số biện pháp rèn kỹ năng ca hát cho trẻ mẫu giáo 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc” tại trường mầm non Hồng Thái Tây, theo tôi nghĩ là rất cần thiết. Chính vì vậy mà năm học 20172018 này tôi chọn đây là đề tài nghiên cứu . Khi tiến hành xây dựng đề tài này tôi đã được sự gúp đỡ quan tâm tận tình của Ban giám hiệu, các đồng nghệp trong trường tạo điều khiện cho tôi áp dụng nghiên cứu và thử nghiệm. 3. Đối tượng nghiên cứu. Là giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo 56 tuổi A3 Trường mầm non Hồng Thái Tây, Thị Xã Đông Triều Quảng Ninh, tôi chọn luôn lớp này để tiến hành đi sâu nghiên cứu một số biện pháp “Rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc tại trường mầm non Hồng Thái Tây” 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu. Phạm vi nghiên cứu “Rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc tại trường mầm non” Hồng Thái Tây , từ ngày 1/9/2017 đến ngày 20/04/ 2018. 5
5. Phương pháp nghiên cứu. Để nghiên cứu đề tài này tôi sử dụng những biện pháp sau: + Tự rèn luyện nâng cao khi hát mẫu cho trẻ nghe. + Rèn kỹ năng ca hát trên tiết học. + Sửa sai cho trẻ. + Kết hợp với phụ huynh và nhà trường. + Vận dụng mọi lúc, mọi nơi. II. PHẦN NỘI DUNG 1.Cơ sở lý luận. Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Khác với loại hình nghệ thuật khác như hội hoạ, văn học, điện ảnh…, âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng những ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, trường độ, hoà âm, tiết tấu…cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trò chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ
56 tuổi, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản. Ca hát là một trong những nội dung của giáo dục âm nhạc, nó là loại hình nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao vì nó tác động đến người nghe cả về âm nhạc và lời ca, nó phản ánh cuộc sống sinh hoạt, tâm tư tình cảm của con người và nó gấn gũi với con người, được đông đảo công chúng yêu thích. Trong trường mầm non, ca hát là 1 hoạt động được thực hiện thường xuyên liên tục và được lồng ghép trong các hoạt động của trẻ, nó là cầu nối giữa hoạt động này với hoạt động khác và nó là nguồn tạo hứng thú mạnh mẽ nhất để trẻ tham gia vào các hoạt động. Tuy nhiên khi trẻ ca hát ta thường nhận thấy đôi lúc có phần không chính xác về giai điệu hoặc về lời ca, thậm chí trẻ còn tự sáng tác lời không phù hợp nội dung) để..... Mặt khác kỹ thuật hát của trẻ còn hạn chế về giọng, về hơi, vì âm vực tiết tấu vì thế nó làm giảm đi tính nghệ thuật của bài hát. Ngoài ra cơ quan phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn chỉnh, âm phát ra yếu, hơi thở ngắn, nông và đặc biệt sự phối hợp giữa tai nghe và giọng chưa thật chủ động. Do đó trẻ hát chưa có tính nghệ thuật. Vậy làm thế nào để trẻ hát hay, hát chính xác một tác phẩm âm nhạc? Cho nên việc tìm ra ''Một số biện pháp rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc'' là thực sự cần thiết. 2. Thực trạng: Trường Mầm non Hồng Thái Tây nằm rên địa bàn xã Hồng Thái Tây. Đây là một xã miền núi, đông dân, trình độ dân trí không đồng đều, người dân chủ yếu sống bằng nghề nông, kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, một số phụ huynh vốn hiểu biết về âm nhạc chưa cao nên việc dẫn đến cho con đi học nhạc, luyện hát chưa được chú trọng. 7
Trong nhà trường, hoạt động ngoại khóa, chuyên đề, các buổi thao giảng các cô còn gặp nhiều hạn chế, chưa phát huy triệt để khả năng của mình, chưa dành nhiều thời gian đầu tư nên chất lượng chưa cao. Trẻ còn nhút nhát, hát không rõ lời, tròn tiếng, không mạnh dạn tự tin trước bạn bè và trước đám đông, ca hát được nhưng không theo một trường độ cao thấp rõ ràng, hát nhưng không thể hiện tình cảm vào lời ca mình hát, không biểu hiện trạng thái vui tươi hồn nhiên, mà mang tính chất thuộc bài há t, nên còn gặp nhiều hạn chế. Đặc biệt khi trẻ tham gia vào hoạt động âm nhạc, trẻ vẫn chưa phát huy được tính sáng tạo độc lập chủ động của mình, trẻ hát thuộc nội dung bài hát nhưng chưa có cảm xúc thực sự, vì thế mà giờ học chưa thực sự sôi nổi, hấp dẫn. Đi sâu nghiên cứu ''Một số biện pháp rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc ở Trường Mầm non'' năm học 2017 2018, tôi dược tiến hành trong điều kiện sau: *Thuận lợi: Năm học 20172018, việc dạy nói chung, bộ môn âm nhạc nói riêng ở Trường Mầm non Hồng Thái Tây có nhiều thuận lợi.Cụ thể là: Phòng giáo dục và đào tạo cũng như . Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất bổ sung một số loại đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho tiết dạy, lớp có đồ dùng, phương tiện phục vụ cho bộ môn âm nhạc đặc, biệt là các loại đạo cụ như: đàn điện tử, đầu đĩa, máy vi tính, các dụng cụ âm nhạc trống, phách, xắc xô, song loan, mõ... các trang phục đẹp, màu sắc phù hợp, các đồ dùng để hoạt động góc âm nhạc luôn chuẩn bị đầy đủ cho buổi biểu diễn. + Đội ngũ giáo viên trong trường hầu hết giáo viên đều có trình độ trên chuẩn, được đào tạo có hệ thống, nắm vững phương pháp, có khả năng âm nhạc và giọng hát tốt. luôn đoàn kết, thống nhất, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. + Phụ huynh học sinh: cũng đã quan tâm đến phong trào của lớp: sẵn Sàng hỗ trợ những gì cho lớp nếu có thể như: sẵn sàng cho trẻ làm quen các
đồ dùng ở nhà trước khi đến lớp học, có thể cho trẻ mang đến lớpnhững đồ dùng có liên quan đến bài dạy, hỗ trợ cho tiết dạy để giờ học của các con được sinh động hơn, hoặc quan tâm đầu tư về đò chơi, trang phục cho trẻ, ủng hộ cho các phong trào văn nghệ, hay hoạt động chung ở lớp, điều đó tạo cơ hội thuận lợi cho giáo viên xây dựng được những tiết học hay,...Từ đó trẻ rất thích học những giờ môn âm nhạc. + Giáo viên chủ nhiệm lớp nhiệt tình có đủ trình độ chuyên môn, có tố chất tốt về âm nhạc. không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, xây dựng kế hoạch năm học sát với chương trình giáo dục của trường, phù hợp với lứa tuổi của học sinh ngay từ đầu năm học. Điều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức. + Đối với trẻ : Đa số trẻ ra lớp đều nhanh nhẹn, có sức khỏe tốt. Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần như khi biết nói là trẻ bắt đầu học hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát. Chính điều này mà một phần nào đó trẻ đã được làm quen với môn âm nhạc. Điều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyển tải kiến thức. Lứa tuổi này giọng hát của trẻ vang hơn, âm sắc ổn định hơn, tầm cữ giọng cũng mở rộng, trong khoảng quãng 8 (Đô 1 Đô 2) sự phối hợp giữa tai nghe và giọng hát cũng tốt hơn. Trẻ được tham gia nhiều hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ được thể hiện và nâng cao tính tự tin. Những hoạt động này vô cùng ý nghĩa với trẻ, nó giúp trẻ có cơ hội rèn luyện và thỏa sức thể hiện, vì thế mà trong các tiết học trẻ mạnh dạn và nhiệt tình hơn. Lớp được trang bị những thiết bị đồ dùng thuận tiện, như máy vi tính, đàn điện tử ocgan, băng đầu đĩa phù hợp với trẻ. *Khó khăn: 9
Trong nhà trường, hoạt động ngoại khóa, chuyên đề, các buổi thao giảng các cô còn gặp nhiều hạn chế, chưa phát huy triệt để khả năng của mình, chưa dành nhiều thời gian đầu tư nên chất lượng chưa cao. Số trẻ đông, khả năng âm nhạc của trẻ thì không đồng đều. vì thế gây khó khăn cho việc phân nhóm hoạt động. Có những cháu chưa đi học bao giờ , nên khi ra lớp còn nhút nhát không tự nhiên mất đi sự tự tin trong giao tiếp Vì thế khó khăn trong việc rèn nế nếp, kỹ năng học tập cho trẻ. Một số phụ huynh bận rộn công việc hoặc lí do khách quan nào đó, ít có thời gian quan tâm tới trẻ còn ít, trò chuyện cùng trẻ chưa nhiều về các làn điệu, các thể loại âm nhạc dành cho thiếu nhi còn hạn chế. Hoặc có những trẻ được đáp ứng đầy đủ về nhu cầu mà trẻ cần. Ví dụ trẻ chỉ cần mẹ mua cho bộ đàn khi trẻ thích, nhưng cũng không được đáp ứng. Đây cũng là một nguyên nhân làm hạn chế khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ. * Mặt mạnh, mặt yếu. Nhận thức được vấn đề “ Nâng cao chất lượng Giáo dục âm nhạc cho trẻ nói chung” và nâng cao chất lượng “Rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc” nói riêng, là một vấn đề thiết thực cần phải làm ngay. Đầu năm học 20172018 dưới sự chỉ đạo và phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi được giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp mẫu giáo 56 tuổi A3 với sĩ số là 36 cháu. Để có được những giải pháp phù hợp, bản thân tôi đã không ngừng tự học bồi dưỡng về trình độ chuyên môn, tự rèn luyện, luôn luôn vận động, sáng tạo và tích cực khi tổ chức cho trẻ mỗi giờ học, và hướng cho trẻ tham gia các chương trình văn nghệ do trường, lớp, trong thôn tổ chức. Tham gia và dự các chuyên đề của trường, phòng giáo dục tổ chức các tiết dạy mang hình thức đổi mới. Thường xuyên cập nhật các thông tin trên đài, tivi hay internet, thực hiện việc đổi mới hình thức tổ chức tiết học âm nhạc nhằm phát hiện các cháu có kỹ năng trong âm nhạc kỹ năng mạnh dạn,
tự nhiên, biểu hiện qua các bài hát về chủ đề mà trẻ đã được học có nội dung liên quan đến công tác chăm sóc giáo dục mầm non ... Khi giảng dạy tôi đã cố gắng : Tạo môi trường giáo dục âm nhạc phong phú. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ đỡ nhàm chán và làm tăng sự tích cực hoạt động của trẻ. Biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút, hấp dẫn trẻ. Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động. Phối kết hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục. Tìm hiểu kỹ năng tiếp thu âm nhạc của từng trẻ để có biện pháp rèn luyện cho phù hợp. Tuy nhiên qua việc tham gia chuyên đề, thăm lớp dự giờ các đồng nghiệp trong trường tôi nhận thấy rằng trẻ mẫu giáo mẫu giáo nói chung, trẻ 56 tuổi nói riêng thì việc rèn kỹ năng ca hát cho trẻ còn gặp nhiều hạn chế,: Giáo viên chưa thực sự đầu tư về nghệ thuật, kỹ năng ca hát. Cô chưa tận dụng mọi cơ hội cho trẻ rèn kỹ năng ca hát. Chưa lựa chọn các tác phẩm khi giới thiệu với trẻ. Các tác phẩm giới thiệu đến trẻ còn nghèo nàn, đơn điệu và phụ thuộc vào chương trình chung. Giáo viên chưa chịu khó sưu tầm các bài hát hay, nó nội dung hấp dẫn ngoài vì đưa vào dạy trẻ , chưa chú trọng đến rèn kỹ năng ca hát cho trẻ, gò ép trẻ học hát theo kiểu ''Học thuộc lòng”…, . 11
Mặt khác giáo viên cũng chưa kết hợp với phụ huynh cùng rèn kỹ năng cho trẻ, chưa khuyến khích phụ huynh sưu tầm các tác phẩm âm nhạc để làm giàu thêm thư viện âm nhạc cho lớp…. Chính vì vậy mà: Trẻ chưa biết thể hiện các giai điệu, chưa hiểu và chưa cảm nhận được giai điệu của tác phẩm chưa tích cực tham gia vào hoạt động ca hát. Trẻ hát chưa đúng giai điệu, hát không rõ lời hoặc hát sai lời. Tr ẻ không t ạ o đ ượ c âm thanh h ợ p lý khi hát (hát nh ỏ ho ặ c la hét căng c ứ ng). Khi hát trẻ chưa hoà quyện giọng hát của mình vào giọng hát của tập thể. Trẻ chưa có thói quen đánh giá tác phẩm âm nhạc khi được thưởng thức để nâng cao kiến thức âm nhạc cho trẻ. chưa khuyến khích được trẻ sáng tạo phong cách biểu diễn khi thể hiện các tác phẩm âm nhạc. Trên đây là một số điểm mạnh và yếu mà tôi đã rút ra được trong quá trình gảng dạy cũng như quan sát được trong thời gian qua. Những điểm cần phát huy cũng như những gì cần khắc phục. *Các nguyên nhân các yếu tố tác động Đầu năm học 20172018 dưới sự chỉ đạo và phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi được giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp mẫu giáo 56 tuổi A3 với sĩ số là 36 cháu, Để kiểm tra và đánh giá sau các hoạt động là hết sức cần thiết vì chỉ có thế sau mỗi giờ dạy tôi mới biết mình cần rút ra những bài học gì? hình thức ra sao? đã gây được hứng thú cho trẻ không? cùng với việc đánh giá khả năng của trẻ khi tham gia các hoạt động sự hứng thú, hiểu bài, cảm nhận, khả năng diễn đạt... Đối với trẻ việc kiểm tra đánh giá là phải kịp thời để có sự thay đổi về phương pháp hay hình thức sao cho phù hợp với trẻ. Kiểm tra kĩ năng ca hát của trẻ, trẻ tự nhiên, trẻ mạnh dạn, tự tin, tôi đã tiến hành đo đầu vào của hai nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Theo dõi
các cháu thông qua một hoạt động âm nhạc ngoại khóa do giáo viên tổ chức, cách đo theo các tiêu chí. Nhóm Số trẻ Mức độ 1 2 3 Thực nghiệm 16 81,2% 95% 0% Đối chứng 20 18,7% 5% 0% Nhìn bảng trên ta thấy: Nhóm thực nghiệm: + Mức độ 1: 13 cháu (81,2%). + Mức độ 2: 3 cháu (18,7%) +Mức độ 3: không có. Nhóm đối chứng: + Mức độ 1:19 cháu (95%). +Mức độ 2:1 cháu (5%). +Mức độ 3: không có. Đo đầu vào của hai nhóm cho ta thấy kết quả là tương đương nhau, sự chênh lệch không đáng kể. Giáo viên cần chủ động cách dạy kỹ năng để vận dụng vào việc thực hiện các khả năng nhận thức của từng độ tuổi từ đó cô biết được cần phải rèn cho trẻ có kỹ năng ca hát chính xác. + Cô hướng dẫn trẻ hát đúng nhạc, rõ lời, biết hát biết biểu diễn sắc thái tình cảm, tạo cho trẻ có hứng thú trong ca hát. Thông qua nội dung bài hát khai thác các khía cạnh giáo dục tình cảm đạo đức và thẩm mỹ. Luyện tập kỹ năng ca hát bao gồm việc dạy trẻ thuộc bài hát, hát đúng nhạc, tập các hình thức biểu diễn, có nhiều cách dạy trẻ thuộc bài hát: + Cô cho trẻ đọc lời bài hát theo từng câu, sau đó hát vào nhạc. 13
+ Dạy trẻ hát theo cô từng câu vài ba lần rồi ghép vào bài hát. + Dạy trẻ hát theo cô liên tiếp từng câu, từng đoạn của bài hát. + Trẻ hát theo cô cả bài hát nhiều làn rồi thuộc dần dần. + Trẻ tự thuộc bài hát qua hằng ngày nghe lớp khác hát hoặc nghe qua các phương tiện nghe điện tử của nhà trường mở. Như vậy cô giáo có thể căn cứ vào bài hát đó dễ hay khó, dài hay ngắn, mức độ đã biết của trẻ, từ đó cô sẽ chọn cách dạy phù hợp. Khi trẻ đã thuộc, cô tiếp tục dạy trẻ hát thể hiện tình cảm, sắc thái của bài hát. Cho trẻ tập các hình thức biểu diễn hát đồng ca, song ca, tốp ca, hát có lĩnh xướng, hát to nhỏ, hát nhanh chậm, hát kết hợp với nhảy múa hoặc gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc… Từ những khảo sát thống kê phân tích về khả năng biểu diễn tự nhiên của trẻ, trẻ hát rõ lời, hát đúng nhạc đúng trường độ, cao độ mạnh dạn đạt mức độ khá cao, tôi xin mạnh dạn đưa ra các giải pháp, biện pháp để thực hiện, 3. Giải pháp, biện pháp. 3.1: Mục tiêu của giải pháp, biện pháp. Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm hình thành tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vì thế cô giáo phải tạo được sự hứng thú để trẻ say mê, ham, thích hoạt động nghệ thuật, trước khi cho trẻ hoạt động nghệ thuật thông qua ca hát, được nghe bản nhạc hay chuẩn bị được tham gia nhảy múa, cô cần có những hình thức hấp dẫn để gợi mở, dẫn dắt giới thiệu và cho trẻ được xem biểu diễn với mức độ hoàn thiện nhất, đó là: + Trẻ thích tìm hiểu và thích bộc lộ cảm xúc phù hợp với vẻ đẹp của cuộc sống, thông qua các tác phẩm nghệ thuật. +Trẻ thích nghe nhạc, nghe hát, chăm chú lắng nghe và cảm nhận những giai điệu khác nhau của các bài hát, bản nhạc. + Khi nghe một bản nhạc, bài hát cảm nhận của trẻ được thể hiện qua những hành động như đung đưa theo bản nhạc, giậm chân, nhún nhảy, múa …
+ Từ đó xác định được Mục tiêu cơ bản là giúp trẻ hát tự nhiên, chuẩn xác, diễn cảm các bài hát có nội dung phù hợp với độ tuổi trên cơ sở có cảm xúc và kỹ năng thể hiện: Âm cao, thấp, sự ngân ngắt, phát âm rõ, có diễn cảm điều chỉnh giọng to lên nhỏ đi, tốc độ nhanh chậm… 3.2: Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp. *Biện pháp 1: Tự rèn luyện nâng cao khi hát mẫu cho trẻ nghe. Để chuẩn bị dạy hát cho trẻ tôi đã tìm hiểu và phân tích bài hát trên cơ sở đó luyện hát diễn cảm, thể hiện sắc thái tình cảm phù hợp nội dung bài hát. Từ đó tôi luyện kỹ năng những hứng thú sở thích của trẻ. + Tư thế ngồi hát hay đứng hát phải thoải mái để tạo hơi thở tốt, không căng cứng, gò bó mà phải hoàn toàn tự nhiên. + Lấy hơi nhanh, sâu, không hổn hển, thở ra từ từ đủ để hát một câu hát ngắn. + Tạo âm: Giọng hát trẻ phải tự nhiên, âm thanh vang sáng, không ức chế, phải nhẹ nhàng nhưng có độ vang nhất định. + Hát rõ lời: Liên quan đến vị trí đúng của lưỡi và môi, hàm dưới cử động tự nhiên, dấu giọng có liên quan đến ngữ điệu + Sự chính xác: Trẻ hát đúng âm điệu nhịp điệu bài hát không phụ thuộc vào nghe và phát âm. + Sự hòa hợp: Khi hát tập thể trẻ phải hòa giọng mình trong giọng hát chung với các bạn. Lờ i ca trong bài hát cần ng ắn gọn d ễ hi ểu, nên chọ n nhữ ng bài hát có nội dung g ắn v ới hi ện t ượ ng thiên nhiên xã hộ i gầ n gũi vớ i trẻ và phù hợ p v ới ch ủ điểm. Ví dụ: Chủ đề ''TG ĐV'' tôi lựa chọn bài hát về các con vật trẻ yêu thích như ''Bài hát của chuồn2'' Hoàng Lương; ''Con vịt bầu'' Hoàng Long và 15
Hoàng Lân; ''Con còng con cua'' Lê Quốc Tháng; ''Con cào cào'' Lê Thương; ''Con ve, con kiến'' Y Vân., bài hát; “ Chú mèo con” Nhạc và Lời: Nguyễn Đức Toàn,bài hát “Hai chú cún con”. + Chủ đề ''Tết và mùa xuân'' tôi chọn bài ''Bé chúc xuân'' Vũ Hoàng; ''Sắp đến tết rồi''... + Chủ đề ''Trường mầm non'' tôi chọn các bài,''Sáng đến trường''; ''Bé múa'' của Hoàng Tiến, bài hát: “ Ngày vui của bé”, “Chào ngày mới” Nhạc và Lời – Hoàng Văn Yến. Tôi lựa chọn các bài hát phản ánh hiện thực gần gũi với trẻ như những bài dân ca, đồng dao hoặc các bài hát vui tươi trong sáng phù hợp với trẻ. Ví dụ: + Đồng dao ''Xỉa cá mè''; ''Con gà''; ''Làng chim''; “Rềnh rềnh ràng ràng”… + Dân ca '' Lý cây khế''; ''Lý cây bông''; ''Lý kéo chài''... + Các bài có t/c vui vẻ ''Đèn đỏ đèn xanh'';''Bong bóng bay'';''Chú ếch con''... *Biện pháp 2: Rèn kỹ năng ca hát trên tiết học Hình thức trên tiết học là hình thức cung cấp kiến thức cho trẻ một cách chính xác và đầy đủ nhất. Ở giờ hoạt động này tất cả đều được tham gia, trước khi tiến hành dạy trẻ một bài hát nào đó thì giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học, về đồ chơi, lựa chọn nội dung bài hát. Đặc biệt ở lứa tuổi này trẻ có thể hát được những bài ca có âm vực vừa phải, câu hát đơn giản không luyến láy nhiều, vì vậy tôi phải lựa chọn bài hát và rèn kỹ năng hát cho trẻ tốt hơn. Khi tiến hành trên lớp: Phần thực hiện hát mẫu của cô thì cần nhất là: + Cô hát đúng. + Cô hát rõ lời.
+ Hát đúng giai điệu của bài hát. Có như vậy trẻ mới tri giác chọn vẹn bài hát của cô một cách chính xác. Bởi ở lứa tuổi này trẻ đang bắt chước và làm theo người lớn nên mọi cử chỉ việc làm của cô phải chuẩn mực để làm gương cho trẻ học tập và noi theo, nếu cô hát không đúng giai điệu, không chuẩn lời thì trẻ sẽ bắt chước hát như vậy vì thế sẽ rất khó bắt trẻ sửa đúng giai điệu bài hát vì cô giáo là khuôn mẫu của trẻ. Ví dụ: Tôi dạy trẻ hát bài “Mùa xuân đến rồi” qua tiết dạy tôi thường thấy trẻ hát sai về giai điệu câu hát” Mùa xuân đến hát ca reo vui mừng” vì câu hát này có dấu luyến cho nên tôi có thể đánh lại câu hát đó trên nền nhạc và cho trẻ hát lại nhiều lần. Để tránh cho trẻ sự nhàm chán, tôi cho thi đua hát giữa các nhóm, các tổ xem nhóm nào, tổ nào hát đúng nhất, hay nhất, có như thế mới kích thích được trẻ tích cực rèn luyện và gây hứng thú cho trẻ trong học tập. * Biện pháp 3: Sửa sai cho trẻ. Thông thường khi tiến hành dạy ca hát cho trẻ, giáo viên hay sửa sai cho trẻ theo dự kiến của mình 1 cách máy móc mà chưa nghĩ đến kỹ năng cho trẻ. Vì vậy giáo viên sửa sai khi trẻ đã nắm được khái quát toàn bài nên chú ý sửa khi trẻ hát sai về một số lỗi sau: + Sai về tiết tấu, giai điệu + Sai về âm điệu luyến láy + Sai về lời ca + Sai về âm thanh, phong cách thể hiện. Ví dụ 1: Bài hát ''Con cào cào'', khi trẻ hát thường sai về tiết tấu bởi bài này có tiết tấu nhanh hơn so với các bài hát. Nên khi sửa sai cho trẻ tôi vừa hát vừa vỗ tay đệm theo tiết tấu nhanh để trẻ hát theo cho đúng. Ví dụ 2: Bài hát ''Đi học về'' 17
Khi hát trẻ chưa hát luyến được lùi ''Cha mẹ'' trong bài tôi đã hát mẫu lại cho trẻ nghe và cho trẻ nghe trên đàn nhiều lần, sau đó cho trẻ hát lại cả câu hát. Ví dụ 3: Bài hát ''Cô và mẹ'' Câu hát ''Cô là mẹ và các cháu là con'' thì trẻ hát thành ''Cô và mẹ và các cháu là con''. Tôi đọc lại câu đó cho trẻ nghe 2 3 lần sau đó hát lại kết hợp với đàn để cho trẻ hát theo cho đúng. Ví dụ 4: Khi cho trẻ hát ''Bông hồng tặng cô'' thì tôi trò chuyện với trẻ nội dung bài hát. Từ đó giúp trẻ thể hiện được phong cách khi biểu diễn phải t/c trìu mến vì đó là t/c mà trẻ dành cho cô giáo của mình. *Biện pháp 4: Kết hợp với nhà trường và nhà trường * Đối với nhà trường: Để việc rèn kỹ năng ca hát cho trẻ 56 tuổi được tốt, tôi đã tham mưu với nhà trường: Luôn luôn tổ chức hội thi, hội diễn văn nghệ, qua đó trẻ sẽ được rèn luyện kỹ năng ca hát, kỹ năng biểu diễn bài hát theo nhạc đệm và làm quen với trang phục khi biểu diễn, qua đó rèn cho trẻ thói quen mạnh dạn, tự tin, tạo cho trẻ hứng thú say mê yêu thích môn học. Thực hiện, cộng tác, tuyên truyền, phối kết hợp tới các bậc phụ huynh là việc ô cùng quan trọng, ngoài bài giảng trên lớp, trẻ cần được ôn luyện mọi lúc, mọi nơi, được thể hiện cho mọi người xem. Tuyên truyên thông qua các bảng tin được ghi lại những hình ảnh hoạt động của chủ đề, v à thay đổi hàng tuần để phụ huynh biết v à phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho trẻ. *Với phụ huynh : Thường xuyên tôi trao đổi với phụ huynh cho trẻ nghe băng đĩa ở nhà, cha mẹ có trẻ cùng trẻ thể hiện bài hát. Từ đó làm phong phú thêm vốn hiểu biết vì âm nhạc của trẻ, giúp trẻ tự nhiên khi thể hiện ca khúc từ yêu thích.
Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở: Thùng giấy, ống lon, hộp sữa, bảng trai nhựa, quần áo cũ, dụng cụ hóa trang… Ngoài ra tôi còn kết hợp với phụ huynh sưu tầm băng đĩa nhạc hay, những bài hát hay có nội dung phù hợp với trẻ ngoài chương trình để dạy trẻ hoặc ghi âm giọng hát của trẻ vào đĩa và xây dựng thư viện âm nhạc của lớp. Nhờ sự kết hợp đó mà : *Trẻ lớp tôi hát tự nhiên, rõ lời, hát đúng cao độ, trường độ của các tác phẩm.Tr ẻ t ự tin th ể hi ện m ột tác phẩ m và biể u diễ n vui t ươ i, hồn nhiên, nhí nh ảnh. Các giờ hoạt động nêu gương cuối tuần, biểu diễn liên hoan văn nghệ của lớp được các cháu thể hiện nhiều bài hát hay, phong phú và đa dạng về nội dung cũng như giai điệu *Giáo viên nâng cao được nghệ thuật ca hát khi thể hiện âm nhạc. sưu tầm và sáng tác được nhiều ca khúc hay đưa vào dạy trẻ. tạo được hưng thú cho trẻ khi hoạt động ca hát, có nhiều tiết dạy âm nhạc được xếp tốt. * Về phía phụ huynh: Phụ huynh có biểu biết về kiến thức âm nhạc, đã kết hợp với giáo viên cùng thực hiện tốt việc nêu kỹ năng ca hát cho trẻ. thường xuyên quan tâm đến chất lượng các tiết mục văn nghệ của lớp. Có thể nói: Sự kết hợp chặt chẽ giữa giaó viên với nhà trường và phụ huynh trong việc rèn luyện kỹ năng ca hát cho trẻ là điều kiện tốt nhất để trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc. * Biện pháp 5: Vận dụng mọi lúc mọi nơi. Thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội cô giáo có thể tổ chức hoạt động âm nhạc theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà tất cả trẻ được tham gia, nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn âm nhạc : Ví dụ khai giảng, chào mừng 20/11, noel, tết dương lịch, mừng ngày 8/3, lễ tổng kết… Ví dụ: Trẻ nghe nhạc, xem video, đài băng, múa hát theo từng nhóm, cô dành cho một thời gian của hoạt động góc, giúp trẻ luyện tập kỹ năng ca 19
hát, nhằm hỗ trợ việc thực hiện các hoạt động âm nhạc trong giờ hoạt động chung. Trong các giờ đón trẻ, cuối buổi trả trẻ: Vào đầu giờ đón trẻ hoặc cuối giờ trả trẻ cô có thể cho trẻ vận động theo nhạc với từng nhóm và cá nhân trẻ, cô sẽ phát huy tính độc lập hoạt động của trẻ, phát triển năng khiếu của trẻ và cô dễ dàng sửa sai cho trẻ. Tích hợp vận động theo nhạc vào tiết học. Theo quan điểm sư phạm của tích hợp: Tích hợp không chỉ là đặt cạnh nhau, liên kết với nhau, mà là xâm nhập, đan xen các đối tượng hay một bộ phận của đối tượng vào nhau, tạo thành một chỉnh thể trong đó không có các giá trị của từng bộ phận được bảo tồn và phát triển, mà đặc biệt là ý nghĩa thực tiễn của toàn bộ cái chỉnh thể đó được nhân lên. Tuổi Mẫu giáo là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học” do đó phải sử dụng nhiều biện pháp, thủ thuật trong giờ học để gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Vận động theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào vận động. 3.3: Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp. Để việc rèn kỹ năng ca hát cho trẻ là một môn học giúp trẻ phát hiện tố chất nhanh nhẹn và phát hiện năng khiếu tài năng của trẻ một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất thì có rất nhiều biện pháp để giúp trẻ nắm bắt rõ. Gia đình và nhà trường phối hợp chặt chẽ, để có phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ cùng thống nhất với nhau, từ đó chất lượng dạy trẻ sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Tìm ra những mặt ưu điểm và nhược điểm của trẻ, những biện pháp giáo dục có hiệu quả. Động viên các bậc phụ huynh nên động viên khuyến khích trẻ cho trẻ tham gia các chương trình mà địa phương tổ chức. Phụ huynh có hiểu biết về kiến thức âm nhạc.