Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp sắp xếp, bảo quản đồ dùng đồ chơi nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong hoạt động giáo dục cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài trước hết khảo sát thực trạng và thực nghiệm các giải pháp nhằm kiểm nghiệm và đánh giá hiệu quả tích cực của việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi một cách khoa học, hệ thống. Từ đó đúc rút kinh nghiệm và đề xuất áp dụng các giải pháp vào thực tiễn nhằm giúp giáo viên thuận tiện, tiết kiệm thời gian và tiền bạc; Giúp trẻ hình thành, phát triển ý thức sắp xếp và giữ gìn đồ dùng đồ chơi, tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm với đồ dùng đồ chơi một cách đầy đủ và ý nghĩa nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp sắp xếp, bảo quản đồ dùng đồ chơi nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong hoạt động giáo dục cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “ MỘT SỐ BIỆN PHÁP SẮP XẾP, BẢO QUẢN ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 - 4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON”
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG MẦM NON HOA SEN ------  ------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “ MỘT SỐ BIỆN PHÁP SẮP XẾP, BẢO QUẢN ĐỒ DÙNG ĐỒ CHƠI NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 - 4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON” Tác giả: Hồ Thị Nữ Tổ chuyên môn: 2 & 3 Năm học: 2021 - 2022 ĐT: 0976040267
LỜI TỰA! Hẳn nhiều người trong chúng ta đã biết đến bộ phim hoạt hình nổi tiếng Câu chuyện đồ chơi (Toy story)của đạodiễn người MỹJohn Lasseter. Câu chuyện trong bộ phim kể về cuộc sống và cuộc phiêu lưu của các nhân vật trong thế giới đồ chơi, làm hấp dẫn, nức lòng các bạn nhỏ trên toàn thế giới. Theo miêu tả của tác giả, những ông khoai tây, những phi hành gia, những chú lợn đất hay cô búp bê kia, trong con mắt người lớn, có thể chỉ là những vật dụng vô tri vô giác, chúng “giả vờ” nằm yên khi con người đi qua. Nhưng thực thế, chúng là những sinh thể có linh hồn, có tình cảm, có nhịp sống, trải nghiệm và những hành trình riêng. Bộ phim đánh thức trong chúng ta, những người lớn, một điều rằng: Thế giới đồ chơi, thế giới của trí tưởng tượng, đối với con trẻ, quan trọng và đẹp đẽ tới nhường nào!
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Đối với trẻ mầm non, đồ dùng đồ chơi là phương tiện giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, góp phần hình thành những yếu tố ban đầu về nhân cách trẻ, trẻ được học được chơi một cách hứng thú, thoã mãn nhu cầu chơi của trẻ. Tìm hiểu tình hình thực tế qua mỗi lần chuyển từ lớp này sang lớp khác, phòng học này sang phòng học khác, ở nhiều lớp học trong trường nói chung trong độ tuổi mẫu giáo bé 3- 4 tuổi nói riêng, tôi nhận thấy sự sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi của giáo viên ở các lớp chưa được chú trọng. Đồ dùng đồ chơi sắp xếp không khoa học, không hợp lý; Chưa có sự phân loại đồ dùng đồ chơi để thuận tiện cho việc dễ cất, dễ quan sát, dễ lấy; Đồ dùng đồ chơi không được vệ sinh định kỳ gây ẩm mốc biến dạng; Có những danh mục bị lãng quên không sử dụng đến thực sự rất lãng phí. Ở khía cạnh khác, lại có tình trạng chỉ một loại đồ chơi mà dùng cho trẻ chơi từ chủ đề này sang chủ đề khác rất đơn điệu, nhàm chán, hiệu quả giáo dục trẻ không cao... Thực trạng tồn tại nói trên một phần do trẻ 3- 4 tuổi kỹ năng còn hạn chế, lại chưa được chú trọng rèn ý thức sử dụng và bảo quản khiến cho đồ dùng đồ chơi xuống cấp nhiều... Mặt khác trong một bộ phận giáo viên vẫn còn tồn tại suy nghĩ: Dạy chay rồi cũng xong, hư hỏng rồi làm bổ sung sau...Hoặc trong thực tiễn khi cho trẻ chơi nhiều thì đồ chơi sẽ hư hỏng đến lúc thi, dự giờ, đồ chơi không còn đẹp, hiệu quả sử dụng không còn cao. Tất cả những tồn tại đó đã gây ra sự lãng phí kinh tế của nhà trường, công sức của giáo viên và trên hết là thiệt thòi cho trẻ. Trăn trở của tôi là: Cần lắm những giáo viên mầm non tâm huyết với nghề, chú ý tập trung rèn cho trẻ ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi. Người giáo viên mầm non ấy còn phải khéo léo, sáng tạo và có những giải pháp sắp xếp- Bảo quản đồ dùng đồ chơi cho trẻ thật khoa học, an toàn và mang tính thẩm mỹ. Từ đó thu hút sự chú ý của trẻ tham gia hoạt động với đồ dùng đồ chơi. Vừa tránh sự lãng phí tài sản chung vừa vận dụng tối đa các đồ dùng đồ chơi vào dạy- học- vui chơi góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Đó chính là lý do để tôi lựa chọn đề tài “ Một số biện pháp sắp xếp, bảo quản đồ dùng đồ chơi nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong hoạt động giáo dục cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non”. 2. Mục tiêu đề tài Đề tài trước hết khảo sát thực trạng và thực nghiệm các giải pháp nhằm kiểm nghiệm và đánh giá hiệu quả tích cực của việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi một cách khoa học, hệ thống. Từ đó đúc rút kinh nghiệm và đề xuất áp dụng
các giải pháp vào thực tiễn nhằm giúp giáo viên thuận tiện, tiết kiệm thời gian và tiền bạc; Giúp trẻ hình thành, phát triển ý thức sắp xếp và giữ gìn đồ dùng đồ chơi, tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm với đồ dùng đồ chơi một cách đầy đủ và ý nghĩa nhất. 3. Đóng góp mới của đề tài Khi đi sâu tìm hiểu thực tiễn cũng như tìm tòi các nguồn tài liệu tham khảo, tôi chưa thấy có đề tài nào nghiên cứu trực tiếp, chưa có ứng dụng nào toàn diện, đầy đủ và khoa học về vấn đề sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi sao cho thật sự hiệu quả và cụ thể. Vì vậy qua quá trình thực hiện, tôi thấy đề tài của bản thân đã có những yếu tố mới, thực sự có tín hiệu tốt, có sức lan tỏa trong đồng nghiệp. Đề tài của tôi đóng góp vào việc giúp giáo viên có cái nhìn mới cũng như có những giải pháp về việc bảo quản và sắp xếp đồ dùng đồ chơi nhằm nâng cao hiệu quả khai thác sử dụng trong hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo bé 3- 4 tuổi nói riêng. Đề tài này đề xuất các giải pháp cụ thể và thiết thực nhằm giúp giáo viên có cách nhìn nhận đúng tầm quan trọng và thực hiện việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi một cách hiệu quả hơn. Từ đó giáo viên sẽ giảm được đáng kể lượng thời gian dành cho việc làm mới, bổ sung đồ dùng đồ chơi hàng năm mà lớp vẫn có lượng đồ dùng đồ chơi phong phú, bền và đẹp. Thực hiện các giải pháp mà đề tài đặt ra cũng sẽ giúp tiết kiệm về kinh phí cho nhà trường, cho các nhóm lớp khi không phải mua bổ sung nhiều đồ dùng đồ chơi cho trẻ sau mỗi năm học. Đặc biệt các giải pháp còn hướng tới giúp trẻ được trải nghiệm về cách lấy- Cất đồ dùng đồ chơi, từ đó hình thành cho trẻ thói quen và ý thức sắp xếp, giữ gìn đồ dùng đồ chơi gọn gàng, sạch đẹp, góp phần hình thành ở trẻ thái độ biết trân trọng các sản phẩm vật chất và tinh thần của con người.
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. Cơ sở lý luận Như chúng ta đã biết, đồ dùng đồ chơi cũng là một bộ phận của cơ sở vật chất trong trường mầm non, bao gồm những đối tượng vật chất được thiết kế theo ý đồ sư phạm mà giáo viên sử dụng để điều khiển hoạt động học và chơi của trẻ, đồng thời là nguồn tri thức, là phương tiện giúp trẻ thoã mãn nhu cầu học và chơi. Đối với trẻ độ tuổi mẫu giáo bé (3- 4 tuổi), các nghiên cứu cho thấy đặc điểm tư duy của trẻ đang chuyển từ trực quan hành động sang trực quan hình ảnh. Do vậy, đồ dùng đồ chơi với tính chất mô phỏng lại các đối tượng trong thiên nhiên và trong đời sống sinh hoạt của con người là phương tiện rất cần thiết để trẻ tìm tòi, khám phá, trải nghiệm, mở rộng hiểu biết về tự nhiên xã hội và rèn luyện các kỹ năng. Đồ dùng đồ chơi là một yếu tố không thể thiếu được trong quá trình giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ mầm non. Nhưng trên thực tế, đồ dùng đồ chơi được cấp phát hằng năm chưa thể đáp ứng được hết nhu cầu giáo dục mầm non do nguồn kinh phí đầu tư cho giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng còn rất hạn chế. Bên cạnh đó, có những hạng mục đồ chơi hiện có trong lớp học nhưng chưa thực sự phù hợp với nhu cầu học và chơi của trẻ. Trong khi trẻ em vốn rất thích được tham gia các hoạt động có đồ dùng đồ chơi trực quan và còn gì vui hơn khi trẻ được chơi và học tập với các đồ dùng đồ chơi mà trẻ thích. Do đó việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi vừa mang tính thẩm mỹ, khoa học, hợp lý là rất quan trọng. Nó sẽ giúp trẻ dễ dàng quan sát, thuận tiện trong việc lấy và cất đồng thời giúp giáo viên dễ dàng phát hiện ra những đồ dùng đồ chơi hư hỏng để kịp thời khắc phục sửa chữa. Nó vừa đảm bảo sự an toàn cho trẻ, vừa tăng tuổi thọ của đồ dùng đồ chơi đồng thời giúp giáo viên luôn chủ động trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ, bởi “ Đồ dùng, đồ chơi, học liệu được coi là sách giáo khoa giúp trẻ phát triển toàn diện”. Đồ dùng đồ chơi là công cụ hỗ trợ đắc lực trong quá trình học và chơi của cô và trẻ như thế nhưng việc sắp xếp, bảo quản đồ dùng, thiết bị dạy học thì không phải lớp nào cũng thực hiện tốt. Từ đó gây lãng phí và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy chúng ta những người làm công tác giáo dục cụ thể là những giáo viên mầm non như chúng tôi cần xác định và hành động đúng để góp phần giữ gìn đồ dùng đồ chơi có độ bền cao tránh lãng phí cho nhà trường, cũng như tạo cho trẻ có bộ sưu tập đồ dùng đồ chơi phong phú, nhằm góp phần nâng hiệu quả giáo dục mầm non. II. Cơ sở thực tiễn 1. Thực trạng của đề tài Những năm gần đây, bản thân tôi được phân công là tổ phó tổ chuyên môn khối 2&3 tuổi, có điều kiện được đi đến các lớp dự giờ thường xuyên, vừa là giáo
viên chủ nhiệm ở các lớp học khác nhau. Khi tiếp nhận lớp, qua khảo sát đồ dùng đồ chơi đầu năm tôi băn khoăn rất nhiều về vấn đề sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi. Khi tiến hành khảo sát, kiểm kê toàn bộ đồ dùng đồ chơi trong nhóm lớp tôi thật sự hoang mang bởi một số đồ dùng đồ chơi còn nguyên tem mác bị lãng quên đã lâu không sử dụng đến, đồ dùng đồ chơi để hỗn độn, lộn xộn, một số đồ dùng đồ chơi xuống cấp nhanh...Xa hơn nữa là khi nghe lãnh đạo trường tôi khi đi làm công tác kiểm định ở các trường mầm non về có nói rằng “ Đồ chơi thì nhiều mà bỏ trong hộp cất cao- Cất kín không có ký hiệu gì hết khi đoàn hỏi mới đưa ra thì các đồ dùng đồ chơi có trong danh mục thuộc trường cấp phát còn mới y nguyên chưa từng sử dụng…” Tôi ngẫm ra một điều: Đây là vấn đề cần chấn chỉnh, khắc phục cho bản thân và đồng nghiệp. Từ đó tôi đã chú trọng tập trung ưu tiên vấn đề sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi, nhất là thời điểm đầu năm học chú trọng tới công tác kiểm kê phân loại đồ dùng đồ chơi. Tôi đã lưu lại những hình ảnh cụ thể để đúc rút kinh nghiệm và khi thực hiện đã nhận ra một số thuận lợi và khó khăn như sau: 2. Thuận lợi - Trường tôi đạt nhiều thành tích cao trong các cuộc thi chăm sóc nuôi dạy trẻ cũng như các cuộc thi làm đồ dùng đồ chơi cấp tỉnh. - Trong đội ngũ của trường vừa có nhiều giáo viên tâm huyết, nhiều kinh nghiệm lâu năm trong nghề, vừa có những giáo viên trẻ rất tài năng trong hội hoạ, có năng khiếu vẽ- Cắt dán những đồ dùng đồ chơi sáng tạo và đẹp mắt. - Ban Giám Hiệu luôn quan tâm chỉ đạo mua sắm bổ sung đồ dùng đồ chơi đầu năm học. - Trong mỗi lớp đều có phòng kho vừa là nơi để chăn chiếu gối, vừa như một thư viện thu nhỏ cất đặt đồ dùng đồ chơi đã và chưa sử dụng cho từng chủ đề. - Bản thân tôi là một giáo viên thật sự rất yêu nghề, yêu trẻ, là giáo viên có tuổi đời và tuổi nghề cao trong tổ, là tổ phó tổ chuyên môn khối 2&3 được đi thăm lớp dự giờ nên có nhiều cơ hội đi và hiểu rõ tình hình sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi ở các lớp trong tổ. 3. Khó khăn - Về nhà trường: Là trường công lập nên vấn đề kinh phí để mua sắm bổ sung đồ dùng đồ chơi cho trẻ còn nhiều hạn chế, có những danh mục đồ dùng đồ chơi nằm ngoài khả năng chi duyệt mua sắm cho lớp. Mặt khác, có những danh mục được phê duyệt nguồn kinh phí nhưng trên thị trường lại không có những loại đồ dùng đồ chơi chuẩn chỉnh về màu sắc, chất lượng và độ an toàn khi sử dụng nên nhà trường cũng gặp khó khăn khi mua sắm. Bên cạnh đó đồ dùng đồ chơi cho trẻ mầm non do dùng nhiều nên mau cũ, nhanh hư hỏng, vì thế giáo viên phải giành rất nhiều thời gian để làm bổ sung nhằm đảm bảo đủ cho trẻ học và chơi.
- Về giáo viên: Một số giáo viên chưa có ý thức trong việc giữ gìn và bảo vệ tài sản chung, sắp xếp cẩu thả, tuỳ tiện, cũng có những giáo viên cách sắp xếp bảo quản lại kỹ quá dẫn đến lãng quên hoặc ngại lấy khi cần sử dụng, có khi lại sợ cho trẻ chơi làm hư hỏng nên không cho trẻ được học và chơi với đồ dùng đồ chơi. Giáo viên chưa thật sự chú trọng cho trẻ trải nghiệm xếp- Cất đồ dùng đồ chơi để rèn ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi cho trẻ nên đồ dùng đồ chơi nhanh xuống cấp và hư hỏng. Một số giáo viên trẻ chưa toàn tâm toàn ý trong công tác bảo quản và sắp xếp đồ chơi khoa học cho nhóm lớp. Có nhiều giáo viên cũng do có năng khiếu làm đồ dùng đồ chơi nên chủ quan lơ là trong việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi với suy nghĩ sẽ làm thay thế cái mới… - Về trẻ: Trẻ 3- 4 tuổi ý thức sắp xếp và giữ gìn đồ dùng đồ chơi còn nhiều hạn chế. Nếu cô không chú ý rèn ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi cho trẻ ngay từ đầu và thường xuyên thì điều có thể xảy ra đó là: Trẻ có thể xé đi những bức tranh đẹp, bẻ gãy hết các bút màu, bẻ các đồ dùng đồ chơi, đưa đồ chơi của lớp về nhà, đồ dùng đồ chơi chơi xong không có ý thức sắp xếp lên giá, có thu dọn thì cũng không gọn gàng… Trước thực trạng trên tôi thật sự băn khoăn, trăn trở và mong muốn nghiên cứu về các giải pháp. Nhưng khi tìm kiếm tài liệu trên các kênh thông tin tôi nhận thấy rất ít các công trình, bài viết liên quan đến việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi cho trẻ mầm non. Tôi tự hỏi: “ Không có thông tin hay là vấn đề này chưa được mọi người coi trọng? Liệu đề tài mình chọn có được sự quan tâm chú ý hay không” Vì nỗi lo đó tôi nghĩ không nên mạo hiểm và đã từng 2- 3 lần quyết định từ bỏ để lựa chọn 1 đề tài thuộc lĩnh vực khác có tính an toàn hơn… Nhưng sau 1 thời gian do dự, cuối cùng tôi vẫn bảo vệ theo quan điểm của mình bởi tính cấp thiết về sự bảo quản, sắp xếp đồ dùng đồ chơi và lợi ích mà nó mang lại, tôi lại kiên định lựa chọn viết tiếp đề tài này để chia sẻ cùng đồng nghiệp và áp dụng sáng kiến, đề tài là đúc rút qua những năm gần đây nhưng với đặc thù của năm học này trẻ nghỉ dịch dài nên tôi đã phân chia cụ thể trong khoảng thời gian để thực hiện tính trong 2 năm học từ thời điểm tháng 8/ 2020 đến tháng 4/2022 tại 4 lớp khối mẫu giáo bé 3- 4 tuổi trường mầm non nơi tôi công tác. 4. Điều tra khảo sát thực trạng Tôi đã tiến hành điều tra khảo sát thực trạng về những tiêu chí dẫn đến việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi chưa có hiệu quả trong 4 lớp khối mẫu giáo bé 3- 4 tuổi có kết quả cụ thể như sau:
Bảng khảo sát thực trạng trước khi thực hiện đề tài Đạt Chưa đạt Số TT Nội dung khảo sát Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lớp lượng % lượng % 1 Phân loại đồ chơi theo chủ đề 4 1 25% 3 75% 2 Ý thức sắp xếp, giữ gìn đồ dùng 4 1 25% 3 75% đồ chơi ở lớp - ở nhà của trẻ 3 Bảo quản đồ dùng đồ chơi 4 1 25% 3 75% 4 Cập nhật, kiểm kê tài sản 4 1 25% 3 75% 5 Theo dõi tài sản cho mượn 4 0 0% 4 100% Khi khảo sát mức độ sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi của cô và trẻ tôi đã đưa ra 5 tiêu chí cụ thể để đánh giá, phân tích từng tiêu chí đó. Qua những tiêu chí này để có cái nhìn cụ thể hơn, rõ ràng hơn về sự sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi, khả năng thực hiện của giáo viên, kỹ năng thực hiện của trẻ. Từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp và thực tế để khắc phục. Qua bảng khảo sát cũng cho thấy các tiêu chí mà cô và trẻ thực hiện hầu như ở các lớp chưa đạt, có lớp đạt nhưng tỷ lệ chưa cao. Đặc biệt ở tiêu chí 5 thì chưa lớp nào đạt được. III. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề Từ thực trạng ở các lớp trong khối nói chung và ở lớp tôi phụ trách nói riêng về việc sắp xếp, bảo quản đồ dùng đồ chơi nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong hoạt động giáo dục cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non, tôi đã đưa ra một số biện pháp cụ thể như sau: 1. Biện pháp 1: Phân loại đồ dùng đồ chơi theo chủng loại và theo chủ đề. Để việc sắp xếp, bảo quản đồ dùng đồ chơi nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng trong hoạt động giáo dục cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non mang lại kết quả cao, việc đầu tiên mà giáo viên cần làm là phải phân loại đồ dùng đồ chơi một cách khoa học theo chủng loại cũng như theo chủ đề rồi mới đưa ra các kế hoạch tiếp theo. 1.1. Phân loại đồ dùng đồ chơi theo chất liệu và chủng loại. Thời điểm để phân loại đồ dùng đồ chơi hợp lý nhất là vào đầu năm học. Cứ mổi năm bản thân tôi nhận nhiệm vụ ở lớp mới thì khi nhìn vào phòng kho tôi không xác định được đồ dùng đồ chơi của lớp có những loại gì, ở vị trí nào, vì thế mà việc đầu tiên là tôi cùng đồng nghiệp tìm chỗ rộng nhất trong lớp tập kết tất cả đồ dùng đồ chơi tung ra, rồi sau đó mới rà soát chủng loại, chất liệu xem đồ dùng, đồ chơi, học liệu gì mới gom về 1 chỗ. Ví dụ: Đồ chơi lắp ghép bằng nhựa có nút ghép lớn, nút ghép nhỏ, lắp ghép khối, lắp ghép hình ảnh để một mớ hỗn độn với nhau tôi sẽ chọn những hộp đồ có chỗ chứa tương ứng và phân riêng từng hộp.
Hoặc như: Đồ dùng đồ chơi cho các lĩnh vực Thể chất- Toán- Khám phá khoa học- Lễ hội tôi cũng phân riêng hộp để thuận tiện khi cần dùng đến không phải tìm kiếm lật tung cả lên… Và khi đã phân loại được như vậy hàng ngày khi tổ chức cho trẻ hoạt động tôi thấy rất nhẹ nhàng và hợp lý lúc tiến hành cho mỗi nhóm trải nghiệm với một loại đồ chơi với khẩu lệnh của cô giáo. Trẻ lấy- Sử dụng và cất đồ dùng đồ chơi rất nhanh nhẹn và gọn gàng không hề lẫn lộn. Phân loại đồ chơi theo chất liệu- chủng loại 1.2. Phân loại đồ dùng đồ chơi theo chủ đề. Ngay từ đầu năm nhà trường đã chỉ đạo đến các tổ chuyên môn về xây dựng phân phối chương trình vậy nên giáo viên phải nắm được đồ dùng đồ chơi này phục vụ cho bài học nào hoạt động nào? Chủ đề gì? để có những đề xuất với nhà trường mua sắm hoặc giáo viên tự làm để có đủ trong hoạt động của trẻ. Giáo viên phải lên kế hoạch sử dụng đồ dùng đồ chơi theo phân phối chương trình, trong đó thể hiện sự phân loại đồ dùng đồ chơi theo các lĩnh vực hoạt động, theo chủ đề. Trong quá trình thực hiện kế hoạch đã xây dựng, tôi xếp ô tô, tranh ảnh, đồ dùng, đồ chơi của từng chủ điểm, phân ra từng loại bỏ vào 1 hộp, đánh tên từng loại rõ ràng dán lên hộp để khi sử dụng thuận tiện, học đến chủ điểm nào thì lấy hộp đồ dùng chủ điểm đó xuống trưng bày ở giá, tủ đồ chơi. Chủ đề nào học rồi tôi lại hướng dẫn trẻ cùng lau chùi sạch sẽ, xếp cất vào hộp và gác lên tủ, lên giá. Không để nhiều đồ dùng đồ chơi ở trên giá góc trong lớp như vậy giúp cô và cháu không bị rối mắt, cũng dễ lấy sử dụng khi hoạt động. Mặt khác đồ dùng không bị xếp chồng chất che lấp, bám bụi bẩn, đỡ bị hư hỏng và có thể sử dụng được nhiều năm liền. Khi sắp xếp phân loại đồ dùng đồ chơi tôi luôn chú trọng:
- Không để đồ dùng đồ chơi lẫn lộn các chủng loại, lĩnh vực, các chủ đề với nhau. - Không để đồ dùng đồ chơi chưa sử dụng chồng chéo che lấp tầm nhìn, cao quá hoặc nơi ẩm thấp. - Các đồ dùng phải được dán mã theo thông tư 01(Văn bản hợp nhất của BGD& ĐT), khi đóng chủ đề hoặc không dùng nữa cho vào hộp theo chủ đề có tên chủ đề bên ngoài ở nơi dễ thấy: Đồ dùng đồ chơi đã phân loại theo chủ đề Làm tốt công tác phân loại thì khi đến chủ đề nào giáo viên chỉ cần chuyển nguyên danh mục ghi rõ trên hộp ra sắp xếp lên giá, như vậy là đồ dùng đồ chơi của chủ đề đó đã được đưa ra để sử dụng triệt để, tối đa tránh lãng phí. Vậy nên phân loại đồ dùng đồ chơi theo chủng loại và theo chủ đề là việc làm thiết thực, là yếu tố then chốt vừa để bảo quản vừa để khai thác và sử dụng từ đó mang lại hiệu quả cao trong hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ 2. Biện pháp 2: Sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi 2.1. Hướng dẫn cách sắp xếp và rèn ý thức giữ dìn đồ dùng đồ chơi cho trẻ. Đề tài tuy là tâm niệm ấp ủ bao năm, mổi khi tôi chuyển đến lớp mới, phòng học mới và tôi đã thực hiện cụ thể trên trẻ trong năm học 2020- 2021 rồi nhưng tôi muốn năm nay được trải nghiệm ở trẻ với những hình thức mới nhất với các minh chứng cụ thể nhất. Dịch bệnh kéo dài, các con không được đến trường thời gian dài, nay thời gian chỉ còn 2 tháng là đến hè các con được đi học. Điều này có ý nghĩa với bản thân của cô và trẻ nói chung và với tôi nói riêng, đó là thêm 1 lần tôi được cho trẻ trải nghiệm ý thức sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi.
Đây là một trong những giải pháp giúp trẻ hỗ trợ giáo viên tạo nên môi trường lớp học ngăn nắp, gọn gàng, đồ chơi có độ bền cao, hình thành cho trẻ 1 kỹ năng mềm… Thật sự có lỗi với trẻ nếu như thiếu đi giải pháp này, nếu như việc sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi trong lớp chỉ dành riêng cho giáo viên. Tâm niệm điều đó nên tôi cũng đã có giải pháp hướng trẻ tham gia cùng cô giáo trong việc hình thành cho trẻ thói quen nề nếp biết cất gọn đồ dùng đồ chơi sau khi học và chơi… Tập cho trẻ đồ dùng đồ chơi lấy cất đúng chỗ quy định, cất đúng chủng loại của đồ dùng đồ chơi, khi còn đồ chơi như hạt, lắp ghép mắc kẹt dưới giá trẻ nhặt lên trẻ thì tự tìm đúng hộp để cất trẻ thì nhặt đưa cho cô giáo. Cất bút vào lọ đúng màu sắc Cất đồ chơi đúng chủng loại Hướng dẫn trẻ được cách sắp xếp đồ dùng đồ chơi như vậy nên lớp tôi lúc nào cũng rất gọn gàng, hầu như bút chỉ mòn đi chứ gãy vụn là rất ít; trong khi đó ở khá nhiều các lớp khác, bút màu qua sử dụng trẻ bẻ gãy vụn, thậm chí có cả tình trạng mốc lên. - Mỗi chủ đề, mỗi tuần, mỗi ngày cô giáo cần chú trọng công tác sắp xếp đồ dùng đồ chơi trên giá gọn gàng nhưng phô diễn và hấp dẫn trẻ, giúp hình thành cho trẻ quen với cách sắp xếp quen thuộc từ đó giúp trẻ có kỹ năng cất xếp đồ chơi gọn gàng. Ví dụ: Đầu năm cô cho trẻ quan sát các giá đồ chơi, nhắc cho trẻ nhớ vị trí đặt đồ dùng đồ chơi, khi trẻ sử dụng xong cho trẻ cất cô cần quan sát nếu thấy trẻ cất nhầm hoặc để bừa bãi thì cô hỏi và nhắc trẻ ngay “đồ chơi để ở đó đúng chưa, nó thường để ở chỗ nào? Con thấy đồ chơi đặt như thế này đã đúng vị trí chưa? Có đẹp không nhỉ?”. Trẻ sẽ tự sửa và đặt đúng vị trí đồ dùng đồ chơi tình huống được lặp lại với trẻ này trẻ khác. Dần dần trẻ tự quan sát và nhắc nhở nhau cùng thực hiện cất xếp đồ chơi gọn gàng.
Cách hướng dẫn trẻ sắp xếp đồ dùng đồ chơi tôi tiến hành cụ thể như sau: Bước 1: Chọn hộp đựng phù hợp Hầu hết trẻ rất thích những cái gì rõ nhất, bắt mắt nhất. Do đó, nếu trẻ không nhìn thấy đồ vật, trẻ thường không nhớ rằng nó ở đó. Hộp đựng tốt nhất là những hộp trong suốt để trẻ có thể nhìn thấy và xác định được dễ dàng những đồ vật bên trong hộp. Những cái hộp đó dùng đựng đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. Chúng sẽ dễ dàng nhìn thấy đồ ở bên trong, dễ dàng hơn trong việc lấy và cất đồ dùng đồ chơi. Tôi luôn coi việc xếp đồ trong những hộp này là nguyên tắc và nhận thấy có hiệu quả rõ rệt. Một nguyên tắc nữa cũng cần giữ là chơi xong phải dọn dẹp đồ chơi cất vào chỗ qui định. Đồ dùng đồ chơi đựng hộp nhựa nhìn rõ đồ dùng đồ chơi bên trong Bước 2: Luôn để đồ dùng ở cùng một vị trí Trẻ sẽ thoải mái hơn trong việc thực hiện các công việc trong lịch trình sinh hoạt hàng ngày khi trẻ biết vị trí để tìm đồ dùng mà trẻ cần sử dụng. Trẻ vốn chóng quên vì vậy sau khi trẻ đã ổn định rồi, thì dần giới thiệu các đồ dùng đồ chơi, góc chơi và thường xuyên theo dõi nhắc nhỡ để giúp cho trẻ thích ứng, linh hoạt trong hoạt động cất gọn đồ dùng đồ chơi. Ví dụ: Khi nhìn thấy đồ dùng đồ chơi trẻ cất sai vị trí, tranh thủ lúc trẻ chờ chuẩn bị giờ ăn tôi cầm đồ chơi lên và hỏi trẻ: Đây là cái gì? Dùng để làm gì?Đồ dùng cất ở đây có đúng không? À nó đang buồn vì bị đặt nhầm chỗ đấy? Phải đặt nó ở chỗ nào mới đúng nhỉ? Đây cũng là cách để giáo viên nhắc nhỡ chung cho cả lớp giúp trẻ nhớ cách sắp xếp đồ dùng đồ chơi đúng vị trí. Chính vì thế mà trẻ lớp tôi có ý thức rất cao
trong sắp xếp đồ dùng đồ chơi như: Khi thấy có đồ chơi đặt sai chỗ là các con tự chuyển lại đúng hoặc nhắc bạn làm đúng. Đồ chơi luôn để cùng vị trí giúp trẻ chủ động cất gọn và sắp xếp theo đúng mong muốn của cô giáo. Đồ chơi để cố định ở góc Bước 3: Thay đổi cách hướng dẫn trẻ Ban đầu cô hướng dẫn cụ thể tên đồ dùng đồ chơi và vị trí đặt từng loại đồ dùng đồ chơi trong từng hộp rồi cho trẻ nhặt cất vào đồng thời cô thực hiện cùng trẻ và để trẻ nhặt món cuối cùng xếp vào hộp. Những lần sau giảm dần sự hỗ trợ của cô để từng nhóm trẻ các con sẽ dọn dẹp đồ dùng đồ chơi hết vào hộp. Khi đã thành thói quen trẻ sẽ chủ động cất gọn đồ dùng đồ chơi.
Tự giác cất đồ chơi đúng chỗ cố định của lớp Bước 4: Tạo thói quen sắp xếp Điều quan trọng là trẻ bắt chước thói quen sắp xếp từ người lớn. Nếu trẻ có lịch trình sinh hoạt rõ ràng, được tổ chức tốt và lặp lại, trẻ sẽ trở nên có trách nhiệm với những đồ dùng của mình và dần dần thể hiện sự độc lập theo thời gian. Làm quen với các kỹ năng sắp xếp đồ dùng đồ chơi trong lớp. - Dạy trẻ một số quy định của lớp học: - Trò chuyện với trẻ về các đồ dùng, đồ chơi trong lớp. - Cô dẫn trẻ đến từng góc, phòng để đồ. Hướng dẫn trẻ cách sắp xếp đồ dùng, đồ chơi trong lớp. - Cho trẻ quan sát hình ảnh thực hiện sắp xếp đồ dùng, đồ chơi trong lớp. Ví dụ: Dạy trẻ xếp đồ chơi đúng nơi quy định - Cô có gì đây? Đàn, míc, trống… - Đây là những đồ dùng, đồ chơi ở góc nào? - Những đồ dùng, đồ chơi này để làm gì? - Học xong, chơi xong với những dụng cụ âm nhạc này chúng mình phải làm gì? - Các con cất ở đâu? - Cô mời 1 bạn đi cất những nhạc cụ âm nhạc này vào góc âm nhạc cho cô nào? - Bạn cất dụng cụ âm nhạc vào góc âm nhạc vậy đã đúng chưa? - Bạn đã để ngăn nắp các đồ dùng, đồ chơi này chưa? - Trên tay cô đang có đồ chơi gì đây? – Nút ghép, gạch… - Đây là đồ chơi thuộc góc nào? – Góc xây dựng - Khi học và chơi xong ở góc xây dựng chúng ta cần làm gì với các đồ chơi này? - Các con sẽ cất ở đâu? - Cô mời 1 bạn đi cất đồ chơi vào góc xây dựng cho cô nào? - Bạn đã cất đúng góc xây dựng chưa? - Bạn đã cất ngăn nắp chưa? - Còn đây là đồ chơi gì? – Bóng, gậy thể dục, quả bông… - Đây là đồ chơi ở góc nào? - Các đồ chơi ở góc phát triển vận động để làm gì?
- Chơi xong, học xong chúng mình để ở đâu? - Cô mời 1 bạn lên cất đồ chơi vào góc vận động giúp cô nào? - Việc cất đồ chơi đúng các góc chơi được gọi là cất đồ đúng nơi quy định đó các con. - Các con có biết đúng nơi quy định là như thế nào không? Giáo dục trẻ giữ gìn đồ dùng đồ chơi khi chơi xong và cất đúng nơi qui định. Hướng dẫn tên gọi và vị trí của đồ dùng đồ chơi Ngoài hướng dẫn cụ thể thì trò chơi cũng giúp trẻ ghi nhớ và hứng thú hơn với việc cất gọn đồ dùng đồ chơi như: - Cô giới thiệu tên trò chơi: Phân loại đồ chơi và cất đúng nơi quy định - Chia trẻ thành 2 đội chơi - Cô phổ biến cách chơi và luật chơi: Cô cho trẻ quan sát đồ chơi ở 2 góc chơi cụ thể cho trẻ gọi tên và vị trí cô đã xếp đồ chơi sau đó cho trẻ nhặt tất cả vào trong 1 rổ, trong 1 khoảng thời gian mỗi bạn lấy 1 đồ chơi mình thích và sắp xếp lên đúng giá góc. Đội nào lấy được nhiều và đúng là đội thắng cuộc, đội thua phải nhảy lò cò. Cần dạy trẻ về việc chơi xong thì tự sắp xếp lại đồ chơi của mình để hôm sau còn chơi tiếp.
Lên kế hoạch vệ sinh đồ dùng đồ chơi hàng tuần, tháng treo ở góc tuyên truyền. Hướng dẫn trẻ làm, giữ gìn, bảo quản đồ chơi hàng ngày. Hướng dẫn trẻ vệ sinh, sắp xếp đồ chơi trên giá Hướng dẫn trẻ cách sắp xếp và rèn ý thức giữ dìn đồ dùng đồ chơi cho trẻ qua việc tham gia cùng cô giáo sắp xếp đồ dùng đồ chơi, trẻ sẽ dần hình thành thói quen ngăn nắp sạch sẽ có ý thức bảo quản, giữ dìn và yêu quý đồ dùng đồ chơi. Đây là một trong những giải pháp giúp trẻ hỗ trợ giáo viên tạo nên môi trường lớp học ngăn nắp, gọn gàng, đồ dùng đồ chơi có độ bền cao, hình thành cho trẻ 1 kỹ năng mềm. Sẽ không đạt kết quả như mong muốn nếu như thiếu đi giải pháp này. 2.2. Giáo viên chủ động bảo quản, sắp xếp đồ dùng đồ chơi Trong mỗi lớp ở trường tôi đều có 1 phòng kho. Nơi đây nếu như giáo viên không chú trọng sắp xếp thì đồ dùng đồ chơi sẽ bị chất đống lẫn lộn. Dùng xong cứ chất vào không sắp xếp thì nó sẽ như 1 kho phế liệu làm cho giáo viên rất ngại khi cần tìm đồ dùng đồ chơi để dạy trẻ. Nhưng nếu như giáo viên có sự sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi thì nó sẽ như là 1thư viện thu nhỏ rất gọn gàng giúp cho giáo viên rất dễ dàng lấy cất đồ dùng đồ chơi cho trẻ khi cần. Tôi nhớ đã có lần Ban giám hiệu khi vào phòng kho lớp tôi đã nói: trong phòng kho kín cũng gọn gàng sạch sẽ thế này nói gì các phòng khác. Đồng nghiệp mỗi khi có dịp vào phòng kho lớp tôi cũng trầm trồ về sự sắp xếp khoa học và thường xuyên giữ được sự sạch sẽ
gọn gàng. Trên thực tế, nếu chúng ta chịu khó bỏ ra một khoảng thời gian ban đầu sắp xếp khoa học đẹp mắt thì nó sẽ duy trì và tạo cho mình một thói quen tốt trong sắp xếp và lớp học luôn có cảnh quan gọn gàng, đặc biệt là giáo viên sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian về sau khi tìm kiếm đồ chơi để sử dụng trong tổ chức hoạt động cho trẻ. Đồ dùng đồ chơi xếp gọn ở phòng kho Thông thường thì mỗi chủ đề diễn ra trong thời gian 4 – 5 tuần. Khi kết thúc chủ đề, tôi luôn phối hợp cùng đồng nghiệp và các cháu cất xếp gọn gàng, đồ dùng đồ chơi nào đã sử dụng cho chủ đề mà không vận dụng được cho chủ đề sau thì vệ sinh sạch sẽ cất xếp vào hộp đặt gọn vào kho và để lên hàng phía trên cao. Năm học này khi được phân công đến một lớp cùng độ tuổi nhưng lớp ở vị trí mà nhiều năm mưa, nước thường vào đến phòng ngủ và phòng kho. Phòng kho chật kín đồ che hết cả cửa sổ và lối đi, thời gian nghỉ học gần 3 tháng bàn và ghế nhựa của trẻ do để cố định ở khu vực hành lang phía sau nơi có ánh nắng chiếu vào vì vậy bàn ghế bị biến tính, mốc cũ chồng mốc mới. Nhìn vào tưởng chừng bàn ghế sẽ đưa vào tài sản thanh lý nhưng qua tìm hiểu tôi thấy chất liệu của ghế còn rất đẹp, giá trị sử dụng còn cao, tuổi thọ của bàn mới chỉ 3 năm. Tôi đã rửa sạch lau khô nhưng vẫn không cải thiện được bao nhiêu.Nghĩ rằng nếu bỏ đi thì thật sự rất tiếc mà để trẻ sử dụng những đồ dùng như thế này thì thật là có lỗi. Vì vậy qua nghiên cứu tôi vẫn mạnh dạn thử: Dùng chất tẩy rửa thấm đều lên tất cả bề mặt để
2- 3 giờ đồng hồ, sau đó kỳ cọ tỉ mỉ cuối cùng kết quả thật ngạc nhiên vì đồ dùng được trở về khoảng 70% so với ban đầu. Ghế trẻ ngồi trước và sau khi tiếp nhận lớp Quả thật “Của bền tại người”, chính vì điều đó mà mổi chúng ta cần lưu ý để bảo quản sắp xếp đồ dùng đồ chơi, muốn được tốt phải có kế hoạch đề phòng các tác nhân gây hại như: Đề phòng nước vào, đồ dùng đồ chơi luôn đặt ở trên giá để tránh bão lụt. Để giúp cho đồ chơi bền đẹp và an toàn hơn, không phơi dưới nắng quá lâu hay ngâm nhiều giờ liền trong nước. Với những chất liệu như gỗ hoặc nhựa thì rất dễ bị biến tính và không sử dụng được nữa Đề phòng hoả hoạn: Sắp xếp đồ dùng đồ chơi thoáng, tránh xa ổ điện. Đề phòng côn trùng gây hại (Chuột mối)bằng cách thường xuyên kiểm tra các góc nhà; kiểm tra tủ, giá để đồ dùng đồ chơi, các thùng hộp, thùng bằng bìa giấy không để sát nền nhà. Đồ dùng đồ chơi trẻ cần phải sử dụng và bảo quản sao cho đúng cách để tránh hư hại và gây nguy hiểm cho trẻ.Đồ chơi luôn là một phần rất quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của các trẻ nhỏ.Nó không chỉ giúp trẻ vui chơi ngoan ngoãn hàng ngày mà còn là phương tiện giúp trẻ phát triển trí tuệ nhiều hơn. Năm học này dù không dạy học trực tiếp nhưng việc sắp xếp và bảo quản sắp xếp đồ dùng đồ chơi giúp cho bản thân tôi và đồng nghiệp thuận tiện rất nhiều khi sử dụng đồ dùng đồ chơi để quay video hướng dẫn phụ huynh chăm sóc và nuôi dạy trẻ ở nhà. Các em đồng nghiệp trong khối cũng từng xuýt xoa “ Cũng từng ấy đồ dùng đồ chơi mà sao với chị cần cái gì có cái đó, của lớp em giờ để đâu không nhớ, giờ đảo lên để tìm rất khó khăn…”
Chính vì những thay đổi về sắp xếp và bảo quản đồ dùng đồ chơi mà lớp của tôi thay đổi sang diện mạo mới, tháng 8/2020 hưởng ứng cuộc thi “ Tạo môi trường nhóm lớp” do nhà trường phát động đầu năm đạt loại Tốt, tháng 8/2021 lớp tôi vươn lên giành giải Xuất Sắc được Ban Giám hiệu và đồng nghiệp ghi nhận và khen ngợi “ Các góc chơi được tận dụng trang trí sắp xếp hài hoà rất là hợp lý, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp gọn gàng đẹp mắt phô diễn hết cái đẹp và giá trị của đồ dùng đồ chơi.”