Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ MGN 4-5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ MGN 4-5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng" được hoàn thành với mục tiêu nhằm xây dựng một số biện pháp phù hợp với tình hình thực tế, tâm lý của trẻ lớp mình để tổ chức một hoạt động tạo hình thật sự có chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ giúp các con phát triển toàn diện về năm lĩnh vực phát triển của trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ MGN 4-5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng

MỤC LỤC PHẦN MỘT: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................ 1 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: ................................................................................... 1 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: ........................................................................ 1 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:..................................................................... 2 IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: .............................................................. 2 V. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU ................................................ 2 1. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2 2. Kế hoạch nghiên cứu: .................................................................................. 2 PHẦN HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ................................................................... 2 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN. ........................................................................................... 2 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN ..................................................................................... 3 1. Thuận lợi: .................................................................................................... 4 2. Khó khăn: .................................................................................................... 4 3. Khảo sát thực trạng;..................................................................................... 5 III. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP: .............................................................. 5 1. Biện pháp 1: Sưu tầm các nguyên vật liệu tự nhiên. ................................... 5 2. Biện pháp 2: Cho trẻ khám phá nguyên vật liệu và các tác phẩm nghệ thuật tạo hình ở mọi lúc mọi nơi. ............................................................................. 6 3. Biện pháp 3: Lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình: ................................................................................................................. 7 4. Biện pháp 4: Tổ chức cho trẻ tạo hình với các nguyên vật liệu tự nhiên.... 7 5. Biện pháp 5: Cô ứng dụng công nghệ thông tin vào các giờ dạy. .............. 9 6. Biện pháp 6: Phối hợp tốt với phụ huynh: ................................................ 10 V. NGUYÊN NHÂN THÀNH CÔNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ........ 11 1. Nguyên nhân thành công ........................................................................... 11 2. Bài học kinh nghiệm.................................................................................. 12 PHẦN BA. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................. 12 I. KẾT LUẬN: .................................................................................................. 12 II. KHUYẾN NGHỊ.......................................................................................... 12 1. Lên Phòng Giáo Dục ................................................................................. 12 2. Lên Ban Giám Hiệu nhà trường. ............................................................... 12 TÀI LIỆU THAM KHẢO:......................................................................................
1 PHẦN MỘT: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Hoạt động tạo hình là một hoạt động vô cùng hấp dẫn với trẻ mẫu giáo. Nó giúp trẻ tìm hiểu thêm và khám phá một cách sinh động những gì mà trẻ thấy trong thế giới xung quanh. Mỗi trẻ đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh – nơi chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn. Kết quả của hoạt động tạo hình phụ thuộc vào kiến thức, kinh nghiệm mà trẻ tích lũy được trong nhiều hoạt động khác nhau. Việc tham gia vào các hoạt động sẽ tạo nguồn cảm hứng làm nảy sinh những ý tưởng sáng tạo của trẻ. Vậy làm thế nào để phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình? Theo tôi, môi trường hoạt động thuận lợi, phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình của giáo viên và quá trình thực hiện kỹ năng tạo hình của trẻ có ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình. Tuy nhiên hiện nay ở trường tôi nói riêng cũng như một số trường mầm non trên địa bàn nói chung, việc sử dụng các nguyên liệu đa dạng trong hoạt động tạo hình của trẻ còn rất hạn chế. Đa số giáo viên vẫn sử dụng các nguyên liệu mua sẵn như: giấy (giấy màu, giấy để vẽ…); sáp màu; hồ dán; đất nặn… để thực hiện các bài tạo hình trong chương trình. Giáo viên chưa sáng tạo sử dụng các nguyên vật liệu sưu tầm trong tự nhiên như: các phế liệu, nguyên liệu thiên nhiên… trong các hoạt động tạo hình của trẻ. Để hoạt động tạo hình có hiệu quả thì việc lựa chọn và sử dụng hợp lý nguyên vật liệu tạo hình là rất quan trọng. Nguyên vật liệu càng phong phú bao nhiêu thì khả năng sáng tạo của trẻ càng được phát huy bấy nhiêu. Trước tình hình chung như vậy tôi đã mạnh dạn sử dụng các nguyên liệu tự nhiên vào trong hoạt động tạo hình của trẻ ở lớp tôi. Với mong muốn kích thích trẻ tự do sáng tạo, thể hiện ý tưởng tạo hình và phát triển năng khiếu ở trẻ, tôi đã nghiên cứu và áp dụng đề tài “Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ MGN 4-5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng” II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Nghiên cứu nội dung chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động tạo hình từ đó đưa ra một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo nhỡ trong lớp 4 tuổi A2. Từ đó xây dựng một số biện pháp phù hợp với tình hình thực tế, tâm lý của trẻ lớp mình để tổ chức một hoạt động tạo hình thật sự có chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ giúp các con phát triển toàn diện về năm lĩnh vực phát triển của trẻ . Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
2 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Trẻ mẫu giáo nhỡ lớp 4 tuổi A2 Trường mầm non Tam Đồng - Huyện Mê Linh - Thành phố Hà Nội. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: - Nghiên cứu qua tài liệu, sách báo, Internet - Phương pháp trực quan - Phương pháp dùng lời - Phương pháp thực hành - Phương pháp phân tích - Phương pháp tổng hợp. - Phương pháp điều tra - Phương pháp thống kê toán học. - Phương pháp tuyên truyền . V. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU 1. Phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lí luận về hoạt động tạo hình - Khảo sát chất lượng hoạt động tạo hình của trẻ 4 tuổi trong trường mầm non. - Thực nghiệm việc vận dụng thiết kế và tổ chức hoạt động tạo hình theo chủ để từ đó rút ra kết luận và định hướng tiếp theo. - Tài liệu đổi mới phương pháp dạy học 2. Kế hoạch nghiên cứu: - Từ 15/8- 10/9/2021 chọn đề tài - Từ 10/09 – 1/10/2021 khảo sát thực trạng và lên kế hoạch cụ thể - Tháng 10/2019 – 03/2022 thực hiện các giải pháp . - Tháng 04/2022 đánh giá kết quả của trẻ. PHẦN HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN. Hoạt động tạo hình của trẻ trong trường mầm non chính là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ, để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu về học tập, trong các hoạt động vẽ, nặn, xé, dán. Thông qua đó giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lý và khả năng tri giác các sự vật, hiện tượng và ham muốn tạo ra cái đẹp sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đối với tùng nhóm lớp. Những sản phẩm trẻ tạo ra tuy rất đơn giản nhưng lại rất đẹp, rất hữu ích, chứa sự ngộ nghĩnh, sinh động. Trong việc tổ chức hoạt Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
3 động tạo hình mang lại hiệu quả tốt vào việc phát triển nhân cách trẻ. Ngoài ra, mẫu tạo hình sẽ hỗ trợ cho trẻ thu nhận thêm kinh nghiệm và tạo cho trẻ cảm giác hưng phấn, vui tươi, kích thích trí não của trẻ linh hoạt, thông minh, kỹ năng của trẻ sáng tạo hơn. Hoạt động tạo hình là một trong những nội dung trọng tâm của chương trình giáo dục mầm non, thông qua đó phát triển toàn diện các giác quan, khả năng cảm thụ, óc sáng tạo và tư duy hình ảnh cho trẻ. Ngoài ra, sản phẩm tạo hình của trẻ có thể sử dụng như một học cụ dạy học cho các môn học khác. Tóm lại, hoạt động tạo hình là hoạt động giáo dục tích hợp, nhằm phát triển nhiều kĩ năng cho trẻ. Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo hình nhằm khuyến khích tính chủ động sáng tạo của trẻ. Những hoạt động tạo hình liên quan tới thể hiện màu sắc và biểu tượng như tô màu, vẽ, nặn khuyến khích sự tự thể hiện ở trẻ. Những hoạt động này giải tỏa sự căng thẳng về tinh thần và luyện tập cơ tay, cơ ngón tay cho trẻ. Thông qua thao tác, động tác nhịp nhàng khi trẻ thực hiện làm tăng sự phối hợp giữa mắt và tay. Mặt khác, để kích thích tính sáng tạo và trí tượng tượng cho trẻ, tôi sử dụng các nguyên vật liệu tự nhiên. Đó là những thứ có sẵn trong môi trường xung quanh, dễ kiếm, không phải mua. Bằng những thứ thông thường và gần gũi đó trẻ có thể tạo thành những sản phẩm làm đồ dùng, đồ chơi hàng ngày và trẻ rất hứng thú khi được học, được chơi bằng sản phẩm do chính bàn tay mình làm ra. Qua đó cũng giáo dục trẻ yêu lao động, quý trọng công sức lao động. Hiểu được điều này tôi đã mạnh dạn đưa ra mội số giải pháp bằng chính kinh nghiệm thực tế giảng dạy của mình, tôi đã suy nghĩ và nghiên cứu những kinh nghiệm để giúp cho trẻ đạt kết quả cao trong khi tham gia vào hoạt động tạo hình. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN Trong năm học này, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, các cấp học chưa thể tiếp tục dạy học và học theo phương thức dạy học trực tiếp. Học trực tuyến giúp giải quyết nhiều vấn đề trong đại dịch, nhưng điều này có nhiều hạn chế và còn khiến tâm lý của học sinh, giáo viên trở nên chán nản. Tình trạng này bị gián đoạn và kéo dài qua bốn đợt bùng phát dịch COVID-19 đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc bảo đảm chương trình, phương pháp, kế hoạch tổ chức dạy và học, hoạt động của trường, lớp và đến sự phát triển của trẻ em. Vậy để nâng cao hiệu quả cũng như chất lượng dạy và học, Trường mầm non Tam Đồng đã tăng cường công tác phối hợp với gia đình, phụ huynh trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ; linh hoạt dạy học trực tuyến trong việc hướng dẫn các hoạt động chăm sóc, Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
4 giáo dục cho trẻ trên các trang thông tin điện tử của nhà trường, Zalo nhóm lớp; xây dựng những tiết dạy linh hoạt, sinh động, thú vị, đầy màu sắc nhằm kích thích sự hứng thú của trẻ. Trong thời kỳ dịch diễn biến dịch rất phức tạp, Trường mầm non Tam Đồng đã làm tốt công tác phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình (cha mẹ/người chăm sóc trẻ em), cộng đồng để thực hiện một số nội dung, hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em tại nhà trong thời gian trẻ chưa đến trường để phòng, chống dịch COVID-19. Trước tình hình chung như vậy, để trẻ không nhàm chán khi học tập qua các thiết bị điện tử tôi đã tìm tòi và mạnh dạn sử dụng các nguyên vật liệu tự nhiên vào trong hoạt động tạo hình của trẻ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện tôi còn gặp một số khó khăn và thuận lợi nhất định. 1. Thuận lợi: a. Đối với giáo viên: - Là giáo viên trẻ tôi luôn cố gắng học hỏi trau dồi kiến thức, có lòng yêu trẻ và nhiệt huyết trong công việc. - Tôi luôn nắm chắc phương pháp, cách tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ từ cách lên kế hoạch hay lồng ghép làm sao cho phù hợp với khả năng của trẻ. - Nhà trường tạo điều kiện cho đi tham gia các đợt tập huấn của trường, của Phòng Giáo Dục.. - Tôi cũng đã tạo ra những sản phẩm tạo hình được làm từ các nguyên liệu tự nhiên rất đa dạng và phong phú. - Có phòng sáng tạo riêng cho trẻ b. Đối với trẻ: - Trẻ có thái độ hợp tác khi tham gia vào hoạt động tạo hình. - Một số trẻ ở lớp trong lớp tôi có kĩ năng tạo hình rất tốt. Nhiều trẻ có trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo phong phú Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi, tôi còn gặp một số khó khăn trong quá trình thực hiện. 2. Khó khăn: - Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo khiến trẻ gặp nhiều khó khăn trong hoạt động tạo hình: cơ bàn tay và ngón tay còn yếu, khả năng tập trung chưa cao, đặc biệt sự khéo léo của nhiều trẻ còn hạn chế. - Ngôn ngữ của một số trẻ còn hạn chế, chưa diễn tả được ý hiểu của mình đối với người khác. Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
5 - Còn một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con nên chưa phối hợp tốt với giáo viên và giúp con sưu tầm nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động tạo hình ở lớp của trẻ. - Dịch COVID-19 gây tác động rất lớn đến ngành Giáo Dục, khiến cho năm học 2021 - 2022 phải đặt trong tình thế sẽ đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Chất lượng giáo dục có thể không đạt chỉ tiêu như các năm trước, bởi có sự thay đổi rất lớn trong việc dạy - học. Theo đó, hình thức dạy học gián tiếp, trực tuyến sẽ thay thế cho dạy học trực tiếp nên việc chưa quen, thiếu kinh nghiệm, lại thiếu thốn về cơ sở vật chất, thiết bị, sự không đồng đều về năng lực, điều kiện học tập của trẻ… kéo theo chất lượng dạy - học sẽ giảm. Đó là còn chưa kể việc không tập trung trẻ đến trường thì các mặt giáo dục khác: rèn luyện về thể chất, đạo đức, thẩm mỹ, kỹ năng sống…cũng không đạt mục tiêu như mong đợi. → Với phương châm “Tạm ngừng đến trường nhưng không dừng việc học” và từ những thuận lợi, khó khăn trên tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng” và tiến hành khảo sát tình hình thực tế của lớp mình. 3. Khảo sát thực trạng; - Sau nghiên cứu qua tư liệu, hình ảnh, sách báo và qua thời gian quan sát trẻ hoạt động tạo hình tại nhà. Tôi đã tiến hành khảo sát sản phẩm của trẻ trong lớp qua sự tương tác của phụ huynh đầu năm học 2021 - 2022, kết quả khảo sát 25 trẻ trong lớp, cụ thể như sau: ( Minh chứng 1) III. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP: 1. Biện pháp 1: Sưu tầm các nguyên vật liệu tự nhiên. Để thực hiện hoạt động tạo hình đạt hiệu quả tôi đã phối hợp với gia đình, phụ huynh trong việc sưu tầm nguyên vật liệu. Cuộc sống hiện nay, các phế liệu trong sinh hoạt gia đình vô cùng phong phú như: lốp xe cũ, các hộp bánh kẹo, túi nilong, lon đồ hộp, báo cũ, thìa sữa chua, len vụn…Và những vật liệu khác như: các loại hạt ngũ cốc, rau củ quả tươi và khô, lá cây, cành cây khô, những mảnh gỗ, cục gỗ, các loại vỏ trai, sò, hến… Từ những nguyên vật liệu sẵn có tại nhà, phụ huynh đã phối hợp cùng với cô để mang đến cho trẻ những trải nghiệm thú vị khi học tại nhà. (Hình 1) * Cách làm: Khi sưu tầm nguyên vật liệu, tôi chú ý nhắc nhở phụ huynh đảm bảo tính an toàn (không độc, không nhọn, không có cạnh sắc), dễ cầm (kích cỡ phù hợp với Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
6 tay trẻ), dễ bảo quản và cất giữ, dễ phục hồi hoặc sửa chữa vì khi chơi, trẻ tiếp xúc trực tiếp với chúng. Đặc biệt đòi hỏi trí nhớ, sự tưởng tượng và óc quan sát của trẻ , tạo cơ hội để trẻ lựa chọn, sắp xếp nguyên vật liệu. Để có được các nguyên vật liệu phong phú và đa dạng tôi tuyên truyền với phụ huynh bằng các sản phẩm của trẻ, viết thông báo trên Zalo nhóm lớp về các nguyên vật liệu cần thu gom, tư vấn cho phụ huynh giúp trẻ sưu tầm thêm các loại nguyên vật liệu khác nhau. 2. Biện pháp 2: Cho trẻ khám phá nguyên vật liệu và các tác phẩm nghệ thuật tạo hình ở mọi lúc mọi nơi. Sau khi đã sưu tầm được các nguyên vật liệu cần thiết và phân loại chúng, tôi cho trẻ làm quen và khám phá với các nguyên vật liệu này bằng cách cho trẻ quan sát, gọi tên, sờ, cảm nhận,... để giúp trẻ tìm hiểu về đặc điểm, cấu tạo, hình dáng, chất liệu của chúng. (Hình 2) *Cách làm: Trong giờ khám phá khoa học cho trẻ tìm hiểu các loại hột hạt: Tôi cho trẻ được cầm, quan sát các loại hột hạt và cho trẻ nói lên tên gọi, đặc điểm, cấu tạo của chúng: đó là hạt gì, hạt tròn hay hạt dài, hạt to, hạt nhỏ, hạt có màu xanh, màu vàng, màu đen,..... đồng thời, cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình từ những loại hạt này có thể tạo ra các sản phẩm khác nhau. Sau đó tôi cho trẻ nhìn ngắm những sản phẩm mà tôi sưu tầm và tạo ra như: bức tranh tạo hình thành lọ họa được gắn bằng rất nhiều hạt có màu sắc khác nhau. Khi cho trẻ quan sát, tôi và trẻ cùng trò chuyện về nội dung và bố cục của các bức tranh. Hay trong các buổi sinh hoạt chiều, buổi dạo chơi tham quan tôi cho trẻ chơi với nguyên vật liệu khác: sỏi, đá, cát, lá cây, vỏ ngao,... tôi cũng giúp trẻ được khám phá, trải nghiệm và nói lên ý tưởng của mình khi chơi với các nguyên vật liệu này và cho trẻ quan sát các sản phẩm do tôi sưu tầm và tạo ra: Bức tranh tạo hình từ vỏ sò: tôi đã tô màu cho các vỏ sò, sau đó gắn vào tranh để tạo thành những con bướm xinh đẹp, bức tranh tạo hình thành gia đình sỏi, bức tranh các con vật nghộ nghĩnh được tạo ra từ sỏi, đá và rất nhiều các con vật được tạo ra từ các loại lá cây ... Song song với việc cho trẻ tiếp xúc với nguyên vật liệu, tôi tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: bày đồ chơi đẹp, sắp xếp đồ dùng một cách hợp lí và đẹp mắt, bố trí phòng học ngộ nghĩnh, đáng yêu. Môi trường nghệ thuật, lấy trẻ làm trung tâm sẽ tạo cho trẻ cảm giác hứng thú và muốn được hoạt động. Đồng Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
7 thời tôi cho trẻ quan sát, nhận xét các tác phẩm nghệ thuật của các họa sĩ, các sản phẩm sưu tầm hoặc chính các sản phẩm của cô để trẻ thấy được giá trị của các nguyên vật liệu đó. Tôi sẽ phân tích cách thể hiện của tác phẩm giúp trẻ tưởng tượng từ đó kích thích sự sáng tạo ở trẻ trong những sản phẩm của trẻ sau này. Tôi nhận thấy rằng sau khi trẻ được tiếp xúc với các nguyên vật liệu gần gũi, quen thuộc và được khám phá về chúng khiến trẻ càng hứng thú với hoạt động tạo hình hơn. 3. Biện pháp 3: Lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình: Trong quá trình dạy trẻ tôi luôn hướng tới mục tiêu lấy trẻ làm trung tâm, tôi luôn tạo tình huống để kích thích sự sáng tạo giải quyết thực hiện nhiệm vụ cô đưa ra một cách tích cực và chủ động. Tôi áp dụng biện pháp này bằng cách đặt câu hỏi mở để trẻ suy nghĩa và trình bày ý tưởng khi đàm thoại cùng cô. * Cách làm: Với đề tài: “Trang trí thiệp noel”, sau khi cho trẻ quan sát các đồ dùng để trang trí thiệp noel tôi đặt ra các câu hỏi như: + Con sẽ dự định trang trí thiệp noel như thế nào với những nguyên vật liệu này? + Con sẽ làm như thế nào? + Con dự định sẽ bố cục bức tranh như thế nào cho hợp lý? + Ngoài những hình chính con đã làm để trang trí con sẽ làm gì để tấm thiệp của con được đẹp và sinh động hơn? Trong quá trình đàm thoại cô tôn trọng ý tưởng của trẻ, chú ý lắng nghe ý kiến của trẻ. Tôn trọng và khuyến khích sự sáng tạo của trẻ khi trẻ thực hiện, nếu trẻ chưa hiểu hết vấn đề cô gợi ý và những gợi ý cô đưa ra phải từ dễ đến khó đảm bảo tính vừa sức phù hợp với độ tuổi và khả năng của trẻ. Khi hướng dẫn trẻ thực hiện tiết tạo hình tôi luôn trao đổi với phụ huynh bao quát trẻ, trong quá trình trẻ thực hiện nhiệm vụ phụ huynh cho trẻ xem video cô hướng dẫn; đối với những trẻ chưa hiểu phụ huynh có thể giúp đỡ; gợi ý nhưng không được làm hộ trẻ. Khuyến khích, động viên kịp thời để trẻ tích cực hoàn thành tốt sản phẩm. (Hình 3) 4. Biện pháp 4: Tổ chức cho trẻ tạo hình với các nguyên vật liệu tự nhiên. a. Ở hoạt động chung : Hiện nay trong các tiết học tạo hình của trẻ, giáo viên vẫn chủ yếu sử dụng giấy màu, sáp màu, hồ dán làm nguyên vật liệu. Nhận thấy những nguyên vật liệu Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
8 truyền thống này chưa phát huy tối đa khả năng sáng tạo của trẻ nên tôi mạnh dạn sử dụng những nguyên vật liệu sưu tầm được để mang đến cho trẻ những video tiết dạy phong phú, đa dạng. Kết quả là trẻ rất say mê và hứng thú. Chẳng hạn như một số tiết học như sau: * Tiết: “Tạo hình từ những chiếc lá”: - Tôi và trẻ đã lựa chọn rất nhiều lá cây mà tôi đã sưu tầm, tôi hướng dẫn trẻ thực hiện như sau: + Để làm được bức tranh hoa: tôi gợi mở để trẻ chọn những bông hoa tươi để gắn lên cây đã vẽ sẵn trên giấy sau đó dùng những chiếc lá khô nhỏ để dán xen kẽ vào cây hoa và dán lá dưới gốc cây hoa. (Hình 4) + Với bức tranh về thuyền buồm tôi hướng dẫn trẻ chọn lá phù hợp để sắp xếp bố cục và dùng keo dán tạo thành những chiếc thuyền buồm , để cho bức tranh thêm sinh động có thể vẽ các chi tiết khác: ông mặt trời, nước,...và tô màu nền cho bức tranh đẹp hơn. (Hình 5) * Tiết: “Trang trí thiệp Noel”: (Hình 6) - Trong tiết học “Trang trí thiệp Noel”, tôi đã chuẩn bị rất nhiều tăm bông, bông gòn, cúc áo, bìa cứng màu, giấy nhũ, kim sa, kim tuyến, + Cô cho trẻ ngắm nhìn cây thông Noel và xem clip về lễ Noel trên thế giới + Trẻ nói được ý thích, ý tưởng làm và trang trí thiệp noel (làm ngôi nhà tuyết bằng tăm bông, những bông tuyết được tạo từ những đầu tăm bông. Làm cây thông từ những bìa cứng màu xanh hình tròn xếp vào với nhau kết hợp với những hộp quà được cắt từ giấy nhũ. Làm những chiếc đèn trang trí Noel bằng những chiếc cúc áo…) Với các đề tài khác, tôi cũng lựa chọn và sử dụng các nguyên vật liệu khác như hột hạt, vỏ sò, rơm rạ, cát......vào hoạt động tạo hình của trẻ. Tôi thấy trẻ rất hứng thú và tạo ra được rất nhiều sản phẩm sáng tạo, các sản phẩm của trẻ được lưu dữ và trưng bày tại nhà. Như vậy, trong giờ hoạt động chung tôi đã củng cố kỹ năng tạo hình, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ đồng thời rèn sự khéo léo của đôi bàn tay cũng như tính kiên trì, mạnh dạn, tự tin của trẻ. b. Ở hoạt động góc: Do tình hình dịch diễn biến phức tạp, trẻ chưa thể đến trường học và tham gia đầy đủ các hoạt động tại lớp. Nhưng tôi luôn sưu tầm, tìm tòi các nguyên vật Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
9 liệu đa dạng, phong phú để hoạt động tại góc chơi nghệ thuật cho trẻ sử dụng khi được quay trở lại trường. Ở góc chơi này, trẻ được thỏa sức sáng tạo theo trí tưởng tượng của mình để rồi tự tạo cho mình những sản phẩm tạo hình, những đồ chơi thật đẹp. Trẻ được khám phá tích cực hơn, được sử dụng các nguyên vật liệu khác nhau, được thỏa sức sáng tạo, có cơ hội trải nghiệm một cách tích cực hơn, phong phú hơn. Cô giáo còn có thể hướng dẫn trẻ tạo được những bức tranh, hoặc nhưng đồ chơi để sử dụng cho những góc chơi khác. Qua đó bổ sung được rất nhiều đồ dùng cho hoạt động vui chơi cũng như học tập của trẻ. Ví dụ: Trẻ có thể tạo được rất nhiều con vật ngộ nghĩnh khác nhau để chơi và học trong chủ đề động vật: con chuồn chuồn từ thìa sữa chua, con bướm từ dây kim tuyến, con cá làm bằng đĩa nhựa, xốp màu… (Hình 7) Tương tự như vậy khi chơi ở các chủ đề khác, tôi cũng gợi ý để trẻ lựa chọn các nguyên vật liệu phù hợp và sáng tạo ra được nhiều sản phẩm khác nhau. Mỗi khi được hoạt động với các nguyên vật liệu tự nhiên, tôi thấy trẻ rất thích thú, say mê sáng tạo và tạo ra được rất nhiều sản phẩm. c. Ở hoạt động ngoài trời: Mặc dù không được đến trường tham gia hoạt động ngoài trời cùng cô và các bạn trẻ cũng có thể tham gia hoạt động ngoài trời cùng ông bà, bố mẹ, anh chị em tại nhà; trẻ vừa chơi cùng người thân, vừa chơi với các nguyên vật liệu sưu tầm được. Từ đó, giúp cho mọi người trong gia đình trẻ có thời gian gần gũi, quan tâm nhau hơn. Khi cho trẻ quan sát cây cối, tôi luôn chú ý hướng dẫn trẻ cắt tỉa lá vàng, nhặt lá rụng để làm những chiếc thuyền, làm đàn cá bơi, làm bông hoa, xếp hình ngôi nhà, tạo hình các con vật từ lá cây; sỏi đá, ...... Như vậy, chính trẻ đã sưu tầm được rất nhiều các nguyên vật liệu tự nhiên khi hoạt động ngoài trời và hứng thú chơi với các nguyên vật liệu kiếm được. 5. Biện pháp 5: Cô ứng dụng công nghệ thông tin vào các giờ dạy. Hiện nay khi mà khoa học công nghệ ngày càng phát triển yêu cầu giáo viên cần theo kịp với công nghệ, biết ứng dụng công nghệ thông tin vào các giờ dạy, để giờ dạy đạt hiệu quả cao hơn. Trong năm học này, do tình hình dịch bệnh nên các cấp học theo hình thức học trực tuyến, tất cả các hoạt động sử dụng 100% là công nghệ thông tin. Chính vì vậy, để trẻ hứng thú hơn khi tham gia học qua các video, tôi chú trọng hơn về hình thức cũng như chất lượng video, nhằm mang đến cho trẻ những trải nghiệm thú vị khi tham gia vào các hoạt động. Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
10 * Cách làm: Để thực hiện linh hoạt và sáng tạo trong việc dạy và học trực tuyến. Tôi đã lồng ghép các hình ảnh vào video để trẻ quan sát, nhắc nhở phụ huynh cho trẻ nghe nhạc trong lúc thực hiện. Từ những phản hồi từ phụ huynh trên nhớm Zalo của lớp, tôi thấy khi trẻ được nghe những bản nhạc nhẹ nhàng trẻ sẽ tập trung, hứng thú, phát huy được tính sáng tạo hơn khi thực hiện các sản phẩm tạo hình của mình. 6. Biện pháp 6: Phối hợp tốt với phụ huynh: Để có nguồn nguyên liệu tự nhiên phong phú và đa dạng tôi trao đổi với phụ huynh về các nguyên vật liệu cần thu gom để phụ huynh giúp trẻ sưu tầm thêm các loại nguyên vật liệu khác nhau. Đồng thời trao đổi để phụ huynh hiểu tác dụng của việc sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên đối với hoạt động tạo hình của trẻ, để phụ huynh tạo nhiều cơ hội cho trẻ được trải nghiệm, được chơi, được thể hiện khả năng tạo hình với các nguyên liệu tự nhiên có sẵn trong gia đình khi ở nhà. Tôi và phụ huynh cùng phối hợp để trẻ có thể phát huy tối đa tính sáng tạo. Sau khi trẻ thực hiện xong, phụ huynh chụp lại và gửi lên Zalo nhóm lớp để cô và các bạn cùng ngắm những sản phẩm mà trẻ làm ra. Dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, chỉ còn vài tháng nữa là năm học 2021-2022 sẽ kết thúc. Chính vì vậy, tôi mong rằng các cô và phụ huynh hãy chung tay vượt quá khó khăn này. Đối với các em học sinh trong thời điểm này, hãy cố gắng vượt khó, tùy vào điều kiện hãy thực hiện tốt việc học trực tuyến để chúng ta có bước đệm thật tốt khi dịch được kiểm soát có thể trở lại trường; tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19, giữ sức khỏe thật tốt. Đối với các bậc phụ huynh, mong rằng sẽ cùng đồng hành với ngành GD-ĐT, phối hợp với nhà trường và cô giáo quan tâm, chăm lo thật tốt cho các em học sinh cả về sức khỏe cũng như trong việc học. Tôi tin rằng, chúng ta sẽ vượt qua khó khăn, gặt hái được nhiều kết quả trong năm học này. IV. KẾT QUẢ: Qua thực tế ngiên cứu áp dụng các biện pháp và đi sâu vào nghiên cứu, tìm hiểu thì tôi thấy hoạt động này rất hay, nó có ý nghĩa to lớn với trẻ, khi tổ chức hoạt động này trẻ với cô phải kết hợp ăn ý. Cô cần là người hướng dẫn trẻ đi đến các hoạt động nhưng phải sử dụng nhiều hình thức, biện pháp khác nhau, không Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
11 trùng lặp để tránh tạo cảm giác nhàm chán cho trẻ. Kết quả đạt được như sau: (Minh chứng 2) *Kết quả so sánh trước và sau khi thực hiện đề tài (Minh chứng 3) Trên đây là “Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non Tam Đồng”. V. NGUYÊN NHÂN THÀNH CÔNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 1. Nguyên nhân thành công a. Đối với trẻ: - 90% trẻ hứng thú, tích cực, say mê trong các hoạt động tạo hình, biết lựa chọn nguyên vật liệu tạo hình và phối hợp các kỹ năng để tạo ra sản phẩm - Nhiều trẻ đã phát huy được năng khiếu tạo hình, biết phối hợp màu sắc, hình dạng đường nét tạo ra sản phẩm có nội dung và bố cục cân đối, màu sắc hài hòa - Trẻ thích thú làm việc cùng cô để tạo ra những đồ chơi đẹp mắt từ những nguyên liệu tự nhiên, trẻ có nhiều sản phẩm sáng tạo trong mỗi chủ đề và yêu thích môn tạo hình hơn. b. Đối với giáo viên: - Được tiếp cận gần hơn với phương pháp đổi mới - Tăng cường thêm các kĩ năng khéo léo hơn trong việc sử dụng các nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình. - Tạo được môi trường làm lấy trẻ làm trung tâm, môi trường phong phú phù hợp với trẻ, với nội dung giáo dục. - Có kỹ năng tổ chức các hoạt động tạo hình một cách tự tin, linh hoạt. - Lớp học có thêm nhiều đồ chơi do cô và trẻ tự làm từ nguyên liệu thiên nhiên; được trang trí bằng rất nhiều các sản phẩm của trẻ. Bên cạnh đó: Phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của việc sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình của trẻ, từ đó quan tâm đến sản phẩm tạo hình của trẻ nhiều hơn. Phụ huynh phối hợp tốt với tôi trong chăm sóc, giáo dục trẻ khi học tại nhà. c. Đối với môi trường - Tạo môi trường lớp lấy trẻ làm trung tâm, có nhiều các nguyên vật liệu cho trẻ khám phá, sáng tạo một cách tích cực, hiệu quả. - Tuy trẻ chưa được đến trường tham gia các hoạt động khác tại lớp, nhưng nhờ có sự quan tâm, giúp đỡ của tôi và phụ huynh trẻ đã làm được rất nhiều đồ dùng, đồ chơi để trang trí góc học tập cũng như trang trí cho ngôi nhà thêm sinh động hơn bằng rất nhiều các sản phẩm của trẻ. Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
12 2. Bài học kinh nghiệm - Giáo viên phải kiên trì, tỉ mỉ, tạo môi trường lớp phong phú phù hợp với đặc điểm thực tế của lớp, của trẻ để tạo cảm xúc yêu vẻ đẹp của thiên nhiên quanh trẻ. - Tạo cho trẻ có ấn tượng đẹp về lớp, giới thiệu cho mọi trẻ hiểu rõ và cùng tham gia vào môi trường hoạt động tạo hình. - Rèn luyện kỹ năng cho trẻ, cần tiến hành từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. - Sưu tầm, làm đồ chơi sáng tạo cho trẻ hoạt động từ một số nguyên liệu phong phú, sẵn có. - Phối kết hợp với phụ huynh và nhà trường để có sự giáo dục đồng bộ. PHẦN BA. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. KẾT LUẬN: Với những kết quả đạt được, bản thân tôi muốn nêu lên những kinh nghiệm chung nhất từ nghiên cứu tài liệu và tích luỹ được trong suốt quá trình thời gian công tác với mong muốn gửi đến các cô giáo, cha mẹ trẻ những thông điệp mang tính thuyết phục với biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi. Chính vì vậy để làm tốt việc này, đòi hỏi cô giáo cần có tâm huyết yêu trẻ, tìm tòi, học hỏi, sáng tạo và sự phối hợp đồng bộ của nhà trường và gia đình. Có làm được như vậy mới giúp trẻ có được môi trường tốt phát triển toàn diện đưa trẻ hướng tới: “Chân – Thiện – Mỹ” Là một giáo viên trẻ, kinh nghiệm còn ít tôi cần cố gắng trau dồi vốn kiến thức cho bản thân cố gắng học hỏi rèn luyện, khắc phục những yếu kém và phát huy những thế mạnh của mình để đưa chất lượng giảng dạy trẻ ngày càng đạt hiệu quả cao hơn. II. KHUYẾN NGHỊ 1. Lên Phòng Giáo Dục - Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, đặc biệt là lớp tập huấn về hoạt động tạo hình để giáo viên được học chuyên sâu hơn từ đó những tiết dạy hoạt động giáo dục tạo hình đạt được hiệu quả cao hơn. 2. Lên Ban Giám Hiệu nhà trường. - Tạo điều kiện cho giáo viên trong trường giao lưu với đồng nghiệp các đơn vị xung quanh để học hỏi kinh nghiệm. - Tổ chức thêm nhiều buổi học chuyên đề về hoạt động tạo hình để giáo viên đi dự giờ đồng nghiệp học hỏi thêm kinh nghiệm Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
13 Trên đây là đề tài: “Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ MGN 4-5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng”. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp quản lí, bạn bè đồng nghiệp để tôi trau dồi kiến thức, tìm ra những biện pháp tối ưu hơn để áp dụng tốt hơn vào các giờ học sau. Để hoạt động tạo hình mang lại cho trẻ niềm vui, sự hứng thú, sáng tạo để trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình, không sao chép nội dung của người khác. Hà Nội, ngày 29 tháng 03 năm 2022. Xác nhận của Nhà trường Người viết Nguyễn Thị Dung Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1. Tham khảo hướng dẫn tổ chức thực hiện giáo dục Mầm non “Mẫu giáo 4- 5 tuổi” 2. Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp 3. Sưu tầm và đọc tạp trí giáo dục Mầm non 4. Tác giả: PGS.TS LÊ THANH THỦY- Giáo trình Phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non. 5. Xem và tham kháo trên ti vi, mạng các tiết mẫu về hoạt động tạo hình Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
Minh chứng 1. Bảng khảo sát đầu năm Đạt Chưa đạt Nội dung khảo sát Số trẻ Tỉ lệ (%) Số trẻ Tỉ lệ (%) Biết sử dụng nguyên vật 07 28 18 72 liệu thiên nhiên Bố cục tranh 10 40 15 60 Đặt tên được sản phẩm của 11 44 14 56 mình Nhận xét sản phẩm 09 36 16 64 Minh chứng 2. Bảng khảo sát cuối năm Đạt Chưa đạt Nội dung khảo sát Số trẻ Tỉ lệ (%) Số trẻ Tỉ lệ (%) Biết sử dụng nguyên vật 24 96 01 4 liệu thiên nhiên Bố cục tranh 23 92 02 8 Đặt tên được sản phẩm của 22 88 03 12 mình Nhận xét sản phẩm 20 80 05 20 Minh chứng 3. Bảng khảo sát đầu năm và cuối năm Đầu năm Cuối năm Chưa Chưa Nội dung Trẻ đạt Trẻ đạt đạt đạt T % T % T % T % Biết sử dụng nguyên vật liệu 07 28 18 72 24 96 01 4 thiên nhiên Bố cục tranh 10 40 15 60 23 92 02 8 Đặt tên được sản phẩm của 11 44 14 56 22 88 03 12 mình Nhận xét sản phẩm 09 36 16 64 20 80 05 20 Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
HÌNH ẢNH MINH CHỨNG Hình ảnh 1: Sưu tầm các nguyên vật liệu tự nhiên Hình ảnh 2: Trẻ khám phá các loại hột hạt Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
Hình ảnh 3: Mẹ hướng dẫn trẻ trong giờ tạo hình Hình ảnh 4: Tạo hình cây hoa Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
Hình ảnh 5: Thuyền buồm từ lá cây Hình ảnh 6: Trang trí thiệp noel bằng tăm bông Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng
Hình ảnh 7: Con chuồn chuồn làm từ thìa sữa chua Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi ở Trường mầm non Tam Đồng