Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi C đạt hiệu quả cao tại trường mầm non thị trấn Bến Sung

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi C đạt hiệu quả cao tại trường mầm non thị trấn Bến Sung" nhằm đưa ra một số bài học kinh nghiệm trong việc tổ chức và nâng cao chất lượng của hoạt động âm nhạc giúp trẻ phát triển các năng lực trí tuệ, hình thành thái độ tích cực.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi C đạt hiệu quả cao tại trường mầm non thị trấn Bến Sung

1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đã biết, ở mọi thời đại, giáo dục luôn chiếm một vị trí rất quan trọng. Cùng với một số ngành khác giáo dục góp phần nâng cao nhận thức và đời sống xã hội của con người. Tuy nhiên ở mỗi giai đoạn giáo dục lại được tổ chức theo những cách thức khác nhau. Do đặc điểm lứa tuổi, việc giáo dục trẻ mầm non được triển khai theo phương châm “Chơi bằng học, học bằng chơi”. Và giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp phần không nhỏ vào việc phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của sự phát triển nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, tình cảm - xã hội, nhận thức và thể chất, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Âm nhạc đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ. Trong quá trình phát triển, trẻ hình thành các ý tưởng, tìm hiểu môi trường và luôn tò mò muốn khám phá thế giới xung quanh. Đối với trẻ 4 - 5 tuổi, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non, tôi đã nắm rõ đặc điểm tâm lý của trẻ chính vì vậy trong công việc giảng dạy tôi nhận thấy âm nhạc là một hoạt động được thực hiện thường xuyên liên tục và được lồng ghép trong các hoạt động của trẻ khi trẻ ở trường, âm nhạc là cầu nối giữa hoạt động này với hoạt động khác và nó là nguồn tạo hứng thú mạnh mẽ nhất để trẻ tham gia vào các hoạt động đó. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn cố gắng tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Trên thực tế khi trẻ ca hát tôi thường nhận thấy trẻ hát không chính xác về giai điệu hoặc về lời ca, thậm chí trẻ còn tự sáng tác lời không phù hợp nội dung. Mặt khác kỹ thuật hát của trẻ còn hạn chế về giọng, về hơi, vì âm vực tiết tấu vì thế nó làm giảm đi tính nghệ thuật của bài hát. Ngoài ra cơ quan phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn chỉnh, âm phát ra yếu, hơi thở ngắn, nông và đặc biệt sự phối hợp giữa tai nghe và giọng chưa thật chủ động. Do đó trẻ hát chưa có tính nghệ thuật. Một mặt hạn chế nữa là cô giáo chưa thực sự có giọng hát hay, hát chưa đúng nhạc chưa thực sự thành thạo khi sử dụng các dụng cụ âm nhạc khi dậy trẻ. Vậy làm thế nào để trẻ hát đúng lời, hát chính xác một tác phẩm âm nhạc và luôn tự tin biểu diễn những tác phẩm âm nhạc chính để khắc phục những vấn đề trên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức hoạt
động âm nhạc cho trẻ 4 - 5 tuổi C đạt hiệu quả cao tại trường mầm non thị trấn Bến Sung”làm đề tài nghiên cứu. 1.2. Mục đích nghiên cứu: - Dựa trên thực tế của lớp và dựa trên cơ sở lý luận của các khoa học liên ngành. Đề tài nhằm xây dựng một số biện pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 4 - 5 tuổi đạt hiệu quả . - Đưa ra một số bài học kinh nghiệm trong việc tổ chức và nâng cao chất lượng của hoạt động âm nhạc giúp trẻ phát triển các năng lực trí tuệ, hình thành thái độ tích cực. Trẻ được nghe hát, vận động theo nhạc, nghe và nhận ra các loại nhạc khác nhau (thiếu nhi, dân ca,...) thể hiện sự sáng tạo với những bài hát động tác thật uyển chuyển và tự nhiên. Trẻ hát đúng giai điệu lời ca và thể hiện sắc thái tình cảm của bài hát, vận động nhịp nhàng theo giai điệu bài hát bản nhạc, sử dụng các dụng cụ gõ đệm theo phách, nhịp, tiết tấu… Từ đó tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng Giáo dục âm nhạc trong đời sống hằng ngày cho trẻ. - Giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trong của âm nhạc đối với trẻ. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: “Một số biện pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 4 - 5 tuổi C đạt hiệu quả cao tại trường mầm non Thị trấn Bến Sung”làm đối tượng nghiên cứu. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lí luận: Đọc nghiên cứu tổng hợp các tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát - Phương pháp đàm thoại - Phương pháp dùng lời - Phương pháp so sánh - Phương pháp thống kê toán học 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lý luận: *Âm nhạc là gì? Đó là một bộ môn nghệ thuật dùng chất giọng, âm thanh để diễn đạt các cung bậc cảm xúc, tình cảm của con người. Âm nhạc gồm hai thể loại chính là thanh nhạc và khí nhạc. Thanh nhạc: Âm nhạc dựa trên lời bài hát để diễn tả, thể hiện ý tưởng, cảm xúc, tâm tư tình cảm. Khí nhạc: Âm nhạc dựa trên các âm thanh thuần túy của những loại nhạc cụ. Vì thế, thanh nhạc khá trừu tượng, gây cảm xúc và sự liên tưởng cho thính giả. [1] *Vai trò của âm nhạc đối vơi trẻ.
Âm nhạc là phương tiện phát triển năng lực thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ, thể chất cho trẻ, tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện nhân cách, củng cố kiến thức trẻ trong học tập, vui chơi. Bởi vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non - đó không phải là đào tạo nhạc công mà chính là đào tạo con người. [2] Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi, đây là thời kì ở trẻ đang xuất hiện tính tự chủ, thích hoạt động, thích nghe nhạc, nghe hát, thích bắt chước cử chỉ của người khác. Đặc biệt tâm lý của trẻ có liên quan đến sự tiếp nhận âm nhạc, trẻ có thể nhận ra cái đẹp và biết cảm thụ cái đẹp, thích học múa hát và học rất nhanh bằng cách bắt chước. Quá trình trẻ được tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Nhiệm vụ của cô giáo mầm non là làm sao để trẻ yêu âm nhạc, cảm nhận âm nhạc một cách tốt nhất thông qua các hình thức hoạt động âm nhạc phong phú. 2.2 Thực trạng của việc tổ chức hoạt đông giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi C. 2.2.1 Thuận lợi Trong những năm gần đây được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường cùng các ban ngành, hội phụ huynh tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi cho các nhóm, lớp. Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần như khi biết nói là trẻ bắt đầu học hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát. Chính điều này mà một phần nào đó trẻ đã được làm quen với hoạt động âm nhạc. Điều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyền tải kiến thức. Phụ huynh luôn quan tâm, ủng hộ cho các phong trào văn nghệ hay hoạt động chung ở lớp, điều đó tạo cơ hội thuận lợi cho giáo viên xây dựng được những tiết học hay, chất lượng. Bản thân là một giáo viên có kinh nghiệm luôn năng nổ, nhiệt tình trong công việc, luôn tìm tòi sáng tạo, trau rồi kiến thức nghiên cứu tài liệu sách báo, tập san... và tham gia đầy đủ các lớp chuyên đề để tích lũy cho mình những kiến thức bổ ích nhất, để nâng cáo trình độ chuyên môn nghiệp vụ, áp dụng phương pháp dạy cho phù hợp với độ tuổi và đúng với yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non. 2.2.2 Khó khăn Trong năm học 2021- 2022 tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi, với tổng số trẻ là 32 cháu trong đó có 17 trẻ nam và 15 trẻ nữ. Tuy có cùng độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ không đồng đều: Có những cháu rất mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào hoạt động nhưng cũng có
những trẻ nhút nhát, ít hoạt động, chưa mạnh dạn để thể hiện năng khiếu của mình. Dụng cụ âm nhạc chưa phong phú, đa dạng về các chủng loại. *Kết quả thực trạng - Đối với giáo viên Trong quá trình tổ chức hoạt động tôi nhận thấy chưa tạo nhiều cơ hội cho trẻ thể hiện, chưa phát huy tính tích cực của trẻ để trẻ thể hiện năng khiếu của mình. Bản thân tôi năng khiếu âm nhạc còn hạn chế chưa linh hoạt mềm dẻo trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ. - Đối với trẻ Bản thân tôi nhận thấy một điều là trẻ lớp tôi chưa mạnh dạn tự tin chưa hứng thú, hào hứng khi tham gia vào giờ học âm nhạc, trẻ tiếp thu kiến thức một cách gò bó, các kỹ năng âm nhạc của trẻ còn hạn chế. Trẻ chưa thực sự yêu thích hoạt độngâm nhạc, không thích múa hát tham gia biểu diễn văn nghệ, trẻ không nhanh nhẹn, mạnh dạn, còn rụt rè, nhút nhát. Nhiều cháu cảm thụ âm nhạc còn hạn chế. Chưa có kỹ năng khi sử dụng dụng cụ âm nhạc . - Đối với phụ huynh Một số phụ huynh chưa thực sự coi trọng việc học của con, cho con đi học không chuyên cần, không đúng giờ, phụ huynh chưa thực sự xem trọng hoạt động âm nhạc đối với trẻ… Đây là những nguyên nhân dẫn đến hoạt động âm nhạc đang còn rời rạc, kết quả giáo dục chưa cao. Bảng khảo sát trước khi áp dụng sáng kiến Tổng số trẻ Trẻ đạt Trẻ chưa đạt Nội dung STT khảo sát Số Số trẻ % % trẻ 1 Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động 32 15 47% 17 53% âm nhạc 2 Trẻ thuộc lời bài hát, hát đúng giai 32 17 53% 15 47% điệu bài hát 3 Trẻ có kỹ năng phối hợp vận động 32 16 50% 16 50% nhịp nhàng theo lời bài hát 4 Trẻ có kỹ năng sử dụng các dụng cụ 32 16 50% 16 50% âm nhạc 5 Mạnh dạn tự tin thể hiện hoạt động 32 15 47% 17 53% âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi Từ kết quả trên tôi luôn băn khoăn suy nghĩ tìm giải pháp để hoạt động âm nhạc cho trẻ 4 - 5 tuổi đạt kết quả cao hơn. 2.3. Các giải pháp 2.3.1. Tạo môi trường âm nhạc cho trẻ *Môi trường âm nhạc trong lớp học Để tạo môi trường học tập rèn luyện cho trẻ một cách có hiệu quả nhất tôi luôn tận dụng diện tích phòng học và chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình
để tạo môi trường học và thoải mái cho trẻ. Môi trường âm nhạc phong phú giúp trẻ lĩnh hội kiến thức nhanh chóng, dễ dàng và nhớ lâu kiến thức đã học. Vì thế trong lớp tôi trang trí làm nổi bật góc nghệ thuật với nhứng họa tiết, dụng cụ âm nhạc phong phú phù hợp với từng chủ đề đang thực hiện để gây sự chú ý của trẻ. Hình ảnh: Góc âm nhạc Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tại đây, trẻ tự hát hay tự vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một cách thích thú và sáng tạo. Ví dụ:Chủ đề "Thế giới thực vật" tôi làm các dụng cụ âm nhạc dưới dạng hoa lá, chủ đề "thế giới động vật" là các con vật ngộ nghĩnh đáng yêu múa hát. Sử dụng các loại nhạc cụ, học cụ thu hút sự chú ý của trẻ, ngoài những dụng cụ mua sẵn như hoa vải, hoa nhựa, phách tre, trống lắc…giáo viên cung cấp nhiều nguồn âm thanh như: các loại lon, thùng thiếc, khối gỗ, chén bằng sành, giấy báo hay những loại giấy phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy… theo tư tưởng các nhân vật, phục vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do. Giáo viên cần sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, mầm non, dân ca, nhạc cổ điển… các loại nhạc cụ dân tộc. Ngoài ra cần có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn choàng, cờ đuôi nheo, vòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử dụng. Ví dụ: Nắp sữa làm trống lắc, chai nhựa bỏ hột, hạt vào, chú ý trang trí đa dạng màu sắc để thu hút trẻ. Để kích thích tính ṭò mò, ham hiểu biết lôi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, giáo viên phải chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ, tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa. *Môi trường âm nhạc ngoài lớp học
Ngoài việc tạo môi trường ở trong lớp thì tôi đã tận dụng không gian ở ngoài sân trường để tạo nên các khu vực cho trẻ hoạt động âm nhạc. Tôi đã thiết kế một góc âm nhạc ngoài trời để vào những ngày đẹp trời, trẻ có thể ra sân rộng, thoáng mát, trẻ vui chơi, biểu diễn văn nghệ... Bên cạnh đó lớp tôi đã tận dụng khoảng không gian phù hợp để tạo thành một gian hàng với rất nhiều những sản phẩm là những dụng cụ âm nhạc do cô và trẻ tự làm từ nhữngnguyên vật liệu khác nhau như: Quạt múa được làm từ vải von và tre, các loại đàn được làm từ bìa cát tông và xốp màu, trống được làm từ vỏ những hộp bánh...ở gian hàng này trẻ được tự mình trải nghiệm khám phá về các loại nhạc cụ từ đó trẻ lĩnh hội kiến thức về các loại nhạc cụ sâu sắc hơn hiểu hơn.Bên cạnh đó tôi luôn luôn gần gũi trẻ, tạo môi trường giao tiếp giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ thật thân thiện để trẻ luôn có cảm giác an toàn, thoải mái trong bộc lộ cảm xúc nhằm phát huy hết tư duy và khả năng sáng tạo của trẻ. Với việc chuẩn bị đồ dùng, tạo môi trường âm nhạc trong và ngoài lớp phong phú, sáng tạo tôi nhận thấy trẻ rất hào hứng, tích cực tham gia vào hoạt động âm nhạc, giúp trẻ lĩnh hội kiến thức nhẹ nhàng không gò bó. 2.3.2. Rèn kỹ năng âm nhạc trong tiếthọc Hình thức trên tiết học là hình thức cung cấp kiến thức cho trẻ một cách chính xác và đầy đủ nhất, ở hoạt động này tất cả các trẻ đều được tham gia. Để tổ chức hoạt động đạt kết quả cao trước khi tiến hành thì giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học, về đồ chơi, lựa chọn nội dung bài hát. Việc chuẩn bị đồ dùng là khâu hết sức quan trọng trong tiết dạy, nếu cô chuẩn bị đồ dùng tốt, chu đáo sẽ cảm thấy tự tin hơn khi tổ chức các hoạt động dạy học cho trẻ và sẽ lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động học tập một cách tích cực hơn. Đặc biệt ở lứa tuổi này, trẻ chỉ có thể hát được những bài ca có âm vực vừa phải, câu hát đơn giản không luyến láy nhiều, vì vậy tôi phải lựa chọn bài hát có nội dung tính chất âm nhạc phù hợp với nhận thức và tâm lý của trẻ, khi đã lựa chọn bài hát, bản thân cô phải tìm hiểu kỹ nội dung bài hát, cảm thụ bài hát, tự luyện tập hát rõ lời, đúng nhạc thì mới có thể dạy trẻ hát và rèn luyện kỹ năng hát cho trẻ tốt được. Muốn cho trẻ bước đầu có sự chú ý tôi cần phải tìm cách vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ. Ví dụ: Chủ đề “Nghề nghiệp” khi dạy với đề tài: “Bác đưa thư vui tính”, tôi hóa trang và đóng vai bác đưa thư để gây sự hứng thú cho trẻ, ngoài những phương thức cũ, tôi còn ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết học âm nhạc, bằng cách quay những đoạn clip mô phỏng cho bài hát tôi dạy, những hình ảnh được làm trên chính trẻ của tôi. Khi tiến hành trên lớp phần thực hiện hát mẫu tôi phải hát đúng, rõ lời, đúng giai điệu bài hát, có như vậy trẻ mới tri giác trọn vẹn bài hát của cô vừa hát một cách trọn vẹn và chính xác được. Bởi lứa tuổi này, trẻ đang bắt chước và làm theo người lớn nên mọi cử chỉ, việc làm của cô phải chuẩn mực để làm gương cho trẻ học tập và noi theo. Nếu giáo viên hát không chuẩn lời, giai điệu không đúng trẻ sẽ bắt chước hát theo đúng như vậy vì thế sẽ rất khó bắt trẻ sửa đúng lại giai điệu bài hát vì cô giáo là khuôn mẫu của trẻ. Trong khi dạy trẻ hát, tôi luôn chú ý lắng nghe trẻ hát để phát hiện ra chỗ hát sai kịp thời sửa chữa uốn nắn lại cho trẻ và vận dụng nhiều hình thức sửa sai
cụ thể: Nếu trẻ hát sai lời ca, tôi sửa bằng cách đọc mẫu lại lời ca để trẻ đọc theo sau đó cho trẻ hát lại câu hát đó vài lượt để trẻ khắc sâu lời ca cô vừa sửa. Nếu trẻ hát sai giai điệu, lời ca thì tôi phải đánh lại trên nền nhạc câu hát trẻ vừa hát sai, cho trẻ xướng âm “La” rồi hát lại lời câu hát đó. Ví dụ: Tôi dạy trẻ bài hát: “Mùa xuân đến rồi” qua tiết dạy tôi thấy trẻ thường hát sai về giai điệu câu hát “Mùa xuân đến hát ca reo vui mừng” vì câu hát này có dấu luyến cho nên tôi có thể đánh lại câu hát đó trên nền nhạc và cho trẻ hát lại nhiều lần. Để tránh cho trẻ sự nhàm chán, tôi cho thi đua hát giữa các nhóm, các tổ xem nhóm nào, tổ nào hát đúng nhất, hay nhất, có như thế mới kích thích được trẻ tích cực rèn luyện và gây hứng thú cho trẻ trong học tập. Ví dụ: Khi dậy trẻ vận động bài hát “Cả nhà thương nhau” tôi lựa chọn cách vận động với dụng cụ âm nhạc là xắc xô. Trước khi vào bài tôi giới thiệu nhịp bài hát sau đó giới thiệu dụng cụ âm nhạc, rồi tôi dùng xắc xô gõ theo nhịp bài hát một lần để trẻ lắng nghe và quan sátđể trẻ biết cách gõ đúng và đều xắc xô theo nhịp bài hát. Hình ảnh: Giáo viên đang dạy vận động cho trẻ tại lớp Thông qua giải pháp này kỹ năng hát múa của trẻ tiến bộ rõ rệt, trẻ hát hay hơn, hát đúng nhạc. Biết sử dụng các dụng cụ âm nhạc một cách thành thạo, tự tin biểu diễn thể hiện hết mình trong tiết âm nhạc do cô tổ chức. 2.3.3. Rèn kỹ năng thông qua các trò chơi âm nhạc Đối với trẻ mầm non, việc làm quen với âm nhạc thông qua các trò chơi âm nhạc là một biện pháp hữu hiệu nhất, bởi vì trò chơi đã trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ các yếu tố của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái, vì đặc điểm lứa tuổi mầm non là "học bằng chơi, chơi bằng học". Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục, đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng nghe âm nhạc.
Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. *Trò chơi “nghe thấu hát tài” + Mục đích: Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng. + Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình mà trẻ đã thuộc. +Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói thầm vào tai từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm chạy về đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho bạn thứ 3...và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc. Ví dụ: Cô nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát “Cháu xem cày máy, cày thay con trâu ”. Hai trẻ đại diện chạy về nói thầm vào tai cho bạn thứ 2 của đội mình...và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội lên hát lại đúng lời của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc. *Trò chơi: “Tai ai thính” + Mục đích: Tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. + Chuẩn bị: Một số nhạc cụ âm nhạc như sau: Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre, bằng vỏ nghêu, dàn gõ bằng tre, trống gõ bằng lon, bằng quả bầu khô... + Cách chơi: Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như: Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ. Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa. Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre... Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cô hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cô cho trẻ ngồi không nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cô đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc cụ và hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ chia làm 2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó. *Trò chơi “Giai điệu thân quen” + Mục đích: Giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. + Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học, casset + Cách chơi: Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi nhanh...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh” *Trò chơi “Ô cửa bí mật” + Mục đích: Giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa + Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía sau những ô cửa, thùng cát tông sơn màu để làm ô cửa và một số bông hoa để tặng cho trẻ. +Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào chơi trước. Có từ 4-6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi trước sẽ chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ô cửa có đồ dùng đồ chơi gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó. Ví dụ: Mở ô cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”... Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ô cửa đó thì đội đó được tặng một bông hoa . Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh trong ô cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn. *Trò chơi “Ghi nhớ dấu chân” + Mục đích: Phát triển tai nghe, phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định cho trẻ. + Chuẩn bị: Phấn màu, 5-6 vòng tròn, trống lắc. + Cách chơi: Cô có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với số vòng, cô dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng có dấu chân của mình. Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng.. *Trò chơi “Đoán tên bạn hát” + Mục đích: Phát triển tai nghe, ghi nhớ có chủ định cho trẻ. + Chuẩn bị: Mũ chóp. + Cách chơi: Cô mời một bạn lên đội mũ chóp (không nhìn thấy chỉ nghe thấy), mời một bạn khác lên hát 1 bài hát hoặc đọc một bài thơ. Nhiệm vụ của bạn đội mũ chóp là đoán tên bạn nào hát và hát bài hát gì Luật chơi: Khi bạn đoán tên các bạn ở dưới không được nhắc.
Hình ảnh: Trẻ chơi trò chơi âm nhạc “Đoán tên bạn hát” Thông qua các trò chơi âm nhạc tôi thấy trẻ rất hứng thú khi được tham gia học tiết âm nhạc, qua trò chơi trẻ ghi nhớ được nhiều hơn và có nhiều kiến thức về âm nhạc. Phát triển khả năng tai nghe và sự nhanh nhạy ở trẻ. 2.3.4. Tổ chức lồng ghép hoạt động âm nhạc cho trẻ ở mọi thời điểm phù hợp. Đây là một trong những giải pháp rất quan trọng để giúp trẻ làm quen với hoạt động giáo dục âm nhạc vì âm nhạc là món ăn tinh thần cô có thể sử dụng món ăn tinh thần nay mọi lúc mọi nơi nhằm kích thích gây hứng thú, tạo tình cảm gần gủi trẻ, giúp trẻ khắc sâu hơn nội dung bài hát và trẻ thuộc giai điệu bài hát nhanh hơn. Cô có thể dạy trẻ làm quen với hoạt động giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi thông qua giờ đón, trả trẻ, hoạt động góc, dạo chơi ngoài chơi, ngày lễ ngày hội và các cuộc thi.. * Giờ đón trẻ Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác, giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường mầm non nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : ca khúc “Em đimẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca : “ Nắng vừa lên em đi mẫu giáo... Mừng vui đón em vào trường...” Rồi những bài hát “Cháu đi mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “Trường chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc. Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài “Lời chào buổi sáng” của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ...
Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên ngoài tác động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải học hát. Còn có nhiều bài hát không nằm trong chương trình dạy hát cho trẻ nhưng cũng tạo không khí vui vẻ cho trẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi học” của Phan Trần Bảng không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn chăm từng bữaăn giấc ngủ : “Cô giáo như mẹ hiền”, “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện. *Hoạt động góc Theo chương trình giáo dục mầm non hiện nay, hoạt động góc là rất quan trọng. Ở hoạt động học, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động âm nhạc, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ hoạt động góc cũng là giải pháp rất cần thiết. Giải pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình. Trẻ hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát, hát kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân, hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay, nhún, đi, chạy... Ví dụ: Cho trẻ nghe nhạc và nhún nhảy hoặc lắc lư theo bài hát hoặc kết hợp các dụng cụ âm nhạc để trẻ vừa hát vừa biểu diễn. Trẻ mặc trang phục biểu diễn theo ý thích của trẻ. Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với. nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô (Hình ảnh trẻ đang biểu diễn ở góc nghệ thuật)
Với hoạt động góc, trẻ sẽ được ôn luyện củng cố và vận dụng những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo nghệ thuật. * Trong giờ ăn và trước khi đi ngủ Vào giờ ăn tôi thường cho trẻ nghe bài hát “ Mời bạn ăn” thay cho lời mời và động viên nhau ăn ngon miệng. Trong giờ ngủ trưa trước giờ đi ngủ là thời điểm thích hợp cho trẻ nghe những bài hát có tính chất nhắc nhở như bài hát “ Đi ngủ” của hoàng văn yến, cô hát cho trẻ nghe những làn điệu dân ca để đưa trẻ vào giấc ngủ như những bài hát “ Ru con” Ru em” …. * Giờ hoạt động chiều Giờ hoạt động chiều cho trẻ ôn lại những kiến thức đã học và sắp học, trẻ được nghe những bài ca, bản nhạc không lời mang tính chất vui vẻ, nhộn nhịp, trẻ được nghe những bài hát ưa thích, nội dung lành mạnh như dân ca, ca khúc thiếu nhi trong thời gian chơi và chờ bố mẹ đón về. * Thông qua hoạt động ngày lễ ngày hội, các cuộc thi Tổ chức ngày hội, ngày lễ là một hoạt động rất có ý nghĩa trong chương trình giáo dục tạo điều kiện hình thành cho trẻ những phẩm chất đạo đức, trí tuệ và kĩ năng nghệ thuật, vào các ngày hội ngày lễ như: “Ngày hội đến trường của bé, ngày tết trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam…” là những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo môi trường âm nhạc phong phú, sinh động cho trẻ, có nhiều các hoạt động nghệ thuật đa dạng như múa, hát, múa rối, kịch, thơ…tạo cho trẻ niềm phấn khởi vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, trẻ được giao lưu, hiểu biết nhau hơn, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ví dụ: “Ngày hội đến trường của bé” như bài “Đi học”, bài “Những lá thuyền ước mơ”, bài “Niềm vui theo em đến trường”…Vào ngày tết trung thu tôi cho trẻ hát múa những bài hát có nội dung nói về chú Cuội, chị Hằng hay những bài nói về ngày tết trung thu như bài “Chiếc đèn ông sao”, bài “Thằng cuội” bài “Rước đèn tháng tám”… Có đàn, dụng cụ âm nhạc cho trẻ biểu diễn một chương trình văn nghệ như vậy sẽ đem lại cho trẻ sự hào hứng, tạo những ấn tượng tốt đẹp về ngày lễ. Trong ngày hội tôi có mời đông đủ phụ huynh tham dự, qua đó nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn khởi về những kết quả của con mình, có tác dụng rất lớn đến việc đưa con đến lớp, để phụ huynh có hướng phát huy năng khiếu ở trẻ. Trong ngày hội trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động có âm nhạc, trẻ thích biểu diễn và say mê với âm nhạc. Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn.
(Hình ảnh cô và trẻ đang tập những tiết mục văn nghệ) Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa...đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Tóm lại: Để giúp trẻ 4 - 5 tuổi hoạt động âm nhạc đạt hiệu quả thì không phải là ngày một ngày hai mà cần tổ chức thực hiện thường xuyên, liên tục và biết phối hợp giữa các biện pháp, hình thức một cách linh hoạt, sáng tạo. Tuỳ vào thực tế của lớp, của trẻ mà cô sử dụng các biện pháp cho phù hợp. Như vậy ở lớp từ lúc đến trường cho đến khi bố mẹ đón về, âm nhạc luôn luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí vui tươi, nếu không có âm nhạc thì trường lớp đối với trẻ thật là buồn tẻ vì vậy âm nhạc là nhịp sống hàng ngày của trẻ, làm cho các hoạt động trong ngày của trẻ thêm linh hoạt, tươi vui, âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ. 2.3.5. Lồng ghép, tích hợp âm nhạc với các hoạt động học khác Theo phương pháp dạy tích hợp âm nhạc có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các hoạt động khác và còn giúp cho các hoạt động khác trở nên sinh động hơn. *Đối với hoạt động làm quen với văn học Trong giờ làm quen với văn học giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu truyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung...Thông qua việc dạy thơ "Hạt gạo làng ta" của nhà trơ Trần Đăng Khoa, sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát "Hạt gạo làng ta" do Trần Viết Bình phổ nhạc và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý. Ví dụ: Chủ đề Quê hương- Đất nước- Bác Hồ; chủ đề nhánh "Bác Hồ kính yêu" dạy trẻ bài thơ "Bác Hồ của em" giáo viên kết hợp cho trẻ nghe hát bài "Nhớ ơn Bác" của Phan Huỳnh Điểu.
* Đối với hoạt động khám phá khoa học Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi... thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng. Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ nắm được công việc, ý nghĩa của công việc đó, yêu quý người lao động... kết hợp cho trẻ nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến. Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”, “Làm chú bộ đội”, “Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân... Nhằm giúp trẻ hiểu được trong đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được thanh bình để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”. Cũng như những hoạt động học khác, giáo dục âm nhạc cho trẻ thông qua các hoạt động học đã góp phần củng cố kiến thức cho từng bài học, đồng thời góp phần củng cố các kỹ năng âm nhạc cho trẻ như: Hát rõ lời, thuộc lời, đúng giai điệu, vần điệu, đúng nhịp điệu và mạnh dạn tự tin khi vận động cùng âm nhạc. Từ đó trẻ đã tích lũy được nhiều kiến thức về âm nhạc, yêu âm nhạc hơn, thích được hát các bài hát trong chương trình và khi vào bài học trẻ rất hào hứng và tiếp thu rất nhanh. Có thể nói, âm nhạc trong các môn học khác có tác dụng hai chiều rất hiệu quả. * Đối với hoạt động tạo hình Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên tôi đã tổ chức nhiều tiết ở trên lớp với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Đề tài “Xé dán hoa mùa xuân” cô cho trẻ hát bài “lý cây bông” Cô kết hợp lồng ghép âm nhạc vào ngay lúc vào bài. Cô trò chuyện với trẻ về mùa xuân có rất nhiều loài hoa đẹp, cô cháu mình cùng ca ngợi những bông hoa xinh đẹp trong mùa xuân cô cho trẻ hát bài “lý cây bông”.để mùa xuân ấm áp thêm đẹp các con hãy vẽ những loài hoa xinh đẹp trong mùa xuân mà các con yêu thích. Sau khi lồng ghép âm nhạc vào các hoạt động khác tôi thấy trẻ hứng thú hơn rất nhiều ngoài nắm được yêu cầu của bài học chính thì trẻ còn khắc sâu và ghi nhớ những kiến thức về âm nhạc, bằng nhiều hình thức và vào các thời điểm phù hợp, giúp trẻ khắc sâu vào tâm trí những lời ca tiếng hát, giai điệu và các hình thức vận động nhịp nhàng. 2.3.6.Ứng dụng công nghệ thông tin vào tổ chức hoạt động âm nhạc Bên cạnh việc thay đổi đổi hình thức tổ chức tiết học tôi còn thường xuyên ứng dụng CNTT trong các giờ dạy. Bởi lẽ trên thực tế, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động dạy học đặc biệt thu hút trẻ với ưu điểm nổi trội về màu sắc, âm thanh, sự chuyển động linh hoạt… Với những tiết học mà giáo viên gặp khó khăn trong việc cho trẻ tri giác những đồ dùng là vật thật hay
những hình ảnh khó tìm kiếm, công nghệ thông tin là phương tiện trợ giúp thật sự hữu hiệu. Hơn thế nữa nó lại đặc biệt tiết kiệm được nhiều gian làm đồ dùng đồ chơi. Tuy nhiên để bài học thực sự hiệu quả sinh động thu hút được trẻ thì bản thân tôi phải chịu khó tìm hiểu và làm quen với cách soạn và giảng bài mới này. Cụ thể giáo viên cần phải: - Có kiến thức hiểu biết về sử dụng máy tính. - Biết sử dụng phần mềm trình chiếu PowerPoint. - Biết cách truy cập Internet - Có khả năng sử dụng được một số phần mềm chỉnh sửa ảnh, cắt phim cắt các file âm thanh, làm các ảnh động bằng Plash, Photosop,… Mới nghe thì có vẻ mới mẻ và phức tạp nhưng thực sự muốn ứng dụng CNTT vào giảng dạy thì đơn giản là phải biết sử dụng máy vi tính. Tôi thường xuyên sử dụng máy tính đưa các hình ảnh, tư liệu, kết hợp âm thanh sinh động ứng dụng vào các hoạt động hàng ngày sao cho phù hợp nhất là trong các hoạt động chung. Đối với giờ học “Hoạt động âm nhạc”, tôi luôn đầu tư xây dựng giáo án điện tử kết hợp với việc thay đổi hình thức dạy học đã thực sự khiến trẻ hứng thú và chủ động tham gia hoạt động cùng cô.Bởi trên máy vi tính các hình ảnh có thể xuất hiện và mất đi theo ý muốn của giáo viên mà hình ảnh lại có màu sắc đẹp, phù hợp, hấp dẫn trẻ. Tôi còn tạo cơ hội cho trẻ được thực hành trên máy tính như: Trẻ được thao tác với kỹ năng đơn giản như ấn chuột, di chuột đề tìm các hình ảnh với nội dung theo bài hát đã học (mỗi hình ảnh tôi đã chèn bài hát nội dung tương ứng)và quan sát hiệu ứng. Như vậy cô và trẻ có thể thấy được ngay kết quả lựa chọn của trẻ, nếu chưa chính xác trẻ có thể tự biết để tìm lại. Và kết quả tôi nhận thấy trẻ rất hứng thú, đoàn kết và chủ động trong giờ hoạt động âm nhạc,thông qua việc ứng dụng CNTT trẻ được tiếp cận với nhiều cái mới lạ hiện đại, tôi thấy giờ học đạt hiệu quả rất cao. 2.3.7. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh Như chúng ta đã biết chăm sóc giáo trẻ là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng của bậc học mầm non mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Dù giáo viên có nổ lực cố gắng mà không có sự phối hợp với gia đình thì hiệu quả không cao. Vì vậy chúng ta phải tạo sự thống nhất giữa gia đình và nhà trường về nội dung, phương pháp cách thức tổ chức, tránh được những mâu thuẫn về giáo dục trẻ giữa gia đình và nhà trường. Bởi vậy ngay từ đầu năm học tôi đã đưa ra những kế hoạch hoạt động của lớp theo chương trình của các chủ đề và tổ chức cho trẻ tham gia văn nghệ những ngày hội, ngày lễ để phụ huynh nắm được trong buổi
họp phụ huynh để gia đình và giáo viên cùng nhau giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Chúng ta có thể biết rằng đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi mầm non chóng nhớ mau quên nên ngoài việc học tập trên lớp về nhà trẻ cần được củng cố lại kiến thức đã học thì mới giúp trẻ nhớ bài lâu hơn, bới vậy sau mỗi buổi học tôi thường hỏi trẻ về nội dung trẻ được học trong ngày và nhắc nhở trẻ về nhà hát tặng ông bà, bố mẹ những bài hát mà cô đã dạy một phần để trẻ nhớ thêm nội dung bài hát, một phần để phụ huynh biết chương trình mà trẻ đang học có thể giúp cô nhắc trẻ nếu trẻ hát sai lời đối với những bài hát mà phụ huynh biết. Đối với những bài hát phụ huynh chưa biết tôi đánh máy in ra để ở góc tuyên truyền để phụ huynh biết nhằm giúp phụ huynh hát đúng lời bài hát và về nhà cùng hát với trẻ. Ngoài ra tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh cho trẻ nghe các loại băng đĩa hoặc xem các chương trình âm nhạc thiếu nhi ở nhà và cha mẹ có thể cùng thể hiện bài hát với con. Từ đó phong phú thêm vốn hiểu biết âm nhạc của trẻ, giúp trẻ tự tin thể hiện ca khúc mình yêu thích. Vận động phụ huynh tham gia các chương trình văn nghệ do nhà trường tổ chức, phụ huynh cùng cô trang điểm, tết tóc, thay trang phục cho trẻ trong các buổi biểu diễn, khuyến khích các tiết mục văng nghệ góp vui của phụ huynh trong các buổi như: Đêm hội trăng rằm, ngày quốc tế thiếu nhi 1/6...tạo thêm không khí vui tươi cho buổi biểu diễn. Khi các bậc phụ huynh đến tham dự các chương trình văn nghệ ấy phụ huynh sẽ thấy các con, cháu mình biểu diễn các tiết mục do các cô tập rất công phu và đặc sắc và sẽ cảm nhận được môi trường giáo dục của nhà trường và yên tâm gửi con cháu mình. 2.3.8. Công tác tham mưu - Để có thể thực hiện có hiệu quả nội dung yêu cầu đề ra đối với hoạt động âm nhạc đạt hiệu quả thì trước hết phải có phòng học đúng quy cách, có đủ trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phong phú đa dạng. Vì vậy trước khi thực hiện tôi đã tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ về cơ sở vật chất, mua sắm đồ dùng, trang thiết bị, đồ chơi bổ sung thêm vật liệu để xây dựng sân khấu. Trang phục để phục vụ những hội thi văn nghệ, và trang trí sân khấu của nhà trường đẹp hơn Ngoài ra còn kết hợp với hoạt động chuyên môn nhà trường trong những buổi sinh hoạt chuyên môn. Tổ chức cho giáo viên tập hát múa, luyện giọng và ứng dụng sử dụng công nghệ thông tin vào giờ âm nhạc nhằm nâng cao chuyên môn nghiệp vụ.. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Qua một năm áp dụng những kinh nghiệm của bản thân giúp trẻ 4 - 5 tuổi nâng cao chất lượng làm quen với môn âm nhạc tại lớp học mình phụ trách tôi đã thu được nhiều kết quả tốt. * Đối với trẻ Sau khi áp dụng bản thân tôi nhận thấy một điều rất đáng mừng trẻ lớp tôi mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều, trẻ hứng thú, hào hứng khi giờ học âm nhạc đã đến, trẻ tiếp thu kiến thức một cách thoải mái, các kỹ năng âm nhạc của trẻ đã
tiến bộ rõ rệt. Trẻ yêu thích hoạt độngâm nhạc, thích múa hát tham gia biểu diễn văn nghệ, trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn, không còn rụt rè, nhút nhát. Những cháu nói ngọng đã nói tương đối chuẩn, những cháu cảm thụ âm nhạc còn hạn chế thì nay mức độ cảm thụ âm nhạc được tăng lên. Điều đáng mừng là các cháu đã thực sự yêu âm nhạc, có sự sáng tạo vận dụng các kỹ năng âm nhạc, có kiến thức thật sự về âm nhạc từ đó trẻ biết yêu cái đẹp, cái thanh cao của con người và cảnh vật xung quanh. Được thể hiện rõ nét qua bảng khảo sát: Kết quả khảo sát cuối năm học 2021 - 2022 Tổng số trẻ Trẻ đạt Trẻ chưa đạt Nội dung TT khảo sát Số trẻ % Số trẻ % 1 Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động 32 30 94% 2 6% âm nhạc 2 Trẻ thuộc lời bài hát, hát đúng giai 32 31 97% 1 3% điệu bài hát 3 Trẻ có kỹ năng phối hợp vận động 32 31 97% 2 3% nhịp nhàng theo lời bài hát 4 Trẻ có kỹ năng sử dụng các dụng cụ 32 31 97% 1 3% âm nhạc 5 Mạnh dạn tự tin thể hiện hoạt động 32 32 100% 0 0% âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi * Đối với bản thân Qua việc thực hiện đề tài này, bản thân tôi được trau dồi về kiến thức và kinh nghiệm dạy trẻ, đặc biệt là tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ. Hình thức lên lớp có nhiều sáng tạo, linh hoạt và tự tin hơn khi tổ chức các hoạt động làm cho giờ học trên lớp có nhiều thành công, trẻ hứng thú tích cực tham gia cùng cô. Biết sử dụng, khai thác triệt để các môi trường trong và ngoài lớp học để trẻ có cơ hội hoạt động với âm nhạc * Đối với đồng nghiệp Sau khi sáng kiến của tôi được hoàn thiện và được áp dụng vào thực tế, tôi đã chia sẻ các biện pháp này cho chị em đồng nghiệp và đã áp dụng trẻ rất hứng thú tham gia vào hoạt động âm nhạc. Nhận thấy sự chuyển biến rõ nét trong từng trẻ, trẻ hứng thú hơn, hát đúng giai điệu, rõ lời, thể hiện được cảm xúc và mạnh dạn tự tin hơn. 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận Tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ nhỏ giúp phát triển một cách toàn diện, nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, giúp trẻ trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai. Qua một năm áp dụng các phương pháp, biện pháp trên vào các hoạt động âm nhạc thông qua chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 4 - 5 tuổi do tôi phụ trách.Tôi đã thu được kết quả rất đáng khích lệ 100% trẻ hứng thú tham gia vào
các hoạt động âm nhạc do tôi tổ chức, trẻ biết hát, hát hay hơn, hát đúng nhạc...các tiết hoạt động âm nhạc của tôi luôn được đánh giá cao qua các đợt thanh tra kiểm tra của Nhà trường. Qua quá trình tìm tòi, nghiên cứu để nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi. Tôi đã rút ra bài học sau: Bản thân chịu khó, nhiệt tình, tâm huyết gắn bó với nhiệm vụ được giao. Bản thân luôn không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn và cập nhật kiến thức mới kịp thời, phù hợp với yêu cầu của nhiệm vụ. Linh hoạt sáng tạo, vận dụng phù hợp với điều kiện hoàn cảnh thực tế, tạo cơ hội cho trẻ được tích cực tham gia hoạt động và bộc lộ khả năng cá nhân trẻ trong mọi hoạt động đặc biệt là lĩnh vực Âm nhạc. Tăng cường làm đồ dùng đồ chơi phù hợp với từng chủ đề để tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động và nắm được yêu cầu cơ bản. Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh học sinh trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường bổ sung trang thiết bị hiện đại phục vụ cho việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc và giáo dục trẻ tại nhóm lớp. Đồ dùng, phương tiện dạy học phải phù hợp, đẹp, gây hứng thú cho trẻ. Biết tận dụng thời gian, cơ hội mọi lúc, mọi nơi làm đồ dùng, đạo cụ, nhạc cụ âm nhạc phong phú phục vụ giờ học. Luôn làm tốt công tác tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường và phụ huynh trong công tác bổ sung thiết bị phục vụ cho hoạt động âm nhạc. Thường xuyên nghiên cứu tài liệu, tăng cường học hỏi chuyên môn đồng nghiệp để không ngừng nâng cao tay nghề cho bản thân. 3.2. Kiến nghị Để khắc phục những hạn chế và nâng cao chất lượng giảng dạy các hoạt động nói chung và hoạt động âm nhạc nói riêng rất mong được sự quan tâm thiết thực của các cấp, các ngành tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Tôi xin đưa ra một số ý kiến đề xuất sau: * Đối với Nhà trường: Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. Tham mưu với phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức các buổi trao đổi chuyên môn nói chung và hoạt động âm nhạc nói riêng để giáo viên có điều kiện học tập. Xây dựng các tiết dạy mẫu để giáo viên được dự giờ rút kinh nghiệm. Trên đây là “Một số biện pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 4 - 5 tuổi C đạt hiệu quả cao tại trường mầm non thị trấn Bến Sung”. Lần đầu tiên thực hiện đề tài này không tránh khỏi những thiếu sót. Mong rằng qua đây Hội đồng khoa học, các cấp, các bạn đồng nghiệp góp ý để tôi có thêm kinh nghiệm, bài học bổ ích hơn khi dạy trẻ tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc. Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN Bến Sung, ngày 5 tháng 4 năm 2022 CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Hoàng Thị Chung Vũ Thị Hiền
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tham khảo trang mạng điện tử : kenhitv.vn 2. Âm nhạc và phương pháp giáo dục âm nhạc, tập II. Chủ biên: Ngô Thị Nam, NXB Hà Nội - 1993 3. Đề cương bài giảng (Phương pháp tổ chức hoạt động âm nhạc), Xuất bản năm 2010 4. Phương pháp hình thành kĩ năng vận động âm nhạc cho trẻ mầm non, Xuất bản năm 2012 5. Tạp chí – tập san Giáo dục mầm non