Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

80
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nêu ra những giải pháp để nâng cao, khai thác có hiệu quả hoạt động ngoài trời cho trẻ. Đề tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề xuất, đưa ra những giải pháp hay những quan điểm phù hợp cho quá trình thực hiện “Hoạt động ngoài trời” ở trường mầm non.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non

1. PHẦN MỞ ĐẦU Như chúng ta được biết hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống quanh mình, bên cạnh đó hoạt động ngoài trời sẽ làm trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá và nhất là trẻ được tự do hoạt động. Đây là nhu cầu không thể thiếu được đối với trẻ, nó mang lại không khí trong lành, ánh nắng, sự thỏa mãn về nhu cầu vận động, nhu cầu tiếp nhận thông tin qua khám phá. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời có ý nghĩa rất quan trọng. Nó giúp trẻ khám phá và phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, các kiến thức kỹ năng của trẻ được củng cố và bổ sung. Trẻ được lựa hoạt động cá nhân hoặc nhóm, tạo cơ hội để trẻ bộc lộ khả năng của mình, tạo môi trường đa dạng phong phú gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên, góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ. Xã hội hiện nay rất cần những con người năng động, sáng tạo, nhanh nhẹn trong mọi hoạt động. Trường mầm non là một xã hội thu nhỏ, ở đó trẻ được tự do hoạt động, được tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh và trẻ tái tạo lại những hành động giống trong cuộc sống thông qua các hoạt động vui chơi hằng ngày. Ở hoạt động ngoài trời trẻ sẽ học mà chơi, chơi mà học, trẻ không bị gò ép, trẻ luôn được thoải mái tham gia vào các trò chơi mà trẻ cảm thấy thích thú nhất. Từ đó trẻ sẽ tích cực tiếp thu, lĩnh hội kiến thức một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên thì môi trường hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ. Giúp trẻ phát huy tính cực, mạnh dạn, tự tin của chính bản thân. Trẻ tham gia hoạt động ngoài trời có tác dụng mạnh đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ, trẻ tham gia tích cực vào các trò chơi, với tất cả sự say mê của mình. Trong khi chơi trẻ tỏ ra vui vẻ và nhiệt tình. Khi đó phản ánh vào trò chơi mối quan hệ giữa người với người, hòa nhập vào các mối quan hệ đó thì những rung động mang tính người được gợi lên ở trẻ. 1.1. Lý do chọn đề tài: 1
Bởi vậy việc tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Điều này nó thể hiện qua ở mỗi độ tuổi khác nhau thì khả năng tiếp xúc, tham gia vào hoạt động ngoài trời ở những mức độ nhận thức khác nhau. Thực tế, việc tổ chức các hoạt động chơi ngoài trời cho trẻ vẫn còn gò bó, chưa phát huy được hết những tác dụng tích cực ở trẻ. Đa số giáo viên còn e ngại khi tổ chức cho trẻ ra sân hoạt động ngoài trời với lí do sợ không đảm bảo an toàn cho trẻ khi vui chơi, chưa khai thác hết sự tự nguyện, yêu thích ở trẻ cho nên đôi lúc giáo viên chưa thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời hoặc tổ chức trong thời gian ngắn, hình thức tổ chức còn sơ sài, thiếu linh hoạt và sáng tạo. Bên cạnh đó nội dung tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ giáo viên chưa mạnh dạn sưu tầm, đổi mới hình thức, chỉ đơn giản là cho trẻ quan sát thiên nhiên, tổ chức cho trẻ tham gia một số trò chơi dân gian đơn giản như: “Chi chi chành chành”, “Rồng rắn lên mây”…; Vì vậy trẻ chưa tích cực, hứng thú tham gia vào hoạt động, trẻ còn hơi thụ động, chưa thể hiện được ý kiến tích cực cá nhân của mình. Từ những băn khoăn trăn trở trên. Với những kinh nghiệm sẳn có của bản thân trong khoảng thời gian giảng dạy tại trường, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi ở trường mầm non”. 1.2. Điểm mới của đề tài: Giáo viên tự ý thức, xác định vai trò trách nhiệm của mình, xác định được nội dung, hình thức và cách thức tổ chức đối với các cháu ở lứa tuổi mầm non. Đây là nhiệm vụ cần thiết để thực hiện việc tổ chức “ Hoạt động ngoài trời” thực sự có chất lượng và hiệu quả. * Phạm vi áp dụng đề tài: Giới hạn, phạm vi của sáng kiến kinh nghiệm: Với phạm vi của đề tài tôi chỉ đề cập đến một số biện pháp nhằm nâng cao công tác tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ trong trường Mầm Non. Tôi đã tiến hành nghiên cứu trong năm học 2014 – 2015, 2015 – 2016, 2016 – 2017. Đề tài nêu ra những giải pháp để nâng cao, khai thác có hiệu quả hoạt động ngoài trời cho trẻ. Đề tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề xuất, đưa ra những giải pháp hay những quan điểm phù hợp cho quá trình thực hiện “Hoạt động ngoài trời” ở trường mầm non có hiệu quả có nghĩa là: 2
Gây được sự hứng thú, tập trung sự chú ý của trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực, phù hợp với lứa tuổi và đảm bảo tính tự nguyện của trẻ. Giáo viên thường xuyên quan tâm đặt trẻ vào “Trung tâm” cô giáo là người chỉ dẫn, gợi mở cho trẻ được làm quen, khám phá các sự vật, hiện tượng. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng nội dung cần nghiên cứu: * Thuận lợi: Năm học 20152016 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường, tôi phụ trách dạy lớp mẫu giáo 45 tuổi, 100% trẻ có cùng độ tuổi, điều này rất thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức cho trẻ. Hầu hết trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát, ngoan ngoãn, tích cực tham gia hoạt động. Phụ huynh rất quan tâm đến các hoạt động của con em mình tại trường. Vì vậy, có sự phối hợp chặt chẽ của phụ huynh học sinh với nhà trường trong việc tổ chức cho trẻ hoạt động, luôn được sự hỗ trợ sưu tầm các nguyên vật liệu, làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ hoạt động. Nhà trường trang bị đồ dùng đồ chơi hoạt động ngoài trời đa dạng và phong phú, đầy đủ phục vụ giờ chơi, sân trường rộng rãi, sạch sẽ, đảm bảo an toàn cho trẻ hoạt động. Trường có khu “Vui chơi, phát tiển vận động ngoài trời” Các đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho trẻ vui chơi, hoạt động và làm quen với nhiều loại khác nhau, màu sắc hấp dẫn…; Trẻ thích tìm tòi và khám phá * Khó khăn: Thời gian dành cho việc làm đồ dùng, đồ chơi còn ít, hơn nữa đồ dùng phải luôn thay đổi để tạo tính mới mẻ cho trẻ nên giáo viên chưa có sự đầu tư. Trường còn ít bóng cây nên khoảng sân cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời còn nắng vì thế việc tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời còn hạn chế Một số trẻ trong độ tuổi còn có tính thụ động, ít giao lưu với bạn trong giờ chơi, trẻ chưa mạnh dạn, chưa tự tin tham gia vào các hoạt động vui chơi ngoài trời. 3
Bản thân giáo viên đôi lúc vì còn sợ không đảm bảo an toàn được cho trẻ khi tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời nên việc vui chơi bên ngoài của trẻ vẫn còn hạn chế. 2.2. Các giải pháp: 2.2.1. Thiết kế các hoạt động ngoài trời mang tính mới lạ, hấp dẫn Để cho trẻ được hoạt động vui chơi ngoài trời một cách có định hướng của giáo viên nhưng vẫn đảm bảo được tính tự do theo ý thích của trẻ, làm trẻ không bị gò bó thì bản thân giáo viên phải nắm được các bước xây dựng một kế hoạch hoạt động ngoài trời * Bước 1: Xác định chủ đề. Giáo viên phải xác định chủ đề cần cho trẻ khám phá, từ chủ đề lớn đến chủ đề nhỏ, giới thiệu chủ đề, hướng dẫn trẻ tìm hiểu khám phá chủ đề. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, học liệu…các trò chơi theo chủ đề, môi trường cho trẻ hoạt động. * Bước 2: Tổ chức hoạt động. Tổ chức cho trẻ đi dạo, quan sát các sự vật, hiện tượng thiên nhiên liên quan tới chủ đề. Tổ chức ôn luyện, làm quen kiến thức sắp học, chơi các trò chơi, hướng dẫn trẻ làm đồ chơi từ nguyên vật liệu sẳn có theo chủ đề. + Để thực hiện tốt buổi đi dạo giáo viên có thể áp dụng các biện pháp sau: Tạo tình huống lôi cuốn trẻ vào hoạt động, sử dụng hệ thống câu hỏi gợi ý dẫn dắt trẻ tìm tòi khám phá, bày tỏ suy nghĩ của mình. Giáo viên chuẩn bị đồ dùng đồ chơi đầy đủ, bổ sung đồ dùng đồ chơi đúng lúc, động viên khuyến khích, hỗ trợ trẻ kịp thời. Giáo viên có thể thay đổi hoạt động phù hợp với thời tiết hiện tại hoặc các hoạt động xã hội, tình huống đang xảy ra trong thời điểm tổ chức. Giáo viên là người đóng vai trò quan sát, lập kế hoạch tổ chức vì vậy giáo viên cần hiểu được hết ý nghĩa của hoạt động vui chơi đối với trẻ, hiểu được các giai đoạn phát triển của trẻ để từ đó hiểu được mức độ suy nghĩ của trẻ, phát hiện được các đồ chơi hoặc vật liệu khó khăn so với trẻ để thay đổi hoặc xử lý kịp thời. Giáo viên là người lên kế hoạch, tổ chức trò chơi của trẻ, vì thế để hoạt động chơi không bị gián đoạn và được tiến hành một cách tự nhiên thì cần 4
phải lựa chọn nội dung chơi, cung cấp vật liệu phong phú. Việc lập kế hoạch cần xem xét đến thời gian, một số hoạt động trẻ cần nhiều thời gian hơn hoạt động khác cho nên trẻ cần được tự do sử dụng nhiều hay ít thời gian cho hoạt động mà trẻ lựa chọn. Giáo viên cũng cần quan tâm đến nhu cầu cá nhân của trẻ, luôn tạo mọi cơ hội để trẻ được nói lên suy nghĩ của mình, động viên những trẻ nhút nhát, chưa tự tin được tham gia vào hoạt động vui chơi. Hoạt động ngoài trời nhằm phục vụ sự thích thú của trẻ. Nên khi xây dựng hoạt động ngoài trời tôi đã xây dựng một cách gần gũi và chân thực nhất đối với trẻ. Chẳng hạn như lớp đang thực hiện chủ đề “Động vật”, tuy nhiên lại gặp trời mưa, tôi đã linh hoạt đưa vào hoạt động quan sát mưa để trẻ được khám phá cái đang ở trước mắt, cái gần gũi nhất với trẻ. Tôi cũng đã xây dựng tổ chức cho trẻ được khám phá những điều gần gũi nhất xung quanh trẻ Ví dụ: Chủ đề: Nước, hiện tượng thiên nhiên Đề tài: Nhận biết một vài đặc điểm, tính chất của cát, sỏi. I. Mục tiêu Trẻ biết làm khám phá để nhận biết được một vài đặc điểm, tính chất của cát sỏi Rèn khả năng phán đoán, suy luận, trả lời được câu hỏi của cô. Giáo dục trẻ tích cực, hứng thú tham gia hoạt động, hòa đồng chơi cùng bạn II. Chuẩn bị Cát, sỏi, cốc nhựa, thìa, nước, chai nhựa đủ cho cô và trẻ Chong chóng, diều, dây thun… III. Tiến hành Dặn dò trước khi ra sân chơi. a. Hoạt động 1: TCVĐ “Trời nắng trời mưa” Cô hỏi trẻ cách chơi và luật chơi của trò chơi Cô khái quát lại Cho trẻ chơi 2 – 3 lần Nhận xét, tuyên dương trẻ. b. Hoạt động 2: Nhận biết một vài đặc điểm, tính chất của cát, sỏi. Cô cho trẻ khám phá và gọi tên các nguyên liệu để làm thí nghiệm Cô giới thiệu sẽ cho trẻ biết điều thú vị từ các nguyên liệu đó 5
Cô thực hiện thí nghiệm cho trẻ quan sát + Các con đoán xem điều gì sẽ xảy ra ? Cho vài trẻ nói lên dự đoán của mình Cho trẻ chia nhóm, lấy đồ dùng và thực hiện Cô tập trung cho cháu nói kết quả mà cháu vừa thực hiện được Cô thực hiện và cho cháu so sánh kết quả của cô và cháu Cô khái quát lại c. Hoạt động 3: Chơi tự do Hỏi trẻ quả bóng này các con chơi được những trò chơi gì? Cô giới thiệu thêm nhiều đồ chơi như: chong chóng, diều, đá bóng… Nhắc nhở trẻ khi chơi không ra chỗ nắng, không chạy xa khu vực Cho trẻ chơi: Cô chú ý quan sát, bao quát trẻ trong khi chơi, hướng dẫn, gợi mở có thể là người cùng chơi với trẻ. Nhận xét, tuyên dương. Cho trẻ thu dọn đồ dùng. 2.2.2. Tổ chức cho trẻ dạo chơi, tham quan Hoạt động ngoài trời giúp trẻ được thả mình vào không gian, được hít thở không khí trong lành, trẻ được dạo chơi nhiều nơi khác nhau. Để trẻ quan sát được nhiều nơi, trải nghiệm với thế giới xung quanh. Vì thế để trẻ được thỏa mãn nhu cầu vui chơi, được hình thành nhân cách một cách toàn diện. Tôi đã tìm kiếm các nội dung, địa điểm để trẻ được dạo chơi và tôi luân phiên thay đổi các địa điểm. Hôm nay cho trẻ tham quan vườn cổ tích, ngày sau cho trẻ tham quan vườn rau, vườn hoa của lớp…; Việc tổ chức tham quan theo ch ủ đề mà lớp đang thực hiện, giúp trẻ trải nghiệm một cách trọn vẹn nhất những nội dung mà trẻ đang khám phá. Ví dụ: + Chủ đề “Giao thông” cho trẻ quan sát các phương tiện đang lưu thông trên đường. + Chủ đề “Cây xanh quanh bé” cho trẻ tham quan vườn rau, vườn hoa của lớp. Qua việc dạo chơi, tham quan trẻ được tắm mình trong không khí trong lành, trẻ còn được phát triển khả năng quan sát, được nghe, được phát triển tình cảm của mình qua các câu chuyện. Ví dụ: 6
Trẻ dạo chơi vườn cổ tích, trẻ được quan sát các nhân vật trong các câu chuyện cổ tích như Tấm trong câu chuyện “Tấm Cám”. Nhân vật 2 anh em trong câu chuyện “Trầu cau”….; 3.3.3. Lựa chọn và tổ chức các thí nghiệm mới lạ cho trẻ khám phá: Hiểu được tâm lý và đặc điểm lứa tuổi của trẻ. Bởi trẻ em luôn có nhu cầu tìm hiểu điều mới lạ và muốn khám phá những sự vật hiện tượng xảy ra xung quanh trẻ. Vì thế, tôi luôn tìm kiếm lựa chọn các đề tài thí nghiệm hấp dẫn, gần gũi quanh trẻ để thu hút trẻ vào hoạt động có như vậy trẻ mới thích thú tham gia vào hoạt động một cách tích cực nhất. Ví dụ 1: Chủ đề: Phương tiện giao thông Hoạt động vui chơi: HĐNT HĐCCĐ: “Làm quen một số PTGT đường thủy, đường hàng không” I. Mục tiêu Trẻ được dạo chơi ngoài trời, hít thở không khí trong lành, nhận biết được một số PTGT đường thủy, đường hàng không. Rèn kỹ năng phán đoán, kỹ năng trả lời các câu hỏi Trẻ hứng thú tham gia trò chơi, tích cực tham gia các hoạt động II. Chuẩn bị + Cho cô: Hình ảnh về một số PTGT đường thủy, đường hàng không + Cho trẻ: máy bay, chậu nước, tàu thuyền, bè mảng, giấy. III. Tiến hành Cô cho trẻ dạo chơi hít thở không khí ngoài trời. Cho trẻ quan sát hình ảnh PTGT đường thủy, PTGT đường hàng không Cho trẻ gọi tên một số PTGT đó Cho trẻ nêu đặc điểm, nơi hoạt động, ích lợi của những phương tiện đó Giới thiệu cho trẻ khám phá các phương tiện bằng việc chơi với máy bay, thả thuyền vào nước ….; Và trẻ tự nói lên cảm nhận của mình. Thông qua các hoạt động này sẽ tạo cho trẻ cơ hội được trải nghiệm, thỏa mãn nhu cầu vui chơi ở trẻ, phát triển sự tự tin, phát triển trí nhớ trẻ năng động và tích cực hơn. Khi được tiếp cận với môi trường thiên nhiên trẻ sẽ vượt qua được sự nhút nhát, thiếu tự tin của bản thân. Và bằng những kinh 7
nghiệm có được khi chơi ngoài trời sẽ giáo dục và rèn luyện cho trẻ nhiều kí năng sống khác: Luôn đặt câu hỏi theo hướng mở và cố gắng tìm kiếm câu trả lời cho các câu hỏi của mình. 3.3.4. Đa dạng hóa các trò chơi ngoài trời (TCDG, TCVĐ) a. Trò chơi vận động: Hầu hết trẻ mầm non đều rất thích được tham gia vào trò chơi, chơi giúp trẻ phát triển vận động cơ thể và đặc biệt ở những trò chơi có luật cần có sự phối hợp trong nhóm chơi để dành chiến thắng trẻ phải cố gắng rất nhiều từ đó tăng tính cạnh tranh lành mạnh và hào hứng ở trẻ. * Các trò chơi ngoài trời nhằm phát triển các giác quan: Trẻ lắng nghe các tiếng động, nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, ngửi mùi cỏ cây hoa lá, cảm nhận được ánh nắng mặt trời…; thông qua các trò chơi ai tinh mắt, đoán cây qua lá, đoán vật bằng tay, âm thanh đời sống, tai ai thính. * Các trò chơi tăng cường nhận thức của trẻ: Trẻ chơi với cát, sỏi, nước, phấn vẽ, đất đá để biết được tính chất của chúng. Chơi với lá cây như xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ. * Các trò chơi phát triển thể lực cho trẻ: Trẻ chơi các trò chơi giúp phát triển các tố chất vận động nhanh, mạnh, khéo, sự bền bỉ của cơ thể trẻ. Như trẻ chơi các trò chơi: Chạy tiếp sức, thi xem ai nhanh, kéo co…; Hay chơi chuyền bóng, bò qua ống dài, nhảy từ trên cao xuống 35cm…; nhằm ôn luyện kỹ năng đã học. * Các trò chơi ngoài trời nhằm phát triển ngôn ngữ của trẻ: Qua các trò chơi trẻ được phát triển ngôn ngữ, tăng thêm vốn từ qua việc trẻ nói lại được cách chơi, luật chơi của một số trò chơi mà trẻ đã biết, giúp trẻ nói rõ ràng, mạch lạc hơn. Đối với những trò chơi mới trẻ được nghe cô giải thích cách chơi, luật chơi thì làm cho việc nghe, hiểu và vốn từ của trẻ cũng được tăng nhanh. Để việc tổ chức hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả cao hơn nữa, ngoài việc tìm kiếm các trò chơi vận động nhằm tăng cường nhận thức và phát triển các giác quan, phát triển thể lực và ngôn ngữ cho trẻ, tôi cũng thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản như trò mèo đuổi chuột, thả đĩa ba ba, Bắt bướm, kéo co, cáo và thỏ, bịt mắt bắt dê…; Ví dụ: 8
Trò chơi “Bịt mắt bắt dê” có thể đổi tên thành “Bịt mắt tìm bạn” và thay đổi một số luật chơi để tăng thêm độ khó và sự hấp dẫn của trò chơi * Cách chơi: Một người xung phong bịt mắt bằng một chiếc khăn để không nhìn thấy, những người còn lại đứng thành vòng tròn xung quanh người bịt mắt. Mọi người chạy xung quanh người bịt mắt đến khi nào người bịt mắt hô dừng lại thì mọi người không chạy nữa, lúc này người bịt mắt sẽ đi xung quanh để bắt được ai đó, mọi người cố tránh để không bị bắt. Nếu bạn nào bị bắt mà bạn bịt mắt nói đúng tên thì bạn đó sẽ bị ra ngoài một lần chơi còn nếu đoán sai thì sẽ bị bịt mắt lại và tiếp tục làm. b. Trò chơi dân gian: Trò chơi dân gian rất đa dạng và phong phú, có những trò chơi phát triển cho trẻ tố chất nhanh mạnh như trò chơi: Rồng rắn lên mây, Mèo đuổi chuột…; Có những trò chơi rèn cho trẻ sự khéo léo, kiên trì như trò chơi: kéo co, nhảy bao bố. Còn có những trò chơi giúp phát triển trí tuệ cho trẻ như trò chơi Ô ăn quan...; Thông qua trò chơi trẻ còn được phát triển nhiều mặt như tính kỷ luật, phát triển về mặt tình cảm làm trẻ thêm gắn bó mật thiết với nhau tạo nên mối quan hệ đoàn kết trong khi chơi. Ngoài ra tôi còn sưu tầm thêm một số trò chơi dân gian mới lạ để tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời, trẻ vừa được tiếp xúc với các trò chơi của dân tộc vừa tăng sự hứng thú, tính tích cực vừa phát triển đẩy đủ các nhân cách con người. 3.3.5. Sử dụng các hình thức phong phú cho trẻ chơi tự do trong hoạt động ngoài trời Hoạt động ngoài trời chủ yếu là trẻ được vui chơi, được tự mình tham gia trải nghiệm các trò chơi, trẻ thực sự tự do chơi theo ý thích của mình, nếu trẻ thích cái gì thì trẻ sẽ hoạt động rất tích cực, vì vậy mà giáo viên cần chuẩn bị nhiều các đồ dùng đồ chơi, các nguyên liệu để trẻ có phương tiện để hoạt động như: nước, sỏi, đất, cát, khuôn các loại, lá cây, chong chóng, các loại hột hạt. Muốn có nguồn nguyên vật liệu dồi dào ngoài việc kết hợp với phụ huynh, tôi luôn cố gắng tìm kiếm các nguyên vật liệu sẳn có ở trường, hoặc tìm kiếm các đồ chơi mà trẻ thích để cung cấp kịp thời cho nhu cầu của trẻ. 9
Ví dụ: Trẻ ra sân trường thấy nhiều lá vàng cô cho trẻ thi nhau nhặt lá vàng rơi và cùng trò chuyện với nhau về lá vàng. Trẻ có thể sử dụng lá cây đó để làm con trâu hoặc làm mặt nạ, mũ đội đầu, cô có thể gợi ý giúp trẻ sáng tạo hơn...; Hoặc làm máy chụp hình từ các nguyên vật liệu mở để cho trẻ chơi trò chơi “Chụp ảnh”. Qua trò chơi chụp ảnh đó cháu tạo dáng để chụp rất dễ thương và ngộ nghĩnh. Hàng tuần tôi thường tìm kiếm các trò chơi, các loại đồ dùng mới lạ, hấp dẫn để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động. Ngoài ra tôi còn cho trẻ chơi với bể cát và nước, chuẩn bị các khuôn hình các con vật ngộ nghĩnh để trẻ tạo hình các con vật từ cát và khuôn hình đó. Trẻ vừa cảm thấy hứng thú, vừa tự mình khám phá ra điều mới lạ. Đó là cát, nước khi trộn vào nhau đặt trong một đồ vật có hình gì thì sẽ tạo ra được hình đó. Từ đó trẻ dần phát triển hơn khả năng tưởng tượng, phán đoán, phát triển các mặt một các hoàn thiện hơn. 3.3.6. Công tác tuyên truyền đến các bậc phụ huynh: Giáo dục trẻ cần phải có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường. Vì vậy phụ huynh cần biết được con em họ phát triển như thế nào, và trẻ được học những gì. Phụ huynh cũng cần nắm được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của con em họ để từ đó phụ huynh có hướng can thiệp và giúp trẻ phát triển một cách tốt nhất tại nhà, và phối hợp với nhà trường tạo cho trẻ môi trường hoạt động hiệu quả nhất. Tôi tuyên truyền với phụ huynh thông qua bảng tin của lớp, trò chuyện trong giờ đón và trả trẻ, gọi điện thoại và qua các cuộc họp phụ huynh của lớp trong năm học và tôi mời phụ huynh tham gia học cùng trẻ trong hoạt động đóng mở chủ đề. Phổ biến cho các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của việc vui chơi đối với trẻ và các chỉ số mà trẻ cần phải đạt được để phụ huynh cùng nhà trường có cách chăm sóc và tác động đến trẻ một cách toàn diện nhất. Tôi vận động phụ huynh đóng góp các nguyên vật liệu sẳn có tại gia đình để làm phong phú hơn nội dung chơi của trẻ ở trường. Và bản thân phụ huynh phải nắm rõ được sự cần thiết của việc hoạt động ngoài trời đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. 3.3.7. Tạo môi trường cho trẻ hoạt động Để việc hoạt động vui chơi cho trẻ được hoàn thiện một cách tốt nhất, thì ngoài việc tìm kiếm, xây dựng các trò chơi, các thí nghiệm mới lạ, hấp dẫn thì việc lựa chọn môi trường cho trẻ hoạt động cũng mang một ý nghĩa to lớn a. Môi trường tâm lý: 10
Tôi luôn tạo điều kiện để tất cả trẻ đều được tham gia vui chơi một cách tự nhiên. Tôi đã gần gũi, trò chuyện, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của trẻ để xây dựng mối quan hệ gắn bó, đoàn kết giữa các trẻ với nhau và giữa cô với trẻ. Tôi không thiên vị, không áp đặt trẻ, luôn tạo cơ hội để trẻ được bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của mình, giải quyết kịp thời các xung đột xảy ra giữa các trẻ một cách công bằng nhất. b. Môi trường tự nhiên bên ngoài lớp học: Tôi luôn tạo môi trường thực sự hấp dẫn lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động, tạo thêm các môi trường hình dạng và số với các hình ảnh ngộ nghĩnh để khi trẻ nhìn thấy trẻ cảm thấy hứng thú và mong muốn được tham gia hoạt động ngay. Sân trường luôn được đảm bảo vệ sinh an toàn, không có các vật sắc nhọn, các vật có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Luôn chăm sóc, tạo vườn hoa, vườn rau tươi tốt để kích thích trẻ tham gia hoạt động như hoạt động tham quan sân trường, tham quan vườn rau, vườn hoa…; Với những biện pháp trên đến tháng 5 năm 2016 trẻ có những biểu hiện và kết quả sau: * Đối với trẻ: Trẻ tham gia hoạt động ngoài trời một cách tích cực và hứng thú hơn, trẻ có khả năng giao tiếp mạnh dạn hơn, trẻ thể hiện được ý kiến cá nhân, nói lên được suy nghĩ của bản thân, sử dụng các đồ dùng khéo léo hơn và có vốn hiểu biết nhất định về thế giới xung quanh trẻ. Trẻ biết thể hiện tình cảm giao lưu bạn bè, giữa trẻ và cô cũng gần gũi hơn, trẻ thích chơi cùng bạn và biết được nhiệm vụ của mình và của bạn. Trẻ có thái độ tự giác và hứng thú trong khi chơi. Sự ham hiểu biết, thích thú tò mò tìm hiểu thế giới xung quanh, các sự vật hiện tượng quanh trẻ cũng được thể hiện một cách rõ rệt Trẻ hứng thú và tích cực hưởng ứng theo hoạt động của trò chơi, tôi nhận thấy đa số cháu trở nên nhanh nhẹn và chủ động hơn trong các hoạt động chơi và học. Cháu không còn rụt rè, nhút nhát như đầu năm học. Hơn nữa nhận thức của cháu về thế giới xung quanh cũng phát triển rõ rệt, cháu chăm học hơn và luôn chủ động khám phá về thế giới xung quanh, luôn tìm cách đặt và tìm các câu trả lời cho những thắc mắc của bản thân trẻ và của bạn. Mặc khác các cháu đã nắm được một số kiến thức khoa học, kiến thức xã hội khi tham gia tích cực vào các hoạt động thiên nhiên, hoạt động vui chơi ngoài trời. 11
* Đối với giáo viên Bản thân đã nắm chắc nội dung và phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ. Nâng cao tay nghề trong việc làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động chơi ngoài trời. Luôn tìm tòi và sưu tầm những trò chơi, những đề tài khám phá mới, hấp dẫn để thu hút trẻ tham gia trải nghiệm Tôi luôn có hướng thay đổi cách hướng dẫn để trẻ được tham gia hoạt động ngoài trời một cách thích thú và hấp dẫn nhất. Luôn nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến và sở thích của trẻ. Từ ý kiến và sở thích của trẻ để giúp trẻ phát triển theo mục tiêu và đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Tôi tạo được lòng tin đối với phụ huynh và được phụ huynh đồng tình ủng hộ mang đến lớp nhiều nguyên vật liệu mở để cô và trẻ cùng làm đồ dùng. Kết hợp với phụ huynh để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở gia đình và nhà trường. * Đối với phụ huynh Phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc cho trẻ tham gia hoạt động vui chơi đặc biệt là hoạt động vui chơi ngoài trời thay vì bắt trẻ phải tập viết và biết đọc theo như một số quan niệm sai lầm của phụ huynh trước kia . Phụ huynh hiểu được rằng trẻ vừa được chơi nhưng lại vừa được học, được trải nghiệm và khám phá thế giới xung quanh. Vì thế các bậc phụ huynh luôn thân thiện, quan tâm ngày càng nhiều đến nhà trường, cô giáo, con em mình. Phụ huynh đóng góp nhiều nguyên vật liệu phế thải để giáo viên cùng trẻ làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ. Phụ huynh luôn kết hợp với giáo viên, nhà trường để giáo dục con tốt. Nội dung Khảo sát đầu năm Kết quả cuối năm Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú tích cực tham gia 10/12 83.3% 12/12 100% hoạt động ngoài trời. Trẻ mạnh dạn, tự tin. 9/12 75% 11/12 92% Trẻ độc lập hoạt động, thể 6/12 50% 11/12 92% hiện được ý muốn bản thân. 12
3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa của đề tài: Việc cho trẻ tham gia hoạt động vui chơi ngoài trời là một hoạt động vô cùng quan trọng hằng ngày đối với trẻ. Nó không chỉ thỏa mãn được nhu cầu chơi của trẻ mà còn nhằm phát triển các mặt khác của một nhân cách toàn diện, góp phần quan trọng vào việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Việc làm này không chỉ có ý nghĩa lớn lao đối với trẻ mà cũng có ý nghĩa to lớn đối với các giáo viên Mầm non. Bản thân giáo viên cần nắm vững những nội dung chương trình và thường xuyên mở rộng nội dung chương trình, luôn khắc phục mọi khó khăn để tổ chức cho trẻ được hoạt động vui chơi ngoài trời hằng ngày. Tôi đã không ngừng tìm tòi và tổ chức các hoạt động khám phá, thí nghiệm, các trò chơi mang tính mới lạ, hấp dẫn, kích thích trẻ tham gia hoạt động một cách tích cực. Tôi xây dựng các hoạt động ngoài trời vừa mang tính định hướng của giáo viên nhưng vẫn đảm bảo được sự thích thú của trẻ khi tham gia vào hoạt động chơi, trẻ không cảm thấy gò bó và mất đi sự hứng thú. Để thực hiện tốt chương trình giáo dục Mầm non, các hoạt động cho trẻ tham gia cần sự mới lạ, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ. Vì thế đòi hỏi tôi cần tích cực tìm tòi học hỏi thêm nhiều hơn nữa . Sau khi đưa ra các biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ tôi thấy trẻ tham gia vào hoạt động một cách tự nhiên, thích thú và sôi nổi hơn, phát huy được tính tích cực ở trẻ và tất cả các trẻ đều được hoạt động tự lập và sáng tạo hơn. Cháu biết suy nghĩ và đặt ra nhiều câu hỏi suy luận lý thú cho cả cô và trẻ khác cùng suy nghĩ trả lời. Trẻ nhận thức được rằng ra ngoài chơi không chỉ là chơi các loại đồ chơi có sẳn trong sân trường, mà ngoài trời còn là không gian để khám phá các điều mới lạ trong thiên nhiên xung quanh mình. Cháu cảm thấy mạnh dạn và tự tin hơn rất nhiều trong việc giao tiếp, thói quen lao động tự phục vụ của trẻ cũng tốt hơn. Không những thế ở trẻ còn hình thành những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt động với các bạn tốt hơn, khả năng tự kiềm chế, nhường nhịn và biết giúp đỡ bạn. Đó là niềm vui không chỉ dành cho các bậc cha mẹ mà còn là niềm vui lớn của cô giáo mầm non, của những người làm công tác giáo dục. 13
3.2. Kiến nghị, đề xuất: Để góp phần vào việc tổ chức tốt hoạt động vui chơi ngoài trời, tôi mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị sau: * Đối với ngành giáo dục: Duy trì, tổ chức bồi dường thường xuyên cho các giáo viên Mầm non về chuyên đề HĐVC để giúp giáo viên nắm bắt, tiếp cận những vấn đề đổi mới. Bổ sung, hỗ trợ tài liệu mới trong và ngoài nước để giáo viên được học hỏi, tiếp cận những cái mới. Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan, học tập kinh nghiệm những đơn vị có mô hình hay. Tôi rất mong được sự quan tâm của cấp trên tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí để nhà trường mua thêm một số đồ dùng đồ chơi ngoài trời hấp dẫn cho trẻ. * Đối với nhà trường: Tạo điều kiện cho giáo viên được học hỏi kinh nghiệm để nâng cao nghiệp vụ như việc làm đồ dùng đồ chơi, sưu tầm trò chơi, đồng dao, hò vè mới lạ…; Thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng, tập huấn, dự giờ rút kinh nghiệm giúp cho giáo viên nắm vững chuyên môn nghiệp vụ và tiếp thu phương pháp mới để đưa ra biện pháp thực hiện hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ được tốt hơn. Trên đây là một số biện pháp, kinh nghiệm mà tôi đã thực hiện nhằm nâng cao chất lượng “ tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ 45 tuổi ở trường mầm non” mà tôi đã thực hiện trong thời gian qua. Bản thân rất mong được sự góp ý, bổ sung của hội đồng khoa học xét để sáng kiến kinh nghiệm của tôi mang tính khả thi cao góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác dạy học có chất lượng và hiệu quả tốt hơn đáp ứng được yêu cầu chăm sóc, giáo dục trẻ trong giai đoạn hiện nay. 14