Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi C1 ở trường Mầm non Yên Lạc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi C1 ở trường Mầm non Yên Lạc" nhằm thoả mãn trí tò mò của trẻ, giải đáp phần nào những thắc mắc và giúp trẻ tự tin, chủ động hơn trong các hoạt động. Nhờ đó kích thích trẻ phát triển các thao tác tư duy: Quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá, khả năng tranh luận, phán đoán, tăng cường khả năng ngôn ngữ và tư duy lôgic phát triển. tình yêu về thế giới xung quanh, tình yêu trong cuộc sống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi C1 ở trường Mầm non Yên Lạc

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GD&ĐT NHƯ THANH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KHOA HỌC CHO TRẺ MẪU GIÁO 3-4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON YÊN LẠC Người thực hiện: Lường Thị Quý Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Yên Lạc SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn THANH HÓA, NĂM 2022
MỤC LỤC 1. MỞ ĐẦU.....................................................................................(Trang 1) 1.1. Lí do chọn đề tài.……………………………………………….. .. (Trang 1) 1.2 Mục đích nghiên cứu:………………………..……………………...(Trang 2) 1.3. Đối tượng nghiên cứu:…………………………………………….. (Trang 2) 1.4. Phương pháp nghiên cứu. ………………………………………. . .(Trang 2) 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. .................................(Trang 2) 2.1 Cơ sở lí luận: :……………………………………………..……….( Trang 2) 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm...........(Trang 3) 2.2.3. Kết quả thực trạng:.........................................................................(Trang 3) 2. 3. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi. ............................................................................ .(Trang 4) 2.3.1. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ: ........................................... ....(Trang 4) 2.3.2. : Tổ chức các hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm. ......................................................................................................... ..... (Trang 6) 2.3.3. Lồng ghép hoạt động khám phá khoa học vào trong các môn học. ................................................................................................................(Trang 9) 2.3.4. Đưa trò chơi vào hoạt động khám phá khoa học. ........................(Trang 9) 2.3.5. Nâng cao kỹ năng quan sát, so sánh và phân loại ở trẻ................(Trang 11) 2.3.6. Bồi dưỡng , động viên, tuyên dương, khích lệ trẻ . ................ (Trang 12) 2.4. Hiệu quả đạt được: ........................................................................( Trang 12) 3. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ:...............................................................(Trang 13) 3.1. Kết luận: :.................................................................................. .. (Trang 13) 3.2. Kiến nghị: :..................................................................................... (Trang 14)
1. MỞ ĐẦU 1. 1. Lý do chọn đề tài: Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm một vị trí hết sức quan trọng, và đây cũng là một ngành học đặt nền móng đầu tiên cho việc hình thành nhân cách, trí tuệ của trẻ. Để giúp trẻ phát triển toàn diện, nhận thức đúng đắn về thế giới xung quanh ta không thể không nói đến hoạt động “ Cho trẻ làm quen với khám phá khoa học” . Ở bộ môn này trẻ được hoạt động để khám phá thế giới xung quanh, khơi gợi ở trẻ sự thích thú, và đam mê thế giới xung quanh trẻ. Thông qua hoạt động này giúp trẻ dần hình thành và giúp trẻ các kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích tổng hợp, khái quát và tạo nên những đam mê được tìm hiểu khoa học. Hoạt động khám phá khoa học cũng là một trong những hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Qua quá trình khám phá khoa học về các sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ được tiếp xúc với các đối tượng, điều đó làm thoả mãn tính tò mỏ, lòng ham hiểu biết , kích thích và nuôi dưỡng hứng thú của trẻ mở cho trẻ cánh cửa bước vào thế giới rộng lớn hơn. Thông qua hoạt động này trẻ được trực tiếp thao tác, hành động, hoạt động với đối tượng, trẻ dược thử và sai, được sử dụng các giác quan để khám phá nhờ đó mà quá trình tâm lí: Cảm giác, tri giác, tư duy... được rèn luyện, phát triển. Khám phá khoa học góp phần hình thành ở trẻ những biểu tượng đúng đắn về các sự vật, hiện tượng xung quanh, đặt ra nhiệm vụ nhận thức đòi hỏitrẻ giải quyết, đưa ra dự đoán... Do vậy tính đọc lập, chủ động, tích cực, tự giác, sáng tạo của trẻ phát triển. Nhận thức của trẻ ở lứa tuổi 3-4 tuổi thích các hoạt động chân tay và khám phá bằng các giác quan. Một số trẻ lại hay đặt câu hỏi như “ tại sao?” “Vì sao?”, “ sao lại thế”... và khả năng nhận thức của trẻ được phát triển thông qua việc tiếp xúc, tìm hiểu các đồ dùng, đồ chơi và các nguyên vật liệu qua các hoạt động tìm hiểu cây cối, con vật, đồ vật, các hiện tượng tự nhiên... và những cô giáo mầm non là những người góp phần vào việc giáo dục để giải tỏa được những tâm lí đó của trẻ. Từ đó, trẻ có cơ hội được nghe, nhìn, nếm, ngửi, sờ, ... các sự vật. Tuy nhiên đây là một môn học khó không chỉ với trẻ mà cả đối với cô giáo. bởi trong quá trình cho trẻ hoạt động cô giáo phải cung cấp đến trẻ những kiến thức chính xác, cụ thể. Đây còn là tiết học rất khô khan, nếu cô không linh hoạt trong phương pháp giảng dạy và hình thức tổ chức trẻ sẻ bị nhàm chán, hoạt động một cách thụ động bắt trước. Các loại đồ dùng, đồ chơi để trẻ hoạt động khám phá khoa học chưa nhiều, chưa phong phú. Việc tìm kiếm các loại tài liệu hướng dẫn trẻ hoạt động khám phá khoa học, và các trò chơi thực nghiệm gần gũi trẻ gặp nhiều hạn chế. Vì vậy trẻ chưa tự tin, chủ động trong các hoạt động khám phá khoa học. Một vấn đề đặt ra là : Làm thế nào để hoạt động khám phá khoa học đạt hiệu quả cao nhất? ý thức được tầm quan trọng đó. Tôi suy nghĩ, trăn trở rất nhiều về vấn đề này, song tôi luôn tìm tòi, học hỏi và mạnh dạn áp dụng những sáng tạo mới trong việc tổ chức các hoạt động trên trẻ , đặc biệt là trong hoạt động khám phá khoa học . Tôi luôn mong muốn mỗi giờ học là
những giây phút trẻ được hoạt động thích thú, bổ ích, là trung tâm của mọi hoạt động. Do vậy qua quá trình tìm tòi nghiên cứu và thử nghiệm năm học vừa qua tôi đã tích luỹ được “Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi C1 ở trường Mầm non Yên Lạc ”. Nhằm nâng cao chất lượng cho bộ môn khám khá khoa học làm đề tài nghiên cứu của mình. 1. 2. Mục đích nghiên cứu đề tài : Áp dụng những những kinh nghiệm, biện pháp của bản thân và đồng nghiệp nhằm không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học môn khám phá khoa học. Khám phá khoa học có tác dụng giáo dục về mọi mặt, giúp trẻ phát triển toàn diện: Đức, trí, thể, mỹ, ngôn ngữ. Hoạt động này là phương tiện để trẻ được giao tiếp và làm quen với thế giới xung quanh, qua đó trẻ được giao lưu, bày tỏ nguyện vọng của mình,đồng thời là công cụ tư duy của trẻ. Chính vì vậy cô giáo phải là người giúp trẻ có nhận thức đúng đắn về sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, nhằm thoả mãn trí tò mò của trẻ, giải đáp phần nào những thắc mắc và giúp trẻ tự tin, chủ động hơn trong các hoạt động. Nhờ đó kích thích trẻ phát triển các thao tác tư duy: Quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá, khả năng tranh luận, phán đoán, tăng cường khả năng ngôn ngữ và tư duy lôgic phát triển. tình yêu về thế giới xung quanh, tình yêu trong cuộc sống. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi C1 ở trường Mầm non Yên Lạc 1.4. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã sử dụng một số phương pháp sau: Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.Phương pháp này nhằm thu thập các tài liệu, sách báo, có liên quan để nghiên cứu, sau đó tôi đọc , phân tích tổng hợp, hệ thống hóa tài liệu có liên quan đến để nâng cao hiệu quả trong giờ khám phá khoa học ở trường mầm non. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế và thu thập thông tin. Ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch cụ thể việc khảo sát trẻ về giờ hoạt động khám phá khoa học của trẻ và đánh giá việc trẻ thực hiện hiệu quả giờ hoạt động khám phá khoa học . Phương pháp tổng hợp dữ liệu, thống kê, sử lý số liệu . Với kết quả thu được từ việc khảo sát đầu năm tôi đã tổng hợp được có bao nhiêu cháu đạt và chưa đạt tôi đã dùng phương pháp này để sử lý số liệu. 2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2. 1. Cơ sở lí luận: Khám phá khoa học là quan sát những sự vật, hiện tượng sảy ra xung quanh trẻ, nhằm phân tích, giải thích, cách thức hoạt động, sự tồn tại của sự vật hiện tượng đó. Dưới đôi mắt của trẻ thơ khám phá khoa học vô cùng đơn giãn, đó là cả một bầu trời thú vị cần khám phá. Hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mầm non, đặc biệt trẻ 3 – 4 tuổi có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động này nhằm thể hiện sự thích thú và đam mê
khám phá sẻ nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên trong trẻ và đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ: Dần hình thành và phát triển các kỷ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát và những đám mê được tìm hiểu khoa học. Cho trẻ làm quen với thế giới xung quanh từ tuổi mầm non đặc biệt là trẻ 3 -4 tuổi là việc làm vô cùng đúng đắn và cần thiết, vì đó chính là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm chất năng lực hoạt động cho mình . Hoạt động khám phá khoa học là phương thức hoạt động gắn bó giữa giáo viên với trẻ nhằm tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thế giới xung quanh để trẻ thích ứng với môi trường, nhận thức đúng đắn về môi trường, tích cực tham gia cải tạo môi trường thoả mãn nhu cầu khám phá và phát triển bản thân trẻ Thông qua hoạt động “Khám phá khoa học ” trẻ hình thành những biểu tượng ban đầu về màu sắc, hình dạng, kích thước, đặc điểm … để sau này trẻ vững vàng tự tin hơn khi tiếp nhận những kiến thức mới hơn ở giai đoạn tiếp theo. Cùng với sự đổi mới đó tôi nhận thấy rằng muốn có các cháu phát triển và học tốt môn “ Khám phá khoa học” ở các lớp tiếp theo thì trước tiên các cháu phải được phát triển một cách toàn diện từ lớp mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi, từ nhận thức đó mà trong khi dạy trẻ, tôi luôn nhận thức rằng tất trẻ đều phải được học, được hoạt động, mọi hoạt động của trẻ phải là chủ đạo, cô giáo chỉ là người hướng dẫn, dẫn dắt trẻ . Vì vậy mà tôi nhận thức rằng muốn cho trẻ phát triển toàn diện thì trước hết cô giáo cần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ở các độ tuổi đặc biệt là ở nhóm lớp mẫu giáo bé 3- 4 tuổi. Cô giáo cần quan tâm đến nhu cầu, hứng thú, của trẻ, tận dụng các biện pháp , các cơ hội trong cuộc sống, cho trẻ được trãi nghiệm trong cảm xúc, tích luỹ kinh nghiệm để đi đến hiểu biết bản chất của sự việc hiện tượng và các kỹ năng sống phù hợp. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Trong năm học 2021 – 2022 tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công giảng dạy lớp mẫu giáo bé 3-4 C1 tuổi có tổng số 22 cháu, qua việc tổ chức các hoạt động đặc biệt là hoạt động khám phá khoa học cho trẻ. Tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn sau: 2.2.1. Thuận lợi: Ban giám hiệu trường mầm non Yên Lạc luôn sát cánh cùng giáo viên giúp chúng tôi vượt qua khó khăn, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ. Luôn khuyến khích giáo viên phát huy khả năng tìm tòi, sáng tạo, nâng cao chất lượng giáo dục. Đồng thời tôi có được sự ủng hộ và giúp đỡ nhiệt tình của các bậc phụ huynh. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi được trang bị khá đầy đủ. Trường mầm non Yên Lạc năm học này tiếp tục thực hiện “ Chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm ” phát huy tính chủ động, tích cực của giáo viên. Tổ chuyên môn thường xuyên tổ chức cho chị em đi dự giờ đồng nghiệp và họp nhận xét, rút kinh nghiệm . Bên cạnh đó, trong trường luôn có tinh thần giúp đỡ nhau trong viêc chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho giảng dạy. Tôi được nhà trường giao phụ trách lớp mẫu 3-4 tuổi C1 với nhiều trẻ thông minh và rất ham hiểu biết. 2.2.2. Khó khăn:
Dân trên địa bàn chủ yêu là dân nông nghiệp, hoàn cảnh sống của trẻ không đồng đều, nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn chưa thực sự quan tâm và đầu tư cho việc học tập của trẻ. Đồ dùng, đồ chơi nhiều song chủ yếu là đồ nhựa, sốp không hấp dẫn trẻ và chưa đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay. Tuy 100% trẻ trong lớp cùng độ tuổi song khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều. Nhiều trẻ ham chơi hiếu động, bên cạnh đó còn có một số trẻ nhút nhát, chậm chạp. Nên hiệu quả hoạt động còn thấp. Giáo viên mầm non còn khó khăn về nhiều mặt . Hơn nữa, thời gian làm viêc quá nhiều, chúng tôi có rất ít thời gian để nghiên cứu tài liệu và làm đồ dùng phục vụ cho giảng dạy. 2.2.3. Kết quả thực trạng: Trước khi thực hiện đề tài tôi đã có những tiết cho trẻ làm quen với khám phá khoa học, tôi thấy vốn biểu tượng về thế giới xung quanh của trẻ ít. Từ những lí do nêu trên tôi tiến hành khảo sát trên trẻ ở lớp 3 - 4 tuổi đạt kết quả như sau: TT Nội dung khảo sát Tổng Đạt Tỉ lệ % CĐ Tỉ lệ % Số trẻ 1 Khả năng quan sát và tìm hiểu khám phá của trẻ. 22 12 50% 12 50% 2 Khả năng so sánh và phân 22 13 59% 11 41% loại đối tượng của trẻ. 3 Khả năng phân tích, suy 22 12 50% 12 50% luận và phán đoán của trẻ. 4 Khả năng vận dụng kinh nghiệm, trải nghiệm của 22 12 50% 12 50% trẻ. 5 Trẻ hứng thú tham gia vào 22 12 50% 12 50% môn học Từ những kết quả nêu trên tôi suy nghĩ để tìm ra một số biện pháp để hoạt động “Khám phá khoa học” đạt hiệu quả cao hơn. Từ đó nâng dần khả năng quan sát, so sánh và phân loại cho trẻ, làm phong phú biểu tượng môi trường xung quanh trẻ. Dựa vào vốn kiến thức đã học và được bồi dưỡng chuyên môn tôi đã tìm ra một số biện pháp sau: 2. 3. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi. 2.3.1. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ Môi trường là yếu tố trực tiếp tác động hằng ngày đến trẻ, cung cấp nhiều cơ hội học tập và vui chơi của trẻ. Nói đến môi trường cho trẻ hoạt động điều đầu tiên tôi nghĩ và làm đố chính là xây dựng môi trường bên trong lớp học: Trang trí lớp đảm bảo tính thẩm mĩ, thân thiện và phù hợp với nội dung chủ đề . Ngoài ra tôi còn sưu tầm các nguyên vật liệu cũ: Tranh, ảnh, họa báo… để trang trí hay làm đồ dùng, đồ chơi phục phụ cho việc dạy và học. Bên cạnh đó tôi rất chú ý đến cách bố trí các khu vực hoạt động cho trẻ: Các khu cực hoạt động mang tính mở, linh hoạt, tạo điều kiện cho trẻ được dể dàng hoạt động như đồ dùng để nơi trẻ dễ lấy, dễ với, vừa tầm tay của trẻ đồng thời cô cũng để dàng
quan sát được trẻ khi trẻ hoạt động, hơn nữa những loại đồ dùng này tôi làm đêu mang tính mở để dể dàng thay đổi luân phiên trong các chủ đề. Trong các giờ cho trẻ hoạt động khám phá khoa học tôi luôn sử dụng vật thật cho trẻ dể tìm hiểu như : Bể cá, hay vỏ chai, vỏ sò, tôm, cá, …đối với chủ đề động vật. Đối với chủ đề thực vật tôi chuẩn bị các loại hạt cây, rau, củ, quả và, chậu gieo hạt những hạt giống dể nảy mầm, … Việc sử dùng đồ dùng trực quan đây là tiền đề vô cùng quan trọng trong họat động khám phá khoa học. Không có đồ dùng, đồ chơi thì không thể tổ chức hoạt động. Không có không gian hoạt động phù hợp thì hiệu quả hoạt động sẽ thấp. Do đó tôi đặc biệt cố gắng trong việc làm đồ dùng, đồ chơi và tạo không gian tổ chức hoạt động. Bên cạnh những tranh, ảnh, lô tô được nhà trường cấp tôi còn phải tự làm đồ dùng phục phụ cho tết dạy như: làm cây , hoa lá, con vật, xây dựng mô hình…. Những chai nước ngọt, nước côca tôi cắt lây hai phần đáy chai làm thành các loại quả. Tận dụng những thùng xốp vứt đi tôi cắt thành những củ cà rốt. hay những quả bong nhỏ màu xanh tôi dùng giấy màu xốp cắt đán thêm tạo thành những củ xu hào, dùng những que kem ghép và dán thành những ngôi nhà… Những loại đồ dùng, đồ chơi này dùng để phục vụ trong chủ đề “Thế giới thực vật”, chủ đề “gia đình”. Ở chủ đề “ Phương tiện giao thông” tôi dùng các hộp sữa tươi trẻ uống hết tôi làm thành những chiếc xe ôt tô, đoàn tầu…Dùng hộp sữa chua làm mũ cho búp bê, làm con lợn, làm con voi tử hộp sữ bột… Điều đáng lưu ý khi làm đồ dùng, đồ chơi tôi không làm quá bé hay quá to, đồ dùng của cô và trẻ cô kích thước khác nhau. Đồ dùng, đồ chơi làm từ những nguyên vật liệu dễ kiếm, rẻ tiền, tận dụng phế liệu và đảm bảo an toàn cho trẻ. Tôi tự tìm kiếm thu thập và vận động phụ huynh ủng hộ , làm cùng. Để tạo được không khí thoải mái cho trẻ sau những giờ hoạt động tôi hướng dẫn và làm cùng trẻ, khích lệ trẻ sáng tạo ra đồ dùng , đồ chơi mới như: Tranh vẽ về con vật, cỏ cây, hoa,lá hoặc những sản phẩm nặn những đồ vật xung quanh trẻ, các sản phẩm tạo hình, tranh từ những phế liệu.Nhặt những loại lá như lá mít,lá vú sữa làm con trâu, lá chuối làm kèn, lá dừa làm đồng hồ… cô và trẻ cùng làm thể hiện vốn hiểu biết phong phú của trẻ về khám phá khoa học. Qua những hoạt động như thế này vừa giúp trẻ có ý thức trong việc giữ sạch trường lớp, vừa có những kỹ năng tạo hình như xé, buộc, cuộn…Khi tiến hành tết học cho trẻ “ Trò chuyện về vườn cây ăn quả gia đình bé” bằng các nguyên vật liệu tự tạo tôi xây dựng mô hình vườn cây ăn quả: Một số loại cây ăn quả khác nhau, ngôi nhà, người làm vườn, cây, cỏ, chim…để trẻ đi quan sát. Cùng với đó là việc xây dựng góc “bé với thiên nhiên ” , góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt động chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, bắt sâu, tưới nước, ngoài ra còn là nơi tìm đọc các loại sách về thiên nhiên, các tranh ảnh về thế giới tự nhiên. Trẻ được chơi với cát, nước,..Làm các thí nghiệm “ Sự lớn lên của cây”… Tôi xây dựng góc thiên nhiên có các cây xanh như: cây đu đủ , cây hoa giấy, hoa cúc, hoa bỏng…Đây là những loại hoa quen thuộc và gần gũi với trẻ, tuỳ thuộc theo mùa để tôi lựa chon các loài hoa trồng để cây dể phát triển. Bên
cạnh đó là mô hình để trẻ được chơi với cát và nước, làm những bể cá…Tùy vào những chủ đề, chủ điềm để tôi xây dựng góc thiên nhiên cho phù hợp. Ví dụ: Chủ đề các hiện tượng tự nhiên,tôi xây dựng góc có nhiều cây xanh, mô hình vui chơi có cát, sỏi, nước để trẻ được chơi được trãi nghiệm. Chủ đề “thực vật” tôi gieo hạt rau, trồng cây xanh…Chủ đề “ Động vật” tôi thả cá, tôm, cua, ốc… Bên cạnh những đồ dùng, đồ chơi tự tạo, trẻ được trãi nghiệm bằng vật thật, tôi còn sưu tầm những hình ảnh sống động qua video để trình chiếu cho trẻ xem. Với những đồ dùng, đồ chơi tự tạo cùng với việc áp dụng công nghệ thông tin vào trong tiết dạy bản thân tôi thấy trẻ rất hào hứng, hứng thú hoạt động, giúp trẻ hiểu biết nhiều, quan sát tốt, tìm nhanh các vật mẫu cô đưa ra, khả năng so sánh, phân loại cũng rất rỏ ràng, ngôn ngữ cũng phát triễn, tư duy của trẻ cũng nhanh và chính xác hơn. Song song với việc xây dựng cơ sở vật chất tạo môi trường hoạt động cho trẻ tôi luôn dành sự quan tâm, dành sự yêu thương cho trẻ. Đặc biệt hơn đối với tất cả trẻ trong lớp luôn được tôi đối xử công bằng, luôn lắng nghe những ý kiến bày tỏ cảm xúc và khả năng nhận biết của trẻ. Như vậy trẻ không chỉ nhận thức tốt trong hoạt động khám phá khoa học mà trẻ còn có được các kỉ năng xã hội như: Giao tiếp, mạnh dạn, tự tin…Đó là những yếu tố giúp trẻ phát triển toàn diện. 2.3.2. Tổ chức các hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm. * Hoạt động thông qua tiết học. Khám phá khoa thông qua tiết học là hoạt động chủ đạo và vô cùng quan bởi thông qua hình thức này cô giáo phải cung cấp đến trẻ những kiến thức giúp trẻ ghi nhớ lâu hơn, nhiều hơn, kích thích tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. nhưng để làm thế nào giúp trẻ hoạt động tích cực trong tiết học lại là câu hỏi đặt ra cho tôi. Qua quá trình nghiên cứu tôi nhận thấy rằng hoạt động tổ chức trên tiết học là hoạt động tích cực tạo được hứng thú cho trẻ. Đây là môn học cung cấp rất nhiều kiến thức cho trẻ, để tránh cho việc cô giáo nói trẻ ở dưới làm theo một cách thụ động dẫn đến tiết học sẻ diễn ra một cách nhàm chán, buồn tẻ, thay vào những việc đó cô cần phải tổ chức tiết học sôi nổi để tất cả trẻ đêù được hoạt động tích cực và tất cả trẻ vừa được học, vừa được chơi trong một tiết học khi đó mội hoạt động của trẻ là trung tâm, còn cô giáo chỉ là người hướng dẫn, quan sát, theo dõi và đưa ra kết quả cuối cùng, tránh gánh nặng tâm lí cho trẻ. Ví dụ: Ở chủ đề gia đình cho trẻ “ Phân loại đồ dùng gia đình theo công dụng và chất liệu”. Tôi tổ chức cho trẻ tham gia chương trình “Ở nhà chủ nhật” Với các gia đình tham gia. Cô cho các gia đình đi siêu thị quan sát, trò chuyện vền các loại đồ dùng trong gia đình, Cô hướng dẫn trẻ mùa một số loại đồ dùng: Bát, đĩa, thìa, ca, cốc, chén.. bằng các nguyên vật liệu khác nhau. Phần chơi thứ nhất: Gia đình nhanh trí ( Quan sát, đàm thoại) . Ở phần chơi này cô cho các gia đình lần lượt quan sát đồ dùng trẻ vừa mua được, khi cô
đưa ra hệ thống câu hỏi đàm thoại, các gia đình phải dùng sắc xô hoặc còi để dành quyền trả lời, gia đình nào dùng tín hiệu trước sẻ dành quyền trả lời trước, nếu không trả lời được sẻ phải nhường quyền trả lời cho gia đình tiếp theo. Gia đình nào trả lời đúng sẻ thưởng một hoa. Sau phần chơi này cô cho trẻ quan sát 1 -2 phút các loại đồ dùng khác qua video. Phần chơi thứ hai: Gia đình tài giỏi ( Phân loại đồ dùng theo công dụng và chất liệu). Phần chơi này các gia đình chơi thành hai vòng. Vòng 1: Phân loại đồ dùng theo công dụng: Gia đình số 1: Tìm đồ dùng để ăn.: Bát, đĩa, thìa, ... Gia đình số 2: Tìm đồ dùng để uống: Chén,ca cốc, ấm... Sau vòng chơi các gia đình đổi nhiệm vụ cho nhau. Vòng 2: Phân loại đồ dùng theo chất liệu: Các gia đình tìm mua đồ dùng bằng nhựa, sứ, thủy tinh theo sự phân công của cô giáo. Như vậy cho đến hết tiết học cùng một lúc trẻ vừa được học, vừa được chơi, trẻ không có cảm giác mệt mỏi, nhàm chán. Trong mọi tiết học tất cả trẻ phải lá hoạt động trung tâm, ngoài việc cô giải thích bằng lời nói cho trẻ hiểu cô giáo phải cho trẻ thực hành, trãi nghiệm một số hoạt động đơn giãn, quan trọng hơn để tất cả trẻ đều được hoạt động, tôi chia lớp ra thành những nhóm nhỏ ( 7 – 8 trẻ một nhóm) .Điều này không chỉ tạo được hứng thú cho trẻ hoạt động tích cực mà còn giúp trẻ khắc sâu biểu tượng ghi nhớ về các sự vật, hiện tượng diễn ra xung quanh trẻ, kích thích tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. Ví dụ: Trong giờ cho trẻ hoạt động trò chuyện “ Sự kì diệu của nước”, chủ đề “nước và hiện tượng tự nhiên” Trước tiên tôi chia trẻ thành 4 nhóm mỗi nhóm một chiếc túi bóng nước đã đông đá để trẻ khám phá. Cô hỏi từng nhóm những điều trẻ đã khám phá được: “ Con thấy nước đá như thế nào? ( cứng, lạnh, mát)” , ở câu hỏi nay tôi tạo cơ hội cho nhiều trẻ trong nhóm được nêu nhận xét, chú ý những trẻ ít mạnh dạn. Sau đó cô kết luận: “ Nước cho vào tủ lạnh sẻ đông thành nước đá và nước đá chính là nước ở dạng rắn. Tiếp theo tôi lại yêu cầu mỗi nhóm 4 trẻ lấy đồ dùng đã chuẩn bị : Chậu đựng nước, vỏ chai nhựa, li nhựa, rổ nhựa nhỏ. Cả ngóm thực hành: + Dùng tay cầm nắm lấy nước + Dùng li múc ước đổ vào chai + Dùng rổ múc nước + Dùng ly múc nước đổ vào rổ Trong quá trình trẻ thực hiện cô yêu cầu các nhóm nhận xét kết quả vừa thực hành (Nước không cầm, nắm được, nước đổ vào rổ chảy xuống các lỗ..) Cô đưa ra câu hỏi: Vì sao mình không cầm, nắm được nước? Đổ nước vào rổ lại chảy hết? Cô kết luân nước là chất lỏng nên không thể cầm nắm được. Với cách tổ chức hoạt động như vây tôi thấy trẻ rất hào hứng tham gia, trẻ là hoạt động trung tâm, tất cá trẻ đều được hoạt động từ đầu đến hết tiết học, còn cô giáo chỉ là người hướng dẫn và đưa ra kết quả cuối cùng
* Thông qua hoạt động ngoài trời. Giờ hoạt động ngoài trời là giờ trẻ tích lũy được nhiều kinh nghiêm, kiến thức về thiên nhiên: Mưa, nắng, gió…thì bầu trời thay đổi như thế nào? Thời tiết ra sao? Hoặc trong giờ hoạt động có chủ đích “ Tìm hiểu về hoa cúc mặt trời” trẻ sẻ biết được tại sao hoa lại có tên như vậy.Tôi đã tìm những bông hoa già, có nhị, có hạt kết thành màu đen lấy cho trẻ xem để trẻ biÕt được cây đó lớn lên tư hạt. Qua các buổi dạo chơi ,thăm quan , hoạt động ngoài trời , dã ngoại … khi trẻ quan sát tôi hướng trẻ sử dụng mọi giác quan để trẻ có thể chỉ ra chọn vẹn đối tượng đó . Ví dụ 1. : Cô và trẻ quan sát cây hoa hồng, hướng trẻ nhận biết màu sắc cánh hoa. Cho trẻ sờ cánh hoa thấy mịn và nhẵn, các mép của lá có răng cưa. Đưa hoa nên ngửi có mùi thơm . Ví dụ 2: Trò chuyện quan sát con cá Chuẩn bị: 1 chậu nước. Thả 5 -7 con cá vào chậu. Thức ăn cho cá. Tiến hành: Cho trẻ đi ra sân quan sát, đàm thoại về đặc điểm, màu xắc. Cho trẻ đếm số lượng con cá trong chậu. Hỏi trẻ: ”Tại sao lại gọi đây là đàn cá?”. Cô khái quát lại nội dung đàm thoại cho trẻ hiểu. Bên cạnh việc trò chuyện cùng trẻ về thế giới xung quanh trẻ qua các buổi hoạt động ngoài trời cô giáo tổ chức cho trẻ các hoạt động chăm sóc cây, nhăt rác xung quanh trường. Dạo chơi thăm quan hoạt động ngoài trời, không những để trẻ khám phá thế giới xung quanh mình mà tôi còn giáo dục tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường. Tôi cũng luôn chú ý kiến thức xã hội với trẻ về công việc của mỗi người , về mối quan hệ giữa con người với nhau, đặc biệt là giáo dục Bảo vệ môi trường. Với trẻ mặc dù kiến thức rất đơn giản như tạo cho trẻ thói quen vứt rác đúng nơi quy định và ý thức bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp. * Hoạt động khám phá khoa học ở mọi lúc mọi nơi Không chỉ dừng lại ở việc cho trẻ khám phá những sự vật,hiện tượng xung quanh cuộc sống bằng tiết học mà tôi tận dụng tất cả các hình thức,ở mọi lúc mọi nơi mà tôi cảm thấy hợp lí để giúp trẻ khắc sâu hơn,hiểu sâu hơn các sự vật hiện tượng mà trẻ chưa được khám phá và trải nghiệm cụ thể : * Ví dụ: Trong giờ đón trả trẻ tôi trò chuyện với trẻ về gia đình trẻ + Hôm nay ai đưa con đi học? + Trong gia đình con có những ai? + Con có anh, hay chị? + Nếu con làm anh ( chị) con phải làm gì với em? + Gia đình con là gia đình đông con hay ít con? + Mọi người trong gia đình phải như thế nào? Qua đó cô giáo dục cho trẻ biết mọi người trong gia đình phải biết yêu thương, nhường nhịn nhau. * Ví dụ: Trong giờ ăn: Thông qua những thức ăn hằng ngày của trẻ trong bữa ăn giúp trẻ nhận biết được một một số chất dinh dưỡng,giáo dục trẻ thói quen trong ăn uống...
Như vậy bằng việc cho trẻ hoạt động khám phá khoa học bằng nhiều hình thức khác nhau tôi đã cho trẻ có cơ hội tiếp xúc với môi trường nhiều hơn, giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách sâu, rộng hơn. 2.3.3. Lồng ghép hoạt động khám phá khoa học vào trong các môn học. Trong tiết dạy khám phá khoa học tôi lồng ghép thích hợp các môn khác như : Toán , âm nhạc , tạo hình ,văn học,…hay các chuyên đề thực hiện trong năm để trẻ thêm hứng thú, ghi nhớ tốt hơn, hiểu vấn đề sâu và rộng hơn. Khi cho trẻ làm quen với các con vật cô dùng các câu đố về các con vật, hoặc dùng các bài thơ, câu chuyện giới thiệu trực tiếp về các con vật. Ví dụ: Trong giờ hoạt động trò chuyện về các loại quả tôi lồng ghép môn toán và tạo hình, lồng ghép tư tưởng Hồ Chí Minh bằng cách cho trẻ đếm và tô mầu hoặc vẽ quả . Giáo dục trẻ phải rửa sạch quả, gọt vỏ, ăn tiết kiệm, không làm rơi vãi như lời dạy của Bác Hồ kính yêu. Cho trẻ xem video, hình ảnh về Bác Hồ cùng các em nhỏ. Qua giờ học trẻ sẻ có thêm kỹ năng đếm, quan sát,kỹ năng tô, vẽ, nhận biết mầu sắc..đặc biệt trẻ biết yêu quý Bác Hồ kính yêu. Tôi đưa âm nhạc xen kẽ giữa các phần chuyển tiếp trong tiết dạy để tiết dạy thêm hào hứng, sôi động. Ví dụ : Trong tiết dạy làm quen với động vật sống dưới nước. Tôi cho trẻ hát bài “ Tôm cá cua thi tài”. Trẻ hát đến tên con vật nào cô cho trẻ quan sát, giới thiệu về con vật đó. Giáo dục trẻ biết ăn, uống đủ chất. Hoặc khi cho trẻ làm quen với các loại quả cho trẻ hát bài “ Quả gì”. Cho trẻ quan sát quả khế cô cùng trẻ hát “ Quả gì mà chua chua thế, xin thưa rằng quả khế” cô đứa quả khế cho trẻ quan sát. Quan sát quả mít cô cùng trẻ hát “ Quả gì mà da chi chit, xin thưa rằng quả mít” cô đưa ra quả mít. Trong tiết dạy tôi cũng kích thích khẳ năng sáng tạo nghệ thuật của trẻ bằng cách gắn hoặc dán để hoàn thiện bức tranh . 2.3.4. Đưa trò chơi vào hoạt động khám phá khoa học. Đối với trẻ mầm non thì việc “Chơi mà học - học mà chơi” sẽ giúp trẻ tiếp thu những kiến thức một cách dễ dàng và sâu sắc nhất. Sau thời gian trò chuyện, đàm thoại với cô thì trẻ được hoạt động, được tham gia vào các trò chơi hứng thú. Qua đó, trẻ không chỉ ngồi nghe cô nói và trả lời các câu hỏi của cô mà trẻ còn có cơ hội để bộc lộ các hiểu biết của mình thông qua các trò chơi. Ngoài ra trò chơi còn có tác dụng củng cố, bổ sung và phát triển thêm các tri thức mà trẻ vừa lĩnh hội, tái tạo lại biểu tượng đã học thông qua những hoạt động thực tiễn. Do đó trò chơi củng cố trong giờ hoạt động khám phá là rất quan trọng. Trò chơi càng phong phú đa dạng bao nhiêu thì các tri thức trẻ lĩnh hội càng sâu sắc và trẻ càng nhớ lâu bấy nhiêu. Ví dụ 1: Khi cho trẻ làm quen với chủ đề thực vật cô có thể tổ chức cho trẻ chơi như sau: * Trò chơi 1: “ Chiếc hộp bí mật”
- Cách chơi: Chia trẻ thành 4 đội, trong một bản nhạc lần lượt trẻ vượt qua các chướng ngại vật chạy lên thò tay vào chiếc hộp chọn loại quả (hoặc rau, hoa) mà cô yêu cầu. - Luật chơi: đội nào chọn được nhiều quả ( rau, hoa) đúng theo yêu cầu của cô thì chiến thắng. Việc lựa chọn và sử dụng các trò chơi phải phù hợp với mục đích, nội dung giáo dục đặt ra trong mỗi bài học, mỗi hoạt động; hoặc đến giai đoạn thực hiện chủ đề phải phù hợp với tình hình lớp của mình và phải đảm bảo tính phát triển. Ví dụ 1: Cho trẻ chơi “ Tìm nhà cho các con vật’’ chủ đề gia đình Trẻ ngồi theo bàn, mỗi trẻ có một tờ giấy giống mẫu ở dưới, trẻ dùng bút nối con vật ở giữa tương ứng với ngôi nhà của chúng rồi tô màu.Sau khi chơi xong cô nhận xét kết quả. Dựa vào đặc điểm cá nhân của trẻ trong lớp mà lựa chọn trò chơi, phân nhóm cho cháu sao cho hợp lý. Đối với những trẻ chậm và yếu hơn các bạn trong lớp thì cô giáo cần phân nhóm chơi và nội dung chơi sao cho phù hợp. Sau khi trẻ đã biết rồi cô nâng dần độ khó để tạo sự tự tin cho trẻ. Để giờ chơi được tốt giáo viên cần làm tốt công tác chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi. Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ chơi “chiếc túi kì lạ” cô lựa chọn, chuẩn bị những loại đồ chơi gần gủi xung quanh trẻ, những đồ chơi có trong lớp. Qua trò chơi, cô đã giúp trẻ tìm hiểu thêm về tính chất, công dụng, màu sắc. Đặc biệt phát triển được sự phán đoán, suy luận của trẻ. Bên cạnh việc cho trẻ chơi với các trò chơi để cũng cố, mở rộng sự hiểu biết về thế giới xung quanh của trẻ thi tôi còn cho trẻ chơi một số trò chơi thực nghiệm, qua những lần chơi này tôi thấy trẻ không chỉ hoạt động tích cực mà còn giúp trẻ khắc sâu biểu tượng ghi nhớ về các sự vật, hiện tượng diễn ra xung quanh trẻ, trẻ rất tò mò và ham khám phá Ví dụ: Dạy về không khí, chủ đề “ các hiện tượng tự nhiên” Đầu tiên cô cho trẻ chơi các trò chơi : Trò chơi 1: “ Bịt mũi” - Cho trẻ bịt mũi, hỏi trẻ có thở được không? → không thở được - Vậy làm thế nào để thở được? → thả tay ra, thở được - Cho cháu đứng vào chổ cô quy định, hỏi cháu: Thở được không? - Cho cháu đứng góc khác cùng vài bạn nữa, hỏi cháu: Thở được không? - Cho cháu đứng tự do trong lớp, hỏi cháu: Thở được không ? Lúc này tôi mới đặt vấn đề: Chúng ta thở được là nhờ có không khí, vậy Không khí ở đâu? → Không khí ở xung quanh chúng ta. Tôi kết luận: Như vậy không khí có ở xung quanh chúng ta không? → Có cháu nói được có cháu nói không. Tôi hỏi tiếp: Làm cách nào để bắt được không khí? Tôi tiếp tục đặt tình huống: Vậy không khí có bắt được không? Với câu hỏi này các cháu đưa ra rất nhiều ý kiến: lấy ly, lấy chai, lấy lon, lấy hộp,… để bắt không khí.
Tôi phát cho mỗi cháu một cái túi nilon và yêu cầu: “ Hãy lấy và bắt không khí vào túi” → mỗi cháu đã thực hiện một cách khác nhau: nắm bắt không khí xung quanh bỏ vào túi, với không khí cho vào túi…. Nhưng các cháu vẫn chưa thấy gì trong túi - Tôi tiếp tục gợi ý: “ Các con hãy làm cách nào để túi phồng to lên đi ” → Cháu phát hiện là mình phải thổi hơi vào túi và muốn giữ hơi trong túi thì phải xoắn hay cột túi lại. Sau đó tôi giải thích: : Không khí đang ở trong túi các con đấy. Tiếp theo tôi cho các cháu chơi với túi không khí…. Tôi giải thích thêm: Lấy kéo cắt túi để thấy không khí xì ra, lấy cây nhọn đâm nhẹ sẽ thấy hơi thoát → đó là không khí. Tiết học sôi động và vui hẳn lên, các cháu biết thêm là: Không khí luôn luôn ở bên cạnh con người, con người phải có không khí thì mới sống được. Vi dụ : Thí nghiệm “Vật chìm vật nổi” tôi tiến hành như sau: - Cho trẻ phân loại đồ chơi theo suy nghĩ của trẻ là vật nổi, vật chìm. - Cho trẻ thử nghiệm và phân loại chúng theo kí hiệu vật chìm – vật nổi. - Cô cho trẻ nhận xét kết quả thí nghiệm. Cô cũng có thể chuẩn bị các loại đồ chơi có kích thước, hình dáng giống nhau, nhưng khác nhau về chất liệu: Cốc nhựa với cốc thủy tinh. Thìa nhựa với thìa inốc…cô cho trẻ bỏ những đồ dùng này vào chậu nước. hỏi trẻ hiện tượng sảy ra? Giải thích vì sao? Cuối cùng cô khái quát lại nội dung thí nghiệm. Như vậy, thông qua các hoạt động vui chơi, trải nghiệm, trẻ được cung cấp kiến thức, kỹ năng từ đó hình thành những năng lực, phẩm chất và kinh nghiệm cho trẻ . 2.3.5. Nâng cao kỹ năng quan sát, so sánh và phân loại ở trẻ. Biết được kỹ năng và nghệ thuật dạy trẻ làm quen với Khám phá khoa học cũng chưa thật sáng tạo, nên bản thân tôi khắc phục bằng cách: Thường xuyên học tập bạn bè đồng nghiệp, luyện tập giọng nói sao cho thật chuyền cảm, tác phong dạy sao cho nhẹ nhàng, linh hoạt. Về kiến thức phải nắm vững phương pháp dạy, cung cấp cho trẻ kiến thức dù đơn giản nhưng cũng phải thật chính xác. Tận dụng mọi thời gian để tự rèn luyện mình, dù ở lớp hay ở nhà . Sử dụng bộ tranh cho trẻ Khám phá khoa học, video theo nội dung từng bài, theo đúng chương trình . + Về cách tiến hành : Với mỗi bài tuỳ thuộc vào đối tượng cho trẻ làm quen, tôi tìm những cách vào bài khác nhau để gây sự chú ý, tò mò của trẻ. có thể dùng câu đố, bài hát… Để trẻ nhận biết đối tượng bằng tranh ảnh và đồ vật, vật thật và mô hình. Với mỗi đối tượng trẻ được làm quen, trẻ được quan sát thật kỹ, trẻ biết đưa ra ý kiến nhận xét của mình, cùng với đó là câu hỏi gợi mở của cô, cứ mỗi lần làm quen như vậy tôi lồng ghép nội dung giáo dục vào bài. Trẻ không những hiếu về vật đó mà còn có cách ứng xử , hành động với chúng . Sau khi trẻ được làm quen 3 – 4 đối tượng( trong 1bài ) tôi cho trẻ so sánh 2 đối tượng một, để trẻ có thể dễ ràng hoàn thành nhiệm vụ phân loại trong các trò chơi .
Ví dụ : tiết học “ Trò chuyện với trẻ về Mặt trời mặt trăng và các vì sao” Tôi tiến hành như sau: Trước tiên tôi đàm thoại với trẻ về đặc điềm của mặt trời với mặt trăng và mặt trăng. “Các con có biết mặt trời mọc lên từ hướng nào không? Thời điểm mặt trời mọc còn gọi là gì? (bình minh) Các con xem đây là thời điểm nào trong ngày? Vào buổi sáng khi chú gà trống gáy, ông mặt trời xuất hiện thì chung mình thức dậy và làm gì?...; Mặt trăng thường xuất hiện vào thời điểm nào trong ngày? - Có phải trăng lúc nào cũng tròn không? trăng tròn khi nào? khuyết khi nào? trăng khuyết giống gì?.(Cho trẻ quan sát hình ảnh trăng tròn, trăng khuyết) - Ánh sáng mặt trăng như thế nào?... Tử đó cô hỏi trẻ điềm giống và khác nhau giữa mặt trăng với mặt trời. Nếu trẻ khó trả lời cô gơi ý cho trẻ. Cô tiếp tục cho trẻ so sánh giữa mặt trăng và các vì sao. Với cách so sánh, phân loại, đối chiếu và các câu hỏi yêu cầu trẻ phải suy luận, phán đoán nhằm phát triển tư duy cho trẻ, từ đó giúp trẻ ghi nhớ 2.3.6. Bồi dưỡng , động viên, tuyên dương, khích lệ trẻ . Trong lớp tôi mặc dù là cùng đội tuổi nhưng khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, một số trẻ còn nhút nhát, cũng có những cháu hiếu động đôi khi chưa tập trung trong các giờ hoạt động vì vậy để nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học tôi luôn tìm ra những biện pháp tốt nhất để bồi dưỡng giúp đỡ trẻ yếu, nhút nhát. Tôi có kế hoạch bồi dưỡng, hoạt động mọi lúc, mọi nơi và thường xuyên trao đổi trực tiếp với phụ huynh với nhiều hình thức. Với các trẻ này tôi thường xuyên quan tâm, chú ý hơn thường xuyên động viên khuyến khích trẻ trong giờ hoạt động, hoặc tôi có thể tặng hoa hay cờ cho những trẻ tiến bộ trong những giờ hoạt động khám phá khoa học để cuối tuần căn cứ vào đó để bình xét bé ngoan cho trẻ. Ngoài ra tôi còn trò chuyện, gần gủi để tạo niềm tin cho trẻ, động viên trẻ cùng làm với bạn.Những lời động viên kịp thời có tác dụng rất nhiều khuyến khích trẻ hứng thú tham gia nhất là trong các giờ học. VD: Với đề tài : “ Một số con vật nuôi trong gia đình” Tôi trò chuyện với trẻ ở nhà con có nuôi những con vật gì? Con gà có đặc điểm gì? Tôi thường dành những câu hỏi dễ, đơn giãn, đến phức tạp cho trẻ. Vào giờ đón trả trẻ tôi thường trao đổi tình hình học tập, mọi vấn đề cần thiết của trẻ trong ngày cho phụ huynh được rõ... Tôi còn trao đổi phương pháp, cách dạy và bài dạy cho trẻ học thêm ở nhà và còn giao thêm nhiện vụ cho phụ huynh cùng trẻ làm một đồ chơi hoặc tìm kiếm, tự làm một đồ dùng phục vụ cho hoạt động tới...Sau một thời gian dài phối hợp tôi thấy kiến thức của trẻ nâng lên rõ rệt, tiến bộ, chủ động hơn. Tôi thông báo trở lại với phụ huynh họ rất vui vẽ và phối hợp chặt chẽ hơn. 2.4. Hiệu quả đạt được: Qua quá trình nghiên cứu tôi tiến hành khảo sát trên trẻ và kết quả đạt được như sau:
TT Nội dung khảo sát Tổng Đạt Tỉ lệ % CĐ Tỉ lệ % Số trẻ 1 Khả năng quan sát và tìm hiểu khám phá của trẻ. 22 18 81% 4 19% 2 Khả năng so sánh và phân 22 19 86% 3 14% loại đối tượng của trẻ. 3 Khả năng phân tích, suy 22 18 81% 4 19% luận và phán đoán của trẻ. 4 Khả năng vận dụng kinh nghiệm, trải nghiệm của 22 18 81% 4 19% trẻ. 5 Trẻ hứng thú tham gia vào 22 18 81% 4 19% môn học 2.4.1 Đối với giáo viên: Từ kết quả khảo sát tôi thấy rằng trẻ đã tiến bộ lên rõ rệt số trẻ nắm bắt được khả năng so sánh, phân loại, phân tích, suy luận, phán đoán.. đặc biệt hơn trẻ đã rất hứng thú tham gia vào các hoạt động trãi nghiêm và kết quả đạt đước khả quan hơn so với đầu năm. Chính vì vậy tôi có thể khẳng định với những biện pháp mà tôi đã lựa chọn để cho trẻ hoạt động khám phá khoa học trong một năm qua là rất hiệu quả. Bản thâm tôi đã tự tin hơn khi dạy trẻ, môi trường lớp học đã phong phú hơn, đồ dùng dạy trẻ cũng nhiều hơn . Đặc biệt sự kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo ngày càng tốt hơn phụ huynh đã quan tâm đến trẻ và dành nhiều công sức cũng như vật chất 2.4.2. Đối với trẻ: Trẻ đã nắm bắt được những nội dung cơ bản về thế giới xung quanh trẻ như biết nhận biết các đặc điểm, công dụng, ích lợi của đối tượng, biết về các hiện tượng tự nhiên diễn ra xung quanh trẻ, tất cả trẻ đều được thực hành với những trãi nghiệm về hiện thượng tự nhiên diễn ra xung quanh trẻ, và đặc biệt hơn nữa trẻ mạnh dạn tự tin và rất hứng thú khi được tham gia hoạt động khám phá khoa học nói riêng và tham gam gia tất cả các hoạt động do cô giáo và nhà trường tổ chức nói chung 2.4.3. Đối với đồng nghiệp và nhà trường: Các giáo viên đã nắm vững được nội dung, phương pháp và hình thức của hoạt động khám phá khoa học, đặc biệt tổ chức theo hình thức lấy trẻ làm trung tâm , biết lựa chọn, sắp sếp những đồ dùng đồ chơi phù hợp với chủ đề theo hướng mở để trẻ hoạt động. Nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên và quan tâm đến việc học tập của các cháu mỗi tháng, từng kỳ, cùng với giáo viên lên kế hoạch chương trình cụ thể chi tiết đầy đủ đảm bảo dạy và học theo đúng chủ đề. 3. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ 3.1.Kết luận: Trong chương trình giáo dục mầm non có rất nhiều các lĩnh vực, lĩnh vực nào cũng quan trọng đối với trẻ. Tuy nhiên để góp phần vào khẳng định lĩnh vực phát triển nhận thức là rất quan trọng, trong đó việc cho trẻ hoạt động khám phá
khoa học ở trường mầm non là hết sức cần thiết nó là tiền đề cho những môn khoa học tự nhiên. Nhận thức được điều đó bản thân đã không ngừng học hỏi bạn bè đồng nghiệp , qua quá trình giảng dạy trẻ tại lớp bản thân đã đưa ra được “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”. Tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau: Cần lựa chọn đồ dùng, đồ chơi sáng tạo để tổ chức hoạt khám phá khoa học đạt kết quả cao hơn. Trang trí môi trường lớp học phù hợp với chủ đề, đề tài. Dạy trẻ mọi lúc, mọi nơi nhằm giúp trẻ nhớ lại kiến thức đã được trải nghiệm một cách hiệu quả nhất. Tích hợp một số môn học khác với hoạt động cho trẻ khám phá khoa học như qua các trò chơi, ...Giáo viên cần sáng tạo một số trò chơi trong hoạt động qua giờ làm quen với toán linh hoạt.Giáo viên phải có lòng yêu nghề mến trẻ, có lòng nhiệt tình giàu kinh nghiệm có tính linh hoạt, giờ hoạt động phải biết sử dụng đồ dùng phù hợp trình bày hấp dẫn không gò bó cô và trẻ cùng được thoải mái.Giáo viên luôn nghiên cứu kỹ phương pháp bộ môn. Cần học hỏi nâng cao kỹ năng lên lớp phong cách sử lý tình huống sư phạm dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi trong các hoạt động để có kế hoạch bồi dưỡng cho những trẻ yếu, tiếp thu bài chậm, động viên khen ngợi kịp thời với trẻ học khá để trẻ cố gắng phát huy những khả năng của mình, xây dựng môi trường học tập kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Nên chọn lựa những trò chơi phù hợp với trẻ để lồng ghép kiến thức cần cung cấp cho trẻ. Phối hợp với phụ huynh để tuyên truyền về giáo dục mầm non nói chung và môn toán nói riêng. Vận động phụ huynh tham gia đóng góp cơ sở vật chất , đồ dùng dạy học và giúp nhà trường một số công việc khác. Tôi có được kết quả trên là nhờ sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, sự chỉ đạo sát sao của phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, sự góp ý tận tình của bạn bề động nghiệp và được sự tin yêu của các bậc phụ huynh và hơn hết là sự học hỏi không ngừng của bản thân. 3.2. Kiến nghị: Như chúng ta đã biết để nâng cao chất lượng giáo dục ở độ tuổi mầm non nói chung và độ tuổi 3 - 4 tuổi nói riêng đạt kết quả cao. Bản thân tôi xin có một số kiến nghị sau : Đối với nhà trường: Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. Tạo điều kiện và trang bị thêm cơ sở vật chất đồ dùng dạy học. Đồng thời ban giam hiệu tham mưu với địa phương hoàn thiện các phòng học đúng tiêu chuẩn để đáp ứng yêu cầu của giáo dục mầm non hiện nay. Nhà trường cần có nhiều hình thức tuyên truyền hơn nữa đến các bậc phụ huynh về giáo dục mầm non. Từ đó phụ huynh quan tâm hơn nữa đến các cháu Đối với phòng giáo dục : Mở lớp tập huấn và cho giáo viên được đi thăm quan ở các trường khác trong tỉnh và giới thiệu nhiều hơn nữa về những hoạt động khám phá khoa học, xây dựng tiết dạy mẫu để giáo viên có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc lên
lớp. Giới thiệu những sáng kiến kinh nghiệm hay về khám phá khoa học để giáo viên có thể vận dụng trong quá trình giảng dạy. Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi về “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi C1 ở trường Mầm Non Yên Lạc”. Trong quá trình nghiên cứu vẫn còn rất nhiều hạn chế.Rất mong được sự góp ý của hội đồng các cấp để sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Yên Lạc, ngày 06 tháng 04 năm 2022 ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến của tôi không sao chép của người khác. Người thực hiện Lường Thị Quý Tài liệu tham khảo.
1. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên lĩnh vự phát triển nhận thức 2. Tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện theo chương trình giáo dục mầm non. 3. Tài liệu thiết kế hoạt động học “khám phá khoa”. 4. Tài liệu hướng dẫn thực hành “ Lấy trẻ làm trung tâm”. 5. Tài hiệu hướng dẫn một số trò chơi cho trẻ mẫu giáo.