Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4-5 tuổi dân tộc Bru - Vân Kiều

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung đề tài được viết trên tinh thần tổng hợp những kinh nghiệm của bản thân, chủ yếu là những biện pháp tích cực qua công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4-5 tuổi dân tộc Bru - Vân Kiều

SÁNG KIẾN CẢI TIÊN KỸ THUẬT “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc cho trẻ 45 tuổi dân tộc Bru Vân Kiều” I. PHẦN MỞ ĐẦU: 1. Lí do chọn đề tài: Như chúng ta biết trong mọi thời đại giáo dục mầm non chiếm một vị trí rất quan trọng trong xã hội. Đối với trẻ mầm non việc giáo dục được tiến hành theo phương châm “Học mà chơi, chơi mà học”. Ở trường mầm non một ngày trẻ tham gia các hoạt động như hoạt động học, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc hay còn gọi là (hoạt động vui chơi). Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Vì vây, tác dụng của hoạt động góc chính là tác dụng của hoạt động vui chơi, là phương tiện để giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Ở trường Mầm non, hoạt động góc chiếm thời gian phần lớn trong thời gian biểu của trẻ. Nó được thiết kế và tổ chức theo các chủ đề phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ: Trẻ có nhu cầu chơi vì luôn mong muốn hiểu biết về cuốc sống xung quanh. Trẻ mẫu giáo thích bắt chước người lớn, thích được hoạt động tích cực với bạn bè cùng lứa tuổi. Khi tham gia vào các hoạt động khác nhau sẽ giúp trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh, lĩnh hội những kỹ năng sống cần thiết, phát triển tính chủ động sáng tạo, khả năng giao tiếp, khơi gợi hứng thú cảm xúc của trẻ. Hoạt động góc như một xã hội thu nhỏ, hết sức quan trọng đối với trẻ. Thực tiễn giáo dục đã khẳng định: Với sự hướng dẫn hợp lý, hoạt động góc của trẻ sẽ được hình thành và phát triển một cách có hiệu quả trên những nấc thang phát triển ngày càng cao do người lớn xây dựng. Thông qua giờ hoạt động góc trẻ được tham gia vào những vai chơi như: bán hàng, bác sĩ, gia đình... trẻ tái hiện và tự tạo ra những tình huống, trẻ hợp tác với bạn khi chơi, tự phân vai và thể hiện các vai chơi. Qua đó, giúp trẻ hiểu thêm bài học, phát triển trí tuệ một cách toàn diện. Hoạt động góc là các hoạt động của trẻ được diễn ra tại các góc chơi ở trong nhóm lớp, trẻ có thể tự làm việc một mình hoặc trong nhóm theo hứng thú và nhu cầu riêng, trẻ mẫu giáo được hoạt động thực hành, trải nghiệm, khám phá những điều mới lạ nhằm củng cố và phát triển các kỹ năng trong các lĩnh vực giáo dục, trong các chủ đề kích thích sự phát triển các giác quan và các chức năng tâmsinh lý. Các góc chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích trẻ chơi bấy nhiêu và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung 1
quanh trẻ bấy nhiêu. Từ thực tế việc cho trẻ hoạt động góc, mỗi ngày tôi đã nhận thấy được rằng việc thực hiện hoạt động góc không chỉ để cho trẻ chơi mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện trong các lĩnh vực ngôn ngữ, thẩm mỹ, thể chất, nhận thức và tình cảm xã hội, hay nói một cách khác đây là cách để trẻ tiếp cận xã hội cuộc sống của người lớn. Thông qua chơi trẻ học làm người lớn, biết cách giao tiếp văn minh, sống hòa đồng thân thiện với mọi người, biết cách phản ứng trước các tình huống của cuộc sống cũng như yêu và sáng tạo ra cái đẹp. Chính những lý do đó mà tôi nghĩ rằng khi cho trẻ chơi hoạt động góc nếu chưa bố trí góc chơi hợp lý, đồ dùng chưa phong phú, chưa bắt mắt trẻ thì trẻ sẽ không thích chơi và chơi nhanh nhàm chán, giữa các góc chơi chưa gắn kết được với nhau, rời rạc thì các góc chơi trẻ không hỗ trợ được cho nhau. Trong quá trình chăm sóc và giáo dục cháu, khi tổ chức cho trẻ tham gia chơi hoạt động góc, tôi cũng đã quan sát, tìm hiểu và biết được các cháu thích chơi ở góc nào? Vì sao? Cháu không thích chơi ở góc nào? Vì sao? Tôi cũng được biết nội dung trẻ hoạt động ở các góc chơi thiết kế theo tính chất mở, nội dung được phát triển nâng cao dần trong việc thực hiện chủ đề và các lĩnh vực phát triển của từng độ tuổi chương trình giáo dục mầm non. Khi thiết kế nội dung chơi ở các góc phải mang tính độc lập, sáng tạo của từng cá nhân trẻ tại các góc chơi đồng thời cần chú ý tạo tình huống phát triển các thao tác, kỹ năng chơi, thái độ, hành động chơi theo từng vai của trò chơi và phát triển nhóm chơi trong trò chơi “Đóng vai có chủ đề”. Không những thế, thông qua các hoạt động góc hàng ngày còn giúp trẻ chia sẻ niềm vui của mình với bạn bè, làm cho thế giới xung quanh của các bé đẹp hơn và rộng lớn hơn, tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỷ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các bé sau này. Chính vì vậy, tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc cho trẻ 45 tuổi dân tộc Bru Vân Kiều” làm đề tài sáng kiến kỹ thuật cho bản thân trong năm học 20192020. 2. Điểm mới và pham vi ap dung cua đê tai. ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ * Điểm mới của đề tài: Tăng cường các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm mà cụ thể là hoạt động góc. Nếu áp dụng tốt một số biện pháp này sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc tổ chức hoạt động góc cho trẻ và là một hoạt động hấp dẫn, bổ ích, thiết thực đối với trẻ, đó là một hoạt động phản ánh sự sáng tạo, độc đáo, sự tác động qua 2
lại giữa trẻ và môi trường xung quanh. Đặc biệt, thông qua hoạt động góc trẻ tái hiện nhập vai giống như người lớn, trẻ được tái hiện công việc mà trẻ từng biết. Vì vậy, không chỉ giúp trẻ trưởng thành hơn mà còn tạo cho trẻ những phản xạ tự nhiên và tính sáng tạo trong khi đóng vai. Mặt khác, cách tổ chức các hoạt động chơi ở các góc như thế nào cho khoa học để phát huy tối đa tính độc lập sáng tạo của trẻ cũng là một trong những điểm mới của đề tài. * Phạm vi áp dụng đề tài: Đề tài sáng kiến cải tiến kỹ thuật “ Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc cho trẻ 45 tuổi dân tộc Bru Vân Kiều”, với đề tài này tôi đã áp dụng tại trường mầm non nơi tôi công tác, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động góc lấy trẻ làm trung tâm trong năm học 2019 2020. Đề tài này có thể áp dụng rộng rãi, có hiệu quả đối với các trường mầm non trên địa bàn huyện, tỉnh nói riêng và có thể áp dụng rộng rãi trên toàn quốc nói chung. Nội dung đề tài được viết trên tinh thần tổng hợp những kinh nghiệm của bản thân, chủ yếu là những biện pháp tích cực qua công tác chăm sóc giáo dục trẻ. II. PHẦN NỘI DUNG: 1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu: Năm học 2019 2020 bản thân tôi được Ban Giám Hiệu phân công dạy lớp Mẫu giáo Nhỡ. Trong quá trình thực hiện bản thân tôi gặp những thuận lợi, khó khăn như sau: a. Thuận lợi: Trường thuộc địa bàn xã thuộc vùng cao nhưng được sự quan tâm của các ban ngành trên địa bàn huyện, các dự án Plan nên cơ sở vật chất của trường khang trang, tương đối đầy đủ, đảm bảo điều kiện dạy và học cho trẻ. Bản thân là giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn với năng lực chuyên môn vững vàng, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả năng tiếp thu những kinh nghiệm và vận dụng vào giảng dạy một cách linh hoạt, có nhiều ý tưởng, luôn mong muốn có những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đó là một thuận lợi lớn trong việc thực hiện đề tài. Năm học 2019 2020 tôi được phân công giảng dạy lớp 45 tuổi. Lớp học rộng rãi, thoáng mát, sạch sẽ, đảm bảo cho công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. 3
Trong giảng dạy bản thân đã ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy nhằm gây hứng thú cho trẻ. Bản thân tôi yêu nghề, mến trẻ, tôi luôn tìm tòi những cái mới để giúp trẻ phát triển toàn diện, giúp trẻ thông qua các góc chơi hoàn thiện nhân cách của mình hơn, trau dồi cho trẻ thêm vốn hiểu biết một cách tự nhiên thông qua hoạt động chơi ở các góc. Luôn được sự hướng dẫn chỉ đạo sát sao về chuyên môn và sự quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt của Ban giám hiệu nhà trường. Bản thân đã tích cực học hỏi, đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Bản thân tôi trải qua nhiều năm công tác, tham gia giảng dạy tại trường mầm non đặc biệt khó khăn, trực tiếp chăm sóc giáo dục nhiều độ tuổi khác nhau đa số trẻ em dân tộc BruVân Kiều nên đã nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý và những điều kiện thuận lợi và khó khăn của trẻ vùng cao. Mặc dù, có nhiều thuận lợi song tôi vẫn gặp nhiều khó khăn sau đây: b. Khó khăn Trường tôi công tác là một trường vùng cao, tập quán sinh hoạt còn tương đối lạc hậu. Nhân dân sinh sống chủ yếu là nghề nông. Là xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện thu nhập bình quân trên đầu người còn thấp. Hộ đói nghèo vẫn còn cao, địa bàn cư trú nằm rải rác, cơ sở hạ tầng trong thôn bản tuy đã được quan tâm đầu tư song vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu sinh hoạt của người dân. Đa số học sinh là dân tộc thiểu số nên việc giao tiếp giữa cô và trẻ còn bất đồng về ngôn ngữ. Nhiều phụ huynh chưa thành thạo tiếng phổ thông nên việc trao đổi trò chuyện với trẻ bằng tiếng phổ thông tại gia đình trẻ chưa được chú trọng. Đồ dùng phục vụ cho hoạt động góc chưa phong phú, đa dạng, chưa hấp dẫn trẻ. Trẻ đa số là dân tộc Bru Vân Kiều ít tiếp xúc với những người xung quanh nên việc giao tiếp của trẻ còn hạn chế, trẻ nhút nhát, chưa tự tin. Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế, trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú. Trẻ tham gia vào các hoạt động góc chưa được thoải mái. Do trong quá trình giảng dạy, cô giáo và trẻ còn bất đồng ngôn ngữ (Cô nói tiếng Việt, trẻ chủ yếu sử dụng tiếng Bru Vân Kiều), nên trẻ khó hiểu, khó tiếp thu. Giáo viên ít có thời gian để tiếp cận với phụ huynh; gia đình các cháu ở xa, bố mẹ ít đưa đón trẻ đến trường nên khó tiếp xúc, gần gũi để cùng tháo gỡ những khó khăn đang mắc phải. 4
* Điều tra thực tiễn: Để có cơ sở cho việc nghiên cứu của mình, tôi tiến hành điều tra, khảo sát tình hình của trẻ ở lớp tôi đầu năm. Qua điều tra khảo sát kết quả cho thấy như sau: Nội dung Tỷ lệ Trẻ chơi hứng thú 50% Trẻ chơi kỹ năng chưa thành thạo 30% Trẻ chơi còn rụt rè, chưa có nề nếp 20% Từ thực tế trên, là giáo viên chủ nhiệm lớp tôi băn khoăn suy nghĩ, làm thế nào để tìm ra giải pháp, những cách làm hay để tổ chức hoạt động góc lấy trẻ làm trung tâm được tốt, giúp trẻ phát huy tính tò mó, khám phá, kích thích tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức, qua đó giúp trẻ tự tin hơn, phát triển vốn từ của trẻ một cách khoa học đưa chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ trong nhà trường đạt kết quả cao và tôi đã sử dụng một số giải pháp và cách làm sau: 2. Các giải pháp. * Giải pháp 1: Tạo môi trường phong phú, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ. Việc tạo môi trường phong phú, hấp dẫn trong lớp học ở trường mầm non là không thể thiếu. Để lôi cuốn trẻ vào các góc chơi giáo viên cần tạo môi trường các góc chơi với các gam màu sinh động, những nhân vật ở các góc chơi ngộ nghỉnh, đáng yêu,....được trang trí bắt mắt. Đối với trẻ dân tộc Bru Vân Kiều mọi thứ đối với trẻ rất mới lạ, trẻ chưa được thấy, chưa được sờ. Vì thế khi trẻ đến trường được nhìn thấy một môi trường phong phú, hấp dẫn, đẹp mắt sẽ lôi cuốn trẻ tích cực tham gia vào hoạt động. Khi trẻ tham gia vào hoạt động chính là tạo cơ hội cho trẻ được tìm tòi, khám phá những điều mới lạ, hấp dẫn trẻ đến với các hoạt động một cách tự nhiên nhất, qua đó kiến thức và kỹ năng của trẻ sẽ phát triển tốt hơn. Cụ thể Tôi luôn sắp xếp đồ dùng, đồ chơi sao cho trẻ dễ thấy, dễ lựa chọn, để theo từng thể loại, chất liệu và từng bộ phận với nhau. Luôn đổi mới và sắp xếp các loại đồ dùng đồ chơi trong các góc thật linh hoạt, hấp dẫn, vừa phải, phù hợp với các góc. 5
Các góc chơi được trang trí thay đổi theo chủ đề nhằm tạo hứng thú cho trẻ khi chơi. Ví dụ: Góc phân vai tôi trang trí hình ảnh gần gũi đối với trẻ tạo cảm giác cho trẻ khi chơi ở góc như ở nhà của mình. Trên mảng tường của góc tôi trang trí chia ra các mảng. Mảng thì về trang phục, mảng về thực phẩm bé thích, mảng về đồ dùng, dụng cụ của bác sĩ. Phía dưới tôi trưng bày những đồ dùng, đồ chơi như rau, củ, quả, nước ngọt, bánh, kẹo, đồ chơi bác sĩ,….từ những đồ chơi đó sẽ tạo cho trẻ hứng thú tham gia chơi. Trẻ được đóng vai người bán hàng, mua hàng. Được đóng vai Bác sĩ khám và chữa bệnh cho bệnh nhân. Để trẻ hứng thú với các góc chơi tôi sưu tầm, thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh, đáng yêu, có màu sắc đẹp. Ví dụ: Ở góc xây dựng tôi sử dụng những gam màu sáng để trang trí có hình ảnh như bé thì đang xúc cát hoặc chú ký sư đang xây nhà,… Ngoài ra tôi còn sử dụng những hình ảnh do trẻ tự vẽ và tô màu để trang trí các góc. Trẻ rất thích thú với sản phẩm của mình làm ra tạo cho trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động. Thông qua hoạt động góc còn giúp trẻ hiểu được nội dung của công việc thật mà trẻ chưa hề thực hiện được. Giúp trẻ rèn luyện trí nhớ, tính quan sát, khả năng sáng tạo, giao tiếp với nhau, nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức, phát triển trí tuệ ở trẻ một cách toàn diện. * Giải pháp 2: Lựa chọn các góc chơi phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Để cho trẻ tham gia vào hoạt động góc đạt kết quả tốt thì trước hết giáo viên cần cho trẻ lựa chọn các góc chơi phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở mỗi độ tuổi có mức độ nhận thức khác nhau. Mặt khác ở lớp tôi trẻ có hai độ tuổi khác nhau và khả năng nhận thức của trẻ cũng khác nhau. Chính vì vậy các góc chơi trong lớp cũng cần phải được lựa chọn phù hợp với từng độ tuổi. Tôi đã dựa vào mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ đích cũng như tâm sinh lí của lứa tuổi mẫu giáo Nhỡ ghép hai độ tuổi của lớp tôi để lựa chọn các góc chơi sao cho phù hợp. Thứ nhất, tôi phân chia các góc chơi trong lớp phù hợp và hợp lý, thuận tiện cho trẻ hoạt động. Góc yên tĩnh, xa góc hoạt động ồn ào (góc xây dựng, góc đóng vai ở gần nhau và xa góc sách; góc học tập sát với góc nghệ thuật). 6
Thứ hai, tôi tuyệt đối không sắp xếp góc động tĩnh xen nhau sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của trẻ. Ví dụ: Góc xây dựng gần với góc bán hàng để trẻ có thể đi lại dễ dàng trao đổi mua bán. Thứ ba, tôi luôn dành chỗ cho hoạt động chung theo nhóm và chỗ cho hoạt động cá nhân. Các góc nên có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để đảm bảo an toàn và vận động của trẻ. Thứ tư, tôi luôn tạo khoảng cách giữa các góc chơi một cách hợp lý, chẳng hạn góc xây dựng chiếm nhiều vị trí nhất. VD: Ở chủ điểm thế giới động vật tôi cho trẻ xây vườn thú và trẻ sắp xếp thành từng khu như: động vật sống trong rừng, động vật sống nuôi trong nhà. Thứ năm, khi xây dựng các góc luôn chú ý đến thuận lợi cho sự bao quát trẻ của cô. * Giải pháp 3: Chuẩn bị nguyên vật liệu, đồ đùng đồ chơi ở các góc chơi. Trẻ tham gia tốt vào hoạt động, tham gia tích cực và thể hiện được tốt vai chơi của mình thì việc chuẩn bị các nguyên vật liệu, đồ dùng đồ chơi ở các góc chơi phải phù hợp với mức độ phát triển của trẻ và phù hợp với đặc điểm của địa phương. Ngoài những đồ dùng, đồ chơi mà nhà trường trang cấp tôi còn tận dụng những phế liệu, nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm đồ chơi cho trẻ như: Thùng catton, xốp, đĩa video cũ, chai nhựa, vỏ hộp sữa chua, hộp đựng cơm, vải vụn, vỏ ốc, vỏ ngao, thìa sữa chua, ……tất cả những nguyên vật liệu cần đảm bảo an toàn tính mạng, không gây độc hại, không sắc nhọn, không nặng nề đối với trẻ và đẹp mắt lôi cuốn trẻ. Những nguyên vật liệu trên tôi có thể làm ra rất nhiều đồ dùng có thể dùng cho các góc và các hoạt động khác nhau. Ví dụ: Tôi dùng đĩa video cũ cắt hình rẽ quạt, làm con voi, con cá. Hộp sữa chua làm con bướm, con trâu, con lợn, con voi, thìa sữa chua làm con chuồn chuồn, vỏ ngao làm con thỏ, con chim, con vịt,….Các con vật này dùng để chơi xây dựng, chơi bán hàng với chủ đề Động vật. Hộp C tôi dùng để làm đồng hồ, xe đạp và làm con lật đật, ……. Góc xây dựng tôi làm cỏ, hoa bằng xốp rồi gắn vào hộp sữa chua. Dùng thìa sữa chua, que kem để làm hàng rào, dùng bìa tactong làm nhà. Góc nghệ thuật: Tôi dùng các hộp sữa, long bia để làm trống, làm trống lắc,…Dùng tre để làm thanh gõ. Dùng xốp, nỉ làm một số mũ múa, hoa tay cho trẻ tham gia ở góc âm nhạc. 7
Góc sách truyện, tôi đó tận dụng các tranh ảnh về các chủ đề như thực vật, trang phục, đồ dùng trong gia đình, giao thông,…. để làm nên những quyển album đẹp cho trẻ chơi ở góc sách truyện. Góc học tập chúng tôi cũng đã tận dụng những miếng vải nỉ, giấy màu mĩ thuật, đề can, lịch để cắt số… để tạo nên bộ đồ dùng đồ chơi cho trẻ khi chơi làm quen với toán . Khi trẻ chơi sẽ dưới sự hướng dẫn của cô. Còn ở góc cổ tích, thư viện tôi cũng làm một số con vật bằng rối tay khi tận dụng những miếng vải nỉ may lại và sử dụng que đè lưỡi, tôi còn làm thêm một số rối tay những người thân trong gia đình. Còn góc nội trợ hay là góc phân vai: Tôi dùng nỉ vải vụn để may những loại quả, rau,… Chai nhựa làm bàn, ghế, ly, bát, nồi,… Góc địa phương: Tôi sưu tầm những đồ dùng, trang phục truyền thống của địa phương. Ngoài ra trong giờ hoạt động góc trẻ làm ra nhiều sản phẩm như: Với chủ đề giao thông trẻ dùng hộp giấy làm một số biển báo phương tiện giao thông,… Chủ điểm Tết Mùa xuân trẻ dùng Long nước yến, hộp bánh nhỏ có dạng hình vuông, lá chuối để gói bánh chưng, bánh dày ngày tết, cắt hoa ngày tết,…..Từ những nội dung đó giúp trẻ sáng tạo hơn trong việc thực hiện một số hoạt động và giúp trẻ khắc sâu kiến thức hơn. Thông qua việc sử dụng những đồ dùng, đồ chơi đó giúp trẻ tái tạo lại cuộc sống của con người trong xã hội. * Giải pháp 4: Hướng dẫn trẻ chơi ở các góc chơi. Khi trẻ hoạt động góc việc thỏa thuận trong vai chơi là điều quan trọng nhất khi trẻ tiến hành chơi ở các góc chơi, khi thỏa thuận giữa cô và cháu có sự trao đổi về cách chơi, vai chơi mà trẻ chơi, ngoài ra trẻ còn biết một số nội dung cần thiết trong quá trình chơi. Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo các góc mà trẻ sẽ thực hiện chơi trong ngày hôm đó, cô cần tôn trọng quyết định của trẻ khi trẻ quyết định chọn góc trẻ thích. Cô cần nêu ra góc chơi chính để trẻ thấy được tầm quan trọng của góc chơi chính để trong buổi chơi sẽ làm nổi bật hơn các góc khác. Trong quá trình chơi giáo viên nên hòa nhập đóng vai chơi cùng trẻ. Ví dụ như: Góc xây dựng, trẻ hiểu được xây nhà là cần có ai để xây, nguyên vật liệu là gì để xây nhà, khi xây công viên thì cần có những gì, xây như thế nào, hàng rào các con sẽ xây như thế nào,… khi xây xong cho các chú kỹ sư 8
xây dựng khánh thành công trình của mình. Cô cần bao quát hết góc chơi và biết được cách nhập vai của trẻ trong khi chơi. Góc phân vai: Qua nội dung chơi Bán hàng, Bác sĩ khám bệnh, nấu ăn, cô giáo…Trẻ được hòa mình vào các vai của người lớn như vai giáo viên, bác sĩ, cha, mẹ, em bé, cô bán bán, cô cấp dưỡng…..Trẻ cần phải suy nghĩ đến những công việc về các vai mà mình sẻ thể hiện trong nhóm chơi và cách giao tiếp vơí các bạn chơi như thế nào để phù hợp của từng vai chơi. Ví dụ: Vai bác sỹ khám bệnh cho bệnh nhân thì phải ân cần niềm nở, chuẩn đoán được bệnh và hướng dẫn bệnh nhân uống thuốc hay vai cô bán hàng thì cần có những ngôn ngữ giao tiếp để mơì khách mua hàng, nhận tiền và cảm ơn khách hàng. Qua góc phân vai giúp trẻ tái hiện cuộc sống hàng ngày của ngươì lớn, hình thành kỹ năng sáng tạo, giao tiếp, xã hội, nhận thức, cảm xúc giúp trẻ phát triển sự giao lưu qua lời nói, làm giàu vốn từ cho trẻ.. Bên cạnh đó, còn giáo dục nhân cách cho trẻ Góc nghệ thuật: Được chia ra thành 2 góc nhỏ, góc tạo hình và góc âm nhạc. Đối với góc tạo hình: Tạo hình là hoạt động nghệ thuật luôn được trẻ ưa thích, tạo cơ hội cho trẻ thử nghiệm, sáng tạo, khám phá mới, thích thú và tiếp nhận cảm xúc. Ở góc tạo hình này cung cấp cho trẻ những vật liệu và cơ hội hoạt động khác nhau như trẻ được vẽ bằng sáp màu, vẽ bằng cách in hình vân tay, tô màu, nặn, xé dán, cắt dán, gấp… Ở góc nghệ thuật cháu sáng tạo ra các sản phẩm mà cháu thích, năng khiếu cháu được phát triển qua hoạt động chơi. Đối với góc âm nhạc: Âm nhạc cũng tạo nhiều cơ hội cho trẻ học được nhiều kỹ năng, trẻ có thể thưởng thức âm nhạc một mình hay cùng với các bạn. Khi chơi ở góc âm nhạc cần có dụng cụ âm nhạc, mũ múa, hoa tay, nhạc, máy catset hoặc băng đĩa. Góc thư viện: Sách, truyện là phần quan trọng trong đời sống của trẻ thơ. Xem sách, nghe đọc chuyện là một hoạt động thú vị đối với trẻ. Trẻ có thể xem sách, truyện, các quyển album hay có thể dùng rối que để tự kể chuyện với nhau nghe. Góc học tập: Ở đây trẻ được chơi với những con số, giúp trẻ nhận biết được các chữ số, biết đếm và biết đặt số tương ứng khi chơi ở góc học tập. Góc ghép hình và lắp ráp: Hoạt động ghép hình và lắp ráp cung cấp nhiều cơ hội phát triển sức tưởng tượng, sáng tạo, giúp phát triển kỹ năng và sự phối hợp giữa mắt và tay. Cách bố trí các đồ chơi và các đồ vật khác cũng rất quan trọng, giúp trẻ dễ dàng lựa chọn. Những nguyện vật liệu cần thiết cho góc ghép 9
hình và lắp ráp như các bộ ghép hình, lắp ráp đa dạng về hình dáng và kích thước. Ví dụ: “Bác sĩ khám bệnh chăm sóc cho bệnh nhân, gia đình, bố mẹ chăm sóc con, chuẩn bị bữa cơm cho gia đình, bán hàng, hay đóng vai những chú kỹ sư xây những công trình đẹp” Trẻ xúc động buồn vui theo vai chơi của mình, trẻ hồi hộp lo lắng khi con ốm (trong trò chơi mẹ con); Trẻ biết âu yếm, vuốt ve, chải đầu cho búp bờ (trò chơi với búp bê); Trẻ ân cần có trách nhiệm với bệnh nhân; Trẻ cần cù xếp từng viên gạch một cách kiên trì hoàn thành công trình xây dựng; Trẻ sử dụng đầu óc tư duy khi chơi trò chơi ở góc học tập; Trẻ thể hiện khả năng thẩm mỹ trong góc nghệ thuật.... Dù trẻ tham gia chơi ở góc chơi nào thì ở đó trẻ vẫn tự nhập vai và hoàn thành tốt vai chơi của mình. Giáo viên cần hướng dẫn trẻ để trẻ tự hoàn thiện vai chơi của mình, trẻ bước vào thế giới người lớn một cách tự nhiên nhất để thể hiện hoạt động của họ qua đó giáo viên giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh. Nội dung của hoạt động góc là cuộc sống hiện thực xung quanh trẻ, trong khi hoạt động trẻ phản ánh cuộc sống đó một cách sáng tạo và độc đáo chứ không phải mô phỏng hoàn toàn. Thông qua hoạt động góc trẻ thực sự làm chủ những gì trẻ biết tức là trẻ vận dụng những kinh nghiệm hiểu biết về cuộc sống xung quanh để thực hiện nhu cầu chơi. Có thể nói trẻ thực sự là một chủ thể tích cực, hành động một cách tự lực, tự nguyện và tự tin. * Giải pháp 5: Đánh giá trẻ trong quá trình chơi. Trong quá trình trẻ tham gia và thể hiện vai chơi của mình tôi luôn bao quát trẻ để có biện pháp và cách xử lí kịp thời, phù hợp và động viên khuyến khích trẻ chơi tốt hơn. Khi trẻ tham gia vào hoạt động góc có nghĩa là đang sống trong cuộc sống thực, trẻ đang tái tạo lại cuộc sống của người lớn, trong khi chơi trẻ được đối thoại cùng nhau, trao đổi thỏa thuận, thương lượng cùng nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi hiểu và phải hiểu lời bạn cùng chơi. Tình huống chơi và những hành động chơi ảnh hưởng thường xuyên đến sự phát triển của hoạt động trí tuệ đặc biệt là tư duy, trí tưởng tượng của trẻ. Trong hoạt động vui chơi đứa trẻ học thay thế đồ vật này bằng đồ vật khác, nhận đóng các vai khác nhau. Đó chính là cơ sở để phát triển trí tưởng tượng của trẻ, thông qua hoạt động vui giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Nếu đứa trẻ không diễn đạt được mạch lạc nguyện vọng, ý kiến của mình, nếu trẻ không hiểu được lời chỉ dẫn hay bàn bạc của bạn cùng chơi thì trẻ không thể tham gia vào trò chơi được. 10
Thông qua hoạt động vui chơi sẽ tác động rất mạnh đến đời sống tình cảm của trẻ. Đứa trẻ lao vào trò chơi với tất cả tinh thần say mê của nó. Trong khi chơi nó tỏ ra rất sung sướng và nhiệt tình.. Ví dụ: Ở “Góc xây dựng” trẻ giả vờ đóng vai chú công nhân xây hàng rào, xây nhà, trồng hoa, cỏ,….. Hay ở góc “phân vai” trẻ đóng vai bán hàng, cô bán hàng phải niềm nở, chào hỏi khách hàng, mời mua hàng, nói giá cả và giao hàng rồi nhận tiền hoặc trẻ chơi đóng vai bác sĩ thì trẻ thể hiện là bác sĩ tốt hết lòng chăm sóc bệnh nhân của mình nhưng hoạt động của trẻ không phải nhằm đến mục đích cuối cùng để chữa khỏi bệnh cho bệnh nhân mà chỉ để thỏa mãn nhu cầu xã hội của trẻ làm quen và tham gia vào xã hội người lớn. Ví dụ: Ở “Góc học tập” Trẻ tái tạo lại những gì cô dạy trẻ trên tiết học hoặc những kiến thức chưa truyền tải hết trong tiết học, nhằm tạo cho tr ẻ s ự ghi nhớ bền vững, tư duy trừu tượng phát triển, tư duy logic, tư duy ngôn ngữ phát triển. Sau khi trẻ chơi xong cô đi đến từng nhóm và nhận xét giúp trẻ ghi nhớ những gì mà trẻ được trải nghiệm thông qua trò chơi. * Giải pháp 6: Phối hợp với phụ huynh. Để việc giáo dục trẻ đem lại hiệu quả, công tác phối hợp với phụ huynh đóng vai trò hết sức quan trọng. Qua những lúc đón, trả trẻ những buổi họp phụ huynh tôi trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ. Các kiến thức trẻ tiếp thu được sẽ được khắc sâu hơn nếu cả gia đình và cô giáo cùng dạy trẻ. Giáo viên nên trao đổi với phụ huynh về trẻ khi học và chơi ở lớp không những thế giáo viên còn trao đổi về các mặt phát triển của trẻ khi được học và được chơi để phụ huynh phấn khởi và yên tâm khi gửi con đến trường và có những cử chỉ đẹp tôn trọng cô giáo. Từ đó phụ huynh sẽ động viên cháu đi học đều hơn. Để có những đồ dùng đồ chơi phong phú và đa dạng thì tôi cũng đã phối hợp với phụ huynh tìm kiếm, hỗ trợ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm cho nguồn nguyên liệu dồi dào hơn, từ đó những đồ dùng đồ chơi cho trẻ được làm ra cũng phong phú hơn, giúp trẻ hoạt động một cách tích cực hơn. 3. Kết quả đạt được. Qua quá trình thực hiện với những biện pháp và cách làm trên, việc tổ chức hoạt động góc của trẻ ở lớp tôi đạt được những kết quả đáng phấn khởi, cụ thể: 11
* Đối với trẻ: 100% trẻ rất yêu thích và hứng thú tham gia vào các hoạt động chơi ở các góc. Trẻ mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp với mọi người, ch ơi hòa đồng, nhường nhịn các bạn trong nhóm chơi. Sử dụng đồ dùng khéo léo hơn, tạo ra nhiều sản phẩm đẹp hơn và có nhiều sáng tạo khi tạo ra một sản phẩm. 100% trẻ được mở rộng kiến thức và có thêm rất nhiều hiểu biết về các vai chơi ở các góc theo từng chủ đề khác nhau. Trẻ nhanh nhạy trong các tình huống, trẻ đó biết tự tổ chức các hoạt động chơi ở các góc, thỏa thuận vai chơi, chơi đúng vai chơi. Biết thể hiện tình cảm giao lưu giữa bạn bè, giữa trẻ và cô, thích chơi cùng bạn và biết được nhiệm vụ của mình và bạn trong khi chơi, có thái độ tự giác cùng bạn đến góc chơi, hứng thú hơn trong khi chơi, trẻ sáng tạo hơn, linh hoạt hơn, nhanh nhẹn hơn và tích cực hơn. Trẻ biết đoàn kết khi chơi ở các góc, Trong quá trình chơi trẻ có thể tự điều chỉnh một số hành vi không phù hợp. Tiêu chí Chưa Tỷ lệ Thỉnh Tỷ lệ Thường Tỷ lệ Ghi TT có % thoảng % xuyên % chú Trẻ hoạt động 1 tích cực vào hoạt 0 0 2/23 8,7 21/23 91,3 động góc Kỹ năng chơi 2 0 0 2/23 8,7 21/23 91,3 hoạt động góc Hứng thú tham gia 3 0 0 1/23 4,3 22/23 95,7 vào hoạt động góc * Đối với giáo viên: Có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn đồ dựng đồ chơi và trang trí các góc chơi sinh động lôi cuốn, kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động. Giáo viên linh hoạt, sáng tạo hơn trong việc tổ hoạt động góc cho trẻ và có thể lồng ghép nhiều bài học giáo dục phù hợp trong các hoạt động. Đồng thời tạo được sự đoàn kết, thân thiện, sự nỗ lực hoàn thành tốt vai chơi của trẻ. Giáo viên góp phần xây dựng lấy trẻ làm trung tâm thông qua việc trẻ tự lựa chọn và thể hiện vai chơi của mình. * Đối với phụ huynh: 100% phụ huynh hiểu được ý nghĩa của hoạt động vui chơi đối với trẻ. Phụ huynh nhiệt tình hưởng ứng hỗ trợ tích cực, tham gia có chất lượng vào quá trình kết hợp cùng giáo viên giáo dục trẻ phát triển đạt hiệu quả. 12
Phụ huynh rất phấn khởi và quan tâm hơn về việc tổ chức cho trẻ những hoạt động “Học mà chơi, chơi mà học”. Đồng thời tự nguyện đóng góp nguyên liệu, phế liệu để cô và cháu cùng chuẩn bị đồ dùng cho các hoạt động. * Bài học kinh nghiệm: Việc tổ chức các hoạt động góc cho trẻ 45 tuổi là một yếu tố vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ em. Nắm vững được tình hình đặc điểm của nhà trường và nhóm lớp tôi đã kết hợp các giải pháp và không coi nhẹ một trong các giải pháp trên khi thực hiện hoạt động vui chơi cho trẻ. Chính vì thế qua gần một năm thực hiện bản thân tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: Làm tốt công tác tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường trong việc mua sắm các trang thiết bị, các loại đồ dùng đồ chơi phục vụ việc dạy và học. Giáo viên không ngừng học tập, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nắm chắc cách tổ chức hướng dẫn không ngừng đổi mới trong phương pháp dạy và học lấy trẻ làm trung tâm. Tích cực chủ động tìm tòi, sưu tầm thêm nhiều nguyên liệu làm phong phú, làm nhiều đồ dựng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ và thay đổi theo chủ đề. Cần hiểu rõ đặc điểm và khả năng nhận thức của trẻ để giúp trẻ lựa chọn góc chơi phù hợp. Luôn gần gũi với trẻ, tạo tình huống để kích thích trẻ chứ không áp đặt trẻ. Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện, phương tiện để tổ chức cho trẻ chơi một cách có hiệu quả. Tích cực lồng ghép các bài học vào trong hoạt động góc của trẻ để trẻ lĩnh hội bài học thông qua các vai chơi một cách tự nhiên nhất. Chú ý đến giáo dục từng cá nhân trẻ, luôn động viên, khuyến khích trẻ. Thường xuyên phối hợp với phụ huynh và các tổ chức xã hội để giáo dục trẻ, người lớn phải luôn là tấm gương mẫu mực của trẻ. Giáo viên có làm được những điều trên thì mới nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc ở trường Mầm non. III. PHẦN KẾT LUẬN: 1. Ý nghĩa của đề tài, sáng kiến, giải pháp. 13
Đối với trẻ mầm non thì vui chơi có vai trò quan trọng nhất đối với sự phát triển của trẻ, vui chơi ảnh hưởng mạnh đến sự hình thành tính chủ định của các quá trình tâm lý ở trẻ. Vì thế cần tạo cho trẻ môi trường để trẻ được hoạt động, trải nghiệm, vui chơi, từ đó trẻ có thể tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên hơn. Ở trường mầm non muốn trẻ phát triển tốt thì cô phải là người thể hiện tốt nhiệm vụ giáo dục của mình luôn linh động sáng tạo giúp trẻ thông qua chơi mà học, bằng cách thông qua giờ “Hoạt động chơi ở các góc”. Vì chơi ở các góc của trẻ không phải thật mà là giả vờ, nhưng sự giả vờ ấy lại mang tính chất rất thật. Cô cần phải biết dạy cho trẻ chơi cái gì? Chơi như thể nào để đem lại kiến thức phục vụ cho hoạt động học, phục vụ cho sự phát triển tư duy của trẻ. Vì vậy đồ chơi ở các góc càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích sự hứng thú và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung quanh ở trẻ bấy nhiêu. Từ những thực tế mà tôi đã thể hiện ở lớp, việc cho trẻ chơi ở góc từ các đồ dùng, đồ chơi tôi đã nhận thấy được rằng việc thực hiện chơi ở góc không phải để cho trẻ chơi không, mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện. Trẻ chơi chủ yếu do nhu cầu và khả năng của trẻ, nhu cầu muốn bắt chước, muốn làm người lớn, nhưng khả năng và sức lực của trẻ chưa đủ để làm người lớn do đó trẻ giải tỏa nhu cầu đó dưới hình thức là hoạt động chơi ở các góc: Góc phân vai, góc xây dựng, góc học tập, góc nghệ thuật, góc thiên nhiên,…Qua đó, trẻ được phát triển và mở rộng tính sáng tạo, độc đáo và sự tác động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh một cách tích cực, tự lực, tự nguyện và tự tin. Hoạt động chơi ở các góc có giá trị rất lớn và đã trở thành phương tiện để giáo dục trẻ phát triển tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức và là phương tiện không thể thiếu nhằm phát triển toàn diện nhân cách và trí tuệ cho trẻ ở trường mầm non. Từ kết quả của việc tổ chức hoạt động chơi lấy trẻ làm trung tâm ở các góc trong các hoạt động ở lớp mẫu giáo 45 tuổi do tôi trực tiếp giảng dạy trong năm học 2019 2020 bước đầu có những hiệu quả tích cực đối với trẻ và phụ huynh. Bản thân tôi nhận thấy vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục học hỏi, tìm kiếm giải pháp, đúc rút kinh nghiệm ở các đơn vị bạn, để làm thế nào tổ chức các hoạt động góc vào các hoạt động của trẻ 4 5 tuổi nói riêng và trẻ mẫu giáo trong trường nói chung được phát triển toàn diện, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ. Vì thế, việc tổ chức các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm đặc biệt là 14
thông qua hoạt động góc thì chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non ngày một nâng cao, đạt được mục tiêu đề ra không phụ lòng tin của các bậc phụ huynh và sự mong muốn của xã hội. 2. Kiến nghị, đề xuất: * Đối với nhà trường. Nhà trường cần tham mưu với các cấp, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức và cá nhân để huy động có nguồn kinh phí mua sắm thêm các loại đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phù hợp phục vụ các hoạt động trong nhóm, lớp. Hàng năm bổ sung thêm tài liệu về lấy trẻ làm trung tâm, cũng như việc ứng dụng chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non cho giáo viên. Điều này góp phần nâng cao nhận thức của giáo viên về chuyên đề này. Tổ chức cho giáo viên đi tham quan trường bạn để học tập kinh nghiệm trong việc trong việc tổ chức các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm vào các hoạt động của trẻ. Tổ chức tập huấn cho giáo viên thường xuyên chuyên đề tổ chức các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm vào các hoạt động của trẻ. Từ thực tế lớp tôi phụ trách, với những khó khăn mà bản thân tôi gặp phải tôi đưa ra một số giải pháp, những kiến nghị, đề xuất để tháo gỡ những vướng mắc trong việc nâng cao chất lượng hiệu quả tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4 5 tuổi dân tộc Bru Vân Kiều. Mong rằng những giải pháp này sẽ được áp dụng một cách có hiệu quả khi được các cấp, các đồng nghiệp góp ý, bổ sung thêm và tích cực đổi mới trong công tác vận dụng để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng với nhu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay./. 15
Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. 16
MỤC LỤC 1. Phần mở đầu:.......................................................................................Trang 1 1.1. Lý do chọn đề tài:...............................................................................Trang 1 1.2. Điểm mới và phạm vi áp dụng của đề tài : ............................................Trang 2 1.2.1. Điểm mới của đề tài:.........................................................................Trang 2 17
1.2.2. Phạm vi áp dụng của đề tài:...............................................................Trang 2 2. PHẦN NỘI DUNG:....................................................................................Trang 2 2.1. Thực trạng:..........................................................................................Trang 2 2.1.1. Thuận lợi:..........................................................................................Trang 2 2.1.2. Khó khăn:..........................................................................................Trang 3 2.1.3. Nguyên nhân của thực trạng:................................................................Trang 4 2.1.4. Điều tra thực tiễn:................................................................................Trang 4 2.2. Các giải pháp:........................................................................................ Trang 4 2.2.1. Tạo môi trường đẹp, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ: ................................... ......Trang 5 2.2.2.Lựa chọn các góc chơi phù hợp với trẻ ở lớp mình: .............................Trang 6 2.2.3. Chuẩn bị nguyên vật liệu, đồ dựng đồ chơi ở các góc chơi: ...............Trang 7 2.2.4. Cách hướng dẫn trẻ chơi ở các góc chơi: ............................................Trang 7 2.2.5. Phối hợp với phụ huynh: ....................................................................Trang 10 2.3. Kết quả đạt được:...................................................................................Trang 10 3. PHẦN KẾT LUẬN: ............................................................................... Trang 12 3.1. Ý nghĩa của đề tài:...... ..........................................................................Trang 12 3.2. Kiến nghị, đề xuất:.................................................................................Trang 13 18