intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

8
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài "Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả" này là tìm ra một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả. Nhằm giúp trẻ tự suy nghĩ và phát triển một cách chủ động.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả

  1. MỤC LỤC Nội dung Trang SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ. 1 1.Tên đề tài. 1 2. Lý do chon đề tài. 1 2.1. Cơ sở lý luận. 1 2.2. Cơ sở thực tiễn. 1 3. Mục đích nghiên cứu của đề tài 2 4. Đối tượng nghiên cứu. 2 5. Đối tượng khảo sát thực nghiệm. 2 6. Phương pháp nghiên cứu. 2 7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu. 2 PHẦN II. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2 1. Cơ sở lý luận liên quan trực tiếp đến đề tài. 2 2. Thực trạng điều tra ban đầu. 3 3. Những biện pháp thực hiện. 4 4. Mô tả, phân tích các biện pháp. 4 4.1. Biện pháp 1 : Thiết kế, sưu tầm các thí nghiệm nhỏ, đưa vào xây dựng 4 kế hoạch từ đầu năm. 4.2. Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ để cô và trẻ làm thí nghiệm 6 4.3. Biện pháp 3: Địa điểm cho cô và trẻ làm thí nghiệm. 7 4.4. Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh cho các con cùng làm thí nghiệm 13 tại nhà. 5. Kết quả thực hiện. 14 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 15 1. Kết luận. 15 2. Các đề xuất và khuyến nghị. 15 PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tên đề tài: “Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả” 2. Lý do chon đề tài:
  2. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả 2.1 Cơ sở lý luận: Giáo dục mầm non là bậc học giáo dục hết sức quan trọng, một mắc xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ .Trường mầm non chính là tổ âm thứ hai của trẻ nơi hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ mầm non. Trong công tác giáo dục trẻ mầm non thì việc cho trẻ khám phá khoa học là không thể thiếu, có tác dụng giáo dục về mọi mặt đối với trẻ như là : ngôn ngữ, đạo đức, trí tuệ , thẩm mỹ, thể lực ... Khám phá khoa học là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh, môi trường xã hội để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng của mình và đồng thời là công cụ của tư duy. Ở trường mầm non trẻ không chỉ được chăm sóc mà còn được thực hiện nhiều hoạt động khác nhau trong ngày. Trong đó hoạt động “Khám phá khoa học” có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động này nhằm thể hiện sự thích thú và đam mê khám phá sẽ nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên trong trẻ chứ không phải là những kiến thức khoa học mà trẻ thu lượm được. Đồng thời thông qua các hoạt động khám phá khoa học sẽ giúp cho trẻ dần hình thành và phát triển các kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát và những đam mê được tìm hiểu khoa học một cách sáng tạo. 2.2. Cơ sở thực tiễn: Trên thực tế khám phá khoa học cho trẻ mầm non nằm trong lĩnh vực phát triển nhận thức. Ở trường mầm non có một số giáo viên đã biết cách tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động nhằm tìm hiểu về môi trường xung quanh và hiệu quả đạt được rất cao. Đó là trẻ đã đã có những kiến thức, những hiểu biết về một số sự vật, hiện tượng xung quanh như biết tên gọi, cấu tao, đặc điểm, ích lợi… của sự vật hiện tượng, qua các hoạt động đã hình thành cho trẻ một số kỹ năng góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn hiện tượng là một số giáo viên chưa biết cách tổ chức hoạt động cho trẻ, chưa biết vận dụng những biện pháp linh hoạt, sáng tạo vào trong quá trình dạy trẻ và đặc biệt là chưa biết thu hút sự tập trung chú ý, sự tích cực tham gia vào các hoạt động của trẻ dẫn tới hiệu quả giáo dục chưa cao. Đứng trước vấn đề trên, là một giáo viên mầm non đã lâu năm, tôi nghĩ rằng nếu tình trạng trên cứ diễn ra lâu dài thì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng học của trẻ, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ . Nhận thức được tầm quan trọng nên tôi đã chọn đề tài:“Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả” nhằm đáp ứng nhiệm vụ mới của ngành giáo dục đề ra. 3. Mục đích nghiên cứu của đề tài : 2/15
  3. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Mục đích nghiên cứu của đề tài này là tìm ra một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả. Nhằm giúp trẻ tự suy nghĩ và phát triển một cách chủ động. 4. Đối tượng nghiên cứu: Những kinh nghiệm trên đây đã được tôi nghiên cứu và áp dụng thực tế tại lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi B2 tại trường nơi tôi đang công tác 5. Đối tượng khảo sát thực nghiệm: + Cơ sở vật chất: Môi trường trong và ngoài lớp học, đồ dùng, đồ chơi… + Nghiên cứu thực trạng tham gia hoạt động khám phá khoa học của trẻ lớp mẫu giáo 4-5 tuổi B2 + Nhận thức của giáo viên, phụ huynh về việc giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả. + Kỹ năng tổ chức các hoạt động khám phá khoa học. + Hồ sơ tài liệu có liên quan đến xây dựng môi trường giáo dục để giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi học tốt hoạt động khám phá khoa học phát triển thẩm mỹ tại trường , lớp. 6. Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện thành công đề tài này tôi đã sử dụng một số phương pháp sau: * Phương pháp nghiên cứu lí luận: đọc nghiên cứu tổng hợp các tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu. * Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp đàm thoại, giảng giải; Phương pháp sử dụng đồ dùng; Phương pháp điều tra, khảo sát; Phương pháp so sánh, đối chứng 7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: Đề tài được thực hiện tại lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi B2. Năm học 2019 - 2020, từ tháng 9/2019 đến tháng 6/2020 và những năm tiếp theo. PHẦN II. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận liên quan trực tiếp đến đề tài: Đối với trẻ mẫu giáo lúc này tư duy trực quan hình tượng đã phát triển mạnh hơn do vậy trẻ đã có nhu cầu khám phá mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng với nhau, bước đầu có khả năng suy luận .Vậy nên quá trình công tác, nghiên cứu và thử nghiệm một số thí nghiệm khoa học về sự phát triển của cây, nước ánh sáng, tôi thấy chúng ta có thể ứng dụng một số kiến thức khoa học vào hoạt động chung ,hoặc dùng để gây hứng thú cho trẻ trước khi vào bài mới. Ngoài ra có có thể thực hiện trong các hoạt động ngoài giờ, hoạt động ngoại khóa để mở rộng hiểu biết cho trẻ. Được trực tiếp làm thí nghiệm với các vật mà mình đang học quả là một điều thích thú đối với trẻ. Thật vậy, cứ để cho các 3/15
  4. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả cháu được hoạt động, được trải nghiệm, được thử đúng – sai và cuối cùng cháu tìm ra kết quả nào đó sẽ là một điều lý thú đối với trẻ. Cho nên ở đơn vị tôi việc tổ chức tiết học khám phá khoa học đang được diễn ra tại trường, lớp tạo cơ hội cho trẻ tiếp thu kiến thức, rèn kỹ năng một cách chủ động hơn. Nhìn ra được vấn đề nên tôi và các đồng nghiệp đã sáng tạo ra một số thí nghiệm trò chơi thực hiện nghiệm bổ sung vào hoạt động khám phá khoa học để giúp trẻ phát huy hết khả năng của mình. Chính vì vậy tôi đã tiến hành thử nghiệm “Một số thí nghiệm giúp trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học”. 2. Thực trạng điều tra ban đầu: a. Thuận lợi: Lớp tôi ở tại khu trung tâm A là lớp có cơ sở vật chất đầy đủ theo Thông tư số 02/2010/TT/BGDĐT Trường có khuôn viên rộng, trồng nhiều cây xanh thoáng mát, có vườn hoa, vườn rau tạo môi trường học rất tốt cho trẻ khám phá và trải nghiệm. Nhà trường thường xuyên chỉ đạo tổ chức kiến tập trường, kiến tập khối các tiết về chuyên đề khám phá khoa học cho trẻ, cho giáo viên để cùng nhau sáng tạo trong các tiết dạy của mình… Đồ dùng phục vụ cho việc học và chơi các trò chơi trong tiết dạy luôn phong phú về hình ảnh, mầu sắc hấp dẫn (tranh ảnh, vật thật ...) Luôn tham gia đầy đủ các buổi kiến tập do Phòng giáo dục, trường mình tổ chức các chuyên đề khám phá. Đồng thời luôn chủ động có kế hoạch sắp xếp bài dạy theo từng tháng và sự kiện phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ trong lớp Bản thân tôi tích cực học hỏi nâng cao phương pháp chuyên môn, tìm tòi sáng tạo hình thức để áp dụng kiến thức vào dạy trẻ. Trẻ ham học hỏi và bước đầu có những lập luận và suy nghĩ riêng, không hoàn toàn phụ thuộc vào người lớn b. Khó khăn: Trang thiết bị phục vụ việc thực hiện các thí nghiệm chưa được nhiều. Nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều: một số trẻ quá hiếu động chưa tập trung chú ý vào bài dạy của cô giáo, còn hay trêu bạn trong các hoạt động. Một số phụ huynh chưa chú ý quan tâm đến con cái, ít có điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với một số sự vật, hiện tượng nên kinh nghiệm về thế giới xung quanh trẻ còn hạn chế. c. Số liệu khảo sát trẻ trước khi thực hiện: Để thực hiện tốt đề tài nghiên cứu tôi tiến hành khảo sát với các nội dung đánh giá hoạt động khám phá khoa học của trẻ và có kết quả như sau: 4/15
  5. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Kết quả khảo sát Tổng Đạt Chưa đạt STT Tiêu chí số trẻ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng ( %) lượng ( %) Trẻ thích thú khi được 1 34 14 41% 20 59% làm thí nghiệm khoa học Trẻ có thể làm cùng cô thí 2 34 17 50% 17 50% nghiệm Trẻ có thể dự đoán được 3 34 15 44% 19 56% kết quả thí nghiệm Xuất phát từ thực trạng chung ta thấy rằng việc tìm ra các biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi học tốt hoạt động khám phá khoa học là rất cần thiết. Qua khảo sát chất lượng ban đầu trên trẻ để nắm bắt khả năng tham gia hoạt động khám phá của trẻ từ đó có các phương pháp, biện pháp phù hợp, cụ thể. Chính vì thế là một giáo viên được phân công tại lớp mẫu giáo nhỡ B2 tôi luôn chăm chỉ tìm tòi, nghiên cứu tài liệu và thay đổi các hình thức hoạt động khám phá khoa học, để tạo cảm giác cho trẻ hoạt động tích cực, có khả năng nhận thức khoa học của từng cá nhân trẻ. Dưới đây là các biện pháp nhỏ của tôi đã thực hiện trong hoạt động khám phá khoa học trong thời gian vừa qua. 3. Những biện pháp thực hiện: 3.1. Thiết kế, sưu tầm các thí nghiệm nhỏ, đưa vào xây dựng kế hoạch từ đầu năm. 3.2. Chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ để cô và trẻ làm thí nghiệm 3.3. Địa điểm cho cô và trẻ làm thí nghiệm. 3.4. Phối hợp với phụ huynh cho các con cùng làm thí nghiệm tại nhà. 4. Mô tả, phân tích các biện pháp: 4.1. Biện pháp 1: Thiết kế, sưu tầm các thí nghiệm nhỏ, đưa vào xây dựng kế hoạch từ đầu năm. Trong nhiều năm công tác giảng dạy lớp mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tôi luôn tìm tòi các tài liệu về khám phá khoa học để tìm hiểu và nghiên cứu thật kỹ những nội dung khám phá khoa học của mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi. Nhằm giúp trẻ mẫu giáo yêu thích và khám phá khoa học một cách hiệu quả nhất. Để làm được như vậy tôi cần phải xác định chính xác hơn mục đích, yêu cầu, cách thực hiện từng nội dung khám phá khoa học. Để từ đó, tôi sưu tầm, biên soạn và sáng tạo các trò chơi thực nghiệm thiết thực nhất, hiệu quả nhất đối với trẻ. Các trò chơi thực nghiệm mà cô xây dựng, biên soạn cần cung cấp cho trẻ những kiến thức khoa học đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ, đồng thời nó cũng kích thích tính ham hiểu biết và tìm tòi của trẻ. Từ sự hứng thú của trẻ, 5/15
  6. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả kết hợp với các hiện tượng xảy ra trong các trò chơi thử nghiệm, trẻ cảm nhận về vẻ đẹp về thế giới xung quanh. Từ đó, trẻ nảy sinh tình yêu thiên nhiên, có hành động tốt để bảo vệ vật nuôi, cây trồng. Dựa vào đặc điểm và khả năng nhận thức của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi và kết quả khảo sát đầu đầu năm. Tôi đã tìm hiểu và nghiên cứu các tài liệu về khám phá khoa . Qua quá trình nghiên cứu tài liệu, tôi đã có thể nắm được chính xác, đầy đủ các nội dung, yêu cầu, cách tiến hành các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ 4 – 5 tuổi khám phá khoa học. Và tôi đã thực hiện theo bảng kế hoạch xây dựng các trò chơi thực nghiệm theo chủ đề như sau: BẢNG KẾ HOẠCH THIẾT KẾ , SƯU TẦM CHO TRẺ CHƠI THỰC NGHIỆM THEO CHỦ ĐỀ, SỰ KIỆN TT Chủ đề ND thực hiện Các trò chơi thử nghiệm - Sờ, ngửi, nếm và đoán tên đồ - Khám phá về một số Bản thân vật 1 giác quan của cơ thể con (3 thử nghiệm) - Truyền tin người. - Bé khám phá bản thân - Cái nào nóng hơn - Tổ chức hoạt động Gia đình - Vật chìm – vật nổi 2 khám phá về đồ vật, chất (4 thử nghiệm) - Cái nào nặng hơn liệu. - Tại sao các đồ vật lại nóng lên - Khám phá về nguyên Nghề nghiệp - Hỗn hợp cát, vôi, xi măng vật liệu các nghề 3 (2 thử nghiệm) - Đất như thế nào - Tổ chức khám phá khoa Động vật - Sự chuyển động của cá 4 học về động vật, về sự (2 thử nghiệm) - Dấu chân con vật cưng chuyển động - Hoa nở như thế nào? - Chọn lá - Mầm và rễ - Cây cần gì để lớn lên và phát Thực vật - Khám phá khoa học về triển. 5 (8 thử nghiệm) thực vật. - Vui cùng trái cây - Hoa đổi màu - Quan sát chồi non - Sờ, Ngửi đoán tên quả - Sự nảy mầm của cây. - Cho trẻ khám phá về - Đồ chơi chìm và nổi (thả 6 Giao thông nguyên lý chìm nổi, thuyền) (1 thử nghiệm) nguyên lý chuyển động - Xe chạy nhanh chậm 6/15
  7. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả - Sủi bóng nước như thế nào? - Hút và bắn nước Khám phá khoa học về - Thổi không khí vào nước Nước và nước và một số hiện - Nước dâng lên như thế nào? 7 mùa hè tượng thiên nhiên, không - Làm thế nào có thể đi dưới trời (10 thử nghiệm) khí, ánh sáng nắng - Gió có từ đâu - Những đồ vật bay và không bay Việc nắm bắt được nội dung, yêu cầu, cách tiến hành trò chơi thực nghiệm sẽ giúp tôi biên soạn và sáng tạo thêm các trò chơi thử nghiệm khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi lớp tôi phù hợp với nội dung giáo dục, linh hoạt trong việc lồng ghép vào trong chủ đề tương ứng giúp trẻ đạt được yêu cầu của quá trình học bộ môn khoa học. 4.2. Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ để cô và trẻ làm thí nghiệm Tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng, nên việc sử dụng các hoạt động thí nghiệm trong giảng dạy trẻ khám phá khoa học là rất quan trọng. Đặc biệt, trẻ độ tuổi này rất thích tự tìm tòi, khám phá những điều mới lajtrong cuộc sống, qua thao tác với các đồ vật thí nghiệm, trẻ sẽ tích lũy thêm kinh nghiệm và hiểu biết nhiều hơn. Nếu trong một tiết học cô không sử dụng đồ dùng trực quan thì sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ và trẻ nhanh chán, khiến chất lượng dạy và học không cao. Đồ dùng trực quan là một minh họa sinh dộng để giúp trẻ chú ý và tiếp thu một cách nhanh chóng nội dung vấn đề cô cần truyền đạt. Chính vì vậy khi tìm kiếm, nghiên cứu các thí nghiệm và chọn nguyên vật liệu phải đảm bảo được những tính sau: Lựa chọn hoạt động vừa sức với trẻ. Đảm bảo tính sư phạm, hấp dẫn , kích thích trí tò mò của trẻ, trẻ có thể thao tác với nguyên vật liệu rễ tìm trong các thí nghiệm. Góc dành riêng cho trẻ khám phá gồm sách, các dụng cụ thí nghiệm đơn giản và những vật có thể sờ, mó, nếm, ngửi như cân, chai, lọ, hột hạt,…(Đảm bảo an toàn và vệ sinh cho trẻ) Ví dụ: Từ một trai nhựa trẻ có thể thả vào chậu nước xem chai nhựa chìm hay nổi. Trẻ thả vào mỗi chai nhữa một vật khác nhau như viên sỏi, gạo, lá khô… trẻ sẽ phát hiện được âm thanh phát ra từ những trai nhữa đó. 4.3. Biện pháp 3: Địa điểm cho cô và trẻ làm thí nghiệm. 4.3.1. Các thí nghiệm với cây và hạt. 7/15
  8. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả 4.3.1.1. Cây xanh cần gì để sống? a. Mục đích: - Cho trẻ thấy được quá trình phát triển của cây và trẻ biết được cây cần nước, không khí và ánh sáng để sống. - Giúp trẻ biết được các bộ phận chính của cây. - Trẻ hiểu được cây xanh cần được chăm sóc và bảo vệ, có ý thức chăm sóc cây. b. Chuẩn bị: 3 chậu cây , 1 túi nilon, bình tưới nước c. Cách tiến hành: - Đặt 3 chậu cây ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời, một cây buộc túi nilon. - Hàng ngày cho trẻ tưới nước vào 1 chậu cây không buộc túi nilon và chậu cây có buộc túi nilon, chậu còn lại không tưới nước và ghi nhật ký bằng hình ảnh. Sau vài ngày cô cho trẻ quan sát và nhận xét biểu hiện của cây: chậu cây không buộc túi nilon và được tưới nước xanh tốt nhất, chậu cây buộc túi nilon nhanh chóng héo rũ mặc dù được tưới nước còn chậu cây không tưới nước héo sau vài ngày. d. Giải thích và kết luận: - Cho mỗi nhóm thực hiện một thực nghiệm, trẻ tự ghi nhật ký, tự giải thích và nhận xét kết quả của nhau sau đó cô khẳng định lại: Cây cần có nước, không khí và ánh sáng để phát triển. Thiếu một yếu tố nào trong ba yếu tố đó cây đều không phát triển được. (Phụ lục 3 – Hình ảnh 1 ) 4.3.1.2 Gieo hạt a. Mục đích: Cho trẻ thấy cây cần thức ăn và nước để mọc thành cây non. b. Chuẩn bị: Một vài hạt đậu tương, đậu xanh, 2 cái khay nhỏ, Một ít bông thấm nước. (Phụ lục 3 – Hình ảnh 2) c. Cách tiến hành: - Ngâm hạt vào trong nước ấm khoảng 2 đến 3 tiếng rồi lấy ra. Đặt hạt vào những miếng bông thấm nước để trong khay, mỗi miếng bông để vào một khay. - Hàng ngày cho trẻ quan sát và tưới nước vào chỉ một khay và tại khay này hạt sẽ nẩy mầm và lớn dần. Còn khay kia không tưới nước hạt sẽ không nẩy mầm. - Cho trẻ đoán và giải thích tại sao hạt gieo trên miếng bông ẩm có nước có thể nẩy mầm và mọc lên, còn hạt gieo trên miếng bông khô không nẩy mầm được. 8/15
  9. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả d. Giải thích và kết luận: Trong hạt có thức ăn và trong miếng bông có nước uống cho cây non nên hạt đã nảy mầm. Còn khay không tưới nước hạt không có nước uống nên hạt không thể nẩy mầm. 4.3.1.3 Trong hạt có gì? a. Mục đích: - Giúp trẻ biết đặc điểm của hạt, trong hạt có mầm cây, nếu gieo hạt và chăm sóc hạt sẽ nẩy mầm thành cây. b. Chuẩn bị: Một vài loại hạt hai lá mầm như: hạt đậu, hạt bưởi, hạt lạc.. c. Cách tiến hành: - Ngâm hạt vào nước ấm qua đêm. - Cho trẻ đoán xem trong hạt có gì? - Cho trẻ bóc vỏ hạt và tách ra làm đôi. Cho trẻ quan sát và nhận xét, nêu kết quả của thí nghiệm (Phụ lục 3 – Hình ảnh 3) d. Giải thích và kết luận: Trong hạt có cây con tí xíu, cây con tí xíu đó chính là mầm cây, nếu gieo hạt xuống đất mầm cây sẽ mọc thành cây to. 4. 3.1.4 Sự phát triển của cây từ hạt: a. Mục đích: - Giúp trẻ biết được quá trình phát triển của cây. - Tạo sự hứng thú cho trẻ trong việc gieo trồng , theo dõi, chăm sóc sự phát triển của cây. b. Chuẩn bị: Hạt đậu xanh, khay đựng tro ẩm, một chậu đất nhỏ và dụng cụ làm đất. c. Cách tiến hành: - Tiến hành cho hạt nẩy mầm như trong phần thực nghiệm “gieo hạt”. - Quan sát mầm cây lớn thành cây con. - Cô cùng trẻ làm đất cho cây vào chậu. đặt chậu nơi có ánh sáng. - Hàng ngày cô dẫn trẻ theo dõi và tưới nước cho chậu cây. Cô hướng dẫn trẻ ghi nhật ký hình ảnh theo các quá trình phát triển của cây từ hạt. (Phụ lục 3 – Hình ảnh 4) 4.3.1.5 Thí nghiệm sự đổi màu của cánh hoa a. Mục đích: Trẻ biết bông hoa hút nước qua những ống hẹp trong cuống hoa và có khả năng biến đổi thành màu của nước mà nó hút vào. 9/15
  10. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả b. Chuẩn bị: 2 chai nhỏ trong đựng đầy nước, một lọ màu vẽ, 2 bông hoa cúc trắng, 4 chiếc kính lúp c. Tiến hành: - Cho trẻ quan sát và gọi tên các dụng cụ, đoán thử xem cô sẽ làm gì với những dụng cụ này. - Cho trẻ đánh dấu 2 lọ nước, sau đó, pha màu vẽ vào lọ thứ 2, cắt bớt đầu cọng 2 bông hoa chừng 5 cm, dùng kính lúp cho trẻ quan sát mặt cắt của cuống hoa và nhận xét - Đặt 2 bông hoa vào 2 lọ nước. - Cho trẻ quan sát qua nhiều giờ và nêu nhận xét * Mở rộng: Có thể chẻ đôi cuống hoa ra và ngâm mỗi nửa cuống vào một lọ nước màu khác nhau. d. Giải thích và kết luận: Trong cuống hoa có những ống hẹp nhỏ li ti, chính những ống này đã hút nước lên cánh hoa khiến cho cánh hoa bị đổi màu. 4.3.2. Thí nghiệm nước với vật chìm vật nổi. 4.3.2.1 Thí nghiệm muối, đường tan trong nước a. Mục đích: Cho trẻ biết nước là chất không mầu, không mùi, không vị. Nước chỉ bị thay đổi mùi vị khi ta pha vào nước những chất khác như: đường, muối, sữa,… b. Chuẩn bị: 4 cốc thủy tinh và 3 thìa,một chút đường, muối, một quả cam. c. Cách tiến hành: - Cô rót nước đun sôi dể nguội vào bốn cốc nước có đánh dấu từ 1 đến 4. Cho trẻ quan sát, nếm, ngửi mùi và nhận xét xem nước có màu, mùi vị như thế nào? Và đoán xem nước có thay đổi như thế nào khi cô pha đường, muối, nước cam vào các cốc nước. - Cô pha đường, muối, cam lần lượt vào các cốc từ 1 đến 3. Sau đó cho trẻ nếm thử các cốc nước đã pha, cho trẻ nhận xét và so sánh với cốc 4 và cô giải thích sự thay đổi đó. d . Giải thích và kết luận: Nước trong suốt không có mầu, mùi, vị. Đường có vị ngọt, khi hòa tan vào nước làm nước có vị ngọt. Muối có vị mặn nên khi hòa tan vào trong nước tạo cho nước có vị mặn, khi pha nước cam vào sẽ tạo cho nước có mùi cam và mầu da cam. (Phụ lục 3 – Hình ảnh 5) 4.3.2.2 Các lớp chất lỏng 10/15
  11. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả a. Mục đích - Trẻ phân biệt được các lớp chất lỏng khác nhau: Dầu, nước, siro. - Nhận biết lớp siro nặng hơn nước nên chìm xuống dưới. lớp dầu nhẹ hơn nước và siro nên nổi lên trên cùng. Còn lớp nước ở giữa. - Nhận biết một số chất liệu nhựa, gỗ, kim sắt, cao su – nổi ở lớp chất lỏng nào: nước, dầu, siro để rút ra kết luận b. Chuẩn bị: 1 chai dầu ăn, 1 chai nước, 1 chai siro,3 cốc thủy tinh, khay. - Các vật liệu: Cao su, nhựa, sắt, gỗ. - Các thẻ màu đỏ, trắng, vàng. c. Tiến hành: - Cho trẻ quan sát và gọi tên 3 chai chất lỏng: Dầu, nước, siro. - Mỗi chất lỏng cô dùng 1 miếng nhựa màu tương ứng với màu chất lỏng - Cho trẻ chọn chất lỏng đầu tiên nào đổ vào ly trước, chọn miếng nhựa có màu tương ứng gắn lên bảng. - Cô cho trẻ chọn chất lỏng thứ 2 đổ vào ly. Và trẻ tự đoán nó sẽ đứng ở chỗ nào trong cái ly. Chọn thẻ nhựa có màu tương ứng gắn lên bảng. Cô cho trẻ quan sát lớp chất lỏng thứ 2 nó đứng chỗ nào trong ly có đúng như dự đoán của trẻ không. - Làm tương tự với chất lỏng thứ 3. - Cho trẻ quan sát vị trí các lớp chất lỏng ở trong lý để rút ra kết luận: Lớp siro nặng hơn nước nên chìm xuống dưới cùng, lớp nước nhẹ hơn siro nhưng nặng hơn dầu nên ở giữa, lớp dầu nhẹ nhất nên nổi lên trên cùng. - Chia trẻ làm 2 nhóm, mỗi nhóm tự chọn vị trí xếp thẻ nhựa khác với lúc đầu. Mỗi nhóm sẽ đổ thứ tự các lớp chất lỏng theo lựa chọn và mang ly chất lỏng ra quan sát xem các lớp chất lỏng có đứng ở đúng vị trí đó không? Gắn lại thẻ màu. - Trẻ tự rút ra kết luận. Cho trẻ thả một số vật liệu khác nhau và quan sát xem vật liệu đó chìm, nổi trong chất lỏng nào? d. Giải thích và kết luận: Lớp siro nặng hơn nước nên chìm xuống dưới cùng, lớp nước nhẹ hơn siro nhưng nặng hơn dầu nên ở giữa, lớp dầu nhẹ nhất nên nổi lên trên cùng. Dù đổ loại chất lỏng nào trước thì nó vẫn đứng theo thứ tự siro, nước, dầu. 4.3.2.3 Quả trứng thần kỳ a.Mục đích: - Trẻ biết nước muối nặng hơn nước thường (nước ngọt), đó là lý do tại sao ta dễ nổi trên mặt biển. 11/15
  12. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả - Trẻ biết quả trứng có thể nổi trong nước muối và chìm trong nước thường (nước ngọt). b. Chuẩn bị: 2 cốc thủy tinh, 2 quả trứng,Nước ngọt, muối ăn. c. Tiến hành: - Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng. Cho trẻ nếm thử muối và nhận xét. - Cô rót nước vào 2 cốc, thả 2 quả trứng vào cốc cho trẻ quan sát và nhận xét: Cả 2 quả trứng cùng chìm. - Cô pha muối vào 1 cốc và cho trẻ quan sát hiện tượng xảy ra: Quả trứng trong cốc nước pha muối từ từ nổi lên. - Đổi vị trí 2 quả trứng và tiếp tục quan sát, nhận xét. d. Giải thích, kết luận: - Nước muối nặng hơn nước thường nên quả trứng có thể nổi trong nước muối và chìm trong nước thường. (Phụ lục 3 – Hình ảnh 6) 4.3.2.4 Vật gì chìm- vật gì nổi a. Mục đích - Trẻ biết xung quanh trẻ có nhiều đồ vật khác nhau và có những đồ vật khi gặp nứơc nó sẽ Chìm. Và có những vật khi gặp nước nó sẽ Nổi. - Phát triển tư duy cho trẻ qua việc so sánh giữa các vật Nổi - vật Chìm - Trẻ có ý thức sử dụng đúng tính chất của vật Nổi - vật Chìm. b. Chuẩn bị: 1 thau nước to - 1 thau nước nhỏ - Một số vật dùng có tính chất nổi như: chai nhựa, mảnh gỗ phách tre, bao ni long, lông gà, lông vịt, lá cây, ...... - Một số đồ vật mang tính chất chìm như: bi, sắt, sỏi đá.... c. Cách tiến hành - Vật Nổi : Mảnh gỗ * Cô đưa ra mảnh gỗ hỏi trẻ + " Đố con đó là vật gì?" + "Theo con đôi guốc này được làm bằng gì?" + "Con nghĩ nó giống như vật gì ở trên sông?" + "Con nghĩ nó sẽ như thế nào khi cô bỏ vật này vào nước? (cô mời trẻ lên thả vào nước để trẻ quan sát * Cho trẻ lấy lông gà, túi ni lông, bóng nhựa thả thử xuống nước, các vật này cùng nổi trên mặt nước. Cho trẻ phát biểu ý kiến. - Vật Chìm: Cô đưa ra thanh sắt - Cô đố trẻ: đây là vật gì? 12/15
  13. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả "Con thử đoán xem nó sẽ như thế nào khi cô cho vật này vào trong nước?" (Cho trẻ lên thả vào nước). * Cô cho trẻ lấy một số viên sỏi, cái đinh bằng sắt thả vào chậu nước, Sỏi và đinh sắt cùng chìm. Sau đó cho trẻ nhận xét d. Kết luận Ngoài mảnh gỗ và miếng sắt ra, có những đồ vật khi gặp nước nó sẽ chìm, có những vật khi gặp nước nó sẽ nổi trên mặt nước, do phụ thuộc vào trọng lượng của từng vật, nếu vật nặng sẽ chìm khi xuống nước, vật nhẹ không thấm nước sẽ nổi trên mật nước 4.3.3. Các trò chơi với không khí và ánh sáng 4.3.3.1. Có gì trong chai không? a. Mục đích: Giúp trẻ biết không khí không có màu, không có mùi, bằng mắt thường ta không nhìn thấy được. b. Chuẩn bị: Một chai thủy tinh không đựng gì. Một chậu đựng nước. c. Cách tiến hành: - Cho trẻ quan sát chai, nhìn, ngửi xem trong chai có chứa gì không. - Sau đó cô hoặc trẻ cho chai nằm vào đáy chậu hoặc bể nước, sau đó cho trẻ quan sát và nhận xét hiện tượng xảy ra là bong bóng nổi lên từ miệng chai. - Giáo viên tiếp tục hỏi để trẻ suy đoán và lý giải hiện tượng xảy ra theo cách hiểu của trẻ. (Phụ lục 3 – Hình ảnh 7) d. Giải thích và kết luận: Có hiện tượng này là vì không phải trong chai không có gì mà trong chai chứa đầy không khí. Vì không khí không có mầu, không mùi nên không thể nhìn thấy được. Khi cho chai vào bể nước, nước tràn vào trong chiếm chỗ trong chai nên đẩy không khí ra ngoài thành từng bọt khí (hay bong bóng không khí) đi lên. 4.3.3.2 Không khí cần cho sự cháy a. Mục đích: - Trẻ nhận biết có không khí xung quanh - Trẻ biết không khí cần cho sự cháy. b. Chuẩn bị: 2 cốc thủy tinh lớn nhỏ khác nhau.3 cây nến cao bằng nhau. Bật lửa c. Tiến hành: - Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng. - Cô gắn 3 cây nến lên bàn và thắp sáng đánh số thứ tự 1, 2, 3. 13/15
  14. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả - Cô úp 2 cốc thủy tinh lên cây số 1 và cây số 2, cho trẻ quan sát và trả lời câu hỏi: Cây nến nào cháy lâu nhất? Tại sao? d. Giải thích và kết luận: - Nến cháy là nhờ có không khí xung quanh, cụ thể là khí oxi. - Cây nến trong chiếc cốc nhỏ tắt đầu tiên vì cốc nhỏ chứa được ít oxi hơn cốc to, cây nến không bị úp cốc cháy lâu nhất vì có nhiều oxi ở xung (Phụ lục 3 – Hình ảnh 8) 4.4. Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh cho các con cùng làm thí nghiệm tại nhà. Để giúp trẻ phát triển toàn diện thì việc phối kết hợp giữa nhà trường và gia đinh là vô cùng quan trọng. Chính vì vậy giáo viên cần phải trao đổi thường xuyên việc học tập và vui chơi của trẻ tới các bậc phụ huynh, để việc học của trẻ được tốt nhất khi đến trường cũng như khi về nhà. Ngay từ đầu năm học tôi đó xây dựng nội dung tuyên truyền tới các bậc phụ huynh giúp các con thực hành thí nghiệm khám phá đạt kết quả cao và nội dung được thể hiện như sau: * Nội dung: - Thông báo từng chủ đề các con đang học để các bậc phụ huynh nắm được. Lên kế hoạch trước về nội dung khám phá trong chủ đề - Vận động phụ huynh đóng góp các nguyên liệu để các thí nghiệm của trẻ được phong phú. - Phụ huynh cần quan tâm, giải thích và cùng làm tại nhà với trẻ khi trẻ có yêu cầu với những thí nghiệm khó. * Hình thức: - Thông báo qua góc tuyên truyền của lớp. Phát tờ rơi những kế hoạch quan trọng trong chủ đề - Trao đổi trực tiếp với các bậc phụ huynh trong các giờ đón, trả trẻ để phụ huynh hiểu được các nội dung và yêu cầu thực hiện trong chủ đề Sau khi thực hiện biện pháp giữa nhà trường với phụ huynh đã đạt được kết quả như sau: - 100% phụ huynh quan tâm và ủng hộ các kế hoạch của giáo viên lớp - Rất nhiều phụ huynh phấn khởi khi thấy trẻ được tham gia thử nghiệm khám phá khoa học - Nhiều phụ huynh đã cùng trẻ thực hiện được các thí nghiệm tại nhà: truyền tin, bóng hình con vật, hoa nở như thế nào, khám phá vật chìm, nổi... - Nhờ có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên và phụ huynh mà những giờ hoạt động khám phá của trẻ trở nên phong phú và hấp dẫn hơn, từ đó mà tiết học của trẻ đạt được kết quả cao trẻ rất hứng thú và sôi nổi trong giờ học. 14/15
  15. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả 5. Kết quả thực hiện: 5.1 Về phía trẻ. Nhờ áp dụng dần dần từng bước, từng ngày, sau một năm thực hiện “Một số kinh nghiệm giúp trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả” Sau mỗi lần được làm thí nghiệm cùng cô và các bạn, trẻ lớp tôi tỏ ra rất nhứng thú đối với giờ học khám phá khoa học. Sau một năm thực hiện tôi đã thu được kết quả rõ rệt được thể hiện qua bảng sau: Bảng tổng hợp so sánh đối chứng trẻ khám phá khoa học hiệu quả đạt kết quả như sau: Kết quả khảo sát S Đầu năm Cuối năm T Tiêu chí TS Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt T SL TL SL TL SL TL SL TL 1 Trẻ thích thú khi được làm thí 34 14 41% 20 59% 33 97% 1 3% nghiệm khoa học 2 Trẻ có thể làm 31 91% 3 9% 34 17 50% 17 50% cùng cô thí nghiệm 3 Trẻ có thể dự đoán được kết quả thí 34 15 44% 19 56% 30 88 4 12% nghiệm Trên đây là bản kết quả so sánh có đối chứng đầu năm và cuối năm mà tôi đã tiến hành khảo sát trước khi thực hiện đề tài và sau khi thực hiện đề tài “Một số kinh nghiệm giúp trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả” 5.2. Về phía giáo viên. Sau khi tiến hành những biện pháp trên bản thân tôi được trau rồi thêm kiến thức và có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc giúp trẻ hoạt động khám phá khoa học hiệu quả .Tôi thấy bản thân mình luôn tự tin và dễ dàng trong việc thực hiện các yêu cầu kỹ năng cần đạt của độ tuổi. Tôi thấy kết quả đạt được trên trẻ là khá cao, đây là động lực giúp tôi tập trung tìm tòi khám phá những điêù mới mẻ để đưa vào hoạt động khám phá khoa học nhằm gây được sự chú ý tập trung và ghi nhớ sâu của trẻ . Khi thực hiện xong đề tài này tôi sẽ rút ra được bài học kinh nghiệm, khắc phục những gì còn hạn chế để những năm học sau sẽ thực hiện đề tài này đạt hiệu quả cao hơn. PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: 15/15
  16. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Tôi nhận thấy các “Thí nghiệm khoa học” mà tôi đã trình bày ở trên đã mang lại hiệu quả thiết thực trên trẻ lớp tôi. Những hình thức này không chỉ áp dụng riêng cho lớp mẫu giáo nhỡ mà còn có thể áp dụng cho các lứa tuổi khác ở các trường khác nhau. Tuy nhiên, ở mỗi lứa tuổi thì giáo viên cần linh hoạt lựa chọn nội dung cho phù hợp với nhận thức của trẻ lớp mình. Tôi tin rằng, với các hình thức tổ chức phong phú và đa dạng như vậy, trẻ sẽ thật sự hứng thú với hoạt động khám phá khoa học. 2. Các đề xuất và khuyến nghị: Kính mong Các cấp lãnh đạo - BGH nhà trường đầu tư hơn nữa về cơ sở vật chất cho giáo dục mầm non, tạo điều kiện cho các bé được hoạt động tốt hơn. Thường xuyên tôt chức các cuộc tham quan, học tập, học hỏi kinh nghiệm để nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên nói riêng và chất lượng cho ngành giáo dục mầm non nói chu. Trên đây là một số kinh nghiệm “Một số kinh nghiệm giúp trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả” mà tôi đã áp dụng để thực hiện. Do phạm vi nghiêm cứu chỉ tập trung ở một đối tượng học sinh và bó hẹp phạm vi trong một lớp học, thời gian áp dụng chưa được nhiều và đây mới là kinh nghiệm của riêng cá nhân tôi, vì vậy chắc chắn sẽ còn nhiều hạn chế cần bổ sung và điều chỉnh. Vì vậy kính mong được đón nhận những góp ý, bổ sung của Hội đồng khoa học giáo dục để sáng kiến kinh nghiệm này phong phú và đạt hiệu quả hơn, thực hiện tốt hơn trong những năm học tiếp theo. Tôi xin cam đoan đề tài sáng kiến kinh nghiệm này do tôi tự viết, không sao chép của ai. Tôi xin chân thành cảm ơn! MINH CHỨNG: HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO CÁC BIỆN PHÁP Phụ lục 3: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 3 16/15
  17. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Hình ảnh 1 : chậu cây buộc túi bóng và ảnh chụp cây không buộc túi bóng Hình ảnh 2: Hai khay hạt đang ươm 17/15
  18. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Hình ảnh 3 : hạt nảy mầm tách đôi Hình ảnh 4 : chụp cây đậu xanh trong ít ngày và nhiều ngày 18/15
  19. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Hình ảnh 5 : 3 cốc nước trắng, 1 cốc nước cam Hình ảnh 6 : Hai cốc nước có trứng, một cốc nước cho muối trứng nổi 19/15
  20. Một số kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học hiệu quả Hình ảnh 7 : Đặt cái chai không vào chậu nước và bong bóng ở miệng chai nổi lên Hình ảnh 8 : 2 cái cốc thủy tinh to nhỏ khác nhau úp trên 2 cây nến đang cháy 1 cây nến ở ngoài 20/15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2