Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học
lượt xem 3
download
Đề tài nghiên cứu cách viết một báo cáo nghiên cứu khoa học đơn giản nhất có nghĩa là để làm một báo cáo khoa học các em cần phải viết ít nhất những vấn đề tôi nghiên cứu hay nói đúng hơn đó là điều kiện đủ để báo cáo khoa học, khi các em làm theo cách hướng dẫn này các em dễ dàng hoàn thiện bài báo cáo khoa học như kế họach nghiên cứu đã được vạch sẵn.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học PHẦNTHỨ NHẤT: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề Báo cáo nghiên cứu khoa học là một trong các khâu quan trọng của công tác nghiên cứu khoa học, nó chính là minh chứng cho những gì chúng ta đã làm trong quátrình chúng ta nghiên cứu khoa học trong một thời gian dài, báo cáo nghiên cứu khoa học thể hiện quá trình chúng ta nghiên cứu cái gì? Làm như thế nào? Làm ra sao? Và thu được kết quả gì? Tuy nhiên đối với học sinh trung học cơ sở thì việc làm nghiên cứu khoa học và viết báo cáo là những việc làm khó bởi đối với các em học sinh THCS chưa có một hướng dẫn nào cụ thể, hay môn học nào giảng dạy việc nghiên cứu khoa học cả. Khi được tham gia các cuộc thi như Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học hay cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên Nhi Đồng thì các em ban đầu rất bỡ ngỡ không biết làm sao trong cả nghiên cứu lẫn làm báo cáo khoa học để gửi lên ban tổ chức để dự thi.Đọc công văn triển khai cuộc thi của cấp trên rất nhiều giáo viên, học sinh và cả các bậc phụ huynh đều có chung một suy nghĩ khoa học kỹ thuật là một cái gì đó rất xa xôi việc sáng tạo khoa học kỹ thuật là của các nhà khoa học các kỹ sư…chứ các em học sinh trung học cơ sở thì làm sao mà nghiên cứu khoa học được. Quá trình triển khai hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật trong học sinh nhận được không ít điều dị nghị: học sinh làm sao đủ năng lực, trình độ để nghiên cứu khoa học, cơ sở vật chất và nhân sự nhà trường làm sao đáp ứng, liệu có trở thành một sân chơi trá hình của người lớn sau lưng các em học sinh hay không…? Tuy nhiên sau khi bắt tay vào quá trình tìm hiểu nghiên cứu những người giáo viên hướng dẫn như chúng tôi hiểu được rằng các cuộc thi này thật sự có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với các em, cuộc thi khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu, sáng tạo khoa học công nghệ, kỹ thuật và vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc sống. Khi các em làm báo cáo có thể giúp các em hình thành kỹ năng kết luận vấn đề nghiên cứu, giúp các em có kiến thức rộng. Nhưng thật sự không có một quy định nào hay một mẫu nào hướng dẫn các em viết báo cáo mà các em chỉ mới là học sinh trung học cơ sở, vậy các em phải làm gì? Làm Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 1
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học như thế nào? Bắt đầu từ đâu để làm báo cáo khoa học sau khi nghiên cứu? Thật sự đối với thầy trò chúng tôi những ngày đầu ấy thật sự khó khăn, bản thân là một giáo viên được nhà trường giao nhiệm vụ hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học tôi cũng không biết bắt đầu từ đâu để có thể giúp các em tự làm báo cáo cho mình và tôi tiến hành nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm “Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học” nhằm giúp các em biết cách viết một bài báo cáo khoa học, giúp các em có kỹ năng nghiên cứu khoa học tốt nhất. II. Mục đích nghiên cứu Thực ra cuộc thi, khoa học kỹ thuật không phải là cái gì to lớn ở tầm vĩ mô như các em vẫn nghĩ mà nghiên cứu khoa học là nghiên cứu những gì trong thực tế, nghiên cứu những cái gì xung quanh cuộc sống của các em giúp các em có thể mở rộng tầm nhìn về thế giới quan khoa học. Thực tiễn tổ chức nghiên cứu khoa học trong học sinh cho thấy hoạt động này không yêu cầu cao về kiến thức chuyên môn nơi học sinh mà chú trọng tính thực tiễn, sáng tạo và phương pháp làm việc khoa học của học sinh, những điều mà học sinh phổ thông hoàn toàn có thể đạt được. Nghiên cứu khoa học đôi khi chỉ là nghiên cứu thời tiết lạnh hay nóng thì mẹ đạp xe đạp nhanh hơn, loại cây trái hay rau củ nào cho năng lượng điện nhiều nhất, màu gì thu hút loài bướm nhiều nhất, loài mèo thuận tay trái hay tay phải hay ứng dụng thực tế cuộc sống ví dụ như các em quan sát vụ mùa lúa bị mất liên tục nên đã tìm hiểu phân đạm ảnh hưởng như thế nào đến vụ Đông Xuân hay chỉ đơn giản như làm thế nào để quét rác nhanh hơn trên đường phố giúp các cô chú lao công đỡ vất vả…vì vậy việc viết báo cáo chúng ta cũng nên làm đơn thuần theo cách hiểu là chúng ta nghiên cứu gì thì chúng ta báo cáo nấy, làm được gì làm như thế nào thì chúng ta viết vào báo cáo theo những gì thuần túy nhất để người đọc hiểu được vấn đề của chúng ta nghiên cứu. Không nên viết quá viễn vông, quá cao siêu với những điều không tưởng không thực tế với những gì chúng ta nghiên cứu. Đề tài nghiên cứu của tôi nghiên cứu cách viết một báo cáo nghiên cứu khoa học đơn giản nhất có nghĩa là để làm một báo cáo khoa học các em cần phải viết ít nhất những vấn đề tôi nghiên cứu hay nói đúng hơn đó là điều kiện đủ để báo cáo Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 2
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học khoa học, khi các em làm theo cách hướng dẫn này các em dễ dàng hoàn thiện bài báo cáo khoa học như kế họach nghiên cứu đã được vạch sẵn. Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 3
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUY ẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận của vấn đề Viết báo cáo nghiên cứu khoa học là một khâu quan trọng trong việc nghiên cứu khoa học và có ý nghĩ quyết định trong thành công của dự án, nó phản ánh được những gì chúng ta đã nghiên cứu khoa học, nhưng đối với học sinh trung học thì thật sự khó vì không biết báo cáo bắt đầu từ đâu và làm như thế nào. Đã là một báo cáo khoa học thì phải có cấu trúc chặt chẽ với các phần mở đầu, nội dung và kết luận đượ c lập luận một cách logic theo các luận điểm luận cứ khoa học. Muốn viết đượ c bài báo cáo khoa học thì việc đầu tiên là phải có ý tưở ng, sau khi ý tưở ng đượ c phê duyệt người hướng dẫn c ần giúp học sinh xây dựng một đề cương sơ lượ c, một kế hoạch nghiên cứu để từng bướ c hiện thực hiện hóa ý tưở ng ban đầu của học sinh và tất nhiên việc viết báo cáo khoa học là khâu cuối cùng, cần hướng dẫn học sinh bám sát vào cấu trúc của một bài báo cáo nghiên cứu khoa học đặc biệt qua tâm tới nhất đó là cách chấm cho điểm của hội đồng giám khảo để xác định đượ c nội dung trọng tâm cần nổi bật và thông thườ ng ở tất cả các bài báo cáo điều quan tâm nhất đó là: Câu hỏi nghiên cứu. Kế hoạch và phương pháp nghiên cứu. Cách thu thập, phân tích và xử lý số liệu. Và hơn cả là làm nổi bật đượ c tính sáng tạo của đề tài nghiên cứu. Đây là đề tài dành cho học sinh nên các em phải là ngườ i chủ động làm báo cáo, giáo viên hướ ng dẫn chỉ tư vấn giúp đỡ và có thể chỉ nêu câu hỏi phản biện chứ giáo viên hướ ng dẫn không đượ c quyền làm hộ các em. Cái khó của viết bài báo cáo ở học sinh trung học là vấn đề tổng quan nghiên cứu, các em rất khó trong việc tìm tài liệu nghiên cứu bởi khả năng nhìn nhận thế giới quan khoa học Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 4
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học của học sinh trung h ọc còn yếu, các em còn bị bó hẹp bởi lượ ng kiến thức học ở trườ ng còn ít nên việc đi tìm những dẫn chứng sao cho c ụ th ể xác thực mang tính thuyết phục là một vấn đề khó. Học sinh phải bộc lộ rõ tư duy khoa học trong việc lựa chọn, s ắp x ếp các luận điểm, luận cứ, khai thác, sử dụng phân tích các dữ liệu và rút ra được các kết luận mang tính khái quát khoa học. Căn cứ Hướng dẫn số 3521/BGDĐTGDTrH ngày 17/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạovề việc hướng dẫn triển khai hoạt động nghiên cứu khoa học (NCKH) và tổ chức Cuộc thi khoa học kỹ thuật (KHKT) cấp quốc gia học sinh trung học năm 20182019. Căn cứ Công văn 1227/SGDĐTGDTrH ngày 07/9/2018 của Sở Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn triển khai hoạt động NCKH và tổ chức cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm 20182019, Phòng Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn các trường trung học cơ sở và phổ thông dân tộc nội trú triển khai hoạt động NCKH và triển khai Cuộc thi KHKT. Căn cứ vào hướng dẫn só 26 Số: 26/HDPGDĐT ngày 24/09/2018 về việc hướng dẫn nghiên cứu khoa học và tổ chức cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2018 2019. Báo cáo dự án là toàn bộ nội dung nghiên cứu của đề tài nó bao gồm từ cách đặt tên đề tài, tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu, mục tiêu/ nhiệm vụ hoặc câu hỏi nghiên cứu đặt ra, tổng quan vấn đề nghiên cứu(ai, ở đâu, đã và đang làm gì và làm như thế nào để giải quyết vấn đề mà tác giả đang đề cập đến). Các phươ ng pháp triển khai để thực hiện các mục tiêu đề ra, các phân tích, bình luận, nhận xét và đưa ra các kết luận đối với từng kết quả thu đượ c, các kết luận chính, tài liệu tham khảo. II. Thực trạng vấn đề Sau khi bộ giáo dục đưa ra cuộc thi nghiên cứu khoa học dành cho học sinh trung học thì bản thân là một giáo viên môn Vật lý, đượ c nhà trườ ng giao nhiệm vụ hướng dẫn học sinh tham gia nghiên cứu khoa học tôi thấy lo ngại, Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 5
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học nghiên cứu khoa học là gì? Nó là những điều lớn lao là những việc làm khó, học sinh Trung học đặc biệt là học sinh trung học cơ s ở nh ư tr ường chúng tôi thì sao có thể nghiên cứu khoa học được, tuy nhiên sau khi phát động cuộc thi chúng tôi nhận đượ c rất nhều sự ủng hộ của các em học sinh những ý tưở ng mới hay xuất hiện từ trong chính cuộc sống hằng ngày của các em. Hướ ng dẫn học sinh vi ết báo cáo đề tài nghiên cứu khoa học, về mặt th ực tế là không có một quy tắc tuyệt đối trong phương pháp nghiên cứu và trình bày kết quả nghiên cứu khoa học. các quy tắc này có thể thay đổi tùy theo từng lĩnh vực nghiên cứu, tùy theo cấp độ nghiên cứu, tuy nhiên đối với học sinh trung học cơ sở thì việc viết đượ c một bài báo cáo khoa học thật sự rất khó và đòi hỏi ngườ i giáo viên hướ ng dẫn rất nhiều ở s ự quan tâm và nhiệt tình giúp đỡ mới có thề hoàn thành đượ c. Lần đầu tiên cô trò trườ ng tôi đi thi cuộc thi Khoa học k ỹ thu ật dành cho học sinh trung học là năm học 2014 2015 th ật s ự các em không hề biết viết báo cáo khoa học, không hề có một mẫu nào quy định sẵn tất cả chỉ là sự mò mẫm dựa vào cách viết đề tài của giáo viên hướ ng dẫn, và giáo viên hướ ng dẫn đã hướ ng dẫn các em cách viết báo cáo. Hơn nữa khả năng thực địa của các em học sinh trung học ch ưa nhi ều, ngu ồn thông tin tài liệu chuyên ngành phục vụ cho việc nghiên cứu rất hạn chế vì một thực tế là các em đều con của các gia đình làm nông điều kiện về nhận thức và kinh tế chưa cao để đáp ứng cho một quá trình tìm tài liệu phục vụ cho nghiên cứu khoa học và làm báo cáo. Điều kiện nhà trườ ng còn nhiều khó khăn đội ngũ giáo viên chưa có ai từng tham gia nghiên cứu và bảo vệ đề tài nghiên cứu khoa học nên việc lựa chọn giáo viên hướ ng dẫn giúp đỡ các em nghiên cứu khoa học và làm báo cáo gặp rất nhiều khó khăn, thật sự là không hề có đội ngũ chuyên gia và các nhà chuyên môn Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 6
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Saukhi hướng dẫn học sinh tham gia các cuộc thi như nghiên cứu Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh và cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tôi rút ra được kinh nghiệm h ướng d ẫn học sinh trung h ọc vi ết báo cáo như sau: Báo cáo phải đượ c trình bày theo một logic chặt ch ẽ, ng ười h ướng d ẫn c ần h ướng dẫn học sinh báo cáo đủ các thông tin sau: Tên đề tài Mở đầu (hoặc Tóm tắt) Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu (hoặc Vấn đề nghiên cứu) Tổng quan vấn đề nghiên cứu Nội dung chính của nghiên cứu Kết luận chung Tài liệu tham khảo III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 1. Chuẩn bị a. Xây dựng kế hoạch nghiên cứu Để thực hiện một dự án nghiên cứu khoa học việc đầu tiên học sinh cần có một ý tưởng sáng tạo dự trên nền tảng kiến thức kết hợp với thực tiễn gắn với 22 lĩnh vực được quy định của cuộc thi. Dựa trên các ý tưởng của học sinh giáo viên hướng dẫn cho học sinh xây dựng một đề cương sơ lược cho quá trình nghiên cứu gọi là kế hoạch nghiên cứu. Kế hoạch nghiên cứu khoa học cũng được coi là một cái khung, cái sườn của báo cáo, có định hình, định hướng cho học sinh xây dựng những luận điểm khoa học. Từ đó học sinh sẽ khai thác, tìm hiểu để làm nổi bật những luận điểm khoa học đó, việc khai thác các luận cứ, luận điểm khoa học phải chặt chẽ, logic giàu sức thuyết phục. Kế hoạch nghiên cứu: Khi bắt tay vào triển khai nghiên cứu cần phác thảo một bộ khung các nội dung triển khai. Trong bản kế hoạch nghiên cứu sẽ có đầy đủ các mục lục nội dung chính như ở bài báo cáo dự án. Các nội dung này là bộ khung để biết tác giả cần làm gì để đạt các mục tiêu/nhiệm vụ mà tác giả đã đề ra, Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 7
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học hoặc các phương cách mà tác giả định triển khai để đi tìm câu trả lời cho câu hỏi nghiên cứu. b. Nghiên cứu tài liệu Tài liệu là nguồn thông tin để học sinh thu thập phục vụ cho công tác nghiên cứu, có thể là các nguồn khác nhau như sách báo, mạng Internet, thực tiễn cuộc sống. Tùy thuộc vào từng đề tài, các lĩnh vực khác nhau để học sinh có thể chọn tài liệu khác nhau, hình thức thu thập khác nhau ví dụ như tra cứu, ghi chép, chụp hình, phỏng vấn… Nhưng cốt yếu nhất là dữ liệu phải chính xác, có nguồn gốc rõ ràng. 2. Viết báo cáo. Để viết một bài báo cáo khoa học có rất nhiều cách khác nhau tuy nhiên cần phải nêu đủ các nội dung sau: a. Tên đề tài Tên đề tài cần viết ngắn gọn trong khoảng 1025 chữ. Tên đề tài cần chú ý trau chuốt để người đọc khi đọc qua tên đề tài có thể hình dung nội hàm mà đề tài đang muốn nói đến. Tên đề tài cần truyền tải được vấn đề cũng như cách tiếp cận giải quyết vấn đề đang đặt ra. Tên đề tài thường thể hiện rõ mục tiêu mà tác giả muốn đạt đến. Nếu đặt tên một cách mơ hồ sẽ khiến ban giám khảo hiểu sai về đề tài của mình. Cách đặt tên đúng đắn cũng là bước đầu tiên để tránh đề tài bị loại ở vòng sơ khảo. Ví dụ: tên đề tài “Ngôi nhà tương lai: Xanh, thông minh và an toàn” với tên đề tài này đã thể hiện rõ vấn đề mà tác giả muốn thể hiện. Khi đọc tên đề tài giám khảo sẽ phải tò mò tìm hiểu là xanh ở chỗ nào, thông minh chỗ nào và an toàn chỗ nào. b. Mở đầu( tóm tắt) Tóm tắt chung lại bối cảnh, vấn đề và cách mà tác giả tiếp cận để giải quyết vấn đề (câu hỏi nghiên cứu đặt ra). Trong phần này cũng nói vắn tắt về kết quả mà dự án đã giải quyết được. Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 8
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học c. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Trong phần này cần thể hiện được 3 nội dung cơ bản: i. Bối cảnh của vấn đề: cần chú ý đến các số liệu, các phân tích về thực trạng,… nhằm thể hiện được tầm quan trọng của vấn đề mà tác giả đang đề cập đến. Chú ý việc trích dẫn nguồn số liệu, thực trạng,… Việc thể hiện tầm vóc của bối cảnh sẽ cho người đọc thấy được những tác động xã hội (nếu có) của vấn đề đang đề cập. Nó cũng sẽ gián tiếp chứng minh rằng nếu vấn đề này được nghiên cứu giải quyết thì nó sẽ tác động đến một bộ phận rộng lớn xã hội. Ví dụ: Tổng cục trưởng Tổng c ục Đườ ng bộ Việt Nam Nguyễn Văn Huyện nhận định, trên nhiều tuyến quốc lộ v ẫn t ồn tại r ất nhi ều “điểm đen” tiềm ẩn nguy cơ cao gây TNGT. Nhiều điểm nằm ở các đoạn đườ ng cong bán kính nhỏ, khuất tầm nhìn hoặc đườ ng đèo dốc. Chỉ riêng quốc lộ 4B qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã có đến 8 “điểm đen”; quốc lộ 1B có 9 “điểm đen” và 20 vị trí tiềm ẩn nguy cơ TNGT... T ại các vị trí này, nếu phươ ng tiện không chủ động giảm tốc độ, chú ý quan sát, khi vào cua lấn sang phần đườ ng bên cạnh, gặp xe đi ngượ c chiều thì tai nạn rất dễ xảy ra. Gần đây nhất, ngày 16/6 một vụ tại nạn xảy ra tại khu v ực này đã khiến 3 người chết, 19 ng ười b ị th ương. Tr ước đó, ngày 1/3/2018, tại "điểm đen" này cũng đã xảy ra vụ TNGT nghiêm trọng khi xe khách BKS 90B – 500.32 lao xu ống vực sâu 100 m. Qua điều tra nguyên nhân, ngoài việc chủ xe vi phạm lu ật giao thông, thì việc khuất tầm nhìn, đườ ng dốc đã khiến nhiều lái xe và phươ ng tiện qua điểm đen này chủ quan, gây tai nạn. Hay vụ lật xe trên đèo Khánh Lê (QL27C), hướng từ Nha Trang lên Đà Lạt ngày 12/5 vừa qua khiến 3 ng ười ch ết, 17 người bị thương. Khúc cua tại Km 44+720 v ới một bên vách núi dựng đứng, một bên là vực sâu cũng là "điểm đen" cần xóa gấp. Vị trí này năm 2013 đã xảy ra 1 vụ TNGT làm 7 ngườ i chết, 22 người bị th ương. G ần 30 km qua đèo Khánh Lê có tới 12 điểm mất ATGT. Mặc dù có hàng loạt biển cảnh báo đườ ng đèo, Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 9
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học khúc cua gấp nguy hiểm đượ c lắp đặt, nhưng những khúc cua tay áo trên đèo luôn tiềm ẩn nguy c ơ mất an toàn với lái xe...[1] ii. Khoảng trống của vấn đề: đây chính là cơ sở để giải thích cho người đọc hiểu vì sao vấn đề đang đề cập là vấn đề khoa học quan trọng, và vì sao cần phải nghiên cứu để giải quyết vấn đề đang đặt ra. Ví dụ: Sự thươ ng tâm của tai nạn giao thông để lại hệ lụy rất lớn cho gia đình và cho xã hội. Biết bao gia đình, biết bao cuộc đời của những đứa trẻ chịu ảnh hưởng rất lớn sau nh ững v ụ tai n ạn giao thông thảm khốc, biết bao con ngườ i phải chịu tật nguy ền c ả đời sống trong đời sống thực vật nhà tan cửa nát bởi tai nạn giao thông. iii. Giải pháp của tác giả: khẳng định lại một lần nữa tầm quan trọng của việc tìm kiếm giải pháp để giải quyết vấn đề đang đặt ra. Nói một chút về mục tiêu mà tác giả định nghiên cứu để giải quyết vấn đề đang đặt ra. Ví dụ: Vậy có cách nào để người lái xe có thể biết đượ c phía trướ c mình đang có xe đi tới ở các khúc cua nguy hiểm để có thể điều chỉnh tốc độ và chú ý quan sát hạn chế tối đa tai nạn giao thông Chúng em đã nghiên cứu một giải pháp đó là: Chế tạo một hệ thống biển báo giao thông gồm tối thiểu hai bi ển báo liên tiếp nhau, hệ thống bi ển báo này có thể chủ động báo hiệu cho người điều khiển giao thông từ hai phía biết phía trướ c có xe đang tới khúc cua hoặc cảnh báo nguy hiểm một cách chủ động.Vì lý do trên, chúng em đã thực hiện dự án “ Nghiên cứu và chế tạo hệ thống biển báo giao thông liên hoàn ứng dụng công nghệ cao dành cho các khúc cua nguy hiểm” để góp phần đề xuất một giải pháp khả thi nhằm hạn chế tai n ạn giao thông. d. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 10
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Trong báo cáo tóm tắt có thể viết ngắn gọn. Nếu trong báo cáo toàn văn thì phần này chiếm khoảng 20% số lượng trang thì trong báo cáo tóm tắt có thể rút gọn nội dung viết còn khoảng 10% số trang. Chú ý quy tắc trích dẫn. Phần này chủ yếu là trích dẫn lại các nghiên cứu có nói đến trong phần Tài liệu tham khảo. Nếu được có thể nêu ra một số nhận xét, bình luận của tác giả đề tài. Chú ý rằng phần này là phần chứng minh rằng tác giả đã có sự hiểu biết nhất định về vấn đề đang nói đến. Ví dụ: Như các trườ ng hợp tai nạn giao thông điển hình đã trình bày ở trên, ngoài nguyên nhân chủ quan từ phía con người, một nguyên nhân chính là các khúc cua này có tầm nhìn hạn chế, chưa đượ c trang bị gương cầu lồi hoặc có gươ ng cầu lồi nhưng bị s ương mù phủ mờ. Vì thiếu tầm nhìn quan sát nên các lái xe thường bị bất ngờ khi đột ngột xuất hiện một xe đi ngượ c chiều trong lúc xe mình vừa vào khúc cua, sự bất ngờ này có thể dẫn tới nguy cơ tai nạn giao thông. Để giải quyết vấn đề giao thông hiện nay tại các đoạn đườ ng khuất tầm nhìn, Bộ giao thông vận tải cũng đã tiến hành rất nhiều giải pháp như: Sơn lại vạch phân cách đườ ng, lắp đinh tiêu phản quang, bổ sung bi ển phân luồng, gờ giảm tốc, lắp bổ sung tôn sóng khu vực sâu, cua dốc, biển cảnh báo hạn chế tốc độ 50 km/giờ và đào đắp đườ ng lánh nạn... Tại những vị trí cua tay áo, đặt các gươ ng cầu lồi nhưng hạn chế c ủa g ương cầu l ồi là chỉ khi lại gần mới nhìn thấy và những nơi có sương mù dày đặc thì không nhìn đượ c. Mục tiêu và Nhiệm vụ của nghiên cứu (hoặc Mục tiêu và Nhiệm vụ của đề tài): Trong phần này cần liệt kê các mục tiêu mà tác giả mong muốn đạt được. Hoặc đặt ra các câu hỏi mà tác giả mong muốn tìm kiếm câu trả lời. Ví dụ: Dự án có các mục tiêu cụ thể như sau: Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 11
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Thứ nhất: Nghiên cứu các trườ ng hợp tai nạn giao thông tại khúc cua tay áo, cua gấp hoặc khu ất t ầm nhìn. Từ đó tìm hiểu đượ c nguyên nhân khách quan của các tai nạn này và đưa ra biện pháp sử dụng hệ thống biển báo liên hoàn để khắc phục nguyên nhân này. Thứ hai: Thiết kế một hệ th ống gồm hai bi ển báo nguy hiểm, hai biển báo này có chức năng nhận biết có xe đang tới khúc cua, cảnh báo cho ngườ i điều khiển xe ở chiều ng ược l ại bi ết có xe đang tới để ngườ i điều khiển chủ động giảm tốc độ và chú ý quan sát hơn. Hệ thống biển báo phải hoạt động tốt trong nhiều điều kiện thời tiết, có kích thướ c phù hợp, tiết kiệm năng lượ ng và thân thiện với môi trườ ng. Thứ ba: Thử nghiệm, đánh giá sản phẩm ở các địa điểm và điều kiện khác nhau, cải tiến hoàn thiện sản phẩm. ……… e. Nội dung chính của vấn đề nghiên cứu Trong phần này cần liệt kê các nội dung mà tác giả triển khai nhằm giải quyết các mục tiêu (nhiệm vụ) mà tác giả đã đặt ra bên trên.(Làm gì?Làm như thế nào?) Mô tả các thiết kế, phương pháp, công cụ, các thí nghiệm, ….mà tác giả đã làm để thực hiện các nhiệm vụ đặt ra. Ví dụ: trong báo cáo “Nghiên cứu và chế tạo hệ thống biển báo giao thông liên hoàn ứng dụng công nghệ cao dành cho các khúc cua nguy hiểm” cần: Thiết kế hệ thống biển báo giao thông liên hoàn Thiết kế cột biển báo và đèn Led Thiết kế mạch điện Chế tạo hệ thống năng lượ ng mặt trời và nguồn điện S Tên dụng cụ Thông số kỹ thuật TT Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 12
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học 1 Ác quy 12V 6Ah 2 Đèn báo 12V 3 Bảng đèn led 12VDC 4 Pin mặt trời 6V 5 Sắ t Đườ ng kính 30mm 6 Mạch điện tử Nếu được, cần mô tả và giải thích về lí do và cách mà tác giả đã làm như vậy. Các đánh giá về mức độ rủi ro và an toàn (nếu có). Trong mỗi nội dung triển khai cần có các bảng kết quả thu được là số liệu, dữ liệu, các biểu đồ phân tích sự thay đổi/phụ thuộc giữa các thông số, các bước lặp lại nghiên cứu, các thử nghiệm, kiểm thử, đánh giá hiệu quả, các sản phẩm/mô hình thu được, … Sau đó sẽ là các phân tích, bình luận về các kết quả/sản phẩm thu được. Các kết quả này sẽ là câu trả lời cho các mục tiêu hoặc các câu hỏi nghiên cứu mà tác giả đã đặt ra từ đầu.[2] Thử nghiệm và đánh giá Tiến hành kiểm nghiệm sản ph ẩm t ại hai v ị trí thườ ng xuyên gặp tai nạn giao thống nhất ở địa phươ ng nơi em sinh s ống. Kiểm nghiệm tại khu v ực ngã tư nơi có hai tuyến đườ ng giao thông đồng cấp thuộc khu vực thị trấn và 1 địa điểm đèo dốc có nhiều khúc cua liên tiếp là đèo buôn Krông. Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 13
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Sử dụng chính những phương tiện giao thông trên đườ ng để làm kiểm nghiệm. Đặt 2 cột biển báo giao thông tại hai vị trí khúc cua bị khuất tầm quan sát và tiến hành thực nghiệm khi ph ương ti ện giao thông đi qua. Kiểm tra thời gian báo của đèn, còi sau khi có phươ ng tiện đi qua. Bảng tỉ lệ đèn báo khi xe đi qua Kết quả Còi Còi không Nhiệt độ báo báo Buổi sáng/160C đến 300C 100% 0% Buổi chiều/240C đến 100% 0% 330C Buổi tối/140C đến 200C 100% 0% Thiết bị nhận và báo thông tin rất tốt. Chúng em đã tiến hành thực nghiệm trong một thời gian dài nhưng không hề có lỗi, mọi điều kiện thời tiết chưa thấy ảnh hưởng đến mạch. Cần có một kết luận, nhận xét ngắn gọn về các kết quả thu được sau mỗi nội dung nghiên cứu. Ví dụ: Đã thực nghiệm tại hai v ị trí: Ngã tư nơi có nhiều phương tiện qua l ại thuộc làn đườ ng đồng cấp: ngã tư Nguyễn Trãi Y Jút. Thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana,tỉnh ĐăkLăk Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 14
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Khi có xe đi qua khu vực ngã tư sẽ đi ngang qua biển báo, biển báo nhận tín hiệu phát cho biển báo bên này lập tức đèn báo có phươ ng tiện đang đi tới để xử lý giao thông hiệu quả. Thực nghiệm tại đèo buôn Krông, xã Dur Kmăn, huyện Krông Ana, tỉnh Đak Lak là nơi có 1 bên là đồi 1 bên là vách núi, tại khúc cua tầm nhìn của ngườ i tài xế bị khuất rất nguy hi ểm cho ng ười điều khiển. Kết quả thu được Đã thiết kế hệ thống bi ển báo giao thông. Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 15
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Đã vận dụng đượ c toàn bộ hệ thống điều khiển vào mục đích báo hiệu cho tài xe giao thông biết được có phươ ng tiện giao thông đang đi tới để ngườ i tài xế có thể né tránh hoặc đi chậm để việc xử lý tình huống giao thông đượ c hiệu quả nhất. Khoảng cách Còi báo Tỷ lệ( %) xe xe 25m 30 lượt 30% 35m 40 lượt 40% 40m 30 lượt 30% Các trườ ng hợp khoảng cách 2 xe quá gần thì thiết bị đang báo sẽ không báo lại mà vẫn tiếp tục báo cho đến khi báo xong. Tùy vào tốc độ cuả 2 xe mà khoảng cách này thay đổi liên tục. Vì nơi thực nghiệm là nơi đoạn đườ ng đèo dốc và khu vực ngã tư đông dân cư nên tốc độ các xe nhỏ nên khoảng cách các xe tươ ng đối gần. Khoảng cách Còi báo (%) Còi không báo Chú ý xe với cảm biến (%) 40cm 100% 0% 60cm 100% 0% 1m 100% 0% 1,5m 100% 0% 2m 72% 28% Đã tiến hành khảo sát sản phẩm tại hai địa điểm đó là địa điểm ngã tư và đoạn đườ ng đèo buôn Krông thuộc địa phận xã Dur Kmăn và cho đượ c kết quả như sau Lần Ngã tư Nguyễn Trãi Đoạn đèo buôn Kết quả kiểm Y Jút Krông tra 1 100 phương tiện 100 phương Đèn và còi đi tiện đi báo tốt. 2 2 phươ ng tiện 2 phươ ng tiện Đèn và còi Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 16
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học gặp nhau có xe ô tô, xe gặp nhau có xe ô tô, báo tốt. tải xe tải 3 3 phươ ng tiện 3 phươ ng tiện Đèn và còi gặp nhau gặp đều là xe máy báo tốt. Rút kinh nghiệm: Tại nh ững khu v ực ngã ba, ngã tư đa số có đông ngườ i dân qua lại nên ta có thể bỏ còi báo mà chỉ để đèn và bảng báo hiệu bằng chữ là được rồi để tránh gây ra tiếng ồn làm ảnh hưở ng đến cuộc sống của người dân. f. Kết luận chung Phần này cần liệt kê ngắn gọn các kết quả quan trọng nhất mà tác giả đã đạt được trong quá trình nghiên cứu. Chỉ lựa chọn các kết luận quan trọng nhất Các kết luận cần bám sát mục tiêu/nhiệm vụ hoặc câu hỏi nghiên cứu mà tác giả đặt ra từ đầu. Trong phần kết luận cần sử dụng các cụm từ như: Các kết quả nghiên cứu đã chứng minh rằng, Chứng tỏ rằng, Chỉ ra rằng, Cho thấy rằng, Khẳng định rằng, … Nếu được cần nói một chút về ý nghĩa của các kết luận có được. Có nghĩa là các kết quả nghiên cứu đạt được sẽ giúp ích cho những việc gì. Ví dụ: Kết luận Đã nghiên cứu thành công việc ứng dụng mạch cảm bi ến vào cột biển báo giao thông nhằm báo hiệu cho phương tiện đang lưu thông trên đoạn đườ ng có tầm nhìn bị che khuất hoặc nh ững khu v ực đèo núi sươ ng mù biết có phươ ng tiện đi đối diện. Đã tiến hành thực nghiệm và chứng minh đượ c sản phẩm mang lại ý nghĩa to lớn đối với ngườ i lái xe. Sản phẩm mang tính thực tế rất cao phù hợp với nhu cầu giải quyết tình trạng giao thông hiện nay g. Tài liệu tham khảo Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 17
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Liệt kê tối thiểu từ 510 bài báo khoa học, luận án, nguồn dữ liệu mà tác giả đã sử dụng, trích dẫn trong phần (4) Tổng quan vấn đề nghiên cứu hoặc phần 3) Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu. Cần chú ý về cách viết trích dẫn theo quy tắc. Tham khảo cách viết trong một bài báo khoa học trên tạp chí khoa học. Tránh sử dụng các website không có tính học thuật. Tránh liệt kê tài liệu tham khảo một cách chung chung. Nên nhớ các tài liệu liệt kê ở đây cần phải được trích dẫn đầy đủ trong nội dung Báo cáo (chủ yếu là trích dẫn ở phần tổng quan vấn đề nghiên cứuhoặc phần tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu). Ví dụ: Tài liệu tham khảo [1] https://laodong.vn/xahoi/vulatxekhachodeoloxodiemdanhnhung vulatxekhachlaoxuongvuc613457.ldo [2]https://vietnammoi.vn/nhungdiemdenchetnguoitrendeokhanhle 106145.html [3] Bộ Giao thông Vận tải (2009), Luật giao thông đườ ng bộ, NXB Giao thông Vận tải. [4] Ngạc Văn An (2006), Giáo Trình vô tuyến điện tử, NXB Giáo Dục. 3. Hoàn thiện báo cáo Hoàn thiện báo cáo là khâu cuối cùng của làm báo cáo và đây chính là khâu quan trọng để tạo nên thành công của dự án. Đối với phần hoàn thiện báo cáo giáo viên hướng dẫn cần hướng dẫn học sinh trau chuốt câu từ để có một bài báo cáo khoa học hoàn chỉnh. Dựa trên các luận cứ, luận điểm khoa học thì trên bài báo cáo cần thể hiện rõ một cách khoa học, logic để làm rõ mục tiêu nghiên cứu của dự án. IV. Tính mới của giải pháp Đối với học sinh trung học thì việc viết bài báo cáo nghiên cứu khoa học là một việc làm khó tuy nhiên dựa trên cách viết theo giải pháp này học sinh sẽ viết báo cáo khoa học dễ dàng hơn. Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 18
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Giải pháp đượ c đức rút trong quá trình hướ ng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học, với cách viết báo cáo này sẽ giúp học sinh định hình đượ c cách viết, bắt đầu từ đâu và viết như thế nào. V. Phạm vi áp dụng Sáng kiến đượ c áp dụng năm 2017 2018 với đề tài ”Máy phun thuốc sâu tự động” do hai em học sinh tr ường THCS Dur Kmăn tham gia cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học và cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng và năm 2018 2019 với đề tài “Nghiên cứu và chế tạo hệ thống biển báo giao thông liên hoàn ứng dụng công nghệ cao dành cho các khúc cua nguy hiểm” vừa tham gia thi khoa h ọc k ỹ thu ật c ấp t ỉnhdành cho học sinh trung học tháng 11 năm 2018. Với mong muốn sáng kiến đượ c áp dụng để hướ ng dẫn tất cả học sinh tham gia nghiên cứu khoa học trong toàn tỉnh. VI. Phạm vi ảnh hưởng Trong một năm có rất nhiều cuộc thi liên quan đến nghiên cứu khoa học được tổ chức dành cho học sinh trung học nh ư cu ộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng do hội Liên hiệp khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ ch ức sau đó là cuộc thi Khoa học kỹ thu ật dành cho học sinh trung học. Cu ộc thi khoa h ọc k ỹ thu ật được tổ chức hằng năm và hiện nay Bộ giáo dục Việt Nam đưa cuộc thi này vào làm nền tảng cho công cuộc thay sách. Chính vì vậy vai trò của giáo viên trong việc hướng dẫn học sinh vi ết báo cáo nghiên cứu khoa học c ần phải th ực hi ện ở t ất c ả tr ường h ọc nh ằm giúp đỡ học sinh có thể hoàn thành bài báo cáo khoa học của mình một cách dễ dàng và đạt kết quả cao nhất. VII. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 19
- Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh THCS viết báo cáo nghiên cứu khoa học Sáng kiến đượ c viết trong thời gian h ướng d ẫn h ọc sinh nghiên cứu khoa học năm học 2017 2018 và năm học 2018 2019, v ừa vi ết v ừa áp dụng thực tế và vừa có kinh nghiệm viết đó chính là đặc điểm của sáng kiến này. Sáng kiến áp dụng cho đề tài”Máy phun thuốc sâu tự động” và đề tài ”Nghiên cứu và chế tạo hệ thống biển báo giao thông liên hoàn ứng dụng công nghệ cao dành cho các khúc cua nguy hiểm” và khi so sánh lại với các bài báo cáo trướ c kia thì bài báo cáo năm học 2018 2019 tốt h ơn r ất nhi ều, sau khi tham gia cu ộc thi Khoa học kỹ thu ật c ấp t ỉnh năm học 20182019 đượ c hội đồng giám khảo đánh giá rất cao và chấm với số điểm rất cao. Sau khi làm theo hướng dẫn của tôi, tôi nhận thấy học sinh dễ dàng viết báo cáo khoa họccác em đã biết khai thác các luận cứ luận điểm khoa học trong quá trình xây dựng trên kế hoạch nghiên cứu nhờ đó học sinh có thể định hình được cách viết một bài báo cáo khoa học ở tầm cỡ quốc gia. STT Tên đề tài nghiên cứu khoa học Điểm cấp tỉnh Ghi chú 1 Ngôi nhà tươ ng lai: xanh thông minh và an toàn 80/100 2 Máy trộn bê tông siêu chuẩn 85/100 3 Máy phun thuốc sâu tự động 90/100 4 Nghiên cứu và chế tạo hệ thống biển báo giao 96/100 Đượ thông liên hoàn ứng dụng công nghệ cao dành cho c các khúc cua nguy hiểm chọn đi thi quốc gia Khi tham gia vi ết bài báo cáo khoa học khi làm theo hướng dẫn c ủa tôi các em dễ dàng định hình đượ c cách viết hơn, không còn những lung túng khi viết nữa, các em đã biết bắt đầu từ đâu, biết làm như thế nào nên bài báo cáo đặt hiệu quả cao. Người thực hiện: Ngô Thị Mỹ Hiệp 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn kĩ năng nghị luận thơ đạt hiệu quả cho học sinh lớp 9
21 p | 253 | 59
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh khai thác, phát triển một vài ứng dụng từ một bài tập số học 6
16 p | 29 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Rèn kỹ năng thực hành Tiếng Anh cho học sinh THCS theo hướng phát triển năng lực và tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
26 p | 34 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh phân tích đề bài và giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình
22 p | 60 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 7 giải một số bài toán bằng nhiều cách
30 p | 88 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh cách giải một số bài toán vận dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau
21 p | 26 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 9 một số kĩ năng viết văn nghị luận đạt kết quả cao trong kì thi vào lớp 10 THPT
28 p | 39 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn giáo viên Ngữ văn đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh ở trường THCS Lương Thế Vinh
25 p | 28 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh giải bài toán bằng cách lập phương trình
37 p | 92 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 6 giải quyết bài toán chia hết trong N
30 p | 12 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh phân loại và giải một số dạng hệ phương trình
42 p | 23 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 7 giải bài toán về tỉ lệ thức
10 p | 62 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh giải toán phân tích đa thức thành nhân tử nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh
20 p | 14 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh qua chủ đề Các giác quan Sinh học 8, ở trường THCS và THPT Nghi Sơn
27 p | 17 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh khối 6 hệ thống hóa một số kiến thức cơ bản về từ vựng, ngữ pháp và ngữ âm bằng sơ đồ tư duy
19 p | 22 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh phương giải bài tập môn Vật Lí lớp 8
26 p | 66 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh kĩ năng khai thác kiến thức từ bản đồ trong dạy học Địa lí THCS theo hướng phát triển năng lực
19 p | 22 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giáo dục kỷ luật theo hướng tích cực đối với học sinh lớp 6 ở trường THCS
11 p | 46 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn