Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Thủ thuật dạy thành ngữ tiếng Anh (Idioms) trong ôn thi tốt nghiệp THPT tại Trường THPT Yên Thế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm THCS "Thủ thuật dạy thành ngữ tiếng Anh (Idioms) trong ôn thi tốt nghiệp THPT tại Trường THPT Yên Thế" được thực hiện với mục đích nghiên cứu các thủ thuật dạy thành ngữ trong Tiếng Anh. Sáng kiến cũng giới thiệu rất nhiều ứng dụng có thể cài vào điện thoại để giúp giáo viên khai thác được nguồn tài liệu phong phú để làm tư liệu biên soạn các câu hỏi kiểm tra về thành ngữ;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Thủ thuật dạy thành ngữ tiếng Anh (Idioms) trong ôn thi tốt nghiệp THPT tại Trường THPT Yên Thế

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC GIANG TRƯỜNG THPT YÊN THẾ TỔ NGOẠI NGỮ THUYẾT MINH Mô tả giải pháp và kết quả thực hiện sáng kiến THỦ THUẬT DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH (IDIOMS) TRONG ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT TẠI TRƯỜNG THPT YÊN THẾ Họ và tên:Vũ Hồng Lịch Chức vụ:Tổ phó CM Giaoviên ́ Nơi công tác:Trường THPT Yên Thế Huyện Yên Thế tỉnh Bắc Giang 1
Yên Thế, tháng 4 năm 2021 THUYẾT MINH Mô tả giải pháp và kết quả thực hiện sáng kiến 1. Tên sang ki ́ ến THỦ THUẬT DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH (IDIOMS) TRONG ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT 2. Ngày sáng kiến áp dụng lần đầu:Tháng 9 năm 2020 3. Các thông tin bảo mật: không 4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm. Hiện trạng trước khi áp dụng giải pháp mới Phân tích đề thi THPT quốc gia những năm gần đây chúng ta thấy thành ngữ xuất hiện ít nhất trong 2 câu. Cụ thể là: + Dạng 1: Chọn đap an đúng ́ ́ (Mã đề 401 Đề thi THPT QG năm 2018) Question 11: It___________to reason that Jason passed the exam with flying colours on account of his working hard during the term. A. comes B. gets C. stands D. lays It/that stands to reason: điều đó là hiển nhiên. (Mã đề 402 Đề thi THPT QG năm 2018) Question 16: We know that we are at fault for our third consecutive defeat, so there is no need to ________salt into the wound. A. spread B. rub C. apply D. put To rub salt into the wound: làm cho ai đau khổ ray rứt thêm. 2
(Mã đề 404 Đề thi THPT QG năm 2018) Question 1: Although she had been told quite sternly to__________________ herself together, she simply couldn't stop the tears from flowing. A. bring B. pull C. force D. push To pull oneself together: lấy lại can đảm; bình tĩnh lại, tỉnh trí lại. (Mã đề 403 – Đề thi TNTHPT năm 2020), Question 12: Having your private life splashed across the front pages of newspapers and glossy magazines is part and ________ of being a celebrity. A. package B. parcel C. packet D. post Part and parcel: một phần quan trọng/ không thể thiếu. + Dạng 2: Tim t ̀ ừ trai nghĩa. ́ (Mã đề 401 Đề thi TNTHPT năm 2020) Question 8: When I suggested he was mistaken, John got hot under the collar and stormed out of the room. A. got emotional B. became furious C. remained calm D. felt anxious get hot under the collar = become angry/ furious: tức giận. (Mã đề 402 Đề thi TNTHPT năm 2020) Question 21: Everyone was secretly rehearsing a surprise performance for Peter's proposal, but annoyingly James let the cat out of the bag at the last minute. A. disclosed the plan B. concealed the plan C. revised the plan D. abandoned the plan let the cat out of the bag: tiết lộ bí mật. (Mã đề 403 – Đề thi THPTQG năm 2018) Question 5: Judy has just won a full scholarship to one of the most prestigious universities in the country; she must be now on cloud nine. A. extremely panicked B. obviously delighted C. incredibly optimistic D. desperately sad On cloud nine: rất hạnh phúc 3
(Mã đề 404 Đề thi THPTQG năm 2018) Question 15: Despite careful preparation, the candidate got cold feet when asked a challenging question and gave an unsatisfactory answer. A. had a fever B. stayed confident C. got nervous D. became aggressive To get cold feet : sợ hãi. Đề thi minh họa 2021: Question 18: As the season turns from spring to summer, some people feel a bit underthe___________and can’t concentrate fully on their work. A. storm B. weather C. climate D. rain Under the weather: không khỏe, ốm. Question 23: The Covid19 pandemic has taken a heavy toll on the country’s aviation industry due to international travel restrictions. A. considerably benefited B. negatively changed C. severely damaged D. completely replaced taken a heavy toll on: có ảnh hưởng xấu/ thiệt hại nghiêm trọng lên ai/ cái gì. Qua việc phân tích trên ta thấy câu hỏi về thành ngữ là những câu có nội dung khó nên phần đa học sinh không chuyên về tiếng Anh mất điểm. Tại sao vậy? Nguyên nhân là vì học sinh thấy rất khó đoán nghĩa của thành ngữ, đặc biệt khi trong câu lại có thêm từ mới. Ví dụ cụm từ “pull sb’s leg” không thể hiểu theo nghĩa đen là “kéo chân ai đó”. Thực ra cụm từ đó nghĩa là “trêu chọc ai”. Ai chưa từng gặp câu thành ngữ đó thì sẽ rất khó đoán, phải đặt nó trong ngữ cảnh để dịch. Chính vì thế học sinh thường có tâm lý khoanh bừa đặc biệt dạng điền từ. Trong quá trình học, học sinh thường gặp một số khó khăn sau: có quá nhiều thành ngữ nên học sinh không biết thành ngữ nào cần học, thành ngữ nào không. Học sinh cũng không biết 4
thành ngữ đó dùng trong hoàn cảnh nào, vị trí ra sao. Đặc biệt học sinh cũng có thể học rồi nhưng lại quên ngay vì không luyện tập thường xuyên. Tôi cũng thấy một vấn đề còn tồn tại đó là phương pháp dạy của chúng ta. Chúng ta hãy thử so sánh với các hiện tượng ngữ pháp khác, ví dụ như các thì trong Tiếng Anh, chủ động bị động, trực tiếp gián tiếp…chẳng hạn. Học sinh học đi học lại những ngữ pháp này ở các bậc học, trong tất cả các đợt ôn tập. Nhưng trong đề thi TN THPT, những hiện tượng đó chỉ xuất hiện trong 1 câu. Trong khi đó mấy ai trong năm học thỉnh thoảng cho các em thực hành một chút về thành ngữ. Có thể do sách giáo khoa cũ không có một tiết language focus nào nói riêng về Idioms. Vì vậy thường thường giáo viên đến khi ôn thi mới tập hợp hàng chục, hàng trăm thành ngữ rồi bài tập thực hành để học sinh làm trong một chuyên đề với thời lượng ba đến năm tiết. Như vậy học sinh bị học nhồi nhét nên chắc chắn không thể nhớ nhiều câu và cũng không nhớ lâu. Cũng chính vì cách dạy của chúng ta, rất nhiều học sinh bắt đầu bước vào lớp 12 vẫn mơ hồ với cụm từ Idioms, và chắc chắn không thể nói được dù chỉ một thành ngữ mà thôi. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi tỉnh Băc Giang đã áp dụng dạy sách giáo khoa thí điểm với đặc điểm rất nhiều từ vựng và thành ngữ thì tại sao chúng ta không dành sự quan tâm đến việc dạy thành ngữ cho học sinh để ngôn ngữ của các em phong phú, tự nhiên hơn và cuối cùng giúp các em cải thiện điểm số. Chính vì thực trạng như vậy nên tôi rất muốn chia sẻ một số thủ thuật giúp giáo viên thiết kế được những bài giảng thú vị sôi nổi về thành ngữ. Đồng thời tôicũng muốn chia sẻ một số ứng dụng giúp giáo viên và học sinh khai thác được nguồn tài liệu phong phú phục vụ cho việc dạy thành ngữ. 5. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến: Học sinh THPT Yên Thế nói chung và học sinh những lớp ôn thi khối D nói riêng đều là học sinh thuộc vùng nông thôn, miền núi, gia đình 5
chủ yếu làm nông nghiệp hoặc công nhân nên các em không có điều kiện và môi trường tốt để học Tiếng Anh. Với sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ giáo viên Tiếng Anh cùng tinh thần vượt khó của các em, các em đã đạt kết quả đáng khích lệ trong các kỳ thi chất lượng mũi nhọn như kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh cũng như thi TN THPT. Tuy nhiên với bộ môn Tiếng Anh những học sinh đạt điểm tối đa trong kỳ thi TN THPT so với các môn khác là rất ít. Khi phân tích kết quả thi TN THPT tôi thấy hầu hết các em đã dành điểm ở những câu cơ bản, nhưng còn yếu ở câu khó như từ vựng và đọc hiểu. Trước tình hình đó tôi xác định trong năm học này bên cạnh duy trì các câu cơ bản như ngữ âm, ngữ pháp, tôi cần đầu tư trang bị cho các em kiến thức về những câu có độ khó lớn hơn để giúp các em nâng cao điểm số. Một trong những kiến thức khó đó chính là thành ngữ trong Tiếng Anh (Idioms). Tôi đã báo cáo chuyên đề về phương pháp dạy thành ngữ trong những buổi sinh hoạt chuyên môn của nhóm và đã nhận được sự quan tâm của các đồng nghiệp. Từ báo cáo chuyên đề đó tôi muốn tiếp tục phát triển lên và tổng hợp thành sáng kiến kinh nghiệm với mong muốn chia sẻ được kinh nghiệm dạy thành ngữ Tiếng Anh với đồng nghiệp. Thành ngữ Tiếng Anh (Idioms) không chỉ quan trọng trong bài thi TN THPT mà xét về lâu dài nó còn vô cùng quan trọng đối với việc học của các em sau này. Hiện nay chúng ta khá quen với cụm từ “dạy học Tiếng Anh theo đường hướng giao tiếp”, vậy dạy thành ngữ cho các em chính là cách giúp các em giao tiếp tốt hơn với người nước ngoài, đặc biệt là người bản xứ. Có thể nói Tiếng Anh mang nặng tính thành ngữ. Chúng được sử dụng thường xuyên trong câu nói hằng ngày của người bản xứ. Chúng cũng xuất hiện rất nhiều trên báo chí, phim ảnh, tác phẩm văn học, quảng cáo… Cái khó của thành ngữ là nghĩa của nó không phụ thuộc vào các từ có trong cụm từ đó. Vì vậy học sinh Việt Nam cần được trang bị kiến thức cơ bản về thành ngữ để ngôn ngữ của họ nghe tự nhiên hơn và cũng là để hiểu người bản xứ tốt hơn. Hơn thế nữa Idioms là một tiêu chí rất quan trọng 6
quyết định giúp các em được điểm cao trong bài thi IELTS đặc biệt phần IELTS SPEAKING nếu như các em muốn đi du học hoặc phát triển hơn trong sự nghiệp sau này. Thành ngữ quan trọng nhưng có thể do khó nên chưa được giáo viên chú ý truyền thụ cho học sinh. Rất nhiều học sinh lớp 12 không biết thành ngữ là gì, và không nói được bất kỳ một thành ngữ nào mặc dù lớp 10, lớp11 các em đã gặp rất nhiều trong sách giáo khoa đặc biệt sách thí điểm. Khi ôn thi TN THPT giáo viên mới bắt đầu phô tô cả trăm thành ngữ cho các em học một cách nhồi nhét, với học sinh yếu thậm chí còn bỏ qua không dạy phần này vì nghĩ mất thời gian mà hiệu quả kém. Nhận thức được tầm quan trọng của thành ngữ Tiếng Anh cũng như những bất cập trong giảng dạy nội dung này trong chương trình phổ thông, tôi đã tìm hiểu về các thủ thuật dạy thành ngữ để đạt hiệu quả cao nhất. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “ THỦ THUẬT DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH (IDIOMS) TRONG ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT TẠI TRƯỜNG THPT YÊN THẾ” 6. Mục đích của giải pháp sáng kiến: Sáng kiến này nhằm mục đích nghiên cứu các thủ thuật dạy thành ngữ trong Tiếng Anh. Sáng kiến cũng giới thiệu rất nhiều ứng dụng có thể cài vào điện thoại để giúp giáo viên khai thác được nguồn tài liệu phong phú để làm tư liệu biên soạn các câu hỏi kiểm tra về thành ngữ. Những ứng dụng đó cũng giúp học sinh chủ động hơn trong việc học thành ngữ từ đó nâng trình độ cho các em. Qua sáng kiến này tôi cũng mong muốn chia sẻ với các đồng nghiệp trong toàn tỉnh phương pháp dạy Tiếng Anh tích cực giúp cải thiện khả năng giao tiếp với người bản xứ. 7. Nội dung: 7.1. Thuyết minh giải pháp mới. Định nghĩa và đặc điểm về thành ngữ. 7
Theo ông Michael Mc Carthy và Felicity O’ Dell, tác giả cuốn sách English Idioms In Use thì “Thành ngữ là sự diễn đạt mà nghĩa của chúng không thể hiểu bởi các từ riêng lẻ. Ví dụ, thành ngữ Drive somebody round the bend nghĩa là làm cho ai đó nản chí, nhưng chúng ta không thể hiểu nghĩa của nó chỉ bằng cách hiểu nghĩa của từ” (Idiom are expression which have a meaning that is not obvious from the individual words. For example, the idiom drive sombody round the bend means makes somebody angry or frustrated, but we cannot know this just by looking at the words). Thành ngữ khi xuất hiện trong câu có thể đóng vai trò như một động từ ví dụ work out, turn in, get away with … danh từ hoặc cụm danh từ ví dụ a hot potato (vấn đề nan giải)…tính từ ví dụ pepper and salt tóc muối tiêu trong his hair is pepper and salt. Nhiều thành ngữ có thể là những trạng từ, ví dụ It rained cats and dogs. (cats and dogs tương đương với heavily). Bên cạnh đó, thành ngữ cũng mang đậm tính dân tộc. Cùng một khái niệm, hai ngôn ngữ khác nhau sẽ sử dụng những thành ngữ khác nhau đểbiểu diễn khái niệm đó. Ví dụ trong khi người Việt nói kiếm cơm thì người Anh lại nói earn bread and butter. Rõ ràng cơm là đặc trưng trong văn hóa Việt. Trong khi đó người Anh là chỉ quen với bánh mì và bơ. Nguyên tắc của việc dạy thành ngữ Hầu hết giáo viên đều thấy việc dạy thành ngữ là hết sức phức tạp và khó khăn vì số lượng thành ngữ nhiều, học sinh lớp 12 lại phải ghi nhớ rất nhiều kiến thức tổng hợp của cả 3 khối để chuẩn bị cho kỳ thi quốc gia. Vậy để việc dạy thành ngữ dễ dàng hơn, chúng ta cần tuân thủ các nguyên tắc sau: + Mỗi lần chỉ giới thiệu một ít thành ngữ: chúng ta không nên cung cấp cho học sinh một danh sách các thành ngữ dù tất cả đều là các thành ngữ phổ biến. Học sinh không thể nhớ nhiều thành ngữ cùng một lúc. Mỗi lần giáo viên chỉ nên cung cấp khoảng 5 thành ngữ cùng nói về một chủ đề. 8
VD các thành ngữ về động vật bao gồm 1 số như: “work like a dog,” “dog days,” “raining cats and dogs,” and “the cat’s out of the bag.”… + Nên sử dụng các phương tiện hình ảnh, âm thanh để hỗ trợ việc dạy. Chúng ta có thể sử dụng hình ảnh, bài hát, trò chơi, hành động để truyền tải nội dung của thành ngữ vì như thế sẽ giúp các em dễ nhớ và nhớ lâu hơn, tiết học cũng sôi nổi, bớt căng thẳng hơn. + Liên tục nhắc lại nhiều lần những thành ngữ đã dạy giúp học sinh ghi nhớ lâu hơn. Tôi luôn nhắc lại các thành ngữ bằng cách lồng ghép vào các bài kiểm tra 15 phút, 1 tiết, rồi các đề ôn tập buổi chiều. Mỗi đề kiểm tra bao giờ tôi cũng hỏi một, hai câu thành ngữ giúp các em ghi nhớ thành ngữ lâu hơn. + Dạy thành ngữ luôn phải đặt chúng vào trong ngữ cảnh để đoán nghĩa. Đặc biệt nên yêu cầu học sinh so sánh với văn hóa của Việt Nam có câu nào tương tự. Ví dụ “every cloud has a silver lining” trong câu: You should never hopelesss. Every cloud has a silver lining, you know. Qua ngữ cảnh của câu này ta thấy thành ngữ này có nghĩa là trong khó khăn vẫn có những điều tốt đẹp. Trong tiếng Việt có câu trong cái rủi có cái may tương đương với thành ngữ này. Sự chuẩn bị của giáo viên: Để áp dụng các thủ thuật mà tôi chia sẻ đòi hỏi người giáo viên trước khi lên lớp phải chuẩn bị những điều sau. + Xác định rõ những câu thành ngữ mình muốn học sinh nắm vững sau hoạt động dạy học. Thường thì giáo viên chỉ nên đưa ra từ 5 đến 7 câu thành ngữ mỗi lần dạy với chủ đề cụ thể ví dụ 5 câu thành ngữ nói liên quan đến loài vật, hoa quả, con số, so sánh, hoặc cùng nói về cảm giác hạnh phúc hay thất vọng chẳng hạn. 9
+ Giáo viên cần làm chủ về công nghệ thông tin để thiết kế các trò chơi lồng ghép vào phần khởi động của một số tiết học giúp tiết học vừa sôi nổi, thú vị và đảm bảo kiến thức được cung cấp dần dần, ít một. + Giáo viên cũng cần chuẩn bị một số câu hỏi dạng trắc nghiệm ngắn để giúp học sinh thực hành các câu thành ngữ đã được học. Sự chuẩn bị của học sinh: + Tiết trước giáo viên có thể yêu cầu học sinh về tìm những câu thành ngữ theo một chủ điểm mà giáo viên định dạy. Hoặc nếu không giáo viên có thể cho một số câu thành ngữ bằng Tiếng Anh, yêu cầu về học sinh tra nghĩa của chúng trước ở nhà. Hoặc đơn giản giáo viên giao cho mỗi nhóm 2 hoặc 3 câu thành ngữ yêu cầu học sinh vẽ tranh về câu thành ngữ đó để hôm sau đến lớp đố các bạn nhóm khác. + Đầu năm học lớp 12 giáo viên nên hướng dẫn học sinh cài từ điển thành ngữ vào điện thoại để hỗ trợ việc học thành ngữ của các em. Nếu dùng từ điển thường, việc tra từ rất mất thời gian. Với từ điển thành ngữ, các em chỉ cần gõ một từ bất kỳ, sẽ hiện ra tất cả các thành ngữ có từ đó. Chỉ cần vào CHplay/Appstore gõ idiom and phrase dictionary Cài đặt. Lập tức sẽ hiện ra rất nhiều từ điển thành ngữ. Tôi gợi ý sử dụng từ điển thành ngữ có biểu tượng như trong hình tròn đỏ vì nó có nhiều tính nãng vừa là từ điển thành ngữ, phrasal verbs và vừa có bài tập thực hành. Cách thức thực hiện. Như đã trình bày ở trên, dạy thành ngữ phải ít một, không nên để cuối năm ôn thi TN THPT giáo viên mới cung cấp một danh sách dài các thành ngữ phổ biến. Hiểu được điều đó, tôi đã kết hợp dạy thành ngữ với phần khởi động đầu tiết học vừa giúp lớp vào bài một cách vui vẻ, vừa giúp các 10
em ghinhớ dần dần các thành ngữ phổ biến một cách nhẹ nhàng và dễ dàng hơn. Tôi đã áp dụng các thủ thuật sau. * Giải pháp 1: Tên giải pháp: Sử dụng trò chơi. Nội dung: Với môn Tiếng Anh trò chơi là không thể thiếu trong việc tạo hứng thú cho học sinh và rất hay được sử dụng trong phần khởi động của bài. Tôi đã thiết kế một số trò chơi trên power point phù hợp với học sinh. Các trò chơi này không chỉ áp dụng với việc dạy thành ngữ mà còn phù hợp với việc dạy từ vựng Tiếng Anh ở các bậc học, với các loại giáo trình. Các bước tiến hành: Trò chơi đuổi hinh b ̀ ắtchữ + Mô tả trò chơi và cách thức thực hiện: Đây là trò chơi rất phổ biến trên truyền hình và đặc biệt phù hợp với các thành ngữ vì đặc thù của thành ngữ là không thể đoán nghĩa của thành ngữ ngay được, vậy nên học sinh chỉ cần nhìn hình ảnh nói ra được câu thành ngữ coi như là thành công. Đặc biệt thành ngữ thường sử dụng những hình ảnh độc đáo nên rất dễ thiết kế trò chơi này. Giáo viên chỉ cần vào google hình ảnh, gõ một thành ngữ vào là có hình ảnh phù hợp. Trò chơi có thể chơi theo cá nhân. Giáo viên chiếu hình ảnh, học sinh nào phản xạ nhanh nhất sẽ được điểm. Để tăng tính cạnh tranh giáo viên có thể chia lớp thành 2 đội để chơi trò chơi này. Sản phẩm của giải pháp: Một số slide trò chơi đuổi hình bắt chữ tôi đã thiết kế: 11
Trò chơi ô chữ. + Mô tả trò chơi và cách thức thực hiện: Giáo viên nên chọn các câu thành ngữ thuộc một chủ đề để thiết kế trò chơi ô chữ, như vậy học sinh mới dễ đoán được ô chữ. VD: tất cả các ô chữ đều nói về động vật, màu sắc, hoặc thời tiết…Như vậy học sinh chỉ cần điền tên một loài vật, màu sắc hay một loại hình thời tiết vào ô trống. Trò chơi diễn ra sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn đảm bảo không gây căng thẳng cho học sinh. Giáo viên có thể chia lớp thành 2 nhóm, đại diện mỗi nhóm chọn 1 từ hàng ngang hoặc hàng dọc để trả lời. Sau khi chơi xong trò chơi, giáo viên có thể giải thích thêm về các câu thành ngữ, cho một số câu trắc nghiệm để về nhà các em thực hành. Sản phẩm của giải pháp: 1 trò chơi ô chữ mà tôi đã thiết kế: Trò chơi ô chữ về loài vật, slide trước và sau khi học sinh giải ô chữ. Trò chơi chiếc nón kỳ diệu: + Mô tả trò chơi và cách thức thực hiện: Đây cũng là một trò chơi rất phổ biến trên truyền hình nhưng được thay đổi cho phù hợp với học sinh. Với học sinh khá, giáo viên cho thành ngữ ví dụ thành ngữ là cụm từ có ba từ, cho học sinh đoán một chữ cái, nếu đúng thì quay nón để quyết định số điểm. Với lớp có học sinh yếu ta nên cho thêm hình ảnh để học sinh định hướng dễ hơn. Trò chơi này áp dụng với thành ngữ không quá dài, chỉ nên gồm hai hoặc ba từ. Để tăng tính cạnh tranh trò chơi nên chơi theo nhóm, có thể 2, hoặc 4 nhóm. Sản phẩm của giải pháp: trò chơi chiếc nón kì diệu trước và sau khi học sinh giải ô chữ: Trò chơi sắp xếp thành ngữ: 12
+ Mô tả trò chơi và cách thức thực hiện: trò chơi này rất phù hợp với thành ngữ dài gồm nhiều từ. Giáo viên cho hiện lên từng câu thành ngữ đã bị đảo trình tự các từ. Các nhóm nhìn, phản xạ và nêu đáp án. Nhóm nào nhanh nhất sẽ chiến thắng. Với những lớp không có điều kiện sử dụng máy chiếu vẫn có thể chơi trò chơi này bằng cách giáo viên cắt câu thành ngữ thành nhiều mẩu giấy, mỗi mẩu ghi một từ của câu thành ngữ. Nhóm nào sắp xếp các mảnh giấy nhanh nhất sẽ là nhóm chiến thắng. + Sản phẩm: Ví dụ về một thành ngữ để học sinh sắp xếp được tôi thiết kế trên power point. Trò chơi ai là triệu phú: + Mô tả trò chơi và cách thức thực hiện: Trò chơi này rất phù hợp với dạng bài trắc nghiệm chọn đáp án đúng. Bạn tưởng tượng vừa vào giờ giáo viên đã phát cho học sinh một phiếu ghi câu trắc nghiệm yêu cầu học sinh chọn đáp án đúng thì học sinh sẽ thấy chán nản và mệt mỏi như nào. Thay vào đó giáo viên có thể thiết kế thành trò chơi ai là triệu phú rất quen thuộc trên truyền hình. Từ hình ảnh, âm thanh, nhạc hiệu chúng ta làm tương tựtrênTV để học sinh có cảm giác đang tham gia một gameshow. Giáo viên có thể chia lớp thành2 nhóm, gọi học sinh đại diện lên ghế nóng trả lời câu hỏi, nếu không trả lời được có thể nhờ tổ tư vấn trong nhóm, 50 – 50. Nhóm nào trả lời được nhiều câu là nhóm chiến thắng. Như vậy rõ ràng trò chơi sẽ làm không khí tiết học sôi nổi hơn rất nhiều, học sinh cũng dễ dàng nhớ được thành ngữ lâu hơn, giáo viên có thể kiểm tra được nhiều câuhơn. + Sản phẩm: Một ví dụ về trò chơi ai là triệu phú tôi đã thiết kế: * Giải pháp 2: 13
Tên giải pháp: Sử dụng hình ảnh để dạy thành ngữ. Nội dung: Người ta thường nói một hình ảnh có giá trị hơn 1000 lời nói. Trong giảng dạy tiếng Anh thì hình ảnh cũng đóng một vai trò quan trọng vì hình ảnh gây ấn tượng mạnh mẽ cho người xem, giúp học sinh ghi nhớ nhanh hơn và lâu hơn. Khi dạy về từ vựng nói chung và thành ngữ nói riêng tôi rất hay sử dụng hình ảnh để dạy. Các bước tiến hành: + Trường hợp 1: Như có thể thấy, trường hợp đầu tiên có thể sử dụng hình ảnh đó là giáo viên thay chỗ sử dụng thành ngữ bằng một hình ảnh. Học sinh nhìn hình ảnh phải nghĩ đến một thành ngữ điền vào vị trí bức tranh. Vị trí số 1 điền thành ngữ once in blue moon (hiếm khi). Vị trí số 2 điền thành ngữ miss the boat (= miss the chance: bỏ lỡ cơ hội). Hoạt động này phù hợp với việc kiểm tra lại các thành ngữ đã được học. Vì nếu sử dụng thành ngữ mới thì hơi khó với các em khi vốn thành ngữ của học sinh là rất hạn chế. + Trường hợp 2: chia lớp thành 4 nhóm. Mỗi nhóm được giáo viên phát cho một số thành ngữ. Học sinh về nhà có thể vẽ nội dung thành ngữ ra giấy trước. Khi lên lớp đại diện mỗi nhóm có thể giơ từng bức tranh ra để các nhóm khác đoán thành ngữ. Ngoài ra với những lớp khá, giáo viên có thể gọi một học sinh lên vẽ hình đơn giản lên bảng, rồi yêu cầu cả lớp đoán thành ngữ. Làm như vậy, không khí lớp học sôi nổi hơn nhưng hơi mất thời gian vì chờ bạn vẽ lên bảng. Ví dụ học sinh một nhóm vẽ bức tranh như dưới đây, học sinh các nhóm khác sẽ đoán. Đáp án đúng là “ Break a leg” có nghĩa là “ good luck”. * Giải pháp 3: 14
Tên giải pháp: Sử dụng bài hát để dạy thành ngữ. Nội dung: Nói đến tuổi trẻ là nói đến âm nhạc đặc biệt là những bài hát Tiếng Anh của các ca sĩ nổi tiếng thế giới thì bạn học sinh nào cũng thích. Còn gì tuyệt vời hơn khi khởi động một tiết học bằng một bài hit của Taylor Swift, Shakira, Kety Perry. Các em vừa được thư giãn vừa được học thành ngữ. Ưu điểm của phương pháp này là có tính giải trí cao, học sinh thấy rất hứng thú và chắc chắn sẽ không bao giờ quên thành ngữ được nói đến trong bài hát. Các bước tiến hành giải pháp: Giáo viên vào google search một bài hát kèm theo lời bài hát của các ca sỹ tên tuổi để chọn một hai thành ngữ dạy cho các em là điều không hề khó trong thời đại kỹ thuật số hiện nay. Tại sao lại phải có lời bài hát? Vì đối với đối tượng học sinh như ở trường THPT Yên Thế, khi có lời học sinh sẽ hiểu được ý nghĩa của bài hát hơn, làm cơ sở để đoán được thành ngữ. Với học sinh trường chuyên thì không cần lời bài hát để giúp các em phát triển kỹ năng nghe. Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là mỗi bài chỉ có một, hai thành ngữ và giáo viên tốn khá nhiều thời gian để tìm được thành ngữ cho phù hợp. + Tôi xin nêu bài hát SAFE AND SOUND của Taylor Swift làm ví dụ. Vào you tube. Bấm Safe and Sound Taylor Swift with lyrics: https://www.youtube.com/watch?v=mfXRQX_sk Sau đó copy lời của đoạn bài hát có thành ngữ, chiếu cho học sinh xem Cho học sinh nghe cả bài đến đoạn có thành ngữ nghe kỹ, rồi đoán thành ngữ có nghĩa gì. “… Just close your eyes The sun is going down You’ll be all right No one can hurt you now Come morning light You and I will be safe and sound…” 15
Thành ngữ là: safe and sound nghĩa là bình yên vô sự. Tôi xin gợi ý thêm một số thành ngữ rất thông dụng được sử dụng trong một số bài hát nổi tiếng. + Call it off (= ending a relationship) trong bài “We are never getting back together” của Taylor Swift. + Bite my tonge (= keep quiet) và hold my breath (= not expect) trong bài “Roar” của Kety Perry. + To be on the safe side (= prepared for the bad things) trong bài Because of you của Kelly Clarson (quán quân mùa đầu tiên của American Idol). + let your hair down (= take a break) trong bài Keep your head up của Andy Grammer. * Giải pháp 4: Tên giải pháp: Sử dụng hành động để dạy thành ngữ ( act it out). Nội dung: Việc sử dụng hành động (act it out) cũng là hoạt động có thể áp dụng vào việc dạy thành ngữ. Cách thức tiến hành giải pháp: Giáo viên liệt kê khoảng 10 thành ngữ đã học. Chia lớp thành hai nhóm. Gọi 2 bạn lên biểu diễn hành động để 2 nhóm nhìn và nêu thành ngữ. Nhóm nào phản xạ nhanh hơn là nhóm chiến thắng. Lưu ý khi dùng phương pháp này giáo viên phải chọn những thành ngữ có thể sử dụng hành động được. Tôi xin nêu một số thành ngữ dùng được phương pháp này. 1. tighten one's belt : thắt lưng buộc bụng. 2. All in the same boat: cùng hội cùng thuyền. 3. to let the cat out of the bag: tiết lộ. 4. To get cold feet : sợ hãi. 5. In the blink of an eye: rất nhanh. 6. to cost an arm and a leg: rất đắt. 7. To have a big mouth: hay khoe khoang. 16
8. To hit the books: bắt đầu học một cách nghiêm túc. 9. Pull someone’s legs: chọc ai. 10. Hit the roof/ the ceiling: tức giận. 11. .…. * Giải pháp 5: Tên giải pháp: Sử dụng hoạt động nối (matching). Nội dung: là một hoạt động để kiểm tra hoặc đoán nghĩa của thành ngữ. Các bước tiến hành giải pháp: Chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi bàn là một nhóm, mỗi nhóm cùng nghiên cứu và tiến hành nối một thành ngữ ở cột A với một nghĩa của nó ở cột B. Nhóm nào nhanh nhất là nhóm chiến thắng. Ví dụ: * Giải pháp 6: Tên giải pháp: Sử dụng hoạt động thảo luận (discussion). Nội dung: là một hoạt động để dạy, ôn hoặc ghi nhớ nghĩa của thành ngữ. Các bước tiến hành giải pháp: Mỗi bàn dài hoặc 2 bàn ngắn tạo thành một nhóm. Giáo viên cung cấp cho mỗi nhóm một số thành ngữ, yêu cầu cả nhóm thảo luận tìm ra câu thành ngữ tương đương trong tiếng Việt. Nhóm nào nhanh nhất và đưa ra câu trả lời chính xác nhất là nhóm chiến thắng. Ví dụ: một hoạt động thảo luận nhóm, yêu cầu học sinh thảo luận tìm ra câu thành ngữ tương đương trong tiếng Việt với 7 thành ngữ sau. 1. A storm in a tea cup: chuyện bé xé ra to. 2. To have your heart in your mouth: ruột để ngoài da. 3. Soaked to the bone: ướt như chuột lột. 4. count your chickens before they hatch: tính cua trong lỗ. 5. To kill two birds with one stone: nhất cử lưỡng tiện. 17
6. Beat around the bush: vòng vo tam quốc. 7. Eat like a bird: ăn như mèo. * Giải pháp 7: Tên giải pháp: Sử dụng hoạt động điền thành ngữ vào chỗ trống (gapfilling). Nội dung: là hoạt động học sinh làm việc theo nhóm để tìm ra nghĩa của câu thành ngữ cho trước. Các bước tiến hành giải pháp: Mỗi bàn dài hoặc 2 bàn ngắn tạo thành một nhóm. Giáo viên yêu cầu cả nhóm chọn một câu thành ngữ ở hộp bên trên điền vào một câu bên dưới sao cho nghĩa phù hợp. Nhóm nào nhanh nhất và đưa ra câu trả lời chính xác nhất là nhóm chiến thắng. Ví dụ: Complete the sentences by filling the gaps. Use the idioms given in the box. A. Hit the books B. At the drop of a hat C. Break a leg D. Burning the midnight oil E. Pulling your leg F. Get butterflies in my stomach 1. Don't let my mother watch any of those sad movies, she cries……….. 2. Denise has been …… trying to finish this report, so she must be exhausted. 3. You’d better leave now if you want to arrive early for the exam.....................! 4. You’d better......................if you want to pass your exam on Friday. 5. It was a joke! I was………………… 6. I always.............................before visiting the dentist. Đap an: 1 – B 2– D ́ ́ 3–C 4 – A 5– E 6 F * Giải pháp 8: 18
Tên giải pháp: Sử dụng một số ứng dụng trên điện thoại hỗ trợ việc dạy và học Nội dung: Ứng dụng giúp giáo viên phân loại các thành ngữ thành topics: Chúng ta đều biết có rất nhiều thành ngữ trong Tiếng Anh. Muốn giúp học sinh dễ tiếp thu hơn, giáo viên nhất thiết phải chia các thành ngữ theo các chủ đề. Ví dụ như các thành ngữ về loại vật, hoa quả, thời tiết, màu sắc, cảm xúc, sử dụng phép so sánh…. Đối với giáo viên, nếu tự phân loại sẽ rất vất vả và tốn nhiều thời gian. Trong thời đại công nghệ số, điện thoại thông minh đã trở thành công cụ hữu ích giúp chúng ta làm việc đỡ vất vả mà hiệu quả cao hơn. Vậy tại sao chúng ta không cài vào máy điện thoại một ứng dụng giúp chúng ta chia các thành ngữ theo các chủ điểm. Các bước tiến hành giải pháp: Chúng ta vào từng chủ đề, chọn những câu phù hợp với học sinh và sử dụng chúng để thiết kế các trò chơi, các bài tập, bài kiểm tra và các hoạt động củng cố kiến thức. Tôi xin giới thiệu một ứng dụng mà tôi đã dùng thấy rất hiệu quả. Các bước cài đặt: + Bước 1: Vào CH play/ app store, bấm English Idioms In Use, cài đặt. Chọn biểu tượng được khoanh tròn đỏ như dưới đây. + Bước 2: Kích vào biểu tượng ở góc trên cùng bên trái, sẽ hiện ra cửa số mới. Kick vào mục Idioms by topics. Các chủ đề sẽ hiện ra như dưới đây.  Ứng dụng giúp giáo viên khai thác câu hỏi trắc nghiệm. Hiện nay giáo viên phải thường xuyên thiết kế các bài kiểm tra, ôn tập giúp học sinh củng cố kiến thức. Bên cạnh việc sử dụng sách tham khảo, các tài liệu trên mạng, chúng ta cũng có thể có nguồn tài liệu phong phú thông qua ứng dụng trên điện thoại thông minh. Tôi xin giới thiệu một ứng dụng cung cấp các câu dạng trắc nghiệm về thành ngữ với 50 mức độ dễ, khó khác nhau, mỗi mức độ có 10 câu, để các thầy cô có thể lựa chọn cho phù hợp với học sinh của mình. Học sinh cũng có thể cài phần mềm này để 19
làm trực tiếp trên điện thoại giúp củng cố và mở rộng kiến thức về thành ngữ. Các bước cài đặt: Vào CH play/ app store, bấm Idiom Quiz, cài đặt. Chọn biểu tượng được khoanh tròn đỏ như dưới đây. Ví dụ về một số câu được trích từ ứng dụng trên: * Kết quả chung của các giải pháp: Để minh chứng cho tính hiệu quả của sáng kiến, tôi đã tiến hành khảo sát kết quả học tập môn Tiếng Anh của học sinh lớp 12 mà tôi phối hợp cùng đồng nghiệp để thử nghiệm tại trường THPT Yên Thế năm học 2020 2021, sau quá trình thực hiện áp dụng các giải pháp mới của sáng kiến, cụ thể như sau: * Đối với 1 bài thi TN THPT: Sau một thời gian dài kiên trì áp dụng các thủ thuật dạy thành ngữ như đã nêu trong sáng kiến, tôi thấy kết quả đã được cải thiện đáng kể. Tôi cũng phối hợp cùng những giáo viên đang dạy khối 12 để áp dụng thủ thuật này, và kết quả khảo sát của 1 trong các lớp 12 qua bài thi TN THPT như sau: lớp 12A5 trường THPT Yên Thế là một lớp chọn 2 của khối D, phần lớn học sinh có lực học trung bình và khá. Qua kết quả khảo sát đầu năm nhìn chung rất hạn chế. Trong bài khảo sát có 2 câu có sử dụng thành ngữ. Đó là: + Câu thứ nhất: chọn đáp án đúng để điền hoàn thành câu. She was so frightened that she was shaking like___. A. a leaf B. jelly C. the wind D. a flag + Câu thứ hai: tìm từ trái nghĩa với từ gạch chân. He may be shy now, but he’ll soon come out of his shell when he meets the right girl. A. become worried B. become confident C. Become nervous D. become shy 20