Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tổ chức trò chơi dạy học nhằm tạo hứng thú cho học sinh môn lịch sử 8

Chia sẻ: Caphesuadathemhanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là tổ chức trò chơi trong dạy học có sức hấp dẫn kì lạ. Qua các trò chơi học sinh dễ hiểu, dễ khắc sâu đồng thời phát huy được những năng lực vốn có của mình như giao tiếp, vẽ, diễn các tính năng nhanh nhẹn, khéo léo, biết hợp tác, tổ chức, quản lý… đặc biệt hơn cả là qua tổ chức các trò chơi tâm lý học lịch sử của các em cũng thay đổi tích cực, các em lĩnh hội kiến thức lịch sử một cách dễ dàng, củng cố kiến thức một cách vững vàng, tạo niềm say mê, hứng thú, tự giác trong giờ học lịch sử.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tổ chức trò chơi dạy học nhằm tạo hứng thú cho học sinh môn lịch sử 8

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN YÊN LẠC PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO =====***===== BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: Tổ chức trò chơi dạy học nhằm tạo hứng thú cho học sinh môn lịch sử 8 Tác giả sáng kiến: Nguyễn Thị Bích Hạnh Môn: Lịch sử 8 Trường THCS Đồng Cương 1
BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: Tổ chức trò chơi dạy học nhằm tạo hứng thú cho học sinh môn lịch sử 8 2
BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu: Trong các môn học ở trường THCS Lịch sử có vị trí vô cùng quan trọng, nó giúp học sinh có những kiến thức cơ bản, cần thiết về lịch sử dân tộc và thế giới, góp phần hình thành ở học sinh thế giới quan khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc, tình đoàn kết quốc tế. Đồng thời lịch sử còn bồi dưỡng năng lực tư duy, hành động và thái độ ứng xử đúng đắn trong cuộc sống cho các em. Học lịch sử hiệu quả sẽ giúp các em trở thành những người lao động năng động, sáng tạo đáp ứng được yêu cầu của công cuộc hội nhập. Tuy nhiên trong những năm gần đây vị trí và vai trò của môn lịch sử lại đang bị một bộ phận không nhỏ học sinh, phụ huynh thờ ơ, xem nhẹ, bị coi là môn phụ, học để lấy điểm, học đối phó nên mới có hàng trăm điểm không trong kì thi tốt nghiệp THPT, mới có sự nhầm lẫn giữa Quang Trung – Nguyễn Huệ là hai anh em, quân đồng minh và tổ chức Việt Minh là một… Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thì có rất nhiều như: do nhận thức chưa đúng đắn của phụ huynh, học sinh, do xu hướng phát triển của thời đại ưu chuộng các môn Ngoại Ngữ, Toán, Lí, Hóa,… mà xem nhẹ lịch sử. Nhưng theo tôi còn có nguyên nhân vô cùng quan trọng là sự nghèo nàn về tư liệu lịch sử, khô khan, nặng nề về số liệu, nhất là cách giảng dạy nhàm chán việc tổ chức các hình thức dạy và phương pháp truyền đạt còn hạn chế, chưa thu hút sự chú ý hứng thú của học sinh nên sự đam mê tự giác trong môn học là ít chất lượng môn học thường rất thấp, thái độ yêu thích môn học chưa cao. Vì vậy vấn đề đổi mới phương pháp dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng đã trở thành một yêu cầu bắt buộc và hết sức cấp thiếp. Với phương châm đổi mới “ lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực, sáng tạo, chủ động của học sinh”. Nhiều thầy cô đã không ngừng trăn trở, tìm tòi phương pháp, hình thức dạy học mới với phương châm lấy học sinh làm 3
trung tâm, phát huy tính tích cực, sáng tạo, chủ động của học sinh. Vậy làm thế nào để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo đặc biệt tạo hứng thú của học sinh trong môn lịch sử. Đã có những phương pháp được áp dụng như sử dụng đồ dùng trực quan, hướng dẫn nghi nhớ sự kiện lịch sử, dạy học liên môn, tích hợp, ngoại khóa, thực địa,… Là giáo viên dạy lịch sử, trong quá trình giảng dạy ở trường THCS, tôi nhận thấy việc tổ chức trò chơi trong dạy học có sức hấp dẫn kì lạ. Qua các trò chơi học sinh dễ hiểu, dễ khắc sâu đồng thời phát huy được những năng lực vốn có của mình như giao tiếp, vẽ, diễn các tính năng nhanh nhẹn, khéo léo, biết hợp tác, tổ chức, quản lý… đặc biệt hơn cả là qua tổ chức các trò chơi tâm lý học lịch sử của các em cũng thay đổi tích cực, các em lĩnh hội kiến thức lịch sử một cách dễ dàng, củng cố kiến thức một cách vững vàng, tạo niềm say mê, hứng thú, tự giác trong giờ học lịch sử. Để góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung dạy học lịch sử nói riêng, bản thân tôi qua hơn chục năm giảng dạy và thực tế gần ba năm thực hiện đổi mới dạy học theo chương trình sách giáo khoa mới, qua dự giờ và tham khảo ý kiến đồng nghiệp, tôi xin mạnh dạn trình bày sáng kiến “ tổ chức trò chơi dạy học nhằm tạo hứng thú cho học sinh môn lịch sử 8 “. Với đề tài này tôi rất mong muốn sẽ góp phần giúp giáo viên tiến hành một giờ học lịch sử hiệu quả hơn, học sinh tích cực chủ động và hứng thú học hơn. 2. Tên sáng kiến: “ Tổ chức trò chơi dạy học nhằm tạo hứng thú cho học sinh môn lịch sử 8 ‘’ 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giảng dạy học sinh khối 8 trường THCS Đồng Cương –Yên Lạc Vĩnh Phúc 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử. Sáng kiến được áp dụng lần đầu vào ngày 30/08/2015 5. Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1. Về nội dung kiến thức: A. Tổng quan về tổ chức trò chơi trong dạy học lịch sử: 1. Khái niệm và vai trò của trò chơi trong dạy học lịch sử . a. Khái niệm: Trò chơi là hoạt động của con người nhằm mục đích trước tiên là vui chơi, giải trí, thư giãn sau những giờ làm việc mệt mỏi căng thẳng. Nhưng qua trò chơi, người chơi được rèn luyện thể lực, trí lực, các giác quan tạo cơ 4
hội giao lưu với mọi người, cùng hợp tác với bạn bè, đồng đội, trong nhóm, trong tổ,… b. Vai trò của trò chơi trong dạy học lịch sử: Trong giảng dạy môn lịch sử nói riêng cũng như các bộ môn xã hội và tự nhiên nói chung, tổ chức trò chơi trong dạy học có vai trò ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Giúp học sinh thay đổi hình thức, phương pháp dạy và học truyền thống trước đây, làm cho giờ học bớt căng thẳng nặng nề, nhàm chán tạo cảm giác thoải mái rễ chịu, để HS tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng hứng khởi. Rèn luyện thêm kĩ năng sử dụng bản đồ, vẽ sơ đồ, tường thuật, hình thành kĩ năng làm việc theo nhóm của HS. Tạo cho HS sự tìm tòi sáng tạo rèn luyện cho học sinh có cơ hội để hoàn thiện bản thân. Việc tổ chức trò chơi không chỉ kích thích HS vận dụng kiến thức năng động, rèn luyện trí nhớ, phát triển khả năng phán đoán, suy luận. Từ đó phát triển tư duy độc lập, học tập cách xử lý thông minh các tình huống phức tạp tăng cường khả năng vận dụng trong cuộc sống để thích nghi với điều kiện mới của xã hội. Thông qua trò chơi học sinh phát huy những năng lực, năng khiếu vốn có như hội họa, cac nhạc, diễn kịch, kể chuyện, đạo diễn, tổ chức,… đặc biệt giáo dục phát triển phẩm chất đạo đức như tính nhanh nhẹn, tình đoàn kết nhân ái, tinh thần phối hợp trách nhiệm, lòng trung thực, tính mạnh dạn giám nghĩ, giám làm,… 2. Tổng quan về hình thức tổ chức trò chơi trong giảng dạy môn lịch sử 8: a. Một số hình thức trò chơi: Do đặc trưng của bộ môn, ở mỗi khối lớp giáo viên có thể xây dựng một hệ thống trò chơi phong phú, đa dạng với nhiều tên gọi khác nhau, mục đích khác nhau. Tuy nhiên với phạm vi của một sáng kiến kinh nghiệm tôi xin nêu ra đây một số trò chơi mang tích chất khái quát chung nhất quan trọng hơn cả là các trò chơi này có thể áp dụng một cách rộng dãi ở tất cả các khối lớp trong trường và các trường trong huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc. Các hình thức tổ chức trò chơi này có thể vận dụng cho một tiết bài tập lịch sử, ngoại khóa, hoặc ở các phần của bài như phần củng cố, giới thiệu bài, luyện tập,… Sau đây là một số trò chơi có thể vận dụng: Trò chơi “ Hái hoa ”. 5
Áp dụng với tiết ngoại khóa, làm bài tập lịch sử. Giáo viên chuẩn bị một cây hoa ( Hoa thật hoặc hoa giả ) trên nhánh hoa có ghi các chủ đề câu hỏi để HS lựa chọn ( chủ đề nhân vật; chủ đề sự kiện; chủ đề chiến tranh; chủ đề văn hóa… ) trong mỗi chủ đề có hệ thống câu hỏi để HS trả lời. Trò chơi “ Điền sơ đồ trống ”. Giáo viên tổ chức lược đồ, sơ đồ trống trước hoặc nhà trường có sơ đồ câm không màu để HS điền kí hiệu của một chiến dịch, một cuộc khởi nghĩa. Trò chơi ” Sắm vai ”. Thường được áp dụng trong những giờ học ngoại khóa cho những bài tổng kết chương, phần, giai đoạn hoặc sau các cuộc kháng chiến. Giáo viên chuẩn bị kịch bản trước sau đó chọn học sinh đóng những vai là nhân vật lịch sử thể hiện tính cách, tư tưởng, ước mơ, hành động của những nhân vật có trong bài học, chương trình học lưu ý giáo viên khuyến khích học sinh sáng tạo trong cử chỉ, lời nói của mình phù hợp với nhân vật lịch sử nhưng tuyệt đối không được xuyên tạc, xa rời kiến thức học… Trò chơi “ Tiếp sức ”. Được sử dụng phổ biến trong các bài học lịch sử. Hình thức trò chơi là chia lớp thành các đội nhóm cùng tham gia giải quyết một vấn đề, yêu cầu về kiến thức hoặc rèn luyện các kĩ năng mà giáo viên định hướng. Từng HS trong đội, nhóm trợ giúp cho nhau cùng giải quyết yêu cầu học tập. Trò chơi “ Khám phá ”. Trò chơi được khám phá trong các loại bài học có sử dụng tranh anh, lược đồ, bản đồ. Hình thức là học sinh sẽ lên tìm và chỉ những địa danh, vị trí, những trận đánh hoặc các quốc gia châu lục trong bài học. Trò chơi “ Ô chữ bí mật ”. Ở trò chơi này giáo viên chuẩn bị hệ thống các ô trống theo chủ đề ( nhân vật, cụm từ tiêu biểu,…) học sinh tìm các chữ cái thích hợp để vào ô trống theo yêu cầu đây là dạng trò chơi hay sử dụng nhất trong quá trình dạy học vì hiệu quả và tính hấp dẫn lôi quấn của nó mạng lại là rất cao trò chơi này có hai kiểu: Dạng 1: ô chữ có một hàng ngang. Dạng 2: ô chữ có nhiều hàng dọc và có từ chìa khóa bí mật. Trò chơi này đòi hỏi HS phải trả lời được các câu hỏi có liên quan đến kiến thức đã học và đang học để tìm ô chữ bí mật. Trò chơi “Ai nhớ nhiều nhất “ 6
Giáo viên tổ chức các tiết ngoại khóa hay lồng ghép các tiết bài tập, tiết ôn tập hoặc trong tiết lịch sử địa phương. Ví dụ em hãy kể tên các di tích lịch sử tiêu biểu ở Hà Nội, kể tên các vị vua trong triều đại Nhà Nguyễn … Trò chơi “Theo dòng lịch sử “. Trò chơi này thường được dùng trong các tiết ngoại khóa, tiết làm bài tập lịch sử để HS có điều kiện chuẩn bị và thời gian thích hợp cho khâu tổ chức giáo viên chọn chủ để lịch sử đã được học trước đó để cho HS tìm hiểu kĩ hơn, giáo viên có thể áp dụng sau khi học một chương, một giai đoạn lịch sử. Trò chơi “Tìm kiếm nhân vật lịch sử ”. Đây là trò chơi nhằm tìm hiểu một cách khái quát về thân thế sự nghiệp những nhân vật lịch sử có công lao to lớn đối với lịch sử dân tộc và nhân loại do vậy giáo viên tổ chức trong các tiết như làm bài tập lịch sử, ngoại khóa hoặc các bài học có nhân vật lịch sử tiêu biểu. b. Một số nguyên tắc khi tổ chức trò chơi: * Trò chơi phù hợp với mục tiêu của bài gồm: + Trò chơi hái hoa – trả lời câu hỏi: Hình thức tổ chức này được áp dụng cho nhiều loại bài. + Trò chơi ô chữ bí mật: Thường áp dụng cho những bài tổng kết. + Trò chơi tiếp sức, sắm vai: Thường áp dụng cho bài nói về các cuộc kháng chiến. + Trò chơi ai nhanh hơn: Thường áp dụng cho những bài thiết lập sơ đồ bảng thống kê. + Trò chơi khám phá: Thường áp dụng cho những loại bài có sử dụng tranh ảnh, lược đồ, bản đồ. * Trò chơi phù hợp với kĩ năng cần rèn luyện cho học sinh: + Trò chơi hái hoa, giải ô chữ giúp rèn luyện tính tư duy độc lập cho học sinh. + Trò chơi tiếp sức giúp rèn luyện kĩ năng bản đồ, lược đồ cho học sinh. + Trò chơi sắm vài giúp kĩ năng diễn đạt cho học sinh. + Trò chơi ai nhanh hơn giúp vẽ sử dụng sơ đồ, bản đồ cho học sinh. + Trò chơi khám phá giúp khai thác nội dung tranh ảnh, lược đồ, bản đồ. * Giáo viên chuẩn bị tốt cho trò chơi: 7
Biên soạn câu hỏi cho trò chơi phải bám vào chuẩn kiến thức kĩ năng của bộ môn. * Xác định phạm vi mục đích của trò chơi. * Tổ chức trò chơi phải xác định thời gian: trừ các trò chơi tổ chức ở tiết ngoại khóa, tiết làm bài tập lịch sử thì các trò chơi tổ chức cho tiết dạy chỉ dừng lại từ 46 phút. * Trò chơi phải có sức hấp dẫn thu hút được sự tham gia của HS, tạo không khí thoải mái, hấp dẫn, vui tươi. * Luôn thay đổi trò chơi để thu hút học sinh tuy nhiên phải dựa vào dạng bài, kiểu bài để thực hiện. * Khi tổ chức trò chơi giáo viên là trọng tài công bằng, chính xác và là cổ động viên tích cực của HS tham gia trò chơi, nên thưởng điểm hoặc khen ngợi các em trước lớp. 3. Các bước tổ chức trò chơi: Để tổ chức trò chơi hiệu quả, tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học thì giáo viên cần đảm bảo các yêu cầu sau: 1. Xác định đựơc phạm vi áp dụng trò chơi. 2. Xác định mục đích áp dụng trò chơi. 3. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh về trò chơi. 4. Tiến hành trò chơi trên lớp. Tổ chức trò chơi trên lớp gồm năm bước sau: Bước 1: Giới thiệu tên trò chơi. Bước 2: Lựa chọn học sinh chơi. Bước 3: Quy định thời gian chơi, luật chơi. Bước 4: Tổ chức trò chơi. Bước 5: Tổng kết đánh giá trò chơi. B. Tổ chức các trò chơi dạy học trong môn lịch sử 8: Trong hơn hai năm học qua tôi đã sử dụng các trò chơi dạy học sau nhằm tạo hứng thú học sử 8: + Trò chơi hái hoa. 8
+ Trò chơi ô chữ bí mật. + Trò chơi đóng vai. + Trò chơi ai nhanh nhất. + Trò chơi điền sơ đồ trống. 1. TỔ CHỨC TRÒ CHƠI “ HÁI HOA “ Bài áp dụng 1: Bài 4 Phong trào công nhân và sự ra đời chủa chủ nghĩa Mác 1. Mục đích áp dụng: Kiểm tra bài cũ ( rèn luyện tính tư duy độc lập cho HS). 2. Quá trình tổ chức: a. Chuẩn bị của giáo viên: Giờ ra chơi giáo viên chuẩn bị chậu cây hoa. Câu hỏi chuẩn bị trên cây hoa. b. Tiến hành trên lớp: Bước 1: Giáo viên đặt chậu cây hoa ở giữa lớp khi bắt đầu trò chơi. Bước 2: Giáo viên gọi ngẫu nhiên hai HS bốc thăm dành quyền ưu tiên: Tự chọn một bông hoa rồi đọc cho cả lớp nghe câu hỏi. Suy nghĩ và trả lời trước lớp yêu cầu của câu hỏi. Điểm tối ta của mỗi HS là 10 điểm. Hai HS có thể bổ sung cho nhau nếu đúng thì được thưởng thêm một điểm Tháng điểm cho mỗi bông hoa là 2 điểm *Nội dung câu hỏi trên các bông hoa là : Câu 1: Cách mạng công nghiệp diễn ra đầu tiên ở nước nào ? a. Nước Anh b. nước Pháp c. nước Đức d. nước Mĩ Đáp án đúng: a Câu 2: Máy móc được phát minh và sử dụng đầu tiên trong nghành: a. Khai thác sắt b. khai thác than đá c. dệt d. giao thông Đáp án đúng: c 9
Câu 3: Ai là người phát minh ra máy hơi nước: a. Gien –Ni b. Áccraitơ c. giêmoat d. étMơncac rai Đáp án đúng: c Câu 4: Quốc gia nào được gọi là ‘’công xưởng của thế giới ‘’ a. Đức b. Anh c. Pháp d. Itania Đáp án đúng: b Câu 5: Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi các nước tư bản : a. Phát minh máy móc b. nhiều khu công nghiệp lớn b. Nhiều thành phố lớn d. các ý trên Đáp án đúng: d Câu 6: Vì sao các nước tư bản phương Tây lại đẩy mạnh xâm lược thuộc địa ? a. thiếu nguyên liệu b. thiếu nguyên liệu và thị trường c. thiếu thị trường d. các nước tư bản rất mạnh Đáp án đúng: b Câu 7: Các nước tư bản phương Tây tăng cường xâm lược các nước ở châu lục nào ? a. châu Á b. Đông Nam Á c. Đông Dương d. Mĩ La Tinh Đáp án đúng: a Câu 8: Tư bản Pháp đã xâm lược những nước nào ở châu Á ? a. Việt nam, Lào, Campuchia b. Ấn Độ c. Trung Quốc d. Tất cả các nước trên Đáp án đúng: d Bước 3: Giáo viên nhận xét, đánh giá, cho điểm Bài áp dụng 2: Bài 13 Chiến tranh thế giới thứ nhất (19141918) 1. Mục đích áp dụng: Củng cố bài giúp HS khắc sâu và nhớ lâu kiến thức. 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị: Chậu cây hoa. Câu hỏi ghi trên các bông hoa. b. Tiến hành trên lớp: Bước 1: 10
Giáo viên đặt cây hoa có câu hỏi ở giữa lớp khi bắt đầu trò chơi. Chia lớp thành 4 đội và đặt tên. + Đội 1 là châu Á + Đội 2 là châu Âu + Đội 3 là châu Phi + Đội 4 là châu Mĩ Bước 2: Bốn đội bốc thăm giành quyền ưu tiên. Mỗi đội cử đại diện lên hái hoa trên cây. Chọn một bông hoa rồi đọc cho cả lớp nghe câu hỏi trả lời đúng được 10 điểm, đồng đội có thể bổ sung một lần cho đội nhưng bị trừ 2 điểm, trả lời sai không điểm. * Nội dung câu hỏi trên các bông hoa là: Câu 1: Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh ? Đáp án: Do sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa tư bản… Do mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa… Hình thành hai khối quân sự… Muốn làm bá chủ thế giới… Câu 2: Kể tên các nước trong hai khối quân sự Liên minh và Hiệp ước ? Đáp án: Khối Liên minh gồm Đức, Áo, Hung, Itania… Khối Hiệp ước gồm Anh, Pháp, Nga… Câu 3: Chiến tranh thế giới thứ nhất chia làm mấy giai đoạn ? Đáp án: Hai giai đoạn: giai đoạn 1 từ (19141916); giai đoạn 2 từ (19171918) Câu 4: Kể tên những loại vũ khí mà chiến tranh đã sử dụng ? Đáp án: Xe tăng của Anh. Xe bọc thép của Đức. Tầu ngầm của Anh Câu 5: Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất ? Đáp án: Phe liên minh bại trận. Hậu quả chiến tranh vô cùng ác liệt: 10 triệu người chết, 20 triệu người bị thương, chi phí khoảng 85 tỉ đô la. 11
Câu 6: Nêu tính chất của cuộc chiến tranh ? Đáp án: Tính chất phi nghĩa. Bước 3: Giáo viên nhận xét và công bố kết quả chung. 2. TỔ CHỨC TRÒ CHƠI “ SẮM VAI “ Bài áp dụng 1: Bài 26 Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX. Hoạt động 2: Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng. 1. Mục đích áp dụng: Truyền thụ bài mới ( giúp rèn khả năng diễn đạt cho HS, giúp HS tự tin, mạnh dạn). 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị kịch bản. Giáo viên chuẩn bị phiếu đánh giá phát cho các cổ động viên với hai câu hỏi + Bạn nào thể hiện hay nhất ở cả 2 mặt diễn xuất và nội dung lời thoại + Có bao nhiêu ý kiến giống em ? b.Tiến hành trên lớp: Bước 1: Giáo viên chọn 2 học sinh và phân vai cho từng em vua Hàm Nghi và Tôn Thất thuyết. Giáo viên quy định: + HS phải thể hiện chính xác lời thoại của nhân vật và tính cách của nhân vật. + Giáo viên là người dẫn chương trình. + HS diễn tốt nhất sẽ được khen thưởng. Bước 2: Giáo viên điều khiển trò chơi theo thứ tự sau: Người dẫn chương trình: “ Sau thất bại cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế sáng ngày 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi mới 15 tuổi chạy ra Tân Sở Quảng Trị. Tại đây ngày 13/7/1885 ông đã nhân danh vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương nhằm kêu gọi văn thân, nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. 12
Vua Hàm Nghi: Tinh thần đấu tranh của dân ta mạnh lắm dư sức đánh bọn Tây. Tôn thất thuyết: Thưa vâng người dân nam ta có truyền thống yêu nước đấu tranh hàng nghìn năm sao chấp nhận thất bại nhìn giang sơn sụp đổ. Vua Hàm Nghi: Nay ta ra chiếu kêu gọi binh sĩ, nhân dân giúp ta lấy lại giang sơn bờ cõi. Ta giao cho người viết chiếu Cần Vương để chiêu mộ lòng dân. Tôn Thất Thuyết: Hỡi văn sĩ bá quan và bách tính trăm dân nay bọn Pháp dùng súng giết hại dân ta cướp kinh thành bắt dân ta làm trâu, làm ngựa chi bằng hãy cùng ta đứng lên giết giặc giành lại đất nhà, giang sơn thoat khỏi kiếp trâu ngựa cỏ giác. Người dẫn chương trình sau khi “ ra chiếu Cần Vương một phong trào yêu nước chống xâm lược đã râng nên sôi lổi kéo dài đến cuối thế kỉ XIX được gọi là phong trào Cần Vương “ Bước 3: Sau khi 2 bạn hoàn thành phần thi các cổ động viên đánh giá nhận xét đưa ra kết quả. Bước 4: Giáo viên nhận xét kết quả mức độ chính xác của lời thoại và công bố kết quả chung. Bài áp dụng 2: Bài 24 Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873 Hoạt động 1: Kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền đông Nam Kì. 1. Mục đích: áp dụng củng cố bài rèn kĩ năng diễn đạt cho HS 2. Tiến trình tổ chức: a. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo viên chuẩn bị kịch bản. Giáo viên chuẩn bị phiếu đánh giá phát cho các cổ động viên với hai câu hỏi + Bạn nào thể hiện hay nhất ở cả 2 mặt diễn xuất và nội dung lời thoại + Có bao nhiêu ý kiến giống em ? b.Tiến hành trên lớp: Bước 1: Giáo viên chọn 4 học sinh thể hiện và phân vai cho từng em. Giáo viên quy định phải thể hiện rõ lời thoại nhân vật và diễn xuất phù hợp với hoàn cảnh lịch sử với tính cách nhân vật. 13
Giáo viên làm người dẫn chương trình. Em nào thể hiện hay nhất được giáo viên thưởng. Bước 2: Giáo viên điều khiển trò chơi theo các thứ tự sau: + Người dẫn chương trình “ hành động xâm lược của Pháp đã khiến nhân dân ta vô cùng căm phẫn, khi chúng vào Gia Định đã vấp ngay phải phong trào kháng chiến của nhân dân ở các tỉnh đông nam kì. Tàu Étpêrăng của chúng đã bị nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy trên sông Vàm Cỏ Đông ngày 10/12/1861 đặc biệt là cuộc khởi nghĩa của cha con Trương Định, Trương Quyền. + Trương Định: Hỡi bá quan bách tính thằng tây đã vào đến phủ dinh ta coi nhân dân ta như trâu ngựa, giết hại như cỏ giác nếu như ta không đánh nó thi sao ? + Bô lão thứ nhất: Lão già rồi nhưng quyết tâm đánh bằng được thằng tây làm sạch nước nhà chứ quyết không cam chịu trăm dân thấy lão nói đúng không + Cổ động viên ( số HS còn lại): đồng ý ạ, đồng ý ạ + Trương Định: Xin thưa các vị bô lão cùng toàn thể nhân dân bách tính tôi nhất quyết không để bọn tây giết hại dân ta nhưng triều Nguyễn bắt nghĩa quân ta phải hạ vũ khí nếu không sẽ bị phá tan nhưng nghĩa quân ta quyết không theo. + Cổ động viên: Không theo, không theo. + Bô lão 1: Đây là bảo kiếm hàng nghìn năm của phủ ta nay ta chuyển theo ý của tổ tiên, của bô lão và bách tính trao lòng tin, ý trí để tướng quân đánh giặc. + Bô lão 2: Hãy giết tây giành lại giang sơn yên bình. Bình tây đại Nguyên soái, bình tây đại nguyên soái. + Cổ động viên: Cùng hô bình tây đại nguyên soái. + Trương Quyền: Thưa các vị bô lão cùng bách tính trăm dân, thưa cha con tuổi còn trẻ, trí còn cao xin được theo cha đánh giặc giửa sạch thù nhà quét sạch nũ tây. + Trương Định: Được con trai nay ta mở rộng căn cứ Tân Hòa hãy tập hợp trai tráng, nghĩa sĩ luyện tập binh khí sẵn sàng giết tây. + Cổ động viên: giết tây, giết tây. 14
+ Người dẫn chương trình: Khởi nghĩa do Trương Định lãnh đạo đã làm địch thất điên bát đảo chúng dọa dẫm, mua chuộc không được đã mở nhiều cuộc tấn công nên căn cứ gò công bị bắt ông đã tự sát để bảo toàn khí tiết ngày 20/8/1864 hành động đó càng cho tinh thần quyết tâm đánh Pháp của nhân dân lan rộng ra 6 tỉnh Nam Kì. Bước 3: Sau khi 4 học sinh hoàn thành phần biểu diễn các cổ động viên nhận xét, đánh giá kết quả. Bước 4: Giáo viên nhận xét rút kinh nghiệm diễn xuất, công bố kết quả, khen thưởng. 3. TỔ CHỨC TRÒ CHƠI “ Ô CHỮ BÍ MẬT “ Dạng thứ nhất: Ô chữ có một hàng ngang. Bài áp dung 1: Bài 26 Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX. 1. Mục đích áp dụng: Củng cố kiến thức. 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị bảng ô chữ vẽ trên giấy crô ki như sơ đồ sau: T H Ỏ A H I Ệ P Giáo viên che ô chữ lại b.Tiến hành trên lớp: Bước 1: Giáo viên nêu yêu cầu của trò chơi: ô chữ gồm 8 chữ cái: đây là thái độ chủ yếu của triều đình phong kiến nhà Nguyễn đối với quá trình Pháp xâm lược Việt Nam. HS suy nghĩ và trả lời. Bước 2: HS có thể trả lời đúng ngay hoặc không sẽ chuyển cho học sinh khác tối đa là 6 lần trả lời. Trong quá trình chơi giáo viên có thể gợi ý bằng câu trả lời phụ như: nhà Nguyễn đã kí mấy hiệp ước vào những năm nào ? Những hiệp ước đó được kí trong những bối cảnh nào ?... Bước 3: Giáo viên nhận xét và trao thưởng. Lưu ý: Có thể hai hoặc ba học sinh cùng trả lời, cùng được thưởng. 15
Dạng thứ hai: Ô chữ có một hàng dọc. 1. Mục đích: Củng cố tổng kết bài học ( khắc sâu kiến thức đã học, rèn luyện kĩ năng nhanh nhẹn, tự tin tạo hứng khởi vui vẻ cho HS ). 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị: Hai bảng ô chữ có điền sẵn như sơ đồ minh họa hoặc giáo viên có thể dùng thiết bị máy tính, máy chiếu. Chuẩn bị hai cờ nhỏ xanh, đỏ TRÒ CHƠI Ô CHỮ BÍ MẬT b. Tiến hành trên lớp: Bước 1:Chia lớp thành hai đội Tây và Đông. Giáo viên quy định sau khi đọc câu hỏi gợi ý cho từng hàng chữ sẽ có 30 giây suy nghĩ và trả lời đội nào dơ cờ trước được trả lời trước, nếu trả lời sai đội còn lại sẽ trả lời. Mỗi câu hỏi hàng ngang sẽ là 2 điểm, trả lời ngay được ô chữ bí mật hàng dọc sau 3 câu hỏi hàng ngang là 5 điểm Nếu HS không giải được ô chữ thì giáo viên đưa ra đáp án tổng số điểm đội nào cao hơn sẽ được thưởng điểm Bước 2: Tìm ô chữ . Bắt đầu chơi giáo viên đọc câu hỏi Hàng ngang thứ nhất 16
Câu hỏi 1: Đất nước nào được gọi “quốc gia nghìn đảo” ? Hàng ngang thứ hai: Câu hỏi 2: Đông Ti Mo là thuộc địa của thực dân nào ? Hàng ngang thứ ba: Câu hỏi 3: Đế quốc có nhiều thuộc địa nhất ? Hàng ngang thứ tư: Câu hỏi 4: Tên phong trào chống Pháp tiêu biểu ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX ? Hàng ngang thứ năm: Câu hỏi 5: Inđônêxia là thuộc địa của nước nào ? Hàng ngang thứ sáu: Câu hỏi 6: Đây là nước lớn nhất ở bán đảo Đông Dương ? Hàng ngang thứ bảy: Câu hỏi 7: Đây là quốc gia ra ra đời muộn nhất ở Đông Nam Á ? Hàng ngang thứ tám: Câu hỏi 8: Học thuyết của ông bắt đầu được truyền bá ở Inđônêxia? Ô chữ hàng dọc là: ĐÔNG NAM Á Bước 3: Giáo viên nhậ xét thông báo kết quả và thưởng điểm Bài áp dụng 2: Bài 12 Nhật Bản giữa thế kỉ XIX đầu thể kỉ XX 1. Mục tiếu áp dụng: Phần củng cố bài, khắc sâu kiến thức. 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị: Hai bảng ô chữ có điền sẵn như sơ đồ minh họa hoặc giáo viên có thể dùng thiết bị máy tính, máy chiếu. TRÒ CHƠI Ô CHỮ BÍ MẬT 17
Chuẩn bị hai cờ nhỏ xanh, đỏ b.Tiến hành trên lớp: Bước 1:Chia lớp thành hai đội Nam và Bắc. Giáo viên quy định sau khi đọc câu hỏi gợi ý cho từng hàng chữ sẽ có 30 giây suy nghĩ và trả lời đội nào dơ cờ trước được trả lời trước, nếu trả lời sai đội còn lại sẽ trả lời. Mỗi câu hỏi hàng ngang sẽ là 2 điểm, trả lời ngay được ô chữ bí mật hàng dọc sau 3 câu hỏi hàng ngang là 5 điểm Nếu HS không giải được ô chữ thì giáo viên đưa ra đáp án tổng số điểm đội nào cao hơn sẽ được thưởng điểm Bước 2: Tìm ô chữ . Bắt đầu chơi giáo viên đọc câu hỏi Hàng ngang thứ nhất Câu hỏi 1: Tên loài hoa tượng trưng cho đất nước Nhật Bản ? Hàng ngang thứ hai: Câu hỏi 2: Đây là tên thường đặt trước tên của vua Minh Trị ? Hàng ngang thứ ba: Câu hỏi 3: Tên chỉ dùng chung của vua thời phong kiến Nhật Bản? Hàng ngang thứ tư: Câu hỏi 4: Tên gọi một quốc gia khi bị thực dân xâm lược và đô hộ ? Hàng ngang thứ năm: Câu hỏi 5: Thủ đoạn của giai cấp thống trị Nhật Bản đối với nhân dân lao động ? Hàng ngang thứ sáu: Câu hỏi 6: Tên tổ chức chính trị lãnh đạo nhân dân Nhật Bản đấu tranh ? Hàng ngang thứ bảy: Câu hỏi 7: Đây là tên cuộc cải cách của Minh Trị và năm tiến hành cải cách Ô chữ hàng dọc là: NHẬT BẢN 4. TỔ CHỨC TRÒ CHƠI “ ĐIỀN SƠ ĐỒ TRỐNG ” 18
Bài áp dụng 1: Bài 2 Cách mạng tư sản Pháp ( 1789 1794) Hoạt động 2: Tình hình chính trị xã hội 1. Mục đích áp dụng: Truyền đạt kiến thức mới, củng cố kiến thức đã học có hệ thống. 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị: Sơ đồ trống để cho HS điền nội dung trên khổ giấy to từ 35 bản. Ba đẳng cấp b. Tiến hành trên lớp: Bước 1: Giáo viên treo sơ đồ gọi một nhóm khoảng 35 HS Quy định thời gian thực hiện là 2 phút. Ai xong trước đúng đạt 10 điểm, quá thời gian hoặc sai trừ 23 điểm tùy mức độ Bước 2: Giáo viên đưa ra yêu cầu điền sơ đồ trống: Sự phân chia xã hội của nước Pháp trước khi cách mạng nổ ra ? Bước 3: Giáo viên gọi HS phía dưới nhận xét, sau đó đối chiếu kết quả. Giáo viện nhận xét công bố kết quả, thưởng điểm. Đẳng cấp tăng nữ Ba đẳng cấp Đẳng cấp quý tộc Đẳng cấp thứ ba Tư sản Nông dân Bình dân thành thị 19
Bài áp dụng 2: Bài 29 Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế, xã hội ở Việt Nam. Hoạt động 1: Tổ chức bộ máy nhà nước. 1. Mục đích áp dụng: Truyền đạt kiến thức mới 2. Quá trình tổ chức: a. Giáo viên chuẩn bị. Giáo viên chuẩn bị sơ đồ trống để cho HS điền nội dung trên khổ giấy to từ 23 bản. b. Tiến hành trên lớp: Bước 1: Giáo viên treo sơ đồ gọi một nhóm khoảng 23 HS Quy định thời gian thực hiện là 2 phút. Ai xong trước đúng đạt 10 điểm, quá thời gian hoặc sai trừ 23 điểm tùy mức độ Bước 2: Giáo viên đưa ra yêu cầu điền sơ đồ trống: Tổ chức bộ máy cai trị của thực dân Pháp ở Đông Dương ? Bước 3: Giáo viên gọi HS phía dưới nhận xét, sau đó đối chiếu kết quả. 20