Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Xây dựng và dạy học STEM nhằm phát huy năng lực chủ động và sáng tạo của học sinh môn Khoa học tự nhiên

Sáng kiến kinh nghiệm "Xây dựng và dạy học STEM nhằm phát huy năng lực chủ động và sáng tạo của học sinh môn KHTN" của tác giả Phạm Thị Thu Thủy, trường THCS Vạn Phúc, năm 2025, tập trung vào việc đổi mới phương pháp dạy và học môn Khoa học Tự nhiên (KHTN) thông qua mô hình giáo dục STEM. Sáng kiến này nhấn mạnh sự cần thiết của việc thay đổi tư duy và phương pháp giảng dạy trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ. Mục tiêu chính là tạo ra các tiết học KHTN không gây căng thẳng, nhàm chán, mà khuyến khích tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh. Đề tài tập trung vào việc xây dựng và thực hiện các mô hình STEM, giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào thực tế, từ đó khơi gợi niềm đam mê và yêu thích môn học. Các mô hình STEM được đề cập bao gồm máy bắn đá, mô hình chuyển động của các hành tinh, đèn tự bật khi đến gần, tàu ngầm tự chế và kính tiềm vọng. Sáng kiến cũng trình bày chi tiết về quy trình thực hiện từng mô hình, từ chuẩn bị vật liệu, lắp ráp đến kiểm tra và điều chỉnh. Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thực hành và tư duy kỹ thuật. Kết quả khảo sát cho thấy, sau khi áp dụng giải pháp STEM, tỉ lệ học sinh đạt khá giỏi tăng lên rõ rệt, đồng thời học sinh cũng hứng thú hơn với môn KHTN. Sáng kiến này có tính khả thi cao, phù hợp với điều kiện thực tế của nhiều trường THCS, và có thể nhân rộng để nâng cao chất lượng dạy và học môn KHTN. Các kiến nghị được đưa ra bao gồm tăng cường bồi dưỡng giáo viên về phương pháp dạy học STEM, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và khuyến khích sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng trong việc hỗ trợ học sinh tham gia các hoạt động STEM.