Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy giáo dục địa phương 10, 11 theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn để phát huy phẩm chất yêu nước cho học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Dạy giáo dục địa phương 10, 11 theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn để phát huy phẩm chất yêu nước cho học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3" nhằm phân tích, hệ thống hóa cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của môn Giáo dục địa phương, đề xuất các biện pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Giáo dục địa phương đúng với bản chất của môn học cho học sinh THPT trường Quỳ Hợp 3 nói riêng và các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An nói chung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy giáo dục địa phương 10, 11 theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn để phát huy phẩm chất yêu nước cho học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 =====  ===== SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM DẠY GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG 10, 11 THEO NGUYÊN TẮC GẮN LIỀN VỚI THỰC TIỄN ĐỂ PHÁT HUY PHẨM CHẤT YÊU NƯỚC CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 LĨNH VỰC : GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG Tác giả: 1. LÊ HUY THIÊN 2. NGUYỄN THỊ THU 3. LÊ THỊ OANH Tổ bộ môn: Toán; Ngữ văn Năm thực hiện: 2023-2024 Số điện thoại : 0943559098
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT Cụm từ đầy đủ Chữ cái viết tắt Trung học phổ thông THPT Giáo dục địa phương GDĐP Giáo viên GV Học sinh HS Chủ đề CĐ Giáo viên chủ nhiệm GVCN
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Năm học 2022 - 2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức áp dụng chương trình giáo dục tổng thể 2018 ở bậc THPT với lớp 10. Theo đó Giáo dục địa phương là một môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông mới giúp học sinh có thêm kiến thức về văn hóa, lịch sử, địa lí cũng như cập nhật thông tin về tình hình kinh tế, xã hội của địa phương mình đang sinh sống và học tập, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, có trách nhiệm với cộng đồng, biết trân trọng và phát huy văn hóa truyền thống quê hương, phát triển năng lực và phẩm chất, ý thức tìm hiểu và vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề thực tiễn của địa phương. Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT về Chương trình giáo dục phổ thông mới đã quy định rất rõ về phương pháp dạy học môn giáo dục địa phương như sau: Vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức dạy học tích cực nhằm phát huy tối đa tính tự giác, tích cực, sáng tạo của học sinh; Tăng cường hoạt động thực hành, ứng dụng những điều đã học để phát hiện và giải quyết những vấn đề thực tiễn trong đời sống địa phương; Được tổ chức trong và ngoài khuôn viên nhà trường, đặc biệt gắn với môi trường, cuộc sống, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh,… của địa phương; Kết hợp hài hoà hoạt động cá nhân, nhóm, lớp, trường. Tuy nhiên, dù làm việc độc lập, theo nhóm hay theo đơn vị lớp, mỗi học sinh đều phải được tạo điều kiện để tự mình thực hiện nhiệm vụ học tập và trải nghiệm thực tế; Như vậy, căn cứ vào mục tiêu và phương pháp dạy học môn giáo dục địa phương trong chương trình tổng thể, ta nhận ra hai yêu cầu cơ bản của môn học này: phải gắn liền với thực tiễn của địa phương và bồi đắp lòng yêu nước cho học sinh. Đây được xem như là trục cốt lõi, xuyên suốt để giáo viên định hình phương pháp dạy học và phẩm chất cốt lõi cần hình thành cho người học. Yêu nước là truyền thống ngàn đời của dân tộc Việt Nam, được xây dựng và bồi đắp qua các thời kỳ từ khi ông cha ta dựng nước và giữ nước. Đây chính là sức mạnh tinh thần to lớn của nhân dân ta để đưa đất nước thoát khỏi cách nô lệ và sánh vai với các cường quốc năm châu. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, Đất nước đang trên đường đổi mới, những mặt trái của cơ chế thị trường tác động và ít nhiều ảnh hưởng đến nhân cách của các em. Việc hình thành cho học sinh sự hiểu biết địa phương, về những giá trị và truyền thống quê hương, giáo dục lòng tự hào và ý thức trách nhiệm xây dựng quê hương càng trở nên hết sức cần thiết. Nhận thức được tầm quan trọng của những giá trị quê hương có ý nghĩa to lớn trong việc giáo dục tư tưởng đạo đức hình thành những phẩm chất của con người mới Việt Nam trong thời kì hội nhập, trong những năm qua Bộ giáo dục nói chung và Sở giáo dục Nghệ An nói riêng đã xây dựng chương trình giáo dục địa phương và có sự quan tâm và chỉ đạo thực hiện môn học này trong trường các THPT. 1
Mặt khác, Giáo dục địa phương là môn học mang tính đặc thù bởi tất cả nội dung kiến thức của môn học trên mọi lĩnh vực lịch sử, văn hoá, địa lí, môi trường, nghề nghiệp đều lấy từ thực tế địa bàn sinh sống (huyện, tỉnh) của học sinh. Dạy học theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn tạo được hứng thú cho học sinh và mang lại hiệu quả thiết thực. Cha ông ta từng nói “ học phải đi đôi với hành”, quan điểm chỉ đạo của Đảng ta cũng nhấn mạnh “ lý luận phải gắn với thực tiễn” đã khẳng định tầm quan trọng của nguyên tắc dạy học này. Dạy học gắn với thực tiễn là con đường ngắn nhất để xây dựng thế hệ công dân có kiến thức, kỹ năng cơ bản, có lòng yêu tổ quốc, yêu quê hương, trở thành người công dân tốt; sẽ là một phần không thể thiếu trong công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Vì vậy, đảm bảo nguyên tắc dạy học này là yêu cầu tất yếu cho tất cả giáo viên dạy Giáo dục địa phương. Thế nhưng, trong thực tế ở trường THPT, môn Giáo dục địa phương chưa thực sự được coi trọng để xứng đáng với vai trò của nó vì giáo viên dạy chủ yếu là kiêm nhiệm theo từng chủ đề tương ứng với môn dạy được đào tạo chuyên sâu của mình; tài liệu giảng dạy chưa đầy đủ; không có nội dung trong các kì thi… Vì thế mà cả giáo viên và học sinh đều lúng túng trong việc dạy và học; giáo viên thường nặng về truyền thụ lí thuyết, kiến thức hàn lâm, thiếu gắn kết và cập nhật thực tế cuộc sống từ sách giáo khoa đến các hoạt động giảng dạy trên lớp thậm chí còn cắt xén chương trình nên môn học chưa thực sự mang lại hiệu quả như quy định.. Học sinh có những hiểu biết hạn chế về quê hương, có đôi lúc học sinh ngỡ ngàng, lúng túng khi bất chợt một ai đó hỏi hay nói về sự kiện lịch sử, văn hoá, địa lí…trên quê hương mình. Xuất phát từ những cơ sở trên, chúng tôi lựa chọn giải “Dạy giáo dục địa phương 10, 11 theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn để phát huy phẩm chất yêu nước cho học sinh trường THPT Quỳ Hợp 3” để nghiên cứu và thực hiện. II. ĐỐI TƯỢNG TÁC ĐỘNG - Là HS trường THPT Quỳ Hợp 3 III. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU VÀ THỰC HIỆN - Học kì II năm học 2022-2023 đến nay chúng tôi bắt đầu nghiên cứu và áp dụng giải pháp. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu lí thuyết - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp chuyên gia - Phương pháp thống kê toán học - Phương pháp phân tích kết quả khảo sát V. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA GIẢI PHÁP - Đề tài đã phân tích, hệ thống hóa cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của môn Giáo dục địa phương, đề xuất các biện pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Giáo 2
dục địa phương đúng với bản chất của môn học cho học sinh THPT trường Quỳ Hợp 3 nói riêng và các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An nói chung. - Đề tài mang đến phương pháp mới, để học sinh có thể tiếp thu một cách dễ dàng khối lượng kiến thức; tác động mạnh mẽ vào nhận thức, ý thức về trách nhiệm của các em học sinh. Từ đó các em biết mình nên làm gì và cần làm những gì, phải làm gì để xây dựng và phát triển quê hương, đất nước; góp phần quảng bá hình ảnh quê hương ra cộng đồng. - Dạy Giáo dục địa phương theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn đã thu hút được sự chú ý, phát huy tính tích cực, chủ động trong học tập của học sinh. Hướng đến việc phát huy những năng lực và phẩm chất cho người học theo quy định của chương trình mới. - Đề tài làm phong phú thêm lý luận và thực tiễn dạy ở trường THPT, đặc biệt là thiết kế và tổ chức dạy học theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Giáo dục địa phương năm 2018. - Đề tài còn giúp giáo viên đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hình thức dạy học Giáo dục địa phương, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Đây cũng chính là tài liệu tham khảo hữu ích cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học. 3
PHẦN 2: NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. Dạy học theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn Nguyên tắc dạy học đóng vai trò quan trọng trong quá trình dạy và học vì nó không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo của một trường học, một cơ sở giáo dục cụ thể nào đó mà thực chất là nó quyết định chất lượng “sản phẩm” của nền giáo dục lấy các nguyên tắc dạy học đó làm nền tảng, vì lẽ đó mỗi giáo viên cần hiểu rõ và biết vận dụng hệ thống các nguyên tắc dạy học vì nó hầu như chi phối toàn bộ nội dung và hình thức dạy học. Việc dạy học gắn liền lí thuyết với thực tiễn là tác nhân mạnh mẽ góp phần biến quá trình đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường thành quá trình tự đào tạo, tự bồi dưỡng, làm cho bản thân người học luôn luôn phát huy tính tích cực, chủ động suy nghĩ, tìm tòi sáng tạo trong học tập và rèn luyện. Sự kết hợp quá trình dạy và học thành một chỉnh thể thống nhất, trong đó lấy việc dạy làm cơ sở cho việc tự học, tự rèn của người học. Người học cần nhận thức một cách sâu sắc rằng, mọi sự biến đổi trong quá trình dạy và học là sự biến đổi ở chính bản thân mình. Từ đó xây dựng thái độ tự học tập, tự rèn luyện, triệt để khắc phục cách học thụ động, học vẹt, học thuộc lòng mà không hiểu thực chất của lý luận. Người học phải từ những thông tin về lý luận và thực tiễn mà người dạy trang bị cho để tìm hiểu sâu sắc về lý luận; sau khi nắm được quan điểm lý luận, nhất thiết phải có sự liên hệ với bản thân về nhận thức, tư tưởng và hành vi để phát huy cái đúng, khắc phục cái sai. Chỉ có như vậy, người học mới thực sự biến những thông tin của người dạy thành những tri thức của mình, tự tạo ra sự biến đổi và phát triển về phẩm chất, năng lực. 2. Chương trình Giáo dục địa phương 10, 11 của tỉnh Nghệ An Từ sự định hướng của mục tiêu, chương trình giáo dục địa phương Nghệ An phải bảo đảm tính chỉnh thể, nhất quán và phát triển qua các lớp, các cấp học. Chương trình được thiết kế theo hướng vừa đồng tâm, vừa tuyến tính, xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 12 với các mạch, tiểu mạch nội dung được thể hiện qua các chủ đề giáo dục địa phương tỉnh Nghệ An. Đó là sự tích hợp các mạch kiến thức cơ bản theo định hướng của Bộ GD&ĐT. Mỗi khối học sẽ có 8 chủ đề xoay quanh: một số vấn đề về văn hoá, lịch sử truyền thống; một số vấn đề về địa lý, kinh tế, hướng nghiệp; một số vấn đề về chính trị - xã hội, môi trường. Với mục đích nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản, thời sự về văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,.. của địa phương. 3. Phẩm chất và phẩm chất yêu nước Chương trình giáo dục phổ thông mới hình thành và phát triển cho học sinh 5 phẩm chất chủ yếu là yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Yêu nước là truyền thống ngàn đời của dân tộc Việt Nam, được xây dựng và bồi đắp qua các thời kỳ từ khi ông cha ta dựng nước và giữ nước. Tình yêu đất nước được thể hiện qua tình yêu thiên nhiên, di sản, yêu người dân đất nước mình; tự hào và 4
bảo vệ những điều thiêng liêng đó; biết làm ra các việc làm thiết thực để thể hiện tình yêu đó. Trải qua hàng ngàn năm chống giặc ngoại xâm, dân tộc ta đã gìn giữ và phát huy truyền thống yêu nước nồng nàn, quyết hy sinh tất cả để giữ lấy nền tự do, độc lập. Truyền thống ấy đã được truyền từ đời này sang đời khác và thường xuyên được bồi dưỡng, phát huy. Yếu tố gia đình, xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tinh thần yêu nước của mỗi con người, trong đó có sự tham gia chủ đạo của các trường học. Giáo dục lòng yêu nước được thực hiện ngay từ khi mỗi con người còn ngồi trên ghế nhà trường. Trải qua từng cấp học, ngoài việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, nhà trường còn đóng vai trò giáo dục toàn diện cả về đạo đức, phát triển thể lực và định hướng thẩm mỹ cho học sinh. Giáo dục ý thức dân tộc, khơi dậy lòng yêu nước, tự hào truyền thống lịch sử cha ông cho thế hệ trẻ, thanh thiếu niên là yêu cầu cấp thiết. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, khi mà khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ, toàn cầu hóa, quốc tế hóa với các yếu tố chủ quan và khách quan tác động đa chiều, càng cần tăng cường thực hiện giáo dục ý thức dân tộc, lòng yêu nước trong thế hệ trẻ một cách bài bản, có hệ thống. Ngày nay, hội nhập quốc tế là xu thế chủ đạo, giúp các nước giao lưu phát triển kinh tế, phát huy mạnh mẽ các nguồn lực cho phát triển. Qua quá trình giao lưu kinh tế, các quốc gia học hỏi nhau được rất nhiều nhưng cũng từ đó mà khiến những đặc trưng, giá trị văn hoá truyền thống ở từng quốc gia, khu vực dần mai một. Thúc đẩy thế hệ trẻ hội nhập nhưng vẫn giữ gìn được bản sắc dân tộc, để mỗi người vẫn là một hạt nhân của giá trị văn hóa dân tộc, và là một chủ thể trong việc lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc Việt Nam ra thế giới là một đòi hỏi cấp bách và lâu dài. Thông qua các hoạt động, nhà trường vừa mang đến cho học sinh những kiến thức, những hoạt động bổ ích, vừa khơi gợi trong học sinh tình yêu quê hương đất nước, hướng học sinh đến những nét đẹp chân, thiện, mỹ. Từ đó, giúp học sinh định hướng việc học tập và rèn luyện để trở thành những con người vừa hồng, vừa chuyên, đủ sức xây dựngvà bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ những thành quả cách mạng mà ông cha đã dày công dựng xây, gìn giữ. khơi dậy và phát huy tinh thần yêu nước và chủ nghĩa dân tộc ở người trẻ là vô cùng quan trọng, giúp duy trì các giá trị văn hóa của đất nước ta, bất chấp sự xâm nhập của các giá trị văn hóa từ bên ngoài. II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bộ môn Giáo dục địa 5
phương cho giáo viên và học sinh trong trường THPT Quỳ Hợp 3 * Mục tiêu giải pháp Giúp cán bộ quản lí, GV, HS có nhận thức đúng đắn và đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của môn GDĐP Từ đó làm cơ sở khoa học cho việc tổ chức các hoạt động dạy học, giáo dục hướng đến mục tiêu hình thành và phát huy các năng lực phẩm, phẩm chất cho HS, trong đó có phẩm chất yêu nước. Trên cơ sở đó giúp các cho các em có được thái độ, hành vi đúng đắn và hứng thú trong học tập. Từ đó, giúp cho HS có được những hiểu biết sâu sắc về truyền thống quê hương, đất nước, tạo động lực thúc đẩy các em trong quá trình học tập, lao động và cuộc sống sau này. * Cách thức tiến hành a. Lãnh đạo nhà trường: - Chủ động xây dựng chủ trương, kế hoạch nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, HS tăng cường các hình thức tuyên truyền, để GV, HS thấy được tầm quan trọng của môn GDĐP trong nhà trường - Phổ biến các văn bản của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT liên quan đến môn học tới tổ trưởng các bộ môn, đến toàn bộ GV để GV lấy đó làm định hướng cho việc triển khai trong quá trình dạy học. - Tạo điều kiện để GV được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, tham gia các hội thảo khoa học liên quan để GV được tiếp thu các kiến thức, kĩ năng mới, tích lũy những kinh nghiệm trong tổ chức các hoạt động dạy học GDĐP. Tổ chức giao lưu học tập cho GV các trường ; với các hoạt động tại địa phương để GV được mở rộng hiểu biết cũng như lấy đó làm nguồn tư liệu phục vụ cho hoạt động dạy học, giáo dục. Khuyến khích GV tổ chức hoạt động dạy học, giáo dục theo hướng phát triển năng lực cho HS, phát huy sự sáng tạo, chủ động, tò mò ham tìm tòi học hỏi cho HS qua các phương pháp, hình thức giáo dục tích cực. - Lên kế hoạch và chỉ đạo thực hiện các hoạt động ngoại khoá trong huyện, trong tỉnh để GV và HS có cơ hội được tham quan, khảo sát thực tiễn và áp dụng các giải pháp vào thực tiễn. - Xây dựng kế hoạch dạy học môn GDĐP Tổng thời lượng của Chương trình GDĐP ở mỗi khối là 35 tiết tương ứng mỗi tuần 1 tiết. Để ưu tiên cho việc dạy học gắn với thực tiễn, chúng tôi tham mưu cho ban chuyên môn hướng tới xây dựng kế hoạch ưu tiên cho các hoạt động trải nghiệm theo hình thức hoạt động theo chủ đề, sinh hoạt dưới cờ, bên cạnh việc dạy từng tiết theo thời khoá biểu chính khoá. b. Giáo viên dạy GDĐP: GV tự bồi dưỡng nâng cao nhận thức: Tự học, đọc sách, tài liệu về chuyên ngành và phương pháp dạy học, phương pháp giáo dục để không ngừng cập nhật các kiến thức mới về các lĩnh vực liên quan đến hoạt động nghề nghiệp của bản thân. 6
Từ đó, có những cải tiến hiệu quả trong tổ chức các hoạt động dạy học - giáo dục cho HS 1.2 Dạy GDĐP theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn thông qua phương thức khám phá Hoạt động tham quan, dã ngoại * Khái niệm: Tham quan, dã ngoại là một hình thức tổ chức học tập thực tế hấp dẫn đối với học sinh. Mục đích của tham quan, dã ngoại là để các em học sinh được đi thăm, tìm hiểu và học hỏi kiến thức, tiếp xúc với các di tích lịch sử, văn hóa, công trình, nhà máy… ở xa nơi các em đang sống, học tập, giúp các em có được những kinh nghiệm thực tế, từ đó có thể áp dụng vào cuộc sống của chính các em. - Nội dung tham quan, dã ngoại có tính giáo dục tổng hợp đối với học sinh như: giáo dục lòng yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước, giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống lịch sử, truyền thống của Đảng, của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Các lĩnh vực tham quan, dã ngoại có thể được tổ chức ở nhà trường phổ thông là: Tham quan các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa; Tham quan các công trình công cộng, nhà máy, xí nghiệp; Tham quan các cơ sở sản xuất, làng nghề; Tham quan các Viện bảo tàng; Dã ngoại theo các chủ đề học tập; Dã ngoại theo các hoạt động nhân đạo… * Cách thức tiến hành - Năm học 2022-2023, GV dạy GDĐP phối hợp với nhà trường đã lên kế hoạch cho học sinh tham quan dã ngoại khi thực hiện chủ đề 3 – khối 10: Nghệ An trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc và Chủ đề 4 – khối 11: Di tích và danh thắng ở Nghệ An - Việc tham quan, dã ngoại sẽ giúp các em có thêm những hiểu biết về nhiều vùng đất mới, về các nét đẹp văn hóa của các địa phương. Đặc biệt trong Hành trình tìm về địa chỉ đỏ, các em hiểu rõ hơn truyền thống anh hùng của dân tộc, sự hi sinh xương máu của cha ông để bảo vệ non sông đất nước. Từ đó khơi dậy trong các em ý thức phấn đâu vươn lên trong học tập và trong rèn luyện để phát huy truyền thống cha ông, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu đẹp, bồi đắp cho các em về tình yêu quê hương đất nước. Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa hình thức học tập giúp học sinh thêm hứng thú , tạo môi trường tự học, tự nghiên cứu của học sinh. Tạo cơ hội giao lưu, học hỏi giữa học sinh trong trường, nâng cao sự tự tin và khả năng giao tiếp, khả năng tự nhận thức của cho học sinh. Hình ảnh HS tham quan, học tập - Thông qua hoạt động tham quan, dã ngoại mà nhà trường đã tổ chức, chúng tôi nhận thấy hầu hết học sinh đều rất hào hứng tham gia. Khi tham gia các em đều thực hiện tốt các nhiệm vụ, luôn hòa mình vào các trò chơi, các hoạt động mà GV tổ chức. Khi tham gia hoạt động tham quan dã ngoại, các em trở nên mạnh dạn, tự tin, tự bày tỏ ý kiến quan điểm của mình. Bên cạnh đó, đây còn là cơ hội để kết nối bạn bè, tạo môi trường học tập thân thiện, hòa nhập và thích nghi với mọi môi 7
trường. Và một trong những ý nghĩa quan trọng mà thông qua hoạt động tham quan, dã ngoại học sinh có được đó là mang đến cho học sinh những kiến thức, những hoạt động bổ ích, vừa khơi gợi trong học sinh tình yêu quê hương đất nước, hướng học sinh đến những nét đẹp chân, thiện, mỹ 1.3. Dạy GDĐP theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn thông qua phương thức thể nghiệm, tương tác Tổ chức diễn đàn Diễn đàn là một hình thức tổ chức hoạt động được sử dụng để thúc đẩy sự tham gia của học sinh thông qua việc các em trực tiếp, chủ động bày tỏ ý kiến của mình với đông đảo bạn bè, nhà trường, thầy cô giáo, cha mẹ và những người lớn khác có liên quan. Diễn đàn là một trong những hình thức tổ chức mang lại hiệu quả giáo dục thiết thực. Thông qua diễn đàn, học sinh có cơ hội bày tỏ suy nghĩ, ý kiến, quan niệm hay những câu hỏi, đề xuất của mình về một vấn đề nào đó có liên quan đến nhu cầu, hứng thú, nguyện vọng của các em. Đây cũng là dịp để các em biết lắng nghe ý kiến, học tập lẫn nhau. Vì vậy, diễn đàn như một sân chơi tạo điều kiện để học sinh được biểu đạt ý kiến của mình một cách trực tiếp với đông đảo bạn bè và những người khác. Diễn đàn thường được tổ chức rất linh hoạt, phong phú và đa dạng với những hình thức hoạt động cụ thể, phù hợp với từng lứa tuổi học sinh. Mục đích của việc tổ chức diễn đàn là để tạo cơ hội, môi trường cho học sinh được bày tỏ ý kiến về những vấn đề các em quan tâm, giúp các em khẳng định vai trò và tiếng nói của mình, đưa ra những suy nghĩ và hành vi tích cực để khẳng định vai trò và tiếng nói của mình, đưa ra những suy nghĩ và hành vi tích cực để khẳng định mình. Qua các diễn đàn, thầy cô giáo, cha mẹ học sinh và những người lớn có liên quan nắm bắt được những băn khoăn, lo lắng và mong đợi của các em về bạn bè, thầy cô, nhà trường và gia đình; tăng cường cơ hội giao lưu giữa người lớn và trẻ em, giữa trẻ em với trẻ em và thúc đẩy quyền trẻ em trong trường học. Giúp học sinh thực hành quyền được bày tỏ ý kiến, quyền được lắng nghe và quyền được tham gia,… đồng thời giúp các nhà quản lí giáo dục và hoạch định chính sách nắm bắt, nhận biết được những vấn đề mà học sinh quan tâm từ đó có những biện pháp giáo dục và xây dựng chính sách phù hợp hơn với các em. Hoạt động giao lưu Giao lưu là một hình thức tổ chức giáo dục nhằm tạo ra các điều kiện cần thiết để cho học sinh được tiếp xúc, trò chuyện và trao đổi thông tin với những nhân vật điển hình trong các lĩnh vực hoạt động nào đó. Qua đó, giúp các em có tình cảm và thái độ phù hợp, có được những lời khuyên đúng đắn để vươn lên trong học tập, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách. Hoạt động giao lưu có một số đặc trưng sau: - Phải có đối tượng giao lưu. Đối tượng giao lưu là những người điển hình, những gương mặt tích cực tham gia các hoạt động hoặc có những thành tích xuất 8
sắc, thành đạt trong các lĩnh vực nào đó, thực sự là tấm gương sáng để học sinh noi theo, phù hợp với nhu cầu hứng thú của học sinh. - Thu hút sự tham gia đông đảo và tự nguyện của học sinh, được học sinh quan tâm và hào hứng. - Phải có sự trao đổi thông tin, tình cảm hết sức trung thực, chân thành và sôi nổi giữa học sinh với người được giao lưu. Những vấn đề trao đổi phải thiết thực, liên quan đến lợi ích và hứng thú của học sinh, đáp ứng nhu cầu của các em. Với những đặc trưng trên, hoạt động giao lưu rất phù hợp với việc hình thành phẩm chất yêu nước cho học sinh thông qua các chủ đề. Tổ chức trò chơi Trò chơi là một loại hình hoạt động giải trí, thư giãn; là món ăn tinh thần nhiều bổ ích và không thể thiếu được trong cuộc sống con người nói chung, đối với học sinh nói riêng. Trò chơi là hình thức tổ chức các hoạt động vui chơi với nội dung kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, có tác dụng giáo dục “chơi mà học, học mà chơi”. Trò chơi có thể được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau như làm quen, khởi động, dẫn nhập vào nội dung học tập, cung cấp và tiếp nhận tri thức; đánh giá kết quả, rèn luyện các kĩ năng và củng cố những tri thức đã được tiếp nhận,… Trò chơi giúp phát huy tính sáng tạo, hấp dẫn và gây hứng thú cho học sinh; giúp học sinh dễ tiếp thu kiến thức mới; giúp chuyển tải nhiều tri thức của nhiều lĩnh vực khác nhau; tạo được bầu không khí thân thiện; tạo cho các em tác phong nhanh nhẹn đồng thời giúp HS rèn luyện được kĩ năng và phẩm chất cần thiết phù hợp với mục tiêu tổng thể của CT GDPT 2018. Có nhiều hình thức tổ chức trò chơi như: Tiếp sức, vẽ tranh, gọi tên, ai nhanh hơn... Mỗi trò chơi được tổ chức bằng những hình thức khác nhau nhưng mục đích cuối cùng là thông qua các trò chơi giáo dục cho các em kĩ năng, phẩm chất. Tự điểu chỉnh và rèn luyện bản thân để hoàn thiện mình. Tổ chức cuộc thi Hội thi/cuộc thi là một trong những hình thức tổ chức hoạt động hấp dẫn, lôi cuốn học sinh và đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo dục, rèn luyện và định hướng giá trị cho tuổi trẻ. Hội thi mang tính chất thi đua giữa các cá nhân, nhóm hoặc tập thể luôn hoạt động tích cực để vươn lên đạt được mục tiêu mong muốn thông qua việc tìm ra người/đội thắng cuộc. Chính vì vậy, tổ chức hội thi cho học sinh là một yêu cầu quan trọng, cần thiết của nhà trường, của giáo viên trong quá trình dạy học GDĐP. Mục đích tổ chức hội thi/cuộc thi nhằm lôi cuốn học sinh tham gia một cách chủ động, tích cực vào các hoạt động giáo dục của nhà trường; đáp ứng nhu cầu về vui chơi giải trí cho học sinh; thu hút tài năng và sự sáng tạo của học sinh; 9
phát triển khả năng hoạt động tích cực và tương tác của học sinh, góp phần bồi dưỡng cho các em động cơ học tập tích cực, kích thích hứng thú trong quá trình nhận thức. Hội thi/cuộc thi có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thi vẽ, thi viết, thi tìm hiểu, thi đố vui, thi giải ô chữ, thi tiểu phẩm, thi thời trang, thi kể chuyện, thi chụp ảnh, thi kể chuyện theo tranh, thi sáng tác bài hát, hội thi học tập, hội thi thời trang, hội thi học sinh thanh lịch,… có nội dung giáo dục về một chủ đề nào đó. Nội dung của hội thi rất phong phú, bất cứ nội dung giáo dục nào cũng có thể được tổ chức dưới hình thức hội thi/cuộc thi. Điều quan trọng khi tổ chức hội thi là phải linh hoạt, sáng tạo khi tổ chức thực hiện, tránh máy móc thì cuộc thi mới hấp dẫn. Hoạt động tình nguyện. Chủ đề 7 – khối 10: Chính sách an sinh xã hội ở địa phương Chính sách an sinh xã hội là sự bảo vệ của xã hội đối với các thành viên của mình qua các biện pháp công cộng nhằm đối phó với những khó khăn về kinh tế và xã hội do bị ngừng hoặc bị giảm thu nhập, do ốm đau hoặc thai sản, tai nạn lao động, thát nghiệp, thương tật, tuổi già và chết; đồng thời đảm bảo các chăm sóc y tế và trợ cấp cho các gia đình đông con. Phẩm chất yêu nước được thể hiện thông qua chủ đề là: Biết được các gia đình chính sách nơi mình sinh sống; Nắm được những chính sách an sinh xã hội tại địa phương; Tham gia và vận động mọi người chung tay thực hiện chính sách an sinh xã hội nơi địa phương em sinh sống. Để bước đầu giúp HS có được những hành động thiết thực giúp đỡ những gia đình khó khăn, chúng tôi cho HS tham gia các hoạt động tình nguyện. + Bước 1: GV và HS lên ý tưởng + Bước 2. GV chuyển giao nhiệm vụ: HS thực hiện hoạt động tình nguyện: Giúp đỡ những bạn; gia đình có hoàn cảnh neo đơn nơi địa phương mình sinh sống + Bước 3: HS thực hiện nhiệm vụ: - Xác minh và tìm hiểu những bạn có hoàn cảnh khó khăn trong lớp, những gia đình neo đơn nơi địa bàn mình sinh sống. - Lên kế hoạch giúp đỡ những bạn, những gia đình đó bằng việc làm, vật chất… + Bước 4. HS báo cáo nhiệm vụ: chia sẻ hoạt động và kết quả đạt được + Bước 5: Gv đánh giá, kết luận - Khi tham gia hoạt động tình nguyện, HS sẽ có dịp để biết thêm những người bạn mới với đủ loại tính cách khác nhau nhưng cùng chung một mục đích, cùng chung một lí tưởng . Nhờ đó mà bạn sẽ có đa dạng các mối quan hệ hơn, học hỏi được nhiều hơn từ những con người khác nhau. 10
- Khi trở thành tình nguyện viên cho một hoạt động cộng đồng, các em sẽ được gặp gỡ rất nhiều người chưa từng quen biết. Các em có thể gặp những người cần giúp đỡ, những tình nguyện viên khác và cả những nhà tài trợ. Đây chính là cơ hội để các em mở rộng hiểu biết của mình về mối quan hệ giữa người với người, cũng là lúc để tạo dựng cho mình những mối quan hệ vững chắc, đáng tin cậy. Hình ảnh HS tham gia giúp đỡ những gia đình neo đơn trong vụ mùa - Nếu bạn tham gia hoạt động tình nguyện, giá trị bạn nhận được đó chính là niềm vui, hạnh phúc khi được chia sẻ khó khăn với người khác. Gặp gỡ nhiều người, nhiều hoàn cảnh khác nhau sẽ cho bạn những trải nghiệm để thấy được cuộc sống của mình còn hạnh phúc hơn hàng triệu người, biết điều chỉnh cảm xúc và hành vi của mình trong đời sống để biết yêu thương và sẻ chia. Đây cũng chính là hoạt động nối tiếp và phát huy truyền thống tương thân tương ái của dân tộc ta. Hoạt động dự án Ở CĐ 7 – khối 11: Học sinh Nghệ An học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chúng tôi đã cho HS thực hiện dự án theo chủ đề “Thực hiện một hoạt động học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở địa phương em”. Chúng tôi đã đưa ra một số gợi ý để HS có thể lựa chọn nội dung thực hiện như: dự án Ủng hộ tết vì người nghèo, dự án làm thêm để gây quỹ; dự án Thi đua học tốt… Cách thức tiến hành như sau: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ. Mỗi nhóm thực hiện 1 dự án theo gợi ý sau: + Tên hoạt động + Thời gian và địa điểm hoạt động + Nội dung của hoạt động + Kết quả của hoạt động + Ý nghĩa của hoạt động Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ. HS lập kế hoạch thực hiện: 11
+ Xây dựng đề cương cũng như kế hoạch xác định những công việc cần làm, thời gian dự kiến, phương pháp tiến hành và phân công việc nhóm. + Lựa chọn chủ đề của dự án, chủ đề phải khơi nguồn bằng một ý tưởng có liên quan đến nội dung học tập, gắn với thực tiễn mà người học quan tâm. Nghĩa là lựa chọn một việc làm mà bản thân có thể thực hiện và mang lại hiệu quả cao. + Lập kế hoạch phân công nhiệm vụ: Ai? Làm nhiệm vụ gì? Ở đâu? Bằng phương tiện gì? Thời hạn hoàn thành? Tối đa? Tối thiểu? Kết quả? Sản phẩm? Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện. Các nhóm báo cáo kết quả bằng văn bản, hình ảnh, video Hình chuẩn bị quà tết và trao quà tết cho bạn trong dự án Bước 4: Tổng hợp, đánh giá kết quả thực hiện dự án: Người dạy và người học đánh giá quá trình thực hiện và kết quả để từ đó rút ra những kinh nghiệm cho việc thực hiện các dự án tiếp theo. Quá trình đánh giá bao gồm các mặt: Nội dung/ Tiêu chí: Giá trị của sản phẩm ở chỗ nào? Rút ra được bài học gì? Kiến thức, kỹ năng, thái độ… Làm việc tập thể như thế nào? Học viên tham gia thoải mái và tích cực đến đâu? Cần tiếp tục phát huy những gì vào lần sau? Cần thay đổi những gì? Những điểm nào cần được cải thiện? Thông qua hoạt động dự án "Thực hiện một hoạt động học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở địa phương em" chúng tôi nhận thấy việc thực hiện hoạt động dự án sẽ kích thích động cơ, tạo hứng học tập cho người học. HS nhận thức được những cống hiến lớn lao mà Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã dành cho nhân 12
dân Việt Nam; hiểu và trân trọng nhân cách cao đẹp của Người. Dạy học bằng dự án giúp HS phát huy được tính tự lực, tính trách nhiệm, khả năng sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề khi gặp khó khăn. Bên cạnh đó còn bồi đắp cho HS những kiến thức, kỹ năng cơ bản, có lòng yêu tổ quốc, yêu quê hương, trở thành người công dân tốt. Nhưng quan trọng hơn, HS biết tự nhận thức được vai trò, trách nhiệm của bản thân đối với quê hương để từ đó các em biết mình nên làm gì và cần làm những gì để xây dựng và phát triển quê hương, đất nước; góp phần quảng bá hình ảnh quê hương ra cộng đồng. PHẦN 3: KẾT QUẢ - Yêu nước là phẩm chất cần hình thành cho HS xuyên suốt trong chương trình giáo dục từ bậc tiểu học đến bậc phổ thông bởi đây là phẩm chất cần có để trở thành người công dân có ích cho đất nước. Yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc, mang tính chất quyết định đến việc giữ gìn và phát triển đất nước bền vững. - Dạy học gắn liền với thực tiễn là nguyên tắc dạy học có nhiều tác dụng. Đây là tác nhân mạnh mẽ góp phần biến quá trình đào tạo, bồi dưỡng của nhà trường thành quá trình tự đào tạo, tự bồi dưỡng, làm cho bản thân người học luôn luôn phát huy tính tích cực, chủ động suy nghĩ, tìm tòi sáng tạo trong học tập và rèn luyện. Nguyên tắc dạy học này đã tạo nên môi trường và không khí dạy và học hết sức thoải mái, cởi mở để phát huy được năng lực và phẩm chất của HS; phù hợp với đặc trưng của môn GDĐP và sự đổi mới của chương trình giáo dục tổng thể 2018 - Qua việc sử dụng phiếu khảo sát dành cho GV và HS, chúng tôi thu lại kết quả như sau” Đáp án A B C D E Tổng (%) Câu hỏi Câu 1 100 0 100 13
Câu 2 82 18 0 0 100 Câu 3 89,1 11,9 0 0 100 Câu 4 93 96 87 100 70 Kết quả thu thập và xử lí phiếu khảo sát của GV - Qua kết quả phiếu khảo sát chúng tôi nhận thấy: hầu hết GV đều cho rằng việc dạy học theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn để phát huy phẩm chất yêu nước của HS là nguyên tắc dạy học cần thiết và phẩm chất quan trọng cần hình thành, phát huy trong quá trình thực hiện các chủ đề của môn GDĐP. Đa số giáo viên đều nhận thấy rằng, khi đưa kiến thức trên sách vở vào thực tiễn không chỉ phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh mà còn biến những kiến thức ấy thành hành động cụ thể để thể hiện trách nhiệm của bản thân đối với đất nước. Từ đó, cả GV và HS đều có hứng thú và đam mê với môn học mới này. - Và để nắm bắt sự hào hứng của HS khi học môn GDĐP theo theo nguyên tắc gắn liền với thực tiễn, chúng tôi đã tiến hành khảo sát ở 125 HS khối 10 và 117 HS khối 11. Kết quả thu được như sau: Thái độ Số học sinh Tỉ lệ (%) Rất thích, hào hứng 173 71,4% Thích 41 16,9% Bình thường 19 7,8% Không thích 9 3,7% Tổng 242 100 % Thái độ của HS khi tham gia học môn GDĐP + Qua phiếu khảo sát cho kết quả hầu hết học sinh trở nên hứng thú, tích cực hơn với các hoạt động dạy học mà GV tổ chức. Các em tìm thấy niềm vui và sự đam mê trong môn học mặc dù đây không phải là môn chính và cách đánh giá kết quả học tập chỉ là nhận xét: Đạt/ Chưa đạt. Bởi vì những gì các em đang thực hiện đều gắn bó mật thiết với cuộc sống hằng ngày của mình, với địa bàn mình đang sinh sống. - Để đánh giá về việc phát huy phẩm chất yêu nước trong HS, chúng tôi đã xây dựng tiêu chí đánh giá trên cả 3 mức độ: nhận thức, thái độ và hành động ứng với mỗi chủ đề (phiếu khảo sát ở phụ lục 2. II) Tỉ lệ số học sinh có phẩm chất yêu nước (ở cả 3 mức độ) trước và sau khi áp dụng giải pháp: STT Lớp Sĩ số Trước khi áp dụng Sau khi áp dụng. 14
Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt 1 10C3 41 6 35 34 7 2 10C5 43 10 33 34 9 3 10C6 41 8 33 30 11 4 11A1 33 10 23 28 5 5 11A2 41 7 34 37 4 6 11C2 43 13 32 37 6 Bảng 3: Số liệu HS đạt yêu cầu về phẩm chất yêu nước trước và sau thực hiện giải pháp. Qua kết quả phiếu khảo sát dành cho HS, chúng tôi nhận thấy sự thay đổi khá rõ rệt từ trước và sau khi áp dụng giải pháp. Hầu hết học sinh đã hình thành và phát huy được phẩm chất yêu nước. Nếu trước đó, HS còn chưa nắm vững yêu nước là gì? Chưa biết được những biểu hiện của yêu nước trong đời sống hằng ngày ? Ý nghĩa của lòng yêu nước? Phải làm gì để thể hiện lòng yêu nước?. Thế nhưng, sau khi áp dụng giải pháp, đa số HS có thể trình bày được những gì đang diễn ra trên quê hương mình với thái độ đầy trân trọng. Và sau mỗi buổi hoạt động đó các em đã biết nhận ra được vai trò và trách nhiệm của mình với đất nước, hướng tới những hành động thiết thực để góp phần xây dựng đất nước ở hiện tại và tương lai. Cụ thể như sau: + Đối với HS khối 10 - HS nắm được những nét cơ bản trong cách tổ chức làng, bản ở Nghệ An và ý nghĩa của cách tổ chức đó; Có thái độ trân trọng, tự hào về cách tổ chức làng bản; truyền thống tốt đẹp của làng,; Đề xuất được phương án bảo tồn các giá trị văn hoá trong cách tổ chức làng, bản; Có những hành động thiết thực để bảo tồn các giá trị văn hoá trong cách tổ chức làng, bản ở Nghệ An: giới thiệu, quảng bá về cách tổ chức làng, bản với công chúng; Phát huy được những truyền thống tốt đẹp của làng, bản: yêu nước, nghĩa tình, đoàn kết, chăm chỉ, cần cù, hiếu học….. - HS có hiểu biết về những thành tựu về âm nhạc dân gian và âm nhạc đương đại ở Nghệ An; Hiểu được vai trò của âm nhạc Nghệ An đối với nền âm nhạc dân tộc; Có niềm yêu quý, say mê, tự hào về những tành tựu âm nhạc ở quê nhà; Giới thiệu được thành tựu âm nhạc ở Nghệ An với công chúng; Đề xuất và thực hiện các giải pháp bảo tồn những giá trị âm nhạc, đặc biệt là âm nhạc dân gian; Có thể vận dụng được những thành tựu âm nhạc của Nghệ An phục vụ đời sống và sinh hoạt tại địa phương; Giao lưu, gặp mặt các nhạc sĩ, các bậc cao niên ở địa phương để được nghe, giới thiệu và tập hát những bài hát của quê hương. 15
- HS biết được các cuộc khởi nghĩa, các phong trào đấu tranh tiêu biểu của nhân dân Nghệ An trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc; Giải thích được nguyên nhân thất bại hoặc thắng lợi, nêu được ý nghĩa và bài học kinh nghiệm từ thực tiến đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân Nghệ An; Đánh giá được vị trí và vai trò của Nghệ An trong kháng chiến chống ngoại xâm và trong công cuộc xây dựng và bảo về tổ quốc hiện nay; Tự hào trước truyền thống anh hùng của cha ông, trước những đóng góp của nhân dân Nghệ An trong kháng chiến cũng như trong xây dựng đất nước; Có những hành động thiết thực để giữ gìn và xây dựng quê hương, phát huy truyền thống anh hùng của quê hương: tham gia cuộc thi; tham gia giữ gìn các di tích lịch sử, nghĩa trang liệt sĩ…; Cố gắng, nỗ lực trong học tập và rèn luyện để xây dựng quê hương; Đấu tranh với các âm mưu, hành động xâm phạm lãnh thổ, biên giới quốc gia, các vùng biển thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền của quốc gia bằng thái độ và việc làm phù hợp với lứa tuổi, với quy định của pháp luật; Sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc - HS nắm được một số nét chính về tình hình giáo dục, đặc điểm nổi bật của giáo dục ở Nghệ An qua các giai đoạn lịch sử; Hiểu được nhưng đóng góp của giáo dục Nghệ An trong nền giáo dục dân tộc; Tự hào về truyền thống hiếu học của nhân dân Nghệ An trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc; Nỗ lực, cố gắng trong học tập để phát huy truyền thống hiếu học của tỉnh Nghệ An; Trình bày ý tưởng, đề xuất được các hình thức lan toả những tấm gương học tốt trên địa bàn huyện, tỉnh mà em ấn tượng; Tham gia các cuộc thi trí tuệ để khẳng định thế mạnh về giáo dục của tỉnh nhà; Có thái độ hưởng ứng những chính sách giáo dục của tỉnh Nghệ An, của trường học. - HS nhận biết được thực trạng khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Có ý thức bảo vệ nguồn tài nguyên của tỉnh nhà; Đề xuất được một số giải pháp khai thác và sử dung hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở địa phương; Tuyên truyền mọi người sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở địa phương Hiểu đựơc tính đa dạng sinh học; biểu hiện và nguyên nhân suy giảm đa dạng sinh học ở Nghệ An; Có ý thức bảo tồn sự đa dạng sinh học; Đề xuất được một số giải pháp bảo vệ đa dạng sinh học; Lập kế hoạch tuyên truyền về việc khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở địa phương; Xây dựng ý tưởng về mô hình khi tế sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ở địa phương. - HS hiểu được những chính sách an sinh xã hội của tỉnh Nghệ An; Có ý thức, nhiệt tình tham gia các hoạt động thực hiện chính sách an sinh xã hội ở địa phương; Lập kế hoạch và tham gia thực hiện chính sách an sinh xã hội ở địa phương; Kêu gọi, vận động mọi người cùng chung tay giúp đỡ những gia đình khó khăn trên địa bàn sinh sống. - HS biết được một số thiên tai diễn ra theo vùng; Nhận diện được biểu hiện, nguyên nhân, hậu quả của biến đổi khí hậu; Có ý thức ngăn ngừa thiên tai và biến đổi khí hậu ở Nghệ An; Tuyên truyền mọi người về việc phòng chống thiên tai và 16
biến đổi khí hậu ở địa phương; Đề xuất được một số biện pháp thích ứng và giảm nhẹ thiên tai và biến đổi khí hậu ở địa phương. + Đối với HS khối 11. - HS đã nắm được những thành tựu của văn học viết Nghệ An; Tự hào trước thành tựu và đóng góp của văn học Nghệ An vào nền văn học dân tộc; Trình bày được giá trị của văn học viết Nghệ An; Sử dụng thành tựu văn học Nghệ An vào đời sống và sinh hoạt văn học nghệ thuật tại địa phương góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn học địa phương. - HS nắm được những hình thức, những giá trị của tôn giáo, tín ngưỡng tiêu biểu ở Nghệ An; Trân trọng và có ý thức gìn giữ những nét đẹp của các tín ngưỡng tôn giáo ở địa phương; Tham gia bảo tồn các di sản văn hoá, tôn giáo, tín ngưỡng ở địa phương. - HS đã nhận biết được đặc điểm và sự khác biệt về các dân tộc thiểu số ở Nghệ An; Tôn trọng những nét đẹp của các dân tộc thiểu số trên địa bàn sinh sống ; Giới thiệu, quảng bá về các dân tộc thiểu số ở Nghệ An. - HS hiểu được những nét chính và giá trị của những di tích, danh thắng đối với việc phát triển kinh tế du lịch ở Nghệ An; Yêu quý và tự hào về những di tích, danh thắng ở Nghệ An; Làm được sản phẩm giới thiệu, quảng bá về các dân tộc ở Nghệ An; Tham gia các hoạt động để bảo vệ, giữ gìn và phát huy nét đẹp của các dân tộc thiểu số tại địa phương. - HS nhận biết được nguồn lao động và vấn đề sử dụng lao động ở Nghệ An; Có thái độ tôn trọng những ngành nghệ lao động ở Nghệ An; Đề xuất một số giải pháp giải quyết việc làm ở Nghệ An. - HS nắm được thực trạng chất lượng cuộc sống và sự tác động của đô thị hoá đến sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh; Có ý thức phấn đấu để nâng cao chất lượng cuộc sống; Đề xuất được một số giải pháp nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư tỉnh Nghệ An. - HS đã xác định được một số nội dung cần học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Có thái độ trân trọng, ngưỡng mộ tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Lên kế hoạch và tham gia các hoạt động thiết thực để học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Vận động mọi người cùng tham gia học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. - HS nhận thức được tình trạng rác thải sinh hoạt đang ảnh hưởng đến đời sống của người dân; Có ý thức thu gom và phân loại rác thải sinh hoạt theo quy định; Đề xuất được một số giải pháp quản lí chất thải sinh hoạt ở địa phương; Tham gia các hoạt cộng đồng để quản lí và xử lí rác thải sinh hoạt góp phần giữ gìn môi trường sống tại địa phương. 17
PHẦN IV. KẾT LUẬN 1. Khả năng áp dụng của giải pháp. - Đề tài được áp dụng rộng rãi cho mọi đối tượng HS ở các cấp - Đề tài là tài liệu tham khảo cho GV dạy GDĐP, GVCN, GV bộ môn, các tổ chức trong và ngoài nhà trường để giáo dục đạo đức lối sống, nhân cách cho học sinh. - Các giải pháp đưa ra rất thiết thực, dễ thực hiện và thực hiện có hiệu quả nếu áp dụng. - Phương pháp giáo dục gần gũi với thực tế, hình thức mới lạ, sáng tạo dễ thu hút dễ phát huy phẩm chất yêu nước trong HS. - Các phương pháp đưa ra rất dễ thực hiện không chỉ ở trường THPT Quỳ Hợp 3 mà còn áp dụng được ở các đơn vị khác, không tốn quá nhiều chi phí và dễ dàng nhận được sự đồng ý và hỗ trợ của BGH nhà trường. - Đề tài mang tính giáo dục phẩm chất yêu nước cho HS không chỉ trong học tập mà còn cả trong cuộc sống, thu hút được sự quan tâm của tất cả mọi người. Có hiệu ứng lan tỏa vì đây là giải pháp nhằm giáo dục phẩm chất, đạo đức cần có cho HS, giúp các em hoàn thiện nhân cách, sống có trách nhiệm, có nghĩa vụ với đất nước. - Giải pháp không chỉ được áp dụng trong trường học mà còn có thể áp dụng ở ngoài cộng đồng. 18