Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy học theo mô hình giáo dục STEM trong chủ đề sử dụng bắp cải tím làm chất chỉ thị axit-bazơ nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của sáng kiến "Dạy học theo mô hình giáo dục STEM trong chủ đề sử dụng bắp cải tím làm chất chỉ thị axit-bazơ nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11" nhằm đề xuất giải pháp thực hiện dạy học theo mô hình giáo dục STEM trong chủ đề sử dụng bắp cải tím làm chất chỉ thị axit-bazơ nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11 tại trường THPT Nguyễn Tất Thành.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy học theo mô hình giáo dục STEM trong chủ đề sử dụng bắp cải tím làm chất chỉ thị axit-bazơ nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 11

S GI O D C O T O TỈNH ĂK NÔNG NGUYỄN TẤT THÀNH -------------------------- Ọ Ử BẮ Ả Í LÀ Ấ Ỉ Ị -B Ằ L Ả Ấ Ọ L Tên tác giả : Nguyễn Thị Diệu Hằng Giáo viên môn : Hóa học ơn vị công tác : THPT Nguyễn Tất Thành Đăk Nông, năm học 2021 - 2022
S GI O D C O T O TỈNH ĂK NÔNG NGUYỄN TẤT THÀNH -------------------------- Ọ Ử BẮ Ả Í LÀ Ấ Ỉ Ị -B Ằ L Ả Ấ Ọ L Ln v chuyên môn H ọ Tên tác giả : Nguyễn Thị Diệu Hằng Giáo viên môn : Hóa học ơn vị công tác : THPT Nguyễn Tất Thành Đăk Nông, năm học 2021 - 2022
i M CL C Ầ Ở ẦU .............................................................................................. 1 L ọn ............................................................................................... 1 M ........................................................................................... 2 n v v ....................................................................... 2 P ơn n n .................................................................. 2 4.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết ................................................................ 2 4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn ................................................................ 2 4.3. Phương pháp toán học ................................................................................... 3 n ........................................................................................... 3 K ện .................................................................................. 3 Ầ ỘI DUNG .......................................................................................... 4 hương . Ở LÍ LUẬ À Ở TH C TIỄN C TÀI .......... 4 1.1. Cơ sở lí luận ................................................................................................... 4 1.1.1. Khái niệm về giáo dục STEM ...................................................................... 4 1.1.2. ngh về mô h nh dạy học STEM trong trường THPT............................. 4 1.2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................... 5 1.2.1. Thực trạng tổ chức dạy học môn Hóa học theo định hướng STEM ở trường THPT Nguyễn Tất Thành .......................................................................... 5 1.2.2. Nguyên nhân và khó khăn của thực trạng dạy học ó học ở trường T PT theo định hướng STEM ............................................................................... 8 1.2.3. i tr củ người giáo viên trong dạy học theo chủ đề STEM ................. 10 hương . Ọ Ử BẮ Ả Í LÀ Ấ Ỉ Ị -B 11 2.1. Tổng qu n về mô h nh giáo dục STEM ........................................................ 11 2.1.1. Quy trình xây dựng chủ đề bài học STEM ................................................ 11 2.1.2. Nguyên t c ự chọn chủ đề ..................................................................... 11 2.1.3. Tiến tr nh tổ chức dạy học theo mô h nh giáo dục STEM trong chủ đề Sử dụng b p cải tím àm chất chỉ thị xit- b zơ. ...................................................... 12
ii 2.2. Tổ chức dạy học theo mô h nh giáo dục STEM trong chủ đề Sử dụng b p cải tím làm chất chỉ thị axit- b zơ. ...................................................................... 13 3.1. Kết quả thực nghiệm về giờ dạy .................................................................. 24 3.1.1. Mục đích và đ i tư ng thực nghiệm.......................................................... 24 3.1.2. ết quả thực nghiệm ................................................................................. 25 Ầ T LUẬN ....................................................................................... 30 1. K t luận ........................................................................................................... 30 ện n v n n ................................................. 30 3. Ki n nghị, x ấ ........................................................................................... 31 À L ỆU THAM KHẢO ................................................................................ 32 L ............................................................................................................. 1
iii DANH M C CHỮ CÁI VI T TẮT TT i ung i t tắt 1 D y ọ DH 2 n C 3 G v n GV 4 Họ n HS 5 K ọ n n KHTN 6 K ọ x KHXH 7 K ọ ậ KHKT 8 N n NL 9 P ơn PP 10 P ấ PC 11 S n n n n ệ SKKN 12 T n ệ TN 13 T n ọ ơ THCS 14 T n ọ n THPT
1 Ầ Ở ẦU .L o họn t i M n n n ện nn ờ ệ N , ,v n , ỏe, v n n ệ ; ấ, n n v n ân; òn y n , n ần ân , n n v n ậ ân v n x ; y n n , ả n n n n ân; nân ân , nn n n ân , n n ân , n y ầ n ệ xây n , ả vệ T v n ậ v ơn n , ò ỏ n ờ v n ần n n ơn y ọ ện , v ễn n . T n ơn ện , STEM n ị ọ n n n v , n n , n ọ n ận v n N ờ e ử n n n ệ, n n ệ ả y vấn n , v n vệ , n n ân n x 0 Mô hình này y ầ ọ n vận n n , n n v n v ọ , n n ệ, ậ v n ọ n n Q nn n n ọ n n n n n n , y n , vận n n ả y vấn ễn Qua quá trình nghiên c u và giảng d y b môn H ọ THPT tôi n ận thấy có th khai thác, thi t k và th c hiện c nhi u ch d y học STEM tất cả các ần v ơv ơ. Trong th c tiễn, vấn quen thu c, gần ũ ph c v n ời s n ần là nh ng sản ph c ng d n n n n nH ọ ệ khai thác các ch d y học STEM trong nH ọ ph thông sẽ c s h ng thú, tích c c c a HS trong quá trình học ậ . V i nh ng lí do trên v nhằm nâng cao hiệu quả và chấ ng d y học, n n uv ện n n: ‘‘D E - ’’.
2 . h t i - P ân ơ ận v ễn STEM n ờn THPT. - , ân n y ọ H ọ e ịn n STEM ờn THPT N yễn Tấ Thành T n ơ ân n y n n ân, n x ấ n ả y - x ấ ả ện n n “D y ọ e n STEM n ử n ả ấ ỉ ị x - zơ n ằ n n n ả y vấn ọ n ” ờn THPT N yễn Tấ T n -T n ơ n ệ , ọn v ệ n y ọ STEM n nH ọ THPT n ằ n n n ả y vấn cho ọ n . 3. i tư ng v ph m vi t i - n n n D y ọ e n STEM n Sử n ả ấ ỉ ị x - zơ n ằ nn n gả y vấn ọ n 11A5 THPT N yễn Tấ T n - P v n n M n STEM n ờn THPT N yễn Tấ T n 4. hương ph p nghi n u t i 4. . P ư ê ứu lý thuy t -T v n n u các tài liệ n n n tài. - Sử n ơn ân , n , ân , ệ n , lý thuy t. 4.2. P ư ê ứu th c tiễn -P ơn n : d giờ p; i ý ki n v i v nv ọ n . - n ằng phi ễn -P ơn n ệ .Q n ệ ả ơn y ọ e STEM n n n y ọ .
3 4.3. P ư c Sử n ơn n n ọ n ọ xử ả n ệ Từ , ịn n ệ ả n n n y ọ . 5. ng g p t i -Q n v ệ vận n ơn y ọ theo ịn n STEM ờn THPT N yễn Tấ T n x ịn n n n y n n ân, n, n n Từ , n , ả nân ấ n y ọ qua STEM. - Xây n y n n ỉn v vận n ơn y ọ e c STEM “Sử n ả ấ ỉ ị x - zơ n ằ n n n ả y vấn ọ n 11” ờn n v ện y ọ n ờn . S STEM v ờn ọ , góp phần v n i m i sáng t o trong d y họ ng v i yêu cầ ơn n GDPT 0 . -K , n ọ ậ ọ n n y ọ P y n n , y , vận n n n nv ả y vấn ễn G ần v ri n n ện n n , ấ ọ n . ho h th hi n t i ện ừ n 6n 0 1 n n 3n 0 2. - Từ n 0 1 n n 0 1 ti n n ập tài liệu v n n v ơn n STEM - Từ n 0 1 n n 0 2021 ti n n n n v ọn ện; ả n v vận n ơn n STEM v y ọ ờn THPT Nguyễn Tất Thành. - Từ n 0 1 n n 1/2022 n n xây n v ện STEM; n ả ện, ọ n n ệ ;v n n - Từ n 2 0 n t n 3/2022 n ện sáng ki n v ơ n ị n n ận sáng ki n.
4 Ầ ỘI DUNG hương . Ở LÍ LUẬ À Ở TH C TIỄN C A TÀI . .C ở lí luận 1.1.1. Khái niệm về giáo dục STEM STEM là m ơn n ảng d y d n ng trang bị n ời học nh ng ki n th , n n n n n n v c) khoa học, công nghệ, k thuật và toán học - theo cách ti p cận liên n ne n y v n ời học có th áp d n giải quy t vấn trong cu c s ng hàng ngày. STEM là vi t t t c a từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), En nee n K ật), Mathematics (Toán học). Giáo d c STEM v bản chất c hi u trang bị n ời học nh ng ki n th v n n ần thi t liên quan n n v c khoa học, công nghệ, ật và toán học. Các ki n th v n n n y ả c tích h p, l ng ghép và b tr cho nhau, giúp HS không chỉ hi u v nguyên lí mà còn có th th c hành và t o ra các sản ph m trong cu c s ng hằng ngày. 1.1.2. ngh về mô h nh dạy học STEM trong trường THPT - ảm bảo gi o to n i n G y n n ậ n v n ọ n ờn n T n, K ọ ,… N n STEM ậ n v n v n v n n ệ, ậ ọ n D , e ấy n n n ọ STEM , ũn n n n n n yv ả y vấn - ây ng h ng thú ho trẻ v môn họ G STEM n ử n n n n ả y vấn n ờ n , ọ n n v ả n ệ e n v n Từ , e ẽ có n v n â ơn n ọ - i o giúp ph t triển năng l , phẩm hất ho họ sinh n n n, ọ n ả v n , n
5 v n n n C n n y ẽ ẻe làm quen v n n ọ Q , n n v nn n ọ n - t n i trường họ với ng ồng STEM ệ ả, v ệ ầ n n ờn ọ ả n v ơ x n n ây ơ n n ệ , ọ ị ơn ệ n y ẽ n n v nn ờ, ơ vậ ấ v n yv ọ STEM Hơn n , n n y ũn n ả y vấn n ị ơn ũn n vấn n n n , x C n n y ẽ n n n v n - iúp trẻ em ịnh hướng ư ngh nghi p T n n ọ STEM, ọ n ẽ ả n ệ v n n n n v n Q n n y ẽ e n v n n , n v ừn n v S , ọ n ễ n ơn n vệ ọn n n ệ ơn n ệ ện STEM ẽ ọ n e ọ , ọn n n n n v STEM, ừ n n ầ v n n n ân n n n n ệ ần Q ây, ấy STEM H ện n y n ờn ọ v n n n yv n ơn n ản y n ọn v nv yn ả õ ản ấ STEM, ừ n ẫn v ẻ e n n .2. C ở th c tiễn 1.2.1. Thực trạng tổ chức dạy học môn Hóa học theo định hướng STEM ở một s trường T PT trên địa bàn - i n tr nh i u tr th tr ng T ờ n ả Từ n n 0 1, ,n n v y ọ e STEM T n n n 0 1, n n
6 n v vận n n y ọ e STEM n ờng THPT Nguyễn Tất Thành. N n ả T n ận , , n y ọ STEM n ọ v G ờn THPT Nguyễn Tất Thành. n ả 21 G y n KHTN, môn Toán v 140 ọ sinh THPT Nguyễn Tất Thành Hn P ả G v HS (có trong Phụ ục kèm theo). -K ả n  Ả Câu 1: T ầy n y ọ e STEM n ? T n ả M ầy Sơ K n n K ả 38,1 % 52,4 % 9,5% Câu 2: T e ầy , ần y ọ các môn Toán và KHTN e ịn n STEM n n ? T n ả K n ần M Í ần Cần Rấ ần K ả 0% 9,5% 61,9% 33,4% Câu 3: M ờn x y n ầy STEM v y học H ọ n n (Dành cho GV Hóa học) T n ả u tra: M T ờn x y n Ít y C ờ K ả 0% 66,67% 33,33%  Ả Ọ Câu 1: M e ọ e STEM n ờn THPT n n
7 T n ả 60 50 40 30 Mức độ % 20 10 0 Thường Thỉnh Mới 1 Chưa xuyên thoảng lần bao giờ Câu 2: T n ọ STEM ọ , n e v n ọ ậ n yn n T n ả M Rấ Thích Bn ờn Không thích K ả 71,4% 21,4% 5,0% 2,2% Nhận x t N vậy thông qua khảo sát GV và HS tôi nhận thấy: Q ả v n ấy, n G n n , n ơ ản v STEM G v n thấy c tầm quan trọng và s cần thi t c a d y học môn H ọ e ịn ng STEM. Tuy nhiên vấn vẫn là tri n , v n n n y ò ện T ch c d y họ e ịn n STEM n nào cho hiệu quả và phù h pv u kiện d y học ờng ph n vẫn òn m t vấn òn n ần n y , Mặc dù m t s G c hiện, n n vẫn còn lúng túng, h n ch . Nhi u GV cho bi t, trong d y học H ọ chỉ tập trung truy n th ki n th ọng, ch ng trang bị cho HS ki n th c môn H ọ ũn n n KHTN v T n e ịn ng STEM.
8 i v i các em HS, việ STEM v y học là rất cần thi t b i nh ng hiệu quả mà nó mang l i trong giáo d c là to l n. M t mặt th c hiện c nh ng m c tiêu c GDPT n n n c c t lõi c HS v n n ặc thù c a môn học, mặ n ng tích c n , â n ời d y b i s h ng thú, ni ,y ọc c a các em. 1.2.2. Nguyên nhân và khó khăn của thực trạng dạy học ó học ở trường T PT theo định hướng STEM Mặc dù việc ti p cận ơn n GDPT u kiện thuận l i ơn có th tri n khai giáo d c STEM, tuy nhiên v i n òn GV còn gặ n n v ệc t ch c các n i dung, ch sao cho vừ ảm bả c yêu cầu c n ơn n vừa phải phát huy tính sáng t o c a HS. Vì vậy khi tri n ơn n GDPT i cần phải có ng dẫn v nh ng ch STEM n n, n v c học tậ t o thuận l i cho GV t ch c d y học. Q ả v v n , n y n n ân ẫn nG n â ện y ọ e STEM n - Tâm lý ng i tìm hi u, ng i sáng t o cùng v n G ng c yêu cầu. Phần l n G n ận th ầy v giáo d c STEM và có nh n n yn c STEM cao xa, khó th c hiện G THPT c ơn n, ặ n n khai d y họ e ng liên n n n c STEM. Bên c n ,G òn ng i học hỏi, ng i chia sẻ v i ng nghiệ , n n ph i h p t t gi a GV các b môn trong d y học STEM. - Hình th c ki , n ện nay vẫn còn là rào cản Hơn n a việc ki , n ện nay ờng ph thông c th là kì thi trung học ph thông qu c t ch c theo hình th c làm bài thi tr c nghiệm ki m tra ki n th , n n , n , n e n c STEM là n n ản ph , n n vậy trên th c t , việc tri n khai giáo d c STEM vẫn phải h n ch các l p cu i cấ dành thời gian cho em ôn thi. Còn các kh i l p khác không nặng n v thi cử ảm bảo họ thi
9 h t kì cho nên việc học theo sách giáo khoa, luyện giải bài tập vẫn là m t ho t ng chính c a HS. GV chỉ dành m t phần thời gian cho ho ng STEM (ngo i khóa, ho ng ngoài giờ lên l p hoặc m t s ti t t chọn) là ch y u. - u kiện ơ vật chấ n c yêu cầ S m il p họ n ũn ây n ch c ho ng, cản tr việ im i ơn y học c a GV, việ òn ọc STEM riêng, trong khi phòng th c hành b n HS có không gian ho ng, làm việc nhóm, nghiên c u, thí nghiệ ũn n - ện m t STEM n ỉn , G v HS ần ầ n v ờ nv n , ũn m t n n ện n y ọ n y T n n n n n y vẫn n ẫn õ n ừ ấ n Trên cơ ân n y n n ân, n cập trên, tôi thấy mu n t ch c d y học STEM có hiệu quả, thành công việ ầu tiên GV phải dành nhi u thờ n ọc, nghiên c u, tìm hi u v các tài liệu chuyên sâu STEM. Từ , n v u ki u kiện d y học c th m n ờng th c hiện các ho n y n n i ý ki n v ng nghiệp, th ng nhất xây d ng các ch STEM c a m i phân môn, t ch c các ho ng d y học phù h p. Không nhất thi ặt nặng vấn t o ra các sản ph m STEM ph c t , n thuậ u quan trọng trong d y học là t o cho HS m en ờng xuyên ng d ng các ki n th c lý thuy , n y n ọc vào th c tiễn quá trình học là m t quá trình ki n t o, phát tri n n n c. Sau khi họ c m i ch STEM e c nh ng ph m chấ , n n G ra. Trong quá trình d y học nên khuy n khích các em sử d ng các ngu n nguyên vật liệu sẵn có, quen thu c, rẻ ti n, có th tận d ng nh ng ph ph t o ra nh ng sản ph m thân thiện v ờng, giáo d c ý th c trách nhiệm các em v ic n n , ờng t nhiên. Các sản ph m STEM có th không m i v i nhân lo n n i có tính m iv HS n n c s tò mò, h ng thú trong quá trình học c a HS. Nhìn nhận vấn n vậy GV có th dễ dàng, thoả ơn n p cận d y học các b n KHTN e ơn c
10 STEM T n tài này, v i m STEM v ờng họ y ọ n ằ n n n ọ n . 1.2.3. i tr củ người giáo viên trong dạy học theo chủ đề STEM ện STEM, v n n v ò n ọn n n ện - GV n ờ n n , v xây n n y Từ n ẫn ọ n ện n n v n n ện ản -G n ờ n ấ n ị, ơ vậ ấ HS HS ện -G y n n n nn ằ HS n n ện -G n v n ọ n , ũn n n n n n n n ện
11 hương . Ọ Ử BẮ Ả Í LÀ Ấ Ỉ Ị -B 2.1. E 2.1.1. Quy trình xây dựng chủ đề bài học STEM Bước 1 Lự chọn chủ đề bài học Cn v n n n n ơn n n ọ v ện n , n nv n n n n; y n ặ ị n n ệ ử n n n ễn… ọn ọ Bước 2 Xác định vấn đề cần giải quyết S ọn ọ , ần x ịn vấn ần ả y HS ện ả y vấn HS ả ọ n n n , n n ần y n ơn n n ọ ọn ặ vận n n n n , n n xây n ọ Bước 3 Xây dựng tiêu chí củ thiết bị và giải pháp giải quyết vấn đề S x ịn vấn ần ả y ản ần ần x ịn õ ả , ản C n y ả n vệ ịn n n ọ ậ v vận n n n n HS n n n ậ n n ản vậ ấ Bước 4 Thiết kế tiến tr nh t chức hoạt động T n n n ọ e ơn , ậ y ọ v n ọ M n õ n v ,n n v ản ọ ậ HS ả n n C n n y ả n v n ọ ờn , n v n n 2.1.2. Nguyên t c ự chọn chủ đề G STEM n ờn THPT n y ọ ịn n nn n HS n v K ọ , C n n ệ, K ậ v T n ọ T n , HS n STEM, y n v n ả n ệ n ằ ản , v n v ọ ậ , y n n n ả y vấn ễn
12 E - Ch bài học STEM tập trung vào các vấn th c tiễn. - Cấu trúc bài học STEM theo quy trình thi t k k thuật. -P ơn pháp d y học bài học STEM học sinh vào ho t ng tìm tòi và khám phá, ịnh ng hành ng, trải nghiệm và sản ph m. - Hình th c t ch c bài học STEM lôi cu n học sinh vào ho t ng nhóm ki n t o. - N i dung bài học STEM áp d ng ch y u từ n i dung khoa học và toán học mà học sinh và n học. - Ti n trình học bài STEM tính n có nhi u án n và coi s thất b i n là m t phần cần thi t trong học tập. 2.1.3. Tiến tr nh tổ chức dạy học theo mô h nh giáo dục STEM trong chủ đề Sử dụng b p cải tím àm chất chỉ thị xit- b zơ. T n n e ơ Sơ n n y ọ e STEM Bướ ịn STEM ần ện P ân n vệ n v n n n v n n n v nv n ần C n n ận n ệ v ,x ịn n vệ ần
13 Bướ C ận ện n vệ n n ận ặ ân n ện T n n th ện n n ản n , n ờ n n vấn n v n n ệ Bướ T n n n ệ ản n n , ả ện v ặ y v ễn ện ản Bướ T n ả ện v ả ửn ệ ản , n n n ận x , n v ận ện Q y n ện 2.2. T chức d y h c STEM :S d ng b p c i tím làm ch t ch th axit- . . n h Ử BẮ Ả Í LÀ Ấ Ỉ Ị -B ( họ )
14 . ô tả h B ả n y n ệ ấ nv ễ n n S n x ấ ừ ả y n n , - e ệ n y nn v y õ ệ e H ờn ần x ịn T n ờn x n ỏ n, n ờn zơ n y n n x n v n n ờ n Sử n n ả n n ận n ị x , n ị zơ ấ , n ận ờn ấ e ơn ơn ản, ọn ây n B n n , ấy HS n ận ờn ấ, n ờ n n ân n ận ờn ấ ơn ản -K ọ S C x ịn ờn ấ, ờn ấ n , ịn n H n ị -C n n ệ T Sử n n y n vậ ệ ễ v n n vệ n ả , n , n , ấ n, x òn , n y ử ... -K ậ E Bản y n n ị ỉ ị ả -T n ọ M ịn n H n ị ần 3. ti u . i n th - Xác ịn n ần n cả ; - N ản ấ y i ả vào các n ị x - zơ.... - n n n n , x ịn n ả tím, n x - zơ ử n n n n ệ n n ; - ận n n n v n , v ấy ỉ ị ừ vậ ệ ân ện v ờn n hoa, , ả b. ĩ năng -T n n n ệ n n v ện xảy y
15 -Q n y y n ấ ỉ ị - ẽ ản ấy ỉ ị ân ện v ờn -C ấy ỉ ị e ản ; -T n y, ả vệ n n v ản ện n n ờ khác; -H n n n ện n ệ v ọ ậ . h t triển phẩm hất -C , vệ n ; -Y , y n n ọ ; - Có ý ả vệ ờn . ịnh hướng ph t triển năng l -N n n ệ ,n n n v n ệ ọ -N n ả y vấn ấy ỉ ị ân ện v ờn n -N n v n n n ấ ản v ân công ện ừn ần n ệ v . hi t bị G ẽ n ẫn HS ử n ị ọ -L ả ; Lọ , -M n y n vậ ệ n x òn , n chanh, n j ve , n vôi trong, n n ;n ử chén, y n 5. i n h nh y họ H ộ ịn y ầ n ị ỉ ị x - zơ ừ ả (ti t – 45 phút) . h Họ n n y n v n ấy ện n y; N ận ản n y ấy ỉ ị ừ , ả; n ận n ệ v ấy ỉ ịv õ n ản