Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp

Chia sẻ: Ngaynangmoi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến là giúp giáo viên có một số kinh nghiệm về biện pháp nâng cao hiệu quảcông tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.Đề tài tìm ra những nguyên nhân mà công tác chủ nhiệm đạt được và chưa đạt hiệu quả. Qua đó đề xuất một số biện pháp hữu hiệu để giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm nhằm khắc phục tình trạng nề nếp lớp, hạn chế học sinh vi phạm nội qui, và chuyên cần trong học tập, rèn luyện các em ngày càng tốt hơn, giúp các em trở thành những con người lao động “vừa hồng, vừa chuyên”, sống hoàn thiện, có ích trong tương lai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP LĨNH VỰC: CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Năm học 2020 – 2021
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT NGUYỄN DUY TRINH ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Lĩnh vực: Công tác chủ nhiệm lớp Tên tác giả: Nguyễn Thị Thu Hà GV môn: Toán Đơn vị công tác: Trường THPT Nguyễn Duy Trinh Năm học 2020 – 2021
MỤC LỤC PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1 2. Tính mới của đề tài :.......................................................................................... 1 3. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 1 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:.................................................................... 1 5. Phương pháp nghiên cứu:.................................................................................. 2 PHẦN II. NỘI DUNG ........................................................................................... 3 CHƯƠNG I: CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG THPT ................... 3 1.1. Cơ sở lí luận: .................................................................................................. 3 1.2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................... 5 1.3. Nguyên nhân .................................................................................................. 6 CHƯƠNG II: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM .................................................................... 8 2.1. GVCN tìm hiểu, nắm bắt đối tượng học sinh ............................................... 8 2.2. Một số biện pháp của GVCN nhằm xây dựng cơ cấu, tổ chức lớp .............. 9 2.3 Một số biện pháp nâng cao chất lượng học tập của lớp ................................ 10 2.3.1 Một số biện pháp thúc đẩy phong trào học tập của lớp ............................. 10 2.3.2 Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh đạt kết quả cao trong kỳ thi THPT quốc gia................................................ 10 2.4. GVCN với công tác giáo dục toàn diện cho học sinh ................................. 12 2.4.1 GVCN với công tác giáo dục đạo đức cho học sinh: ................................ 12 2.4.2. GVCN với công tác giáo dục kỹ năng sống.............................................. 14 2.4.3. GVCN với công tác tư vấn tâm lý học đường, tư vấn sức khỏe sinh sản vị thành niên ............................................................................................................ 15 2.4.4. GVCN với công tác chăm lo phát triển đảng viên mới............................. 16 2.4.5 GVCN với công tác giáo dục học sinh cá biệt ........................................... 17 2.4.6. GVCN với các hoạt động ngoại khóa của học sinh .................................. 17 2.4.7 GVCN với các hoạt động đoàn của học sinh ............................................. 20 2.5. Một số biện pháp của GVCN nhằm tăng cường tính đoàn kết trong tập thể lớp ........................................................................................................................ 22
2.5.1. Tổ chức mô hình “Đôi bạn cùng tiến”, "Nhóm học điểm cao" ................ 22 2.5.2. GVCN với biện pháp rèn ý thức tự giáo dục bằng tính tự giác, bằng sổ tự cập nhật: .............................................................................................................. 22 2.5.3. GVCN với việc chăn lo sức khỏe cho học sinh : ...................................... 22 2.5.4. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa GVCN với giáo viên bộ môn trong công tác chủ nhiệm: ...................................................... 23 2.6. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa GVCN với phụ huynh, các đoàn thể trong công tác chủ nhiệm ................................................... 24 2.7. Một số biện pháp của GVCN nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thi đua khen thưởng : ....................................................................................................... 28 2.7.1.Tổ chức tốt phong trào thi đua, khen thưởng: ............................................ 28 2.7.2. Một số giải pháp thực hiện ........................................................................ 29 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP ......................................................... 39 PHẦN IV: KẾT LUẬN ...................................................................................... 46 PHỤ LỤC ............................................................................................................ 47
BẢNG VIẾT TẮT THPT Trung học phổ thông GVCN Giáo viên chủ nhiệm HS Học sinh GV Giáo viên KTDG Kiểm tra đánh giá HSG Học sinh giỏi BGH Ban giám hiệu HK Học kì
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Công tác chủ nhiệm quyết định không nhỏ đến chất lượng dạy và học. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội tác động đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà trường. Do vậy đây chính là lý do tôi chọn đề tài "Một số biện pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp " làm sáng kiên kinh nghiệm của mình. 2. Tính mới của đề tài : Trên cơ sở thực tiễn việc thực hiện những biện pháp nâng cao hiệu quả học tập và rèn luyện của học sinh tôi đã tiến hành trong quá trình làm công tác chủ nhiệm ở trường THPT Nguyễn Duy Trinh, và học sinh đã tiến bộ rõ rệt, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Vậy tôi trình bày những đổi mới trong các biện pháp tôi đã làm. 3. Mục đích nghiên cứu Giúp giáo viên có một số kinh nghiệm về biện pháp nâng cao hiệu quảcông tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.Đề tài tìm ra những nguyên nhân mà công tác chủ nhiệm đạt được và chưa đạt hiệu quả. Qua đó đề xuất một số biện pháp hữu hiệu để giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm nhằm khắc phục tình trạng nề nếp lớp, hạn chế học sinh vi phạm nội qui, và chuyên cần trong học tập, rèn luyện các em ngày càng tốt hơn, giúp các em trở thành những con người lao động “vừa hồng, vừa chuyên”, sống hoàn thiện, có ích trong tương lai. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đề tài được tiến hành thực nghiệm và khảo sát trên các đối tượng là học sinh các khối 10,11,12 tại trường THPT Nguyễn Duy Trinh-Nghi Lộc, cụ thể là các lớp tôi chủ nhiệm từ năm 2012 – 2021 gồm các lớp: 1
Năm học Chủ nhiệm lớp 2012-2013 12A2 2013-2014 12D 2014-2015 12A2 2015-2016 12A4 2016-2017 10A1 2017-2018 11A1 2018-2019 12A1 2019 – 2020 11A1 2020-2021 12A1 5. Phương pháp nghiên cứu: -Tổng kết, đúc rút kinh nghiệm. thực nghiệm sư phạm, điều tra, khảo sát - Nghiên cứu về đặc điểm tâm lí học sinh THPT. - Đọc tài liệu. - Nghiên cứu về đặc điểm tâm lí học sinh THPT.Nghiên cứu lý luận dạy học và công tác chủ nhiệm, các công văn hướng dẫn của ngành. 2
PHẦN II. NỘI DUNG CHƯƠNG I: CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG THPT 1.1. Cơ sở lí luận: *Vị trí, vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp và công tác chủ nhiệm lớp Công tác chủ nhiệm là một công việc thường xuyên, khá gắn bó với người giáo viên và hầu như giáo viên dạy bộ môn nào cũng từng kinh qua công tác này. Vì vậy, đối với mỗi nhà giáo trong quá trình đảm nhiệm trọng trách là chủ nhiệm lớp đều tích luỹ cho mình một số kinh nghiệm riêng. Hơn nữa trong thời đại ngày nay, cùng với sự tiến bộ của xã hội, sự giao lưu văn hoá, kinh tế,… rộng rãi như đã nói ở trên thì vấn đề làm sao để đáp ứng tốt vai trò một giáo viên chủ nhiệm là vấn đề không hề cũ. Giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của lớp học, là người góp phần không nhỏ hình thành và nuôi dưỡng nhân cách học sinh, những chủ nhân tương lai của đất nước. Nói như PGS.TS Đặng Quốc Bảo - Học viện quản lý giáo dục - thì giáo viên chủ nhiệm lớp là nhà quản lý không có dấu đỏ. Ngày nay, với sự nhận thức ngày càng đúng đắn và sâu sắc về giáo dục, có thể coi giáo viên chủ nhiệm như một nhà quản lý với các vai trò: Người lãnh đạo lớp học; người điều khiển lớp học; người làm công tác phát triển lớp học; người làm công tác tổ chức lớp học; người giúp hiệu trưởng bao quát lớp học; người giúp hiệu trưởng thực hiện việc kiểm tra sự tu dưỡng và rèn luyện của học sinh; người có trách nhiệm phản hồi tình hình lớp... Một người giáo viên chủ nhiệm giỏi sẽ góp phần xây dựng nên một tập thể lớp giỏi, nhiều tập thể lớp giỏi sẽ xây dựng nên một nhà trường vững mạnh. a. Thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học Giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng phân công và thay mặt hiệu trưởng để quản lí và tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học. Vai trò quản lí của giáo viên chủ nhiệm lớp thể hiện trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập và tu dưỡng của học sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm phải trả lời các câu hỏi về chất lượng học tập và hạnh kiểm của học sinh trong lớp trước hiệu trưởng, trước Hội đồng sư phạm của nhà trường và trước phụ huynh học sinh của lớp khi tổng kết năm học. b. Người xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết Giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của lớp, bằng các biện pháp tổ chức, giáo dục, bằng sự gương mẫu và quan hệ tình cảm, giáo viên chủ nhiệm xây dựng khối đoàn kết trong tập thể, dìu dắt các em nhỏ như con em mình trưởng thành theo từng năm tháng. Học sinh kính yêu giáo viên chủ nhiệm như cha mẹ mình, đoàn kết thân ái 3
với bạn bè như anh em ruột thịt, lớp học sẽ trở thành một tập thể vững mạnh. Tình cảm của lớp càng bền chặt, tinh thần trách nhiệm và uy tín của giáo viên chủ nhiệm càng cao thì chất lượng giáo dục càng tốt. Rất nhiều giáo viên cùng giảng dạy trong một lớp, nhưng giáo viên chủ nhiệm bao giờ cũng để lại những ấn tượng sâu sắc đối với từng học sinh trong suốt cuộc đời họ. c. Người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp Vai trò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm thể hiện trong việc thành lập bộ máy tự quản của lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân, các tổ, nhóm, đồng thời tổ chức thực hiện các mặt hoạt động theo kế hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm. Các hoạt động của lớp được tổ chức đa dạng và toàn diện, giáo viên chủ nhiệm lớp quán xuyến tất cả các hoạt động một cách cụ thể, chặt chẽ. Các phong trào thi đua học tập đi vào thực chất, các cuộc sinh hoạt các đoàn thể có nội dung hấp dẫn thanh, thiếu niên, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao được tiến hành thường xuyên… Chất lượng học tập và tu dưỡng đạo đức của học sinh phụ thuộc rất nhiều vào trật tự, kỉ luật, vào tinh thần đoàn kết và truyền thống của tập thể lớp cũng như các hoạt động đa dạng của lớp. d. Cố vấn đắc lực cho các đoàn thể của học sinh trong lớp Giáo viên chủ nhiệm lớp dù có là đoàn viên, đảng viên hay không cũng cần phải nắm vững điều lệ, tôn chỉ mục đích, nghi thức và nội dung hoạt động của các đoàn thể.Với tinh thần trách nhiệm, với kinh nghiệm công tác của mình làm tham mưu cho chi Đoàn thanh niên của lớp lập kế hoạch công tác, bầu ra ban lãnh đạo chi đoàn, tổ chức các nội dung hoạt động và phối hợp với ban cán sự lớp để xây dựng tập thể, đem lại hiệu quả giáo dục tốt nhất. e. Giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực lượng giáo dục Gia đình, nhà trường và xã hội là ba lực lượng giáo dục, trong đó nhà trường là cơ quan giáo dục chuyên nghiệp, hoạt động có mục tiêu, nội dung, chương trình và phương pháp giáo dục dựa trên cơ sở khoa học, do vậy giáo viên chủ nhiệm phải là người chủ đạo trong điều phối các hoạt động giáo dục cùng với các lực lượng giáo dục đó một cách có hiệu quả nhất. Năng lực, uy tín chuyên môn, kinh nghiệm công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp là điều kiện quan trọng để tập hợp lực lượng, phối hợp thành công các hoạt động giáo dục cho học sinh trong lớp. Kéo theo, những kinh nghiệm mà giáo viên chủ nhiệm tích luỹ được cần được quan tâm, chia sẻ, bồi dưỡng thêm nhằm mục đích làm tốt công tác chủ nhiệm, làm tốt nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân đã tin tưởng giao phó.là giáo dục, rèn luyện các em ngày càng tốt hơn, giúp các em trở thành những con 4
người lao động có ích trong tương lai. 1.2. Cơ sở thực tiễn Trong xã hội hiện nay, nền kinh tế thị trường làm cho đời sống, ý thức của người dân được cải thiện hơn, ai ai cũng từ chỗ “no cơm ấm áo” dần dần tiến tới “ăn ngon mặc đẹp”, chăm lo cho tương lai con cái nhiều hơn; chính sách mở cửa, giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các nước cũng rất đa dạng. Điều đó đã tác động ít nhiều đến sự nhận thức, hiểu biết của các học sinh chúng ta. Cho nên ta dễ dàng nhận thấy rằng học sinh ngày nay thông minh, nhanh nhẹn, sáng tạo và hiểu biết hơn. Đúng như ông cha ta đã từng nói: “Hậu sinh khả uý”. Đây là một điều rất đáng mừng vì: “Con hơn cha là nhà có phúc”. Tuy nhiên ta không thể không bàn tới mặt trái của nền kinh tế thị trường. Những cái xấu đã và đang len lỏi vào thế hệ trẻ chúng ta. Nó làm lu mờ lí trí, bôi đen nhân cách khiến những người làm công tác giáo dục, các bậc phụ huynh phải băn khoăn, lo lắng. Qua thực tế, ta nhận thấy đạo đức học sinh đang trên đà đi xuống, đạo hiếu, truyền thống “Tôn sư trọng đạo” dường như bị xem nhẹ, quan hệ giữa người với người dần theo kiểu: “Tiền, tiền và tiền”. Rồi các tệ nạn xã hội, tiếp xúc văn hóa phẩm đồi trụy, cờ bạc, ma túy …có thể nói là đầy rẫy trước mắt. Đau lòng hơn nữa là có những học sinh xem thường, vô lễ, thậm chí chống đối lại thầy cô giáo đang dạy mình ... Thực trạng này luôn là rào cản, gây khó khăn cho những người làm công tác chủ nhiệm lớp. Bởi vì người giáo viên chủ nhiệm đâu chỉ là quản lí các em mà còn phải dạy dỗ, phải chịu trách nhiệm về mặt học tập, đạo đức của các em. Tôi thường nói với các em rằng: Các em là những cái cây còn non, còn người giáo viên chủ nhiệm – thay mặt nhà trường (cùng với cha mẹ các em) là người uốn nắn, định hướng cái cây ấy để cây được lớn lên thẳng thắn, đủ độ cứng cáp, vững chãi, bản lĩnh để chống chọi lại vô vàn thử thách, bão táp của cuộc đời. Do đó, chủ nhiệm lớp là một công việc khó khăn nhưng vô cùng nghiêm túc. Mặt khác phương châm của công cuộc đổi mới trong giáo dục của Việt Nam hiện nay là: Đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học và KTĐG theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất cá nhân của người học. Trong quá trình đổi mới, hiện nay vẫn tồn tại thực trạng: GVCN nghiêng về đánh giá, thi đua, khen thưởng HS về thành tích học tập (HSG tỉnh , HSG quốc gia, Olimpic...) mà chưa chú trọng đến các khen thưởng toàn diện, chưa tuyên dương được những học sinh tiêu biểu và toàn diện trong mọi lĩnh vực từ học tập đến ý thức tu dưỡng và tham gia các hoạt động, chưa biểu dương được người tốt, việc tốt. Song song với việc dạy học văn hoá theo hướng hiện đại, tăng cường tính chủ động sáng tạo và phát huy tính tích cực của học sinh thì việc đổi mới giáo dục nhân cách học sinh cũng được đặt ra cấp thiết. Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Vì vậy, cần nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục toàn diện học sinh cũng như công tác thi đua khen thưởng trên nhiều mặt của 5
hoạt động giáo dục. Cùng trong một môi trường giáo dục, tuy nhiên, trong trường học mỗi lớp có những đặc điểm khác nhau, có lớp có phong trào học tốt, sôi nổi, có lớp rời rạc, vào lớp không có không khí học tập…. có nhiều yếu tố tạo nên sự khác nhau đó nhưng, 1 trong những nguyên nhân chính là giáo viên chủ nhiệm chưa biết cách tổ chức lớp và tổ chức các phong trào thi đua hiệu quả, chưa tạo được động lực phấn đấu cho HS. Trong công tác đánh giá hạnh kiểm học sinh cuối kì, nhiều GVCN còn đánh giá mang tính chủ quan cao, dựa vào cảm tính, chưa đánh giá chính xác được học lực, hạnh kiểm của học sinh, chưa tạo được tâm lí phấn khởi cho học sinh tích cực rèn luyện, học tập, phấn đấu. Qua kết quả khảo sát các khóa chủ nhiệm, chủ yếu là các lớp theo khối A, kết quả như sau: Tốp 1 giỏi Tốp 4 không thực sự làm Tốp 3 biết làm biết gì hoặc Tốp 2 (làm được bài tập mẫu bắt trước nếu giáo viên Mức độ được bài ở cấp cấp độ vận (làm được bài “cầm tay” chỉ độ vận dụng) dụng cao ở cấp độ biết) tận nơi thì biết được một ít Số học 5 học 8 học 20 học 8 học sinh sinh(11,4%) sinh(18,2%), sinh(45,5%) sinh(18,2%). % Qua khảo sát, tôi nhận thấy: - Mức độ phân hóa trong lớp cao - Nhiều em chưa học thực sự, chưa tự giác và còn thiếu phương pháp và động lực học tập, hầu như chỉ học đối phó. Chính vì đặc điểm của lớp không đồng đều như vậy nên tôi ý thức rõ ràng sự cần thiết của công tác chủ nhiệm,phải tổ chức tốt phong trào thi đua bằng cách phát huy tính tích cực của học sinh để các em giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, lôi kéo những học sinh chưa chăm học vươn lên hòa nhập với tập thể, từng bước nâng cao chất lượng hai mặt của lớp xứng đáng với sự mong mỏi của phụ huynh, niềm tin của nhà trường. 1.3. Nguyên nhân - Về Học sinh: + Một số HS chưa có ý thức nỗ lực cố gắng trong học tập, cũng như tu dưỡng đạo đức. + Do tâm lí lứa tuổi, nhiều HS còn e ngại khi tham gia các hoạt động tập thể. 6
+ Nhiều HS có tâm lí bỏ cuộc. - Về Phụ huynh: + Chưa phối hợp, hợp tác cùng phụ huynh trong động viên, khuyến khích HS. + Có tình trạng giao trách nhiệm giáo dục HS cho nhà trường và GVCN. - Về nhà trường: + Tiêu chí đánh giá ở một số trường còn chưa cụ thể. + Một số trường còn hạn chế trong tổ chức các hoạt động tập thể, chưa tạo nhiều cơ hội cho HS tham gia. - Về GVCN: + Chưa ý thức được vai trò của thi đua khen thưởng, còn nghiêng về kỉ luật đối với HS. + Chưa kiên trì trong động viên, khuyến khích HS. + Chưa bám lớp, chưa sát với HS để thấy được sự nỗ lực, tiến bộ của HS. + Chưa phối hợp chặt chẽ với phụ huynh. + Chưa phát huy dân chủ trong tổ chức lớp. Như vậy, giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng trong trong sự tiến bộ của học sinh về mọi mặt. Nhận thức rõ tầm quan trọng của GVCN, tôi thực hiện một số biện pháp và đã đạt được kết quả, vì vậy tôi xin trình bày: Một số biện pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp 7
CHƯƠNG II: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM 2.1. GVCN tìm hiểu, nắm bắt đối tượng học sinh Ngay sau khi nhận lớp chủ nhiệm, giáo viên cần tiến hành tìm hiểu, nắm bắt thông tin về học sinh lớp chủ nhiệm bao gồm: lý lịch học sinh, số điện thoại phụ huynh và học sinh, địa chỉ, hoàn cảnh gia đình, sức khỏe, tâm lý, trình độ học tập. Đề từ những yếu tố đó ta có thể hiểu rõ hơn về học sinh mình phụ trách, phân loại và hỗ trợ trong việc chọn những học sinh có năng lực nhiệt tình vào ban cán sự lớp, vào ban chấp hành chi đoàn đồng thời cũng là cơ sở để có những biện pháp phù hợp trong công tác chủ nhiệm lớp. Làm sơ yếu lý lịch học sinh:Sự phân loại và các thông tin trên là căn cứ để lựa chọn học sinh có năng lực, nhiệt tình vào Ban cán sự lớp, BCH chi đoàn; đồng thời cũng là cơ sở để đưa ra những biện pháp phù hợp trong việc giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm. Ví dụ: Sơ yếu lý lịch học sinh CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH LỚP 11A1 Năm học : 2018-2019. I. Về bản thân Họ và tên:…………………………………….........……Lớp:11A1. Ngày, tháng, năm sinh:…………………………..…………............................. Quê quán……………………………………………………………………….. Chỗ ở hiện nay:Xóm:……....…Xã:……………………………………............ Đã kết nạp đoàn :…………....ngày kết nạp:……...……………………………. Có năng khiếu đặc biệt gì : ................................................................................ Liên lạc với học sinh:Điện thoại ………….....………………………………… Dự định thi đại học từ các môn:………………………………………………… Chỉ thi tốt nghiệp hoặc muốn đi du học…………………………….................... II. Về gia đình Họ và tên bố:…………..…………….Tuổi:……Điện thoại………….....………. Nghề nghiệp:………………….................................................................. ......... 8
Họ và tên mẹ:……………………Tuổi:……Điện thoại…………………….. .. Nghề nghiệp:……………………………………………………… ................... Họ và tên Anh/ Chị/ Em( tuổi, làm gì, ở đâu?):………………… ...................... Tôn giáo:………………………………………………… ................................. Con thương binh:................................................................................................ Hộ nghèo, cận nghèo:…………………………………... .................................. Hoàn cảnh gia đình :....................................................................................... .... Họ tên và chữ ký của phụ huynh Họ tên và chữ ký học sinh 2.2. Một số biện pháp của GVCN nhằm xây dựng cơ cấu, tổ chức lớp Cơ sở lựa chọn đội ngũ cán sự có thể căn cứ vào hồ sơ học bạ của học sinh, căn cứ vào những thông tin cá nhân của học sinh mà giáo viên chủ nhiệm đã thu thập được; căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp; sự nhiệt tình, năng nổ, ý thức tổ chức kỷ luật, tính gương mẫu và các biểu hiện ban đầu của học sinh trong tập thể lớp....Vì ban cán sự là tiếng nói chung cho tập thể lớp nên GVCN cần cân nhắc , xem xét kỹ để đề xuất.Sau đó phân công nhiệm vụ cụ thể cho ban cán sự. * Đội ngũ ban cán sự lớp gồm : - Lớp trưởng, Bí thư, Lớp phó phụ trách học tập,Lớp phó phụ trách văn nghệ, Lớp phó phụ trách lao động,Văn thư, Các tổ trưởng các tổ, Sao đỏ. - Có thể lấy thêm bạn làm nhiệm vụ đóng, mở khóa lớp và bảo quản cơ sở vật chất củSa lớp. Xây dựng dựng đội ngũ tự quản là nền tảng cho công tác chủ nhiệm và cũng là một việc làm quan trọng và khó khăn đối với giáo viên chủ nhiệm: Khi đã tìm được đội ngũ cán bộ lớp, giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng học sinh ý thức trách nhiệm cao đối với lớp, phục vụ tập thể lớp, biết phê bình và tự phê bình. Phân công nhiệm vụ cụ thể: + Lớp trưởng:Nhắc nhở, đôn đốc, truyền đạt các ý kiến từ GVCN, BVBM khi không có GV ở lớp. + Bí thư :Truyền đạt, đôn đốc các nhiệm vụ chỉ thị từ Đoàn trường + Lớp phó phụ trách học tập: Nhắc nhở đôn đốc các bạn trong việc làm bài tập về nhà đầy đủ, kiểm tra việc thực hiện bài các bạn trước tiết học. + Lớp phó phụ trách văn nghệ:Phụ trách các chương trình văn nghệ của lớp, Tham mưu đề xuất các chủ đề trong các đợt văn nghệ. + Lớp phó phụ trách lao động : Phụ trách các buổi lao động của lớp. + Văn thư: cần bạn cẩn thận, chỉn chu, chữ đẹp, 9
+ Các tổ trưởng các tổ: Phối hợp cùng lớp trưởng, lớp phó nhắc nhở các thành viên trong tổ chấp hành tốt các nội quy của trường, lớp, đề ra. Tạo sự thi đua giữa các tổ. + Sao đỏ: Nhắc nhở, ghi chép chấm thi đua giữa các thành viên trong lớp. * Lập sơ đồ tổ chức lớp học: Khi sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh trong lớp, giáo viên không nên quá áp đặt và cũng không đưa ra tiêu trí xếp nam, nữ ngồi cạnh nhau. Có thể dựa trên các cơ sở: Cho học sinh có năng lực tốt kèm cặp học sinh năng lực còn yếu. Lưu ý: Học sinh cần ngồi đúng theo sơ đồ lớp học dưới sự giám sát của giáo viên bộ môn trong các tiết học. Tránh tình trạng tự tiện đổi chỗ đề nói chuyện riêng. Giáo viên cần có sự điều chỉnh chồ ngồi của học sinh kịp thời nếu thấy sự bất hợp lí theo phản ánh của chính bản thân học sinh, cán sự lớp, giáo viên bộ môn…. ví dụ mất trật tự, không chú ý, nhận thức chậm. 2.3 Một số biện pháp nâng cao chất lượng học tập của lớp 2.3.1 Một số biện pháp thúc đẩy phong trào học tập của lớp - Lập kế hoạch lớp - Học sinh s đăng kí mục tiêu thi đua - Học sinh lập kế hoạch học tập - Xây dựng đôi bạn cùng tiến - Lập nhóm theo môn học, khối thi... - Nâng cao chất lượng mũi nhọn... 2.3.2 Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh đạt kết quả cao trong kỳ thi THPT quốc gia Là một giáo viên chủ nhiệm lớp cuối cấp rất cần có những giải pháp để giúp học sinh có kết quả cao trong kỳ thi THPT Quốc gia vậy nên cần + Tiến hành đánh giá và phân loại đối tượng học sinh. Việc nắm bắt được đúng năng lực học sinh theo tôi là rất quan trọng vì qua đó mình có thể cung cấp cho HS mức độ bài tập, mức độ kiến thức phù hợp với đối tượng HS đó, như thế sẽ giúp học sinh hứng thú hơn trong học tập và hơn nữa giúp các em nhận thức được rằng mình hoàn toàn có thể học được môn học đó cho dù từ trước đến giờ mình vẫn nghĩ môn học đó là rất khó. + Phối hợp với giáo viên bộmôncó kế hoạch bổ trợ thêm kiến thức cơ bản cho những học sinh yếu . Tăng lượng đề và lượng bài tập khó cho học sinh có năng lực khá- Cho học sinh học theo năng lực. +) Trực tiếp trao đổi với phụ huynh những học sinh cá biệt để phụ huynh đôn đốc nhắc nhở con chịu khó học tập. 10
+) Trong quá trình giảng dạy cần giao nhiệm vụ cho từng đối tượng học sinh. Tức là sau mỗi phần giảng dạy giáo viên phải có hệ thống bài tập giao về nhà cụ thể cho từng đối tượng học sinh và tiến hành kiểm tra việc hoàn thành bài tập của học sinh. +) Giáo viên ôn thi dành thời gian chữa bài, hướng dẫn học sinh ngoài giờ học. Giáo viên khuyến khích học sinh gặp thầy cô trao đổi về các vướng mắc gặp phải trong quá trình học và làm bài tập. (Bây giờ cũng là thời kỳ của cuộc cách mạng số nên thầy cô cũng có thể trao đổi hướng dẫn học sinh thông qua mạng internet) Lựa chọn kiến thức và xây dựng phân phối chương trình phù hợp với đa số đối tượng học sinh (hoặc có thể xây dựng chương trình riêng ôn tập và lượng kiến thức phù hợp với từng loại đối tượng sau khi đã tiến hành phân loại). - Sau khi có đề minh họa nên cho học sinh làm nhiều bài tập tương tự trong đề minh họa để học sinh làm nhiều thành quen. (Đặc biệt là những câu khó, câu vận dụng cao) +) Hướng dẫn cho học sinh các kỹ năng giải toán bằng máy tính cầm tay. Đây là một kỹ năng rất cần thiết và rất quan trọng, bởi vì với thời gian đề 90 phút với 50 câu hỏi trắc nghiệm, ngoài những câu hỏi lý thuyết và những câu cơ bản thì học sinh muốn đạt được điểm cao rất cần có kỹ năng sử dụng tốt máy tình cầm tay để giải toán. Em Đào Văn Hùng và em Thái Viết Lập - hai học sinh đạt điểm cao trong kỳ thi THPTQG năm học 2019-2020 được nhà trường mời về vinh danh trong lễ khai giảng năm học 2020-2021. 11
Em Nguyễn Quang Dũng- gia đình hộ nghèo - được điểm cao trong kỳ thi THPT QG 2017-2018 và được UBND huyện Nghi Lộc tặng giấy khen. 2.4. GVCN với công tác giáo dục toàn diện cho học sinh 2.4.1 GVCN với công tác giáo dục đạo đức cho học sinh: Giáo viên chủ nhiệm tiến hành tiết sinh hoạt chủ nhiệm vào tiết 5 sáng thứ 7 hàng tuần. Tiết sinh hoạt rất quan trọng vì đây là thời gian giáo viên chủ nhiệm tiếp xúc, gần gũi nhất, nhiều hơn với lớp. Theo tôi, giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tin cậy nhất cho các em khi gặp các khó khăn trong quá trình học tập cũng như trong cuộc sống, vì vậy buổi sinh hoạt lớp phải đạt được các mục tiêu sau: - Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo viênnhững vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống. - Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập ,sẵn sàng tiến bộ. - Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập. - Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc phục sửa chữa. Vì vậy, ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh hoạt lớp: tổng kết ưu điểm khuyết điểm đánh giá việc học tập của lớp cũng như đề ra những biện pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng phương hướng cho tuần tới. Tiết sinh hoạt chủ nhiệm không nặng nề mà rất cần sự góp ý phê bình góp ý chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tập 12
thể lớp tốt hơn, điều cần nhất là làm cho các em cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi. Cho nên tôi thực hiện nghiêm túc các hoạt động sau:  Hoạt động 1: Tự kiểm điểm (5 phút). Hoạt động này nhằm thể hiện tính tự giác, tự phê bình của học sinh vì có ý thức được cái sai, cái xấu, cái hại cũng có nghĩa là học sinh biết được cái lỗi vi phạm từ đó có hướng khắc phục sửa chữa.  Hoạt động 2: Lớp trưởng tổng hợp đánh giá từng mặt mạnh yếu của các tổ. Tuyên dương những bạn có điểm tốt, làm việc tốt, phê bình những học sinh vi phạm nội qui, mắc điểm xấu và nêu rõ hình thức kỉ luật (5 phút).  Hoạt động 3: Nhận xét của giáo viên chủ nhiệm (5 phút).  Nêu ưu điểm, tuyên dương và kích lệ các em có tiến bộ trong tuần, đạt điểm cao trong tuần.  Nêu khuyết điểm.  Nhắc nhở học sinh vi phạm khuyết điểm, thi hành kỉ luật đối với từng học sinh vi phạm tùy theo mức độ năng nhẹ mà nhắc nhở, khiển trách, cảnh cáo,…  Hoạt động 4: Xây dựng kế hoạch cho tuần tới (10 phút).  Nhắc lại nội quy, nêu kế hoạch của nhà trường, của Đoàn trường  Phân công cụ thể (Có ghi chép cẩn thận).  Hoạt động 5: Giải đáp thắc mắc của học sinh (5 phút) Giáo viên chủ nhiệm giải đáp những thắc mắc, xem xét những yêu cầu của học sinh và có thể giải quyết nhu cầu cho các em nếu nhu cầu đó là chính đáng.  Hoạt động 6: Mỗi tuần nói theo một chủ đề (15 phút): + Chia sẻ với học sinh: Tôi hỏi thăm trong gia đình em nào có sự kiện đặc biệt như ốm đau, tai nạn, hiếu hỉ, mùa màng,... + Hoặc chỉ dẫn cho các em về phương pháp học: khi làm bài tập: đọc kỹ đầu bài dành một vài phút hồi tưởng lại các kiến thức kỹ năng đã được nghe giảng rồi mới tiến hành làm bài => xem lại lý thuyết nếu không thể nhớ ra => đọc bài mới, tìm hiểu bài mới, học tập cần kết hợp với nghỉ ngơi tích cực, cách ghi nhớ những bài học gắn liền với hình ảnh,... 13
Chỉ dẫn cho các em về phương pháp trình bày lời giải. Cuối một học kì và cuối mỗi năm học, giáo viên có thể cho học sinh tự bộc bạch về ước mơ, hoài bão của bản thân, những vướng mắc gặp phải, những mong muốn, đề xuất (nếu có)... 2.4.2. GVCN với công tác giáo dục kỹ năng sống Trao đổi, tâm tình về tâm lí lứa tuổi, định hướng nghề nghiệp, ước mơ, kể các câu chuyện mang tính giáo dục hoạc sinh, sử dụng máy chiếu cho học sinh xem các đoạn phim ngắn có tính giáo dục, xem các đoạn phim về an toàn giao thông,xem các tấm gương người tốt việc tốt. Rèn kỹ năng sống để học sinh có cơ hội được thể hiện mình ví dụ mỗi học sinh sẽ có một bản tin khoảng 5 phút cập nhật các tình hình thời sự trong tuần mà em nắm bắt được, cho các em đứng trước lớp báo có bản tin của mình để rèn cho em khả năng tổng hợp, kỹ năng phát biểu trước đông người.đây cũng là cơ hội để giáo viên chủ nhiệm bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, phong cách giao tiếp ứng xử với bạn bè cho các học sinh trong lớp.kể chuyện từ sách Hạt giống tâm hồn, … vì học sinh lớp 10,11,12 ở vào lứa tuổi 16,17, 18 các em đã dậy thì và bắt đầu có những xúc cảm giới tính. Do đó, cần giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên cũng như định hướng tâm lí, tình cảm, tình bạn trong sáng, đúng đắn, đẹp đẽ cho các em. Hòa đồng với các em trong các hoạt động của lớp , hoạt động của trường . Cùng các em tham gia các hoạt động trải nghiệm đề tạo sự gắn kết giữa các thành viên trong lớp, gắn kết giữa cô và trò. Qua các hoạt động ngoại khóa các em thể hiện và bộc lộ các tính cách của mình từ đó giáo viên chủ nhiệm dễ dàng nắm bắt đề có sự can thiệp nhắc nhở kịp thời. 14
Một buổi hoạt động trải nghiệm kỹ năng sống của các em 2.4.3. GVCN với công tác tư vấn tâm lý học đường, tư vấn sức khỏe sinh sản vị thành niên Cũng như đã trình bày ở trên, lứa tuổi này rất thích tự khẳng định mình, các em luôn tìm tòi học hỏi và làm như người lớn, có những thắc mắc không thể giải bày cùng ai, hoặc có những em môi trường sống trong gia đình khó khăn về kinh tế, thiếu tình thương, sự qua tâm với nhau trong gia đình, nên có khi các em tự hành động mang tính mâu thuẫn, ấu trĩ. Do đó GVCN phải tiếp cận với các em, tạo niềm tin đối với các em, để là chỗ dựa tinh thần để cho các em giãi bày tâm sự, giúp các em giải tỏa căng thẳng tâm lý, phải biết lắng nghe và kiềm chế xúc cảm của mình, cần có thái độ cởi mở khi học sinh thắc mắc, nhằm tạo bầu không khí tâm lý vui tươi, lành mạnh từ đó sẽ giúp giáo viên thuận lợi trong công tác giáo dục nhân cách học sinh.Một số học sinh về nhà không tâm sự với người thân, phụ huynh gọi điện và bảo "Cháu nó về nhà như bị trầm cảm, nhờ cô nói chuyện động viên cháu giúp". Một số học sinh bố mẹ bận công việc không có thời gian quan tâm chuyện trò giải đáp những thắc mắc về tuổi dậy thì. Nên GVCN cần quan tâm, nói chuyện, giải đáp, động viên các em. Một tiết tư vấn về nữ công gia chánh cho học sinh 15