Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp nâng cao kỹ năng tự học cho học sinh trong chương trình môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông

Chia sẻ: Ngaynangmoi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nhằm mục đích cung cấp một số cơ sở lí luận về đổi mới phương pháp dạy học, kĩ thuật dạy học cho học sinh nghiên cứu nội dung tự học trong môn Giáo dục công dân (GDCD). Đồng thời cung cấp một số giải pháp của bản thân tôi trong việc hướng dẫn học sinh nâng cao kỹ năng tự học môn GDCD một cách có hiệu quả trong quá trình tiếp thu kiến thức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp nâng cao kỹ năng tự học cho học sinh trong chương trình môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO KỸ NĂNG TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRONG CHƯƠNG TRÌNH MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ ____________________________________________________ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO KỸ NĂNG TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRONG CHƯƠNG TRÌNH MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN Họ và tên: Trần Thị Oanh Tổ: Xã hội Năm thực hiện: 2020 - 2021 Số điện thoại: 0963.768.881 Nghĩa Đàn, tháng 3 năm 2021
MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ........................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài............................................................................................. 1 2. Mục đích của đề tài ......................................................................................... 1 3. Tính mới và kết quả đạt được của đề tài .......................................................... 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 2 PHẦN II. NỘI DUNG .......................................................................................... 3 1. Cơ sở lí luận .................................................................................................... 3 1.1. Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học ...................................... 3 1.2. Quan niệm về tự học và sự cần thiết phải nâng cao năng lực tự học của học sinh ............................................................................................................ 3 1.3. Một số hình thức và phương pháp hướng dẫn học sinh tự học .................. 6 1.4. Một số nội dung tự học trong chương trình môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông .................................................................................. 9 1.5 Một số yêu cầu đối với giáo viên và học sinh trong vấn đề tự học ........... 12 2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................. 14 2.1. Thực trạng của việc hướng dẫn học sinh tự học nói chung và bộ môn Giáo dục công dân nói riêng của giáo viên trung học phổ thông .................... 14 2.2. Thực trạng của việc học sinh tự học nói chung và tự học môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông nói riêng hiện nay .............................. 14 2.3. Thực trạng của việc hướng dẫn nội dung tự học cho học sinh trong các giờ học môn giáo dục công dân tại các trường trung học phổ thông trên địa bàn Huyện Nghĩa Đàn và thị xã Thái Hòa ......................................... 17 3. Một số biện pháp nâng cao kỹ năng tự học cho học sinh trong chương trình môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông ..................................... 19 3.1. Rèn luyện kỹ năng tự học cho học sinh trong môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông ................................................................................ 19 3.2. Hướng dẫn các phương pháp và kỹ năng tự học cho học sinh trong môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông .......................................... 22 3.3. Nâng cao kỹ năng đọc, nghiên cứu và khai thác kiến thức môn Giáo dục công dân ở học sinh ................................................................................ 24 3.4. Thiết kế hệ thống câu hỏi/bài tập để giao nhiệm vụ tự học cho học sinh trong các bài học Giáo dục công dân và qua kiểm tra, đánh giá việc tự học của học sinh ........................................................................................ 26 4. Kết quả đạt được ........................................................................................... 29 PHẦN III. KẾT LUẬN ...................................................................................... 32 1. Phạm vi ứng dụng của đề tài ......................................................................... 32 2. Mức độ vận dụng .......................................................................................... 32 3. Kết luận ........................................................................................................ 32 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 33 PHỤ LỤC ẢNH .................................................................................................. 34
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT Từ viết tắt Từ đầy đủ 1 GDCD Giáo dục công dân 2 GV Giáo viên 3 HS Học sinh 4 PPDH Phương pháp dạy học 5 THPT Trung học phổ thông
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gì qua việc học. Để làm được điều đó nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất. Hiện nay trong các trường đã và đang vận dụng phương pháp dạy học đổi mới, đó là cách dạy hướng vào người học hay còn gọi là lấy người học làm trung tâm. Người giáo viên (GV) là người hướng dẫn chỉ đạo trong quá trình chiếm lĩnh kiến thức của học sinh (HS), với các môn học nói chung và môn GDCD nói riêng. Để vận dụng tốt được cách dạy học mới này đòi hỏi người GV phải tâm huyết với nghề. Thực tế giảng dạy cho thấy dù giáo viên có dạy giỏi, có kiến thức sâu rộng và trình độ nghiệp vụ vững vàng đến mấy, nếu HS không chịu khó học tập, đào sâu nghiên cứu, mở rộng thêm kiến thức bằng cách học tập độc lập thì chất lượng học tập cũng không thể cao. Trong điều kiện học tập ở nhà trường như nhau nhưng kết quả học tập của HS khác nhau rõ rệt, điều đó phần lớn là do khả năng tự học của mỗi HS. Vì vậy, cách thức rèn luyện kỹ năng tự học cho HS được đề cập trong bài này sẽ góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) và nâng cao chất lượng đào tạo. Bản thân mỗi cá nhân đều tiềm ẩn một khả năng tự học, khả năng đó được tăng cường hay không là nhờ vào cách thức học tập của học sinh. Lối học nhồi nhét sẽ làm người học thui chột khả năng tự học; trái lại, lối học tự tìm tòi, nghiên cứu, chú trọng sự phát triển óc tư duy, vận dụng những điều đã học vào thực tế cuộc sống...sẽ tăng cường khả năng tự học. Như vậy, cách học có tác dụng rõ ràng đến việc phát triển năng lực tự học. Việc tự học với mức độ, đặc điểm hành động của học sinh quyết định đến hiệu quả học tập. Hiệu quả của các hành động học tập tự học cao hay thấp tùy thuộc vào kỹ năng thực hiện các hành động đó. Vì vậy việc hình thành kỹ năng tự học trong học tập có vai trò rất quan trọng trong quá trình tiếp thu kiến thức của học sinh. Đó cũng chính là lí do tôi viết đề tài “Một số biện pháp nâng cao kỹ năng tự học cho học sinh trong chương trình môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông”. Hy vọng qua đề tài này tôi nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp để đề tài được sự dụng rộng rãi với các giáo viên môn GDCD ở các trường THPT. 2. Mục đích của đề tài Đề tài nhằm mục đích cung cấp một số cơ sở lí luận về đổi mới phương pháp dạy học, kĩ thuật dạy học cho học sinh nghiên cứu nội dung tự học trong môn Giáo dục công dân (GDCD). Đồng thời cung cấp một số giải pháp của bản thân tôi trong 1
việc hướng dẫn học sinh nâng cao kỹ năng tự học môn GDCD một cách có hiệu quả trong quá trình tiếp thu kiến thức. 3. Tính mới và kết quả đạt được của đề tài Đây là đề tài lần đầu tiên được áp dụng thực hiện tại Trường THPT Cờ Đỏ. Đề tài đã khai thác, trang bị, mang tính hệ thống trong việc tổ chức hướng dẫn học sinh nội dung tự học ở các tiết học môn GDCD. Đồng thời giúp học sinh nâng cao kỹ năng tự học môn GDCD để học sinh có thể lĩnh hội kiến thức và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống một cách có hiệu quả. Tên đề tài có thể là không mới hoặc đã có những tác giả khai thác nhưng tôi xin khẳng định những vấn đề tôi nêu ra ở đây hoàn toàn là những kinh nghiệm, những tâm huyết mà bản thân tôi đã đúc kết lại trong quá trình giảng dạy của mình và đã được kiểm định qua thực tế. Đề tài đã góp phần nâng cao tính hứng thú, hấp dẫn và hiệu quả cho các giờ học. Đồng thời phát huy tối đa khả năng chủ động, sáng tạo tiếp thu kiến thức của học sinh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu ở bộ môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông - Thực nghiệm tại trường THPT Cờ Đỏ - Huyện Nghĩa Đàn; - Thời gian thực hiện: Từ năm học 2019 - 2020 đến năm học 2020 - 2021. 2
PHẦN II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận 1.1. Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học Đổi mới chương trình giáo dục và cùng với nó là đổi mới PPDH và đổi mới đánh giá là những phương diện thể hiện sự quyết tâm cách tân, đem lại những thay đổi về chất lượng và hiệu quả giáo dục. Về phương pháp dạy học, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động tự học, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Bởi vậy một giờ học tốt là một giờ học phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của cả người dạy và người học nhằm nâng cao tri thức, bồi dưỡng năng lực hợp tác, năng lực vận dụng tri thức vào thực tiễn, bồi dưỡng phương pháp tự học, tác động tích cực đến tư tưởng, tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho người học. Về bản chất, đó là giờ học có sự kết hợp giữa học tập cá thể (hình thức học cá nhân) với học tập hợp tác (hình thức học theo nhóm, theo lớp); Chú trọng kết hợp học với hành, nâng cao tri thức với rèn luyện các kỹ năng, gắn với thực tiễn cuộc sống; Phát huy thế mạnh của các phương pháp dạy học tiên tiến, hiện đại; Các phương tiện, thiết bị dạy học và những ứng dụng của công nghệ thông tin…; Chú trọng cả hoạt động đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh. Mặt khác đổi mới phương pháp dạy học còn được cụ thể hóa trong các văn bản chỉ đạo về việc thực hiện nhiệm vụ năm học hàng năm của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở Giáo dục và Đào tạo; Kế hoạch năm học của nhà trường, kế hoạch tổ, nhóm chuyên môn và kế hoạch giáo dục của mỗi giáo viên. Chính vì lẽ đó trong những năm gần đây, nhiều giáo viên đã có sáng kiến trong việc áp dụng kỹ thuật dạy học, đổi mới phương pháp dạy học đã góp phần tăng hiệu quả giờ dạy. 1.2. Quan niệm về tự học và sự cần thiết phải nâng cao năng lực tự học của học sinh Có thể nói rằng tự học giữ một vị trí quan trọng trong phương pháp dạy học ở trường học. Tự học giúp cho học sinh nắm vững kiến thức nói chung và phát huy được tính tích cực của học sinh nói riêng. Quan niệm về “Tự học” có rất nhiều quan niệm khác nhau, sau đây là một số định nghĩa cơ bản về ‘Tự học’: Nhà tâm lý học N.Arubakin coi: Tự tìm lấy kiến thức - có nghĩa là tự học Theo tác giả Lê Khánh Bằng: Tự học là tự mình suy nghĩ, sự dụng các năng lực trí tuệ, phẩm chất tâm lý để chiếm lĩnh một lĩnh vực khoa học nhất định. 3
Theo Giáo sư - Tiến sỹ Nguyễn Cảnh Toàn: Tự học là tự mình động não, suy nghĩ, sử dụng các năng lực trí tuệ và có khi cả cơ bắp cùng các phẩm chất của mình, rồi cả động cơ, tình cảm cá nhân sinh quan, thế giới quan… để chiếm lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại, biến lĩnh vực đó thành sở hữu của mình. Theo GS.TSKH Thái Duy Tuyên: “Tự học là hoạt động độc lập chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, là tự mình động não, suy nghĩ, sử dụng các năng lực trí tuệ (quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp…) cùng các phẩm chất động cơ, tình cảm để chiếm lĩnh tri thức một lĩnh vực hiểu biết nào đó hay những kinh nghiệm lịch sử, xã hội của nhân loại, biến nó thành sở hữu của chính bản thân người học”. Tác giả Nguyễn Kỳ cho rằng: “Tự học là người học tích cực chủ động, tự mình tìm ra tri thức kinh nghiệm bằng hành động của mình, tự thể hiện mình. Tự học là tự đặt mình vào tình huống học, vào vị trí nghiên cứu, xử lí các tình huống, giải quyết các vấn đề, thử nghiệm các giải pháp… Tự học thuộc quá trình cá nhân hóa việc học”. Còn GS Trần Phương cho rằng: “Học bao giờ và lúc nào cũng chủ yếu là tự học, tức là biến kiến thức khoa học tích lũy từ nhiều thế hệ của nhân loại thành kiến thức của mình, tự cải tạo tư duy của mình và rèn luyện cho mình kĩ năng thực hành những tri thức ấy”. Theo Từ điển Giáo dục học “Tự học là quá trình tự mình lĩnh hội tri thức khoa học và rèn luyện kỹ năng thực hành không có sự hướng dẫn của giáo viên và sự quản lý trực tiếp của cơ sở giáo dục đào tạo”. Tác giả Nguyễn Kỳ cũng bàn về khái niệm tự học: Tự học là hoạt động trong đó người học tích cực chủ động, tự mình tìm ra tri thức kinh nghiệm bằng hành động của mình, tự thể hiện mình. Tự học là người học tự đặt mình vào tình huống học, vào vị trí nghiên cứu, xử lí các tình huống, giải quyết các vấn đề, thử nghiệm các giải pháp. Từ những quan niệm về tự học nêu trên tôi có cách hiểu về tự học như sau: Tự học là quá trình cá nhân người học tự giác, tích cực, độc lập chiếm lĩnh tri thức ở một lĩnh vực nào đó trong cuộc sống bằng hành động của chính mình nhằm đạt được mục đích nhất định. Như vậy cho dù tiếp cận dưới cách thức nào thì cũng có thể hiểu rằng tự học là quá trình bản thân người học tích cực, độc lập, tự giác chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, năng động tìm tòi, phân tích sách vở, tài liệu tham khảo bằng những phương pháp phù hợp trên cơ sở hướng dẫn của giáo viên. Như vậy, vấn đề tự học cần có sự đổi mới về bản chất, không còn là một hoạt động tự phát hay ép buộc mà phải là một hoạt động tự giác và chịu sự điều khiển của giáo viên trong nội dung học tập. Theo nghiên cứu của các nhà tâm lý giáo dục, biểu hiện của ý thức tự học rất đa dạng: Một học sinh có ý thức tự học tốt phải là người biết cách sắp xếp thời gian học tập: Học tập trên lớp, nghiên cứu tài liệu mọi nơi mọi lúc ngay cả trong vui chơi giải trí hoặc học qua mạng Internet. Trên lớp một người có ý thức tự học tốt chính là người tập trung nghe giảng, hăng hái phát biểu xây dựng bài, nêu câu hỏi đối với giáo viên. Người có ý thức tự học tốt còn là người luôn tìm 4
thấy những điều đáng học hỏi trong cuộc sống xung quanh, ngay từ những điều nhỏ nhặt nhất, biến nó thành vốn sống, kỹ năng sống cho bản thân. Tự học rất cần thiết đối với mỗi học sinh có vai trò quan trọng trong quá trình chiếm lĩnh tri thức của học sinh. Muốn thành công trên bước đường học tập và nghiên cứu thì phải có khả năng phát hiện và tự giải quyết những vấn đề mà cuộc sống, khoa học đặt ra. Bồi dưỡng năng lực tự học là phương cách tốt nhất để tạo ra động lực mạnh mẽ cho quá trình học tập. Một trong những phẩm chất quan trọng của mỗi cá nhân là tính tích cực, sự chủ động sáng tạo trong mọi hoàn cảnh. Và một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo dục là hình thành phẩm chất đó cho người học. Bởi từ đó nền giáo dục mới mong đào tạo ra những lớp người năng động, sáng tạo, thích ứng với mọi thị trường lao động, góp phần phát triển cộng đồng. Có thể xem tính tích cực (hình thành từ năng lực tự học) như một điều kiện, kết quả của sự phát triển nhân cách thế hệ trẻ trong xã hội hiện đại. Tự học giúp con người thích ứng với mọi biến cố của sự phát triển kinh tế - xã hội. Bằng con đường tự học mỗi cá nhân sẽ không cảm thấy bị lạc hậu so với thời cuộc, thích ứng và bắt nhịp nhanh với những tình huống mới lạ mà cuộc sống hiện đại mang đến, kể cả những thách thức to lớn từ môi trường nghề nghiệp. Nếu rèn luyện cho người học có được phương pháp, kĩ năng tự học, biết linh hoạt vận những điều đã học vào thực tiễn thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, nhờ đó kết quả học tập sẽ ngày càng được nâng cao. Với những lí do nêu trên có thể nhận thấy, nếu xây dựng được phương pháp tự học, đặc biệt là sự tự giác, ý chí tích cực chủ động sáng tạo sẽ khơi dậy năng lực tiềm tàng, tạo ra động lực nội sinh to lớn cho người học. Có thể nói, tự học là nhân tố trực tiếp trong việc nâng cao chất lượng dạy và học ở các trường phổ thông. Theo Aditxterrec: "Chỉ có truyền thụ tài liệu của giáo viên mà thôi thì dù có nghệ thuật đến đâu chăng nữa cũng không đảm bảo được việc lĩnh hội tri thức của học sinh. Nắm vững kiến thức thực sự lĩnh hội chân lý, cái đó học sinh phải tự mình làm lấy bằng trí tụê của bản thân". Điều đó lại khẳng định thêm vai trò của việc tự học. Tự học được tổ chức tốt không những cung cấp cho học sinh những kiến thức mới, bổ ích mà còn giúp họ rất nhiều trong công việc sau này khi họ trở thành những người chủ thực sự góp phần xây dựng đất nước. Họ có năng lực hoạt động thực tiễn hay không? Chất lượng học tập như thế nào? phụ thuộc phần lớn vào việc tự học. Mỗi học sinh ra trường đều muốn đậu vào một trường đại học tốt để sau này có một công việc ổn định và hoàn thành tốt công việc của mình nhưng chuẩn bị tốt cho việc đó là làm tốt phần việc của ngày hôm nay khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Xã hội ngày càng phát triển và ngày càng có nhiều phát kiến vĩ đại hơn, thời đại đó cần có những con người toàn diện, quy luật khắc nghiệt của cuộc sống sẽ đào thải những ai không theo kịp, tụt hậu so với những tri thức toàn diện, đây cũng là nhiệm vụ đặt ra cho quá trình tự học. Không chỉ có vậy, tự học còn có vai trò to lớn trong việc giáo dục, hình thành nhân cách cho học sinh. Việc tự học rèn luyện cho học sinh thói quen độc lập suy nghĩ, độc lập giải quyết vấn đề khó 5
khăn trong nghề nghiệp, trong cuộc sống, giúp cho họ tự tin hơn trong việc lựa chọn cuộc sống cho mình. Hơn thế, tự học thúc đẩy học sinh lòng ham học, ham hiểu biết, khát khao vươn tới những đỉnh cao của khoa học, sống có hoài bão, ước mơ. Do vậy, mỗi học sinh hãy xây dựng cho mình một thói quen, một phương thức tự học thích hợp nhất. Bên cạnh đó tự học có vai trò quan trọng trong quá trình dạy học. Có thể nói rằng trong quá trình dạy học thì người giáo viên luôn thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng, đó là sự tổ chức, hướng dẫn chỉ đạo hoạt động học tập của học sinh. Nhưng thực tế cho thấy dù giáo viên có kiến thức uyên thâm đến đâu, phương pháp dạy hay đến mấy nhưng nếu học sinh không chịu đầu tư thời gian, không có sự lao động cá nhân, không say mê học tập, không tự tích cực học tập thì việc học tập không đạt kết quả cao được. Vì vậy có thể khẳng định vai trò của hoạt động tự học luôn giữ một vị trí rất quan trọng trong quá trình dạy học. Tự học là yếu tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả của hoạt động học tập. Tuy nhiên nói như vậy không có nghĩa là hạ thấp vai trò của người giáo viên, mà giáo viên có vai trò lớn trong việc động viên khuyến khích, hướng dẫn học sinh tự học một cách đúng hướng và có hiệu quả. Trong xã hội phát triển vai trò của giáo viên ngày càng quan trọng là động lực thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ xã hội. Giáo dục phải đào tạo được thế hệ trẻ năng động, sáng tạo, có đủ tri thức và có khả năng thích ứng với đời sống xã hội, làm phát triển xã hội. Muốn vậy thế hệ trẻ phải có năng lực đặc biệt đó là khả năng tự học, tự nâng cao, tự hoàn thiện bản thân. Có như vậy mới rèn luyện cho các em kỹ năng tự học, tự nghiên cứu, không ngừng nâng cao vốn hiểu biết của mình để trở thành người công dân với đầy đủ hành trang bước vào cuộc sống. Có thể nói rằng ở bất cứ bậc học nào hoạt động tự học cũng có ý nghĩa rất quan trọng đối với kết quả học tập. Nhờ có tự học và chỉ bằng con đường tự học người học mới có thể nắm vững tri thức, thông hiểu tri thức và hoàn thiện tri thức cũng như hình thành kỹ năng, kỹ xảo tương ứng. Hoạt động tự học của học sinh không chỉ nâng cao năng lực nhận thức, rèn luyện, thói quen, kỹ năng, kỹ xảo vận dụng tri thức của bản thân vào cuộc sống mà còn giáo dục tình cảm và những phẩm chất đạo đức của bản thân. Vì trên cơ sở những tri thức học sinh tiếp thu được nó có ý nghĩa sâu sắc đến việc giáo dục tư tưởng đạo đức, lối sống, niềm tin, rèn luyện phong cách làm việc cá nhân cũng như những phẩm chất cần thiết cho việc tổ chức học tập của mỗi học sinh. Nói cách khác hoạt động tự học hướng vào việc rèn luyện phát triển toàn diện nhân cách học sinh. 1.3. Một số hình thức và phương pháp hướng dẫn học sinh tự học 1.3.1. Một số hình thức tự học Hoạt động tự học diễn ra dưới nhiều hình thức và mức độ khác nhau, sau đây là một số hình thức tự học: Hình thức 1: Tự học có sách, có giáo viên hướng dẫn trong một số tiết, một số nội dung của bài trong tuần, sau đó học sinh về nhà tự học. Trong quá trình học tập trên lớp, người giáo viên có vai trò là nhân tố hỗ trợ, 6
tạo điều kiện cho trò chiếm lĩnh tri thức. Trò với vai trò là chủ thể của quá trình nhận thức thức tự giác, tích cực, say mê, sáng tạo tham gia vào quá trình học tập. Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh là mối quan hệ giữa nội lực và ngoại lực. Trong quá trình tự học ở nhà, tuy người học không trực tiếp với giáo viên nhưng dưới sự hướng dẫn gián tiếp của giáo viên, người học phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sắp xếp kế hoạch huy động mọi trí tuệ và kỹ năng của bản thân để hoàn thành những yêu cầu do giáo viên đề ra. Tự học của người học theo hình thức này liên quan trực tiếp đến yêu cầu của giáo viên được giáo viên định hướng về nội dung, phương pháp tự học để người học thực hiện. Như vậy ở hình thức này quá trình tự học của học sinh có liên quan chặt chẽ với quá trình dạy học, chịu sự tác động của nhiều yếu tố tổ chức và quản lý quá trình dạy học của giáo viên và quá trình tự học của học sinh Hình thức 2: Tự học có sách nhưng không có giáo viên hướng dẫn. Với hình thức này tự học diễn ra ở 2 mức độ: Mức độ thứ nhất: Tự học theo sách mà không có sự hướng dẫn của giáo viên. Trường hợp này người học tự học để hiểu các kiến thức trong sách qua đó sẽ phát triển tư duy tự học hoàn toàn với sách là cái đích mà mọi người phải đạt đến để xây dựng một xã hội học tập suốt đời. Mức độ thứ hai: Tự học có giáo viên hướng dẫn từ xa. Mặc dù GV ở xa nhưng vẫn có các mối quan hệ trao đổi thông tin giữa giáo viên và học sinh bằng các phương tiện trao đổi thông tin dưới dạng phản ánh và giải đáp thắc mắc, làm bài kiểm tra đánh giá. 1.3.2. Hướng dẫn phương pháp tự học môn Giáo dục công dân Trước hết ta phải nhận thức được rằng việc tự học cần phải được khuyến khích trong học sinh thì chúng ta đưa ra một ý kiến nhất định hoặc đang tiếp nhận phương pháp tiếp cận đối với quá trình dạy học. Thật ra hầu hết giáo viên giỏi đều khuyến khích học sinh tự học tập và nghiên cứu. Đó là thói quen cần thiết phải lĩnh hội trong mọi điều kiện. Vì thế đây chính là bài tập suy nghĩ gồm 2 cấp độ. Đầu tiên người giáo viên phải lồng ghép phương pháp này vào công việc của chính mình. Sau đó người giáo viên phải tìm ra một phương thức hoạt động hay phương pháp nào đó nhằm khuyến khích học sinh tự học. Phương pháp tự học của học sinh là cách thức con đường mà người học tự chọn cho mình trong quá trình học tập để đạt được những nhiệm vụ học tập đề ra. Như vậy phương pháp tự học có vai trò quan trọng đối với kết quả học tập. Trong quá trình dạy học môn GDCD người giáo viên cần tăng cường sử dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm khơi dậy hứng thú, tính sáng tạo, óc tò mò mà cho người học. Mặt khác bên cạnh việc trang bị cho người học hệ thống tri thức kỹ năng, kỹ xảo thì cần đặc biệt chú ý hình thành cho họ ý thức tự học, động cơ tự học đúng đắn môn GDCD. Tiếp theo người giáo viên hướng dẫn người học có những phương pháp tự học môn GDCD, cách thức tiến hành tự học môn GDCD cụ 7
thể hiệu quả như: - Biết cách xây dựng kế hoạch và thời gian biểu tự học hợp lý. - Biết cách thức làm việc độc lập bao gồm: Biết đọc sách một cách có hệ thống biết phân chia dung lượng kiến thức hợp lý để tiến hành học tập cho có hiệu quả biết liên hệ vận dụng lý thuyết để giải quyết các bài tập trong thực tiễn. - Biết cách phân tích, tổng hợp, so sánh. - Biết cách ôn tập kiến thức một cách tự giác. - Biết cách tranh luận, bày tỏ quan điểm. - Biết tự kiểm tra, đánh giá trình độ của bản thân. Mặt khác để giúp học sinh có những cách thức tiến hành tự học như vậy thì người giáo viên có thể trực tiếp hướng dẫn ở trên lớp, thông qua các bài giảng mà hình thành cho người học những phương pháp tự học đúng đắn, hiệu quả. Có thể nói rằng đối với bộ môn GDCD hướng dẫn phương pháp tự học bộ môn này là quá trình giúp đỡ, hình thành cho người học tổ chức hoạt động nhận thức của mình được tiến hành trên lớp hay ngoài lớp, khi có giáo viên và cả khi không có giáo viên… nhằm chiếm hữu nội dung tri thức môn GDCD đáp ứng nhu cầu xã hội và yêu cầu thực tiễn. Chúng ta biết rằng muốn học tập tốt một bộ môn nào thì người học sinh phải hiểu được đặc điểm của môn học, tổ chức được những hoạt động tương ứng với môn học đó để lĩnh hội tri thức chính bản thân người học chứ không phải ai khác. Việc tự học môn GDCD cũng vậy, muốn học tập đạt kết quả cao thì học sinh phải hiểu được đặc điểm của môn học - đó là một bộ môn vừa mang tính chất lý luận, tính trừu tượng, tính khái quát vừa có tính thực tiễn rất cao. Vì vậy việc học tập môn GDCD không chỉ đơn thuần là nắm vững những nguyên lý, quy luật, những bài giảng mang tính lí luận mà phải gắn liền với việc am hiểu và nắm vững kiến thức thực tế, vận dụng lí luận để giải quyết thực tiễn. Như vậy để tự học tốt vấn đề quan trọng trước tiên là học sinh phải hiểu rõ được ý nghĩa của môn học. Điều đó giúp học sinh xây dựng ý thức tự học. Bên cạnh đó để tự học môn GDCD đạt hiệu quả cao thì việc xây dựng phương pháp học tập khoa học và lựa chọn hình thức học tập phù hợp có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Phương pháp tự học môn GDCD không chỉ đơn thuần là học lại máy móc vở ghi, bài giảng của giáo viên mà người học còn phải làm quen với việc đọc sách, đọc tài liệu tham khảo, phải tìm hiểu thực tiễn giáo dục, biết kết hợp lý luận với thực tiễn để tạo cho mình vốn tri thức, vốn kinh nghiệm phong phú. Đối với người giáo viên việc vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, thiết kế tiến trình dạy học các bài học hoặc chủ đề dạy học đảm bảo các yêu cầu về phương pháp dạy học, cách xây dựng, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá chuỗi các hoạt động học theo sự định hướng phát triển năng lực người học là rất cần thiết đối với giáo viên trong giai đoạn hiện nay. Chính vì vậy trong quá trình thiết kế giáo viên 8
phải tìm tòi các hình thức và phương pháp phù hợp, phải linh hoạt, sáng tạo, trong việc tổ chức hoạt động dạy học cho học sinh. Tránh tình trạng hoạt động đơn điệu, nhàm chán, hoặc không tổ chức hoạt động dạy học mà để nó diễn ra một cách tuần tự, cứng nhắc. Sau đây là một số hình thức và phương pháp mà bản thân tôi đã sử dụng khi thiết kế hướng dẫn cho học sinh một số nội dung tự học trong các tiết dạy môn GDCD. - Thứ nhất là áp dụng phương pháp dự án - Thứ hai là áp dụng pp thảo luận nhóm - Thứ ba là hướng dẫn tìm hiểu nội dung tự học thông qua hệ thống chuỗi câu hỏi. - Thứ tư là hướng dẫn nội dung tự học thông qua việc khuyến khích học sinh bộc lộ những khả năng, năng khiếu của mình, 1.4. Một số nội dung tự học trong chương trình môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông - Căn cứ Thông tư 32/2018/TT-BGD&ĐT ngày 26/12/2018 của Bộ GD&ĐT Thông tư ban hành chương trình giáo dục phổ thông - Căn cứ Công văn số 1319/SGDDT-GDTrH ngày 5/7/2020 về hướng dẫn và phê duyệt kế hoạch giáo dục năm học 2020-2021. - Căn cứ Công văn 2384/BGDDT- GDTrH ngày 01/07/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường theo định hướng phát triển năng lực học sinh. - Căn cứ Kế hoạch 306/KH-UBND ngày 23/5/2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh để xây dựng một số chương trình tăng cường phù hợp với nguyện vọng học sinh và điều kiện nhà trường. - Căn cứ Công văn 5512/BGD-ĐT 2020 về tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục trong nhà trường. - Căn cứ Công văn 3414/BGD&ĐT-GDTrH nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2020 - 2021. - Căn cứ vào văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2020 - 2021 của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An. - Căn cứ vào kế hoạch của tổ chuyên môn, nhóm chuyên môn năm học 2020 - 2021. Với những căn cứ đó bản thân tôi đã cùng với nhóm chuyên môn của trường xây dựng kế hoạch giáo dục môn GDCD năm học 2020 - 2021. Trong bản kế hoạch giáo dục đó đã xây dựng một số nội dung hướng dẫn học sinh tự học môn GDCD của 3 khối cụ thể như sau: 9
+ Một số nội dung tự học trong kế hoạch giáo dục môn GDCD khối 10: TT Tên bài Nội dung hướng dẫn tự học Ghi chú Bài 1: Thế giới quan duy vật Mục 2: Chủ nghĩa duy vật biện và phương pháp luận biện chứng - sự thống nhất những 1 chứng hữu cơ giữa thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng. Bài 3: Sự vận động và phát Mục 1c: Các hình thức vận 2 triển của thế giới vật chất động cơ bản của thế giới vật chất Bài 4: Nguồn gốc vận động và Mục 1: Thế nào là mâu thuẫn 3 phát triển của sự vật hiện tượng Bài 5: Cách thức vận động và Mục 2: Lượng 4 phát triển của sự vật, hiện tượng Bài 6: Khuynh hướng phát Mục 1b: Đặc điểm của phủ định 5 triển của sự vật hiện tượng biện chứng Bài 7: Thực tiễn và vai trò của Mục 1: Hai giai đoạn của qua 6 thực tiễn đối với nhận thức trình nhận thức Bài 9: Con người là chủ thể Mục 1: Con người là chủ thể 7 của lịch sử, là mục tiêu phát của lịch sử triển của xã hội Bài 10: Quan niệm về đạo đức Mục 1b: Phân biệt đạo đức với 8 pháp luật và phong tục tập quán 9 Bài 11: Một số phạm trù cơ Mục 1b: Nghĩa vụ của thanh bản của đạo đức học niên Việt Nam hiện nay Bài 12: Công dân với tình yêu, Mục 2b: Làm thế nào để trở hôn nhân và gia đình thành người có lương tâm 10 Mục 2b: Chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay Bài 13: Công dân với cộng Mục 2: Trách nhiệm của công 11 đồng dân với cộng đồng Bài 14: Công dân với sự nghiệp Mục 3: Trách nhiệm bảo vệ Tổ 12 xây dựng và bảo vệ tổ quốc quốc Bài 15: Công dân với một số Mục 1a: Ô nhiễm môi trường 13 vấn đề cấp thiết của nhân loại Mục 2: Sự bùng nổ dân số Bài 16: Tự hoàn thiện bản thân Mục 3: Tự hoàn thiện bản thân 14 như thế nào? 10
+ Một số nội dung tự học trong kế hoạch giáo dục môn GDCD khối 11: TT Tên bài Nội dung hướng dẫn tự học Ghi chú Bài 1: Công dân với sự phát Mục 3b: Ý nghĩa của phát triển 1 triển kinh tế kinh tế đối với cá nhân, gia đình và xã hội Bài 2: Hàng hóa - Tiền tệ - Mục 2b: Nguồn gốc, bản chất tiền 2 Thị trường tệ Bài 7: Thực hiện nền kinh Mục 1b: Các thành phần kinh tế ở 3 tế nhiều thành phần nước ta Bài 8: Chủ nghĩa xã hội Mục 2b: Đặc điểm của thời kì quá 4 độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta Bài 9: Nhà nước XHCN Mục 1: Nguồn gốc và bản chất của 5 nhà nước Bài 10: Nền dân chủ xã hội Mục 3: Các hình thức cơ bản của 6 chủ nghĩa dân chủ Bài 11: Chính sách dân số Mục 1a: Tình hình dân số ở nước ta và giải quyết việc làm hiện nay 7 Mục 3: Trách nhiệm của công dân đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm Bài 12: Chính sách tài Mục 1a: Tình hình môi trường ở nguyên và bảo vệ môi nước ta hiện nay 8 trường Mục 3: Trách nhiệm của công dân đối với chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường Bài 13: Chính sách giáo Mục 4: Trách nhiệm công dân đối 9 dục và đào tạo, khoa học với chính sách giáo dục và đào tạo, công nghệ, văn hóa KHCN, văn hóa Bài 14: Chính sách quốc Mục 3: Trách nhiệm của công dân 10 phòng và an ninh đối với chính sách quốc phòng và an ninh Bài 15: Chính sách đối Mục 4: Trách nhiệm của công dân 11 ngoại đối với chính sách đối ngoại 11
+ Một số nội dung tự học trong kế hoạch giáo dục môn GDCD khối 12: TT Tên bài Nội dung hướng dẫn tự học Ghi chú 1 Bài 1: Pháp luật với đời sống Mục 2: Bản chất của pháp luật Bài 4: Quyền bình đẳng công Mục 1b, 2b, 3b. Nội dung bình 2 công dân trong một số lĩnh đẳng trong hôn nhân và gia đình, vực của đời sống xã hội trong lao động, trong kinh doanh Bài 7: Công dân với các Mục 3b: Quy trình khiếu nại, tố 3 quyền dân chủ cáo Bài 8: Pháp luật với sự phát Mục 3: Trách nhiệm của Nhà 4 triển của công dân nước và công dân Bài 9: Pháp luật với sự phát Mục 2d, 2e: Nội dung cơ bản của 5 triển bền vững của đất nước pháp luật về bảo vệ môi trường, pháp luật về quốc phòng, an ninh 1.5 Một số yêu cầu đối với giáo viên và học sinh trong vấn đề tự học 1.5.1. Yêu cầu đối với giáo viên Để HS có thể tự học, tự nghiên cứu ở nhà được tốt thì đối với GV cũng cần đặt ra cho mình một số yêu cầu như sau: - Giáo viên cần phải có đề cương chi tiết cho học sinh trước khi bắt đầu vào giảng dạy một nội dung nào đó. Trong đó có ghi rõ những phần học trên lớp, phần HS nghiên cứu tự học. - Trong những bài, phần yêu cầu người học tự học GV nên nêu rõ mục tiêu của nội dung phần đó. Đặt ra các câu hỏi yêu cầu người học phải trả lời được sau khi học xong chương, phần đó. - Yêu cầu HS đọc sách nào, nghiên cứu tài liệu nào hay phần nào và trả lời câu hỏi theo yêu cầu. - Hướng dẫn HS kỹ năng đọc sách, nghiên cứu tài liệu, tóm tắt tài liệu đọc được, cách lập dàn bài, đề cương, kỹ năng phân tích bảng số liệu, sơ đồ, bảng biểu... - Kiểm tra tự học của HS bằng các câu hỏi trắc nghiệm hoặc tự luận trên giảng đường và lấy điểm làm điểm điều kiện. 1.5.2 Yêu cầu đối với học sinh Để có thể rèn luyện được phương pháp tự học, tự nghiên cứu, người học cần phải đảm bảo các yêu cầu sau: 12
- Học sinh phải cố gắng tự mình suy nghĩ, tìm tòi, nghiên cứu nâng cao khả năng của mình. Điều đó đem lại lợi ích cho HS là tự động viên, nhắc nhở tinh thần cho chính bản thân mình. Phải làm cho HS hiểu rằng bất cứ việc gì, người nào biết dựa vào sức mình là chính, năng lực người đó mới nhanh chóng phát triển, sự thành công mới vững chắc. Điều quan trọng bậc nhất, độc lập suy nghĩ, làm việc sẽ khiến những kiến thức tiếp thu được sâu sắc, dễ vận dụng. - Hiểu rõ mục đích học tập và xác định động cơ học tập đúng đắn. Khi hiểu rõ mục đích học tập và xác định động cơ học tập đúng đắn cần phân biệt sự khác nhau giữa phong cách học tập cũ và mới. Phong cách học tập mới là vừa học tập kiến thức khoa học vừa thông qua đó mà tự giác rèn luyện con người mình, nó chống lại việc chỉ lo nhồi nhét kiến thức mà không lo rèn luyện con người mới. Học phải có kế hoạch: người học phải lập kế hoạch cho việc tự học, tự nghiên cứu (Học lúc nào? Học ở đâu? Học môn gì, phần nào trước, môn gì, phần nào sau?), tốt nhất là rèn luyện được phương pháp học ở mọi nơi, mọi lúc. - Khi bắt đầu tự học một môn hay một phần nào đó, HS phải xác định được nội dung cần đọc, cần nghiên cứu thông qua các câu hỏi của giáo viên. - Khi xem xét một vấn đề, HS phải xuất phát từ định nghĩa, khái niệm và đặt vấn đề đó trong mối liên hệ với các vấn đề khác. - Để tạo được hứng thú khi học thì HS nên bắt đầu từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ xa đến gần, từ cụ thể đến khái quát, trừu tượng. Bên cạnh đó HS phải rèn luyện kỹ năng đọc sách, kỹ năng nghiên cứu tài liệu cụ thể như sau: - Khi đọc sách cần phải ghi chép: lập dàn bài cho những phần cần nghiên cứu, đầu tiên là dàn ý sơ lược, sau đó chi tiết hóa dần. - Cố gắng nắm được cách bố trí, hệ thống của tài liệu, đọc những gì HS hiểu rõ nhất để xác định độ khó. Đừng nản chí nếu không hiểu. - Dùng bút đánh dấu những chỗ quan trọng hay chưa hiểu để có thể xem lại. Trong khi đọc, thỉnh thoảng dừng đọc và đặt những câu hỏi kích thích và tự tìm câu trả lời. - Sau khi tóm tắt được phần cần đọc thì trả lời các câu hỏi của giáo viên yêu cầu theo hiểu biết của mình dựa vào tài liệu đã được đọc. Để tìm ra được phương pháp giải quyết vấn đề, HS cần phát huy tư duy biện chứng, song trong quá trình giải quyết vấn đề thì lại cần vận dụng tới tư duy logic. Để đi đến kết quả trọn vẹn, HS cần rèn luyện tư duy về lựa chọn, lựa chọn những cách giải quyết giản dị, thấu đáo, trong sáng. HS phải học cách hệ thống hóa các kiến thức đã học từ trên lớp kết hợp với kiến thức đã học thông qua cách lập các sơ đồ về mối quan hệ giữa các kiến thức, lập các bảng so sánh, các bảng tổng hợp các nội dung đã học. 13
Trong việc đẩy mạnh phương pháp tự học, cũng cần chú ý đến sự tương trợ, giúp đỡ nhau trong học tập tức là vấn đề "học thầy không tày học bạn" như ông cha ta đã từng đúc kết. Do đó, HS có thể kết hợp với những bạn khác thành nhóm học tập, trao đổi thông tin, học hỏi lẫn nhau để khắc sâu nội dung bài học. Trao đổi với giáo viên về những phần kiến thức khó, kiến thức không hiểu và những phần kiến thức người học muốn đi sâu tìm hiểu rõ hơn. 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng của việc hướng dẫn học sinh tự học nói chung và bộ môn Giáo dục công dân nói riêng của giáo viên trung học phổ thông Có thể nói rằng hiện nay khâu tự học của HS trong các trường chưa được coi trọng đúng mực. Thực ta tự học thì kiến thức sẽ sâu hơn, bền hơn và thực chất hơn. Do nhiều nguyên nhân, học sinh hiện nay hầu như phụ thuộc và thậm chí còn ỷ lại thầy cô giảng, không chịu tìm tòi, nghiên cứu. Chính vì vậy GV cần phải có những phương pháp hướng dẫn, kích thích học sinh tự học nhiều hơn. Giúp HS nâng cao kỹ năng tự học các môn học để phát huy được tính chủ động, sáng tạo, độc lập của học sinh. Đối với bộ môn GDCD dựa vào những quy định của bộ môn trong quá trình xây dựng kế hoạch giảng dạy môn GDCD thì thời lượng dạy trên lớp cho mỗi tiết học là rất ngắn, mỗi tuần chỉ dạy 1 tiết, trong khi nội dung tri thức cần truyền đạt ở một số bài của môn GDCD thì khó cần nhiều thời gian tìm hiểu, nghiên cứu. Do đó, việc HS phải tự học bài và chuẩn bị bài trước giờ lên lớp là điều tất yếu. Có thể nói rằng thời gian tự học ở nhà là rất quan trọng, đây là lúc HS có nhiều thời giờ suy ngẫm, đào sâu vấn đề, tiếp tục đề xuất những thắc mắc để thầy giải đáp, suy nghĩ liên hệ hoặc vận dụng vào thực tế. Đây cũng là cách để tri thức khắc sâu trong bộ óc, khó bị quên lãng và trở thành hữu ích, là cách học kết hợp với hành mà Bác Hồ luôn luôn nhắc nhở. Việc học ở nhà còn phải làm tốt việc chuẩn bị trước theo yêu cầu của từng bài giảng. Tuy nhiên, để học sinh trở thành những người học có khả năng tự học, chủ động sáng tạo không phải là một điều dễ dàng, do học sinh mới làm quen với cách học mới nên tính thụ động còn cao, phương pháp tự học, tự nghiên cứu còn chưa tốt do đó họ rất lúng túng trong việc tự học ở nhà. Mặt khác, giáo viên cũng gặp phải nhiều khó khăn khi yêu cầu học sinh tự học ở nhà môn GDCD và quản lý cũng như đánh giá khả năng tự học của học sinh. 2.2. Thực trạng của việc học sinh tự học nói chung và tự học môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông nói riêng hiện nay Để khách quan tôi đã tiến hành khảo sát việc thực hiện quá trình tự học của học sinh tại trường THPT Cờ Đỏ đem lại kết quả như sau: * Kết quả khảo sát đối với học sinh khối 11 (số lượng học sinh khảo sát 80 em) 14
Câu 1: Em hiểu tự học là gì? Nội dung Số lượng Tỷ lệ % 1. Tự học là tự nghiên cứu sách 30 38 2. Tự học là tự tìm kiếm kiến thức 24 30 3. Tự học là các nhân tự giác học tập. 26 32 Câu 2: Sự cần thiết của việc tự học Nội dung Số lượng Tỷ lệ % 1. Rất cần thiết 45 56 2. Cần thiết 20 25 3. Bình thường 10 13 4. Không cần thiết 5 6 Câu 3: Lý do cần phải tự học Nội dung Số lượng Tỷ lệ % 1. Giúp hiểu bài trên lớp sâu sắc hơn 35 44 2. Giúp nhớ bài học lâu hơn 25 31 3. Kích thích tính tích cực trong học tập 15 19 4. Rèn luyện khả năng cho bản thân 5 6 Câu 4: Khó khăn mà học sinh gặp phải khi tự học Nội dung Số lượng Tỷ lệ % 1. Chưa có phương pháp học tập hợp lí 55 69 2. Chưa có biện pháp để kiểm tra kiến thức mình tự 15 19 học 3. Thiếu sự hướng dẫn cụ thể cho việc tự học 10 12 Câu 5: Cách thức tự học của học sinh Nội dung Số lượng Tỷ lệ % 1. Chỉ học bài khi cần thiết 32 40 2. Học theo nội dung câu hỏi bài tập của giáo viên 30 38 3. Chỉ học phần quan trọng 18 22 15