Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học kĩ năng nghe cho học sinh - Tiếng Anh 10 thí điểm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm THPT "Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học kĩ năng nghe cho học sinh - Tiếng Anh 10 thí điểm" giúp cho giáo viên dạy bộ môn Tiếng Anh có thêm một phương pháp dạy học hữu ích để dạy và học kỹ năng nghe đạt hiệu quả cao, còn học trò chủ động, hứng thú và tích cực trong việc học và tự ôn luyện nghe Tiếng Anh trên nhiều kênh khác nhau.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học kĩ năng nghe cho học sinh - Tiếng Anh 10 thí điểm

MỤC LỤC Trang 1. Tên sáng 2 kiến........................................................................................ 2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu……….…………... 2 …….............. 3. Các thông tin bảo 2 mật........................................................................... 4. Mô tả giải pháp cũ thường 2 làm............................................................. 5. Sự cần thiết áp dụng sáng 5 kiến............................................................. 6. Mục đích củ a giải 6 pháp......................................................................... 7. Nộ i dung sáng 7 kiến............................................................................... 7.1. Thuyết minh giải pháp 7 mới………………………………………... 7.1.1. Giải pháp 1………………………………………………………. 7 7.1.2. Giải pháp 2………………………………………………………. 10 7.1.3. Giải pháp 3………………………………………………………. 13 7.1.4. Kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm...................................... 18 7.2. Phạm vi áp dụng sáng kiến…….. 24 ….................................................. 7.3. Lợi ích áp dụng sáng kiến…………………..... 24 ……......................... Phụ lục 1 …………………..... ………….................................................
2 Phụ lục 2…………………..... …….......................................................... CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học kĩ năng nghe cho học sinh – Tiếng Anh 10 thí điểm. 2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 10/2021. 3. Các thông tin cần bảo mật: Không 4. Mô tả giải pháp cũ thường làm: Giải pháp cũ thường làm: Khi đến tiết học kỹ năng nghe giáo viên thường chỉ cho các em luyện phần nghe trong sách giáo khoa. Giáo viên không tìm kiếm các nguồn nghe và cách thức khác nhằm làm cho học sinh hứng thú trong bài học. Thường chỉ bật đĩa hặc file nghe cho các em nghe trong thời gian ngắn, đôi khi cũng không dạy cho các em những kỹ thuật nghe một cách bài bản. Hạn chế: 4.1. Giáo viên: Thứ nhất, giáo viên gặp một số khó khăn nhất định trong việc thực hiện một số thao tác, kỹ thuật dạy nghe, đặc biệt là trong việc lựa chọn các kỹ thuật cho phù hợp với từng tiết dạy, từng giai đoạn của tiết dạy.
3 Thứ hai là tâm lý e ngại thay đổi phương pháp truyền thống hiện có của hầu hết giáo viên. Tâm lý đổi mới sẽ mất thời gian, công sức trong khi dạy theo phương pháp truyền thống vẫn không sao của đông đảo giáo viên. Việc phải soạn lại giáo án, bài giảng sẽ mất nhiều thời gian và công sức. Hơn nữa hệ thống mạng của nhà trường không ổn định (lúc có lúc không), nên giáo viên cũng không muốn khai thác các trang web nghe trực tuyến cho học sinh. Để có cái nhìn chính xác về thực trạng dạy kỹ năng nghe của giáo viên trong trường, tôi đã tiến hành khảo sát 12/12 giáo viên dạy Tiếng Anh trường THPT Lạng Giang số 2, tôi thu được kết quả như sau (Phụ lục 2 kèm theo): Mức độ Sử dụng những phương pháp và kĩ TT thuật dạy kỹ năng nghe Thỉnh Chưa bao Luôn luôn thoảng giờ Xây dựng kế hoạch bài học hiệu quả 1 5 6 1 (có thay đổi sao cho phù hợp). (8,3 %) (41,7 %) (50,0 %) Gây hứng thú học tập cho học sinh, đưa ra các giải pháp hỗ trợ cho học 1 4 7 2 sinh khi thực hành nghe (tổ chức các trò (8,3 %) (33,3 %) (58,3 %) chơi). 2 3 7 3 Rèn luyện kĩ năng nghe. (16,7 %) (25,0 %) (58,3 %) Khai thác và cung cấp các trang web 1 3 8 4 nghe cho học sinh. (8,3 %) (25,0%) (66,7%) Tìm kiếm các bộ phim, bài hát cho các 1 1 10 5 em luyện nghe. (8,3 %) (8,3 %) (83,4 %) Biểu đồ khảo sát về thực trạng dạy kỹ năng nghe của giáo viên Ghi chú: 1. Xây dựng kế hoạch bài học hiệu quả (có thay đổi sao cho phù hợp). 2. Gây hứng thú học tập cho học sinh, đưa ra các giải pháp hỗ trợ
4 cho học sinh khi thực hành nghe (tổ chức các trò chơi). 3. Rèn luyện kĩ năng nghe. 4. Khai thác và cung cấp các trang web nghe cho học sinh. 5. Tìm kiếm các bộ phim, bài hát cho các em luyện nghe. Điều đó cho thấy giáo viên chưa thực sự quyết tâm đổi mới bản thân; cải cách ngành giáo dục và hầu hết vẫn giữ phương pháp dạy kĩ năng nghe truyền thống là bật băng cho học sinh và giữ nguyên các nhiệm vụ trong sách giáo khoa. 4.2. Học sinh: Học sinh không có động lực để thực hành nghe. Như đã nói bên trên, khi kĩ năng nghe không được rèn luyện thường xuyên thì sẽ ngày càng trở nên khó khăn. Khi nghe không hiểu, các em thường chán nản, mất động lực và từ bỏ. Rất nhiều em đều có tư tưởng bỏ phần nghe để tập trung thời gian cho các phần thi khác. Hoặc nếu có làm thì cũng không quá tập trung. Nhiều em quá lo lắng về việc phải nghe hiểu hoặc luôn nghĩ về nhiều thứ khác nhau, dẫn đến lơ đễnh và khó bắt hết các ý mà mình nghe được. Học sinh còn nhiều hạn chế về phát âm và vốn từ vựng. Không khó để nhìn ra rằng hầu hết các em học sinh, thậm chí là giáo viên chưa phát âm chuẩn. Cách phát âm của người bản ngữ rất khác so với cách mà các em vẫn nói tiếng Anh, khiến các em bị "lạc" khi nghe, không thể bắt được đúng từ và kịp nội dung của bài. Bên cạnh đó, từ vựng cũng là yếu tố vô cùng quan trọng. Các em có thể phát âm chuẩn nhưng khi nghe theo nhiều chủ đề thì các em cũng không nghe hiểu được, đó là do vốn từ vựng của các em còn ít. Một
5 số học sinh còn lười học từ mới, không nắm được các từ cơ bản nhất, học trước quên sau nên không tích lũy được vốn từ. Rất ít học sinh có ý thức tự trau dồi từ vựng, hoặc còn chưa có phương pháp phù hợp với bản thân. Thời lượng học tập dành cho kĩ năng nghe còn ít. Theo phân phối chương trình giảm tải, nhiều giờ nghe bị cắt giảm hoặc nằm trong chương trình tự học dẫn đến việc học sinh không có nhiều thời gian để thực hành luyện nghe trên lớp. Để phân tích rõ thực trạng dạy và học trong tiết học kĩ năng nghe, từ đó cung cấp những minh chứng cần thiết cho việc đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Anh 10, tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng học kĩ năng nghe của học sinh lớp 10, trường THPT Lạng Giang số 2. Sau khi lấy phiếu từ 180 học sinh khối 10, tôi thu được kết quả như sau (Phụ lục 2 kèm theo): Mức độ TT NỘI DUNG Luôn Thỉnh Chưa luôn thoảng bao giờ Không tham gia các hoạt động được 1 150 22 8 thực hiện bởi giáo viên. 2 Không chú ý học trong giờ nghe. 140 22 18 Bài học kỹ năng nghe rất chán, khó 3 156 16 8 hiểu. 4 Không biết bắt đầu nghe từ đâu. 144 24 12 5 Không được học các kỹ thuật nghe. 132 28 20 Không được luyện nghe qua các trang 6 152 24 4 webs, phim, bài hát tiếng Anh. Kết quả khảo sát cho thấy hầu hết học sinh cảm thấy tiết học kĩ năng nghe nhàm chán. Học sinh gặp khó khăn trong việc nắm bắt từ chìa khóa hoặc không biết nghe từ đâu để nắm thông tin. Hầu hết các em đều cho rằng vì không được luyện tập các kỹ thuật nghe thường xuyên. 5. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến
6 Điều đó cho thấy đa số các em đều không hứng thú với các tiết học có sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy nghe truyền thống. Việc điều tra khảo sát này có ý nghĩa rất quan trọng, nó giúp tôi có cái nhìn tổng quan nhất về thực trạng sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học kĩ năng nghe trong nhà trường, nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người dạy và người học, tìm ra những vướng mắc của cả người dạy và người học từ đó đưa ra những cách giải quyết hoặc những cải tiến giúp người dạy và người học xích gần lại nhau hơn. Từ đó tôi đã tổng hợp được những trở ngại, khó khăn chính mà giáo viên gặp phải trong khi sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy kĩ năng nghe mới đem lại hiệu quả và những giải pháp cơ bản để khắc phục những khó khăn mà giáo viên đang gặp phải. Việc làm này có ý nghĩa quyết định đến sự thành công hay thất bại của sáng kiến vì nó là quá trình thử nghiệm thực tế để đưa ra những kết luận mang tính khái quát cao, làm cơ sở vững chắc để áp dụng sáng kiến vào thực tiễn và phổ biến được rộng rãi. Như chúng ta biết, môn Tiếng Anh cung cấp cho học sinh một công cụ giao tiếp quốc tế quan trọng, giúp các em trao đổi thông tin, tri thức khoa học và kỹ thuật tiên tiến, tìm hiểu các nền văn hoá, qua đó gop phân t ́ ̀ ạo dựng sự ̉ ́ ữa các dân tộc, hình thành y th hiêu biêt gi ́ ưc công dân toàn câu, gop phân vào ́ ̀ ́ ̀ việc phát triển phẩm chất và năng lực ca nhân. ́ Theo Chương trình giáo dục phổ thông mới, Tiếng Anh là môn học bắt buộc từ lớp 3 đến lớp 12, được xây dựng lấy năng lực giao tiếp là mục tiêu của quá trình dạy học, kiến thức ngôn ngữ là phương tiện để hình thành và phát triển các kỹ năng giao tiếp thông qua nghe, nói, đọc, viết. Một trong 4 kỹ năng mà người học tiếng Anh nói chung, học sinh THPT nói chung nói riêng, thường gặp những khó khăn nhất định trong quá trình học đó là kỹ năng nghe. Mặc dù kĩ năng nghe đã được đưa vào sách giáo khoa để dạy lồng ghép với các kĩ năng khác nhưng quá trình dạy và học kĩ năng nghe của giáo viên
7 và học sinh phổ thông nói chung và trường THPT Lạng Giang số 2 nói riêng vẫn còn gặp nhiều khó khăn, kết quả còn nhiều hạn chế. Nhiều học sinh cảm thấy áp lực mỗi khi vào giờ nghe, hoặc không có hứng thú để làm các nhiệm vụ, nhiều em có tinh thần học nhưng khi làm bài thì kết quả lại không được như mong đợi. Trong các kì thi, hầu hết học sinh ở các lớp cơ bản bỏ qua cơ hội lấy điểm ở phần thi nghe, thể hiện qua việc các em để trắng ở phần đáp án, hoặc chưa nghe băng nhưng các em đã chọn xong đáp án. Đặc biệt đối với học sinh khối 12 năm học này sẽ phải trải qua kì thi kiểm tra đánh giá năng lực theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dành cho Việt Nam (được quy định theo Thông tư số 01/2014/TTBGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). Vì vậy để giúp các em học sinh lớp 10, 11 ngày càng cải thiện được kĩ năng nghe cũng như giúp các em học sinh khối 12 có sự chuẩn bị thật tốt cho kì thi khảo sát đánh giá năng lực, tôi đã cố gắng tìm hiểu, học hỏi và rút ra một số kinh nghiệm để giúp cho giờ học nghe có hiệu quả cao nhất. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học kĩ năng nghe cho học sinh – Tiếng Anh 10 thí điểm” nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh ở trường THPT Lạng Giang số 2. 6. Mục đích của giải pháp Giúp cho giáo viên dạy bộ môn Tiếng Anh có thêm một phương pháp dạy học hữu ích để dạy và học kỹ năng nghe đạt hiệu quả cao, còn học trò chủ động, hứng thú và tích cực trong việc học và tự ôn luyện nghe Tiếng Anh trên nhiều kênh khác nhau. Nhiều em trước đây nghe rất kém, cảm thấy nhàm chán và sợ học trong các giờ kỹ năng nghe thì giờ đây đã tự tin vào khả năng nghe tiếng Anh của mình. Khi tham gia học các tiết học có kỹ năng nghe, học sinh rất hào hứng
8 và sôi nổi. Kết quả học tập cũng tăng lên rõ rệt. Kĩ năng nghe của các em được cải thiện rõ rệt. Đề tài của sáng kiến áp dụng cho học sinh khối 10. Ngoài ra có thể áp dụng cho cả học sinh khối 11và 12. Mở rộng ở những lớp chọn khối A1 và D để tăng hiệu quả của quá trình làm bài trong các bài kiểm tra đánh giá và thi học kì, đặc biệt là các em học sinh khối 12, giúp các em có sự chuẩn bị thật tốt cho kì thi khảo sát đánh giá năng lực. Hoặc vươn xa hơn nữa là học sinh có thể tham gia các kỳ thi TOEFL và IELTS. 7. Nội dung sáng kiến 7.1. Thuyết minh giải pháp mới: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học kĩ năng nghe cho học sinh – Tiếng Anh 10 thí điểm”. 7.1.1. Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch bài học hiệu quả. Để xây dựng kế hoạch bài học đạt hiệu quả, giáo viên cần: Nghiên cứu kĩ nội dung tiết dạy trong sách giáo khoa, sách giáo viên vì đó là cơ sở quan trọng để giáo viên lên kế hoạch cho bài dạy của mình. Việc nghiên cứu kĩ sách giáo khoa sẽ giúp cho giáo viên xác định xem các nhiệm vụ bài học đưa ra có phù hợp chưa? Có đảm bảo tính vừa sức cho học sinh không? Qua đó có sự sàng lọc, điều chỉnh cho phù hợp với mục tiêu của bài dạy. Đối với các bài nghe trong sách giáo khoa nếu nhiệm vụ không hợp lý giáo viên có thể thiết kế lại các nhiệm vụ học tập hoặc tìm học liệu thay thế nhằm đảm bảo theo hướng tiếp cận với cấu trúc đề thi đánh giá năng lực theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc. Ví dụ: Tiếng Anh 10 (Thí điểm) Unit 5: Inventions – Listening.
9 (Unit 5: Inventions – Listening) Tôi đã áp dụng việc thay đổi phần Task 3. Từ 5 câu hỏi truyền thống học sinh phải trả lời thành dạng câu hỏi trắc nghiệm nhằm phù hợp với học sinh và đảm bảo theo hướng tiếp cận với cấu trúc đề thi đánh giá năng lực theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc. (Phần Task 3 đã thay đổi Unit 5: Inventions – Listening) Đồng thời, giáo viên cũng cần lựa chọn và phối hợp các kỹ thuật dạy nghe một cách linh hoạt và phù hợp. Việc lựa chọn kỹ thuật dạy nghe phải được xác định trên căn cứ là nội dung của tiết dạy, đặc điểm, năng lực của lớp học và các giai đoạn trong tiến trình dạy nghe gồm có 3 giai đoạn: Giai
10 đoạn trước khi nghe (PreListening), giai đoạn trong khi nghe (While Listening), giai đoạn luyện tập sau khi nghe (Post Listening). Trong mỗi giai đoạn có các kỹ thuật dạy nghe đặc trưng phù hợp với từng giai đoạn đó. Sử dụng tốt các phương tiện, đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết dạy nghe: Sử dụng máy chiếu, tivi thông minh, máy vi tính, máy trợ giảng, smart phone: + Trước khi thực hiện dạy học cần chuẩn bị các thiết bị, đảm bảo kết nối ổn định, file âm thanh chất lượng tốt. + Phải đảm bảo tính an toàn khi thao tác. + Xem xét sự cần thiết, hiệu quả mang lại, thời gian cụ thể cho từng công đoạn. + Có phương án dự phòng khi có trục trặc về mặt kĩ thuật như mất kết nối, mất nguồn điện. Sử dụng tranh minh hoạ: chủ yếu là kênh hình trong sách giáo khoa: Một trong những thế mạnh của bộ sách giáo khoa biên soạn theo chương trình mới là có nhiều tranh hình minh hoạ. Việc tận dụng đến mức tối đa các tranh hình trong sách giáo khoa để giúp học sinh hiểu bài học mới là việc cần chú trọng trong tất cả các bài học. Ngoài ra, giáo viên có thể sử dụng thêm các tranh ảnh từ bên ngoài in ra hoặc trình chiếu qua máy chiếu, tivi). Cần phải lên một giáo án hợp lý, khoa học. Giáo viên cần hoạch định rõ hoạt động của thầy, hoạt động của trò, thời gian cho các hoạt động, các yêu cầu của từng bài tập, các phương án trả lời của học sinh.
11 Trao đổi, thảo luận về phương án giảng dạy. Hiệu quả của tiết dạy nghe sẽ được nâng cao hơn nếu phương án giảng dạy được đưa ra thảo luận cùng đồng nghiệp trước và sau khi dạy, việc làm này không chỉ mang lại kết quả tích cực cho tiết dạy nghe mà kỹ năng khác cũng có kết quả như vậy. Giáo viên hướng dẫn, yêu cầu học sinh chuẩn bị tốt cho tiết học tới bằng cách: + Xây dựng hệ thống các câu hỏi gợi mở về bài mà các em sắp được học để học sinh có thời gian suy nghĩ, tìm hiểu tài liệu. + Yêu cầu học sinh thực hiện một số bài tập liên quan đến nội dung tiết dạy nghe. + Khuyến khích, động viên học sinh tự tin, chủ động, sáng tạo nêu ra những vấn đề, câu hỏi có liên quan đến nội dung bài dạy. 7.1.2. Giải pháp 2: Gây hứng thú học tập cho học sinh, đưa ra các giải pháp hỗ trợ cho học sinh khi thực hành nghe. a. Gây hứng thú học tập cho học sinh: Kĩ năng nghe luôn được đánh giá là kĩ năng khó nhất đối với học sinh, đặc biệt là với đối tượng học sinh yếu kém. Các em nghe không hiểu, không bắt được thông tin dẫn đến việc không giải quyết được nhiệm vụ bài học, lâu dần hình thành thái độ buông xuôi mỗi khi làm bài nghe. Vì vậy giáo viên cần gây được hứng thú, tạo động lực cho học sinh, khiến cho học sinh không cảm thấy áp lực khi thực hành kĩ năng nghe.
12 Giáo viên có thể kết hợp luyện nghe với các trò chơi nhằm gây hứng thú, tạo động lực và tăng sự tập trung cho học sinh. Thường hoạt động này là ở phần Prelistening/ Warmup. Ví dụ: + Trò chơi 1: Truyền tin (Word of Mouth) Lớp có 4 dãy bàn, mỗi bàn có 2 học sinh ngồi, giáo viên làm 8 phiếu trên mỗi phiếu ghi một từ hoặc một câu. Sau đó trao phiếu cho 1 học sinh đầu dãy. Học sinh này có nhiệm vụ nói thầm rồi nói vào tai người kế bên điều mình đọc được. Cứ thế, người này nối tiếp người kia nói vào tai nhau cho đến người cuối dãy. Người cuối dãy có nhiệm vụ nói lớn từ hay câu mình nghe được, và học sinh đầu dãy sẽ xác định đúng hay không. Như vậy sẽ luyện cho học sinh kỹ năng nghe rất hiệu quả. (Hình ảnh: Lớp 10A9 chơi trò chơi – Unit 5: Listening) + Trò chơi 2: Giúp bạn học tốt Mỗi học sinh sẽ tự đặt ra một câu (có thể có thông tin bị sai) mỗi thành viên của lớp sẽ lắng nghe bạn đọc câu của mình rồi tìm cách xác định câu đúng hay sai và sửa câu. Giáo viên nên bốc thăm học sinh có nhiệm vụ để mọi thành viên của trong lớp phải lắng nghe bạn đọc. + Trò chơi thứ ba: Cặp đôi hoàn hảo
13 Giáo viên chuẩn bị một số câu hỏi và câu trả lời trên giấy, ghép câu trả lời với câu hỏi bằng cách cho chúng những con số: Ví dụ câu hỏi 1 tương ứng với câu trả lời 5. Học sinh tự tìm câu trả lời bằng cách tìm ra bạn của mình tương ứng với câu trả phù hợp, cặp nào nhận ra nhau đầu tiên sẽ thắng. b. Đưa ra các giải pháp hỗ trợ cho học sinh khi thực hành nghe. Để giúp các em dễ dàng hơn khi làm các nhiệm vụ bài học, giáo viên cần đưa ra các gợi ý, hướng dẫn, phương pháp làm bài. Từ vựng: + Từ vựng là yếu tố quan trọng nhất trong kĩ năng nghe. Học sinh không thể làm được bài tập nếu nghe không hiểu nội dung của bài. Mỗi bài nghe đều có chủ đề, vậy giáo viên có thể hướng cho học sinh đến chủ đề liên quan, khơi gợi cho các em nền tảng từ vựng liên quan đến chủ đề đó, ngoài ra giáo viên cũng phải cung cấp thêm các từ vựng cần thiết, giúp học sinh làm giàu vốn từ của các em. + Hoạt động áp dụng: Brain stormming Cách chơi: Giáo viên viết một từ hoặc cụm từ có liên quan tới chủ đề nói hôm đó lên bảng. Yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm 10 người, học sinh được thảo luận 3 phút để tìm ra các từ chứa chữ cái trên bảng (từ loại có thể là danh từ, động từ, hoặc tính từ tuỳ theo yêu cầu của giáo viên), những từ này phải liên quan tới key word (chủ đề) mà giáo viên đã đưa ra. Học sinh sẽ có 2 phút để thay phiên nhau lên bảng viết từ, lưu ý mỗi học sinh chỉ được viết một từ. Kết thúc giáo viên sẽ kiểm tra số từ của mỗi đội và tính điểm. Luyện phát âm: Trên thực tế, nhiều học sinh tiếp nhận một giọng nói tiếng Anh thường không chuẩn hoặc chứa nhiều âm không thực giống với cách phát âm của người bản xứ. Đây cũng là một trở ngại đối với học sinh khi nghe người bản xứ nói. Một người nói không chuẩn thì hiển nhiên sẽ dẫn đến việc nghe cũng bị sai. Như vậy cần rèn luyện cho học sinh phát âm chuẩn, sử dụng đúng ngữ
14 điệu của ngôn ngữ. Việc luyện nghe này cần được thực hiện lồng ghép và thường xuyên trong lúc luyện đọc từ mới, giới thiệu các cấu trúc ngữ pháp mới, hoặc thực hiện hoạt động Reading hoặc Speaking ở mỗi đơn vị bài học. Ngoài ra giáo viên có thể thực hiện một số trò chơi để giúp các em vừa thư giãn, vừa củng cố kĩ năng nhận diện âm và cách nối âm cụ thể gần gũi hơn với âm bản xứ. Tôi và học sinh đã sử dụng phần mềm XAPK hỗ trợ phát âm rất hay và hiệu quả. Thầy cô chỉ cần tải và cài đặt là có thể sử dụng được. Bên cạnh đó thầy cô có thể dạy học sinh phát âm trực tiếp thông qua phần mền này hoặc giới thiệu cho các em học sinh sử dụng ở nhà. Đây là đường link của phần mềm: https://apkpure.com/vn/44soundsof englishpronunciationapp/com.gminh.hocphatamtienganh (Giao diện của phần mềm luyện phát âm – XAPK) Các phương pháp, tiểu kĩ năng khi làm bài: Giáo viên hướng dẫn cho học sinh các kĩ năng và tiểu kĩ năng khi làm bài nghe như: tập trung vào từ khóa chính (key words), từ để hỏi (Wh Qs), cách diễn đạt đồng nghĩa, trái nghĩa, cách diễn đạt khẳng định, phủ định, cách đọc thời gian (giờ giấc, ngày tháng năm,…). 7.1.3. Giải pháp 3: Rèn luyện kĩ năng nghe
15 Với bất kì một kĩ năng nào thì để cải thiện được hiệu quả, chúng ta phải rèn luyện. Muốn hiểu nhiều thì đọc nhiều, muốn nói hay thì nói nhiều, kĩ năng nghe cũng như vậy. Muốn nghe tốt thì cần phải luyện nghe nhiều. Bởi vậy giáo viên cần có những hướng dẫn giúp học sinh luyện nghe hiệu quả. Làm quen với các dạng bài nghe. Đối với học sinh phổ thông thì các nhiệm vụ quen thuộc trong sách giáo khoa thường là: Nghe và chọn đáp án đúng (Multiple choices), nghe xác định đúng / sai (True or False) hay nghe điền từ (Gap – filling). Tuy nhiên trong những năm gần đây, phần nghe trong đề thi học kì thường được thiết kế theo hướng tiếp cận với khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc. Vì vậy, giáo viên có thể cho học sinh luyện nghe các dạng đề theo giáo trình KET, PET,…để cho học sinh làm quen với dạng đề. Nghe theo trình độ từ dễ đến khó. Nếu ngay ban đầu chúng ta cho học sinh nghe một bài ở mức độ khó, quá sức với học sinh thì sẽ gây nên tâm lí hoang mang, sốc, làm nhụt chí các em, khiến các em không muốn luyện nghe. Ngược lại, nếu ta cho học sinh nghe một bài nghe đơn giản, nhiệm vụ dễ và vừa sức, học sinh nghe hiểu và làm được các nhiệm vụ thì học sinh sẽ cảm thấy nhẹ nhàng, có tâm lý thoải mái, và có hứng thú làm bài tiếp theo. Tất nhiên để làm được điều đó thì bước đầu tiên giáo viên phải xác định được trình độ năng lực của đối tượng học sinh để tìm lựa chọn tài liệu và thiết kế nhiệm vụ học tập phù hợp. Trong quá trình học sinh luyện nghe ở nhà qua các đường link mà giáo viên gửi, giáo viên có thể giám sát và kiểm tra tính hiệu quả và chuyên cần của từng thành viên trong lớp. Bằng cách yêu cầu học sinh vào luyện nghe và chụp kết quả minh chứng cho việc ôn luyện và kết quả nghe của các em. Đây là đường link của một số trang webs luyện nghe miễn phí và hiệu quả, xin được chia sẻ: Hai trang Web luyện nghe tiếng Anh online rất hay và hữu ích:
16 1. http://www.esllab.com/ luyện nghe và làm bài tập trắc nghiệm nghe ở cấp độ: dễ, trung bình, khó và rất khó. (Trang luyện nghe: https://www.esllab.com/) Đây là kết quả luyện tập nghe ở nhà của học sinh lớp 10A9 năm học 2021 – 2022. (Kết quả của em Ngô Mai Hương – Lớp 10A9)
17 (Kết quả của em Hoàng Đức Tuấn – Lớp 10A9) 2. https://www.examenglish.com/
18 (Trang luyện nghe: https://www.examenglish.com/) Tăng cường luyện nghe ở nhà. Vì thời gian học tập trên lớp là có hạn, hơn nữa theo phân phối chương trình giảm tải thì hầu hết các giờ Listening đều yêu cầu học sinh tự luyện tập, nên học sinh cần tăng cường việc luyện nghe ở nhà, đặc biệt là học sinh khối 12 chuẩn bị cho kì thi đánh giá năng lực. Học sinh có thể sử dụng các phần mềm: spotlight English, English Ettip, Listening Practice Test, Bristish Radio,…hoặc các nền tảng/ trang web như: Youtube, BBC learning English, VOA, esllab.com, examenglish.com, ……. để nghe ở nhà. Giáo viên sẽ đánh giá kết quả, nhận xét và giải thích đáp án. Đây là đường link của một số đường link luyện nghe miễn phí và hiệu quả trên Youtube của Blippi.com, xin được chia sẻ: https://coccoc.com/search?query=BLIPPI&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=blippi+HELICPOPTER&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=blippi++animals&tbm=vid Luyện nghe tiếng Anh qua bài hát. Âm nhạc luôn là niềm cảm hứng bất tận để học tập cùng tiếng Anh bởi những cảm xúc, giai điệu vô tận trong ca từ. Có thể bắt đầu với những bài hát có giai điệu chậm, nhẹ nhàng ví dụ như Ballad, Pop hay nhạc đồng quê.
19 Vì những thể loại này phù hợp với trình độ mới bắt đầu và học sinh sẽ dễ dàng theo kịp tốc độ của bài hát cũng như cảm thấy dễ tập hát hơn. Có thể yêu cầu học sinh ghi chép lại các cấu trúc mà các em đã và đang học, hoặc các cấu trúc hay. Ghi chú lại những chỗ cần lưu ý về mặt phát âm trong bài hát đó. Một số bài hát luyện nghe: When you say nothing at all, My heart will go on, Pretty boy, Proud of you, Cry on my shoulder, Love story,… Đây là đường link của một số bài hát luyện nghe miễn phí và hiệu quả, xin được chia sẻ: https://coccoc.com/search?query=When+you+say+nothing+at+all&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=my+heart+will+go+on+lyrics&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=Pretty+boy+lyrics&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=Proud+of+you+lyrics&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=Cry+on+my+shoulder+lyrics&tbm=vid Luyện nghe tiếng Anh qua phim. Ngoài âm nhạc thì học tiếng Anh qua phim cũng là lựa chọn của rất nhiều người học. Bởi ngôn ngữ trong phim thường là ngôn ngữ thực trong giao tiếp đời sống hằng ngày. Qua đó học sinh sẽ học hỏi và hình thành dần cho mình phản xạ ngôn ngữ, giúp cải thiện cả kĩ năng nghe và nói. Giáo viên chọn bộ phim đang hot, được yêu thích và phù hợp với trình độ của học sinh. Ở trình độ căn bản, nên bắt đầu với những phim có nội dung nhẹ nhàng về chủ đề tình bạn, tình yêu hoặc gia đình. Bởi trong những phim này thường không có nhiều từ vựng khó và từ chuyên môn. Giống như học tiếng Anh qua nhạc, học sinh cần phải chuẩn bị sổ để ghi chép cẩn thận. Bật phim với tốc độ chậm bằng phần mềm VLC hoặc Window Media Player và ghi chú lại các từ mới, cụm từ trong bộ phim mà bạn chưa đoán được nghĩa. Mục đích của việc học qua phim ngoài nghe ra là thu nạp được từ vựng và cấu trúc câu hữu dụng. Hãy ghi những từ và câu bạn thấy thích hoặc có
20 thể sử dụng câu đó trong thời gian sắp tới. Khi mới học nghe tiếng Anh qua phim, học sinh sẽ gặp cảm giác choáng ngợp vì có quá nhiều đoạn không hiểu. Điều cần lúc này là sự thoải mái khi xem. Vì thế hãy chấp nhận có rất nhiều đoạn các em sẽ phải giả vờ hiểu. Hãy nhắc học sinh gán nghĩa mình suy đoán vào câu để đối phó với những đoạn khó nghe. Các em không nhất thiết phải nghe được 100% nội dung phim mà chỉ cần nắm bắt và thu nạp được nội dung học phù hợp với trình độ của mình là được. Một số bộ phim để luyện nghe: Friends, Titanic, Home alone, Frozen, Up, … Đây là đường link của một số bộ phim luyện nghe miễn phí và hiệu quả, xin được chia sẻ: https://coccoc.com/search?query=phim+Friends&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=titanic+full+hd&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=home+alone+full+hd&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=Frozen+full+hd&tbm=vid https://coccoc.com/search?query=frozen+1+movie&tbm=vid 7.1.4. Kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm. Với những hướng giải quyết và những phương pháp mà tôi đã áp dụng kết hợp với sự quan tâm, chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường, sự trao đổi giữa các thành viên trong tổ chuyên môn về việc áp dụng những phương pháp phù hợp cho từng đối tượng học sinh, sau một năm học áp dụng vào thực tiễn giảng dạy, tôi đã thu được những kết quả đáng khích lệ. Học sinh có hứng thú học tập hơn, tích cực, chủ động, sáng tạo, mở rộng vốn hiểu biết, đồng thời cũng linh hoạt hơn trong việc lĩnh hội tri thức và phát triển các kỹ năng. Học sinh có cơ hội để khẳng định mình, không còn lúng túng, lo ngại khi bước vào giờ học kỹ năng nghe tiếng Anh. Khi tham gia tiết học kỹ năng nghe, học sinh rất hào hứng và sôi nổi. Kết quả học tập cũng tăng lên rõ rệt.