Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:48

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất các giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, Thành phố Vinh, Nghệ An. Nếu đề xuất và thực hiện được các giải pháp có cơ sở khoa học và có tính khả thi sẽ nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh, đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đang sống ở thế kỷ XXI, thế kỷ của nền kinh tế tri thức với sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin. Để đáp ứng được yêu cầu của thời đại mới và yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước, trong nhiều văn kiện quan trọng Đảng ta đã liên tục khẳng định vai trò hết sức to lớn của sự nghiệp giáo dục, đặc biệt chú trọng đến công tác xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên trong nhà trường. "Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng". Để thực hiện được mục tiêu nói trên, đội ngũ giáo viên đóng vai trò quan trọng quyết định chất lượng giáo dục. Một nhà trường mạnh hay yếu đều phụ thuộc vào đội ngũ giáo viên, bởi lẽ mọi tác động của người giáo viên đến học sinh đều nhằm mục đích hoàn thiện nhân cách, tạo ra con người phát triển toàn diện, những người lao động đáp ứng được với yêu cầu xã hội. Đội ngũ giáo viên trong trường trung học phổ thông là những người được đào tạo chuyên môn cao, là những người chuẩn mực và mô phạm, song trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước, để hoàn thành được vai trò của mình, để được xã hội tôn vinh, người giáo viên phải thường xuyên học tập, bồi dưỡng, rèn luyện mới có khả năng thực hiện sứ mệnh của mình, mới đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Trong bối cảnh nước ta gia nhập vào Tổ chức thương mại thế giới, thị trường lao động mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức đối với nguồn nhân lực, trong đó yêu cầu về ngoại ngữ, đặc biệt tiếng Anh, là điều kiện cần thiết không thể thiếu được để gia nhập vào xã hội và các mối quan hệ quốc tế. Ngày 30 tháng 9 năm 2008, Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam đã thông qua Quyết định số 1400 về phê duyệt đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020". Đến ngày 22 tháng 12 năm 2017 Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định số 2080/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh, bổ sung “Đề án dạy và học Ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017-2025” trong đó nêu rõ mục tiêu : “Đổi mới việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, tiếp tục triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nâng cao năng lực sử dụng ngoại ngữ đáp ứng nhu cầu học tập và làm việc; tăng cường năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập, góp phần vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước; tạo nền tảng phổ cập ngoại ngữ cho giáo dục phổ thông vào năm 2025”. Và để thực hiện được mục tiêu này, đề án cũng đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có giải pháp về chuẩn hóa đội ngũ giáo viên, bảo đảm đáp ứng nhu cầu về số lượng, cơ cấu, trình độ đào tạo. 1
Trường THPT Lê Viết Thuật trong nhiều năm trở lại đây đã đạt nhiều thành tích nổi bật trong toàn tỉnh Nghệ An về các phong trào thi đua, về chất lượng dạy học cũng như chất lượng giáo dục. Đối với việc dạy học ngoại ngữ, nhà trường đã thường xuyên quan tâm phát triển cả về quy mô và chất lượng, đặc biệt Ban giám hiệu đã rất quan tâm đến việc giảng dạy Tiếng Anh và chất lượng của đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh. Điều này được thể hiện ở kết quả thi giáo viên giỏi Tỉnh của giáo viên dạy Tiếng Anh và kết quả thi khảo sát chất lượng, thi học sinh giỏi Tỉnh cao của học sinh về môn Tiếng Anh cũng như kết quả thi vào Đại học môn Tiếng Anh của học sinh nhà trường. Trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nước, của hội nhập kinh tế với thế giới thì việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ngoại ngữ, cụ thể là giáo viên dạy Tiếng Anh là rất quan trọng. Với mong muốn được trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp trong quản lý, chúng tôi chọn đề tài “Một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An”. 2. Mục đích nghiên cứu: Từ nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên Tiếng Anh đề xuất các giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, Thành phố Vinh, Nghệ An. Nếu đề xuất và thực hiện được các giải pháp có cơ sở khoa học và có tính khả thi sẽ nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh, đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Lê Viết Thuật, Thành phố Vinh, Nghệ An. - Không gian: Tập trung khảo sát thực trạng quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Lê Viết Thuật. - Thời gian thực hiện: Từ năm học 2022-2023 đến năm học 2023-2024. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT. - Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. - Đề xuất và thăm dò tính cần thiết và khả thi của một số giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. 2
5. Phƣơng pháp nghiên cứu: - Nhóm phương pháp lý luận: Các văn bản, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, của Bộ Giáo dục và Đào tạo về công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Tiếng Anh ở trường THPT. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, điều tra, khảo sát, tổng kết kinh nghiệm trong quản lý giáo dục. - Nhóm phương pháp hỗ trợ: Bảng biểu thống kê. 6. Đóng góp mới của đề tài - Về mặt lý luận: Hệ thống hóa các vấn đề lí luận liên quan đến chất lượng và quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THPT nói chung và đội ngũ giáo viên tiếng Anh THPT nói riêng. - Về mặt thực tiễn: Khảo sát tương đối toàn diện thực trạng quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh và đề xuất được một số giải pháp quản lý cơ bản có cơ sở khoa học và có tính khả thi để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. - Đề tài còn là tài liệu tham khảo có giá trị đối với công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh nói riêng và đội ngũ giáo viên nói chung trong giai đoạn hiện nay. 3
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường 1.1.1.1. Quản lý Khái niệm quản lý được hình thành từ xa xưa, khi loài người xuất hiện sự hợp tác phân công lao động. Từ nhu cầu hướng đến hiệu quả tốt hơn, năng suất cao hơn trong sự hợp tác lao động của cộng đồng đòi hỏi phải có sự chỉ huy, phối hợp, phân công, kiểm tra, điều chỉnh… Do đó xuất hiện vai trò người quản lý. Về khái niệm quản lý có nhiều cách định nghĩa khác nhau: Theo Từ điển Tiếng Việt: “Quản lý là tổ chức, điều khiển và theo dõi thực hiện như đường lối của chính quyền quy định” Theo Từ điển Tiếng Anh Oxford Advanced Learner’s Dictionary: “Quản lý là chỉ huy và điều khiển một công việc hay một tổ chức” "Quản lý là quá trình thực hiện các công việc xây dựng kế hoạch hành động (bao gồm cả xác định mục tiêu cụ thể, chế định kế hoạch, quy định tiêu chuẩn đánh giá và thể chế hóa), sắp xếp tổ chức (bố trí tổ chức, phối hợp nhân sự, phân công công việc, điều phối nguồn lực tài chính và kỹ thuật...), chỉ đạo, điều hành, kiểm soát và đánh giá kết quả, sửa chữa sai sót (nếu có) để đảm bảo hoàn thành mục tiêu của tổ chức đề ra" [Học viện Quản lý giáo dục (2012)- Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý trường trung học phổ thông. Module 2. Lãnh đạo và quản lý] Những định nghĩa trên đây tuy khác nhau về cách diễn đạt, nhưng đều gặp nhau ở quan niệm: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý bằng các quyết định, các cơ chế chính sách và phẩm chất uy tín của cơ quan quản lý hay của người quản lý nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra một cách có hiệu quả nhất. Quản lý có các chức năng cơ bản như sau: - Chức năng kế hoạch: Là quá trình xác định các mục tiêu và quyết định những biện pháp tốt nhất để thực hiện mục tiêu đó. Đây là chức năng đầu tiên của một quá trình quản lý, nó có vai trò khởi đầu, định hướng cho toàn bộ các hoạt động của mọi quá trình quản lý và là cơ sở để huy động tối đa các nguồn lực cho việc thực hiện các mục tiêu và là căn cứ cho việc kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của tổ chức, đơn vị và từng cá nhân. - Chức năng tổ chức: Là quá trình phân phối và sắp xếp nguồn nhân lực theo những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu đã đề ra. Đây là chức năng thứ hai trong quá trình quản lý, nó có vai trò hiện thực hóa các mục tiêu của tổ chức và đặc biệt là có khả năng tạo ra sức mạnh mới của tổ chức, cơ quan, đơn vị, thậm chí của cả hệ thống nếu việc phân phối, sắp xếp nguồn nhân lực được khoa học và hợp lý. 4
- Chức năng chỉ đạo: Sau khi kế hoạch đã được lập, cơ cấu bộ máy đã hình thành, nhân sự đã được tuyển dụng thì phải có quá trình tác động chỉ đạo. Chỉ đạo bao hàm cả việc liên kết các thành viên và động viên họ hoàn thành nhiệm vụ. Chức năng chỉ đạo là cơ sở để phát huy các động lực cho việc thực hiện các mục tiêu quản lý và góp phần tạo nên chất lượng và hiệu quả cao của các hoạt động. - Chức năng kiểm tra: Là chức năng của quản lý nhằm đánh giá, phát hiện và điều chỉnh kịp thời giúp cho hệ quản lý vận hành tối ưu, đạt mục tiêu đề ra. Kiểm tra là nhằm xác định kết quả thực tế so với yêu cầu tiến độ và chất lượng vạch ra trong kế hoạch, phát hiện những sai lệch, đề ra những biện pháp uốn nắn điều chỉnh kịp thời. Kiểm tra không chỉ là giai đoạn cuối cùng của chu trình quản lý, mà luôn cần thiết trong suốt từ đầu đến cuối quá trình thực thi kế hoạch. 1.1.1.2. Quản lý giáo dục Trên cơ sở của khoa học quản lý, xuất hiện nhiều hoạt động quản lý chuyên ngành, trong đó có quản lý giáo dục. Các nhà nghiên cứu về lĩnh vực quản lý giáo dục đưa ra nhiều định nghĩa về quản lý giáo dục. Có thể nêu ra một số định nghĩa như sau: Trong tác phẩm “Cơ sở lý luận của khoa học quản lý giáo dục” của M.I. Kônđacốp, chuyên gia giáo dục Liên Xô cũ đã định nghĩa: Quản lý giáo dục là tập hợp những biện pháp tổ chức, phương pháp cán bộ, kế hoạch hoá v.v... nhằm đảm bảo sự vận hành bình thường của các cơ quan trong hệ thống giáo dục để tiếp tục phát triển và mở rộng hệ thống cả về mặt chất lượng cũng như số lượng. PGS.TS. Phạm Khắc Chương cho rằng: “Quản lý giáo dục là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường XHCN Việt Nam mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục đến mục tiêu dự kiến lên trạng thái mới về chất” [Phạm Khắc Chương (2004), Lý luận quản lý giáo dục đại cương, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội.] "Quản lý giáo dục là những tác động có hệ thống, có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau đến tất cả các mắt xích của hệ thống giáo dục nhằm đảm bảo cho hệ thống giáo dục vận hành bình thường và liên tục phát triển, mở rộng hệ thống cả về số lượng cũng như chất lượng" [Học viện Quản lý giáo dục (2019), Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý, công chức nhà nước ngành Giáo dục và Đào tạo] Dựa trên những định nghĩa trên, chúng tôi cho rằng: quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức, có mục đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đưa hoạt động của hệ thống giáo dục đạt tới mục tiêu quản lý một cách có hiệu quả. 1.1.1.3. Quản lý nhà trường Trường học là một tổ chức giáo dục cơ sở trong đó diễn ra quá trình đào tạo, 5
giáo dục với sự hoạt động tương tác của thầy và trò. Quản lý nhà trường là quản lý giáo dục trong các nhà trường, các đơn vị giáo dục. Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý trường học được hiểu là một hệ thống những tác động sư phạm hợp lý và có hướng đích của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh và phối hợp sức lực và trí tuệ của họ vào mọi mặt hoạt động của nhà trường hướng vào hoàn thành có chất lượng và hiệu quả mục tiêu dự kiến.” [Trần Kiểm (2003), Khoa học quản lý nhà trường phổ thông, NXB Quốc gia, Hà Nội.] Theo GS-TS Thái Văn Thành: "Quản lý nhà trường là quản lý vi mô, nó là hệ thống con của quản lý vĩ mô: Quản lý giáo dục. Quản lý nhà trường có thể hiểu là chuỗi tác động hợp lý (có mục đích, tự giác, hệ thống, có kế hoạch) mang tính tổ chức - sư phạm của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên và học sinh, đến những lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động họ cùng cộng tác, phối hợp, tham gia vào mọi hoạt động của nhà trường nhằm làm cho quá trình này vận hành tối ưu để đạt được mục tiêu dự kiến." [Thái Văn Thành (2012), Đề cương bài giảng Quản lý Giáo dục và Quản lý Nhà trường, ĐH Vinh.] Như vậy, có thể hiểu rằng: Quản lý nhà trường là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhà trường đến khách thể quản lý nhà trường (giáo viên, nhân viên, học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường) nhằm làm cho các hoạt động giáo dục và dạy học của nhà trường đạt tới mục đích giáo dục, ngày càng phát triển bền vững. 1.1.2. Giáo viên và đội ngũ giáo viên THPT 1.1.2.1. Giáo viên Từ điển Tiếng Việt định nghĩa: "Giáo viên là những người dạy học ở các trường phổ thông” Theo Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ban hành ngày 15/6/2020: "Giáo viên trường trung học là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường" Điều 70, Luật Giáo dục 2019, quy định: “Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, các cơ sở giáo dục khác... Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo viên.” 1.1.2.2. Đội ngũ giáo viên Đội ngũ giáo viên là một tập hợp những người làm nghề dạy học - giáo dục trong các nhà trường, được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các tiêu chuẩn của một Nhà giáo, cùng thực hiện các nhiệm vụ và được hưởng các quyền lợi theo Luật Giáo dục và các Luật khác được Nhà nước quy định. 6
Đội ngũ giáo viên THPT là một tập hợp những người làm nghề dạy học - giáo dục trong nhà trường , được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các tiêu chuẩn của một Nhà giáo, cùng thực hiện các nhiệm vụ và được định hưởng các quyền lợi theo Luật Giáo dục và các Luật khác được Nhà nước quy định. 1.1.3. Chất lượng đội ngũ giáo viên THPT - Theo Từ điển Tiếng Việt, chất lượng là "cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, sự vật, sự việc"; là "cái làm nên phẩm chất, giá trị của sự vật hoặc là cái tạo nên bản chất của sự vật, làm cho sự vật này khác với sự vật kia." Từ quan niệm về chất lượng đã nêu ở trên ta thấy chất lượng đội ngũ giáo viên là toàn bộ thuộc tính, những đặc điểm của đội ngũ giáo viên. Những thuộc tính, cấu trúc này gắn bó với nhau trong một tổng thể thống nhất tạo nên giá trị và sự tồn tại của đội ngũ, làm cho đội ngũ giáo viên khác với đội ngũ khác. Chất lượng đội ngũ giáo viên được tạo nên bởi 5 yếu tố sau: Số lượng thành viên trong đội ngũ; Cơ cấu đội ngũ; Phẩm chất của đội ngũ; Trình độ của đội ngũ và năng lực của đội ngũ 1.1.4. Quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Là hệ thống các tác động có mục đích của nhà quản lý đến đội ngũ giáo viên nhằm làm cho đội ngũ này không ngừng phát triển về số lượng, cơ cấu, phẩm chất, đặc biệt là trình độ, năng lực để đáp ứng được với yêu cầu thực hiện các mục tiêu giáo dục đã đề ra. Nội dung của quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên có thể tiếp cận theo các chức năng quản lý kết hợp với các hoạt động phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục. Theo chúng tôi đó là: - Điều tra về thực trạng đội ngũ GV - Lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV - Tổ chức thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV - Chỉ đạo thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV - Kiểm tra, đánh giá chất lượng đội ngũ GV - Thi đua, khen thưởng đội ngũ GV 1.1.5. Giải pháp và giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THPT 1.1.5.1. Giải pháp Theo Từ điển Tiếng Việt thì “giải pháp” có nghĩa là: cách giải quyết một vấn đề, tìm giải pháp cho từng vấn đề. 7
Như vậy, nói đến giải pháp là nói đến phương pháp giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó, là cách thức tác động nhằm thay đổi, chuyển biến một hệ thống, một quá trình, một trạng thái nhất định, nhằm đạt được mục đích hoạt động. Giải pháp càng thích hợp, càng tối ưu thì những vấn đề đặt ra càng được giải quyết nhanh chóng. Nhưng để có các giải pháp tốt cần phải xuất phát trên những cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn tin cậy. 1.1.5.2. Giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THPT Giải pháp quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THPT là hệ thống những phương pháp, cách thức tác động của quản lý nhằm làm cho đội ngũ giáo viên THPT đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục đào tạo. 1.2. Các yêu cầu cơ bản đối với chất lƣợng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trƣờng THPT 1.2.1. Yêu cầu về số lượng, cơ cấu của đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Căn cứ thông tư số 28/2009/TT-BGDĐT ngày 21/10/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông, Thông tư 15/2017/TT-BGDĐT ngày 9/6/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông ban hành kèm theo Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT ngày 21/10/2009, mỗi giáo viên tiếng Anh, cũng như các giáo viên khác, phải đảm bảo dạy đủ 17 tiết/tuần tính cả công tác kiêm nhiệm. Theo quy định của môn tiếng Anh là 3 tiết/lớp/tuần thì GV tiếng Anh phải dạy ít nhất là 5 lớp/tuần và làm thêm một vài tiết kiêm nhiệm mới đủ cơ số tiết theo quy định. Chất lượng của đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh THPT sẽ được đảm bảo nếu có sự cân đối về cơ cấu lứa tuổi và cơ cấu giới tính. Cân đối về độ tuổi và thâm niên công tác để vừa phát huy được sự năng động, sức bật của tuổi trẻ vừa tận dụng được kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục của những người lớn tuổi. Cơ cấu giới tính ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động trong nhà trường. Giáo viên nữ nhiều sẽ khó khăn hơn bởi họ còn vướng bận chuyện gia đình, con nhỏ... 1.2.2. Yêu cầu về phẩm chất, trình độ, năng lực của đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường THPT Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành bộ Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên trung học phổ thông làm thước đo phẩm chất và năng lực nhà giáo trong các trường trung học. Để hoàn thành được nhiệm vụ, giáo viên tiếng Anh cũng phải đạt được các yêu cầu cơ bản về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. 8
Trên cơ sở quy định của Luật Giáo dục 2019 và Điều lệ trường trung học, việc quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh THPT phải đảm bảo để mọi giáo viên đạt được các yêu cầu sau: - Có phẩm chất chính trị, đạo đức, tư tưởng tốt. - Đạt trình độ chuẩn về đào tạo của cấp học (có bằng cử nhân sư phạm tiếng Anh hoặc bằng cử nhân chuyên ngành tiếng Anh và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm) và một bộ phận đạt trình độ trên chuẩn. Trình độ giáo viên tiếng Anh phổ thông nói chung và giáo viên tiếng Anh cấp THPT nói riêng phải đạt chuẩn theo khung năng lực ngôn ngữ (Giáo viên phải có trình độ cử nhân chuyên ngành sư phạm tiếng Anh trở lên với trình độ năng lực tiếng Anh đạt bậc 5/6 khung năng lực ngoại ngữ, tương đương cấp độ B2 trở lên của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về ngôn ngữ và tương đương với trình độ TOEFL 575 điểm hoặc IELTS 6.5) - Đảm bảo chất lượng về chuyên môn, nghiệp vụ: có kiến thức đầy đủ, sâu sắc, toàn diện, có khả năng sử dụng thành thạo tiếng Anh, có phương pháp và kỹ năng giảng dạy tiên tiến, thực hiện giảng dạy có hiệu quả chương trình Tiếng Anh THPT theo quy định. 1.3. Một số vấn đề về quản lý nâng cao chất lƣợng đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trƣờng THPT 1.3.1. Tầm quan trọng của việc quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Nằm trong đội ngũ nhà giáo, giáo viên tiếng Anh của nhà trường cũng trực tiếp đảm nhiệm việc giáo dục học sinh và giảng dạy bộ môn tiếng Anh; Họ cũng là những người lao động trí óc chuyên nghiệp, có kiến thức chuyên môn về một hay một số ngôn ngữ nước ngoài, có kỹ năng sư phạm phù hợp với tiêu chuẩn quy định; họ cũng là nhân tố quyết định chất lượng, hiệu quả giáo dục, chất lượng, hiệu quả dạy học bộ môn của nhà trường, góp phần hiện thực hoá các mục tiêu giáo dục. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi đất nước ta đang đứng trước thách thức to lớn là phải tìm ra con đường sáng tạo để có thể hội nhập vào khu vực và thế giới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng, phát triển đất nước trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin thì ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh thực sự trở thành công cụ giao tiếp cần thiết, phương tiện thông tin nhạy bén và phong phú, được xem như là một một năng lực phẩm chất cần thiết về nhân cách của con người Việt Nam hiện đại thì vai trò của người GV dạy tiếng Anh càng hết sức quan trọng. Vì vậy, công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh có tầm quan trọng đặc biệt, quyết định sự thành bại của việc nâng cao chất lượng giáo dục, góp phần vào việc đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao của đất nước. 9
1.3.2. Nội dung của quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT 1.3.2.1. Điều tra về thực trạng đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường THPT Đây là một việc làm thực sự cần thiết trước khi đưa ra bất kỳ một quyết định nào liên quan đến công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Việc điều tra nhằm để biết một cách chính xác, cập nhật tất cả những thông tin về thực trạng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh của nhà trường, bao gồm thực trạng về số lượng thành viên trong đội ngũ; Cơ cấu đội ngũ; Phẩm chất của đội ngũ; Trình độ của đội ngũ và năng lực của đội ngũ. Những thông tin chính xác được cung cấp đến cho các nhà quản lý, giúp cho họ có được cái nhìn tổng thể về đội ngũ GV dạy tiếng Anh trong trường. 1.3.2.2. Lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Kế hoạch là đường lối, là cơ sở pháp lý của nhà trường, kế hoạch được xây dựng trên cơ sở nhiệm vụ năm học của cấp trên. Hằng năm hiệu trưởng phải xây dựng kế hoạch cho năm học, kế hoạch này phải được thông qua đội ngũ cốt cán, hội đồng sư phạm nhà trường lấy ý kiến đóng góp, sau khi đã thống nhất hiệu trưởng ra quyết định thi hành. Đối với việc lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở THPT, hiệu trưởng nhà trường dựa trên những định hướng lớn về nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của Đảng, các văn bản hướng dẫn thực hiện của các cấp quản lý giáo dục và căn cứ vào các điều kiện thực tế của nhà trường về tổ chức bộ máy, về nguồn nhân lực và các điều kiện khác để xây dựng kế hoạch sao cho phù hợp theo các bước cơ bản như sau: - Xác định mục tiêu, yêu cầu của việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh. - Xác định chi tiết những hoạt động cần thực hiện nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh: + Bồi dưỡng về phẩm chất chính trị, đạo đức tư tưởng, lối sống cho GV tiếng Anh. + Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ GV dạy tiếng Anh để đáp ứng được với yêu cầu trong giai đoạn hiện nay như phải có kế hoạch cử người đi học các lớp đào tạo sau đại học, tham gia tập huấn đổi mới phương pháp dạy học, tham gia các lớp bồi dưỡng để thi lấy chứng chỉ B2, C1 theo Khung tham chiếu năng lực ngôn ngữ Châu Âu… + Bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giáo viên tiếng Anh, đặc biệt là năng lực giảng dạy như cách lập kế hoạch dạy học của cá nhân, xác định mục tiêu bài dạy, cách vận dụng các phương pháp dạy học cho phù hợp với nội dung bài dạy và trình độ của học sinh, … 10
- Xác định trách nhiệm và cách thức tổ chức thực hiện. Công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh của nhà trường được xác định là trách nhiệm của không chỉ BGH nhà trường mà còn là của tổ chuyên môn tiếng Anh, của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường. Việc nâng cao chất lượng giáo viên có thể thực hiện bằng các hình thức bồi dưỡng như: + Tập trung ngắn hạn, dài hạn để nâng cao trình độ đào tạo. + Bồi dưỡng theo chuyên đề. + Bồi dưỡng qua các hoạt động của tổ chuyên môn. + Bồi dưỡng thông qua hội thảo khoa học. + Bồi dưỡng thông qua việc tổ chức viết sáng kiến kinh nghiệm. + Bồi dưỡng thông qua việc tổ chức hội thi giáo viên giỏi cấp trường. - Xác định nguồn lực và tiến độ thực hiện. - Xác định phương pháp và các chỉ số chính giám sát tiến độ và đánh giá kết quả thực hiện Việc lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở THPT cần phải tuân theo các yêu cầu sau: - Kế hoạch phải xây dựng trên cơ sở thực tiễn, phù hợp với điều kiện khách quan, điều kiện chủ quan - Kế hoạch phải xác định được thực trạng, mục tiêu cần đạt được và các biện pháp để đạt được các mục tiêu đó - Xây dựng kế hoạch phải xác định được định hướng ưu tiên cần thiết trong năm học - Kế hoạnh phải đưa ra được các tiền đề đảm bảo cho kế hoạch được thực hiện tốt. 1.3.2.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Là quá trình phân phối và sắp xếp nguồn lực theo những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu về nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh đã đề ra. Các công việc cơ bản của phần này bao gồm: - Truyền đạt, giải thích nhiệm vụ cho các bộ phận, các cá nhân thực hiện kế hoạch; phân công thực hiện, bố trí sắp xếp bộ phận và các cá nhân cho đúng người, đúng việc; quy định chức năng, quyền hạn cho từng bộ phận có tính đến năng lực từng người cũng như khó khăn họ sẽ gặp phải. 11
- Phân bố kinh phí và các điều kiện vật chất cho viêc thực hiện kế hoạch. Cần chú ý các hoạt động có tính ưu tiên (hoạt động dạy và học; giáo dục đạo đức…) - Lập chương trình hoạt động, tức là kế hoạch cụ thể để thực hiện các việc đã nêu trong kế hoạch. - Ra các quyết định thực hiện kế hoạch. Để thực hiện điều đó, Hiệu trưởng cần tổ chức cho các thành viên trong nhà trường cùng làm việc với nhau có hiệu quả. Hiệu trưởng cần phân quyền, phân nhiệm cho Phó Hiệu trưởng, cho tổ trưởng chuyên môn để họ giúp Hiệu trưởng tổ chức và kiểm soát các hoạt động của tổ cũng như các thành viên nhằm tạo điều kiện đạt được mục tiêu dễ dàng. Hiệu trưởng cần phải lựa chọn, sắp xếp, bố trí công việc cho từng GV sao cho đảm bảo phát huy hiệu quả tối đa sự đóng góp của họ cho nhà trường nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. 1.3.2.4. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Cần thực hiện các nội dung sau: - Bố trí công việc phù hợp với năng lực của GV. - Giám sát quá trình thực hiện công việc. - Thuyên chuyển, đề bạt: Làm cho GV phát huy hết khả năng, năng lực, làm cho công việc của họ trở nên thú vị hơn. - Hướng dấn, tư vấn, điều chỉnh, làm cho họ trở nên tốt hơn. - Động viên, khen thưởng, xây dựng tinh thần làm việc. Để chỉ đạo thực hiện kế hoạch có hiệu quả, trước hết người quản lý cần quan tâm xây dựng khối đoàn kết, ý thức trách nhiệm, tình cảm nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên tiếng Anh. Xây dựng và duy trì nề nếp hoạt động giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học của giáo viên. Tăng cường sự hợp tác giao lưu giữa các trường, đẩy mạnh hoạt động trao đổi chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên đổi mới hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cả nội dung và phương pháp. Có hình thức động viên kịp thời để tạo động lực thúc đẩy giáo viên tiếng Anh hăng hái hoàn thành nhiệm vụ được giao. Tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị, các tài liệu tham khảo phục vụ công tác dạy, học môn tiếng Anh (như phòng học ngoại ngữ, băng hình...) 1.3.2.5. Kiểm tra, đánh giá chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Kiểm tra, đánh giá là một trong bốn chức năng cơ bản của chu trình quản lý. Kiểm tra, đánh giá chất lượng đội ngũ là nhằm mục đích: 12
- Phát hiện thực trạng về chất lượng của GV và việc quản lý nâng cao chất lượng GV, từ đó có sự điều chỉnh cần thiết để hoạt động này đạt hiệu quả hơn. - Phát huy hết mọi tiềm năng của GV. - Tạo ra sự gắn bó giữa GV với nhà trường, với tập thể. Quy trình kiểm tra, đánh giá đội ngũ giáo viên: - Xây dựng kế hoạch, tiêu chuẩn, tiêu chí kiểm tra, đánh giá. - Tiến hành kiểm tra, đánh giá. - Ra kết luận về công tác kiểm tra, đánh giá. Yêu cầu khi kiểm tra, đánh giá đội ngũ: - Kiểm tra, đánh giá phải mang tính chất quá trình, tức là nội dung kiểm tra, đánh giá phải thể hiện sự tiếp nối giữa những vấn đề cũ và mới, sự vận dụng kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm. Mỗi nội dung kiểm tra là một khâu liên tục để người giáo viên điều chỉnh quá trình dạy học của bản thân cho phù hợp, từ đó khắc phục và phấn đấu tự hoàn thiện mình. - Kiểm tra đánh giá phải dựa vào các chuẩn mực đã quy định và được công khai hóa. Nếu đạt tốt được biểu dương khen thưởng, nếu có sai lệch thì nhắc nhở, điều chỉnh. Kiểm tra đánh giá là một chức năng quan trọng của công tác quản lý. Thông qua chức năng này mỗi cá nhân có thể khẳng định được vị trí của mình trong tổ chức. - Phải phân loại giáo viên tiếng Anh chính xác, có kế hoạch bồi dưỡng giáo viên giỏi, kèm cặp, giúp đỡ giáo viên yếu. 1.3.2.6. Thi đua, khen thưởng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường THPT Thi đua, khen thưởng là nội dung không thể thiếu trong công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ GV nói chung và đội ngũ GV tiếng Anh nói riêng. Làm tốt công tác thi đua, khen thưởng là tạo động lực giúp cho GV luôn cố gắng hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ của mình. Vì vậy, người cán bộ quản lý cần phải quan tâm thực hiện tốt quyền lợi tinh thần cho GV tiếng Anh như: Biểu dương, khen thưởng giáo viên giỏi, xét tặng các danh hiệu cao quý,... Tiểu kết chƣơng 1. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hệ thống giáo dục, trong đó có giáo dục THPT, ở nước ta đang được đổi mới mạnh mẽ. Để quá trình đổi mới đó đạt được kết quả như mong muốn, cùng với đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình giáo dục, đổi mới quản lý giáo dục, đổi mới cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân ... việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, trong đó có giáo viên tiếng Anh THPT, là giải pháp có ý nghĩa quan trọng, là một trong những yêu cầu cấp thiết. 13
Trong chương 1 đã trình bày những vấn đề lý luận về công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nói chung và quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở nhà trường nói riêng. Từ đó chúng ta có cái nhìn tổng quan về các hoạt động quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Tiếng Anh, xác định được vị trí, vai trò của các chủ thể quản lý để đề ra các giải pháp phù hợp nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN DẠY TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG THPT LÊ VIẾT THUẬT, THÀNH PHỐ VINH, TỈNH NGHỆ AN. 2.1. Sơ lƣợc về đặc điểm của trƣờng THPT Lê Viết Thuật Trường THPT Lê Viết Thuật là trường THPT công lập trên địa bàn thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Trong nhiều năm qua nhà trường đã rất tích cực đổi mới công tác quản lý, đưa ra nhiều biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học, rèn luyện kỹ năng sống, giáo dục đạo đức học sinh; làm tốt công tác an ninh trường học, xây dựng và duy trì tốt nề nếp kỷ cương; thực hiện tốt công tác xã hội hoá giáo dục, xây dựng cơ sở vật chất khang trang bề thế phục vụ tốt công tác dạy và học, do đó chất lượng nhà trường ngày càng được khẳng định. Nhà trường là địa chỉ tin cậy của phụ huynh, học sinh không chỉ trong thành phố Vinh mà cả trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An. Có được thành tích như vậy là bởi nhà trường rất mực quan tâm đầu tư chiều sâu vào chuyên môn, chăm lo xây dựng đội ngũ giáo viên. Nhà trường coi đây là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục. Ngoài việc tạo điều kiện cho giáo viên được bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ thông qua việc thường xuyên tổ chức các cuộc hội thảo, chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học, chuyên đề cho mỗi phân môn, nhà trường còn động viên giáo viên tự nâng cao trình độ, viết sáng kiến kinh nghiệm, làm đồ dùng dạy học... Mặt khác nhà trường luôn chú trọng đến việc đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá đối với học sinh, giáo viên và sớm đưa công nghệ thông tin vào từng bộ môn dạy học. Về cơ sở vật chất cơ bản đầy đủ đáp ứng tốt cho việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Từ năm học 2012-2013 trường quyết tâm thực hiện thí điểm dạy Toán và Vật Lý bằng Tiếng Anh nhằm nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh. Với quyết tâm và sự nỗ lực cao, nhà trường đã đạt được những thành tích đáng ghi nhận trong công tác dạy và học Ngoại ngữ, được Sở GD và ĐT Nghệ An chọn để xây dựng thành trường điển hình về việc thực hiện đổi mới toàn diện công tác dạy và học ngoại ngữ từ năm học 2014-2015 Năm học 2013 -2014, trường THPT Lê Viết Thuật là 1 trong 8 trường phổ thông được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép thí điểm về “phát triển chương 14
trình nhà trường”. Những hoạt động đó nhà trường nhiệt tình tham gia, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần vào lý luận và thực tiễn để Sở và Bộ triển khai mở rộng đại trà. Đây là một đóng góp lớn của thầy và trò nhà trường cho ngành giáo dục Trong nhiều năm qua, trường có hàng trăm học sinh giỏi tỉnh, đào tạo được hàng nghìn học sinh tốt nghiệp THPT, hàng nghìn học sinh đậu vào đại học và cao đẳng. Với những thành quả đã đạt được, nhà trường đã liên tục được công nhận Tập thể lao động tiên tiến và Tập thể lao động xuất sắc; được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý của Đảng, Nhà nước, của ngành Giáo dục và các cơ quan ban ngành từ Trung ương tới địa phương. Một trong những bộ môn mà Ban giám hiệu đặc biệt quan tâm là Tiếng Anh. Trong nhiều năm qua, BGH Nhà trường đã luôn có sự quan tâm, đầu tư cho việc giảng dạy cũng như bồi dưỡng đội ngũ GV dạy tiếng Anh của Nhà trường. Chúng tôi đã có một khảo sát về đội ngũ giáo viên và việc quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Tiếng Anh của trường. Qua đó chúng tôi nhận thấy được những điểm mạnh, điểm còn chưa được của tổ ngoại ngữ cũng như công tác quản lý đội ngũ giáo viên Tiếng Anh của nhà trường. 2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên dạy Tiếng Anh ở trƣờng THPT Lê Viết Thuật, Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. 2.2.1. Thực trạng về số lượng, độ tuổi và trình độ đào tạo Chứng Tổng số Giới tính Trình độ đào tạo chỉ FCE GV Thạc ĐH ĐH B2, C1 Nam Nữ sỹ CQ TC 14 0 14 2 6 8 4 - Số lượng: Số lượng giáo viên tiếng Anh đủ để làm công tác giảng dạy bộ môn và còn có thể kiêm nhiệm công tác khác. - Cơ cấu về giới tính và độ tuổi: + Về giới tính: Giáo viên nữ chiếm tuyệt đối (100%). + Về độ tuổi: Từ 25 đến 29 tuổi: 1 người, chiếm 7,1%; Từ 30 đến 34 tuổi: 2 người, chiếm 14,2%; Từ 35 đến 45 tuổi: 3 người, chiếm 21,3%; Từ 45 đến 50 tuổi: 5 người, chiếm 35,5%; Từ 51 đến 54 tuổi: 4 người, chiếm 28,4 %; 15
Qua thống kê cho thấy: - Tỷ lệ nữ giáo viên đông, phần lớn họ đã có tuổi, không còn muốn học hỏi, đổi mới trong hoạt động dạy học và giáo dục. Điều này không chỉ gây khó khăn cho công tác quản lý mà còn ảnh hưởng đến chất lượng chuyên môn của các trường. - Về trình độ đào tạo: Toàn bộ giáo viên tiếng Anh ở nhà trường đều có trình độ đại học hoặc cử nhân (đạt chuẩn theo quy định), trong đó 02 giáo viên là thạc sỹ. Tuy nhiên, hệ và nguồn đào tạo của các giáo viên lại khác nhau: một số được đào tạo tại trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội (Đại học Quốc gia), một số được đào tạo tại Đại học Vinh, một số được đào tạo ở các lớp tại chức của tỉnh, một vài người học cao đẳng rồi học tiếp hệ chuyên tu. Trong số 14 giáo viên có 8 người là giáo viên tại chức hoặc chuyên tu (chiếm 57,2%), chỉ có 6 người thuộc hệ chính quy (42,8%). Như vậy, giáo viên hệ tại chức hoặc chuyên tu chiếm hơn một nứa trong tổng số giáo viên tiếng Anh của nhà trường Mục tiêu của Chương trình GDPT 2018 đối với môn Tiếng Anh cấp THPT là: Kết thúc chương trình giáo dục phổ thông, học sinh có khả năng giao tiếp đạt trình độ Bậc 3 của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dành cho Việt Nam, tạo nền tảng cho học sinh sử dụng tiếng Anh trong học tập, hình thành thói quen học tập suốt đời để trở thành những công dân toàn cầu trong thời kỳ hội nhập. Do đó trình độ giáo viên tiếng Anh phổ thông nói chung và giáo viên tiếng Anh cấp THPT nói riêng phải đạt chuẩn theo khung năng lực ngôn ngữ (Giáo viên phải có trình độ đại học chuyên ngành sư phạm tiếng Anh trở lên với trình độ năng lực tiếng Anh tương đương cấp độ B2 trở lên của Khung Tham chiếu Chung Châu Âu về ngôn ngữ hoặc trình độ C1 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dành cho Việt Nam. Tuy nhiên, cho đến nay mới chỉ có 4/14 GV tiếng Anh đạt được trình độ này. 2.2.2. Danh hiệu và xếp loại theo chuẩn nghề nghiệp năm học 2022-2023 Danh hiệu Xếp loại theo chuẩn Tổng số GV SKKN cấp GVG Tốt Khá Đạt Chưa đạt tỉnh 14 5 3 4 7 3 0 Nhìn vào kết quả ở bảng chúng ta nhận thấy rằng số lượng giáo viên tiếng Anh đã từng đạt danh hiệu GV dạy giỏi cấp Tỉnh chiếm tỉ lệ tương đối thấp (Chỉ có 5/14). Kết quả đánh giá giáo viên dạy tiếng Anh theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học theo Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của nhà trường trong năm học 2022-2023 cho thấy chỉ có 4/14 (28,5%) đạt loại Tốt, 16
7/14 (50%) đạt Khá và vẫn còn 3/14 (21,4%) xếp loại Đạt. Như vậy trong số những GV đạt GVG Tỉnh vẫn còn 1 GV chưa được xếp loại Tốt theo chuẩn, tỉ lệ GV xếp Đạt còn cao, điều này phản ánh sự chưa thực sự cố gắng nỗ lực trong chuyên môn của một số GV dạy tiếng Anh . Công tác đúc rút, viết SKKN đã được GV dạy tiếng Anh của quan tâm. Hàng năm đều có được những bản SKKN có chất lượng được Sở GD và ĐT Nghệ An công nhận cấp ngành. Tuy nhiên số GV có SKKN cấp Tỉnh chỉ tập trung ở một số người. Vẫn còn có những GV chưa coi trọng công tác này, họ chỉ làm một cách chiếu lệ, viết cho có để không bị phê bình, nhắc nhở trước hội đồng nhà trường. Trong nhiều năm trở lại đây, nhà trường luôn đạt được giải cao môn tiếng Anh trong kỳ thi chọn học sinh giỏi Tỉnh. Kết quả này có được từ sự nỗ lực không ngừng của cả thầy và trò trong công tác bồi dưỡng chất lượng mũi nhọn của bộ môn.Tuy nhiên, để duy trì được thành công này thì cần có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên kế cận có khả năng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi bởi hiện nay ở mỗi trường chỉ có ít GV tiếng Anh có kinh nghiệm trong công tác này và năm nào họ cũng phải đảm nhiệm việc bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi cho nhà trường. 2.3. Thực trạng công tác quản lý nâng cao chất lƣợng đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trƣờng THPT Lê Viết Thuật, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Chúng tôi đã thực hiện điều tra thực trạng công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh ở trường THPT Lê Viết Thuật trong nhiều năm qua bằng cách phát phiếu câu hỏi cho các đồng chí trong Ban giám hiệu; đồng chí Chủ tịch công đoàn, đồng chí Bí thư đoàn trường, 14 giáo viên Tiếng Anh. Tổng số người được điều tra là 20. Kết quả như sau: 2.3.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh Bảng 2.1: Đánh giá của CBQL và GV tiếng Anh về công tác lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh (100%= 20 người) Trung Chƣa TT Các giải pháp Đánh giá Tốt Khá bình tốt quản lý đƣợc sử dụng Xác định đúng thực trạng của đội 1 20% 30% 25% 25% ngũ GV tiếng Anh Xác định mục tiêu, yêu cầu của việc 2 nâng cao chất lượng đội ngũ GV 25% 30% 30% 15% tiếng Anh trong giai đoạn hiện nay. Xác định chi tiết những hoạt động 3 25% 45% 20% 10% cần thực hiện nhằm nâng cao chất 17
lượng đội ngũ GV tiếng Anh Xác định được định hướng ưu tiên 4 25% 50% 20% 5% cần thiết trong từng giai đoạn Đề xuất được các giải pháp phù 5 hợp, có tính khả thi để đạt được 25% 45% 20% 25% mục tiêu đã đề ra Đưa ra được các tiền đề đảm bảo 6 30% 30% 20% 20% cho kế hoạch được thực hiện tốt. Xác định trách nhiệm và cách thức 7 25% 50% 20% 5% thực hiện để đạt được mục tiêu Qua bảng 2.1 cho thấy: Việc xác định đúng thực trạng của đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở trường chưa được tốt. Các nhà quản lý chỉ đánh giá một cách chung chung, chưa đi vào cụ thể từng giáo viên, chưa nhận thấy được mặt mạnh, mặt yếu của từng giáo viên. Ở nội dung này đánh giá Tốt chỉ được 20%; Khá 30%; Trung bình 25% và Chưa tốt 25%. Xác định mục tiêu, yêu cầu của việc nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh trong giai đoạn hiện nay là một nội dung đã được các nhà trường quan tâm bởi nó được xác định là một nhiệm vụ rất quan trọng, góp phần vào việc đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao của đất nước. Tuy nhiên do hạn chế trong nhận thức của một số cán bộ quản lý nên công tác này còn chưa thật sự được như mong muốn. Nhà trường đã xác định được chi tiết những hoạt động cần thực hiện nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh như phải bồi dưỡng cho họ tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của người giáo viên dưới mái trường xã hội chủ nghĩa; Bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn đáp ứng với yêu cầu trong giai đoạn hiện nay; Bồi dưỡng năng lực giảng dạy và giáo dục, năng lực tự học, nghiên cứu khoa học…. Các nhà quản lý cũng đã xác định được định hướng ưu tiên cần thiết trong từng giai đoạn khác nhau. Nội dung này đã được đánh giá tương đối tốt với tỉ lệ Tốt 25%; Khá 45%; Trung bình 20%; Chưa tốt: 10%. Ở nội dung đề xuất được các giải pháp phù hợp, có tính khả thi để đạt được mục tiêu đã đề ra được đánh giá chưa cao. Đây là nội dung chính trong bản kế hoạch và cần có sự đầu tư trí tuệ, cần kinh nghiệm thực tế của các nhà quản lý để đưa ra được những phương pháp, cách thức, những tác động nhằm làm cho đội ngũ giáo viên tiếng Anh ngày càng mạnh hơn về chất lượng, đáp ứng được với yêu cầu đổi mới từ các nhà trường. Đưa ra được các tiền đề đảm bảo cho kế hoạch được thực hiện tốt được đánh giá khá tốt. BGH nhà trường đã quan tâm đến công tác quán triệt tư tưởng cho tất 18
cả GV nói chung và GV tiếng Anh nói riêng về việc phải nâng cao chất lượng đội ngũ. Hiện nay trường THPT Lê Viết Thuật đã xây dựng quy chế hoạt động của nhà trường trong đó có nội dung về chế độ ưu tiên cho người đi học để nâng cao trình độ, kinh phí tổ chức Câu lạc bộ Tiếng Anh, tổ chức các chuyên đề, mời chuyên gia tư vấn, trang bị cơ sở vật chất, thiết bị, sách tham khảo phục vụ cho dạy học ngoại ngữ, … . Xác định trách nhiệm và cách thức thực hiện để đạt được mục tiêu chưa được đánh giá là tốt. Mặc dù công tác quản lý nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh của trường được xác định không chỉ là trách nhiệm của BGH nhà trường mà còn là của tổ chuyên môn Tiếng Anh, của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường nhưng trong quá trình thực hiện dường như đều cho đó là việc của hiệu trưởng, hiệu phó, chưa phân rõ trách nhiệm của tổ chuyên môn trong việc bồi dưỡng năng lực chuyên môn, của Chi bộ Đảng, của Đoàn Thanh niên, của Công đoàn trong việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị, rèn luyện đạo đức, tác phong…Việc xác định các cách thức thực hiện để đạt được mục tiêu còn chung chung, chưa cụ thể nên khi đi vào triển khai còn gặp nhiều lúng túng và không đi vào trọng tâm của công việc. Như vậy, công tác lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh đã được thực hiện ở nhà trường, tuy nhiên việc xác định đúng mục tiêu còn có những hạn chế dẫn đến việc đề ra các giải pháp còn nhiều bất cập, không đạt được kết quả như mong muốn. Điều này là do nhận thức, tầm nhìn của lãnh đạo các nhà trường còn hạn chế, kỹ năng lập kế hoạch chưa đáp ứng với yêu cầu công việc của bộ máy quản lý nhà trường, chưa đánh giá đúng thực trạng của đội ngũ GV tiếng Anh. Vấn đề này cần phải được khắc phục để công tác xây dựng kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh đạt được yêu cầu. 2.3.2. Thực trạng công tác tổ chức thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh Bảng 2.2: Đánh giá của cán bộ quản lý và GV tiếng Anh về công tác tổ chức thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh (100%= 20 người) Trung Chƣa TT Các giải pháp Đánh giá Tốt Khá bình tốt quản lý đƣợc sử dụng Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các 1 45% 30% 20% 5% đồng chí trong BGH Ra các văn bản hướng dẫn triển khai kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ 2 40% giáo viên tiếng Anh tới tổ chuyên môn 30% 20% 10% và các bộ phận có liên quan. 3 Chuẩn bị các nguồn lực cần thiết về cơ 35% 35% 25% 5% 19
sở vật chất, trang thiết bị dạy học, kinh phí ...để thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh Kết quả bảng 2.2 cho thấy: Công tác tổ chức thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh được đánh giá khá tốt với tỉ lệ 70% trở lên ở tất cả các nội dung được hỏi. Hiệu trưởng đã chủ động phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong BGH như một đồng chí phụ trách quản lý công tác giảng dạy, công tác bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên tiếng Anh, một đồng chí phụ trách việc kiểm tra đánh giá đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh, một đồng chí phụ trách cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học bộ môn... BGH nhà trường đã có các hướng dẫn cụ thể việc triển khai kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh tới tổ chuyên môn và các bộ phận có liên quan dựa trên các văn bản chỉ đạo của Bộ, của Sở Giáo dục và Đào tạo, của phòng GDTrH và kế hoạch năm học của nhà trường. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh sẽ và chỉ được thực hiện có hiệu quả khi có đủ các nguồn lực cần thiết. Vì vậy, các đồng chí trong BGH nhà trường đã rất quan tâm đến việc đảm bảo các nguồn lực để thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh như xin cấp trên trang bị phòng học ngoại ngữ hiện đại, trang bị bảng tương tác thông minh, mua cho mỗi giáo viên một máy cát-sét… để giáo viên có đủ phương tiện dạy học theo yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Bên cạnh đó, nhà trường cũng đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ trong đó có nguồn kinh phí dành cho việc đi học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của các giáo viên. 2.3.3. Thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiếng Anh Bảng 2.3: Đánh giá của cán bộ quản lý và GV tiếng Anh về công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ GV dạy tiếng Anh (100%= 20 người) Trung Chƣa TT Các giải pháp Đánh giá Tốt Khá bình tốt quản lý đƣợc sử dụng Bố trí công việc phù hợp với năng 1 60% 25% 10% 5% lực của GV tiếng Anh Giám sát quá trình thực hiện công 2 20% 60% 10% 10% việc của GV tiếng Anh 20