Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:56

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay" nhằm giúp cho giáo viên có giải pháp để có thể giải tỏa được những áp lực, sự căng thẳng trong quá trình dạy học và giáo dục của mình. Từ đó trở nên yêu nghề và thành công trong sự nghiệp trồng người của mình. Giúp cho mục tiêu xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biệt là giảm tình trạng bỏ học của học sinh tại các trường học miền núi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay

MỤC LỤC VÀ DANH MỤC VIẾT TẮT TT Nội dung Trang ĐẶT VẤN ĐỀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Cơ sở lý luận, thực tiễn về xây dựng Trường học hạnh Phần I phúc Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Phần II trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay. 1 Thành lập Ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học hạnh phúc” 2 Xây dựng lớp học, trường học yêu thương, thân thiện Phối hợp và gắn kết giữa học sinh, giáo viên, nhân viên với 3 các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường để kết nối yêu thương Giáo dục học sinh bằng phương pháp kỉ luật tích cực để 4 phát triển phẩm chất năng lực, các kĩ năng mềm để tự bảo vệ mình và thích ứng với môi trường xung quanh 5 Xây dựng các câu lạc bộ phù hợp với đối tượng và kinh phí Triển khai kế hoạch Nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, 6 đạo đức nhà Kết quả đạt được, bài học kinh nghiệm và hướng phát Phần III triển đề tài KẾT LUẬN Kiến Nghị và tài liệu tham khảo Một Số hình ảnh về quá trình xây dựng Trường học hạnh phúc 1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Từ hoặc cụm từ THPT Trung học phổ thông GVCN Giáo viên chủ nhiệm DTTS Dân tộc thiểu số CBNGNLĐ Cán bộ nhà giáo người lao động BGH Ban giám hiệu KTX Ký túc xá CBGV, NV Cán bộ giáo viên nhân viên UBND Ủy ban nhân dân HS Học sinh 2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2021-2022 ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Trong mọi thời đại trường học là cái nôi để trau dồi kiến thức, năng khiếu, đam mê và nhân cách của các thế hệ học sinh. Với sự phát triển công nghệ thông tin như hiện nay, việc kiến tạo mô hình trường học hạnh phúc là nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện mục tiêu, lý tưởng và là điểm nhấn trong triết lý giáo dục hiện đại mà các nhà trường phải không ngừng nỗ lực thực hiện. Bản thân tôi là một giáo viên công tác hơn 20 năm tại trường THPT Tương Dương 1, đóng trên địa bàn huyện miền núi giáp danh với Lào. Trường không còn chế độ nội trú từ năm 2013. Một số rất ít học sinh được ở trong kí túc xá của nhà trường tận dụng cơ sở vật chất đã được đầu tư và các em phải trả chi phí điện nước, còn lại đa phần các em phải thuê nhà trọ của dân để ở. Với đặc thù như vậy, để khích lệ các em tới tới trường, động viên các giáo viên miền xuôi yêu nghề và an tâm công tác thì việc xây dựng ngôi trường hạnh phúc là một việc cấp thiết, để thầy cô và học sinh thực sự cảm nhận được hạnh phúc - "mỗi ngày tới trường là là một ngày vui". Với tôi đơn giản trường học hạnh phúc là mỗi học sinh cảm nhận được sự ấm áp, yêu thương tỏa ra từ thầy cô, bạn bè với niềm vui được nhân lên và nỗi buồn được san sẻ. Khi học sinh cảm nhận được hạnh phúc, yêu thương, thấy trường học thực sự là nơi hữu ích, sẽ tạo cho các em sự phấn chấn, mê say trong học tập, nghiên cứu khoa học để trở thành người hữu ích cho xã hội. Vì thế có thể nói trường học hạnh phúc là nền tảng, bệ đỡ tinh thần để những ý tưởng, mục tiêu giáo dục, đào tạo được thực hiện 1 cách hiệu quả, ý nghĩa nhất. Để thực hiện nhiệm vụ đó, bản thân tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay" . Qua việc nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng việc xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục xây dựng nhà trường thành trường học hạnh phúc hơn. Góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biệt là giảm tình trạng bỏ học của học sinh tại các trường học miền núi. 2. Đối tượng nghiên cứu Tập thể giáo viên cán bộ và học sinh trường THPT Tương Dương 1 3. Phạm vi nghiên cứu đề tài. Đề tài chỉ giới hạn ở phạm vi: Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay 3
4. Mục đích nghiên cứu Thông qua việc nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay” với mục đích: - Giúp học sinh vui thích và hạnh phúc mỗi khi được đến trường. Giáo dục đạo đức, tình cảm…cho học sinh THPT. Học sinh hứng thú, tích cực học tập. - Giúp cho giáo viên có giải pháp để có thể giải tỏa được những áp lực, sự căng thẳng trong quá trình dạy học và giáo dục của mình. Từ đó trở nên yêu nghề và thành công trong sự nghiệp trồng người của mình. - Giúp cho mục tiêu xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biệt là giảm tình trạng bỏ học của học sinh tại các trường học miền núi. 5. Phương pháp nghiên cứu + Nhóm phương pháp lý thuyết: Nghiên cứu các văn bản tài liệu về khái niệm hạnh phúc… có liên quan đến đề tài. + Nhóm phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Rút ra từ quá trình làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy trong hai năm học + Phương pháp điều tra xã hội học, sử dụng toán thống kê và so sánh. 6. Tính mới của đề tài: - Lần đầu tiên đề tài " Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay "được triển khai thực hiện ở tại Trường THPT Tương Dương 1 thuộc huyện miền núi vùng cao nhưng không có chế độ nội trú. - Các giải pháp được đưa ra trong giai đoạn cả nước đang tập trung vượt qua đại dịch Covid và đã ảnh hưởng trực tiếp tới ngành giáo dục nói chung và Trường THPT Tương Dương 1 nói riêng - Các giải pháp mà đề tài đề xuất đáp ứng được quan điểm, yêu cầu xây dựng trường học hạnh phúc, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục. 7. Cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận kiến nghị, đề tài gồm 3 phần: Phần I. Cơ sở lý luận, thực tiễn về việc xây dựng Trường học hạnh phúc Phần II. Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay Phần III. Kết quả đạt được, bài học kinh nghiệm và hướng phát triển đề tài 4
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Phần I. Cơ sở lí luận, thực tiễn về việc xây dựng Trường học hạnh phúc 1. Cơ sở lí luận 1.1. Các khái niệm liên quan - Ngày 22/4/2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức lễ phát động “Triển khai Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”. - Ngày 12/11/ 2019 CĐGDVN đã có Kế hoạch số 312 - CĐGDVN ngày 12 - 11- 2019 về việc Hướng dẫn và tổ chức tham gia xây dựng trường học hạnh phúc theo kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo, người lao động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. - Kế hoạch số 235 ngày 29/12/2019 của Công đoàn ngành GD & ĐT Nghệ An Về việc Hướng dẫn và tổ chức tham gia xây dựng trường học hạnh phúc theo kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo, người lao động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ chỉ đạo của các cấp, các nhà trường đã triển khai kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc. 1.2 . Các khái niệm liên quan - Hạnh phúc Theo Từ điển Bách khoa định nghĩa về hạnh phúc: “Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó mang tính trừu tượng. Hạnh phúc là một cảm xúc bậc cao, được cho rằng chỉ có ở loài người, nó mang tính nhân bản sâu sắc và thường chịu tác động của lí trí”. - Trường học hạnh phúc “Trường học hạnh phúc” là nơi mà thầy cô, học sinh, phụ huynh đều cảm thấy hạnh phúc, là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. “Trường học hạnh phúc” là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày GV và HS đến trường là một niềm hạnh phúc. 1.3. Mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc - Góp phần tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức và hành động về đạo đức, năng lực ứng xử sư phạm của đội ngũ CBGV,NV và học sinh, hướng tới xây dựng trường học hạnh phúc không chỉ là nơi cung cấp và đáp ứng các nhu cầu giáo dục mà phải là nơi tạo ra hạnh phúc góp phần tạo nên một xã hội hạnh phúc để có thể tăng trưởng và phát triển bền vững. 5
- Giúp cho CBGV, NV đang công tác trong nhà trường có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng trong việc tạo dựng, duy trì nhà trường mà ở đó học sinh, CBGV,NV được yêu thương, được tôn trọng, được an toàn được hiểu và được có giá trị; nói rộng hơn là phát triển môi trường nhà trường thân thiện, văn minh, cùng hợp tác vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh đối mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. - Hướng đến xây dựng phát triển một mô hình “Trường học Hạnh phúc” dựa trên nguyên lý trải nghiệm hạnh phúc của con người: Kết nối với bản thân - Kết nối với người khác - Kết nối với thế giới tự nhiên. Theo đó, giáo dục cho học sinh các năng lực: Tự quan tâm, quan tâm đến người khác và quan tâm đến môi trường. - Công đoàn nhà trường chủ động tổ chức và biết cách tham gia cùng với chuyên môn, các đoàn thế khác trong trường tổ chức, hướng dẫn và tạo điều kiện cho CBGV, NV thực hiện các nội dung xây dựng trường học hạnh phúc phù hợp với điều kiện thực tế tại nhà trường. 1.4. Tiêu chí để xây dựng Trường học hạnh phúc - Xây dựng Trường học có tình yêu thương Trường học có tình yêu thương và hạnh phúc là nơi mà cả thầy cô, phụ huynh và học sinh đều cảm thấy hạnh phúc. Đó là nơi mà các thầy cô tìm được niềm đam mê, nhiệt huyết giảng dạy của mình và tích cực đưa ra các phương pháp dạy học chủ động, sáng tạo, luôn hỗ trợ, giúp đỡ học sinh của mình trong quá trình học tập, thiết lập được mối quan hệ thân thiết, gắn bó và chia sẻ với học sinh. Trường học có tình yêu thương và hạnh phúc là nơi học sinh cảm thấy có hứng thú với những giờ học, hứng thú với thời gian học tập, sinh học tại trường. Không có áp lực, căng thẳng, mệt mỏi, được thỏa sức vui đùa, hòa đồng với bạn bè. Quên đi mọi vất vả để cùng nhau vượt khó trước mọi mọi hoàn cảnh. - Xây dựng Trường học an toàn Trường học an toàn là nơi không có bạo lực học đường, không có những vụ đánh nhau, xô xát, bắt nạt giữa học sinh, không có những tai nạn đáng tiếc xảy ra. Ở đó, CBNGNLĐ và học sinh được đảm bảo sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm lí, học sinh được chăm sóc, bảo vệ. - Xây dựng Trường học có sự tôn trọng Một trường học được xem là hạnh phúc khi ở đó không có những hành vi, lời lẽ vi phạm đạo đức xã hội, xúc phạm nhân phẩm, danh dự của nhà giáo. Đặc biệt, đó là nơi phải biết tôn trọng sự khác biệt, không áp đặt một cá nhân lên cái chung của tập thể. Trong ngôi trường đó, mọi thành viên đều có cơ hội để phát triển tối đa tiềm năng của bản thân, không có ai bị bỏ lại phía sau, tất cả cùng thay đổi và tiến bộ. 1.5. Nhiệm vụ xây dựng trường học hạnh phúc 6
- Công tác tuyên truyền, phổ biến đến cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về mục đích, ý nghĩa của việc Công đoàn phối hợp với chính quyền tham gia xây dựng trường học hạnh phúc. + Tuyên truyền để CBGV, NV có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng trong việc tạo dựng và duy trì nhà trường mà ở đó học sinh và CBGV, NV được yêu thương, được tôn trọng, được an toàn, được hiểu và được có giá trị; nói rộng hơn là phát triển môi trường nhà trường thân thiện, văn minh, cùng hợp tác vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. + Công đoàn nhà trường chủ động tổ chức và biết cách tham gia cùng với chuyên môn và các đoàn thể khác trong nhà trường; tổ chức, hướng dẫn và tạo điều kiện cho CBGV, NV thực hiện các nội dung xây dựng trường học hạnh phúc phù hợp với điều kiện của nhà trường. - Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi CB GV, NV và học sinh trong việc xây dựng trường học hạnh phúc, an toàn, thân thiện trong môi trường giáo dục. + Tiếp tục tuyên truyền, vận động CB-GV-NV nắm vững và tổ chức thực hiện nghiêm túc pháp luật của nhà nước, các quy định của ngành, 2 bộ quy tắc ứng xử của UBND thành phố Hà Nội, bộ quy tắc ứng xử trong trường học. + Tổ chức quán triệt lại đối với CBGV, NV các quy định của Nhà nước, của ngành về đạo đức nhà giáo, về xây dựng trường học thân thiện, an toàn, các tiêu chí của trường học hạnh phúc. + Tổ chức sinh hoạt chuyên đề về đạo đức nhà giáo, về trường học thân thiện, hạnh phúc trong sinh hoạt chuyên môn của Hội đồng sư phạm, sinh hoạt Công đoàn nhà trường hàng tháng. + Tổ chức tọa đàm trong giáo viên, học sinh và phụ huynh về trường học hạnh phúc, về sự đồng cảm, khoan dung, có mối quan hệ tích cực và sáng tạo; có khả năng, kỹ năng và sẵn sàng hợp tác và biết Chung sống chung một cách tốt đẹp (có giá trị sống và kỹ năng sống) + Tiếp tục triển khai có hiệu quả cuộc vận động “ Mỗi thầy cô giáo là tâm gương đạo đức tự học và sáng tạo” ; “ Dân chủ - kỷ cương - tình thương - trách nhiệm”’ “ Nhà giáo Hà Nội giúp đỡ học sinh khó khăn”’ “ Xây dựng nhà trường văn hóa - nhà giáo mẫu mực - học sinh thanh lịch” ; và giải thưởng “ Nhà giáo Hà Nội tâm huyết, sáng tạo” trong đó có đổi mới nội hàm và đưa ra các nội dung, tiêu chí cụ thể cho giáo viên thực hiện phù hợp với điều kiện hiện nay. + Tăng cường công tác truyền thông trên trang thông tin điện tử của nhà trường, về nội dung trường học hạnh phúc, thầy cô hạnh phúc, lớp học hạnh phúc, học sinh hạnh phúc, xã hội hạnh phúc, đất nước phồn vinh bằng các hình thức thích hợp, sinh động. 7
- Hỗ trợ CBGV, NV nâng cao kỹ năng ứng xử sư phạm ý thức đạo đức nghề nghiệp, giáo dục học sinh để thầy cô và học sinh biết lắng nghe, thấu hiểu, biết tôn trọng và được an toàn, biết chia sẻ, được ghi nhận và yêu thương + Tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo, tập huấn, chuyên đề để hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm ứng xử các tình huống sư phạm, mời chuyên gia tư vấn, nhận diện, xử lý các tình huống vi phạm các quy định đạo đức nhà giáo, vi phạm pháp luật của CBGV, NV trong lao động nghề nghiệp, về trường học hạnh phúc v.v + Tổ chức đối thoại, giải đáp, chia sẻ những kinh nghiệm, kỹ năng ứng xử sư phạm với CBGV, NV học sinh trên cổng thông tin điện tử của trường. + Xây dựng các tư liệu về tình huống sư phạm, các câu chuyện đạo đức, về truyền thống Tôn sư trọng đao, văn hóa ứng xử, kỹ năng sống v.v. + Quyết tâm xây dựng mô hình Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc, trong đó lấy tiêu chí trường học không có hiện tượng vi phạm đạo đức nhà giáo là tiêu chí chính. - Phát hiện, tôn vinh và biểu dương, khen thưởng các cá nhân và tập thể điển hình về việc xây dựng môi trường sư phạm, những tấm gương nhà giáo tận tụy , mẫu mực, có thành tích trong giảng dạy, nghiên cứu, học tập và sáng tạo để lan tỏa trong toàn trường, trong địa phương và tới cộng đồng xã hội + Tiếp tục tham gia phong trào Viết về tấm gương người tốt việc tốt, gương điển hình tiên tiến, phấn đấu mỗi tháng có 2 bài viết đăng tải website của trường và của quận, được lựa chọn những tấm gương của nhà trường để tôn vinh, tuyên dương cấp quận và cấp thành phố. + Động viên, khen thưởng kịp thời các tập thể lớp, tổ chuyên môn, các cá nhân CBGV, NV có thành tích trong phong trào xây dựng trường học hạnh phúc, trong việc triển khai thực hiện chủ đề và nhiệm vụ năm học. 2. Cơ sở thực tiễn về xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 2.1. Thực trạng chung Trong những năm qua, giáo dục đào tạo nước ta đã có nhiều cố gắng và đã đạt được nhiều thành tựu đáng trân trọng, tạo được một số nhân tố cần thiết để phát triển trong tương lai. Tuy vậy, giáo dục vẫn còn trong tình trạng yếu kém, khó khăn về nhiều mặt. Hội nghị Trung ương 2, khóa VIII của Đảng đã chỉ ra những yếu kém của giáo dục: "Giáo dục và đào tạo nước ta còn nhiều yếu kém, bất cập cả về quy mô, cơ cấu và nhất là về chất lượng giáo dục và hiệu quả giáo dục, chưa đáp ứng kịp thời những đòi hỏi lớn và ngày càng cao về nhân lực của công cuộc đổi mới kinh tế- xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa". 8
Thực tế cho thấy, các trường THPT nói chung, của trường THPT Tương Dương nói riêng chưa đáp ứng được đòi hỏi của xã hội trong thời kỳ mới, chưa thực sự ngang tầm với vị trí và nhiệm vụ được giao. Việc xây dựng môi trường giáo dục trường học tuy đã có nhiều cố gắng song chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Những hạn chế về môi trường giáo dục nhà trường đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng giáo dục. Vì vậy, xây dựng Trường học hạnh phúc là việc làm hết sức cần thiết. 2.2. Thực trạng về xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 Trường THPT Tương Dương 1 đóng trên địa bàn huyện miền núi giáp danh với Lào thuộc quốc lộ 7A với 55 năm bề dày lịch sử là địa chỉ đỏ, là trung tâm văn hóa và chính trị của vùng, là nơi khởi đầu nuôi dưỡng và chắp cánh ước mơ, từ đây bao thế hệ học trò đã trưởng thành và đóng góp công sức to lớn vào công cuộc xây dựng quê hương giàu mạnh. Mục tiêu của trường là đào tạo nguồn cán bộ và nguồn nhân lực cho các huyện miền núi trong tương lai. - Cơ cấu bộ máy nhà trường Tổng số cán bộ, giáo viên gồm 70 đồng chí biên chế và 1 hợp đồng, trong đó Ban giám hiệu gồm có 3 đồng chí, giáo viên 62 đồng chí và nhân viên là 5 đồng chí. Được chia làm 4 tổ: Toán - Tin, Tự Nhiên, Xã Hội và Văn - Ngoại Ngữ. Những đồng văn phòng được ghép vào tổ Toán - Tin, còn đồng chí phụ trách thiết bị ghép vào tổ Tự Nhiên, còn các đồng chí BGH được ghép vào tổ ứng với chuyên ngành của họ. Trong đó số lượng giáo viên nữ là 45 đồng chí chiếm 69%. Dân tộc Thái là 22 đồng chí chiếm 30%. Độ tuổi trung bình là 37 khá trẻ nên nhiệt tình trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. Tuy nhiên đội ngũ giáo viên luôn biến động, một số năm gần đây do thiếu giáo viên mỗi giáo viên phải dạy thêm giờ nhiều, giáo viên còn trẻ nên kinh nghiệm giảng dạy và giáo dục chưa nhiều. Số lượng giáo viên ở dưới xuôi lên công tác chiếm phần đông nên tính ổn định không cao. Về trình độ chuyên môn, chính trị: BGH có 3 Thạc sĩ và 3 Trung cấp chính trị; Giáo viên có 8 Thạc sĩ, 7 Trung cấp chính trị, 35 sơ cấp chính trị; Nhân viên có 3 đại học, 2 Trung cấp và không có sơ cấp chính trị - Về phía học sinh Trường THPT Tương Dương 1 có tổng số học sinh 1076 em (tính đến 18/10/2021) gồm 3 khối, mỗi khối 10 lớp. Khối 10 có 424 em, khối 11 có 312 em và khối 12 có 340 em. Trong đó dân tộc Thái chiếm 72,15%, dân tộc Mông chiếm 6,45%, dân tộc Kinh chiếm 9,14%, dân tộc Khơ mú chiếm 10,65%, dân tộc Tày Poọng chiếm 1,40%, dân tộc Hoa 0,21%. Tỉ lệ học sinh nữ chiếm 42,24%. Do trường đóng trên địa bàn miền núi nên tỉ lệ hộ nghèo và cận nghèo chiếm gần 48%. Học sinh của nhà trường cơ bản các em ngoan. Tuy nhiên chất lượng đầu vào của học sinh còn thấp so với các huyện khác. Học sinh ở phân tán trên khắp 9
địa bàn huyện, điều kiện đi lại khó khăn do đó việc duy trì sĩ số, nề nếp còn nhiều bất cập. Số lượng học sinh hộ nghèo gia tăng. Ý thức học tập của một bộ phận học sinh chưa cao, động cơ học tập chưa rõ ràng. Còn một bộ phận phụ huynh do mưu sinh nên chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em phó thác việc học tập cho nhà trường. Đội ngũ cán bộ chủ yếu đều từ dưới xuôi lên công tác và đều ở trong KTX của nhà trường, còn học sinh thì các em đến từ các bản xã nghèo, trường bị cắt nội trú nên cơ sở vật chất không đủ để các em ở nội trú mà đa số các em phải thuê nhà ở trọ của dân để sinh hoạt và học tập. Việc quản lý các em đối với nhà trường thật sự gặp nhiều khó khăn, tình trạng bỏ học diễn ra đến mức báo động. Với đặc thù của môi trường như vậy nên công việc của giáo viên, công nhân viên nhà trường cũng khác với các trường THPT khác trong tỉnh. Ngoài những giờ lên lớp trên bục giảng, chúng tôi còn là những người anh, người chị, người cha người mẹ quản lý, chăm sóc các em, dạy các em những kĩ năng cuộc sống khi xa gia đình, là người bạn cùng các em tâm tình, sẻ chia. Trong đại dịc đang diễn biến phức tạp, chúng tôi luôn có mặt kịp thời khi các em cần, xem các em học sinh là con, là em, xem ngôi trường là ngôi nhà thứ hai của mình. Với môi trường như vậy, mọi hoạt động của nhà trường đều hướng đến mục tiêu chung đó là xây dựng một ngôi trường thân thiện, hạnh phúc. Tất cả luôn bên nhau, yêu thương, sẻ chia, đoàn kết để cùng hướng đến thực hiện nhiệm vụ: “Đào tạo nguồn cán bộ cho đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh nhà”, “Xây dựng Trường THPT Tương Dương 1 là trung tâm chất lượng cho giáo dục huyện miền núi Tương Dương Nghệ An. Phần II. Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay 1. Thành lập Ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học hạnh phúc” 1.1. Mục đích Thành lập Ban chỉ đạo xây dựng “Trường học hạnh phúc” của Trường THPT Tương Dương 1 để tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng “Trường học hạnh phúc”. 1.2. Cách thức thực hiện Sau khi nhận được công văn của công đoàn ngành , cấp ủy, lãnh đạo nhà trường đã triển khai và nhanh chóng thành lập Ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học hạnh phúc” Trường THPT Tương Dương 1. Thành viên của Ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học hạnh phúc” bao gồm: cấp ủy, lãnh đạo nhà trường, Chủ tịch công đoàn, Bí thư đoàn thanh niên, các tổ trưởng, Ban đại diện hội cha mẹ học sinh. Nhiệm vụ của Ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học hạnh phúc”: lên kế hoạch tổng thể, hoạt động trong từng tuần, từng tháng, trong năm học. Phân công nhiệm vụ cho các bộ phận thực hiện. Tổ chức thực hiện các hoạt động, lắng nghe 10
tâm tư nguyện vọng, ý kiến của CBNGNLĐ và học sinh trong toàn trường. Kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả hoạt động theo từng quý, từng kì và từng năm. Bổ sung, điều chỉnh kế hoạch hoạt động. Chế độ làm việc của Ban chỉ đạo Xây dựng “Trường học hạnh phúc”: Mỗi tháng họp một lần vào ngày thứ 2 của tuần đầu tiên để triển khai kế hoạch và đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm và bổ sung kế hoạch hoạt động; Lập trang thông tin điện tử để tuyên truyền, liên lạc… Ban chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch dựa trên 3 tiêu chí đã được cụ thể hóa: Tiêu chí 1 - Về Môi trường nhà trường và phát triển cá nhân; Tiêu chí 2 - Về Dạy và học; Tiêu chí 3 - Về các mối quan hệ trong nhà trường. Có phương pháp thực hiện trong từng tiêu chí và phải bám sát yêu cầu của một trường học hạnh phúc đó là “Yêu thương, an toàn và tôn trọng”. 1.3. Kết quả đạt được Với việc kịp thời thành lập Ban chỉ đạo “Xây dựng trường học hạnh phúc” của Trường THPT Tương Dương 1, định hướng xây dựng, kế hoạch hoạt động đã được triển khai và thực hiện rất nhịp nhàng, hiệu quả. Một số hoạt động tuy mới, phương pháp thực hiện có sự thay đổi nhưng dưới sự hướng dẫn, tổ chức của Ban chỉ đạo các CBNGNLĐ và học sinh đã từng bước thực hiện và mang lại hiệu quả thiết thực. Các hình thực tổ chức, cách thức thực hiện đều dựa trên các tiêu chí mà kế hoạch đề ra Sau mỗi hoạt động đều có Ban chỉ đạo đánh giá, ghi nhận kết quả, có biểu dương khen thưởng và rút kinh nghiệm. Cùng với sự chỉ đạo sát sao và truyền cảm hứng của Ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học hạnh phúc” , trong 2 năm qua Trường THPT Tương Dương 1 đang có những định hướng và bước đi đúng đắn, có nhiều chuyển biến tích cực, toàn diện. Đang dần khẳng định được vị trí của ngôi trường chất lượng cao của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh nhà, là địa chỉ tin yêu của đồng bào dân tộc thiểu số thuộc huyện Tương Dương Nghệ An. Là Mái nhà chung tràn ngập tình yêu thương, niềm hạnh phúc của CBNGNLĐ và các em học sinh. 2. Xây dựng lớp học, trường học yêu thương, thân thiện 2.1. Mục đích Tạo ra một không khí yêu thương, hòa đồng, thân thiện giữa các thành viên trong lớp học, trường học để tất cả mọi học sinh đều cảm nhận mình được quan tâm, sẻ chia, là một thành viên của một gia đình lớn. Mối quan hệ giữa giáo viên với học sinh trong lớp, trong trường phải thực sự gần gũi, thân thiện là tiêu chí đầu tiên để thực hiện mục tiêu xây dựng Trường học hạnh phúc. Cùng nhiều hoạt động khác, hoạt động xây dựng môi trường lớp học yêu thương, thân thiện giúp học sinh hình thành và phát triển các kĩ năng ban đầu, cơ 11
bản và cần thiết phù hợp với sự phát triển chung của học sinh. Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tham gia các hoạt động tập thể, kĩ năng nhận thức.., góp phần hình thành và phát triển tính tích cực, tự giác, tinh thần tập thể cho học sinh. Trên cơ sở đó bồi dưỡng cho học sinh thái độ đúng đắn, tinh thần trách nhiệm chung với công việc của tập thể. Để giúp học sinh lĩnh hội tốt các kiến thức kỹ năng để trở thành những con người phát triển toàn diện thì mỗi giáo viên không chỉ tổ chức các hoạt động dạy học mà còn phải tích cực tổ chức các hoạt khác, đặc biệt cần quan tâm đến hoạt động xây dựng lớp học thân thiện. Thông qua hoạt động này sẽ tạo hứng thú cho quá trình dạy học, các em sẽ được trao đổi thông tin, được củng cố, khắc sâu, mở rộng kiến thức các môn học. Qua đó góp phần không nhỏ vào việc rèn luyện tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, lòng nhân ái, tình yêu thương bạn bè, tinh thần tập thể. 2.2. Cách thức thực hiện: Trong quá trình xây dựng lớp học, trường học yêu thương, thân thiện, chúng tôi đã có nhiều phương pháp, cách thức thực hiện, sau đây là một số cách làm hay, đã mang lại hiệu quả thiết thực trong năm học qua tại Trường THPT Tương Dương 1: 2.2.1.Trang trí lớp học, trường học thân thiện Hoạt động này do GVCN phối hợp với các tổ chức đoàn thể như Đoàn thanh niên và Công đoàn nhà trường. thực hiện ở các lớp: tổ chức cho học sinh trang trí lớp học theo chủ đề, chủ điểm hoặc theo sở thích của các em; Tôn tạo bồn hoa, cây cảnh tạo nên cảnh quan môi trường nhà trường xanh - sạch - đẹp; khuyến khích các em tham gia thể thao để nâng cao sức khỏe và thích ứng, linh hoạt, an toàn và khống chế dịch bệnh covi 19 hiệu quả … + Trang trí lớp học theo chủ đề: hoạt động này do Đoàn trường phát động vào đầu năm học, GVCN hướng dẫn, tổ chức cho học sinh lớp mình phụ trách thực hiện Khuyến khích trang trí các góc mỹ thuật, góc học tập, góc trưng bày sản phẩm, góc lưu niệm… Các chủ đề mà Đoàn trường phát động cho các lớp thực hiện theo từng dịp thi đua. Các sản phẩm đều do các tự sáng tạo từ các phế liệu góp nhặt được. + Trồng thêm cây xanh cho lớp học, trường học. Cây xanh góp phần tô điểm cho khung cảnh thêm xanh, sạch, mát mẻ, giúp giáo viên và học sinh giảm bớt căng thẳng, tâm hồn thoải mái, giúp học sinh, giáo viên được hít thở không khí trong lành một cách nhẹ nhàng, bảo vệ sức khỏe vừa để góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, tạo môi trường thuận lợi cho việc học tập và sinh hoạt tại trường. Nên chọn các loại cây gần gũi, có thể trồng được trong nhà như trầu bà, các giống cây thủy canh …trồng trong các chai thạch bích treo trên của sổ lớp học. 12
+ Trang trí các mảng hoạt động của lớp bằng hình ảnh các hình ảnh các em tự vẽ và trang trí do các giáo viên hướng dẫn phù hợp với đặc thù ttừng môn học + Tôn tạo bồn hoa, cây cảnh, vườn hoa và cây ăn quả tạo nên cảnh quan môi trường nhà trường xanh - sạch - đẹp. Hoạt động này do các tổ chức đoàn thể như Đoàn thanh niên và Công đoàn nhà trường tổ chức, phát động và triển khai vào các đầu năm học luôn. Mỗi lớp được giao phụ trách trồng và chăm sóc mỗi bồn hàng ngày. Đến dịp 20/11 và 26/3 Đoàn trường sẽ tổ chức chấm điểm thi đua. Trong hai năm học 2020 - 2021, 2021 - 2022, tổ chức Công đoàn và Đoàn thanh niên đã phát động các phong trào trồng cây xanh trong trường, đó là phong trào trồng vườn cây ăn quả, phong trào trồng hoa nhân dịp tết Nguyên Đán và vườn hoa nữ công. Sau tết Công đoàn các GVCB sống tại địa phương ủng hộ các loại cây hoa và cây ăn quả như đào, quất, hồng , …để bổ sung thêm vườn hoa và vườn cây ăn quả của công đoàn nữ công thêm phong phú. Sau khi phát động các phong trào trồng cây, các giáo viên và học sinh toàn trường đã hưởng ứng rất nhiệt tình. Một số khu vực của trường trước đây là góc khuất cây dại mọc, hoặc để trống, nay đã được cải tạo lại thành các bồn hoa, các vườn ăn quả, vườn rau của các giáo viên ở KTX, đặc biệt những bông hoa rực rỡ với đầy đủ các màu sắc vươn lên trong khuôn viên nhà trường ở mọi ngõ ngách, kể cả góc khuất đã tạo nên một không gian tươi vui, thân thiện, đầy sức sống. Hoạt động này vừa tạo được cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp vừa tạo được niềm vui , niềm yêu thích cho giáo viên và các em học sinh. Đặc biệt các em học sinh vừa được chăm sóc cây cảnh, vừa được nâng niu, ngắm nghía những bông hoa đầy hương sắc. Đây là những góc không gian thư giãn của các em sau mỗi giờ học trên lớp, là nơi cho giáo viên và học sinh chụp ảnh lưu niệm ... Nhìn những nụ cười rạng rỡ, đầy niềm vui và sự thân thiện mỗi khi các em chăm sóc, ngắm nghía bồn hoa, cây cảnh, các em thực sự hạnh phúc với mái ấm nhà trường. 2.2.2. Xây dựng thư viện sách, phòng học thông minh hiện đại, xanh, thân thiện Trong thời kì bùng nổ thông tin thông qua các trang mạng xã hội, thông qua các phương tiện điện tử như máy tính, điện thoại, Ipats… lãnh đạo Trường THPT Tương Dương 1 với mong muốn duy trì thói quen đọc sách cho giáo viên và học sinh, một thói quen tốt có thể rèn luyện nhiều kĩ năng mềm cho học sinh lại vừa tạo được không gian gần gũi, thân thiện giữa các thành viên trong nhà trường. Với sự năng động sáng tạo, linh hoạt của lãnh đạo nhà trường, trong năm học 2021 - 2022 nhà trường đã đặt về nhiều đầu sách hay, phù hợp với nhu cầu tìm hiểu của giáo viên và học sinh toàn trường. Nhà trường cũng đã huy động được nguồn thu hạn hẹp từ các tổ chức, phụ huynh giáo viên cán bộ, các thế hệ cựu học sinh cũ để trang bị các thiết bị hiện đại như Ti vi, máy chiếu, kết nối mạng, hỗ trợ sim thẻ giúp giáo viên và học sinh giảng dạy, học tập, khai thác thông tin và làm chủ công nghệ thông tin trong giai 13
đoạn dịch covi 19 vừ phải dạy trực tiếp và vừ phải dạy trực tuyến như hiện nay . Điều này cũng chính là động lực tập thể giáo viên và học sinh phấn đấu nỗ lực học hỏi để tiếp cận công nghệ thông mới, sẵn sàng linh hoạt thích ứng, an toàn và khống chế dịch bệnh hiệu quả 2.2.3. Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện giữa các thành viên trong lớp, trong trường Việc giáo dục đạo đức, giá trị và kỹ năng sống của các em không chỉ không là nhiệm vụ riêng của nhà giáo dục mà cần sự hợp tác rất lớn từ gia đình và xã hội. Nên trong cuộc họp phụ huynh đầu năm học GVCN thống nhất với phụ huynh hợp tác chặt chẽ trong việc giáo dục học sinh, thường xuyên trao đổi thông tin với nhau về tình hình học tập và rèn luyện của học sinh, kịp thời tác động khi cần thiết. Những tiết sinh hoạt lồng ghép chủ đề thực sự rất hiệu quả, nhất là đối với học sinh Trường THPT Tương Dương 1. Các em sống xa gia đình, rất cần được quan tâm, yêu thương, rất cần được rèn luyện các kĩ năng trong cuộc sống. Thông qua các tiết sinh hoạt lớp, với các chủ đề như yêu thương, sẻ chia; trung thực, vị tha;… thực sự các em đã quan tâm đến nhau, chia sẻ cho nhau những niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống. Các em biết sâu sắc hơn giá trị của tình yêu, tình thương, tình mẫu tử, lòng biết ơn. Các thành viên trong nhà trường bao gồm giáo viên, học sinh, cán bộ quản lí, nhân viên… Có nhiều cách thức để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên trong nhà trường như; tổ chức sinh nhật cho giáo viên và học sinh ở KTX, quan tâm đến hoàn cảnh, đời sống của nhau, cùng nhau ăn cơm, nói chuyện trao đổi, cùng nhau làm việc, học tập, giải trí, cùng nhau; tổ chức các buổi đối thoại giữa cán bộ quản lí với CBGV với học sinh… Sau đây chúng tôi xin đưa ra một số cách thức mà chúng tôi đã thực hiện tại trường THPT Tương Dương 1 và đã đạt được hiệu quả đó là xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên trong nhà trường. Chủ tịch công đoàn sẽ theo dõi và tập hợp ngày sinh của những đoàn viên công đoàn, nhân dịp cuộc họp đầy đủ toàn cơ quan sẽ được nêu tên và gửi lời chúc ấm áp tới từng cá nhân theo quý. Chuẩn bị một chút ít hoa quả để động viên và khích lệ tinh thần đoàn kết tập thể. và việc làm này cũng sẽ lan tỏa ra các giáo viên chủ nhiệm đối với lớp học của mình. Đoàn trường kết hợp với công đoàn tổ chức các hoạt động "vui khỏe bổ ích" như bóng chuyền, nhảy, âm nhạc … Cuối năm nhà trường kết hợp với công đoàn tổ chức tự nấu ăn bữa cơm tất niên sum vầy ấm cúng. Các giáo viên bản địa sẽ chế biến những món ăn của dân tộc miền núi, ngon, sạch và nguyên liệu đều do người dân đi kiếm ở trong rừng như măng, rau dún, trứng kiến, … để giới thiệu cho các giáo viên trẻ miền xuôi thưởng thức. 14
2.2.4. Sử dụng các ngôn ngữ yêu thương để khuyến khích, động viên học sinh. Việc sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp trong môi trường nhà trường được xem là quan trọng và tối ưu nhất. CBNGNLĐ có thể bằng ngôn ngữ của mình (đó có thể là ngôn ngữ lời nói, ngôn ngữ cơ thể…) để giao tiếp với học sinh trên lớp và ngoài giờ học. - Trong các buổi họp cơ quan, các giờ chào cờ, cán bộ quản lí sử dụng ngôn ngữ biểu cảm, tăng tính động viên khích lệ. Tránh tối đa việc sử dụng ngôn ngữ mạt sát, mắng nhiếc, phê bình đối với giáo viên và học sinh. - GVCN và giáo viên bộ môn chính vì thế trong các tiết học trên lớp Giáo viên lồng ghép sự hài hước chân thành vào trong tiết học bằng lời nói, biểu cảm, hành động của giáo viên. Cụ thể, khi các học sinh mắc lỗi khi đang nói, thay vì cắt ngang hay sửa lại, tôi thường làm gương mặt khôi hài (gương mặt cực kì sốc đối với những lỗi lớn như sử dụng sai thì của động từ…), điều đó giúp các học sinh nhìn ra được lỗi của mình nhưng sẽ giảm bớt áp lực để họ “sửa sai”. - Trong giờ học, giáo viên luôn động viên và khích lệ học sinh trả lời vì một số học sinh trong lớp khả năng tiếp thu kiến thức chậm nên luôn có tâm lý lo lắng mỗi khi giáo viên đặt câu hỏi, không giám phát biểu ý kiến vì sợ sai, nắm bắt được tâm lý đó chúng tôi luôn động viên và khích lệ học sinh trả lời và GV nói rằng “ các em cứ mạnh dạn lên bảng, có như vậy mới tiến bộ được”. - CBNGNLĐ nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em chưa làm được hoặc làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm thui chột đi sự tích cực chủ động ở các em. Ngược lại nhận được sự khích lệ, động viên và khen ngợi đúng lúc của thầy cô giáo sẽ là nguồn động lực lớn để các em thay đổi theo hướng tích cực. Hãy để học sinh cảm nhận được sự tin tưởng của thầy cô dành cho mình. Mỗi lời nói, mỗi hành động, tác phong cũng như cách cư xử của Thầy cô trên lớp sẽ có tác động không nhỏ đến nhận thức và tình cảm của học sinh. - Giáo viên biết cách lắng nghe học sinh, đặc biệt là những học sinh cá biệt. Giáo viên cần quan tâm, động viên, giáo dục nhẹ nhàng tránh việc làm tổn hại đến thân thể và nhân phẩm học sinh. 2.3. Kết quả đạt được Trong hai năm học 2020 - 2021 và năm học 2021 - 2022, với nhiều phong trào phát động để xây dựng lớp học yêu thương, trường học yêu thương. Đã xây dựng nâng cấp sân trường khang trang sạch đẹp, tôn tạo lại 1 phòng thư viện ngăn nắp gọn gàng và 2 phòng thí nghiệm khang trang, 1 phòng tin học và 1 phòng học tiếng anh được lắp 46 máy vi tính hoạt động tốt. Trang trí 30 lớp học đảm bảo an toàn có lắp tivi kết nối mạng interet đầy đủ đảm bảo cho việc học và dạy vừ trực tiếp vừa trực tuyến.nhà trường còn lắp 10 mắt camera và có bảo vệ giám sát 15
thương xuyên để đảm bảo đảm an ninh. Có nhiều lớp các em đã tự tạo ra những góc sáng tạo, góc mĩ thuật rất ấn tượng. Một vườn cây ăn quả và 1 vườn hoa đầy đủ sắc màu do chị em nữ công công đoàn tôn tạo và chăm sóc hàng ngày. Bên đoàn thanh niên cũng cho các lớp tôn tạo mỗi lớp 1 bồn hoa ở trước văn phòng, cổng trường, gốc cây…Ngoài nhà đa chức năng ra, sân KTX và sân trường đều tận dụng làm 4 sân bóng chuyền cho GVCB và các em hs tham gia thể dục thể thao rèn luyện sức khỏe hàng ngày sau mỗi buổi cuối chiều. Tất cả các công trình này đã tạo được cảnh quan môi trường thân thiện, yêu thương, gần gũi, hiện đại, tạo mọi điều kiện cho CBNGNLĐ và học sinh luôn có tâm lí thoải mái, vui vẻ, hạnh phúc khi đến trường. Đảm bảo đạt hiệu quả cao nhất trong các hoạt động giáo dục. Đây cũng là một trong những nét cảnh quan đặc trưng của môi trường miền núi, hoàn toàn khác biệt với các trường THPT ở miền xuôi. Hơn 1 ngàn học sinh và 70 giáo viên cán bộ là một khối đoàn kết thống nhất trong ngôi nhà chung ấm áp, nghĩa tình. 3. Phối hợp và gắn kết giữa học sinh, giáo viên, nhân viên với các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường để kết nối yêu thương 3.1. Mục đích Sự gắn kết giữa các thành viên trong nhà trường sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp tạo nên sự đoàn kết, đồng lòng. Đây chính cơ sở để tạo nên một ngôi trường hạnh phúc. Có sự phối hợp, gắn kết giữa các thành viên sẽ giúp các thành viên trong nhà trường tôn trọng bản thân và người khác, biết cách hợp tác, xây dựng và duy trì tình đoàn kết, suy nghĩ tích cực, hoàn thiện nhân cách, biết tạo dựng cho mình cuộc sống hạnh phúc. Ở hoạt động này, vai trò của lãnh đạo, cấp ủy nhà trường rất quan trọng, lãnh đạo nhà trường phải làm sao để thông qua các hoạt động các thành viên trong nhà trường bày tỏ chia sẻ tâm tư, tình cảm và tự nhận xét, đánh giá nhau thẳng thắn tích cực, lãnh đạo nhà trường phải là cầu nối để gắn kết các thành viên, giúp các CBNGNLĐ và học sinh giải quyết những vấn đề của cuộc sống hàng ngày trên lớp học, ở nhà trường trong tình yêu thương và sự gắn kết như ở nhà. Đây cũng là một hoạt động để phát triển các kỹ năng cơ bản, phát triển được mọi mặt về trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ, sức khỏe, thể chất cho CBNGNLĐ và các em học sinh, GVCN chính là cầu nối tổ chức các hoạt động cho các học sinh lớp mình phụ trách. 3.2. Cách thức thực hiện. Để thực hiện được hoạt động kết nối yêu thương, các thành viên trong nhà trường phải vào cuộc và thực hiện tích cực ở tất cả các bộ phận: bắt đầu từ các em học sinh, đến các giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm, các cán bộ quản lí, các nhân viên quản sinh, nhân viên phục vụ cho đến các tổ chức đoàn thể lớn trong nhà trường như Đoàn thanh niên, tổ chức Công đoàn. Hơn thế nữa các nhân và tổ chức 16
phải có sự phối hợp, gắn kết thực sự, để hướng đến một mục tiêu chung đó là gắn kết yêu thương. 3.2.1. Giúp đỡ, chia sẻ với học sinh và cán bộ, nhà giáo, người lao động có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn Chia sẻ, giúp đỡ học sinh, CBNGNLĐ là việc làm thường xuyên và rất cần thiết trong môi trường giáo dục. Ở hoạt động này, các tổ chức đoàn thể như Đoàn thanh niên và tổ chức công đoàn nhà trường luôn kề vai sát cánh cùng học sinh và cán bộ, giáo viên, người lao động. Đối với CBNGNLĐ trong nhà trường tổ chức công đoàn ngoài những hoạt động phong trào được tổ chức thường xuyên trong năm, tổ chức công đoàn luôn quan tâm thăm hỏi, động viên kịp thời với cán bộ, giáo viên , thân nhân gia đình các thầy cô giáo và người lao động trong trường. Đặc biệt , mỗi độ xuân về, là một trong những dịp để công đoàn nhà trường phát huy truyền thống tương thân tương ái sẻ chia. Hưởng ứng chương trình "xuân yêu thương, tết sum vầy", ngoài những phần quà hỗ trợ học sinh nghèo, cán bộ giáo viên có hoàn cảnh khó khăn, công đoàn còn trao quà mừng yến lão các cụ thân sinh của giáo viên các bộ, trao quà cho người thân bị bệnh, đau lâu ốm dài của cơ quan nhân dịp xuân tới. Trường THPT Tương Dương 1 thực sự là một gia đình lớn tràn ngập tình yêu thương và tiếng cười. Đối với học sinh, tổ chức Đoàn thanh niên đã quan tâm đến các thành viên có hoàn cảnh đặc biệt, những em thuộc hộ nghèo,… hàng tháng, hàng quý tổ chức thăm hỏi, động viên. Một việc làm rất thiết thực và ý nghĩa trong nhiều năm qua đó là Đoàn thanh niên đã tổ chức đến thăm hỏi, tặng quà hỗ trợ cho rất nhiều gia đình học sinh tại các vùng sâu, vùng xa, xã bản khó khăn. Món quà tuy không lớn nhưng là động lực tinh thần cho các em học sinh, thể hiện sự quan tâm, gắn kết giữa giáo viên và học sinh, giữa nhà trường và phụ huynh. Tổ chức đoàn thanh niên nhà trường cũng đã liên hệ với các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm để xin hỗ trợ cho một số học sinh bị bệnh hiểm nghèo. Đặc biệt trong năm qua, nhà trường đã có sự quan tâm đặc biệt đến các em học sinh nghèo vươn lên trong học tập, đạt thành tích cao trong kì thi tốt nghiệp, đại học. Đây là một sự khởi sắc mới, những món quà ý nghĩa có giá trị rất lớn về kinh tế giúp các em vượt qua phần nào hoàn cảnh khó khăn, nhân lên niềm vui, niềm hạnh phúc khi đỗ vào các trường đại học đồng thời thể hiện sự quan tâm của nhà trường, của các doanh nghiệp các nhà hảo tâm đối với học sinh là con em đồng bào dân tộc vùng cao. Đoàn trường vận động hỗ trợ thăm hỏi các em bị F0 phải cách li và có bố mẹ đi làm ăn xa bị mắc kẹt trong vùng dịch covid. Miễn giảm các đóng góp và hỗ trợ mua điện thoại để sẵn sàng ứng phó học online khi dịch có thể bùng phát. Các giáo viên trẻ nhiệt huyết sẵn sàng giúp đỡ các em học tập và sử dụng công nghệ thông tin trong việc học và làm đề thi trên hệ thống MLS. 17
3.2.2. Học sinh và cán bộ, nhà giáo, người lao động tôn trọng, lắng nghe, thấu hiểu và chủ động xây dựng các mối quan hệ tích cực, tốt đẹp CBNGNLĐ luôn là tấm gương, đầu tàu trong mối quan hệ với đồng nghiệp, với học sinh, với phụ huynh. Trong giao tiếp thể hiện đạo đức, tác phong chuẩn mực. Luôn quản lí cảm xúc tiêu cực, không để xảy ra hiện tượng xúc phạm đồng nghiệp, học sinh và phụ huynh bằng lời nói, hành động tiêu cực, bạo lực. Tôn trọng lắng nghe, thấu hiểu và chủ động xây dựng các mối quan hệ tích cực, tốt đẹp trong và ngoài nhà trường. Cụ thể là chúng tôi đã xây dựng được môi trường giáo dục lành mạnh, không có tệ nạn xã hội, không có bạo lực học đường. Để thấu hiểu CBNGNLĐ và học sinh, mỗi tháng 1 lần, lãnh đạo nhà trường tổ chức một buổi đối thoại với toàn thể các thành viên trong toàn trường. Các thành viên trong Ban xây dựng Trường học hạnh phúc thường xuyên phối hợp với tổ tư vấn tâm lí trao đổi, trò chuyện, chia sẻ với học sinh ở từng lớp sau mỗi giờ học. Từ các buổi đối thoại, trò chuyện này, chúng tôi nắm bắt được tâm tư, tình cảm của CBNGNLĐ và các em học sinh. Từ đó có những ứng xử phù hợp, hiệu quả, tránh được các hiện tượng đáng tiếc xảy ra. 3.2.3. Đổi mới các tiết học và tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề Đổi mới tiết sinh hoạt lớp, tăng cường giáo dục đạo đức, giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh Tiên học lễ, hậu học văn - Giáo viên nên coi trọng việc rèn luyện đạo đức của học sinh trước khi truyền thụ kiến thức. Dạy các em biết lễ phép với người lớn, kính trên nhường dưới, tôn trọng thầy cô giáo, hòa đồng, giúp đỡ bạn bè…thực hiện tốt nội quy của trường và của lớp đề ra. Rèn luyện kỹ năng sống có ý nghĩa rất lớn đối với học sinh cấp 3 lứa tuổi có những chuyển biến phức tạp về tâm sinh lý. Để xây dựng một lớp học hạnh phúc ngay khi nhận lớp chủ nhiệm giáo viên đã tiết hành: Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh đầy đủ, đây có thể là một trong những nội dung then chốt trong việc xây dựng lớp học thành một khối thống nhất vừa vui vẻ, gần gũi vừa có kỷ cương nề nếp chuẩn mực. Bởi khi hiểu được hoàn cảnh của từng học sinh. Tìm hiểu thái độ, tâm lý học của học sinh thông qua việc trò chuyện để sắp xếp chỗ ngồi, phân công nhiệm vụ theo từng sở trường, sở thích, ước mơ của học sinh nhằm cổ vũ phát huy, khơi gợi tính sáng tạo, niềm đam mê, sự tự tin của các em. Xây dựng nội qui thi đua lớp học ( thông qua buổi sinh hoạt đầu năm) Để tiết sinh hoạt lớp trở nên phong phú, ý nghĩa và tích cực hơn. Ngoài việc nhận xét tình hình hoạt động của lớp, triển khai kế hoạch mới, chúng tôi dành nhiều thời gian cho việc tổ chức các hoạt động vừa vui vẻ vừa bổ ích. Mỗi ngày chúng tôi dành 15 phút đầu giờ để gặp gỡ các em. Việc đầu tiên là điểm danh sĩ số, tìm hiểu tâm trạng của mỗi em, nếu có em nào gặp khó khăn của bản thân hoặc gia 18
đình thì giáo viên kịp thời động viên và tìm cách giúp đỡ để học sinh luôn thấy thầy cô và bạn bè là chỗ dựa tinh thần lớn mỗi khi gặp khó khăn, sau đó là hoạt động khởi động mỗi ngày học. Đầu tiên tôi lập kế hoạch sinh hoạt (Sinh hoạt 15 phút đầu giờ, sinh hoạt cuối tuần) theo từng tuần, từng tháng vào thời gian cụ thể nào, giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống nào. Tiếp đến là xây dựng nội dung kịch bản, phân công nhiệm vụ, duyệt phần chuẩn bị của học sinh rồi tiến hành sinh hoạt. Các buổi sinh hoạt có tổ chức với nội dung phong phú: các trò chơi khởi động, câu đố vui, các trò chơi phỏng theo các game show truyền hình đặc sắc, hay đơn giản là nghe và cảm nhận một bài hát, một mẩu chuyện hay một đoạn phim… tổ chức diễn đàn để các em nêu lên cảm nhận, bài học hay ý nghĩa của mình về những gì mình được nghe, đã đọc và được thấy. Cho các em xem những video về tấm gương người tốt việc tốt trong cuộc sống để các em hiểu hơn về giá trị của cuộc sống, quý trọng những gì mình đang có, nuôi dưỡng sự biết ơn và sự bao dung, lòng thương cảm. Trong đó tôi đề việc nuôi dưỡng lòng biết ơn thì học sinh sẽ có động lực rất lớn để học tập tốt và trở thành con người có nhân cách tốt đẹp. 3.2.4. CBNGNLĐ và học sinh cùng hưởng ứng, tham gia tích cực các phong trào do các tổ chức trong và ngoài nhà trường phát động. Ngoài ra, giáo viên luôn động viên và khích lệ cùng các em tham gia các hoạt động ngoại khóa do các Đoàn thanh niên, Công Đoàn…tổ chức, sát cánh với các em trong các phong trào văn hóa, văn nghệ, Thể dục thể thao nhân ngày 20/11, 26/3…Các em được trải nghiệm, được vui chơi, được hợp tác và chia sẻ từ đó sẽ hiểu, yêu thương nhau, xây dựng một tập thể lớp đoàn kết, hạnh phúc. Qua các buổi sinh hoạt lớp hay các hoạt động cùng với lớp giáo viên lắng nghe, cảm thông, hiểu được tính cách, tâm tư, tình cảm của các em và thấy được điều tốt đẹp trong chính mỗi học sinh và yêu mến các em hơn. Sự tiến bộ của các em hằng ngày qua cách cư xử, lời nói và thái độ trong giờ học sẽ tạo động lực cho mỗi giáo viên mỗi khi đến lớp. Từ đó giáo viên có thể dễ dàng định hướng sửa chữa lỗi lầm khi phạm lỗi, giải quyết vấn đề theo hướng tích cực. Ngược lại học sinh được tham gia các buổi sinh hoạt sinh động, hiểu được giá trị sống tốt đẹp sẽ là kim chỉ nam cho những hành động đúng đắn. Các em được trang bị đầy đủ kỹ năng sống sẽ biết bảo vệ bản thân, có khả năng hòa nhập với cuộc sống trong mọi hoàn cảnh…không còn bị stress, biết cách quản lý cảm xúc, giải quyết các vấn đề tránh xảy ra bạo lực học đường. Khi đó cả thầy và trò sẽ muốn đến lớp mỗi ngày, đó là hạnh phúc. 3.3. Kết quả đạt được Từ năm học 2020 - 2021 đến năm học 2021 - 2022, sau khi áp dụng các biện pháp xây dựng lớp học thân thiện tại trường THPT Tương Dương 1, chúng tôi đã gặt hái được những kết quả đáng khích lệ: Học sinh đã phát huy được tính tương thân tương ái, tích cực, chủ động và sáng tạo trong học tập, mạnh dạn bày tỏ ý kiến và chia sẻ về tâm tư nguyện vọng của mình trong học tập và cả về gia 19
đình. Tích cực giúp đỡ bạn trong việc học tập trực tuyến kết hợp với trực tuyến trong giai đoạn dịp dịch bùng phát . Thực hiện có hiệu quả mô hình học tập như “Đôi bạn cùng tiến”, nhóm học tập ở lớp cũng như ở nhà; Lớp học được trang trí sạch đẹp, khoa học, có nhiều cây xanh, an toàn, thân thiện, sáng tạo. Đặc biệt với cách thức trang trí cây xanh và các vật dụng gần gũi như giá sách, tranh, ảnh… đã tạo cho không gian các lớp học và không gian nhà trường gần gũi thân thiện như một ngôi nhà nhỏ thân yêu. 98% học sinh các lớp thực hiện tốt các hoạt động chung, chấp hành tốt nội quy nhà trường và lớp học. Nhiều em biêt tự tay làm những món quà tặng cho thầy cô, người thân, bạn bè. Tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, các hoạt động trải nghiệm của lớp của trường. Các tập thể lớp thực sự đoàn kết, yêu thương, sẻ chia. Với những nỗ lực của thầy và trò trong việc thay đổi cách thức tổ chức, cách thức hoạt động nhằm hướng đến xây dựng ngôi trường hạnh phúc, đầy tình yêu thương, tràn ngập tiếng cười… Trong 2 năm qua với sự phối hợp nhịp nhàng của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nhà trường chúng tôi đã tổ chức được các cuộc đối thoại giữa lãnh đạo nhà trường và CBNGNLĐ và học sinh. Thông qua các cuộc đối thoại này thu thập được hàng trăm ý kiến đề xuất, xây dựng. Các giáo viên chủ nhiệm cũng đã xây dựng được hệ thống chủ đề sinh hoạt lớp phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện môi trường nội trú. Đây là chuỗi các chủ đề mới, thiết thực rất hiệu quả trong việc kết nối yêu thương giữa các thành viên trong lớp, trong trường. Trong 2 năm có hơn 100 lượt thăm hỏi, tặng quà cho CBNGNLĐ và học sinh trong toàn trường và 34 lượt thăm hỏi , tặng quà gia đình các em học sinh ở vùng sâu vùng xa xã bản khó khăn. Để trao yêu thương Nhà trường, công đoàn, đoàn thanh niê và đại diện hội cha mẹ học sinh đã phối hợp thăm hỏi động viên các gia đình GVCB bị ảnh hưởng dịch covid và hơn 200 suất cơm đc chia thành 5 đợt đã trao tới các em học sing đang cách li tại KTX nhà trường và trạm thu dung F0 của huyện. Cứ vào dịp cuối năm đoàn trường lại tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho đoàn viên thanh niên thi gói bánh chưng và sản sẩm sẽ được trao cho bệnh nhân nghèo đang điều trị ở trung tâm y tế huyện nhà. Những tình cảm chân thật đầy cảm xúc mà học sinh, phụ huynh gửi đến để bày tỏ tình cảm thương mến, lòng biết ơn đối với giáo viên, nhân viên nhà trường. Và quan trọng hơn hết tình yêu thương luôn tràn ngập trong ngôi trường đầy tình nghĩa thầy trò. Các thầy cô giáo, các cán bộ giáo viên và các em học sinh xem mái ấm ngôi nhà là mái ấm thứ hai của mình, nơi luôn tràn ngập tiếng cười và niềm vui lan tỏa yêu thương. 4. Giáo dục học sinh bằng phương pháp kỉ luật tích cực để phát triển phẩm chất năng lực, các kĩ năng mềm để tự bảo vệ mình và thích ứng với môi trường xung quanh 4.1. Mục đích 20