Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Nâng cao hiệu quả dạy học trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh lớp 10 THPT

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:74

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm nghiên cứu và nêu ra những giải pháp sử dụng trò chơi trong tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Nâng cao hiệu quả dạy học trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh lớp 10 THPT

NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VÀ ĐỊNH HƯỚNG CHỌN NGHỀ CHO HỌC SINH LỚP 10 THPT PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Trải nghiệm, hướng nghiệp là bộ môn bắt buộc được đưa vào dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, với chương trình được tiến hành từ lớp 1 đến lớp 12. Tổ chức dạy hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tạo cơ hội cho học sinh huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các môn học và lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn gia đình, nhà trường, xã hội; tham gia các hoạt động phục vụ cộng đồng và hoạt động hướng nghiệp dưới sự hướng dẫn, tổ chức của nhà giáo dục, qua đó hình thành những phẩm chất chủ yếu (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm) và năng lực chung (năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo). Các năng lực chung hình thành và phát triển trong Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp được thể hiện dưới các hình thức đặc thù: năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị Ban chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo, giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế như ngày nay và bộ môn trải nghiệm, hướng nghiệp. Trong khi đó hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do Bộ giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức nhằm hình thành những năng lực mới như: năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo và còn được biểu hiện qua các năng lực đặc thù: năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp sau khi thực hiện các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp thì các em hình thành được những kỹ năng về định hướng chọn nghề trong tương lai. Tuy nhiên, trong tổ chức dạy học hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp hiện nay vẫn còn nhiều lúng túng khi đưa vào dạy học từ trong quản lý, trong tổ chức dạy và học bộ. Vì đây là bộ môn mới được đưa vào áp dụng trong năm học 2022-2023 cho học sinh THPT, nên nhiều giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn này còn bỡ ngỡ, chưa hiểu hết được mục đích yêu cầu của bộ môn, đa phần những giáo viên dạy bộ môn này hầu hết giáo viên các bộ môn từ khoa học tự nhiên đến khoa học xã hội phải kiêm nhiệm, thậm chí giáo viên phải giảng dạy 3 tiết trực tiếp trên lớp, xếp vào thời khóa biểu, điều này khiến giáo viên và học sinh mệt mỏi vì không có giáo viên chuyên, không có hướng dẫn giáo án giảng dạy, tài liệu dạy học hạn chế chủ yếu Trang 1
giáo viên dựa vào kinh nghiệm giảng dạy và kiến thức xã hội của bản thân để truyền đạt nội dung bộ môn này thông qua hướng dẫn tài liệu ít ỏi trong sách hoạt động trải nghiệp, hướng nghiệp (sách Cánh Diều), đây lại là bộ môn học chỉ đánh giá nhận xét đạt hoặc không đạt nên không gây áp lực lớn cho học sinh về điểm số nên để thu hút học sinh vào thực hiện nhiệm vụ vì không có chuyên môn nên một số giáo viên chủ yếu cho học sinh thực hiện nội dung bằng các phương pháp cũ hoặc tổ chức các hoạt động qua loa, chiếu lệ, nên hiệu quả thực sự như mong muốn của bộ môn chưa cao. Để đáp ứng những yêu cầu dạy học và xuất phát từ thực trạng của dạy học bộ môn mới này tại nhiều trường THPT mà đến nay chưa giải quyết được, chúng tôi đã đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp bằng các trò chơi, bằng các hoạt động dạy học tình huống, nêu và giải quyết vấn đề, có cả biện pháp ứng dụng công nghệ mới vào trong dạy học để làm mới các hoạt động trong quá trình tổ chức dạy và học hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, vừa đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới lại vừa đáp ứng yêu cầu dạy học của bộ môn mới này, làm mới các hoạt động dạy và học không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học cho bộ môn mà nâng cao cả những kiến thức kỹ năng trong cuộc sống Chính vì lẽ đó, trong quá trình tham gia giảng dạy bộ môn hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chúng tôi đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp trong đề tài “Nâng cao hiệu quả dạy học trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh lớp 10 THPT” để nghiên cứu và thực nghiệm dạy học, với hy vọng đem lại hiệu quả cao và thu hút sự tham gia tích cực của học sinh. 2. Tính mới của đề tài Đây là bộ môn mới trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 và được bắt đầu thực hiện trong năm học 2022 – 2023, nên việc áp dụng các phương pháp mới vào giảng dạy bộ môn này là hoàn toàn mới. Mặc dù những phương pháp dạy học này đã áp dụng thường xuyên trong quá trình dạy học nhưng áp dụng các trò chơi và tổ chức các hoạt động trải nghiệm là lần đầu tiên thực hiện. Nên tôi hy vọng rằng, bằng những giải pháp mới này nhằm nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn mới này có thể áp dụng rộng rãi trong các trường THPT hiện nay 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu - Mục tiêu: Nghiên cứu và nêu ra những giải pháp sử dụng trò chơi trong tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh THPT - Nhiệm vụ: Đề tài giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu sau: Nghiên cứu cơ sở lý luận về phương pháp dạy học phát triển năng lực, về định hướng chọn nghề cho học sinh THPT trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp Trang 2
Khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp đang được thực hiện trong chương trình giáo dục phổ thông mới Đề xuất một số giải pháp bằng chơi trò chơi nhằm nâng cao hiệu quả trong quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp đang được thực hiện 4. Đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu và cấu trúc của đề tài 3.1. Đối tượng: Là học sinh khối 10 THPT trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, đặc biệt là học sinh nơi chúng tôi đang trực tiếp giảng dạy 3.2. Phạm vi nghiên cứu: Tại trường tôi đang công tác và các trường THPT trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An 3.3. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp điều tra, khảo sát, xử lý thông tin, tổng hợp - Phương pháp thực nghiệm sư phạm… 3.4. Cấu trúc đề tài – 3 phần Phần I – Đặt vấn đề Phần II – Nội dung nghiên cứu Phần III – Kết luận và khuyến nghị Trang 3
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương 1: Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn việc tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh THPT 1. Cơ sở lý luận 1.1. Tổng quan về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong trường học HĐTN là môn học hoàn toàn mới được thực hiện theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 và là môn học bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12. Ở cấp tiểu học thì hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chủ yếu học sinh thực hiện các hoạt động trải nghiệm để khám phá bản thân và phát triển năng lực, còn ở cấp trung học cơ sở và THPT thì hoạt chủ yếu là hoạt động hướng nghiệp, với thời lượng của chương trình lên đến 105 tiết/tuần. Đặc điểm nổi bật của bộ môn này là định hướng, thiết kế và hướng dẫn học sinh trải nghiệm, đặc biệt là tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn trong cuộc sống, trong nhà tường, gia đình và xã hội phù hợp với lứa tuổi. Ngoài các hoạt động hướng đến cá nhân, xã hội, tự nhiên, nội dung hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ở cấp trung học phổ thông tập trung hơn vào hoạt động giáo dục hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Thông qua các hoạt động hướng nghiệp, học sinh được đánh giá và tự đánh giá về năng lực, sở trường, hứng thú liên quan đến nghề nghiệp, làm cơ sở để tự chọn cho mình ngành nghề phù hợp và rèn luyện phẩm chất, năng lực để thích ứng với nghề nghiệp tương lai. 1.2. Một số khái niệm Phát triển: là quá trình vận động tiến lên từ thấp đến cao, từ chưa tốt đến hoàn hảo về mọi mặt. Quá trình vận động đó diễn ra vừa dần dần, vừa nhảy vọt để đưa tới sự ra đời của cái mới thay thế cái cũ. Sự phát triển là kết quả của quá trình thay đổi dần về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất, quá trình diễn ra theo đường xoắn ốc và hết mỗi chu kỳ sự vật lặp lại dường như sự vật ban đầu nhưng ở mức (cấp độ) cao hơn (Wikipedia) Năng lực: là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hành động nào đó. Năng lực là phẩm chất tâm lý và sinh lý tạo cho con người khả năng hoàn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng cao.( Theo từ điển tiếng Việt) Dạy học theo hướng phát triển năng lực: là phương pháp dạy học với mục tiêu phát triển tối đa năng lực và phẩm chất của người học. Quá trình này Trang 4
được thực hiện thông qua cách thức tổ chức các hoạt động học tập của học sinh dưới sự hướng dẫn và hỗ trợ của giáo viên. Trải nghiệm, hướng nghiệp: là một môn học có nội dung khá sát với thực tế, gắn chặt việc học tập trong nhà trường và cuộc sống thực tiễn. Giúp học sinh hình thành những phẩm chất và kĩ năng sống cần thiết, phát huy tối đa những cảm xúc tích cực. Đồng thời, từng bước định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Định hướng nghề nghiệp: là việc mà cá nhân mỗi người tự đặt ra những lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai. Những lựa chọn này cần đảm bảo phù hợp với sở thích, khả năng, tính cách, điều kiện gia đình,… và các yếu tố khác liên quan đến từng nghề nghiệp cụ thể như cơ hội việc làm, mức thu nhập. Trò chơi: Trò chơi là một hình thức có cấu trúc của việc chơi đùa, thường thực hiện nhằm mục đích giải trí hay vui vẻ, và đôi khi được sử dụng như một công cụ giáo dục. 1.3. Năng lực và phát triển năng lực trong dạy học Dạy học phát triển năng lực là quá trình thiết kế, tổ chức và phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học, tập trung vào kết quả đầu ra của quá trình này. Trong đó nhấn mạnh người học cần đạt được các mức năng lực như thế nào sau khi kết thúc một giai đoạn (hay một quá trình) dạy học. Dạy học theo hướng phát triển năng lực là mô hình tập trung vào việc phát triển tối đa khả năng của người học, đó là sự tổng hòa của 3 yếu tố: Kiến thức, kỹ năng và thái độ. Vì vậy, việc thiết kế và hoạt động dạy học nhằm phát triển năng lực phải có sự đan xen, tương tác hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình dạy học. Mô hình của dạy học phát triển năng lực được thể hiện như sau Trang 5
Đặc điểm quan trọng nhất của dạy học phát triển năng lực là xác định và đo lường được “năng lực” đầu ra của học sinh. Dựa trên mức độ làm chủ kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh trong quá trình học tập như: - Về mục tiêu: Chú trọng hình thành phẩm chất và năng lực thông qua việc hình thành kiến thức, kỹ năng; mục tiêu dạy học được mô tả chi tiết và có thể đo lượng và đánh giá được. Dạy học để biết cách làm việc và giải quyết vấn đề. - Về nội dung dạy học: Nội dung được lựa chọn nhằm đạt được các mục tiêu năng lực đầu ra. Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng vào thực tiễn. Nội dung chương trình dạy học có tính mở tạo điều kiện để người dạy và người học dễ cập nhật tri thức mới. - Về phương pháp tổ chức: + Người dạy chủ yếu đóng vai trò là người tổ chức, cố vấn, hỗ trợ người học chiếm lĩnh tri thức; chú trọng phát triển khả năng giải quyết vấn đề. + Người học chủ động tham gia các hoạt động nhằm tìm tòi khám phá, tiếp nhận tri thức mới. + Người dạy thiết kế có phải sự phân hóa theo trình độ và năng lực của người học + Người học có nhiều cơ hội được bày tỏ ý kiến, quan điểm và tham gia phản biện -Về đánh giá: Tiêu chí đánh giá dựa vào kết quả “đầu ra”, quan tâm tới sự tiến bộ của người học. Chú trọng khả năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Ngoài ra 1 đặc điểm quan trọng trong đánh gia đó là: người học được tham gia vào quá trình đánh giá, nâng cao năng lực phản biện, một phẩm chất quan trọng của con người thời kỳ hiện đại. - Về sản phẩm giáo dục: + Tri thức người học có được là khả năng áp dụng vào thực tiễn. + Phát huy khá năng tự tìm tòi, khám phá vừ ứng dụng nên người học không bị phụ thuộc vào học liệu + Người học trở thành những con người tự tin năng động và có năng lực. 1.4. Phương pháp dạy học chơi trò chơi nhằm phát triển năng lực học sinh * Tổ chức chơi trò chơi và áp dụng trò chơi vào học tập: Là một trong những giải pháp đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học nhằm phát huy tính chủ động sáng tạo, thu hút HS vào bài học, làm cho bài học trở nên hấp dẫn, HS không có cảm giác gò bó, áp lực khi tiếp cận kiến thức và kỹ năng mới. Cách thức tổ chức này đã được áp dụng trong dạy học ở nhiều bộ môn. Các nghiên cứu về giáo dục HS ở lứa tuổi THPT cho thấy: nếu vừa học, vừa chơi không chỉ giúp HS ghi nhớ kiến thức nhanh và sâu hơn, mà còn tạo tinh thần thoải mái trong học tập, giúp các Trang 6
em hứng thú, say mê và yêu thích môn học, tạo cơ hội cho HS có cơ hội thể hiện bản thân, rèn luyện các thao tác, kỹ năng thực hành, đồng thời cũng phát triển tư duy sáng tạo. Thông qua quá trình tham gia chơi các trò chơi, HS dần hình thành năng lực, nhân cách, tăng tinh thần đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau Trò chơi được thể hiện dưới dạng trình diễn những tín hiệu có vai trò nâng cao nhận thức của họ về tự nhiên, xã hội và bản thân. Trò chơi được tổ chức dưới dạng có vai trò nâng cao năng lực tư duy và kỹ năng thực hành Trò chơi còn là một hình thức giải trí tốt nhất để giúp con người thoát khỏi những phiền muộn của cuộc sống. Hầu hết những khái niệm về “trò chơi” đều cho nó gắn với mục đích cốt yếu là sự vui chơi giải trí. Trò chơi cung cấp kiến thức, phát triển tư duy, trí nhớ, ngôn ngữ; hình thành nhân cách, tâm lý, đạo đức và xã hội là loại trò chơi có chức năng giáo dục. Trò chơi được diễn xướng nhằm tạo cơ hợi để học sinh tham gia vào các mối quan hệ giao tiếp bạn bè, thầy cô có vai trò phát triển năng lực giao tiếp Trò chơi còn là một hình thức sinh hoạt văn hóa lành mạnh của con người, thể hiện những đặc điểm văn hóa có tính bản sắc của mỗi dân tộc, mỗi cộng đồng. Mỗi trò chơi là một giá trị văn hóa dân tộc độc đáo được truyền tải dưới dạng thể thức trò chơi và được học sinh diễn tả lại trong quá trình thực hiện trò chơi. Khi tổ chức cho học sinh tham gia trò chơi là một phương pháp tái tạo văn hóa, bảo tồn văn hóa và phát triển văn hóa rất có hiệu quả đặc biệt là các trò chơi dân gian, trò chơi lễ hội. Trò chơi giúp học sinh thư giãn, thay đổi tâm trạng, giải tỏa những buồn phiền, những mệt mỏi về trí tuệ và cơ bắp, tạo niềm vui, hứng khởi, sự hồn nhiên, yêu đời… để học sinh tiếp tục học tập và rèn luyện tốt hơn. Đặc biệt trong thời đại chuyển đổi số như hiện nay việc sử dụng các trò chơi công nghệ trong quá trình dạy học sẽ giúp rèn cho các em những kỹ năng thích ứng với công nghệ thông tin, những ứng dụng và phần mềm mới, hiện đại thích nghi với lứa tuổi học sinh đam mê khám phá và thực hành. Chính vì vậy việc tổ chức các hoạt động trò chơi trong tổ chức dạy học hoạt động hướng nghiệp là cơ hội để học sinh rèn những kỹ năng và thao tác trong quá trình thực hiện và cũng là cơ hội để các em khám phá bản thân và năng lực để từ đó có thể lựa chọn ngành, nghề phù hợp trong tương lai. * Quy trình xây dựng và thiết kế trò chơi trong dạy học Bước 1: Chuẩn bị trò chơi - Nghiên cứu tài liệu về trò chơi cần thực hiện - Nghiên cứu và đánh giá nhu cầu, khả năng của học sinh đối với từng loại trò chơi để thực hiện Trang 7
Bước 2: Lựa chọn trò chơi - Trò chơi phải đáp ứng được mục tiêu dạy học - Trò chơi đặt ra nhiệm vụ học tập tương ứng với nội dung dạy học cần đạt - Mỗi trò chơi phải đóng góp được cụ thể nội dung gì trong mục tiêu dạy học - Trò chơi thực hiện vào khung thời gian nào cho phù hợp, sau 1 tiết học hay sau một chương, một phần Bước 3: Xây dựng và thiết kế trò chơi - Mục đích: Ôn luyện hay củng cố kiến thức - Phương tiện hỗ trợ trò chơi: Máy chiếu, các thiết bị hỗ trợ khác phục vụ khi chơi - Phổ biến luật chơi và số người tham gia trong trò chơi - Nêu cách chơi và cách tính điểm Bước 4: Cách tiến hành trò chơi - Giới thiệu trò chơi: Trò chơi vận động, trò chơi trí tuệ, hay trò chơi học tập… - Thực hiện trò chơi (tiến hành trò chơi) - Nhận xét, rút kinh nghiệm và tổng kết trò chơi: Sau trò chơi đạt được yêu cầu gì về kiến thức, kỹ năng, thái độ; còn hạn chế gì trong quá trình tham gia trò chơi 1.5. Chọn nghề và định hướng chọn nghề * Chọn nghề: Có vai trò hết sức quan trọng đối với học sinh THPT, việc chọn nghề đúng và phù hợp với năng lực và sở thích của học sinh có vai trò đối với học sinh, vì chọn đúng nghề các em sẽ phát huy được những niềm đam mê trong ngành nghề mình lựa chọn mà còn thúc đẩy sự phát triển của ngành nghề đó. Nên việc giáo dục hướng nghiệp hiện nay không chỉ còn là vấn đề của riêng ngành giáo dục mà là vấn đề chung của toàn xã hội bởi học sinh THPT chính là nguồn nhân lực tương lai của đất nước sau này. Các học sinh trung học phổ thông muốn có được định hướng nghề nghiệp tốt phải hội tụ đủ ba yếu tố. + Thứ nhất là đam mê, yêu thích: Phải có sự đam mê, yêu thích nghề lựa chọn và giành tâm huyết để theo đuổi ngành nghề đó. + Thứ hai là năng lực, khả năng và thế mạnh của bản thân: Mỗi cá nhân phải nắm được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để có sự chuẩn bị cũng như chọn lựa nghề nghiệp sao cho phù hợp với năng lực của bản thân. + Thứ ba là cơ hội nghề nghiệp của ngành mình lựa chọn: Là sự hiểu biết về nhu cầu thị trường lao động và định hướng chuyên nghiệp ngay từ khi còn học đại Trang 8
học hoặc trường dạy nghề, ngành nghề đó liệu có đem lại cơ hội cạnh tranh cho các em học sinh trong quá trình tim kiếm việc làm sau này hay không. Thời gian gần đây, công tác hướng nghiệp cho học sinh THPT đã được nhiều nhà trường quan tâm đổi mới theo hướng thiết thực hơn. Tuy nhiên, tình trạng hướng nghiệp chưa thực sự gắn với nhu cầu của thị trường lao động, vẫn còn tình trạng đổ xô theo học những ngành mà thị trường lao động đang dư thừa. Mặt khác, nhiều phụ huynh học sinh và học sinh vẫn là coi trọng bằng cấp, phần lớn các trường THPT vẫn có xu hướng chạy theo thành tích số lượng học sinh tốt nghiệp và trúng tuyển đại học, dẫn đến việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh sau khi tốt nghiệp THPT còn hạn chế. Chọn trường, chọn nghề sau tốt nghiệp THPT theo trào lưu, không theo năng lực, nguyện vọng và điều kiện bản thân không chỉ khiến học sinh lãng phí thời gian, công sức, tiền của mà còn gây mất cân bằng lao động xã hội. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều bạn trẻ không tìm được việc làm sau khi ra trường, làm lãng phí nguồn đào tạo của xã hội và lãng phí nhân lực trẻ. Vì vậy tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh lớp 10 để các em có được những kiến thức cơ bản ban đầu về ngành nghề, có những nhận thức về nhu cầu thị trường lao động, để dựa trên cơ sở đó bước đầu định hướng chọn nghề cho mình trong tương lai * Các bước định hướng chọn nghề phù hợp cho học sinh THPT Bước 1: Dành thời gian để chọn ngành nghề phù hợp Đây là bước đầu tiên trong lựa chọn ngành nghề phù hợp với bản thân Vì vậy dẫu có bận bịu với việc ôn luyện thi thế nào đi chăng nữa, các bạn học sinh vẫn nên dành thời gian nhất định để suy nghĩ về nghề nghiệp tương lai của mình Bước 2: Xóa bỏ những điều sai lầm khi chọn ngành nghề - Phải nhất định có học đại học mới thành công, có bằng đại học sẽ dễ dàng xin việc - Chọn ngành nghề theo phong trào, theo sự rủ rê của người khác - Chọn đại một trường để học nghề mà không tìm hiểu kỹ - Làm nghề gì cũng được miễn là có nghề để làm Bước 3: Chọn ngành nghề phù hợp với bản thân - Hãy bắt đầu từ sở thích cá nhân, năng khiếu, tính cách - Hãy lập một danh sách các ngành nghề mà bạn thấy phù hợp với mình - Mạnh dạn liệt kê trước và qua tìm hiểu sẽ từng bước loại bỏ những ngành nghề không phù hợp. - Hãy tận dụng các hoạt động, sự kiện liên quan tới nghề nghiệp để khám phá năng lực, năng khiếu, sở thích của mình với nghề nghiệp Trang 9
Bước 4: Cần tìm hiểu những thông tin gì về nghề nghiệp? - Tên nghề nghiệp và những công việc có thể làm trong nghề đó - Nhu cầu nhân lực của thị trường hay cơ hội nghề nghiệp: - Thời gian đào tạo và hình thức đào tạo - Tham gia để có cái nhìn thực tế và đối thoại trực tiếp về các hội thảo, sự kiện định hướng nghề diễn ra. - Tìm hiểu thông tin ngành nghề qua qua mạng Internet. Bước 5: Xác định mục tiêu nghề nghiệp - xác định mục tiêu cụ thể muốn đạt được trong nghề đó - Hãy đặt mục tiêu cho từng quá trình trên con đường tiến tới nghề nghiệp: lúc học ở trường, lúc thực tập, lúc bắt đầu đi làm… Bước 6: Xác định năng lực học tập - Cóthể dựa vào điểm học tập tại trường, kết quả làm các bài thi thử để tự xác định khả năng học tập của bản thân - tham khảo nhận xét, đánh giá của thầy, cô và gia đình Bước 7: Tìm hiểu cách thức đăng ký và nhập học Đây là bước cuối cùng, tại bước này HS chắc đã chọn ngành nghề phù hợp cho mình. Học sinh chỉ cần lên website của các trường mà mình chọn để xem thông tin hoặc gọi điện tới số liên lạc của trường để được tư vấn 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Vai trò của hoạt động trải nghiệp hướng nghiệp trong giáo dục Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giữ vai trò rất quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông mới hiện nay Đối với các em học sinh: Những hoạt động trải nghiệm thú vị, bổ ích luôn giúp các em hình thành và phát triển các giá trị và kỹ năng sống phù hợp. Được trải nghiệm các hoạt động cũng là cơ hội để các em ý thức được tầm quan trọng của việc học tập và quyết tâm nỗ lực cố gắng hơn nữa trong các lĩnh vực hoạt động của bản thân. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp còn tạo cơ hội cho các em bước đầu tiếp cận được những ngành nghề mà các em chưa biết. Hoạt động trải nghiệm góp phần hình thành, phát triển các năng lực chung và các năng lực đặc thù cho học sinh; nội dung hoạt động được xây dựng dựa trên các mối quan hệ của cá nhân học sinh với bản thân, với xã hội, với tự nhiên và với nghề nghiệp, nên thông qua hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp sẽ hình thành cho học sinh những năng lực chung và năng lực đặc thù riêng. Trang 10
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp còn giúp học sinh khám phá bản thân và thế giới xung quanh, phát triển đời sống tâm hồn phong phú, biết rung cảm trước cái đẹp của thiên nhiên và tình người, có quan niệm sống và ứng xử đúng đắn, đồng thời bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quê hương, đất nước, ý thức về cội nguồn và bản sắc của dân tộc để góp phần giữ gìn, phát triển các giá trị tốt đẹp của con người Việt Nam trong một thế giới hội nhập, biết được nhu cầu ngành nghề mới của thị trường lao động để có sự định hướng chọn nghề trong tương lai. Theo Bộ GD-ĐT, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là tạo cơ hội cho học sinh huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các môn học và lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống gia đình, nhà trường và xã hội, tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động, từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, ý tưởng sáng tạo, lựa chọn ý tưởng hoạt động để thể hiện và tự khẳng định bản thân, đánh giá và tự đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm và của các bạn… dưới sự hướng dẫn, tổ chức của nhà giáo dục, qua đó hình thành và phát triển những phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi. Trong các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp giáo viên thường tổ chức các trò chơi, thí nghiệm hay các chương trình sân khấu hóa… làm đa dạng trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Từ đây, các em sẽ tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các môn học và lĩnh vực giáo dục khác nhau để hình thành những năng lực, phẩm chất cho học sinh và đó chính là mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, hiện nay việc tổ chức các hoạt động trải nghiệp, hướng nghiệp có hiệu quả với mục đích phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh còn nhiều hạn chế, vì đây là môn học mới, điều này được chúng tôi tiến hành khảo sát học sinh và giáo viên khi tổ chức dạy và học bộ môn mới này. 2.2. Thực trạng tổ chức hoạt động trải nhiệm, hướng nghiệp hiện nay trong các trường THPT Để tìm hiểu thực trạng dạy và học bộ môn hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm góp phần nâng cao năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh THPT trên địa bàn Huyện Quỳnh Lưu – Thị Xã Hoàng Mai, Tỉnh Nghệ An, nhóm tác giả đã tiến hành khảo sát 32 cán bộ giáo viên và 240 học sinh THPT trên địa bàn Huyện Quỳnh Lưu – Thị Xã Hoàng Mai, Tỉnh Nghệ An và rút ra kết luận cụ thể như sau: * Kết quả khảo sát học sinh về mức độ thích thú khi được tham gia và thực hiện các trò chơi trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp Khảo sát mức độ tham gia và thích thú khi giáo viên tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp bằng phương pháp chơi trò chơi Trang 11
Kết luận chung: Qua khảo sát học sinh, chúng tôi nhận thấy rằng học sinh ở nhiều trường không hào hứng lắm khi tham gia học tập bộ môn trải nghiệm, hướng nghiệp, điều này được phản ánh qua kết quả khảo sát học sinh và nổi lên mấy điểm sau: + Đa phần học sinh đều nhận thấy rằng giáo viên dạy trải nghiệm, hướng nghiệp bằng phương pháp chơi trò chơi ở mức độ thấp “không thường xuyên” là số liệu mà học sinh đánh giá chiếm đến 62,5%. + Nhiều học sinh đã lựa chọn phương án “ít thích thú” khi giáo viên tổ chức các trò chơi mà nguyên nhân là do “không thường xuyên” tổ chức nên khi “thỉnh thoảng” tổ chức đã “không thu hút” được sự tham gia của học sinh chiếm 62,5% + Trong khi các môn học khác đã ứng dụng công nghệ vào dạy học khá phổ biến thì bộ môn này nhiều giáo viên đã “ít khi ứng dụng” công nghệ để tổ chức các hoạt động và có 152/240 học sinh đã trả lời như thế chiếm đến 63,3%. Từ thực trạng về tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp hiện nay khảo sát từ học sinh ở các trường THPT chúng tôi nhận thấy rằng cần phải thay đổi hình thức tổ chức dạy học TNHN ở trường THPT để nâng cao chất lượng của bộ môn mới này. * Kết quả khảo sát về mức độ tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp bằng phương pháp chơi trò chơi và tôt chức các hoạt động khác. Trang 12
Khi tiến hành khảo sát 32 cán bộ giáo viên trên các trường thuộc địa bàn huyện Quỳnh lưu và thị xã Hoàng Mai về quá trình tham gia giảng dạy bộ môn trải nghiệm, hướng nghiệp, chúng tôi đã thu được kết quả như sau Khảo sát về mức độ tổ chức trò chơi trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp Kết luận: Qua khảo sát thực trạng tổ chức dạy hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp của một số giáo viên, chúng tôi nhận thấy những điểm nổi lên: + Đa phần các giáo viên đều trả lời rằng chỉ “thỉnh thoảng” tổ chức trò chơi trong quá trình thực hiện hoạt động, thậm chí mức độ “ít khi” còn chiếm tỷ lệ cao hơn lên đến 46,9%. + Tỷ lệ giáo viên sử dụng biện pháp ứng dụng công nghệ vào tổ chức hoạt động cũng rất thấp, chiếm tỷ lệ gần 50% là “ít khi” thực hiện + Tổ chức dạy trải nghiệm gắn với các buổi sinh hoạt nhằm phát triển năng lực đang ở mức thấp, “ít khi” thực hiện và “thỉnh thoảng” các giáo viên mới làm + Tuy nhiên, khi hỏi về việc giáo viên tổ chức các trò chơi trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp học sinh tham gia ở mức độ như thế nào? Thì hầu hết giáo viên đều nhận thấy rằng học sinh “tham gia đông” chiếm 46,9% và tham gia “rất tích cực” chiếm 46,9%, điều đó chứng tỏ rằng học sinh rất thích được giáo viên tổ chức các trò chơi hoặc các hoạt động sinh hoạt gắn với các chủ đề. Nhưng trên thực tế với số liệu đó cho chúng ta thấy rằng nhiều giáo viên còn coi nhẹ bộ môn này, hoặc năng lực và phương pháp còn hạn chế để thực hiện. Vì thế chúng tôi đã mạnh dạn đề xuất những giải pháp mới như chơi trò chơi trong hoạt động chủ đề, tổ chức các hoạt động khác nhằm nâng cao các năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh lớp 10 THPT. Chương 2: Giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực và định hướng chọn nghề cho học sinh Trang 13
2.1. Tổ chức chơi trò chơi và các hoạt động nhằm phát triển một số năng lực cho học sinh THPT 2.1.1. Sử dụng trò chơi đồng đội trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác Năng lực giao tiếp và hợp tác được xem là một trong những năng lực quan trọng của con người trong xã hội hiện đại, tương tác với người khác sẽ tạo cơ hội trao đổi và phản ánh về ý tưởng. Hành động xây dựng ý tưởng để chia sẻ thông tin hoặc lập luận để thuyết phục người khác là một phần quan trọng trong học tập. Nếu ý tưởng được đưa ra trao đổi và chịu sự phản biện cẩn thận thì chúng thường được sàng lọc và cải tiến, trong quá trình giao tiếp và trao đổi thì học sinh sẽ rèn thêm được các kỹ năng của mình thông qua tư duy phản biện và theo logic của người khác. Chính vì thế năng lực giao tiếp và hợp tác hiện nay trở thành xu thế chung của giáo dục hiện đại, hầu hết các môn học đều sử dụng các phương pháp tích cực để phát triển năng lực này. Ở đây, trong hoạt động giáo dục trải nghiệm và hướng nghiệp chúng tôi sử dụng phương pháp dạy học bằng chơi trò chơi đồng đội nhằm phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh. - Trò chơi đồng đội là: Sự hợp tác cùng nhiều người trong một đội để cùng thực hiện một nhiệm vụ đề ra, khi thực hiện trò chơi đồng đội yêu cầu phải có sự hợp sức khéo léo của nhiều người, sự hỗ trợ tương tác lẫn nhau để giải quyết được yêu cầu của nội dung, thực hiện trò chơi đồng đội giúp học sinh học được kỹ năng làm việc nhóm; tăng sự tự tin; xây dựng các mối quan hệ trong tập thể, đặc biệt khi chơi đồng đội thì sự kết nối giữa cá nhân và tập thể càng trở nên khăng khít hơn. - Một số yêu cầu khi tiến hành chơi trò chơi đồng đội: Để thực hiện trò chơi thành công thì mỗi học sinh cần phải nhận thức những điểm lưu ý sau: + Mỗi học sinh cần ý thức rõ ràng rằng mình là một thành viên trong đội chơi, là một bộ phận hợp thành của một đội. + Mỗi học sinh trong đội đều phải có trách nhiệm để hoàn thành một trò chơi. Do đó, thành công hay thất bại của đội sẽ là thành quả của từng thành viên đóng góp cùng, thành quả đó sẽ được chia đều cho mọi thành viên trong đội. + Muốn hoàn thành trò chơi tốt nhất, tất các các thành viên tham gia trong đội sẽ phải trao đổi, hợp tác với nhau để cùng nhau tìm ra cách thức nhanh và hiệu quả nhất, nên mỗi học sinh cần có trách nhiệm đề xuất giải pháp, lắng nghe ý kiến để hoàn thành trò chơi tốt nhất + Mỗi học sinh trong đội cần phải ý thức rõ ràng trách nhiệm của bản thân, của mỗi cá nhân sẽ có tác động trực tiếp tới thành công hay thất bại của cả đội chơi. - Mục tiêu: + Thông qua trò chơi đồng đội để tìm hiểu các chủ đề trong hoạt động trải nghiệp, hướng nghiệp Trang 14
+ Hình thành cho học sinh những năng lực cần thiết sau khi thực hiện trò chơi đặc biệt là năng lực giao tiếp, hợp tác - Một số trò chơi dưới dạng hoạt động tập thể * Sử dụng trò chơi “Đoán ý đồng đội” để phát triển năng lực giao tiếp Ví dụ minh họa : Khi tổ chức hoạt động chủ đề 4 – Trách nhiệm với gia đình, giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi với tên gọi “Đoán ý đồng đội” khi thực hiện hoạt động 3 – Thực hiện trách nhiệm đối với các hoạt động lao động trong gia đình. 1. Chia sẻ những hoạt động lao động ở gia đình em - Mục tiêu của trò chơi + Chia sẻ những hoạt động lao động ở gia đình em và cách thức mọi người trong gia đình tham gia vào các hoạt động đó. + Thực hiện những hoạt động lao động trong gia đình phù hợp với bản thân và chia sẻ kết qủa thực hiện. - Các bước tiến hành trò chơi Bước 1: Chuẩn bị trò chơi + Giáo viên chuẩn bị trò chơi “Đoán ý đồng đội” với nội dung liên quan đến các việc trong gia đình mà HS có thể chia sẻ cùng gia đình + Học sinh: Mỗi đội hai người, một người mô tả đáp án, một người trả lời từ cách mô tả của đồng đội mình. Bước 2: Cách tiến hành trò chơi + Học sinh dùng ngôn ngữ cơ thể để diễn tả những công việc hàng ngày mà em thực hiện như : quét nhà, giặt quần áo, phơi đồ, tưới cây, rửa bát, trông em, gấp quần áo… trong gia đình để đồng đội đoán ra từ khóa cần tìm + Người mô tả được quan sát đáp án, người trả lời đứng quay mặt sang một bên, sau 5s quan sát thì người mô tả quay sang dùng ngôn ngữ hình thể để mô tả cho đồng đội đoán đó là công việc gì? + Mỗi đội sẽ nhận được 4 câu hỏi thông qua hình ảnh giáo viên cho sẵn và chiếu trên máy chiếu, nếu trả lời đúng được cộng 10 điểm, nếu sau 15s cả đội chưa có câu trả lời thì đội đó sẽ bị trừ đi số điểm tương đương. Bước 3: Thực hiện trò chơi: + Thời gian chơi: 10 phút Một số hình ảnh hoạt động “Đoán ý đồng đội” Trang 15
Đây là hoạt động gì? Đáp án: Nấu ăn Đây là Đáp hoạt án: động Phơi gì? quần áo Đây là hoạt động gì? Đáp án: Lau nhà Đây Đáp là án: hoạt Rửa động bát gì? Bước 4: Tổng hợp, đánh giá kết quả và nhận xét trò chơi Trang 16
- Mức độ tham gia của học sinh - Mức độ diễn đạt thông qua giao tiếp ngôn ngữ cơ thể và biểu cảm của đồng đội thể hiện - Mức độ nhận diện được các nghề mà các đội đoán được * Ý nghĩa của hoạt động trò chơi “Đoán ý đồng đội” - Để hoàn thành trò chơi nhanh nhất, thành viên trong đội cần phải hợp tác và giao tiếp một cách thần tốc bằng ngôn ngữ cơ thể, bằng trao đổi trực tiếp để tìm ra phương án trả lời - Nhờ thế mà mỗi thành viên khi tham gia trò chơi học sinh cảm thấy mình tự tin hơn, giao tiếp cũng mạnh dạn hơn, mối quan hệ giữa các thành viên trong đội được cải thiện, từ đó xây dựng được mối quan hệ thân thiết giữa các thành viên trong lớp - Qua thực hiện trò chơi, năng lực của các cá nhân cũng được thể hiện tối đa, người diễn xướng hình ảnh phải huy động những hiểu biết về công việc mà mình đã thực hiện để diễn lại bằng cơ thể cho động đội đoán được, đồng đội cũng phải có sự trao đổi lẫn nhau để tìm ra đáp án nên góp phần thúc đẩy giao tiếp, hợp tác để thực hiện được nhiệm vụ - Giáo viên cũng có thể quan sát để nhận thấy những năng lực của các cá nhận trong mỗi đội về tính cách, sở trường, điểm mạnh của từng học sinh… - Kết nối hơn nữa giữa học sinh và giáo viên, giữa học sinh với nhau trong quá trình diễn ra trò chơi * Sử dụng trò chơi đồng đội “đứng trên giấy” nhằm nâng cao năng lực hợp tác của học sinh Ví dụ minh họa: Khi tổ chức dạy chủ đề 2 - Khám phá và phát triển năng lực bản thân, ở Hoạt động 8 - Phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu giáo viên cho học sinh thực hiện nội dung: Mục tiêu: HS đề xuất được những biện pháp phát huy điểm mạnh và hạn chế điểm yếu của bản thân. Biện pháp: - Chia sẻ về những điểm mạnh trong tính cách mà em muốn phát huy và những điểm yếu trong tính cách mà em cần khắc phục. - Đề xuất những biện pháp cụ thể để phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu của bản thân và thường xuyên thực hiện. - Chia sẻ kết quả với bạn bè, người thân, thầy cô. Trang 17
Sau đó giáo viên cho học sinh chơi trò chơi mang tên “Đứng trên giấy” với mục đích để học sinh khám phá được năng lực của bản thân mình, và sự cần thiết phải hợp tác trong tập thể để đi đến thành công - Luật chơi như sau: + Mỗi đội chơi cử ra 5 thành viên lên tham gia trò chơi, 01 người trả lời các câu hỏi của quản trò chơi, 04 người còn lại sẽ đứng lên giấy A0 (yêu cầu chân không được ra ngoài). + Mỗi đội sẽ đứng trên một tờ giấy A0. Đội nào giành được quyền trả lời và trả lời đùng thì đội đó vẫn được giữ nguyên mảnh giấy, đội còn lại sẽ bị gấp bớt một phần tờ giấy, nếu đội bạn trả lời sai sẽ cũng sẽ bị gấp bớt một phần mảnh giấy + Trả lời đúng một câu tờ giấy sẽ được nới ra một phần, trả lời sai một câu tờ giấy sẽ bị gấp lại một phần + Đội nào trả lời được nhiều câu hỏi nhất mà vẫn đứng vững trên giấy A0 thì đội đó sẽ chiến thắng + Đội nào chân ra khỏi tờ giấy trước sẽ là đội thua cuộc. - Các bước tiến hành trò chơi Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ quản trò tổ chức trò chơi Người quản trò sẽ đọc các câu hỏi liên quan đến chủ đề, thư ký sẽ có nhiệm vụ ghi lại kết quả của các đội chơi và tổng hợp kết quả Bước 2: Thực hiện trò chơi: “Đứng trên giấy” Người quản trò sẽ sẽ chiếu những hình ảnh và yêu cầu các bạn phải nhìn hình ảnh để đoán ra được các câu ca dao, tực ngữ Bước 3: Học sinh tổng kết trò chơi: Đội nào vẫn còn đứng trên giấy là đội đó thắng Bước 4: Giáo viên nhận xét về trò chơi và đặt câu hỏi với đội chiến thắng Câu 1: Làm thế nào để đội của em vẫn đứng vững trên một diện tích hẹp của mảnh giấy? Câu 2: Em rút ra bài học gì từ trò chơi - Ý nghĩa của hoạt động trò chơi + Kết thúc trò chơi, mỗi học sinh đều phát huy những khả năng của mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập + Nhóm giành chiến thắng là nhóm đã phát huy tối đa năng lực bản thân, trong đó là sự kết hợp của sức mạnh trí tuệ của đồng đội, sự khéo léo để đứng vững trên mảnh giấy mà không bị đổ Trang 18
+ Nhận thấy ở mỗi con người ai cũng có những năng lực riêng biệt và đôi khi năng lực đó chỉ được thể hiện với nhiệm vụ chung của cả tập thể Một số hình ảnh trò chơi Một số câu hỏi và hình ảnh trò chơi “Đứng trên giấy” * Sử dụng trò chơi “Mảnh ghép” để tìm hiểu truyền thống nhà trường Trang 19
Ví dụ minh họa : Khi tổ chức hoạt động - Tìm hiểu về truyền thống và hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường– chủ đề 1: Xây dựng nhà trường (Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 – sách cánh diều) giáo viên sử dụng trò chơi mang tên “Mảnh ghép” để phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh: - Mục tiêu: + Thông qua hoạt động, HS tìm hiểu và nêu được những truyền thống của nhà trường; chia sẻ với các bạn về các hoạt động giáo dục truyền thống của nhà trường; nêu được cảm nhận về các hình thức thực hiện hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường. + Thực hiện trò chơi nhằm củng cố kiến thức kĩ năng sau khi đã học chủ đề và rèn tính nhanh nhẹn chính xác trong quá trình tham gia trò chơi + Dùng trò chơi “mảnh ghép” để tăng tính hợp tác đồng đội trong quá trình thực hiện nhiệm vụ - Chuẩn bị trò chơi: + Những câu hỏi về truyền thống nhà trường sẽ được thực hiện trong trò chơi “Mảnh ghép” + Mỗi đội chơi thành lập 5 người, mỗi câu trả lời đúng, các đội được quyền lựa chọn một mảnh ghép, số lượng mảnh ghép đúng và ghép đủ được hình ảnh yêu cầu sẽ là đội chiến thắng - Cách thức chơi: + Quản trò cho các đội xem hình ảnh cần phải ghép sau các câu trả lời, hình ảnh đã được cắt nhỏ thành nhiều mảnh và có nhiều hình ảnh giống nhau được cắt như nhau, để đội này có mảnh này rồi thì đội sau vẫn có thể có tiếp mảnh đó, kết quả cuối cùng là đội nào tìm được nhiều mảnh ghép nhất để xếp thành hình ảnh của chủ trò yêu cầu thì đội đó giành chiến thắng. + Quản trò sẽ đọc các câu hỏi liên quan đến truyền thống nhà trường và mỗi đội phải nhanh chóng giành quyền trả lời, trả lời đúng sẽ được lựa chọn một mảnh ghép, trả lời sai đội bạn được tiếp tục có quyền trả lời Ví dụ về một số câu hỏi về trường truyền thống trường THPT Quỳnh Lưu 3 Câu 1. Người có vai trò quan trọng trong việc gìn giữ trường học là ai? Đáp án: Bác bảo vệ Câu 2. Người có vai trò to lớn trong việc lãnh đạo và quản lý nhà trường là ai? Đáp án: Hiệu trưởng Câu 3. Tổ chức có vai trò phát động các phong trào thi đua cho thế hệ trẻ là tổ chức nào? Đáp án: Đoàn thanh niên Câu 4. Trường được thành lập năm nào? Trang 20