Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp Seminar sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Sử dụng phương pháp Seminar sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam" được hoàn thành với mục tiêu nhằm giúp cho học sinh phát huy được vai trò tích cực, chủ động nghiên cứu tài liệu, và giải quyết tình huống, thông qua đó hình thành thành và phát triển năng lực chung cho học sinh; Nêu và phân tích được nội dung Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật biển Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp Seminar sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN GDQP - AN Đề tài SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP SEMINAR SỰ KIỆN GIÀN KHOAN HẢI DƯƠNG 981 NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC NỘI DUNG CÔNG ƯỚC LIÊN HỢP QUỐC VỀ LUẬT BIỂN NĂM 1982 VÀ LUẬT BIỂN VIỆT NAM
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN GDQP - AN Đề tài SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP SEMINAR SỰ KIỆN GIÀN KHOAN HẢI DƯƠNG 981 NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC NỘI DUNG CÔNG ƯỚC LIÊN HỢP QUỐC VỀ LUẬT BIỂN NĂM 1982 VÀ LUẬT BIỂN VIỆT NAM Tác giả 1. Vương Phú Ngọc – Trường THPT Thái Lão Số điện thoại: 0979130238 2. Nguyễn Thị Giang Thoan-Trường THPT Thái Lão Số điện thoại: 0855963779 Nghệ An, tháng 3 năm 2024
MỤC LỤC PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................4 1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................................4 2. Mục tiêu đề tài .............................................................................................................5 3. Đối tượng và phạm vi áp dụng ...................................................................................5 4. Thời gian và kế hoạch thực hiện .................................................................................5 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................6 6. Dự kiến những đóng góp mới của đề tài. ....................................................................6 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...........................................................................7 A. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn .................................................................................7 1. Cơ sở lý luận ................................................................................................................7 1.1. Seminar là gì ? ..........................................................................................................7 1.2. Các bước tiến hành tổ chức dạy học Seminar ..........................................................7 2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................................9 2.1. Thực trạng về tổ chức dạy học bộ môn Giáo dục quốc phòng và an ninh ...............9 2.2. Thực trạng về giáo viên áp dụng phương pháp dạy học tích cực .............................9 2.3. Thực trạng về học sinh trường THPT Thái Lão .....................................................10 2.4. Thực trạng về tổ chức dạy học Seminar tại trường THPT Thái Lão......................10 B. Mô tả quá trình thực hiện phương pháp Seminar sự kiện Hải dương 981 giảng dạy nội dung Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật biển Việt Nam thuộc bài 1- GDQP 11 chương trình GDPT 2018 .........................................................11 1. Lựa chọn chủ đề Seminar phù hợp sự kiện Hải Dương 981 .....................................11 2. Chuẩn bị Sermina và tài liệu liên quan ......................................................................11 2.1. Thiết kế kế hoạch bài dạy .......................................................................................11 2.2. Thời gian .................................................................................................................11 2.3. Hướng dẫn tài liệu tham khảo ................................................................................12 2.4. Phân công nhiệm vụ ............................................................................................... 12 2.5. Ra tiêu chí đánh giá kết quả seminar ......................................................................12 2.6. Hệ thống câu hỏi sử dụng trong quá trình phản biện .............................................13 3. Giai đoạn tiến hành Seminar .....................................................................................13 4. Giai đoạn đánh giá Seminar ......................................................................................15 1
C. GIÁO ÁN MINH HỌA ............................................................................................ 16 D. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT26 1. Khảo sát tính cấp thiết và khả thi của đề tài “Sử dụng phương pháp Seminar sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam” ................26 1.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................................26 1.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ..........................................................................26 1.2.1. Nội dung khảo sát .................................................................................................26 1.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá .............................................................. 26 1.3. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của phương pháp đã đề xuất........27 1.3.1. Sự cấp thiết của giải pháp đã đề xuất ....................................................................27 1.3.2. Tính khả thi của các phương pháp đã đề xuất........................................................28 E. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................................29 1. Kết quả của đề tài ......................................................................................................29 2. Tính mới của đề tài: ...................................................................................................31 3. Cam kết ......................................................................................................................32 PHẦN III: KẾT LUẬN .................................................................................................32 1. Kết luận......................................................................................................................32 2. Kiến nghị ...................................................................................................................32 2
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TT-BGDVĐT: Thông tư – Bộ Giáo dục và Đào tạo SGK: Sách giáo khoa THPT: Trung học phổ thông GV: Giáo viên HS: Học sinh GDQP – AN: Giáo dục quốc phòng và an ninh NL: Năng lực PPDH: Phương pháp dạy học SKKN: Sáng kiến kinh nghiệm HD: Hải dương GDPT: Giáo dục phổ thông Bao gồm tất cả mọi khía cạnh liên UNCLOS: quan đến Luật Biển LHQ: Liên hợp quốc KHXH: Khoa học xã hội CNTT: Công nghệ thông tin : 3
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Nhằm hưởng ứng tinh thần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực và phát triển phẩm chất năng lực học sinh và đặc biệt để đáp ứng chương trình sách giáo khoa mới theo thông tư 46/2020/TT-BGDVĐT Môn Giáo dục quốc phòng - an ninh là nội dung học tập đặc thù trong các trường học nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Thông qua các giờ học lí luận, học sinh, đã nhận thức đầy đủ hơn quan điểm, đường lối quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân của Đảng, có nhận thức rõ hơn về âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Để góp phần quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu giáo dục của Chương trình giáo dục phổ thông mới nói chung và Chương trình GDPT môn Giáo dục quốc phòng và an ninh nói riêng, đó là hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh phổ thông. Để góp phần đạt được mục tiêu trên, đòi hỏi giáo viên Giáo dục quốc phòng phải mạnh dạn thay đổi phương pháp dạy học. Seminar là một phương pháp có nhiều ưu việt trong dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh, đặc biệt là chủ đề một số hiểu biết chung về quốc phòng và an ninh vừa đáp ứng định hướng phát triển năng lực, vừa phù hợp với đặc trưng môn học, giúp học sinh có tinh thần tự học, thôi thúc các em tự tìm kiến thức và chủ động đưa ra các biện pháp giáo dục cho bản thân mình. Tuy nhiên, trên thực tế dạy học, phương pháp này chưa thực sự được giáo viên chú ý, sử dụng chưa đạt hiệu quả Tình hình Biển Đông luôn diễn biến phức tạp, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc đang đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với cả hệ thống chính trị, các ngành, các lực lượng, trong đó có thanh niên. Nhưng thực tế học sinh hiện nay có rất nhiều em vẫn còn xem nhẹ và thờ ơ, ý thức về chủ quyền biển, đảo Tổ quốc. Thật buồn hơn khi kiến thức về Luật Biển Việt Nam của thế hệ trẻ nói chung và học sinh THPT Thái Lão nói riêng đang có chiều hướng đi xuống, thế hệ trẻ hôm nay khi nhắc đến vấn đề chủ quyền biển, đảo Tổ quốc thì rất “mơ hồ” vậy nên nhiệm vụ của GV môn GDQP và AN phải giáo dục học sinh để các em nhận thức được quá trình xác lập chủ quyền biển đảo, tầm quan trọng của việc khai thác chủ quyền biển đảo, chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước về chủ quyền biển đảo, và thực hiện quan điểm “Mỗi công dân VN phải biết bảo vệ chủ quyền biển, đảo và lãnh thổ quốc gia trên cơ sở hiểu biết về luật pháp trong nước và quốc tế, và nếu hiểu biết và ứng xử cho đúng thì quyền lợi quốc gia sẽ được đảm bảo, bảo vệ” Một trong những mục tiêu trọng tâm của bài 1: Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nêu và phân tích được những nội dung của Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982 và Luật Biển Việt Nam, trong quá trình giảng dạy hai nội dung này tôi thấy nhiều học sinh gặp nhiều khó khăn khi xác định vị trí, và quyền trên các bộ phận của vùng biển 4
Việt Nam. Đặc biệt là chủ quyền 02 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam Xuất phát từ thực tế đó nên tôi đã quyết định lựa chọn đề tài “Sử dụng phương pháp Seminar sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam” đây là biện pháp dạy học tích cực nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam trong chương trình sách giáo khoa 11 bài 1: Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 2. Mục tiêu đề tài Giúp cho học sinh phát huy được vai trò tích cực, chủ động nghiên cứu tài liệu, và giải quyết tình huống, thông qua đó hình thành thành và phát triển năng lực chung cho học sinh (NL tự nghiên cứu tài liệu, NL tìm kiếm thông tin, NL tư duy độc lập; NL thuyết trình, NL giao tiếp, NL giải quyết tình huống; NL lập kế hoạch phát triển cá nhân) Nêu và phân tích được nội dung Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật biển Việt Nam Trên cơ sở Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật biển Việt Nam. Giúp cho học sinh trình bày, thảo luận và tranh luận chủ đề Hải Dương 981 đồng thời hình thành cho học năng lực giải quyết tình huống và góp phần bảo vệ biên giới quốc gia nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 3. Đối tượng và phạm vi áp dụng - Đối tượng là học sinh khối 11 năm học 2023-2024 - Phạm vi áp dụng: Trường THPT Thái Lão 4. Thời gian và kế hoạch thực hiện STT Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm - Tập huấn bồi dưỡng giáo - Ý tưởng làm SKKN 1 Tháng 6/2023 viên sử dụng sách giáo 11 theo chương trình giáo 2018 - Tìm hiểu tài liệu, thực trạng - Bản đề cương chi tiết 2 Tháng 7/2023 và chọn đề tài, viết đề cương của đề tài nghiên cứu - Nghiên cứu lí luận dạy học, - Tập hợp lý thuyết của PPDH tích cực của bộ môn. đề tài. 3 Tháng 7,8/2023 - Khảo sát thực trạng - Xử lý số liệu khảo sát - Trao đổi với đồng nghiệp và được. 5
đề xuất sáng kiến kinh - Tổng hợp ý kiến của nghiệm. đồng nghiệp - Kiểm tra trước thực nghiệm. - Xử lý kết quả trước khi 4 Tháng - Áp dụng thực nghiệm trên thử nghiệm đề tài. 9,10/2023 các lớp 11A4, 11A5 - Tổng hợp và xử lý kết quả thử nghiệm đề tài - Viết sơ lược sáng kiến - Hoàn thành đề cương - Xin ý kiến của đồng nghiệp. SKKN Tháng 5 Tiếp tục thử nghiệm trên các - Bản thảo sáng kiến. 11,12/2023 lớp 11A4, 11A5 - Tập hợp đóng góp của đồng nghiệp - Hoàn thành sáng kiến kinh - Sáng kiến kinh nghiệm Tháng 1, 2, 6 nghiệm chính thức chấm cấp 3/2024 trường - Chỉnh sửa, bổ sung sáng kiến - Hoàn thành sáng kiến 7 Tháng 4/2024 kinh nghiệm sau khi chấm cấp nộp Sở trường. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp phân tích, tổng hợp xử lí số liệu, tổng hợp tài liệu, thông qua việc nghiên cứu các tài liệu về phương pháp dạy học quốc phòng – an ninh, sách giáo khoa, sách giáo viên, quá trình thực tế dạy học. - Phương pháp quan sát sư phạm qua việc tổ chức hướng dẫn học sinh trên lớp. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm thông qua thao giảng, dự giờ, trao đổi rút kinh nghiệm. - Phương pháp phỏng vấn tọa đàm, qua phỏng vấn học sinh. - Rút kinh nghiệm qua các tiết dạy. - Lấy ý kiến của đồng nghiệp về mức độ khả thi của đề tài. - Tiến hành khảo sát học sinh trước và sau khi áp dụng đề tài. 6. Dự kiến những đóng góp mới của đề tài. - Đã tích hợp được sự kiện chính trị quan trọng vào nội dung bài học (Giàn khoan Hải Dương 981) góp phần xác định vai trò trách nhiệm của học sinh trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 6
- Định hướng tổng quan, định hướng những công việc, thời gian cụ thể để học sinh chủ động học tập nhằm nâng cao được năng lực tự nghiên cứu, giải quyết vấn đề hợp tác - Phù hợp với xu hướng dạy học theo hướng phát triển phẩm chất năng lực của học sinh - Chủ đề mang tính thời sự và đáp ứng một trong những mục tiêu của môn học là góp phần bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa - Phát triển được khả năng trình bày quan điểm cá nhân - Cơ hội nghiên cứu chuyên sâu về chủ đề, kích thích tư duy phản biện PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU A. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn 1. Cơ sở lý luận 1.1. Seminar là gì ? Seminar là phương pháp được sử dụng nhiều trong các hội thảo, báo cáo, nghiên cứu chuyên đề ở trường học. Trong dạy học môn Giáo dực quốc phòng_an ninh, Seminar cũng là một trong những phương pháp dạy học tích cực. Ở đó, người học phát huy được tinh thần chủ động mọi bước, từ khâu chuẩn bị tài liệu, đọc tư duy, tổng hợp ý, tổ chức sắp xếp thông tin, trình bày nội dung, trả lời câu hỏi của các thành viên đặt ra và đặt ra câu hỏi thảo luận cho các thành viên khác hoặc nhận xét, bổ sung kiến thức thông qua phần trình bày của bạn. Quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập này của học sinh được diễn ra dưới sự tổ chức, dẫn dắt, hỗ trợ của giáo viên. Thông qua quá trình học sinh thực hiện nhiệm vụ, giáo viên sẽ đạt được mục tiêu dạy học cụ thể của bài học, môn học, còn học sinh hình thành được kĩ năng, phát triển được năng lực chung và năng lực đặc thù của môn học. Seminar được đánh giá là phương pháp học tập và nghiên cứu đầy sáng tạo, đem đến nhiều niềm vui, sự thích thú cho người học cũng như những người tham dự. Không chỉ vậy, Seminar còn là cơ hội để người học xây dựng và phát triển khả năng trình bày quan điểm cá nhân. 1.2. Các bước tiến hành tổ chức dạy học Seminar Bước 1. Lựa chọn chủ đề Seminar phù hợp sự kiện Hải Dương 981 Chủ đề Seminar phải đáp ứng mục tiêu của bài học là nêu và phân tích được những nội dung cơ bản của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; Luật Biển Việt Nam; Xác định ý thức trách nhiệm của công dân trong quản lí, xây dựng và bảo vệ biên giới quốc gia Nội dung cần phải có nguồn tài liệu tham khảm cụ thể 7
Phù hợp với các điều kiện khác như thời gian, không gian lớp học, và phương tiện dạy học của nhà trường, của học sinh Hình 1: Các bước tổ chức dạy học Serminar Bước 2: Chuẩn bị Sermina và tài liệu liên quan a. Giáo viên: Bước một, thiết kế kế hoạch bài dạy phải đảm bảo phát triển được phẩm chât và năng lực học sinh Xây dựng câu hỏi bổ sung Chia nhóm và phân công nhiệm vụ cho từng nhóm Nội dung trong nhiệm vụ chuyển giao cho các nhóm học sinh thường là câu hỏi, bài tập, kèm theo đó là bảng kiểm mà giáo viên thiết kế gắn với các tiêu chí cụ thể cho học sinh tự theo dõi, kiểm tra mức độ thực hiện sản phẩm của bản thân hoặc các nhóm khác. Cũng trong bước này, giáo viên dự kiến trước câu trả lời, nhận xét hoặc bổ sung của học sinh và cách thức tổ chức thực hiện nhiệm vụ học tậ Xác định phương tiện hỗ trợ cho học sinh khi báo cáo sản phẩm Lượng hóa thời gian chuẩn bị, thời gian tổ chức ở lớp và cung cấp hoặc định hướng tìm kiếm các nguồn tài liệu tham khảo cho học sinh Chuyển giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh, hướng dẫn học sinh chuẩn bị chi tiết trước ở nhà. Giới thiệu phạm vi tài liệu nghiên cứu và cung cấp thang đo hoặc bảng kiểm cho các em. Yêu cầu các nhóm nhận được nhiệm vụ phải họp nhóm, bầu lên một nhóm trưởng để phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên và điều hành cho các thành viên trao đổi, thảo luận, thư ký ghi chép đầy đủ cho ra sản phẩm chung, tập dượt báo cáo trước. 8
Bước 3: Giai đoạn tiến hành Seminar a. Giáo viên - Công bố tiến trình Seminar. - Điều khiển buổi báo cáo (giúp đỡ HS phát hiện ra các vấn đề cơ bản cần thảo luận sâu hay những điểm chưa chính xác cần điều chỉnh, sửa chữa). - Kích thích học sinh tranh luận, thảo luận, nhận xét, đánh giá (bộc lộ ý kiến cá nhân của mình về vấn đề nghiên cứu b. Học sinh - Hoàn tất nội dung và chuẩn bị tinh thần trình bày, báo cáo. Bước 4: Giai đoạn đánh giá Seminar - Phân tích, nhận xét các báo cáo (khả năng thuyết trình, nội dung báo cáo và tinh thần, thái độ tranh luận), nhận xét các ý kiến tranh luận của HS và đưa ra những ý kiến bổ sung để chốt lại vấn đề chính. - Tổng kết, đánh giá quá trình Seminar và cho điểm. 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng về tổ chức dạy học bộ môn Giáo dục quốc phòng và an ninh Trường THPT Thái Lão có đôi ngũ giáo viên trình độ chuyên môn đồng đều, nhiệt tình trong công tác giảng dạy, luôn có ý thức tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu công việc, Ban giám hiệu nhà trường luôn chỉ đạo giáo viên bộ môn phải chú trọng phương pháp dạy học tích cực, phát triển năng lực cho học sinh Cở sở vật chất của nhà trường cơ bản đáp ứng được yêu cầu dạy học, có máy tính, máy chiếu đa năng, 100% các phòng học được trang bị Tivi kết nối internet, có phòng thư viện đạt chuẩn, có thao trường, bãi tập, mô hình, máy bắn tập tất cả đều đáp ứng cho học sinh hứng thú học tập và phát triển phẩm chất năng lực học sinh 2.2. Thực trạng về giáo viên áp dụng phương pháp dạy học tích cực Để đáp ứng chương trình sách giáo khoa mới theo thông tư số 46/2020/TT- BGDĐT. Thì trong những năm gần đây tinh thần đổi mới phương pháp dạy học tích cực của nhiều giáo viên quốc phòng có nhiều chuyển biến tích cực và mang lại hiểu quả cao, đồng thời khẳng định được vai trò vị trí của bộ môn mình so với những bộ môn khác. Song bên cạnh đó vẫn còn không ít giáo viên chỉ chú trọng đổi mới, và áp dụng phương pháp dạy học tích cực theo hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh trong các giờ dạy thao giảng, báo cáo chuyên đề, tham gia giáo viên dạy giỏi cấp trường, còn hoạt động dạy học thường ngày nhiều giáo viên vẫn chưa thực sự chỉnh chu và tâm huyết đầu tư giờ dạy, vẫn thường áp dụng phương pháp truyền thụ kiến thức một chiều, hoặc sử dụng các phương pháp dạy học đơn giản như thảo luận nhóm, nghiên cứu tài liệu trả lời câu hỏi 9
2.3. Thực trạng về học sinh trường THPT Thái Lão Đa số học sinh của nhà trường có ý thức thực hiện nề nếp tốt, có ý thức vươn lên trong học tập, học sinh của trường có 2/3 là con em thuộc địa bàn Thị Trấn và thành phố nên các em thường tự tin khi giao tiếp, và kỷ năng tổ chức hoạt động phong trào, hoạt động ngoại khóa tốt Qua quá trình giảng dạy, và nắm bắt tâm lý học sinh THPT và tâm lý phụ huynh tôi nhận thấy học sinh bây giờ chỉ chú trọng vào các môn thi tốt nghiệp và Đại học hoặc chú trọng vào việc đi du học, hay xuất khẩu lao động nên đa phần các e vẫn còn xem nhẹ và chưa hứng thú với bộ môn Giáo dục quốc phòng và an ninh, đây không những thực trạng trong trường của tôi mà thực trạng chung đối với các trường THPT khác Thời điểm diễn ra sự kiện Trung Quốc đặt gìan khoan HD 981 là năm 2014 lúc đó học sinh lớp 11 bây giờ mới chỉ 6 tuổi, độ tuổi bước vào lớp 1 nên đa số các em không nắm rõ sự kiện Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam các em chưa cảm nhận được về sự đe doạ, xâm lấn của kẻ thù từ thời này sang thời khác Tình hình Biển đông luôn điễn biến phức tạp, có thể xem là một trong những yếu tố có khả năng đe dọa tới an ninh quốc gia. Nhưng thực tế học sinh hiện nay có rất nhiều em vẫn còn xem nhẹ và thờ ơ, ý thức về chủ quyền biển, đảo Tổ quốc. Thật buồn hơn khi kiến thức về Luật Biển Việt Nam của thế hệ trẻ nói chung và học sinh THPT Thái Lão nói riêng đang có chiều hướng đi xuống, thế hệ trẻ hôm nay khi nhắc đến vấn đề chủ quyền biển, đảo Tổ quốc thì rất “mơ hồ” Như vậy có thể khẳng định về thái độ học tập của học sinh với môn học Giáo dục quốc phòng và khẳng định về kiến thức của học sinh về Biển đảo, về Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam là một vấn đề cấp thiết, cần phải thay đổi đối với giáo viên làm công tác giảng dạy bộ môn. 2.4. Thực trạng về tổ chức dạy học Seminar tại trường THPT Thái Lão Để làm rõ vấn đề này tôi đã tiến hành khảo sát 12 giáo viên thuộc tổ khoa học xã hội và tổ Ngữ Văn trong trường với mục đích so sánh mức độ hứng thú khi giáo viên thường sử dụng các phương pháp dạy học tích cực như ( phương pháp vấn đáp, phương pháp đặt và giải quyết vấn đề, phương pháp đóng vai, phương pháp hoạt động nhóm...) với mức độ hứng thú khi sử dụng biện pháp Seminar Rất hứng Hứng Ít hứng Chưa Nội dung khảo sát thú thú thú hứng thú Mức độ hứng thú của thầy cô khi tổ chức thực hiện các phương 7 5 pháp dạy học tích cực (phương pháp vấn đáp, phương pháp đặt và 58.3% 41.7% giải quyết vấn đề, phương pháp 10
đóng vai, phương pháp hoạt động nhóm...) Mức độ hứng thú của thầy cô khi 2 2 6 2 tổ chức dạy học bằng phương pháp Serminar 16.7% 16.7% 50% 16.7% Qua kết quả khảo sát cho thấy trong tổ chức dạy học giáo viên vẫn thường sử dụng các phướng pháp dạy học quen thuộc, còn việc tổ chức bằng phương pháp Serminar còn chưa nhiều do giáo viên ngại thay đổi phương pháp và sợ mất nhiều thời gian cho công tác chuẩn bị đề tài và tài liệu liên quan Xuất phát từ cơ sở lý luân và thực tiễn và đặc biệt vai trò của biện pháp Seminar là một phương pháp dạy học rất sinh động, hấp dẫn, khả dụng, phù hợp với xu thế đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông mới. Nó còn góp phần hình thành nhiều kĩ năng, phát triển được năng lực, phẩm chất cho học sinh. Theo đó, học sinh sẽ biết vận dụng chúng vào việc giải quyết những tình huống trong thực tiễn cuộc sống cũng như trong công việc và học tập suốt đời. Đó là cơ sở để tôi đưa ra đề tài này. B. Mô tả quá trình thực hiện phương pháp Seminar sự kiện Hải dương 981 giảng dạy nội dung Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật biển Việt Nam thuộc bài 1- GDQP 11 chương trình GDPT 2018 1. Lựa chọn chủ đề Seminar phù hợp sự kiện Hải Dương 981 Giáo viên căn cứ vào mục tiêu của bài học, các nguyên tác lựa chọn nội dung bằng biện pháp Semina, và đã tiến hành thảo luận, trao đổi ý kiến học sinh, đồng nghiệp đã thống nhất lựa chọn ba chủ đề chính: + Chủ đề 1: Xác định vị trí giàn khoàn Hải Dương 981 thuộc vùng nào trên vùng Biển Việt Nam, và hành động này được xem là “bình thường hay bất thường” + Chủ đề 2: Nêu và phân tích quy định, chế độ pháp lý đối với các bộ phận trên vùng Biển, đồng thời chỉ ra hành động sai trái của Trung Quốc khi tiến hành đặt gian khoan Hải Dương 981 + Chủ đề 3: Liên hệ trách nhiệm của học sinh trong việc bảo vệ lãnh thổ, biên giới quốc gia nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2. Chuẩn bị Sermina và tài liệu liên quan 2.1. Thiết kế kế hoạch bài dạy 2.2. Thời gian Thời gian chuẩn bị ở nhà từ ngày 6/9/2023 đến ngày 12/9/2023 Thời gian thực hiện ngày 13/9/2023 + Thời gian thực chủ đề Seminar là 30 phút ( đại diện mỗi nhóm báo cáo chủ đề trong 5 phút; tranh luận, phát biểu ý kiến, đánh giá nhận xét 15 phút 11
2.3. Hướng dẫn tài liệu tham khảo - Giáo viên: Giáo án, SGk 11, Nội dung Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam, ngân hàng câu hỏi bổ sung - Học sinh: Báo cáo chuẩn bị ở nhà, biên bản thảo luận nhóm, Sách giáo khoa 11, tài liệu chính thống về Công ước Liên hợp quốc về luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam Viedeo tham khảo: https://www.youtube.com/watch?v=lxK2M9lnFug; https://www.youtube.com/watch?v=F7iIWJSXOHA&t=252s;https://www.youtube .com/watch?v=eQmfgKYrS3o. 2.4. Phân công nhiệm vụ Đồng chí Doãn Ngọc Hiền (Bí thư) được giao nhiệm vụ nhóm trưởng của lớp có trách nhiệm nắm bắt chủ trương của giáo viên và phối hợp với trưởng nhóm, các thành viên trong lớp triển khai nhiệm vụ Các nhóm tổ chức họp nhóm lần một để vạch ra kế hoạch thực hiện, tìm hiểu đề tài, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên ( thành viên chịu trách nhiệm báo cáo, thành viên chịu trách nhiệm hổ trợ kỷ thuật, thiết kế powerpoint, thành viên chịu trách nhiệm tìm hiểu câu hỏi bổ sung, thành viên chịu trách nhiệm thư ký ghi lại biên bản sinh hoạt nhóm…) Các thành viên trong nhóm tự nghiên cứu đề tài xoay quanh đề tài, tài liệu liên quan, ghi lại những nội dung chính, những vướng mắc cần giải đáp Họp nhóm lần hai thảo luận để hiểu rõ nội dung thuyết trình thống nhất nội dung và hình thức của bài báo cáo, dự phòng các tình huống có thể xây ra để giải quyết vấn đề Thuyết trình thử trước, nhận xét và nhóm chỉnh sữa Trong quá trình các nhóm thảo luận phải ghi lại bằng biên bản để giáo viên kiểm soát nội dung và định hướng bổ sung nếu cần Chuẩn bị phương án dự phòng nếu thiết bị máy tính hoặc ti vi không sử dụng được. 2.5. Ra tiêu chí đánh giá kết quả seminar Tiêu chí Yêu cầu Điểm Về hình thức Bố cục rõ ràng,mạch lạc, hợp lý 1 trình bày Có sử dụng Powerpoint, bảng phụ 1 Tác phong thoải mái, tự tin, nghiêm túc 1 Người báo cáo Giọng nói rõ ràng, trình bày dễ hiểu 1 Đúng thời gian 1 12
Đúng mục tiêu bài học 2 Về nội dung báo Có liên hệ thực tiễn 1 cáo Phản biện tốt 2 Tổng 10 2.6. Hệ thống câu hỏi sử dụng trong quá trình phản biện Câu 1. Vùng Biển Việt Nam gồm những bộ phận nào ? Câu 2. Biên giới vùng Biển Việt Nam được tính từ vùng nào trở vào đất liền ? Câu 3. Trường hợp Tàu quân sự của quốc gia B đi qua lãnh hải (không vào nội thủy) của quốc gia A. Nêu cách giải quyết trường hợp này ? Câu 4. Tàu đánh cá của quốc gia B đánh cá trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Tàu đánh cá của quốc gia B có quyền này không ? Câu 5. Hãy cho biết rõ hơn các nhóm giải pháp "giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình" và chủ trương của Việt Nam trong vấn đề giải quyết tranh chấp như thế nào ? Câu 6. Quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia là gì ? 3. Giai đoạn tiến hành Seminar Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV giới thiệu 3 chủ đề tiến hành Serminar và chia lớp thành 3 nhóm thảo luận: Nhóm 1: Chủ đề 1: “Xác định vị trí giàn khoàn Hải Dương 981 thuộc vùng nào trên vùng Biển Việt Nam, và hành động này được xem là “bình thường hay bất thường” Nhóm 2: Chủ đề 2: “Nêu và phân tích quy định, chế độ pháp lý đối với các bộ phận trên vùng Biển, đồng thời chỉ ra hành động sai trái của Trung Quốc khi tiến hành đặt gian khoan Hải Dương 981” Nhóm 3: Chủ đề 3: “Liên hệ trách nhiệm của công dân và học sinh trong việc bảo vệ lãnh thổ, biên giới quốc gia nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” - Yêu cầu: Báo cáo đúng nội dung, đưa ra sơ đồ tư duy về Công ước Luật biển 1982 và Luận biển Việt Nam. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS dựa vào kết quả công tác chuẩn bị ở nhà để báo và minh họa các chủ đề được phân công sau đó hoàn thành 2 lược đồ tư duy. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Đại diện nhóm lên trình bày báo cáo, đồng thời yêu cầu các bạn còn lại quan sát, lắng nghe, chuẩn bị câu hỏi thảo luận 13
Sản phẩm nhóm 1: Ngày 02/5/2014, Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan Hải Dương 981 tới vị trí cách đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam 17 hải lý về phía Nam, cách đảo Lý Sơn của tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam khoảng 120 hải lý về phía Đông. Đây là vị trí nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển quốc tế năm 1982. Như vậy xác định tọa độ của giàn khoan HD 981 nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam và đây là hành động bất thường vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển quốc tế năm 1982. Sản phẩm nhóm 2: Một số nội dung quan trọng đã được quy định trong Công ước Luật biển 1982 như sau : - Vùng nội thủy: Hoàn toàn, tuyệt đối và đầy đủ - Vùng lãnh hải: Quốc gia ven biển thực hiện chủ quyền đầy đủ đối với vùng lãnh hải mà họ có quyền thiết lập với chiều rộng không quá 12 hải lý. Tuy vậy, chủ quyền này không phải là tuyệt đối vì tàu thuyền nước ngoài được phép “đi qua vô hại” trong vùng lãnh hải. Tàu thuyền và máy bay được phép “đi quá cảnh” qua các dải hẹp, eo biển được sử dụng cho hàng hải quốc tế.. - Vùng tiếp giáp lãnh hải: Thực hiện quyền kiểm soát; quyền chủ quyền về việc thăm dò, khai thác, quản lý - Vùng đặc quyền kinh tế: Quốc gia ven biển có quyền chủ quyền đối với vùng đặc quyền kinh tế rộng tối đa 200 hải lý, đối với tài nguyên thiên nhiên và một số hoạt động kinh tế, và thực hiện quyền tài phán đối với các hoạt động nghiên cứu khoa học và bảo vệ môi trường. Các quốc gia khác có quyền tự do hàng hải và tự do hàng không và tự do đặt dây cáp ngầm và đường ống. - Vùng thềm lục địa: Quốc gia ven biển có quyền chủ quyền đối với thềm lục địa (khu vực đáy biển của quốc gia) trong việc thăm dò và khai thác tài nguyên thiên nhiên của thềm lục địa. Thềm lục địa có thể kéo dài ít nhất là 200 hải lý từ bờ biển, và có thể kéo dài không quá 350 hải lý trong những điều kiện cụ thể. * Hành động sai trái của Trung Quốc Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt giàn khoan dầu khí Hải Dương 981 trong vùng biển của Việt Nam. Trung Quốc còn thường xuyên duy trì trên 100 tàu, trong đó có nhiều tàu chiến cỡ lớn và máy bay quân sự, chủ động đâm va tàu thực thi pháp luật của Việt Nam trên một phạm vi rộng lớn hàng chục hải lý xung quanh vị trí giàn khoan Hải Dương 981. Việc làm trên của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Cụ thể, Trung quốc đã vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; vi phạm luật pháp 14
quốc tế về cấm sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế nói chung và trong việc giải quyết tranh chấp nói riêng; vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là bên tham gia ký kết; trái với Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam – Trung Quốc ký năm 2011. Sản phẩm nhóm 3: - Trách nhiệm của công dân - Trách nhiệm của học sinh 4. Giai đoạn đánh giá Seminar a. Giáo viên nhận xét - Ưu điểm: - Nhược điểm: b. Hệ thống lại nội dung Cấu tạo vùng Cách đường Tàu thuyền nc Quyền hạn của nhà nước VN biển cơ sở ngoài ? Nằm phía Đc mời, hoặc Nội thủy Hoàn toàn, tuyệt đối và đầy đủ trong thỏa thuận Đầy đủ và trọn vẹn đối với vùng trời, đáy biển, và lòng đất; Vùng Được quyền đi Lãnh hải 12 Hải lý nước ko phải tuyệt đối .Nhà nước qua nhưng thực hiện chủ quyền đầy đủ và không gây hại toàn vẹn đối với lãnh hải”. Thực hiện quyền kiểm soát; Được quyền tự TGLH 24 Hải lý quyền chủ quyền về việc thăm do dò, khai thác, quản lý Thực hiện quyền kiểm soát; Đặc quyền 188-200 Hải Được quyền tự quyền chủ quyền về việc thăm kinh tế lý do dò, khai thác, quản lý Quyền chủ quyền đối với thềm Được quyền tự Thềm lục địa 350 Hải lý lục địa về thăm dò, khai thác tài do nguyên. c. Học sinh - Đánh giá và tự đánh giá cách giải quyết vấn đề, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng nghiên cứu tài liệu, chia sẻ thông tin… 15
- Điều chỉnh lại nhận thức của mình cho phù hợp và rút ra những bài học cần thiết. - Lập kế hoạch tự rèn luyện các NL cho phù hợp C. GIÁO ÁN MINH HỌA KẾ HOẠCH GIẢNG BÀI Ngày 11 tháng 9 năm 2023 Môn học: Giáo dục quốc phòng – an ninh PHÊ DUYỆT Bài 1. Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ Nước Cộng PHÓ HIỆU TRƯỞNG hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (tiết 2) Đói tượng: Học sinh THPT Thái Lão (khối 11) Phan Đăng Sơn Năm học: 2023-2024 Phần I. Ý ĐỊNH GIẢNG BÀI I. MỤC TIÊU 1. Về năng lực: *Năng lực chung: - Thông qua khai thác tài liệu sách giáo khoa, tài liệu khác tìm hiểu về nội dung cơ bản của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; Luật Biển Việt Nam; Trách nhiệm của công dân và học sinh trong bảo về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia hình thành các năng lực sau: Năng lực tự chủ và tự học; năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Thông qua hoạt động Serminar tìm hiểu nội dung Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; Luật Biển Việt Nam; Trách nhiệm của công dân và học sinh trong bảo về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia hình thành năng lực sau: Năng lực giao tiếp và hợp tác, giải quyết tình huống. *Năng lực đặc thù: - Năng lực nhận thức các vấn đề về Quốc phòng an ninh: Nêu và phân tích được những nội dung cơ bản về chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia; những nội dung cơ bản của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; Luật Biển Việt Nam; những khái niệm về biên giới và đường biên giới đất liền, trên biển, thềm lục địa, trên không, trong lòng đất, đặc biệt là chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. - Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng quân sự đã học vào cuộc sống: Xác định và thực hiện được ý thức trách nhiệm của công dân, học sinh trong quản lí, xây dựng và bảo vệ biên giới quốc gia. 2. Phẩm chất: - Giáo dục phẩm chất chăm chỉ, tự giác, tích cực tham gia các hoạt động học tập để giải quyết vấn đề. 16
- Thông qua bài học, bồi dưỡng cho học sinh các phẩm chất như: trung thực, trách nhiệm, yêu nước. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Đối với giáo viên - SGK, SGV môn Giáo dục quốc phòng và an ninh lớp 11, Giáo án; - Tài liệu: Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013; Luật Biển Việt Nam năm 2012; Luật Biên giới quốc gia năm 2003 và một số tài liệu liên quan khác. - Máy tính, máy chiếu, bài giảng Powerpoint, Phiếu học tập, giấy A0, bút dạ - Một số hình ảnh minh họa cho bài học, sơ đồ mô tả cách xác định đường cơ sở và các vùng biển Việt Nam 2. Đối với học sinh - SGK môn Giáo dục quốc phòng và an ninh lớp 11. - Vở ghi, bút, tranh ảnh, báo cáo, biên bản họp nhóm, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV… III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a. Mục tiêu: Gợi mở và tạo hứng thú cho HS tìm hiểu, khám phá nội dung bài học. b. Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV nêu vấn đề: “Trường em tổ chức ngoại khóa môn Giáo dục quốc phòng và an ninh với chủ đề: “Vùng biển Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm”. Bạn Hoa được phân công báo cáo về nội dung: Hoàng Sa và Trường Sa - Hai quần đảo thân yêu của Việt Nam” - Đọc phần Mở đầu SGK và trả lời câu hỏi: Bạn Hoa cần chuẩn bị những gì để thực hiện bài báo cáo ? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc thông tin SGK tr.5, suy nghĩ câu trả lời. - GV quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 1 - 2 HS trả lời câu hỏi: Với bài báo cáo “Hoàng Sa và Trường Sa - hai quần đảo thân yêu của chúng ta”, bạn Hoa nên chuẩn bị những vấn đề sau: *Về nội dung: 17
+ Giới thiệu khái quát về vị trí địa lí của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. + Phân tích tầm quan trọng chiến lược của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa trong phát triển kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng. + Khái quát những nét chính về: lịch sử bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. + Phân tích chủ trương của Nhà nước Việt Nam trong việc giải quyết các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông. + Phân tích trách nhiệm của học sinh trong việc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. * Hình thức trình bày: Bạn Hoa có thể trình bày thông qua làm Powerpoint; Video, infographic, vẽ… - Các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, tuyên dương câu trả lời của HS. - GV dẫn dắt vào nội dung bài. Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay - Bài 1. Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Nội dung: Một số nội dung Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 và Luật Biển Việt Nam và trách nhiệm trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam a. Mục tiêu: - Nêu và phân tích được những nội dung cơ bản về chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia; những nội dung cơ bản của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982; Luật Biển Việt Nam; những khái niệm về biên giới và đường biên giới đất liền, trên biển, thềm lục địa, trên không, trong lòng đất, đặc biệt là chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam. - Xác định và thực hiện được ý thức trách nhiệm của công dân, học sinh trong quản lí, xây dựng và bảo vệ biên giới quốc gia. b. Tổ chức thực hiện Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV giới thiệu 3 chủ đề tiến hành Serminar và chia lớp thành 3 nhóm thảo luận: Nhóm 1: Chủ đề 1: “Xác định vị trí giàn khoàn Hải Dương 981 thuộc vùng nào trên vùng Biển Việt Nam, và hành động này được xem là “bình thường hay bất thường” 18