Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tích hợp nội dung học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử Việt Nam lớp 12 nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh ở trường Trung học phổ thông

Chia sẻ: Hương Hoa Cỏ Mới | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết, cơ bản về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên cơ sở đó giúp học sinh có được nhận thức, thái độ và hành vi đúng đắn theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tích hợp nội dung học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử Việt Nam lớp 12 nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh ở trường Trung học phổ thông

MỤC LỤC Trang PHẦN MỘT – ĐẶT VẤN ĐỀ 3 1. Lý do chọn đề tài 3 2. Điểm mới. đóng góp của đề tài 4 PHẦN HAI – NỘI DUNG 6 Chương 1: Cở sở lý luận và thực tiễn trong dạy học tích hợp tư tưởng, 6 đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm phát triển năng lực, phẩm chất học sinh ở trường THPT 1.1.Cơ sở lí luận 6 1.2. Cơ sở thực tiễn 7 1.3. Giải pháp 9 Chương 2: Nội dung tích hợp tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí 10 Minh cần khai thác , sự dụng trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12. 2.1. Giới thiệu hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh 10 2.2. Giới thiệu nội dung chủ yếu của đạo đức Hồ Chí Minh 11 2.3. Giới thiệu nội dung chủ yếu của phong cách Hồ Chí Minh . 11 2.4. Vai trò và ý nghĩa của trường học trong việc tuyên truyền TT, ĐĐ, PC 13 HCM 2.5. Mối liên hệ giữa tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với nội 15 dung dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 ở trường THPT Chương 3: Các biện pháp sự dụng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ 28 Chí Minh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 ở Trường THPT (Ban cơ bản) 3.1. Sử dụng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào dạy học bài 28 nội khóa lịch sử 12 Việt Nam ở trường THPT 3.2. Tiến hành các hoạt động ngoại khóa lịch sử nhằm giáo dục đạo đức, tư 43 tưởng, phong cách Hồ Chí Minh cho HS Chương 4. Thực nghiệm sư phạm về việc tích hợp TT, ĐĐ, PC HỒ 47 CHÍ MINH trong dạy hoc lịch sử nhằm phát triển năng lực, phẩm chất học sinh ở trường THPT 4.1.Đối tượng thực nghiệm 47 1
4.2. Phương pháp thực nghiệm 47 4.3. Kết quả xử lí thực nghiệm 47 PHẦN BA – KẾT LUẬN 52 TÀI LIỆU THAM KHẢO 53 PHỤ LỤC 54 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN Nội dung Viết tắt Giáo viên GV Học sinh HS Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ TT,ĐĐ, PC HCM Chí Minh Phát triển năng lực, phẩm chất PTNL, PC Sách giáo khoa SGK Trung học phổ thông THPT Chương trình giáo dục phổ thông CTGDPT Đảng cộng sản ĐCS Chủ nghĩa xã hội CNXH giải phóng dân tộc GPDT Hội nghị Ban chấp hành trung ương HNBCHTƯ Khoa học xã hội KHXH 2
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài: Tôn sư trọng đạo, ăn quả nhớ kẻ trồng cây là đạo lý tốt đẹp trong truyền thống của dân tộc Việt Nam. Trân trọng quá khứ và ghi nhận công lao của lớp người đi trước là yếu tố quan trọng để tạo lập nên những giá trị bền vững cho tương lai. Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta và các thế hệ mai sau một gia tài đồ sộ, một di sản hết sức quý báu: Tư tưởng Hồ Chí Minh; đạo đức Hồ Chí Minh; phong cách Hồ Chí Minh. Đó là di sản vô cùng đa dạng và phong phú, thấm đượm trong toàn bộ cuộc đời, sự nghiệp, trong tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người; tỏa sáng trong những trước tác, trong từng việc làm, cử chỉ và mối quan tâm sâu sắc, ân cần đối với con người, với nhân dân, đất nước và nhân loại, nhất là nhân dân các dân tộc bị áp bức. Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, ngày 15/5/2016, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” - trong đó yêu cầu: "Tiếp tục chỉ đạo biên soạn chương trình, giáo trình về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để giảng dạy trong hệ thống giáo dục quốc dân và các học viện, trường chính trị, trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ các cấp, bảo đảm phù hợp với từng cấp học, bậc học và với yêu cầu giáo dục, đào tạo. Đối với học sinh phổ thông, dạy nghề, trung học chuyên nghiệp, học tập về đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với giáo dục công dân, đạo đức nghề nghiệp". Trước những nhiệm vụ trọng đại và cấp bách của nền giáo dục nước nhà hiện nay, hơn lúc nào hết, chúng ta cần đi sâu nghiên cứu, học tập và vận dụng TT, ĐĐ, PC của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng và phát triển nền giáo dục Việt Nam, về đào tạo nguồn nhân lực, về sự nghiệp trồng người. Chúng ta đều biết, Chủ tịch Hồ Chí Minh người con ưu tú của dân tộc, là danh nhân văn hóa của thế giới. Người là kết tinh của tư tưởng “Đại nhân, Đại nghĩa” Người để lại cho dân tộc ta một tư tưởng cách mạng, một nhân cách đạo đức cao cả. Người đã làm “rạng rỡ non sông ta, đất nước ta, dân tộc ta”. Hiện nay đất nước ta đang trên con đường đẩy nhanh, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đai hóa đất nước và chủ động hội nhập thế giới để đưa đất nước phát triển.Vì vậy việc học tập, rèn luyện tư tưởng, đạo đức, lối sống và làm theo tấm giương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là việc làm hết sức cần thiết trong gian đoạn hiện nay. Bởi vì tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nền tảng của xã hội, là động lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách để phát triển kinh tế đất nước, hoàn thiện nhân cách của mỗi con người. Nhưng hiện nay vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường vẫn chưa đạt được hiệu quả cao, vì do ảnh hưởng nhiều tác động như phim ảnh, lối sống hưởng thụ, các trò chơi điện tử mang nặng lối sống bạo lực, một bộ phận học sinh có biểu hiện suy thoái về đạo đức….. Bên cạnh đó một số phụ huynh ít 3
có thời gian quan tâm đến con cái chỉ phó mặc cho nhà trường giáo dục. Một khía cạnh khác là cơ chế thị trường đã len lỏi vào nếp suy nghĩ của một số phụ huynh và học sinh chỉ quan tâm đến các môn học tự nhiên. Một bộ phận học sinh phổ thông hiểu biết cuộc đời, hoạt động và tư tưởng của Bác nhưng chưa sâu sắc, có một số nhầm lẫn, sai lầm về sự kiện. Một phần nhỏ không nhiệt tình trong việc tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh, mà chỉ học thuộc để trả bài. Sự hiểu biết về Bác và TT, ĐĐ, PC của Bác ở học sinh phổ thông còn đơn giản, nặng về cảm tính nên tác động của TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh đến suy nghĩ, hành động của các em chưa mạnh mẽ, chưa đạt hiệu quả cao. Vì vậy bộ môn lịch sử đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. giáo dục học sinh lòng yêu nước, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, lòng biết ơn ông cha ta đã đổ bao mồ hôi xương máu mới có được cuộc sống tốt đẹp như ngày hôm nay, giáo dục cho học sinh tinh thần yêu nước, yêu CNXH , để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, ngày càng văn minh. Với mong muốn hướng tới phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh, giúp đỡ các em về phương pháp học tập, động viên sự cố gắng, hứng thú học tập của các em trong quan hệ dạy học. Thực hiện môi trường phát triển toàn diện phong cách, nhân cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn nhằm chuẩn bị cho học sinh năng lực giải quyết các vấn đề của cuộc sống và nghề nghiệp. Mặt khác, để khắc phục những hạn chế trong chủ động sáng tạo xây dựng nội dung dạy học phù hợp với phương pháp cũng như kỹ thuật dạy học tích cực. Tôi tiến hành thực hiện đề tài “Tích hợp nội dung học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong dạy học Lịch sử Việt Nam lớp12 nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh ở trường Trung học phổ thông” để góp phần tăng thêm hiệu quả, nâng cao chất lượng dạy và học. 2. Điểm mới, đóng góp của đề tài Hệ thống hóa cơ sở lí luận về TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh và cơ sở thực tiễn của việc xây dựng và tổ chức dạy học theo hướng tích hợp trong môn Lịch sử ở trường THPT, đáp ứng yêu cầu của đổi mới phương pháp dạy học chương trình hiện hành và CTGDPT môn Lịch sử năm 2018. Tìm ra mối liên hệ giữa tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với nội dung dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 ở trường THPT Xác định được những nguyên tắc khi sử dụng tích hợp trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 ở trường THPT (Ban cơ bản) Đề xuất một số biện pháp sư phạm mang tính khả thi để tích hợp TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh vào dạy học lịch sử Việt Nam ở trường THPT (Ban cơ bản) một cách hợp lí, khoa học, phù hợp với yêu cầu đổi mới việc dạy học lịch sử hiện nay. 4
Góp phần đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học để tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục học sinh: hình thành và phát triển một số phẩm chất và năng lực nói chung cho học sinh trong quá trình dạy học như phẩm chất nhân ái và khoan dung, làm chủ bản thân, thực hiện nghĩa vụ học sinh. Cũng như năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông. Trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết, cơ bản về TT, ĐĐ, PC HCM; trên cơ sở đó giúp học sinh có được nhận thức, thái độ và hành vi đúng đắn theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh Phát triển kĩ năng thực hành, kĩ năng phát hiện và ứng xử tích cực trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Góp phần giáo dục cho học sinh trở thành người công dân tốt, biết sống và làm việc theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và có trách nhiệm đối với gia đình, với đất nước Kết quả này giúp tôi và đồng nghiệp vận dụng trong quá trình dạy học thực tiễn, đề tài cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho HS, GV trong quá trình dạy và học. 5
PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Chương 1: Cở sở lý luận và thực tiễn trong dạy học tích hợp tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm phát triển năng lực, phẩm chất học sinh ở trường THPT 1.1. Cơ sở lí luận Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi. Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng tỏ, mặc dù tình hình trong nước và thế giới có những thay đổi nhanh chóng và sâu sắc, nhưng tính đúng đắn, sức sống, sự sáng tạo, phù hợp với đặc điểm của cách mạng Việt Nam và xu thế thời đại của tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn còn nguyên giá trị Đạo đức là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu và xuyên suốt toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Hồ Chí Minh. Người không những đã để lại những tác phẩm lý luận về đạo đức, mà còn là hiện thân mẫu mực của những hành vi đạo đức. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam, những giá trị của tư tưởng đạo đức phương Đông và phương Tây, đặc biệt quan trọng là những tư tưởng đạo đức của học thuyết Mác- Lênin. Hồ Chí Minh đã thực sự làm một cuộc cách mạng trên lĩnh vực đạo đức ở Việt Nam. Trong đó, theo Người đạo đức là gốc, là nguồn, là nền tảng, biểu hiện tập trung thông qua ba mối quan hệ: Đối với mình, đối với người và đối với công việc. Đức là gốc, nhưng đức và tài phải kết hợp, phải đi đôi với nhau; người cách mạng phải có cả đức và tài mới hoàn thành được trọng trách Đảng và nhân dân giao phó. Hồ Chí Minh coi đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con người, như gốc của cây, như ngọn nguồn của sông, suối. Người viết: "Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân" Phong cách có liên quan chặt chẽ với đạo đức, đạo đức được thể hiện qua phong cách, qua phong cách có thể đánh giá được đạo đức, đánh giá được nhân cách của một con người. Phong cách Hồ Chí Minh là một chỉnh thể, tạo thành một hệ thống bao gồm: Phong cách tư duy, phong cách diễn đạt, phong cách làm việc, phong cách ứng xử, phong cách sinh hoạt, v.v.. Quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng , ngày 27/2/2017, Ban cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Nghị quyết số 69-NQ/BCSĐ về "Thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 6
15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, theo đó, chỉ đạo việc "rà soát, biên soạn giáo trình, tài liệu về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để tổ chức triển khai trong các cơ sở giáo dục và đào tạo",tổ chức biên soạn "Tài liệu hướng dẫn tích hợp nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" theo tinh thần vừa kế thừa chất lượng của "Tài liệu hướng dẫn tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" (thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW trước đó), vừa bổ sung cập nhật các vấn đề mới của Chỉ thị 05- CT/TW, để dạy học chính thức trong chương trình đối với các môn học và hoạt động giáo dục ở cấp Trung học cơ sở (các môn Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục công dân, Mỹ thuật, Âm nhạc, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp), cấp Trung học phổ thông (các môn Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục công dân, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp); đồng thời tập huấn cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên để triển khai dạy học tích hợp ở tất cả các cơ sở giáo dục trên toàn quốc. Thực tiễn đã chứng tỏ rằng, việc thực hiện quan điểm tích hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển những năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên có ý nghĩa hơn đối với học sinh so với việc các môn học, các mặt giáo dục được thực hiện riêng lẻ. Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục nhằm nâng cao năng lực của người học, giúp đào tạo những người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. 1.2. Cơ sở thực tiễn 1.2.1. Về phía giáo viên Hầu hết GV đều nhận thức được vai trò, ý nghĩa của việc dạy học tích hợp nội dung học tập TT, ĐĐ, PC HCM trong chương trình lịch sử dân tộc. 100% GV cho rằng nên đưa nội dung giáo dục TT, ĐĐ, PC HCM vào chương trình SGK để dạy học cho HS. Tuy nhiên, vấn đề còn dừng lại ở nhận thức lý luận. Nhiều GV còn tỏ ra khá lúng túng khi khai thác các nội dung lịch sử liên quan đến TT, ĐĐ, PC HCM trong chương trình giảng dạy, nhất là việc lựa chọn và vận dụng phương pháp dạy học phù hợp với nội dung yêu cầu. Khi giảng dạy một tiết lịch sử Việt Nam có liên quan đến Hồ Chí Minh rất đơn giản, chỉ cần kể cho các em một số mẩu chuyện là được nhưng thông qua câu chuyện thì giáo viên chưa giáo dục cho các em về các TT, ĐĐ, PC của Người để các em thấm nhuần và học tập theo. Số giáo viên thường xuyên chủ động sáng tạo trong việc vận dụng , tích hợp TT, ĐĐ, PC HCM vào bài dạy nhằm phát huy được năng lực tự học, năng lực giải quyết các tình huống thực tiễn cho HS chưa thực sự được quan tâm, chưa phổ biến. Vì vậy trong các tiết dạy – học lịch sử thường không thu hút và gây hứng thú đối với HS, nặng về cung cấp kiến thức, liệt kê sự kiện lịch sử 7
Đa số GV chỉ sử dụng một phương pháp dạy học đó là trình bày miệng, chưa kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp dạy học trong một bài học Lịch sử, do đó dẫn đến sự nhàm chán, đơn điệu, không khai thác hết nội dung và yêu cầu bài học. Một số GV còn lạm dụng khi sử dụng tài liệu tham khảo nên dẫn đến tình trạng "quá tải", làm cho giờ học trở nên nặng nề, hoặc làm loãng nội dung, làm mất tính đặc trưng của bài học Lịch sử Bên cạnh đó còn do phương pháp dạy học của giáo viên còn thụ động, điều kiện dạy học còn nhiều bất cập. Đồ dùng trực quan môn lịch sử như tranh ảnh, lược đồ, bản đồ, hiện vật còn rất công kềnh, trong những năm gần đây khi công nghệ thông tin được ứng dụng trong dạy học, giáo viên và học sinh có hứng thú dạy – học nhiều hơn so với trước nhưng số lượng phòng máy còn hạn chế nên cơ hội dạy học với việc ứng dụng công nghệ thông tin không phải lúc nào cũng thực hiện được Cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn liền với chiều dài của lịch sử dân tộc. Người đã dâng hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng. Những TT, ĐĐ, PC của Người là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học tập và noi theo, tư tưởng của Người còn định hướng cho mọi hoạt động của Đảng và nhà nước ta trong công cuộc đổi mới hiện nay. Vì vậy để giáo dục thế hệ trẻ, có lối sống lành mạnh, tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội sâu sắc thì việc lồng ghép giáo dục đạo đức, tư tưởng, phong cách của Bác trong dạy lịch sử góp phần hình thành nhân cách, lối sống của học sinh là rất cần thiết 1.2.2 Về phía học sinh - Qua học tập các môn khoa học xã hội, qua bộ môn Lịch sử, qua sinh hoạt đoàn , qua việc tiếp nhận những thông tin đại chúng, ở mức độ nhất định các em cũng đã hiểu được cuộc đời hoạt động về TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh, nhận thức được vai trò, công lao to lớn của Bác đối với dân tộc và nhân loại. - Tuy nhiên hiểu biết của các em về TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh còn đơn giản, chưa sâu sắc, nặng về cảm tính, thậm chí một bộ phận học sinh hoặc còn thờ ơ hoặc còn chưa biết đến các TT, ĐĐ, PC của Người. Sự tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của các em còn mang tính đối phó, nên tác động về tư tưởng Hồ Chí Minh đến suy nghĩ hành động của các em chưa mạnh mẽ, chưa có hiệu quả. Thực trạng hiểu biết TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh trong HS qua điều tra , khảo sát như sau: - Có 30 % học sinh THPT đều có nhưng hiểu biết cơ bản về TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh qua học tập các môn học KHXH, sinh hoạt Đoàn, tiếp nhận những thông tin đại chúng tiến hành các hoạt động công ích xã hội. - Ở mức độ nhất định, các em nhận thức được vai trò, công lao to lớn của Bác đối với dân tộc, nhân loại, đối với gia đình và bản thân mỗi em. 8
- Khoảng 40% học sinh trung học phổ thông hiểu biết cuộc đời, hoạt động, TT, ĐĐ, PC HCM chưa sâu sắc, có một số nhầm lẫn, sai lầm về sự kiện. - Một phần rất nhỏ không nhiệt tình trong việc tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh, mà chỉ học thuộc để trả bài Hầu như các em chưa có thói quen tìm hiểu, sưu tầm mà chỉ thụ động ghi chép những gì mà GV nói. Hơn nữa chương trình lịch sử quá rộng, tư tưởng đạo đức của Người thì nhiều mà GV chưa rút gọn được những gì cần truyền đạt, những gì chỉ giới thiệu qua và vấn đề nào cần nhấn mạnh, giáo dục cho các em - Về mặt lý tưởng, tình cảm cách mạng, các em khẳng định trong thực tế đã “sống, học tập, lao động theo gương Bác Hồ vĩ đại”, nhưng chưa hiểu gì nhiều về TT, ĐĐ, PC của Bác. 1.3. Giải pháp - Tìm ra mối liên hệ giữa tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với nội dung dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 ở trường THPT -Thiết kế và tổ chức dạy học TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh với các phương pháp, kĩ thuật, hình thức dạy học đa dạng, phong phú phát huy tích cực, chủ động, hứng thú cho HS. Qua đó phát triển NL, PC cho các em. - Để tổ chức dạy học TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh theo định hướng phát triển NL, PC học sinh một cách hiệu quả, trong tiết học, theo tôi nên tiến hành các bước: Bước 1: Nêu vấn đề, thu hút sự chú ý của HS vào nội dung trọng tâm của sự kiện bằng cách GV đặt HS vào tình huống có vấn đề thông qua các bài tập nhận thức; sử dụng phim tư liệu; thơ ca; tổ chức trò chơi; sử dụng tranh ảnh, lược đồ…tạo không khí thoải mái nhưng cũng tạo ra sự “trở ngại” trong tư duy định hướng nhận thức của HS.Từ đó, gây sự tập trung chú ý, kích thích trí tò mò, mong muốn tìm hiểu, khám phá kiến thức mới cho HS. Bước 2: Cung cấp và hướng dẫn HS khai thác các nguồn sử liệu để tìm hiểu nội dung tích hợp lịch sử.(Nguồn sử liệu do GV cung cấp qua bài giảng hoặc HS có thể tự tìm hiểu SGK, tư liệu tham khảo, đồ dùng trực quan, mạng internet). Thông qua nghiên cứu sử liệu giúp HS khôi phục lại sự kiện, hiện tượng, phản ánh nội dung kiến thức một cách chính xác, sinh động. Đây là cách giúp HS từng bước thực hiện nhiệm vụ học tập với các phương pháp dạy học tích cực của GV. Qua đó, HS chủ động chiếm lĩnh các nội dung kiến thức của việc tích hợp để phát triển các năng lực, phẩm chất cần thiết. Bước 3: Tổ chức, hướng dẫn học sinh trao đổi, thảo luận, đánh giá về các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử trong tích hợp. GV cần sử dụng linh hoat, đa dạng, phong phú các phương pháp dạy học như (thuyết trình, nêu vấn đề, dự án, tích hợp liên môn, đồ dùng trực quan, trao đổi, đàm thọai, tranh luận, …); kĩ thuật dạy học : (đóng vai, khăn trải bàn, nhóm, tổ chức trò chơi...) để khai thác và phát triển các năng lực, phẩm chất HS 9
Bước 4: Cũng cố, đánh giá, kiểm tra hoạt động nhận thức, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS. Trên cơ sở sản phẩm học tập của các em, GV cho HS tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau, GV nhận xét, bổ sung, kết luận giúp HS hệ thống những vấn đề cốt lõi của tích hợp, đồng thời hướng dẫn các em mở rộng cũng cố kiến thức bằng việc tự học ở nhà, tự nghiên cứu; chuẩn bị nôi dung bài mới. -Tổ chức tích hợp trong môn lịch sử được thực hiện qua một chuỗi hoạt động học tập của HS. Trong mỗi hoạt động học tập, GV hướng dẫn HS thực hiện các bước: chuyển giao nhiệm vụ học tập (yêu cầu rõ ràng, phù hợp với khả năng của HS, hình thức sinh động, hấp dẫn, tạo động cơ và hứng thú để HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ) ; thực hiện hiện nhiệm vụ học tập HS (GV là người tư vấn, hỗ trợ, giúp đỡ thực hiện nhiệm vụ) ; HS báo cáo thảo luận trình bày sản phẩm học tập cụ thể ; đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ (HS đánh giá lẫn nhau; Gv nhận xét, đánh giá kết quả của HS rút ra kết luận). Chương 2: Nội dung tích hợp tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cần khai thác , sự dụng trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12. 2.1. Giới thiệu hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh . Bao gồm: 1. Tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. 2. Tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. 3. Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân, của khối đại đoàn kết dân tộc. 4. Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng Nhà nước thật sự của dân, do dân, vì dân. 5. Tư tưởng về quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân. 6. Tư tưởng về phát triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. 7. Tư tưởng về đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. 8. Tư tưởng về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau. 9. Tư tưởng về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Như vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh có nội dung rất phong phú, toàn diện và sâu sắc về những vấn đề rất cơ bản của cách mạng Việt Nam, đã và đang soi đường cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin vào Việt Nam, cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn 10
liền với chủ nghĩa xã hội. Dưới ngọn cờ tư tưởng Hồ Chí Minh, cách mạng Việt Nam đã vững bước tiến lên giành những thắng lợi lịch sử có ý nghĩa thời đại sâu sắc. Hiện nay, đất nước ta đang thực hiện đổi mới, mở cửa và hội nhập, công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Bên cạnh thuận lợi, chúng ta cũng có nhiều khó khăn, do đó mỗi người cần nghiên cứu, học tập, nắm vững chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững đường lối, quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước để kiên định mục tiêu lý tưởng cách mạng: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, như Bác Hồ hằng mong muốn 2.2. Giới thiệu nội dung chủ yếu của đạo đức Hồ Chí Minh . Hồ Chí Minh quan niệm, đạo đức cách mạng là chỗ dựa giúp cho con người vững vàng trong mọi thử thách. Theo Người, có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước... khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm tốn, "lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ", lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ; không công thần, không quan liêu, không kiêu ngạo, không hủ hóa Về những phẩm chất đạo đức cơ bản của con người Việt Nam, quan điểm đạo đức Hồ Chí Minh đã bao quát những mối quan hệ cơ bản của con người trong xã hội, bao gồm: Một là, với đất nước, dân tộc phải "Trung với nước, hiếu với dân". Hai là, với mọi người phải "Yêu thương con người, sống có nghĩa, có tình". Ba là, với mình phải thực sự "Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư". Bốn là, mở rộng quan hệ yêu thương con người đối với toàn nhân loại, người cách mạng phải có "tinh thần quốc tế trong sáng". Về những nguyên tắc xây dựng và thực hành đạo đức, theo Hồ Chí Minh, thể hiện ở ba điểm sau: Một là, nói đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức. Hai là, xây đi đôi với chống. Ba là, phải tu dưỡng đạo đức suốt đời. Cuộc đời Hồ Chí Minh xuất phát từ một triết lý nhân sinh lấy khiêm tốn, giản dị làm nền; lấy chừng mực đức độ làm chuẩn; lấy trong sạch thanh cao làm vui; lấy gắn bó con người, thiên nhiên làm niềm say mê vô tận; là tình thương yêu con người quyện với tình yêu thiên nhiên tạo nên tinh thần lạc quan của người chiến sĩ, kết hợp chặt chẽ với những rung động say mê của một tâm hồn nghệ sĩ... 2.3. Giới thiệu nội dung chủ yếu của phong cách Hồ Chí Minh . 11
Nói phong cách Hồ Chí Minh là nói đến những đặc trưng giá trị, mang đậm dấu ấn Hồ Chí Minh, gắn liền với nhân cách trí tuệ lỗi lạc, đạo đức trong sáng của Hồ Chí Minh, với tư cách là một vĩ nhân, một nhà văn hóa kiệt xuất. Đó là một phong cách vừa dân tộc vừa hiện đại, vừa khoa học vừa cách mạng, vừa cao cả vừa thiết thực. Phong cách Hồ Chí Minh được thể hiện trong mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người, tạo thành một chỉnh thể nhất quán, có giá trị khoa học, đạo đức và thẩm mỹ, bao gồm một số nội dung chính là: phong cách tư duy, phong cách làm việc, phong cách lãnh đạo, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt. Về phong cách tư duy Một là, phong cách tư duy khoa học, cách mạng và hiện đại. Hai là, phong các tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo. Ba là, phong cách tư duy hài hòa, uyển chuyển, có lý có tình. Về phong cách làm việc Một là, phong cách làm việc khoa học. Hai là, phong cách làm việc có kế hoạch. Ba là, phong cách làm việc đúng giờ. Bốn là, phong cách đổi mới, sáng tạo, không chấp nhận lối cũ, đường mòn. Về phong cách lãnh đạo Một là, tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Hai là, đi đúng đường lối quần chúng,“lắng nghe ý kiến của đảng viên, của nhân dân, của những người “không quan trọng”. Ba là, phải tổ chức việc kiểm tra, kiểm soát cho tốt. Bốn là, về phong cách nêu gương, Hồ Chí Minh cho rằng: “Nói chung thì các dân tộc phương Đông giàu tình cảm, và đối với họ, một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Về phong cách diễn đạt Một là, cách nói, cách viết giản dị, cụ thể, thiết thực. Hai là, diễn đạt ngắn gọn, cô đọng, hàm súc, trong sáng và sinh động, có lượng thông tin cao Ba là, sinh động, gần gũi với cách nghĩ của quần chúng, gắn với những hình ảnh, ví von, so sánh cụ thể. Bốn là, phong cách diễn đạt luôn luôn biến hóa, nhất quán mà đa dạng. 12
Về phong cách ứng xử Một là, khiêm tốn, nhã nhặn, lịch thiệp. Hai là, chân tình, nồng hậu, tự nhiên. Ba là, linh hoạt, chủ động, biến hóa. Ứng xử văn hóa Hồ Chí Minh đạt tới sự kết hợp hài hòa giữa tình cảm nồng hậu với lý trí sáng suốt, linh hoạt, uyển chuyển, sẵn sàng vì cái lớn mà châm chước cái nhỏ. Bốn là, vui vẻ, hòa nhã, xóa nhòa mọi khoảng cách. Về phong cách sinh hoạt Một là, phong cách sống cần kiệm, liêm chính. Hai là, phong cách sống hài hòa, nhuần nhuyễn giữa văn hóa Đông – Tây. Ba là, tôn trọng quy luật tự nhiên, gắn bó với thiên nhiên. 2.4. Vai trò và ý nghĩa của trường học trong việc tuyên truyền TT, ĐĐ, PC HCM Nhà trường là môi trường tốt để truyền bá tư tưởng giáo dục thế hệ trẻ về TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh. TT, ĐĐ, PC Hồ Chí Minh cần được tích hợp trong môn học, sẽ đem đến cho học sinh một niềm tin, sự nhận thức đúng đắn, tránh được những biểu hiện sai lệch do những thông tin ngoài luồng do tác động của xã hội. Thực hiện Di chúc của Người, bước vào thời kỳ đất nước đổi mới, Đảng ta khẳng định: “ Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng” (Hội nghị TW4 khoá VII). Trước sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế và bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ theo Di chúc Hồ Chí Minh lại càng có ý nghĩa thiết thực. Trước hết là giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ. Lý tưởng cách mạng cốt lõi, xuyên suốt và cao đẹp mà thế hệ trẻ cần hướng tới để phấn đấu và thực hiện là mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Thực tiễn đã chứng minh dưới sự lãnh đạo của Đảng con đường phát triển của cách mạng Việt Nam, độc lập dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn đúng đắn, đáp ứng nguyện vọng thiết tha của toàn dân, nhu cầu của dân tộc và phù hợp với tiến trình phát triển của lịch sử. Do đó trong giai đoạn cách mạng mới, trong xu thế hội nhập hiện nay việc giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ theo Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh là hết sức cần thiết. Thế hệ trẻ cần nhận thức sâu sắc giá trị của độc lập dân tộc và tự do, hạnh phúc cho nhân dân để giữ vững niềm tin và kiên định mục tiêu lý tưởng mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. Việc bồi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ phải kết hợp giữa nâng cao 13
nhận thức với hoạt động thực tiễn, để tuổi trẻ được tiếp cận, được trực tiếp tham gia bằng nhiều hình thức với nhiều hoạt động phong phú trên các lĩnh vực góp phần quan trọng vào công cuộc đổi mới; đồng thời chủ động trong việc đấu tranh với các quan điểm sai trái, những luận điệu xuyên tạc phủ nhận con đường phát triển của cách mạng Việt Nam vì độc lập dân tộc và xã hội chủ nghĩa. Nâng cao bản lĩnh chính trị, khí phách cách mạng để “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng” đó là điều mà Bác Hồ mong muốn đối với thế hệ trẻ. Tiếp nối truyền thống hào hùng của Đảng và dân tộc, thế hệ trẻ ngày nay cần được chăm lo hơn nữa trong giáo dục, bồi dưỡng khí phách cách mạng, tư tưởng tiến công vươn lên trong học tập, lao động, lập thân, lập nghiệp và ý chí tự lực, tự cường, tinh thần dũng cảm vượt qua khó khăn gian khổ. Chủ động học hỏi tìm kiếm việc làm tốt và tự tạo việc làm, bất kỳ ở đâu và làm việc gì cũng năng động sáng tạo; chống tư tưởng bảo thủ, trông chờ, ỷ lại hay cầu an, đua đòi, hưởng thụ, thiếu nghị lực. Xây dựng lòng tin của thế hệ trẻ đối với sự lãnh đạo của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa trước những biến động của tình hình thế giới và những mặt trái của cơ chế thị trường tác động vào đời sống kinh tế nước ta. Việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh mang ý nghĩa hết sức to lớn: trang bị hệ thống quan điểm và phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh, nâng cao thêm lòng yêu nước, tinh thần phục vụ nhân dân, đạo đức cách mạng cả mỗi người, để làm cho chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh thực sự trở thành nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của chúng ta. Việc học tập, tìm hiểu TT,ĐĐ, PC Hồ Chí Minh giúp người học tiếp cận, hiểu rõ hơn về con người vĩ đại Hồ Chí Minh. Vì vậy, việc học tập TT,ĐĐ, PC HCM giúp ta khám phá và hiểu rõ hơn những phẩm chất, quan niệm sâu sắc của Người, cũng là qua đó tìm ra cho mình một tấm gương sáng để noi theo và những bài học bổ ích để vận dụng trong cuộc sống. Đối với Hồ Chí Minh, giữa tư tưởng với đạo đức – phong cách – lối sống là luôn thống nhất nên việc nghiên cứu tư tưởng của Người không chỉ cho ta cái nhìn giản đơn về những quan niệm của Người trong các lĩnh vực, mà mặt khác còn cho ta cảm nhận được phẩm chất, đạo đức cao đẹp của Người. Hồ Chí Minh là con người “bằng xương bằng thịt” nhưng Người làm được những việc phi thường, to lớn không phải bất cứ một ai cũng làm được. Hồ Chí Minh cùng thành quả của Người chính là tấm gương sáng “người thực việc thực” cho những ai am hiểu sâu sắc về những tư tưởng của Người có thể học tập, làm theo. Học tập TT,ĐĐ, PC HCM còn là một trong những con đường để nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn về công lao to lớn của Người đối với nhân dân, đất nước Việt Nam và nhân dân của các nước thuộc địa trên thế giới. Thấm thía công lao của Người cũng sẽ khơi gợi trong mỗi một người dân Việt Nam lòng biết ơn, lòng tự hào dân tộc, thể hiện được nét đẹp truyền thống của dân tộc – đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. 14
Việc tích hợp kiến thức TT,ĐĐ, PC HCM trong các tiết học nhằm giúp học sinh hiểu được sâu sắc các vấn đề lịch sử, nhận thức được sự phát triển xã hội một cách liên tục, thống nhất, thấy được mối liên hệ giữa tư tưởng, đạo đức của Người với lịch sử dân tộc, củng cố thêm những hiểu biết của mình về cuộc đời và sự nghiệp của Người Góp phần tạo nên sự gắn kết giữa lịch sử với thực tiển cuộc sống, kích thích sự tìm tòi hứng thú học tập của học sinh, làm cho các em say mê và thêm yêu thích môn lịch sử hơn. Đặc biệt từ việc hình thành những biểu tượng lịch sử cụ thể, sinh động thông qua việc vận dụng kiến thức TT,ĐĐ, PC của Người sẽ tạo nên những gợi cảm mới, tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm của học sinh, sẽ đem lại hiệu quả tích hợp giáo dục sâu sắc trong nhiều chủ đề theo hướng dẫn của bộ giáo dục và đào tạo Bồi đắp tâm hồn, tình cảm của học sinh đối với quê hương và đất nước. Biết tự hào về những chiến công hiển hách của dân tộc, góp phần nâng cao năng lực tự học, tự tìm tòi, đào tạo ra những con người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết những vấn đề của cuộc sống hiện tại. 2.5. Mối liên hệ giữa tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với nội dung dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 ở trường THPT Trên cơ sở nội dung, đặc điểm và khả năng thực hiện việc tích hợp của môn học/ hoạt động giáo dục, giáo viên lựa chọn mức độ tích hợp thích hợp, theo các mức độ chủ yếu sau: Mức độ liên hệ: căn cứ vàonội dung chính/chủ đề của bài học/hoạt động giáo dục để liên hệ với kiến thức về nội dung học tập và làm theo TT, ĐĐ, PC HCM Mức độ tích hợp bộ phận: khai thác một phần của nội dung bài học/hoạt động giáo dục để thực hiện tích hợp với nội dung học tập và làm theo TT, ĐĐ, PC HCM Mức độ tích hợp toàn phần: sử dụng toàn bộ nội dung bài học/hoạt động giáo dục để thực hiện tích hợp với nội dung học tập và làm theo TT, ĐĐ, PC HCM Trong quá trình giảng dạy lịch sử lớp 12 bản thân đã nghiên cứu và thống kê những bài sau đây có tiềm năng trong việc tích hợp TT, ĐĐ, PC HCM vào trong giảng dạy với những chủ đề và nội dung tích hợp như sau: 15
Tên bài Nội dung Mức độ Nội dung tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ giảng dạy tích Chí Minh được tích hợp được tích hợp hợp Bài 12 : 3. Hoạt Từng + Về tư tưởng PHONG động của phần, -Tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai TRÀO DÂN Nguyễn Ái cấp, giải phóng con người. TỘC DÂN Quốc Muc CHỦ Ở 3.Hoạt - Tư tưởng về đạo đức cách mạng , cần ,kiệm,liêm, VIỆT NAM động chính,chí công, vô tư của + Về đạo đức : Trung với nước, hiếu với dân; Yêu TỪ 1919 Nguyễn thương con người, sống có nghĩa, có tình, yêu ĐẾN 1925 Ái Quốc thương con người đối với toàn nhân loại.. + Về phong cách -Phong cách tư duy khoa học, cách mạng và hiện đại; Phong cách làm việc; Phong cách ứng xử; Phong cách sinh hoạt Qua việc tìm hiểu kiến thức GV giới thiệu xen kẽ các mẩu chuyện về tấm gương đạo đức của Người như tấm gương tự học, yêu thương đồng loại, chia sẻ với nỗi khổ của người nghèo trên thế giới…Giáo dục tinh thần vượt qua mọi khó khăn gian khổ quyết tâm tìm đường cứu nước.Giáo dục cho HS lòng yêu nước yêu chế độ yêu CNXH tin tưởng kiên định con đường mà Bác đã lựa chọn BÀI 13 : Mục Liên + Về tư tưởng PHONG I.1.Hội hệ -Tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai TRÀO DÂN Việt Nam cấp, giải phóng con người. TỘC DÂN Cách mạng CHỦ Ở thanh niên - Tư tưởng về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách VIỆT NAM mạng cho đời sau TỪ 1925 - Tư tưởng về đạo đức cách mạng , cần ,kiệm,liêm, ĐẾN 1930. chính,chí công, vô tư + Về đạo đức : Trung với nước, hiếu với dân; Yêu thương con người, sống có nghĩa, có tình, yêu thương con người đối với toàn nhân loại.. + Về phong cách -Phong cách tư duy khoa học, cách mạng và hiện 16
đại; Phong cách làm việc; Phong cách sinh hoạt Ngay từ những bài giảng ở Quảng Châu, Nguyễn Ái Quốc đã chỉ rõ: “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải làm theo chủ nghĩa ấy”. Và Người nhấn mạnh: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”.Trên trang đầu cuốn “Đường Kách Mệnh”, Người đã chỉ ra một trong những “tư cách của người cách mệnh” là “cần kiệm, vị công vô tư, không hiếu danh, không kiêu ngạo, hy sinh, ít lòng tham muốn về vật chất…”. Mục Từng + Về tư tưởng II.2.Hội phần, -Tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai nghị thành mục: cấp, giải phóng con người. lập Đảng Hội nghị - Tư tưởng về xây dựng Đảng trong sạch, vững thành mạnh lập ĐCS -Tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với XHCN, VN kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại -Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước thực sự của dân , do dân , vì dân… -Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân, của khối đại đoàn kết dân tộc + Về đạo đức : Mở rộng quan hệ yêu thương con người đối với toàn nhân loại, người cách mạng phải có “ tinh thần quốc tế trong sáng ” + Về phong cách -Phong cách tư duy khoa học, cách mạng và hiện đại; Phong cách làm việc Có thể nói vai trò của Nguyễn Ái Quốc thể hiện ở việc sau khi tìm thấy, lựa chọn con đường cứu nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc không chỉ hoạt động khẩn trương, tích cực, sáng tạo, chuẩn bị những tiền đề về chính trị, tư tưởng, tổ chức để dẫn tới ra đời các tổ chức cộng sản ở Việt Nam mà còn nhạy cảm, nắm bắt được tình hình cách mạng 17
trong nước để triệu tập Hội nghị các tổ chức cộng sản thành một đảng duy nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam. Soạn thảo ra cương lĩnh chính trị đầu tiên.Gắn kết cách mạng VN với cách mạng thế giới. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam gắn liền với tên tuổi của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, người sáng lập và rèn luyện Đảng ta Bài 14 : Mục Liên hệ + Về tư tưởng PHONG II.1.Phong -Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân , của khối TRÀO trào cách đại đoàn kết dân tộc CÁCH mạng MẠNG 1930 1930-1931 Giáo dục tinh thần đấu tranh của giai cấp công – 1935 nhân và nông dân chống đế quốc, phong kiến giành độc lập dân tộc .Mục Liên hệ + Về tư tưởng II.2.Xô -Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân , của khối Viết Nghệ đại đoàn kết dân tộc Tĩnh -Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân , xây dựng nhà nước thật sự của dân,do dân và vì dân - Tư tưởng về phát triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân + Về đạo đức : Mở rộng quan hệ yêu thương con người đối với toàn nhân loại, người cách mạng phải có “ tinh thần quốc tế trong sáng ” BÀI 15: Mục Liên hệ + Về tư tưởng: Tư tưởng về sức mạnh của nhân PHONG II.1.Hội dân , của khối đại đoàn kết dân tộc TRÀO DÂN nghị + Về đạo đức : Trung với nước, hiếu với dân; Yêu CHỦ 1936- BCHTƯD thương con người, sống có nghĩa, có tình, yêu 1939 ĐCSĐD thương con người đối với toàn nhân loại.. tháng 7.1936 -Bồi dưỡng niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.Ý thức trách nhiệm với đất nước, phục vụ nhân dân Bài 16: Mục II.3. Liên hệ + Về tư tưởng PHONG Nguyễn Ái -Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân , của khối TRÀO GIẢI Quốc về đại đoàn kết dân tộc PHÓNG nước trực -Tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai 18
DÂN TỘC tiếp lãnh cấp, giải phóng con người 1939 – 1945 đạo cách -Tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với XHCN, VÀ CÁCH mạng.HNB kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của MẠNG CHT thời đại THÁNG TÁM NĂM UĐCSDD -Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân, xây 1945 - 4.Chuẩn bị dựng nhà nước thực sự của dân , do dân , vì dân NƯỚC tiến tới - Tư tưởng về quốc phòng toàn dân , xây dựng lực VIỆT NAM khởi nghĩa lượng vũ trang nhân dân DÂN CHỦ giành + Về đạo đức : Trung với nước, hiếu với dân; Yêu CỘNG HOÀ chính thương con người, sống có nghĩa, có tình, yêu RA ĐỜI quyền thương con người đối với toàn nhân loại.. Mục + Về phong cách: Phong cách tư duy khoa học, III.1.Khởi cách mạng và hiện đại; Phong cách làm việc; nghĩa từng Phong cách ứng xử; Phong cách sinh hoạt phần Qua việc tìm hiểu kiến thức GV giới thiệu xen kẽ 3. Tổng các mẩu chuyện về tấm gương đạo đức của Người khởi nghĩa như Biết chịu đựng gian khổ, quan tâm chăm sóc mọi người, tấm lòng với gia đình và quê hương , đất nước - Công cuộc chuẩn bị mọi mặt: Xây dựng lực lượng chính trị , lực lượng vũ trang, căn cứ địa cách mạng cho việc giành chính quyền -Biết chớp thời cơ.Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta!”. Giáo dục công lao to lớn của Hồ Chí Minh đối với thắng lợi của cách mạng tháng Tám 1945. Mục Liên hệ + Về tư tưởng IV.Nước -Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân , của khối VNDCCH đại đoàn kết dân tộc được thành lập -Tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người -Tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với XHCN, kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại -Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân, xây 19
dựng nhà nước thực sự của dân , do dân , vì dân + Về đạo đức : Yêu thương con người, sống có nghĩa, có tình, yêu thương con người đối với toàn nhân loại.. + Về phong cách -Phong cách diễn đạt : Cách viết giản dị thiết thực,cụ thể, diễn đạt ngắn gọn, cô đọng, hàm súc, trong sáng, sinh động… -Khi cách mạng thắng lợi Hồ Chí Minh đã soạn thảo và đọc Bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà. Bài 17 Mục Liên hệ + Về tư tưởng NƯỚC II.Bước -Tư tưởng về sức mạnh của nhân dân , của khối VIỆT NAM đầu xây đại đoàn kết dân tộc DÂN CHỦ dựng chính CỘNG HOÀ quyền cách - Tư tưởng về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách TỪ 2/9/1945 mạng, giải mạng cho đời sau. ĐẾN quyết nạn -Tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân, xây TRƯỚC đói, nạn dựng nhà nước thực sự của dân , do dân , vì dân dốt và khó 19/ 12/ - Tư tưởng về quốc phòng toàn dân , xây dựng lực 1946. khăn về tài lượng vũ trang nhân dân chính - Tư tưởng về phát triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân -Tư tưởng về đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. + Về đạo đức : Trung với nước, hiếu với dân; Yêu thương con người, sống có nghĩa, có tình, yêu thương con người đối với toàn nhân loại.. + Về phong cách -Phong cách tư duy khoa học, cách mạng và hiện đại; Phong cách làm việc; Phong cách ứng xử; Phong cách sinh hoạt; Phong cách lãnh đạo Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành đấu tranh chống giặc đói, giặc dốt, khó khăn về tài chính và giặc ngoại xâm. Qua việc tìm hiểu kiến thức GV giới thiệu xen kẽ các mẩu chuyện về tấm gương 20