Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh lớp 11 trong chủ đề Hô hấp ở động vật

Chia sẻ: Tabicani09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là thông qua dạy học theo định hướng phát triển năng lực trong chủ đề Hô hấp ở động vật trong chương trình Sinh học 11 THPT để phát triển các năng lực và phẩm chất cho HS, đồng thời khắc phục được nhược điểm của giải pháp cũ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh lớp 11 trong chủ đề Hô hấp ở động vật

1 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do – Hạnh phúc THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Vận dụng dạy học theo hướng phát triển năng lực cho HS lớp 11 trong chủ đề Hô hấp ở động vật. 2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 28/01/2021 (Sinh hoạt chuyên môn cụm Yên Dũng) 3. Các thông tin cần bảo mật: không. 4. Mô tả giải pháp cũ thường làm - Tên giải pháp: Tôi thường sử dụng phương pháp vấn đáp - gợi mở, vấn đáp – giải thích minh họa, thảo luận nhóm, chưa vận dụng nhiều các PPDH và KTDH tích cực. - Tình trạng và nhược điểm, hạn chế của giải pháp cũ: Phương pháp vấn đáp, đã có sự tương tác giữa GV và HS, được thực hiện qua hệ thống câu hỏi và câu trả lời tương ứng về một chủ đề nhất định được GV đặt ra. Qua việc trả lời câu hỏi dẫn dắt của GV, HS thể hiện được suy nghĩ, ý tưởng của mình, từ đó khám phá và lĩnh hội được đối tượng của học tập. Mặt khác, PPDH này giúp GV định hướng cho học sinh tập trung vào những kiến thức trọng tâm, đảm bảo đúng thời gian của tiết học. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Nhiều khi việc vấn đáp chỉ mang tính hình thức, giáo viên hỏi rồi giáo viên lại tự trả lời, tức là vẫn nặng về thuyết trình, do đó chưa thật sự lôi cuốn và thu hút học sinh. Bên cạnh đó, một số HS rơi vào trạng thái bị động, không thực sự làm việc, không nghiên cứu trước bài học chỉ ỷ lại vào gợi ý của GV. Học sinh hạn chế tìm hiểu thế giới xung quanh, hạn chế các năng lực tự chủ, tự học, năng lực thuyết trình trước đám đông, thiếu tự tin, thiếu tính kiên trì,...
2 Tôi cũng đã vận dụng PPDH thảo luận nhóm để tổ chức hoạt động học tập cho HS, nhưng do thời gian có hạn chỉ trong một tiết học nên thường chia mỗi nhóm nghiên cứu một nội dung nhỏ. Vì vậy, đã xảy ra tình trạng một số HS không nghiên cứu hết nội dung của bài chỉ nghiên cứu nội dung của nhóm, chưa phát triển được hết năng lực HS, kết quả học tập chưa cao. 5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến Trong xu thế hội nhập quốc tế và sự phát triển không ngừng nghỉ của khoa học công nghệ cũng như yêu cầu về chất lượng nguồn nhân lực đòi hỏi ngày càng cao thì phương pháp dạy học truyền thống của nền giáo dục nước nhà đã không đáp ứng được. Do đó cần thực hiện “cuộc cách mạng về giáo dục” trong đó có phương pháp dạy học. Vì vậy, chúng ta phải tích cực thay đổi phương pháp dạy học truyền thống, cách truyền đạt kiến thức một chiều sang phương pháp dạy học theo hướng tiếp cận năng lực người học - lấy người học làm trung tâm, tập trung phát triển năng lực người học. Trong những năm qua, chúng tôi GV trường THPT Yên Dũng số 2 cũng đã tiếp cận và đang thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên, từ thực tế giảng dạy của bản thân cũng như việc đi dự giờ đồng nghiệp tại trường, tôi thấy rằng việc đổi mới PPDH còn chưa áp dụng nhiều và hiệu quả chưa cao. Dạy học vẫn nặng về truyền thụ kiến thức, việc rèn luyện kỹ năng, phát triển năng lực người học chưa được quan tâm nhiều. Tất cả những điều đó dẫn tới học sinh học thụ động, lúng túng, thiếu tự tin khi giải quyết các tình huống trong thực tiễn. Vì những lí do trên, tôi chọn đề tài: “Vận dụng dạy học theo hướng phát triển năng lực cho HS lớp 11 trong chủ đề Hô hấp ở động vật” nhằm nâng cao chất lượng dạy học của bản thân, từ đó đóng góp một phần nhỏ bé vào công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện của ngành giáo dục nước nhà. 6. Mục đích của giải pháp sáng kiến Thông qua dạy học theo định hướng phát triển năng lực trong chủ đề Hô hấp ở động vật trong chương trình Sinh học 11 THPT để phát triển các năng lực và phẩm chất cho HS, đồng thời khắc phục được nhược điểm của giải pháp cũ.
3 7. Nội dung 7. 1. Thuyết minh giải pháp mới 7.1.1. Giải pháp 1 7.1.1.1. Tên giải pháp: Đổi mới PPDH theo định hướng phát triển năng lực cho HS . 7.1.1.2. Nội dung a. Đặc trưng cơ bản của đổi mới PPDH theo định hướng phát triển năng lực Một, dạy học thông qua tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập, giúp HS tự khám phá những điều chưa biết chứ không thụ động tiếp thu những tri thức được sắp đặt sẵn. Giáo viên là người tổ chức và chỉ đạo HS tiến hành các hoạt động học tập phát hiện kiến thức mới, vận dụng sáng tạo các kiến thức đã biết vào giải thích các tình huống trong học tập, các hiện tượng trong thực tiễn... Hai, chú trọng rèn luyện cho HS biết khai thác SGK và các tài liệu học tập, biết cách tự tìm lại các kiến thức đã có, suy luận để tìm tòi và phát hiện kiến thức mới... Định hướng cho HS cách tư duy như phân tích, tổng hợp, khái quát hóa,... để dần dần hình thành và phát triển tiềm năng sáng tạo. Ba, tăng cường phối hợp học tập cá thể với học tập hợp tác, lớp học trở thành môi trường giao tiếp GV – HS và HS – HS nhằm vận dụng sự hiểu biết và kinh nghiệm của từng cá nhân, của tập thể trong giải quyết các nhiệm vụ học tập chung. Bốn, chú trọng đánh giá kết quả học tập theo mục tiêu bài học trong suốt tiến trình dạy học thông qua hệ thống câu hỏi, bài tập. Chú trọng phát triển kỹ năng tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau của HS với nhiều hình thức như theo lời giải, đáp án mẫu hoặc theo các tiêu chí để có thể phê phán, tìm cách sửa chữa các sai sót. b. Một số nội dung kiến thức về chủ đề hô hấp ở động vật - Khái niệm hô hấp ở động vật. - Bề mặt trao đổi khí. - Các hình thức hô hấp ở động vật.
4 - Ứng dụng hiểu biết về hô hấp ở động vật vào trong chăn nuôi. - Ứng dụng hiểu biết về hô hấp ở động vật vào chăm sóc, bảo vệ sức khỏe và biện pháp phòng chống bệnh đường hô hấp. c. Đổi mới PPDH trong bài dạy chủ đề Hô hấp ở động vật Chủ đề “Hô hấp ở động vật” có nhiều nội dung kiến thức lý thuyết và thực tiễn. Do vậy, tôi đã kết hợp đa dạng các PPDH , KTDH tích cực để tổ chức các chuỗi hoạt động học tập. Cụ thể như sau: Hoạt động khởi động (HĐ1), GV vận dụng kỹ thuật động não. Hoạt động tìm hiểu khái niệm hô hấp ở động vật (HĐ2) và hoạt động tìm hiểu bề mặt trao đổi khí (HĐ3), GV vận dụng PPDH trực quan và thảo luận cặp đôi. Hoạt động tìm hiểu các hình thức hô hấp ở động vật (HĐ4), GV vận dụng PPDH thảo luận nhóm, dạy học giải quyết vấn đề, phương pháp trực quan và kỹ thuật mảnh ghép, sử dụng phiếu học tập số 1 đến số 5. Hoạt động luyện tập (HĐ5), GV vận dụng phương pháp trực quan, thảo luận cặp đôi. Hoạt động vận dụng, tìm tòi, mở rộng (HĐ6), GV vận dụng PPDH giải quyết vấn đề, dạy học theo dự án và kỹ thuật phòng tranh. Thông qua các chuỗi hoạt động học tập giúp HS phát triển được các năng lực: Năng lực đặc thù ( gồm năng lực nhận thức sinh học, tìm hiểu thế giới sống, biết vận dụng các kiến thức, kỹ năng để giải thích được một số hiện tượng trong thực tế), năng lực chung (gồm năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực tự học và tự chủ, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo). Ngoài ra còn hình thành và phát triển các phẩm chất cho HS như chăm chỉ, có trách nhiệm và trung thực, đồng thời giúp cho HS có hứng thú hơn, tự tin hơn trong học tập và trong cuộc sống. 7.1.1.3. Các bước tiến hành thực hiện giải pháp: Bước 1: Thiết kế kế hoạch bài dạy chủ đề Hô hấp ở động vật theo Mô đun 2. Gồm các bước sau: - Xác định mục tiêu của bài dạy hướng tới phát triển các năng lực và phẩm chất HS.
5 - Lựa chọn PPDH, KTDH và phương tiện dạy học phù hợp với mục tiêu của bài học hướng tới phát triển các năng lực và phẩm chất cho HS. - Thiết kế các chuỗi hoạt động học tập theo hướng tiếp cận năng lực và lấy người học làm trung tâm. Bước 2: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập cho HS. Về phía GV: - Gới thiệu chủ đề cần nghiên cứu và tìm hiểu. - Chia nhóm: 6HS/nhóm, mỗi nhóm có 1 nhóm trưởng, 1 thư kí. + Chia nhóm để thực hiện kỹ thuật mảnh ghép ở hoạt động tìm hiểu các hình thức hô hấp ở động vật. Nhóm chuyên gia: Phân công và đánh số thứ tự các thành viên. Nhóm mảnh ghép: Phân công theo số thứ tự và vị trí di chuyển khi thực hiện hoạt động học tập. GV hướng dẫn HS các bước thực hiện hoạt động học tập theo kỹ thuật mảnh ghép. + Chia nhóm để thực hiện kỹ thuật phòng tranh ở hoạt động tìm hiểu bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid – 19. - GV giao nhiệm vụ đến từng HS và nhóm HS nghiên cứu trước nội dung bài mới ở nhà, giúp đỡ hướng dẫn HS, nhóm HS trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. (Chi tiết được thể hiện trong kế hoạch bài dạy ở phụ lục). - GV kiểm tra kết quả hoạt động cá nhân và nhóm HS nội dung nghiên cứu ở nhà trước giờ dạy. Về phía HS: - Tiếp nhận nhiệm vụ được giao, lên kế hoạch thực hiện nhiệm vụ, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm. - Mỗi cá nhân hoàn thành các phiếu học tập từ số 1 đến số 4, mỗi nhóm hoàn thành sản phẩm theo yêu cầu trước giờ học. Bước 3: Dạy thể nghiệm trên đối tượng HS các lớp 11 (Bản thân tôi đã áp dụng dạy thể nghiệm ở lớp 11A5 trường THPT Yên Dũng số 2 trong buổi sinh hoạt chuyên môn cụm Yên Dũng ngày 28/01/2021).
6 Bước 4: Cho học sinh làm bài kiểm tra theo các mức độ (nhận biết, thông hiểu và vận dụng), so sánh kết quả trước và sau khi thực hiện giải pháp. Bước 5: Rút kinh nghiệm giờ dạy trước tổ bộ môn. 7.1.1.4. Kết quả khi thực hiện giải pháp * Sản phẩm được tạo ra từ giải pháp: - Kế hoạch bài dạy của GV. (Chi tiết ở phần phụ lục ) - HS sôi nổi, hứng thú và tích cực trong các hoạt động học tập. - Hoàn thành phiếu học tập, phòng tranh, phiếu đánh giá, bài kiểm tra. * Các bảng số liệu, biểu đồ so sánh kết quả trước và sau khi thực hiện giải pháp Tôi đã tiến hành kiểm tra đánh giá HS sau khi thực hiện giải pháp trên ở 2 lớp: 11A4 và 11A5 năm học 2020 - 2021 trường THPT Yên Dũng số 2, có trình độ khá và tương đương nhau. Trong đó: Lớp 11A4: Lớp đối chứng (ĐC) thực hiện giải pháp cũ. Lớp 11A5: Lớp thực nghiệm (TN) thực hiện giải pháp mới. Hình thức kiểm tra: 10 câu trắc nghiệm với 3 mức độ: nhận biết, thông hiểu và vận dụng. Kết quả kiểm tra như sau: Lớp Sĩ Kết quả Giỏi Khá TB Yếu Kém số Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ lượng lệ lượng lệ lượng lệ lượng lệ lượng lệ % % % % % 11A4 44 15 34 17 39 12 27 0 0 0 0 ĐC 11A5 44 30 68 12 27 2 5 0 0 0 0 TN Qua kết quả khảo sát ở 2 lớp cho thấy, việc vận dụng PPDH theo hướng phát triển năng lực thực sự có hiệu quả. Cụ thể tỉ lệ HS giỏi, khá tăng lên, tỉ lệ HS trung bình giảm xuống rất nhiều.
7 7.1.2. Giải pháp 2 7.1.2.1. Tên giải pháp: Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực học sinh 7.1.2.2. Nội dung a. Phương pháp đổi mới kiểm tra đánh giá Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng tiếp cận năng lực tập trung vào các định hướng sau: - Chuyển từ chủ yếu đánh giá kết quả học tập cuối môn học, khóa học (đánh giá tổng kết) phân loại sang hình thức đánh giá thường xuyên, đánh giá định kỳ sau từng chủ đề, từng chương nhằm mục đích phản hồi điều chỉnh quá trình dạy học (đánh giá quá trình). - Chuyển từ chủ yếu đánh giá kiến thức, kĩ năng sang đánh giá năng lực của người học. - Chuyển đánh giá từ một hoạt động gần như độc lập với quá trình dạy học sang việc tích hợp đánh giá vào quá trình dạy học. - Trong đánh giá thành tích học tập của học sinh không chỉ đánh giá kết quả mà chú ý cả quá trình học tập, không chỉ do GV đánh giá mà chú trọng người học tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau. b. Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực HS vào bài dạy chủ đề Hô hấp ở động vật - Đánh giá quá trình học tập của HS ở hoạt động 4: HS tự đánh giá và đánh giá chéo theo các tiêu chí. - Đánh giá kết quả học tập của HS thông qua bài kiểm tra trắc nghiệm khách quan ở các mức độ (nhận biết, thông hiểu, vận dụng) sau giờ học. - Khảo sát mức độ hứng thú của HS sau khi học xong bài học theo các PPDH và KTDH tích cực theo các tiêu chí 7.1.2.3. Các bước tiến hành giải pháp * Các bước tiến hành đánh giá quá trình học tập của HS ở hoạt động 4 Bước 1: Xác định các tiêu chí đánh giá và lượng hóa điểm các tiêu chí.
8 Bước 2: Xây dựng phiếu đánh giá quá trình học tập của HS ở hoạt động 4 trong bài dạy chủ đề Hô hấp ở động vật dựa trên các tiêu chí. Bước 3: Thử nghiệm, phân tích kết quả, điều chỉnh và hoàn thành phiếu đánh giá. PHIẾU TỰ ĐÁNH GIÁ VÀ ĐÁNH GIÁ CHÉO GIỮA CÁC NHÓM Hoạt động 4. Tìm hiểu các hình thức hô hấp ở động vật Nhóm:............. Lớp:..................... Thành viên: 1. 4. 2. 5. 3. 6. Nội Tiêu chí đánh Điểm Tự Đánh giá chéo GV Nhóm... Nhóm... Nhóm... dung giá tối đa đánh đánh giá giá Làm - Tự giác, 10 việc chăm chỉ, tích nhóm cực tham gia hoạt động nhóm. - Phân công 10 nhiệm vụ rõ ràng. - Hoàn thành 10 nhiệm vụ của nhóm. Sản - Trình bày rõ 10 phẩm ràng, khoa học. - Nội dung đủ, 10 chính xác.
9 - Trả lời đúng 20 câu hỏi thảo luận. (Mỗi câu trả lời đúng 10 điểm) Thuyết - Tự tin, lưu 10 trình loát, đúng giờ. - Giọng điệu 10 rõ ràng, thu hút. Dọn Sạch sẽ, ngăn 10 dẹp nắp. Tổng 100 * Các bước tiến hành đánh giá kết quả học tập của HS sau giờ học thông qua bài kiểm tra trắc nghiệm khách quan: Bước 1: Xác định được mục đích đánh giá, mục tiêu học tập sẽ đánh giá. Bước 2: Thiết lập ma trận đề kiểm tra: Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng thấp Vận dụng cao Chủ đề hô hấp 4 câu 3 câu 2 câu 1 câu ở động vật Điểm 4 điểm 3 điểm 2 điểm 1 điểm Bước 3: Biên soạn các dạng câu hỏi theo ma trận đề. Bước 4: Xây dựng đề kiểm tra chi tiết và hướng dẫn chấm. Bước 5: Thử nghiệm, phân tích kết quả, điều chỉnh và hoàn thiện đề. ĐỀ KIỂM TRA CHỦ ĐỀ HÔ HẤP Ở ĐỘNG VẬT Thời gian làm bài: 10 phút. Họ và tên:.......................................................................Lớp:................................ Nhận biết
10 Câu 1. Động vật nào sau đây có quá trình trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường qua mang? A. Châu chấu. B. Tôm sông. C. Chim sâu. D. Ếch đồng. Câu 2. Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất? A. Phổi của ếch. B. Da của giun đất. C. Phổi của động vật có vú. D. Phổi của bò sát. Câu 3. Đặc điểm nào sau đây của bề mặt trao đổi khí giúp O 2 và CO2 dễ dàng khuếch tán qua? A. Có nhiều mao mạch. B. Mỏng và ẩm ướt. C. Diện tích bề mặt rộng. D. Dầy và ẩm ướt. Câu 4. Động vật nào sau đây có quá trình trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường qua hệ thống ống khí? A. Giun đất. B. Các chép. C. Chim bồ câu. D. Châu chấu. Thông hiểu Câu 5. Khi nói về hô hấp ở động vật, phát biểu nào sau đây đúng? A. Tất cả động vật hô hấp bằng phổi đều có nhiều phế nang. B. Ếch hô hấp bằng phổi nên cần nuôi ếch trong môi trường cạn, khô. C. Tất cả các loài cá đều hô hấp bằng mang. D. Da của giun đất luôn ẩm ướt giúp hô hấp qua da. Câu 6. Vì sao cá lên cạn sẽ bị chết trong một thời gian ngắn? A. Vì nhiệt độ cao trên cạn cao. B. Vì độ ẩm trên cạn thấp. C. Vì mang bị khô nên cá không hô hấp được. D. Vì trên cạn ánh sáng mạnh hơn. Câu 7. Động vật có phổi không hô hấp được dưới nước vì A. nước tràn vào đường dẫn khí, cản trở lưu thông khí nên không hô hấp được. B. phổi không hấp thu được O2 trong nước. C. phổi không thải được CO2 trong nước. D. cấu tạo phổi không phù hợp với việc hô hấp trong nước. Vận dụng Câu 8. Vì sao khi nuôi cá cảnh trong bể kính, người ta thường thả rong, bèo hay trồng các cây thủy sinh? A. Tạo khung cảnh đẹp. B. Tăng O2 trong nước.
11 C. Tăng khí CO2. D. Cung cấp thức ăn cho cá. Câu 9. Có bao nhiêu biện pháp sau đây giúp phòng tránh dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virut Corona (COVID - 19) gây ra? (1). Đeo khẩu trang đúng cách. (2). Thực hiện khai báo y tế khi ho, sốt. (3). Hạn chế đưa tay lên mắt, mũi và miệng. (4). Rửa tay thường xuyên và đúng cách. A. 1. B. 3. C. 2. D. 4. Câu 10. Ở người, vì sao khi bị tràn dịch màng phổi thì sẽ ngạt thở, dẫn đến tử vong? A. Khi tràn dịch màng phổi sẽ gây nhiễm khuẩn phổi làm chức năng phổi kém. B. Khi tràn dịch màng phổi thì dịch sẽ xâm nhập vào phổi làm tắc đường dẫn khí. C. Khi tràn dịch màng phổi thì trung khu hít vào sẽ bị ức chế làm sức co của các cơ thở giảm làm cơ thể thiếu khí. D. Khi tràn dịch màng phổi thì chất dịch chứa đầy xoang màng phổi nên phổi không thể hút khí vào, cơ thể sẽ thiếu O2 và bị chết vì ngạt thở. HƯỚNG DẪN CHẤM Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Đáp B C B D D C A B D D án * Các bước tiến hành khảo sát mức độ hứng thú, tích cực của HS sau khi học xong bài học theo các PPDH và KTDH tích cực theo các tiêu chí Bước 1: Xác định các tiêu chí đánh giá. Bước 2: Xây dựng phiếu khảo sát theo các tiêu chí. Bước 3: Thử nghiệm, phân tích kết quả, điều chỉnh và hoàn thiện. PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN HỌC SINH
12 (Sau khi thực hiện xong Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho HS lớp 11 trong chủ đề Hô hấp ở động vật) Họ và tên:………………………….......................................... Lớp: 11... - Trường: THPT yên dũng số 2 Hãy đánh dấu "x" vào sự lựa chọn phù hợp với ý kiến của em: Câu Nội dung câu hỏi Phương án trả lời Rất thích Thích Thái độ của em đối với môn Sinh học Câu 1 như thế nào? Bình thường Không thích Khi thực hiện Dạy học theo định Không hiểu bài Câu 2 hướng phát triển năng lực cho HS Bình thường trong chủ đề Hô hấp ở động vật. Em Hiểu bài tự đánh giá bản thân: Rất hiểu và hứng thú Em đánh giá như thế nào về tầm Rất cần thiết Câu 3 quan trọng của bộ môn Sinh học Cần thiết trong thực tiễn hiện nay? Bình thường Không cần thiết Giúp em tự tin hơn, hòa nhập hơn với bạn bè. Giúp các em hứng thú học tập hơn. Theo em, thực hiện phương pháp dạy Tạo cơ hội cho các em Câu 4 học theo định hướng phát triển năng sáng tạo, học gắn với thực lực môn Sinh học nhằm mục đích gì? tiễn, tránh sự học nhồi nhét. Giúp em tự giác và có trách nhiệm hơn trong học tập. Giúp em hiểu biết hơn về thế giới sống. Tất cả các mục đích trên
13 Rất hứng thú Em có hứng thú với cách dạy học Hứng thú Câu 5 theo hướng phát triển năng lực môn Sinh học không? Bình thường Không hứng thú lắm Nhiệm vụ (bài tập) mà giáo viên giao Khó khăn về nhà cho các em khi tham gia dạy Vừa phải Câu 6 học theo hướng phát triển năng lực trong chủ đề Hô hấp ở động vật ở Dễ dàng mức độ nào? Nhàm chán Rất thích Thích Ý kiến của em khi được chuẩn bị bài Câu 7 trước theo từng nhóm? Bình thường Không thích Rất tích cực Ý kiến của em về việc thực hiện Tích cực Câu 8 nhiệm vụ trong phần tìm hiểu nội Bình thường dung mới của bài học? Không tích cực Không Theo em việc áp dụng dạy học theo Phù hợp hướng phát triển năng lực môn Sinh Câu 9 học có phù hợp không? Rất phù hợp Không có ý kiến gì Đề xuất của em cho giáo viên trong Không áp dụng việc vận dụng dạy học theo định Thỉnh thoảng áp dụng hướng phát triển năng lực HS môn Câu Áp dụng thương xuyên Sinh học? 10 Không có ý kiến gì 7.1.2.4. Kết quả khi thực hiện giải pháp * Sản phẩm được tạo ra từ giải pháp:
14 - Phiếu nhận xét đánh giá hoạt động nhóm ở hoạt động 4, đề kiểm tra. (Chi tiết ở phụ lục 1). - Kết quả bài kiểm tra của HS. (Đã thể hiện ở giải pháp). - HS hoàn thiện phiếu khảo sát đánh giá về mức độ hứng thú của HS sau khi học xong bài học. * Các bảng số liệu kết quả khi thực hiện giải pháp. - Tôi đã tiến hành cho HS tự kiểm tra đánh giá sau khi thực hiện giải pháp trên ở 2 lớp: 11A4 và 11A5 (năm học 2020 - 2021) trường THPT Yên Dũng số 2, có trình độ khá, tương đương nhau. Trong đó: Lớp 11A4: Lớp đối chứng (ĐC) thực hiện giải pháp cũ. Lớp 11A5: Lớp thực nghiệm (TN) thực hiện giải pháp mới. Hình thức: Đánh giá hoạt động học của HS ở hoạt động 4 trong bài dạy chủ đề “Hô hấp ở động vật” theo phiếu dựa trên các tiêu chí đã xây dựng. Quy định mức điểm để xếp loại các nhóm: Từ 80 – 100 điểm: xếp loại tốt; từ 65- 79 điểm: xếp loại khá; từ 50 – 64 điểm: xếp loại TB; từ 35 – 49: xếp loại yếu;
15 Câu Nội dung câu hỏi Phương án trả lời Lớp 11A5 (44 HS) Số lượng Tỉ lệ % Thái độ của em Rất thích 30 68 Thích 10 23 Câu 1 đối với môn Sinh Bình thường 4 9 học như thế nào? Không thích 0 0 Khi thực hiện dạy Không hiểu bài 0 0 Bình thường 0 0 Câu 2 học theo định Hiểu bài 9 20 hướng phát triển Rất hiểu và hứng thú 35 80 năng lực cho HS trong chủ đề Hô hấp ở động vật. Em tự đánh giá bản thân: Em đánh giá như Rất cần thiết 40 91 Cần thiết 4 9 thế nào về tầm Bình thường 0 0 Câu 3 quan trọng của bộ Không cần thiết 0 0 môn Sinh học trong thực tiễn hiện nay? Câu 4 Theo em, thực Giúp em tự tin hơn, 44 100 hiện phương pháp hòa nhập hơn với bạn dạy học theo định bè. Giúp các em hứng 44 100 hướng phát triển thú học tập hơn. năng lực môn Tạo cơ hội cho các 44 100 Sinh học nhằm em sáng tạo, học gắn mục đích gì? với thực tiễn, tránh sự học nhồi nhét. Giúp em tự giác và 44 100 có trách nhiệm hơn trong học tập.
16 Giúp em hiểu biết 44 100 hơn về thế giới sống. Tất cả các mục đích 44 100 trên Em có hứng thú Rất hứng thú 34 77 Hứng thú 10 23 với cách dạy học Bình thường 0 0 Câu 5 theo hướng phát Không hứng thú lắm 0 0 triển năng lực môn Sinh học không? Nhiệm vụ (bài Khó khăn 0 0 Vừa phải 44 100 tập) mà giáo viên Dễ dàng 0 0 giao về nhà cho Nhàm chán 0 0 các em khi tham gia dạy học theo Câu 6 hướng phát triển năng lực trong chủ đề Hô hấp ở động vật ở mức độ nào? Ý kiến của em khi Rất thích 34 77 Thích 8 18 được chuẩn bị bài Câu 7 Bình thường 2 5 trước theo từng Không thích 0 0 nhóm? Ý kiến của em về Rất tích cực 30 69 Tích cực 12 27 việc thực hiện Bình thường 2 4 Câu 8 nhiệm vụ trong Không tích cực 0 0 phần tìm hiểu nội dung mới của bài học? Không 0 0 Phù hợp 15 34
17 Theo em việc áp Rất phù hợp 29 66 Không có ý kiến gì 0 0 Câu 9 dụng dạy học theo hướng phát triển năng lực môn Sinh học có phù hợp không? Đề xuất của em Không áp dụng 0 0 Thỉnh thoảng áp 13 30 cho giáo viên dụng. Câu trong việc vận Áp dụng thường 29 66 10 dụng dạy học theo xuyên định hướng phát Không có ý kiến gì 2 4 triển năng lực HS môn Sinh học? Qua kết quả tổng hợp phiếu khảo sát ý kiến học sinh về dạy học theo hướng phát triển năng lực của HS cho thấy được tính hiệu quả của sáng kiến, phương pháp này giúp HS yêu môn Sinh học hơn, hứng thú hơn trong học tập, tự tin hơn, giải quyết vấn đề linh hoạt và sáng tạo hơn, đồng thời cũng rèn cho HS có ý thức trách nhiệm với công việc được giao.
18 CÁC HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA HS LỚP 11A5, SẢN PHẨM CỦA GIẢI PHÁP Thảo luận cặp đôi ở HĐ 2.
19 Thảo luận cặp đôi ở HĐ 3. Đại diện nhóm cặp đôi trả lời câu hỏi ở HĐ3.
20 Thảo luận của nhóm chuyên gia ở HĐ4