Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng những câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giảng dạy phần II môn Giáo dục công dân lớp 11

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm giáo dục tích hợp nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh tạo nên tác dụng lan toả, đồng bộ trong việc giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về phẩm chất và năng lực học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng những câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giảng dạy phần II môn Giáo dục công dân lớp 11

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI  SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI VẬN DỤNG NHỮNG CÂU CHUYỆN VỀ TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH TRONG GIẢNG DẠY PHẦN II – GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 11 Lĩnh vực/Môn: GIÁO DỤC CÔNG DÂN Cấp học: THPT Tên tác giả: NGUYỄN THỊ LAN Đơn vị công tác: THPT THANH OAI A Chức vụ: GIÁO VIÊN NĂM HỌC 2022 - 2023
SỞ GÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VẬN DỤNG NHỮNG CÂU CHUYỆN VỀ TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH TRONG GIẢNG DẠY PHẦN II – GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 11 Lĩnh vực/Môn: GIÁO DỤC CÔNG DÂN Cấp học: THPT Tên tác giả: NGUYỄN THỊ LAN Đơn vị công tác: THPT THANH OAI A Chức vụ: GIÁO VIÊN NĂM HỌC 2022 - 2023
1 MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và cùng với đó thực hiện Nghị quyết Trung ương số 29-NQ/TW về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” việc tổ chức giáo dục, học tập về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ hết sức được coi trọng, đặc biệt là đối với các trường phổ thông việc đưa nội dung tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào dạy học tích hợp một cách có hiệu quả là hết sức cần thiết nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, nhằm đào tạo ra những con người vừa hồng vừa chuyên đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Có thể nói, môn giáo dục công dân thường bị coi là môn phụ cho nên học sinh thường không chú tâm đến việc học, trongkhi môn giáo dục công dân có hàm lượng nội dung góp phần giáo dục học sinh về;quan niệm đạo đức, lối sống, thậm các “kĩ năng mềm” rất cần thiết saunày khi ra ngoài xã hội… là rất nhiều, trong khi đó môn giáo dục công dân thường bị coi là môn phụ cho nên học sinh thường không chú tâm đến việc học. Điều này dẫn tới một hệ quả thườngthấy là học sinh bị mất cân bằng giữa việc rèn luyện tư tưởng, đạo đức lốisống với đầu tư chuyên môn, tri thức khác. Hơn nữa trong cuộc sống hiện nay sự tác động của nhiều nguồn thông tin mang tính chất đa chiều, xen kẽnhững nội dung phản tiến bộ, phản đạo đức, lối sống lành mạnh...đãlàm một số học sinh rơi vào trang thái lệch chuẩn đạo đức, nạn bạo lực học đường, lối sống đề caovật chất, chuộng chủ nghĩa cá nhân, cổ xúy lối sống thực dụng… Để làm thế nào gây được sự hứng thú hoặc sự tập trung của học sinh vào vấn đề, nội dung của bài học thì giáo viên có thể vận dụng kiến thức liên môn điều đó sẽ phát huy tính tích cực của học sinh, giúp học sinh càng yêu thích, say mê môn giáo dục công dân và để học sinh nhận thấy tầm quan trọng của môn học. Để thực hiện được điều này, tôi nhận thấy, bộ môn Giáo dục công dân trong trường trung học phổ thông có nhiều điều kiện thuận lợi để có thể lồng ghép kiến thức tư tưởng,đạo đức, những chuyện kể về Hồ Chí Minh
2 vào giảng dạy. Nhằm giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cho học sinh phù hợp với yêu cầu, trình độ học sinh, để tạo hứng thú học tập cho học sinh và quan trọng hơn là tạo sự chuyển biến về ý thức tu dưỡng, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; hình thành cho học sinh lòng tin, động cơ, hoài bão và hành vi tốt đẹp góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn. Bản thân tôi là một giáo viên đang giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân trong nhà trường, tôi nghĩ mình phải làm gì để tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đến với các em học sinh qua từng bài học của môn Giáo dục công dân. Hiệu quả của quá trình dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục tích hợp nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh tạo nên tác dụng lan toả, đồng bộ trong việc giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về phẩm chất và năng lực học sinh. Chính vì những lý do trên, bản thân tôi xin phép nêu một vài kinh nghiệm trong giảng dạy giáo dục công dân với đề tài sáng kiến:Vận dụngnhững câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giảng dạy phần II - giáo dục công dân lớp 11. II. NỘI DUNG. 1. Khảo sát trước khi tạo ra sáng kiến Thực tế giảng dạy môn Giáo dục công dân còn nhiều bất cập, tâm lý chung của các bậc phụ huynh học sinh, rồi một số ít các thầy giáo, cô giáo cho đến cả các em học sinh đều cho đây là môn học phụ. Điều này tạo cho các em học sinh thái độ thờ ơ, không đầu tư thời gian, công sức cho, tìm tòi, học tập và nghiên cứu một cách chủ động và say mê với môn học. Mặt khác môn học lại có kiến thức khó, khô, cho nên học sinh ngại học, và vì vậy việc đánh giá hành vi ứng xử giữa con người với con người, giữa con người với môi trường xung quanh bị hạn chế. Và đa số học sinh học với tư tưởng học cho qua. Trước khi tạo sáng kiến mới tôi đã tích hợp dạy lồng ghép chuyện kể tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh qua một số bài theo hướng dẫn chương trình môn học (hai bài là: Bài 10 Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và Bài 14 Chính sách quốc phòng an ninh, tuy nhiên việc khai thác tài liệu chưa sâu,
3 chủ yếu dạy chay, chưa sử dụng các hình ảnh, video minh họa, chưa đa dạng các hình thức dạy học và Việc tích hợp mới chỉ dừng lại hai bài, một số bài cũng có thể khai tháctrong giảng dạy tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Học sinh thụ động, đơn vị kiến thức buồn tẻ, chưa tạo được hứng thú học tập cho các em, nên hiệu quả dạy học cũng chưa như ý muốn. giáo viên thì không truyền được ngọn lửa yêu thích môn học cho các em. 2. Giải pháp sau khi có sáng kiến: Trong giảng dạy môn giáo dục công dân giáo viên giúp học sinh tự đánh giá được bản thân, từ đó các em có biện pháp rèn luyện để trở thành người có phẩm chất đạo đức tốt; xác định được nghĩa vụ và mục tiêu học tập của bản thân bằng cách biết cách lồng ghép những câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, biết linh hoạt trong sử dụng các phương pháp dạy học thì sẽ nâng cao phẩm chất đạo đức, nhân cách cho học sinh và hiệu quả môn học, giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để học theo Người, làm theo Người, hoàn thiện phẩm chất đạo đức cá nhân. Ngoài ra, giáo viên còn bồi dưỡng, nâng cao lòng kính yêu Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với học sinh, rèn cho học sinh kĩ năng phân tích, đánh giá, nhận xét, so sánh, kể chuyện và thực hành. Vấn đề đặt ra là tích hợp nội dung gì và tích hợp như thế nào để có thể đáp ứng được yêu cầu cho học sinh về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ để vẫn đảm bảo nguyên tắc: không gượng ép, không làm nặng nội dung và không làm biến dạng môn học.Từ thực trạng đó, là một giáo viên dạy môn Giáo dục Công dân, bản thân tôi luôn có suy nghĩ, trăn trở, tìm ra các biện pháp có sức thuyết phục trong công tác giảng dạy nhằm đưa việc lồng ghép tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong từng bài dạy của mình ngay để đạt hiệu quả giáo dục cao nhất. Khai thác những bài dạy có thể tích hợp, sử dụng kết hợp các phương pháp dạy học kết hợp đạt hiệu quả cao, phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, khơi gợi cảm xúc hào hứng, thoải mái khi học. Rèn luyện các kỹ năng tư duy của học sinh: kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, kỹ năng liên hệ...
4 Lấy học sinh làm trung tâm khi tổ chức hoạt động dạy học Khai thác ưu thế công nghệ thông tin trong dạy học Khắc phục dạy một chiều, sự tiếp thu thụ động của học sinh. 3. Cách thực hiệncác biện pháp a. Mục đích tích hợp kiến thức Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh Trang bị cho học sinh được nhận thức thái độ và hành vi tích cực theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thông qua kiến thức, hiểu biết cần thiết, cơ bản về tư tưởng, chuyện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó các em được giáo dục ý thức quan tâm tới việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, làm cho việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành thói quen và nếp sống của học sinh. Giúp học sinh tự đánh giá được bản thân, từ đó các em có biện pháp rèn luyện để trở thành người có phẩm chất đạo đức tốt; bồi dưỡng, nâng cao lòng kính yêu Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với học sinh. Việc lồng ghép giảng dạy về tư tưởng, các câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh giúp tiết dạy sinh động, hứng thú hơn, góp phần đạt hiệu quả và mục tiêu của bài học Giúp học sinh phát triển kỹ năng thực hành, kỹ năng phát hiện và ứng xử tích cực trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh bằng những việc làm thiết thực. Góp phần giáo dục cho học sinh trở thành người công dân tốt, biết sống và làm việc theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và có trách nhiệm đối với đất nước. b. Chuẩn bị tài liệu cần dạy. Tư liệu có nhiều loại khác nhau có thể bằng văn bản, bằng hình ảnh, phim tư liệu, bài viết khác và bằng nhận thức thực tiễn của giáo viên. Bản thân tôi lấy nguồn tư liệu từ sách, báo (của cá nhân và của thư viện nhà trường) ; sau đó có thể lấy từ mạng Internet những trang chính thống… có thể sưu tầm những hình ảnh, video trên mạng, đĩa CD về Bác cho từng bài dạy phù hợp.
5 c. Cách thức tích hợp Khi lồng ghép câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh giáo viên chủ động lựa chọn nội dung phù hợp với từng bài học. Bản thân tôi tích hợp nội dung tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác theo nội dung sau: + Sử dụng câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để mở đầu bài học. + Sử dụng câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để minh họa nội dung tri thức + Vận dụng câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để củng cố nội dung bài học - Có những bài giáo viên có thể chủ động kể cho học sinh nghe, hoặc cho học sinh chuẩn bị trước chuyện về Bác để kể hoặc đóng kịch, những câu chuyện dài có thể tóm tắt, hoặc trích đoạn; - Cũng có thể cho học sinh xem một số hình ảnh, đoạn video, nghe bài hát về Bác hoặc cho học sinh hát bài hát về Bác, có thể kết hợp cả kể chuyện và trình chiếu hình ảnh... để dẫn dắt vào bài dạy hoặc minh họa cho bài dạy. Giao cho nhóm học sinh tìm nguồn tư liệu về Bác theo chủ đề bài dạy trình chiếu, thuyết trình trên lớp. Tùy vào từng đối tượng lớp dạy mà điểu chỉnh các nhiệm vụ dạy học cho phù hợp. d. Soạn giáo án. Trong khi soạn giáo án giáo viên nghiên cứu kĩ bài dạy lựa chọn ra nội dung có thể tích hợp, lựa chọn tài liệu tham khảo, giao nhiệm vụ cho học sinh. Chọn những nội dung phù hợp, hoạt động phù hợp cần tích hợp để đạt mục tiêu bài học, không khí lớp học sôi nổi, học sinh hoạt động tích cực. e. Nội dung tích hợp
6 Trong hệ thống chương trình của GDCD 11, được chia thành 2 phần chính: + Phần I: Công dân với các vấn đề kinh tế + Phần II: Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội. Trong phần chương trình lớp 11 nội dung được lồng ghép, vận dụng chủ yếu ở phần thứ II của chươngtrình công dân với vấn đề chính trị - xã hội, có nhiều câu chuyện về Bác phù hợp với nội dung bài dạy, nội dung khai thác và tích hợp phong phú, nên tôi lựa chọn phần tích hợp vào phần II là chính. Nội dung tích hợp nhằm đạt mục tiêu giáo dục nhằm xây dựng con người thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc vàchủ nghĩa xã hội, củng cố đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường, xây dựng vàbảo vệ tổ quốc, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giữ gìn và phát huy cácgiá trị văn hóa của dân tộc, có năng lực tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; pháthuy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam. Khi lựa chọn nội dung tích hợp giáo viên phải lựa chọn nội dung phù hợp với bài dạy nhưng phải đảm bải đạt được mục tiêu bài học (kiến thức, kĩ năng, thái độ) có như vậy thì trong suốt quá trình từ thiết kế bài dạy đến khi thực hành trên lớp mới đảm bảo yêu cầu nội dung đề ra, bài dạy sẽ đi đúng hướng, chất lượng tiết dạy sẽ được nâng cao. Tuy nhiên việc lựa chọn nội dung lồng ghép phải đảm bảo kiến thức bài học, không quá sa đà vào việc tích hợp mà quên đi nội dung kiến thức cần phải truyền đạt. e1. Sử dụng tư tưởng, truyện kể đạo đức Hồ Chí Minh để mở đầu bài học. Trước khi vào nội dung chính của bài học, GV có thể sử dụng truyện kể Hồ Chí Minh để thực hiện hoạt động này. Giáo viên có thể tự kể hoặc cho học sinh kể (cho học sinh nghiên cứu, đọc trước chuyện). Ở đây, GV lựa chọn mẫu chuyện có nội dung phù hợp với chủ đề bài học để thay cho lời vào bài. Từ nội dung câu chuyện, GV làm rõ chủ đề bài học bằng những câu hỏi có tính định hướng nhằm chuẩn bị tâm thế tiếp nhận bài học mới cho HS một cách chủ động đầy hứng thú. Khi dạy Bài 8 “Chủ nghĩa xã hội” giáo viên kể câu chuyện sau ( có thể cho học sinh xem một số hình ảnh quá trình ra đi tìm đường cứu nước của Bác Hồ).
7 Câu chuyện Muốn cứu nước không còn con đường nào khác ngoài CMVS Năm 1920 Nguyễn Ái Quốc đọc Sơ thảo lần thứ nhất Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin trên báo Nhân đạo. Bản Luận cương đã ngay lập tức thu hút sự chú ý đặc biệt của Nguyễn Ái Quốc. Sau nàu người đã viết: “Luận cương của Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: “Hỡi đồng bào bị đọa đầy đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”. Đại hội Tua (Tours) tháng 12 năm 1920 Nguyễn Ái Quốc bỏ phiếu tán thành thành lập Quốc tế III. Nữ đồng chí Rôsơ hỏi: Vì sao lại bỏ phiếu cho Quốc tế III? Nguyễn Ái Quốc trả lời: “Rất đơn giản. Tôi không hiểu chị nói thế nào là chiến lược chiến thuật vô sản và nhiều điểm khác. Nhưng tôi hiểu rõ một điều Quốc tế III rất chú ý đến vấn đề giải phóng thuộc địa. Quốc tế III nói sẽ giúp đỡ các dân tộc bị áp bức giành lại tự do và độc lập của họ. …. Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn; đấy là tất cả những điều tôi hiểu”. Trong quá trình ra đi tìm đường cứu nước người đã rút ra kết luận: “Muốn cứu nước giải phóng dân tộc không có con đường nào khác ngoài con đường cách mạng vô sản”Kể chuyện Bác Hồ kính yêu , Nxb tổng hợp Đồng Tháp (tr.29) Giáo viên dẵn dắt vào bài: Một trong những cống hiến vĩ đại của Hồ Chí Minh đối với dân tộc là việc xác định con đường cách mạng Việt Nam, đó là giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp và giải phóng con người, độc lập dân tộc tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Con đường đó phù hợp với quy luật phát triển của lịch sử. Thực tiễn cách mạng Việt Nam 90 năm qua đã khẳng định con đường của Hồ Chí Minh là đúng đắn và sáng tạo. Chỉ có kiên định con đường đã lựa chọn mới có thể đạt mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.Vậy CNXH là gì ? Nó có những đặc trưng cơ bản nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. Bài 12: Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường
8 Giáo viên cho học sinh xem một số hình ảnh về môi trường hiện nay bị tàn phá và đặt câu hỏi cho học sinh: Suy nghĩ của em về những hình ảnh trên? Sau đó cho học sinh xem một số hình ảnh của Bác Hồ về chủ đề môi trường. Học tập và làm theo Bác về trồng cây bảo vệ môi trường Năm 1957, dịp Bác Hồ về thăm Quảng Bình, Tỉnh ủy đã tổ chức buổi liên hoan văn nghệ chào mừng Bác tại bãi cát trống ven biển. Cuối buổi văn nghệ Bác đứng dậy, nói với mọi người: “Để kỷ niệm tôi vui của bác cháu ta. Bác đề nghị mỗi cháu ở đây phải trồng một cây phi lao để chắn gió”. Mọi người đồng ý và xin Bác được trồng 2 cây. Bác đồng ý và căn dặn: "Nhưng phải đảm bảo trồng cây nào cũng phải sống và xanh tốt. Các cháu nhớ báo cáo tình hình cho Bác biết". http://tuyengiao.vn/theo-guong-bac/hoc-tap-va-lam-theo-bac-ve-trong- cay-bao-ve-moi-truong-64519Thứ Năm, 5/6/2014 Muốn bảo vệ môi trường thì phải bảo vệ rừng, giữ cân bằng sinh thái tự nhiên Lần khác Bác cùng anh em đi công tác ở Sơn Tây, khi ngồi nghỉ, chợt có đồng chí vứt mẩu tàn thuốc lá ra sườn đồi, Bác quay lại nhắc ngay: “kìa, dập đi chú, tàn lửa có thể làm cho cả đồi cỏ bị cháy đấy! Nếu ta không biết giữ thì một đốm lửa có thể làm cháy cả một khu rừng”.
9 Kể chuyện đạo đức Bác Hồ, Nxb, Thanh niên, H, 2007, tr.146. Sau đó dẫn dắt vào bài: Như vậy các em thấy, sinh thời, Bác Hồ thường xuyên quan tâm đến vấn đề trồng cây và môi trường. Người quan niệm rằng trồng cây không chỉ là công việc nông lâm đơn thuần, mà còn có ý nghĩa quan trọng là giáo dục đạo đức lao động, đặc biệt là nâng cao ý thức trách nhiệm của nhân dân trong việc bảo vệ môi trường sinh thái. Môi trường hiện là chủ đề nóng không chỉ Việt Nam mà cả thế giới hết sức quan tâm. Bảo vệ môi trường có ý nghĩa sống còn đối với đời sống con người, vậy môi tình hình môi trường và chính sách bảo vệ tài nguyên môi trường của nước ta hiện nay như thế nào hôm nay cô và các em cùng tìm hiểu Bài 12 Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường. Có thể cho học sinh nghe hoặc hát bài: Trồng Cây Lại Nhớ Đến Người (Tác giả : Đỗ Nhuận) nếu như có thời gian. Bài 13 : Chính sách giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa. Hình thức : Giáo viên cho học sinh kể chuyện, kết hợp trình chiếu ảnh.
10 Chiến lược trăm năm trồng người. Trong cuộc hội đàm, sau khi phía Cộng hoà Dân chủ Đức báo cáo xong những thành quả đã thu được trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, Bác hỏi:- Trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, lĩnh vực nào là quan trọng nhất? - Thưa Chủ tịch, đó là lĩnh vực xây dựng con người xã hội chủ nghĩa. - Thủ tướng trả lời.Bác hỏi tiếp: - Các đồng chí dự kiến bao nhiêu năm thì hoàn thành?
11 - Thưa Chủ tịch, khoảng bốn thế hệ. Bác hỏi tiếp: - Mỗi thế hệ là bao nhiêu năm? Tổng Bí thư nhìn Thủ tướng có vẻ trao đổi bằng ánh mắt. Thủ tướng nói: - Thưa Chủ tịch, mỗi thế hệ khoảng 20 đến 25 năm. Bác có vẻ tán đồng:- Trăm năm trồng người là đúng. Đây là một công việc lâu dài và rất quan trọng. Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh lớp 10, Nxb giáo dục Việt Nam.Tr.20 - Câu hỏi : Câu chuyện trên có ý nghĩa gì? Chia lớp làm hai nhóm lớn: Em hãy liệt kê những câu nói của Bác về Giáo dục và đào tạo? Nhóm nào kể được nhiều giành chiến thắng. - Dẫn vào bài: Bác luôn đề cao vai trò của giáo dục và đào tạo. Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng và cuộc đời đấu tranh vĩ đại của mình, Người luôn coi “con người” là vốn quý nhất, là yếu tố quyết định của sự nghiệp cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rằng: “Ngủ thì ai cũng như lương thiện, tỉnh dậy phân ra kẻ dữ, hiền; Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Bác còn nói “ Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Tiếp nối tư tưởng của người và quyết tâm thực hiện, Đảng và Nhà nước ta luôn đề cao vai trò của giáo dục và đào tạo, giáo dục và đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu, Vậy GDDT có vai trò nhiệm vụ như thế nào, nhà nước ta cần có phương hướng gì để phát triển GDDT. Cô và các em cùng tìm hiểu bài học hôm nay về chính sách Giáo dục và đào tạo. e2. Sử dụng tư tưởng, truyện kể đạo đức Hồ Chí Minh để minh họa nội dung tri thức. Đây là hình thức được giáo viên sử dụng thường xuyên, đặc biệt là khi giảng dạy các khái niệm, phạm trù có tính khái quát cao. Ở đây, cùng với
12 quá trình phân tích, lý giải tri thức bài học, giáo viên có thể vận dụng những mẫu chuyện về Bác Hồ để làm rõ thêm tri thức của bài. Bài 9: Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam Khi dạy phần 2 - Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Namta có thể kể câu chuyện: Gần hai tháng sau khi nước nhà giành độc lập, nhà thơ Tố Hữu có gặp và thưa với Bác : “Bọn cháu ở bí mật ra không hiểu chính quyền, xin Bác cho ít kinh nghiệm về để làm. Bác nói: - Bác cũng mới làm. Bác có làm chủ tịch nước bao giờ? - Dạ, nhưng xin Bác chỉ vẽ cho. Bác cho ý kiến như ở Huế thì làm thế nào? - Ờ, cứ hỏi dân. Dân ưng cái gì, không ưng cái gì. Người ta ưng cái gì thì làm, không ưng thì đừng có làm. Làm cái gì cũng phải hỏi dân. Cử ai làm cũng phải hỏi dân. Hồ Chí Minh nhà dự báo thiên tài, Nxb Thông Tấn, Tr.101-102 Bài 10: Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa Điểm b mục 2 “Nội dung cơ bản của dân chủ trong lĩnh vực chính trị Có thể kể câu chuyệnHồ Chủ tịch y án tử hình Trần Dụ Châu.Kết hợp cho học sinh xem một số hình ảnh. ( giới thiệu các em xem vở kịch “Đêm trắng” , có thời gian giao cho các em đóng vai diễn kịch về vụ án này trong hoạt động ngoại khóa). Hồ Chủ tịch y án tử hình Trần Dụ Châu Mùa thu năm 1950, trong khi bộ đội, dân công đang dồn dập hành quân lên Cao Bằng mở chiến dịch Lê Hồng Phong giải phóng vùng biên giới Việt Trung, thì ngày 05/9/1950 ở thị xã Thái Nguyên - Thủ đô kháng chiến, Tòa án binh tối cao đã mở phiên tòa đặc biệt, xét xử vụ án đặc biệt. Có 03 bị cáo hầu tòa là nguyên Đại tá, Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu và đồng bọn can tội: “Biển thủ công quỹ, nhận hối lộ, phá hoại công cuộc kháng chiến” bị đưa ra trước vành móng ngựa.
13 Vụ án được phát hiện từ bức thư của nhà thơ Đoàn Phú Tứ, đại biểu Quốc hội khóa I gửi lên Hồ Chủ Tịch. Nội dung bức thư như sau: “Gần đây, Đại tá Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu đã gây nhiều dư luận bất bình trong anh em quân đội, Châu đã dùng quyền lực “ban phát” ăn mặc, nên Châu đã giở trò ăn cắp (công quỹ), cứ mỗi cái màn cấp cho bộ đội Châu ăn bớt 2 tấc vải xô, nên cứ ngồi lên là đầu chạm đình màn. Còn áo trấn thủ, Châu ăn cắp bông lót rồi độn bao tải vào, nhiều người biết đấy nhưng không dám ho he.Cháu được Trần Dụ Châu mời dự tiệc cưới của cán bộ dưới quyền tổ chức ngay ở chiến khu (nhiều tờ báo viết ở phố Thanh Cù, xã Chấn Hưng, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ, nơi đồng bào Thủ đô tản cư lên buôn bán khá sầm uất). Trên những dãy bàn dài tít tắp (bày tiệc cưới) xếp kín chim quay, gà tần, vây bóng, giò chả, nấm hương, thịt bò thui, rượu tây, cốc thủy tinh sáng choang, thuốc lá thơm hảo hạng, hoa Ngọc Hà dưới Hà Nội cũng kịp đưa lên, ban nhạc “Cảnh Thân” được mời từ Khu Ba lên tấu nhạc réo rắt, Trần Dụ Châu mặc quân phục Đại tá cưỡi ngựa hồng, súng lục “côn bát” đến dự… Hồ Chủ Tịch đã giao cho Thiếu tướng Trần Tử Bình đang là Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Phó Tổng Thanh tra Quân đội, chỉ đạo điều tra làm rõ vụ việc để xử lý. Trước sự thật đau lòng này, Bác Hồ dứt khoát nói: “Một cái ung nhọt, dẫu có đau cũng phải cắt bỏ, không để nó lây lan, nguy hiểm”. Trần Dụ Châu đã bị Tòa án binh tối cao phạt án “tử hình”, đồng thời bị tước quân hàm Đại tá theo công lệnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, 02 đồng bọn của Châu, mỗi tên bị phạt án tù 10 năm. Tử tù Trần Dụ Châu gửi đơn lên Hồ Chủ tịch xin tha tội chết. Ngày làm việc với đồng chí Trần Đăng Ninh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Cung cấp, xét lá đơn của tử tù, Bác chỉ cho đồng chí Ninh thấy một cây xoan đang héo lá, úa ngọn và hỏi lý do tại sao cây xoan sắp chết? - Dạ, thưa Bác vì thân cây đã bị sâu đục một lỗ rất to, chảy hết nhựa... - Thế theo chú muốn cứu cây ta phải làm gì? - Dạ, thưa Bác phải bắt, giết hết những con sâu đó đi.
14 Hồ Chủ tịch đã bác đơn xin tha tội chết của Trần Dụ Châu. Bác gật đầu, nói “Chú nói đúng, với loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng thế, nếu phải giết đi một con sâu mà cứu được cả rừng cây thì việc đó là cần thiết, hơn nữa còn là một việc làm nhân đạo”. Báo Cứu quốc ngày 27/5/1950 đã đăng bài xã luận viết về vụ này một cách công khai để nhân dân biết, vụ án đã cho Chính phủ, Đoàn thể (Đảng) nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng, giáo dục và kiểm soát cán bộ để phục vụ tốt cho kháng chiến, kiến quốc... mặc dù có người e ngại, vì nếu công khai vụ án này sẽ làm cho dân chúng chê trách, kẻ địch lợi dụng để phản tuyên truyền, lợi ít. “Bác Hồ đã kiên quyết xử lý vụ tham nhũng của đại tá Trần Dụ Châu” và “ra lệnh phải tường thuật trên báo Cứu Quốc và Đài Tiếng nói Việt Nam đầy đủ, tỉ mỉ về vụ án này”. Đoàn thể (Đảng), Nhà nước, Bác Hồ nghiêm khắc xử lý vụ án Trần Dụ Châu hơn nửa thế kỷ trước đây vẫn là bài học quý cho việc chống tham nhũng, lãng phí hiện nay, coi đây là việc làm nhân đạo để củng cố niềm tin của quần chúng. https://bqllang.gov.vn/tin-tuc/tin-tong-hop/682-h-ch-t-ch-y-an-t-hinh- tr-n-d-chau.html Giáo viên hỏi: Qua câu chuyện trên em rút ra bài học gì ? - Em có thái độ như thế nào với hành vi tham nhũng? Nếu thấy những hành vi tham nhũng em sẽ làm gì? - Học sinh thảo luận, trả lời Giáo viên kết luận: Vụ đại án Trần Dụ Châu đã khép lại cách nay đã hơn sáu thập kỷ, song xem ra nó vẫn còn mang tính thời sự nóng hổi cho ngày hôm nay; nhất là trong thời điểm hiện nay Đảng ta đang triển khai mạnh mẽ nghị quyết Trung ương IV (Khóa XII) về xây dựng đảng thì bài học về điều tra và tính cương quyết trong xử lý được rút ra từ vụ án này có ý nghĩa rất lớn trong việc phòng ngừa và đấu tranh nạn tham nhũng, thái hóa biến chất trong một bộ phận cán bộ đảng viên. Bài học về tính kiên quyết và nghiêm minh mà Bác Hồ đã chỉ ra từ vụ án Trần Dụ Châu sẽ là bài học cho ngày hôm nay trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng là không được lợi dụng chức vụ, quyền hạn,
15 kết hợp lợi ích nhóm, ban hành các chủ trương, biện pháp, lách luật để tham nhũng, vụ lợi cá nhân, làm thiệt hại lớn về kinh tế, làm mất lòng tin của nhân dân. "Lò nóng lên rồi thì củi tươi vào cũng phải cháy" Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh như vậy tại Phiên họp thứ 12 Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng,chống tham nhũng tổ chức ngày 31/7/2017. - Là học sinh phải biết phê phán lên án với những hành vi tham nhũng, kiên quyết đấu tranh và tố cáo những hành vi tham nhũng trong cuộc sống. ” Bài 14. Chính sách quốc phòng an ninh Bài này năm học 2019 -2020 được giảm tải học sinh tự nghiên cứu, tuy nhiêu tôi đã từng lồng ghép dạy bài này và nếu dạy bài này giáo viên có thể trình chiếu hình ảnh Bác hồ nói chuyện với cán bộ chiến sĩ tại Đền Hùng sau đó hỏi học sinh có biết hình ảnh này ở đâu? Câu nói đầy ý nghĩa của Bác tại đây? Câu chuyện: “Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước” (Những chuyện kể về tinh thần yêu nước của Bác Hồ, Nxb lao động, tr.65) Hoặc cũng có thể trích một số bài nói chuyện của Bác về vai trò của Quốc phòng an ninh. Ngày 10/4/1956, khi nói chuyện tai Hội nghị cán bộ cải cách miền biển, Hồ Chí Minh đã nói: “Đồng bằng là nhà, mà biển là cửa. Giữ nhà mà không giữ cửa có được không? Kẻ gian tế nó sẽ vào chỗ nào trước? Nó vào ở cửa trước. Vì vậy ta phải giáo dục cho đồng bào biết bảo vệ bờ biển. Vì bọn địch thường thả bọn mật thám, gián điệp vào tìm chỗ nấp ở miền biển. Nếu để nó lọt vào, thì người bị thiệt hại trước là đồng bào miền biển. Nếu mình không lo bảo vệ miền biển, thì đánh cá, làm muối cũng không yên. Cho nên một nhiệm vụ quan trọng của đồng bào miền biển là phải bảo vệ bờ biển. Đồng bào miền biển là người canh cửa cho Tổ quốc ( 13/3/1959, Hồ Chinh Minh đến thăm làng cá Cát Bà – Hải Phòng). Ngày 16/3/1961, Hồ Chí Minh cùng bà Đặng Dĩnh Siêu, trưởng đoàn Phụ nữ Trung Quốc đi thăm Hải Phòng, Vịnh Hạ Long và thăm đơn vị Hải quân Việt Nam. Người đã căn dặn: “Bờ biển nước ta có vị trí rất quan