Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng bài tập trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng Google Form

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đề tài “Xây dựng bài tập trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng Google Form” nhằm phục vụ cho việc kiểm tra đánh giá quá trình học tập của học sinh. Để học sinh có thể chủ động vào học tập, giáo viên cần giới thiệu và khuyến khích các em tham gia ôn tập trực tuyến, do có phần thu nhập thông tin của học sinh ở đầu mỗi bài trắc nghiệm nên khá dễ dàng để giáo viên biết được học sinh nào đã truy cập vào và tham gia học tập hay không.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng bài tập trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng Google Form

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO AN GIANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT TRƯỜNG THPT TÂN CHÂU NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc Tân Châu, ngày 02 tháng 03 năm 2020 BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN XÂY DỰNG BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TRỰC TUYẾN MIỄN PHÍ BẰNG GOOGLE FORM I Sơ lược lý lịch tác giả: Họ và tên: Đỗ Minh Vũ . Nam Ngày tháng năm sinh: 27/01/1983 Nơi thường trú: SN 334A, Trần Phú, khóm Long Hưng, phường Long Châu, TX Tân ChâuAn Giang Đơn vị công tác: Trường THPT Tân Châu Chức vụ hiện nay: Giáo viên dạy lớp Lĩnh vực công tác: Giáo viên dạy Toán II Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị: Trong quá trình áp dụng sáng kiến ở Trường THPT Tân Châu tôi gặp được những thuận lợi và khó khăn sau: + Thuận lợi: * Được sự hỗ trợ tích cực của BGH, quý thầy cô đồng nghiệp về công tác chuyên môn. * Đa số học sinh đam mê tìm tòi phương pháp mới để học toán. * Đa số học sinh đều biết sử dụng internet và đều có gmail. * Nhà trường tạo điều kiện cho các lớp đều gắn wifi. + Khó khăn: * Còn một vài học sinh chưa có máy laptop cũng như máy tính để bàn có sử dụng mạng internet. * Còn một số học sinh chưa tích cực trong quá trình làm bài tập khi giáo viên giao bài tập về nhà. Tên sáng kiến: “Xây dựng bài tập trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng Google Form” Lĩnh vực đề tài sáng kiến: Công nghệ thông tin. III Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến: 1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến: Trước đây khi dạy xong một chương nào đó trong chương trình Toán, tôi thường nêu các dạng toán và phương pháp giải cụ thể theo hướng tự luận. Sau đó giải các ví dụ cụ thể và đưa ra các bài tập tương tự về nhà cho học sinh làm bằng hình thức trắc nghiệm, bằng cách photo các tài liệu và giao cho học sinh. Điều này yêu cầu học sinh phải tích cực trong học tập và siêng năng trong vấn đề làm bài tập mới chiếm lĩnh được kiến thức, nhưng giáo viên sẽ khó kiểm tra được tất cả các học sinh có làm bài tập hay không mà chỉ kiểm tra được một phận của học sinh. 1
Phương pháp kiểm tra đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan hiện đang được quan tâm rộng rãi ở bậc phổ thông trung học. Ở bậc đại học, phương pháp này cũng đã được quan tâm ở các nước phát triển và hiện nay cũng đang được quan tâm ở Việt Nam. Trong những năm gần đây, hình thức thi bằng trắc nghiệm khách quan trên máy tính cũng đã được sử dụng trong kỳ thi đánh giá năng lực của một số trường đại học. Thực tế cho thấy phương pháp kiểm tra, đánh giá này đối với môn Toán có thể kiểm tra được mức độ nắm bắt kiến thức của học sinh theo chiều rộng cũng như chiều sâu. Việc phát triển hình thức thi cử này là tất yếu và đòi hỏi phải có một ngân hàng đề thi trắc nghiệm khách quan. Vì những lý do trên mà tôi chọn đề tài “Xây dựng bài tập trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng Google Form” nhằm phục vụ cho việc kiểm tra đánh giá quá trình học tập của học sinh. Để học sinh có thể chủ động vào học tập, giáo viên cần giới thiệu và khuyến khích các em tham gia ôn tập trực tuyến, do có phần thu nhập thông tin của học sinh ở đầu mỗi bài trắc nghiệm nên khá dễ dàng để giáo viên biết được học sinh nào đã truy cập vào và tham gia học tập hay không. 2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến: Với xu thế phát triển của xã hội nói chung và sự phát triển của khoa học nói riêng, con người cần phải có một tri thức, một tư duy nhạy bén để nắm bắt và sử dụng những tri thức đó trong cuộc sống hàng ngày. Muốn có những tri thức đó con người cần phải tự học, tự nghiên cứu tìm hiểu những kiến thức đó. Hơn nữa việc đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi người giáo viên cần phải tích cực nghiên cứu sử dụng đồ dùng dạy học để đáp ứng nhu cầu dạy học hiện nay. Người giáo viên cần phải khai thác và sử dụng đồ dùng một cách triệt để và có hiệu quả cao nhất. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và điều kiện kinh tế phát triển thì phần lớn các trường THPT đều được trang bị các thiết bị công nghệ như: máy chiếu, tivi LED kích thước lớn và hơn hết là sự đổi mới kịp thời của đội ngũ giáo viên trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đã giúp cho các bài giảng lí thuyết trở nên sinh động (sử dụng video, hình ảnh, thí nghiệm mô phỏng..), từ đó giúp học sinh dễ hiểu dễ hình dung, dễ tiếp thu bài học hơn. Các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại thông minh ngày càng nhiều tính năng và rẻ; các trang mạng xã hội ngày càng có nhiều học sinh sử dụng từ đó giúp học sinh có điều kiện thuận lợi tiếp cận kiến thức thông qua thiết bị công nghệ ngày càng dễ dàng hơn. Hiện nay có khá nhiều các website học tập trực tuyến như: moon.vn; hocmai.vn; viettelstudy.vn…giúp học sinh thuận lợi trong việc ôn tập củng cố kiến thức cũng như chủ động được thời gian tự học ở nhà. Tuy nhiên các website này đều thu học phí đây là rào cản lớn nhất đối với các em học sinh vùng khó khăn. Do đó để cho các em làm quen dần với việc thi trên máy tính mà Bộ giáo dục sắp triển khai trong thời gian tới tôi nhận thấy rằng quý thầy cô nên xây dựng một hệ thống các câu hỏi trực tuyến miễn phí bằng Google Form. Google Form có thể áp dụng cho nhiều môn học khác nhau mà không chỉ riêng đối với môn Toán. 3. Nội dung sáng kiến: 3.1 Tiến trình thực hiện: 3.1.1. Đặt vấn đề : 2
Từ năm 2007, Bộ giáo dục và đào tạo đã chính thức đưa hình thức trắc nghiệm nhiều lựa chọn vào trong kì thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh Đại học, ban đầu chỉ áp dụng cho các môn: Vật Lí, Hóa Học, Sinh Học và được duy trì cho đến nay. Sau đó đến năm 2017 Bộ giáo dục đưa thêm các môn Lịch Sử, Địa lí, Giáo dục công dân và Toán vào trong kì thi THPT Quốc Gia. Và ngay cả trong dự thảo đổi mới giáo dục cho đến năm 2021 (nếu điều kiện cho phép) Bộ giáo dục sẽ tiến hành cho học sinh làm bài trên máy tính. Điều đó cho thấy tính phổ biến và tầm quan trọng của việc học và ôn tập kiến thức theo hình thức trắc nghiệm khách quan là hết sức quan trọng. Các em học sinh, kể cả học sinh có năng lực làm bài tập rất tốt cũng thường hay mất điểm số ở những câu lí thuyết, bởi các em rất ít ôn tập, luyện tập các câu hỏi lí thuyết, một phần vì số lượng câu hỏi lí thuyết trong sách giáo khoa rất ít, một phần là nguồn câu hỏi lí thuyết ở trên internet chưa có đạt độ chuẩn cần thiết dẫn đến sự hoang mang về lí thuyết mà các em được học ở trường. Hiện nay có khá nhiều website cho học sinh ôn tập kiểm tra kiến thức theo hình thức trắc nghiệm, tuy nhiên các website này đều thu học phí đây là rào cản lớn nhất đối với các em học sinh vùng khó khăn. Ngoài ra nội dung câu hỏi cũng chưa được chuẩn hóa và phù hợp với kiến thức học sinh, một số câu hỏi còn nằm ngoài chương trình THPT cũng như nằm trong phần giảm tải nội dung của Bộ giáo dục và đào tạo. Rất nhiều giáo viên muốn tự xây dựng cho mình một website trắc nghiệm giúp học sinh có thể ôn tập các kiến thức vừa tiếp thu được trên lớp, đồng thời nắm bắt được lượng kiến thức mà học sinh thu nhập được qua tiết giảng của mình, nhưng gặp phải những khó khăn như: không có đủ kiến thức lập trình để xây dựng được một website có tính năng như ý muốn; không có đủ kinh phí để thuê domain (tên miền), hosting để lưu trữ website; không có khả năng quản trị, bảo mật website… Với những lí do nêu trên, tôi chọn đề tài : “Xây dựng bài tập trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng Google Form” để cùng chia sẻ với thầy cô cách sử dụng Google Form để xây dựng một bài trắc nghiệm trực tuyến miễn phí hoàn toàn (không mất tiền thuê domain, hosting) và cũng không phải lo về vấn đề quản trị và bảo mật (vì đã có google đảm nhiệm). Hơn thế nữa cách xây dựng cũng hết sức đơn giản, không cần biết về kiến thức lập trình website các thầy cô cũng có thể tạo được, chỉ yêu cầu thầy cô thông thạo về một chương trình soạn thảo văn bản (ví dụ : Microsoft Word) và sử dụng tốt internet. 3.1.2. Cơ sở lý luận: ̣ ̣ ̣ Nhiêm vu trong tâm trong tr ương THPT va hoat đông day cua thây va hoat đông hoc ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ cua tro. Đôi v ̀ ́ ơi ng ́ ươi thây, viêc giup hoc sinh cung cô nh ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ững kiên th ́ ức phô thông noi ̉ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ức thuôc bô môn Toan hoc la viêc lam rât cân thiêt. chung, đăc biêt la kiên th ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣ Muôn hoc tôt môn Toan, cac em phai năm v ́ ́ ́ ̉ ́ ững nhưng tri th ̃ ưc khoa hoc ́ ̣ ở môn ̣ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̣ Toan môt cach co hê thông, biêt vân dung ly thuyêt môt cach linh hoat vao t ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ưng bai toan cu ̀ ̀ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̉ thê. Điêu đo thê hiên ̣ ở viêc hoc đi đôi v ̣ ̣ ơi hanh, đoi hoi hoc sinh phai co t ́ ̀ ̀ ̉ ̣ ̉ ́ ư duy logic và ̣ ̀ ̣ ̣ suy nghi linh hoat. Vi vây, trong qua trinh day hoc giao viên cân đinh h ̃ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̣ ướng cho hoc sinh ̣ ́ ̣ cach hoc va nghiên c ̀ ưu môn Toan môt cach co hê thông, biêt cach vân dung li thuyêt vao ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̀ 3
̀ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ̉ ̣ ̀ ̣ ới nhiêu cach khac nhau, bi bai tâp, biêt phân dang bai tâp va giai môt bai tâp v ̀ ́ ́ ết cách giải các bài toán trong nội dung thi THPT Quốc gia bằng ngân hàng đề trên máy tính để các em tập làm quen. Bên cạnh đó có thể giúp đỡ cho các em học sinh tham gia kỳ thi đánh giá năng lực trên máy tính của một số trường Đại học tổ chức theo đợt trước và sau kỳ thi THPT Quốc gia. 3.1.3. Cơ sở thực tiễn: Dự kiến năm 2020, Bộ giáo dục và đào tạo sẽ công bố phương án thi trung học phổ thông quốc gia trên máy tính để bắt đầu áp dụng từ năm 2021. Theo dự thảo phương án thi trung học phổ thông quốc gia của Bộ giáo dục và đào tạo, kỳ thi trung học phổ thông quốc gia giai đoạn 20212025 sẽ được tổ chức thi trên máy tính. Thí sinh có thể tham gia dự thi một số đợt trong năm tại các địa điểm của các tổ chức khảo thí độc lập đáp ứng theo quy định của Bộ giáo dục và đào tạo. Kết quả của đợt thi nào cao nhất sẽ được lựa chọn sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông và có thể được các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tham khảo, sử dụng để tuyển sinh. Mục tiêu của phương án thi mà Bộ giáo dục và đào tạo đề xuất là tổ chức một kỳ thi gọn nhẹ, giảm áp lực, tốn kém, bảo đảm độ tin cậy. Kỳ thi dùng để đánh giá kết quả học tập của học sinh ở bậc học trung học phổ thông theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình và hướng tới đánh giá phẩm chất, năng lực của người học, từ đó tác động tích cực trở lại đối với quá trình đổi mới phương pháp dạy và học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở các nhà trường. Học sinh hoàn thành chương trình lớp 12, nếu đáp ứng các quy định của Bộ giáo dục và đào tạo thì được hiệu trưởng trường trung học phổ thông cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình trung học phổ thông. Nếu học sinh có nhu cầu dự thi để được cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông thì được tham gia kỳ thi trung học phổ thông quốc gia. 3.2. Thời gian thực hiện: Trong các năm học 20182019, 20192020. 3.3. Biện pháp tổ chức: 3.3.1. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: Hướng dẫn thầy cô ứng dụng Google Form trong xây dựng bài trắc nghiệm trực tuyến miễn phí. Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm Toán 12 dựa trên các đề thi của Bộ năm 2017, 2018, 2019 3.3.2. Đối tượng nghiên cứu: Ứng dụng Google Form của Google và chương trình Toán 12. 3.3.3. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp nghiên cứu lí luận; Phương pháp thực nghiệm sư phạm; Phương pháp điều tra khảo sát. 3.3.4. TÌM HIỂU VỀ GOOGLE FORM 3.3.4.1. Google Form là gì ? 4
Google Form còn được gọi là Google biểu mẫu, đây là một ứng dụng trực tuyến miễn phí của Google nhằm giúp người sử dụng tạo ra một biểu mẫu khảo sát, thăm dò ý kiến hoặc thu nhận thông tin phản hồi trực tuyến một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp và hoàn toàn miễn phí. Chi tiết các thầy cô có thể truy cập theo đường link dưới đây https://www.google.com/intl/vi_VN/forms/about/ Hình 1: Giao diện trang giới thiệu của Google Form 3.3.4.2. Lợi ích của việc sử dụng Google Form Google Form là hoàn toàn miễn phí. Google Form dễ sử dụng. Google Form có nhiều kiểu biểu mẫu có thể ứng dụng trong xây dựng câu hỏi ôn tập kiểm tra như: Trắc nghiệm nhiều lựa chọn; Câu hỏi điền khuyết; Câu hỏi điền vào ô trống; Câu hỏi đúng – sai...giúp cho giáo viên dễ xây dựng nội dung ôn tập hiệu quả. Đặc biệt Google Form còn cho phép chèn hình ảnh, video, âm thanh, flash vào nội dung câu hỏi, câu trả lời...điều này rất thích hợp cho các giáo viên dạy Tiếng Anh, Vật Lí, Hóa Học, Sinh Học có thể chèn các câu hỏi chứa đoạn hội thoại (âm thanh), đoạn video thí nghiệm, hoặc thí nghiệm mô phỏng (flash). 3.3.4.3. Cách đăng kí Google Form Google Form là một ứng dụng trực tuyến với người dùng Gmail của Google, vì thế để truy cập được vào Google Form thầy cô cần có một tài khoản Email của Google (ví dụ: abc@gmail.com). Nếu chưa có tài khoản Gmail thầy cô hãy tạo một tài khoản theo link https://www.google.com/gmail/about/#. Sau khi đã có tài khoản Gmail, thầy cô hãy đăng nhập vào tài khoản gmail và truy cập vào địa chỉ: https://drive.google.com/drive/mydrive 5
Hình 2: Truy cập vào Google Form Sau đó bấm chuột vào MớiỨng dụng khácGoogle Biểu mẫu (như hình 2) 3.3.4.4. Giới thiệu màn hình soạn thảo của Google Form Truy cập vào Google Form (Bấm chọn Google Biểu mẫu). Xuất hiện hộp thoại như hình 3 Hình 3: Giao diện màn hình soạn câu hỏi của Google Form Các tính năng của giao diện màn hình soạn thảo của Google Form được mô tả chi tiết như dưới đây: 1: Gõ tên cho chủ đề bài trắc nghiệm. 6
2: Gõ mô tả về chủ đề trắc nghiệm cũng như các thông tin khác mà thầy cô muốn đưa vào như: email, điện thoại liên hệ, yêu cầu học sinh khi làm bài… 3: Chọn bảng màu. 4: Xem trước nội dung chủ để trắc nghiệm (dùng để kiểm tra trong quá trình soạn thảo) 5: Cài đặt chủ đề trắc nghiệm. 6: Gõ nội dung câu hỏi. 7: Chọn kiểu câu hỏi: Trắc nghiệm, điền ô trống…. 8: Đáp án của câu hỏi, bấm chuột trái vào để thêm đáp án. 9: Chọn loại câu hỏi bắt buộc phải trả lời mới được sang câu hỏi khác hay câu hỏi có thể bỏ qua (mặc định là câu hỏi có thể bỏ qua). 10: Thêm câu hỏi. 11: Thêm tiêu đề và mô tả. 12: Thêm hình ảnh cho nội dung câu hỏi hoặc câu trả lời. 13: Thêm video cho nội dung câu hỏi hoặc câu trả lời. 14: Thêm phần cho chủ đề (một chủ đề trắc nghiệm có thể gồm nhiều phần kiến thức khác nhau). 15: Gửi bài trắc nghiệm cho học sinh. 16: Thêm các tính năng bổ sung cho bài trắc nghiệm. 17: Copy câu hỏi trắc nghiệm. 18: Xóa câu hỏi. 3.3.5. KĨ THUẬT VIẾT CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN NHIỀU LỰA CHỌN 3.3.5.1. Nguyên tắc khi viết câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn: Câu hỏi không được sai sót về nội dung chuyên môn. Câu hỏi có nội dung phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam; không vi phạm về đường lối chủ trương, quan điểm chính trị của Đảng Cộng Sản Việt Nam, của Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Câu hỏi phải mới; không sao chép nguyên dạng từ sách giáo khoa hoặc các nguồn tài liệu có sở hữu, tránh vi phạm bản quyền. Các kí hiệu, thuật ngữ sử dụng trong câu hỏi phải thống nhất. 3.3.5.2. Các yêu cầu chung khi viết câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn: Mỗi câu hỏi phải đo một kết quả học tập quan trọng (xác định mục tiêu của câu hỏi). Câu hỏi phải tập trung vào một vấn đề duy nhất. Dùng từ ngữ, thuật ngữ nhất quán với nhóm đối tượng được kiểm tra. Tránh việc một câu hỏi trắc nghiệm này lại gợi ý cho một câu hỏi trắc nghiệm khác, giữa các câu hỏi trong một chủ đề, một bài kiểm tra cần độc lập với nhau. Tránh các kiến thức quá riêng biệt hoặc câu hỏi dựa trên ý kiến cá nhân. Tránh sử dụng các cụm từ nguyên văn trong sách giáo khoa. Tránh việc sử dụng sự khôi hài. Tránh viết câu không phù hợp với thực tế. 3.3.5.3. Kĩ thuật viết phần dẫn của câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn: 7
Đảm bảo các hướng dẫn trong phần dẫn là rõ ràng và việc sử dụng từ ngữ cho phép học sinh biết chính xác họ được yêu cầu làm cái gì. Để nhấn mạnh vào kiến thức thu được nên trình bày phần dẫn theo định dạng câu hỏi thay vì định dạng hoàn chỉnh câu. Nếu phần dẫn có định dạng hoàn chỉnh câu, không nên tạo một chỗ trống ở giữa hay ở bắt đầu của phần dẫn câu. Tránh sự dài dòng trong phần dẫn. Nên trình bày phần dẫn ở thể khẳng định. 3.3.5.4. Kĩ thuật viết các phương án lựa chọn của câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn: Phải chắc chắn có và chỉ có một phương án đúng nhất. Nên sắp xếp các phương án theo một thứ tự nào đó. Cân nhắc khi sử dụng những phương án có hình thức hay ý nghĩa ngược nhau hoặc phủ định nhau. Các phương án phải đồng nhất theo nội dung, ý nghĩa. Các phương án nên đồng nhất về mặt hình thức (độ dài, từ ngữ…). Tránh lặp lại một từ ngữ (hoặc thuật ngữ) nhiều lần trong câu hỏi. Nên viết các phương án nhiễu ở thể khẳng định. Tránh dùng cụm từ “tất cả những phương án trên”, “không có phương án nào”. Tránh các thuật ngữ mơ hồ, không xác định cụ thể về mức độ như: “thông thường”, “phần lớn”, “hầu hết”…hoặc các từ hạn định cụ thể như “luôn luôn”, “không bao giờ”, “tuyệt đối” ... 3.3.5.5. Lưu ý khi viết phương án nhiễu cho câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn: Không nên sai một cách quá lộ liễu. Tránh dùng các cụm từ kĩ thuật có khuynh hướng hấp dẫn thí sinh thiếu kiến thức và đang tìm câu trả lời có tính thuyết phục để đoán mò. Tránh sử dụng các cụm từ chưa đúng (sai ngữ pháp, kiến thức…): hãy viết các phương án nhiễu là các phát biểu đúng nhưng không trả lời cho câu hỏi. Lưu ý các điểm liên hệ về văn phạm của phương án nhiễu có thể giúp học sinh nhận biết câu trả lời. 3.3.6. CÁC BƯỚC XÂY DỰNG MỘT BÀI TRẮC NGHIỆM LÍ THUYẾT TRỰC TUYẾN BẰNG GOOGLE FORM: 3.3.6.1. Bước 1: Cấu hình chức năng một chủ đề trắc nghiệm bằng Google Form: Truy cập vào Google Form. Bấm chọn cài đặt (chức năng số 5). Xuất hiện bảng thông báo như dưới: 8
Hình 4: Thẻ cài đặt chung Ở thẻ cài đặt chung, thầy cô chọn các tính năng muốn có của bài kiểm tra trắc nghiệm bằng cách bấm chuột vào các ô vuông bên cạnh, sau đó nhấn nút lưu. Ở thẻ bản trình bày (hình 5) thầy cô cũng làm tương tự. Hình 5: Bản trình bày Riêng ở thẻ Bài kiểm tra (hình 6) thầy cô nên chọn như dưới đây: 9
Hình 6: Thẻ Bài kiểm tra Tiếp theo thầy cô hãy đặt tên, mô tả cho chủ để trắc nghiệm (bấm chọn chức năng 1 và 2 của hình 3). Xem hình mẫu bên dưới: Hình 7: Ví dụ về tạo một chủ đề trắc nghiệm 14 3.3.6.2. Bước 2: Tạo mẫu một chủ đề trắc nghiệm nhiều lựa chọn bằng Google Form: Để lưu trữ thông tin làm bài của học sinh, đánh giá chất lượng câu hỏi, thống kê điểm số…giáo viên nên tạo một bài trắc nghiệm trực tuyến gồm 2 phần sau: Phần 1: Thông tin của học sinh, như hình dưới: Hình 8: Phần 1 Thông tin học sinh 10
Ở phần này, giáo viên chọn kiểu câu trả lời là “Trả lời ngắn” và “Bắt buộc” để học sinh điền vào. Giáo viên có thể yêu cầu học sinh cung cấp các thông tin như: Địa chỉ email, họ và tên, lớp, trường, tỉnh… Phần 2: Tiêu đề và nội dung của bài trắc nghiệm: Phần này, giáo viên cần đặt tiêu đề, mô tả cho bài trắc nghiệm cũng như hướng dẫn học sinh cách làm bài…đây là phần nội dung chính. Hình 9: Phần 2 Thông tin và nội dung chính của bài trắc nghiệm 3.3.6.3. Bước 3: Tạo một câu hỏi trắc nghiệm bằng Google Form Bấm vào nút thêm câu hỏi, để xuất hiện hình 10 dưới đây. Sau đó hãy bấm vào nút “Thêm tùy chọn” để xuất hiện đủ 4 tùy chọn (ứng với hình thức trắc nghiệm phổ biến hiện nay) Hình 10: Tạo một câu hỏi trắc nghiệm Sau đó, hãy nhập nội dung câu hỏi, 4 đáp án, đánh dấu vào đáp án đúng như hình 11 bên dưới đối với các môn học khác. Tuy nhiên đối với môn Toán do có nhiều công thức và hình ảnh, Google Form không hỗ trợ gõ MathType nên quý thầy cô dùng công cụ Snipping Tool của Win để cắt thành file ảnh. 11
Hình 11: Ví dụ về soạn thảo câu trắc nghiệm trực tuyến bằng Google Form Lưu ý rằng ở ô “Bắt buộc” nếu thầy cô chọn (nút tròn sẽ chuyển sang màu tím) thì câu hỏi này bắt buộc học sinh phải trả lời mới chuyển sang câu tiếp theo. Để tạo đáp án cho câu trả lời trắc nghiệm, thầy cô bấm dấu vào câu trả lời đúng. Để tạo câu hỏi tiếp theo, thầy cô lại bấm vào nút “Thêm câu hỏi” và làm tương tự. Tuy nhiên để cho nhanh Thầy cô hãy bấm vào nút copy câu hỏi rồi tiến hành sửa lại nội dung. 3.3.6.4. Bước 4: Tạo một bảng tính excel để lưu trữ kết quả bài làm của học sinh: Để có thể đánh giá chất lượng bài làm, hoặc kiểm tra điểm số (nếu giáo viên tổ chức kiểm tra online để lấy điểm), đánh giá chất lượng câu hỏi, xem câu hỏi nào học sinh thường trả lời sai nhất…Giáo viên cần tạo một file excel để lưu trữ kết quả bài làm. Cách tạo như sau: Đang ở màn hình soạn thảo câu hỏi, bấm vào thẻ “CÂU TRẢ LỜI” để xuất hiện thông báo như sau: Bấm chuột trái vào “CÂU TRẢ LỜI” (1) sau đó bấm “…” (2) để xuất hiện hộp thông báo như hình Bấm “Chọn đích đến cho câu trả lời” (3) để xuất hiện hộp thông báo dưới đây: 12
Hình 14: Tạo file excel để lưu trữ câu trả lời Bấm vào nút “TẠO” để tạo 1 file excel mới lưu trữ câu trả lời cho bài trắc nghiệm. Làm lại thao tác trên một lần nữa, để xuất hiện hộp thoại giống hình, nhưng lần này giáo viên chọn nút “Chọn bảng tính hiện có” lúc này sẽ xuất hiện hộp thoại để giáo viên chọn file excel vừa mới tạo lúc nãy. Thao tác này giúp giáo viên lưu trữ tất cả các câu trả lời của các em học sinh, giúp cho việc thống kê khai thác dữ liệu sau này thuận tiện hơn. Nếu thao tác đúng thì trong Google Drive sẽ có hình như sau: Hình 15: Kết quả tạo file lưu trữ câu trả lời 3.3.6.5. Bước 5: Đăng bài trắc nghiệm lên internet: Sau khi đã hoàn thành việc xây dựng bài trắc nghiệm, thầy cô cần đưa lên Internet để học sinh có thể tham gia ôn tập, kiểm tra. Bấm chọn “Gửi biểu mẫu” ( chức năng 15 ), sẽ xuất hiện thông báo như hình 13 sau: 13
Hình 16: Gửi bài trắc nghiệm qua email Giải thích các chức năng trong “Gửi biểu mẫu” 1: Gửi qua email (cần gõ tên email người nhận vào) 2: Tạo liên kết 3: Nhúng vào website 4: Chia sẻ qua mạng xã hội Facebook 5: Chia sẻ qua mạng xã hội Twitter Ở đây, thầy cô nên chọn tạo liên kết (chức năng số 2) để lấy đường dẫn liên kết dễ dàng chia sẻ qua email, facebook hoặc một website mà thầy cô có quyền quản trị (lưu ý nên chọn dấu vào ô “Rút ngắn URL” để liên kết dễ đọc hơn. Như hình bên dưới: Hình 17: Tạo link chia sẻ bài trắc nghiệm Đến đây thầy cô có thể copy URL: https://forms.gle/S51vWrGMYYc4UrrE6 và chia sẻ với học sinh thông qua các trang mạng xã hội, email, website, blog của mình. 3.3.6.6. Bước 6: Hướng dẫn học sinh làm bài trắc nghiệm: 14
Để có thể làm bài trắc nghiệm trực tuyến hiệu quả thì học sinh phải được trang bị một máy tính hoặc tối thiểu là một smartphone có kết nối internet. Học sinh truy cập vào liên kết mà giáo viên chia sẻ. Tiến hành điền các thông tin mà giáo viên yêu cầu trước khi làm như: họ tên, lớp, trường, email, điện thoại...đây là những thông tin quan trọng giúp giáo viên thu nhận dữ liệu và đánh giá được chất lượng câu hỏi, kiến thức, mức độ chuyên cần của học sinh. Sau khi điền đầy đủ các thông tin cần thiết thì học sinh có thể tiến hành làm bài. Khi học sinh hoàn thành bài trắc nghiệm thì bấm vào nút “Gửi” chọn “Xem điểm số” để biết mình làm đúng những câu nào, sai câu nào, đáp án đúng là gì, như hình 15 bên dưới: Hình 18: Học sinh xem kết quả bài làm 3.3.6.7. Bước 7: Khai thác dữ liệu từ câu trả lời trực tuyến của học sinh: Để nắm bắt được có bao nhiêu học sinh đã tham gia làm bài trắc nghiệm? Điểm số cụ thể của từng em? Những câu hỏi mà học sinh hay trả lời sai...Thầy cô bấm chọn chức năng “CÂU TRẢ LỜI” – Nút chức năng số 19. Hình 19: Thống kê câu trả lời của học sinh Ngoài việc xem câu trả lời ở dạng bảng tóm tắt, thầy cô cũng có thể coi ở dạng bảng tính. Việc khai thác dữ liệu này rất quan trọng vì nó giúp thầy cô kiểm tra được độ 15
khó của câu hỏi, mức độ khó của bài kiểm tra (nếu xây dựng bài kiểm tra trực tuyến cho học sinh) từ đó điểu chỉnh lại đề cho phù hợp với đối tượng. 3.3.6.8. Bước 8: Chỉnh sửa, cập nhật nội dung mới cho bài trắc nghiệm: Sau khi đã khai thác dữ liệu trắc nghiệm (bước 7) giáo viên cần chỉnh sửa lại nội dung câu hỏi, hoặc thay thế câu hỏi, bổ sung thêm câu hỏi để được ngân hàng dữ liệu chất lượng hơn. Để làm điều này, giáo viên cần truy cập lại vào Google Form và chọn file Google Form cần chỉnh sửa để cập nhật. 3.3.7. Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm Toán trực tuyến bằng Google Form: 3.3.7.1. Xác định nguồn nội dung câu hỏi: Để đảm bảo các yêu cầu và độ chính xác của các câu hỏi trắc nghiệm, trong đề tài này tôi sẽ trích lọc các câu hỏi trong các đề thi: THPT Quốc Gia; Đề thi minh họa của Bộ giáo dục và đào tạo từ năm 2017 đến năm 2019. Trong tương lai, hệ thống câu hỏi sẽ tiếp tục được cập nhật thêm sau khi xem xét, kiểm tra kĩ lưỡng các câu từ các đề thi minh họa của các trường THPT Chuyên, có uy tín trong cả nước. 3.3.7.2. Xây dựng cơ sở dữ liệu: Bộ câu hỏi Toán 12 trực tuyến bằng Google Form tôi đã tiến hành xây dựng hoàn chỉnh hệ thống cơ sở dữ liệu (khoảng 650 câu trắc nghiệm) dựa các đề thi minh họa và chính thức của Bộ Giáo dụcĐào tạo từ năm 2017 đến 2019. Nội dung Đường dẫn Số câu https://forms.gle/3QVnEmsn4s Tính đơn điệu của hàm số LcYFxXA 42 https://forms.gle/iJta2dRaizs9a Đồ thị của hàm số qDf6 56 https://forms.gle/BTFtxreVxP8 Cực trị của hàm số NpJ798 41 https://forms.gle/ygWW2naKi Giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ XmtV7Tk8 24 nhất của hàm số https://forms.gle/PthXp9nX8G Tiệm cận Wufb1X7 18 https://forms.gle/qLcpPV6Wut Logarit iPpRxJ8 36 https://forms.gle/6yFP5vRhq9 Đạo hàm kxfXz17 26 Nguyên hàm https://forms.gle/xWv26WLZEn 31 16
YpZveVA https://forms.gle/kNMZ8TYT645 Tích phân SXKFY9 44 https://forms.gle/U6ij3FFRx7snw Ứng dụng tích phân Xey8 36 https://forms.gle/AnhUuo9yjrGK Số phức và các phép toán 8wqA9 26 https://forms.gle/FivSvseFTfmPp Phương trình số phức 7gb7 33 https://forms.gle/NmMd71uE7Np Tập hợp điểm biểu diễn số nEqWHA 9 phức https://forms.gle/Kubq2tTQxPAs Đa diện YQSTA 5 https://forms.gle/ha1XGR6XNvN Thể tích khối đa diện kUDr67 44 https://forms.gle/PEXvePVQaYp Khối tròn xoay ubbAd8 39 https://forms.gle/XB5PhpRFEbm Không gian Oxyz GhV9c6 30 https://forms.gle/immg9uZDYkd Phương trình mặt phẳng MA2Vt6 45 https://forms.gle/eepMBUkJ98D Phương trình đường thẳng YzN5c7 51 https://forms.gle/M5m2TyD9N4n Mặt cầu jt44c9 14 Tổng số câu 650 IV. Hiệu quả đạt được: Qua quá trình thực hiện đề tài tôi nhận thấy vấn đề này giúp ích nhiều cho học sinh trong việc học Toán và làm bài tập ở nhà, giúp các em không còn “ngán ngại, lo sợ” khi phải đứng trước một đề thi. Ngoài ra, còn giúp được các em trung bình yếu tự tin hơn khi đến lớp dẫn đến kết quả học tập của các em được nâng lên. Một số em học sinh 17
yếu đã bước đầu có khả năng tự học. Các em khá giỏi tự tin hơn khi khám phá thêm nhiều dạng bài tập và làm quen với việc làm bài tập trên Internet. Sau khi thực hiện cách làm trên tôi thấy học sinh hứng thú và tích cực hơn trong học tập, có cách học để tiếp cận kiến thức nhẹ nhàng hơn. Các em quen dần với việc giải và hoàn thành một bài thi. Từ đó, các em bình tĩnh và tự tin hơn trước các kì thi. Kết quả học tập của học sinh cao hơn nhiều so với trước đây. Tỉ lệ đậu tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia khá cao, nhiều em đậu vào Đại học và Cao đẳng. Năm học Lớp Sĩ số Tỉ lệ 20152016 12B1 35 100% 20162017 12D3 31 100% 20172018 12A2 41 100% 20182019 12D2 38 100% Năm học 20182019 và năm học 20192020 tôi đã giới thiệu bộ câu hỏi trắc nghiệm môn Toán trực tuyến cho các lớp mình giảng dạy để các em truy cập và tự học, thì thấy kết quả khi làm bài kiểm tra được nâng cao rõ rệt, cụ thể như sau: Năm học Lớp Sĩ số Học lực Học lực Học lực Học lực giỏi khá trung bình yếu 20182019 12D2 38 13 21 4 0 20192020 12A4 37 22 13 2 0 Kỹ thuật trên có những ưu điểm và nhược điểm sau đây: 1. Ưu điểm Học sinh được hoạt động độc lập, tự giác hoạt động để chiếm lĩnh kiến thức phù hợp với trình độ nhận thức của mình. Tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận nhiều với nội dung của các câu hỏi trong đề thi THPT Quốc Gia, từ đó giúp học sinh nâng cao dần kĩ năng làm bài kiểm tra. Góp phần nâng cao tính tự học của học sinh cũng như tăng thêm khả năng ứng dụng của công nghệ thông tin vào việc học tập. Sáng kiến kinh nghiệm góp phần thiết thực vào việc ôn thi trung học phổ thông quốc gia của học sinh. Nó giúp học sinh thấy được cách giải quyết vấn đề nhanh chóng và hiệu quả khi nắm vững phương pháp. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và điều kiện kinh tế phát triển thì phần lớn các trường THPT đều được trang bị các thiết bị công nghệ như: máy chiếu, tivi LED kích thước lớn và hơn hết là sự đổi mới kịp thời của đội ngũ giáo viên trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đã giúp cho các bài giảng lí thuyết trở nên sinh động (sử dụng video, hình ảnh, thí nghiệm mô phỏng..), từ đó giúp học sinh dễ hiểu dễ hình dung, dễ tiếp thu bài học hơn. Các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại thông minh ngày càng nhiều tính năng và rẻ; các trang mạng xã hội ngày càng có nhiều học sinh sử dụng từ đó giúp học sinh có điều kiện thuận lợi tiếp cận kiến thức thông qua thiết bị công nghệ ngày càng dễ dàng hơn. Hiện nay có khá nhiều các website học tập trực tuyến như: moon.vn; hocmai.vn; viettelstudy.vn…giúp học sinh thuận lợi trong việc ôn tập củng cố kiến thức cũng như chủ động được thời gian tự học ở nhà. 2. Nhược điểm 18
Một số học sinh chưa nắm được kỹ thuật sử dụng máy tính nên đôi lúc còn lúng túng khi làm bài tập về nhà. Nội dung kiến thức của môn Toán lớp 12 nhiều và tương đối nặng, vì thế phần đông các giáo viên thường không đủ thời gian để giải đáp cũng như hỗ trợ học sinh giải quyết các câu hỏi lí thuyết và bài tập cần thiết vì cần dành thời gian để hướng dẫn học sinh cách giải quyết các bài tập định lượng. Học sinh hiện nay rất lười học lí thuyết, mà chủ yếu làm bài tập vận dụng tính toán nên khi gặp những câu hỏi lí thuyết các em thường rất ngại làm. Các website học tập trực tuyến tuy nhiều, nội dung các gói học cũng phong phú, nhưng dường như đều không có các kiểu bài ôn tập hoàn toàn thuần túy lí thuyết mà chủ yếu tập chung giải quyết chuyên đề hoặc một đề thi hoàn chỉnh vì thế khả năng làm các câu hỏi trắc nghiệm thuần túy lí thuyết của các em học sinh còn hạn chế. Ngoài ra cũng phải kể đến chất lượng các câu hỏi lí thuyết trên Internet cũng chưa đảm bảo về chất lượng hoặc chất lượng chưa cao cũng như học phí của một khóa học trực tuyến vẫn còn khá cao. V. Mức độ ảnh hưởng: Trước hết, đề tài này nhằm cung cấp cho quý thầy cô giáo và các em học sinh ở các lớp 12 như một tài liệu tham khảo. Với lượng kiến thức nhất định nêu trên học sinh có thể nhìn nhận vấn đề để định hướng được các dạng toán Bộ giáo dục đã cho trong kỳ thi THPT Quốc gia, từ đó người học sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về khi giải một bài toán. Đồng thời, qua những cách làm trên từ máy tính cũng như trên smartphone các em học sinh sẽ rút ra cho mình những kinh nghiệm và phương pháp giải toán cho riêng mình ; người học có thể quay trở lại để kiểm chứng những lí thuyết đã được trang bị để làm toán, từ đó thấy được sự lôgic của toán học. Ở cấp độ trường trung học phổ thông Tân Châu, đề tài có thể áp dụng để cải thiện phần nào chất lượng bộ môn, củng cố phương pháp giải toán, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học ; giúp học sinh hiểu rõ hơn bản chất của các khái niệm, định nghĩa, định lí cũng như những kiến thức liên quan đã được học, giúp các em tránh khỏi lúng túng trước một bài toán đặt ra và không mắc phải những sai lầm thường gặp. Hiện nay nhà trường đang phát động phong trào kiểm tra tập thể một số môn qua máy tính (kiểm tra trực tuyến) nên việc ứng dụng Google Form trong xây dựng các bài tập trực tuyến để học sinh rèn luyện ở nhà là rất cần thiết, nó giúp cho các em làm quen trước với cách thi trên máy tính cũng như thi đánh giá năng lực ở một số trường Đại học. Việc làm này không chỉ áp dụng ở môn Toán mà có thể sử dụng cho nhiều môn học khác nhau như môn sử, địa, GDCD,... Google Form có thể giúp quý thầy cô xây dựng nhiều dạng bài trắc nghiệm hoặc cũng có thể dùng nó để xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm, điền khuyết, thậm chí cả tự luận trực truyến vào trong việc dạy học của mình ở tất cả các môn học khác nhau. Ngoài việc vận dụng phương pháp lập sơ đồ tư duy để ôn tập chương, giáo viên và học sinh cũng có thể vận dụng vào trong tiết dạy bài mới, tổng kết bài học hay phương pháp giải tổng quát của một dạng toán nào đó. VI. Kết luận: Đổi mới phương pháp dạy học là sự thay đổi từ các phương pháp dạy học tiêu cực (truyền thụ áp đặt, một chiều từ thầy giáo đến học sinh) đến các phương pháp tích 19
cực, sáng tạo (tổ chức, định hướng nhận thức, phát huy tính sáng tạo, chủ động để học sinh tự chiếm lĩnh tri thức và kĩ năng). Nhưng không phải ngay lập tức thay đổi bằng những phương pháp hoàn toàn mới lạ mà phải là một quá trình áp dụng phương pháp dạy học hiện đại trên cơ sở phát huy các yếu tố tích cực của phương pháp dạy học truyền thống nhằm thay đổi cách thức, phương pháp học tập của học sinh chuyển từ thụ động sang chủ động. Một trong những yếu tố phát huy tính tích cực, sáng tạo là dạy học có sự tham gia nhiệt tình, hưng phấn của học sinh, giúp học sinh tìm ra cách học mới. Kết quả của việc ứng dụng Google Form trong xây dựng bài trắc nghiệm trực tuyến: Đưa ra được 8 bước cụ thể để xây dựng một bài trắc nghiệm trực tuyến miễn phí bằng ứng dụng Google Form. Tạo thêm một kênh học tập trực tuyến miễn phí cho các em học sinh, từ đó giúp học sinh hoàn thiện, bổ sung và nắm kĩ nội dung lí thuyết đã học ở lớp. Tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận nhiều với nội dung của các câu hỏi trong đề thi THPT Quốc Gia, giúp các em nâng cao dần kĩ năng làm bài kiểm tra. Góp phần nâng cao tính tự học của học sinh cũng như tăng thêm khả năng ứng dụng của công nghệ thông tin vào việc học tập. Đề tài đã giải quyết được các vấn đề sau: Đề tài đã chỉ ra được các vướng mắc của một lớp đối tượng học sinh trong khi giải toán, tiếp thu kiến thức. Đề tài đã chỉ ra hướng đi nhằm đơn giản các đơn vị kiến làm cho học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng hơn, rễ hiểu hơn. Đề tài đã tạo ra cho các thầy, cô giáo một thay đổi trong quá trình nhìn nhận, đánh giá năng lực của một bộ phận học sinh. Đề tài có thể được dùng trong những tiết luyện tập để nâng cao kết quả hoạt động giáo dục. Đề tài có thể tạo cho các em hứng thú học tập hơn, ở những lớp có hướng dẫn kỹ thuật này các em học sinh với mức học trung bình trở lên bước đầu đã có kỹ năng giải các bài tập . Học sinh biết áp dụng tăng lên rõ rệt. + Nguyên nhân thành công và sự tồn tại: * Nguyên nhân thành công: Sự hỗ trợ của BGH trường, đặc biệt là tổ chuyên môn. Mỗi học sinh có ý thức về việc học tập của mình. Giáo viên tạo được sự hứng thú để các học sinh phát huy tính tự học của mình trong việc tìm ra lời giải đáp cho các câu hỏi mà các em thắc mắc. Các bạn khá giỏi có ý thức trong việc giúp bạn yếu, kém cùng tiến bộ. Đa số các em đều hứng thú với việc học toán và giải toán thông qua việc sử dụng internet. Hạn chế hiện nay của sách giáo khoa Toán 12 (cũng như các sách giáo khoa của bộ môn khác) là phần câu hỏi ôn tập lí thuyết sau mỗi bài khá ít (thường có từ 1 đến 2 câu). Thêm nữa là phần tổng kết chương chỉ mới tóm tắt kiến thức chứ chưa đưa ra các hệ thống bài tập ôn tập cho cả chương. Thực tế thì các câu hỏi lí thuyết chứa kiến thức liên quan của cả một chương thì đòi hỏi học sinh phải học kĩ lí thuyết và làm nhiều câu hỏi trắc nghiệm mới nắm sâu, nhớ rõ. * Tồn tại : Một số phụ huynh học sinh chưa thật sự quan tâm đến sự học tập của con em mình. 20