zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:35

Báo xấu

21
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến này là nhằm góp phần đổi mới nội dung và phương pháp dạy học âm nhạc ở Tiểu học, nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc cho học sinh lớp1, giúp giáo viên nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của mình. Giúp học sinh phát triển khả năng âm nhạc, nâng cao năng lực cảm thụ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1

SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 PHẦN A ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lí do chọn đề tài 1. Cơ sở lí luận Lepton Xtôi gọi âm nhạc là “ tốc ký của tình cảm”. Nhạc sĩ kiêm nhà phê bình âm nhạc Xer Cốp thì gọi nó là “ ngôn ngữ của tâm hồn”, “ là lĩnh vực của tình cảm và những tâm trạng”, là “đời sống của tâm hồn biểu hiện bằng âm thanh”. Trong xã hội hiện nay, giáo dục thiếu niên nhi đồng luôn là mối quan tâm của các quốc gia. Ở Việt Nam cũng vậy, mục tiêu giáo dục chỉ rõ rằng: Nhằm đào tạo những con người phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp. Ngoài việc trang bị cho các em tri thức khoa học thì vấn đề giáo dục âm nhạc trong nhà trường phổ thông không chỉ là việc giảng dạy âm nhạc thuần túy mà thông qua âm nhạc còn tác động đến toàn bộ thế giới tư tưởng, tình cảm của học sinh trước hết là tình cảm thẩm mỹ, đạo đức và trí tuệ của các em. Chính vì vậy, âm nhạc có tác dụng to lớn đối với giáo dục nói chung và giáo dục trẻ thơ nói riêng. Nó là một phần quan trọng của chiếc chìa khóa mở cửa những nhân cách con người xã hội chủ nghĩa trong thời đại mới. 2. Cơ sở thực tiễn Trong chương trình giáo dục phổ thông nói chung và chương trình giáo dục Tiểu học nói riêng, bộ môn Âm nhạc đã được xem là bộ môn không thể thiếu. Bởi, âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ em được ca hát là được hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Những hình tượng âm thanh, những lời ca tiếng hát, những giai điệu đẹp tác động vào cảm xúc của các em, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và sự sáng tạo. Môn Âm nhạc Tiểu học được chia thành các phân môn: Học hát, Tập đọc nhạc, Phát triển khả năng nghe nhạc. Ở lớp 1, 2, 3 gồm 2 nội dung: Học hát và phát triển khả năng nghe nhạc, còn ở lớp 4, 5 gồm Học hát, Tập đọc nhạc và phát triển khả năng nghe nhạc. Trong đó Học hát là nội dung chủ yếu, chiếm đa số thời lượng của chương trình Âm nhạc Tiểu học. Nó còn là sự tổng hợp của các phân môn khác. Qua nội dung các bài hát và các hoạt động giúp học sinh hình thành thói quen nhận xét sự vật, sự việc, diễn tả 3/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 được cảm nhận của mình về vẻ đẹp của thiên nhiên, của con người, của vạn vật xung quanh từ đó thêm yêu và trân trọng cuộc sống. Là một giáo viên âm nhạc đã giảng dạy mười sáu năm, tôi được tiếp xúc với tất cả các em học sinh, từ những em có năng khiếu đến những em không có năng khiếu, từ những em thích học nhạc đến những em không thích học nhạc, những em được bố mẹ, gia đình quan tâm tạo điều kiện học tập đến những em không được quan tâm, tạo điều kiện. Tôi luôn mong muốn các em dần phát triển và nâng cao hơn nữa khả năng của mình. Vì thế tôi luôn suy nghĩ, tìm ra những phương pháp giảng dạy phù hợp với điều kiện và khả năng tiếp thu của học sinh để giờ học Âm nhạc thật sinh động, hấp dẫn, giúp các em thể hiện khả năng và cảm xúc của mình thật hồn nhiên, trong sáng, góp phần hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh. Thời lượng của tiết dạy Âm nhạc nói chung và tiết Âm nhạc lớp 1 chỉ có 35 40 phút – 1 tiết / tuần, trong đó nội dung chủ yếu chiếm phần lớn thời gian là học hát . Vậy làm thế nào để mỗi giờ học hát thực sự có hiệu quả và lôi cuốn học sinh ? Là giáo viên chuyên trách môn Âm nhạc, tôi luôn nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học, bản thân có chuyên môn và nghiệp vụ vững vàng, tôi đã thường xuyên tự nghiên cứu, tìm tòi, không ngừng học hỏi kinh nghiệm của bạn bè đồng nghiệp để xây dựng những tiết dạy tốt. Những tiết dạy của tôi luôn được thanh tra chuyên môn phòng giáo dục quận Thanh Xuân, Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn đánh giá cao. Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, nghiên cứu, áp dụng và đưa ra : “ Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1”. II. Mục đích nghiên cứu : Nhằm góp phần đổi mới nội dung và phương pháp dạy học âm nhạc ở Tiểu học, nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc cho học sinh lớp1, giúp giáo viên nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của mình. Đáp ứng mục tiêu đào tạo của ngành đề ra trong hoạt động giảng dạy và giáo dục nhân cách học sinh. Giúp học sinh tiếp cận và lĩnh hội những kiến thức âm nhạc với phương pháp học tập mới. Giúp học sinh thêm yêu thiên nhiên, con người, có thái độ đúng đắn với những tình huống của cuộc sống. 4/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Giúp học sinh phát triển khả năng âm nhạc, nâng cao năng lực cảm thụ. Giúp học sinh không những học tốt môn Âm nhạc mà còn học tốt những môn khác như Tiếng Việt, Toán, Tự nhiên xã hội, Đạo đức, Thể dục, …. Giúp học sinh yêu thích ca hát, mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn từ đó đưa phong trào văn nghệ trong nhà trường ngày càng phát triển.Tạo tiền đề cho thế hệ trẻ nâng cao thẩm mĩ trong âm nhạc và trong cuộc sống sau này, góp phần hoàn thiện nhân cách của mình. III. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh tiểu học lớp 1 trường tôi năm học 20152016 và năm học 20162017. Quá trình giảng dạy âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu học. Chương trình âm nhạc lớp1. IV. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: + Nội dung chương trình sách giáo khoa lớp 1. + Phương pháp giảng dạy bộ môn Âm nhạc. + Thông tin trên mạng toàn cầu Internet. + Giúp giáo viên sử dụng đàn phím điện tử. Phương pháp xử lí thông tin. Phương pháp đàm thoại: Nhằm gợi mở, củng cố, tổng kết cho học sinh những kiến thức thông tin cần thiết. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Theo dõi việc kiểm tra đánh giá học sinh trên lớp; Tổng kết kinh nghiệm sư phạm; Học tập kinh nghiệm qua dự giờ đồng nghiệp. Phương pháp thực hành. Phương pháp quan sát, so sánh, thống kê đối chiếu. V. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: Kế hoạch nghiên cứu từ năm học 2015 2016 đến năm học 2016 2017. 5/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 6/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 PHẦN B NỘI DUNG ĐỀ TÀI I.Những biện pháp để giải quyết vấn đề: 1.Mục tiêu; Nội dung chương trình; Đặc điểm tâm lý lứa tuổi: 1.1 Mục tiêu của môn Âm nhạc ở lớp 1: Âm nhạc là môn năng khiếu thông qua môn học, trẻ em được hoạt động, được nhận thức, được cảm thụ âm nhạc. Qua các bài học, các em được nghe hát, được nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc. Chương trình Âm nhạc lớp 1 là sự nối tiếp, củng cố, nâng cao thêm một bước khả năng ca hát và năng lực âm nhạc cho các em. Trọng tâm là củng cố và rèn luyện để hình thành một số kỹ năng: hát rõ lời, đồng đều, hòa giọng, chính xác và diễn cảm. Cụ thể như sau: Dạy cho học sinh hát đúng giai điệu, thuộc lời ca các bài hát phù hợp với độ tuổi và khả năng tiếp thu của các em, hòa giọng hát cá nhân trong giọng hát chung của tập thể. Qua giai điệu, tiết tấu, lời ca của các bài hát nhằm giáo dục tình cảm đạo đức trong sáng, lành mạnh, góp phần làm cho đời sống tinh thần của các em thêm phong phú. Phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc thông qua ca hát, biểu diễn, trò chơi và kể chuyện âm nhạc. Như vậy, mục tiêu môn Âm nhạc lớp 1 nằm trong mục tiêu môn Âm nhạc bậc Tiểu học. Giáo viên cần nắm được và làm tốt những mục tiêu đề ra sẽ đạt kết quả cao mỗi giờ dạỵ 1.2. Nội dung chương trình: Chương trình Âm nhạc lớp 1 trong đó phần Học hát qui định những nội dung sau: Học sinh học 12 bài hát ngắn gọn (trong đó có 2 bài dân ca Việt Nam, 1 bài hát nước ngoài) tầm cữ giọng trong một quãng 8 là chủ yếu, các bài hát đều viết ở nhịp 2/4. Bước đầu tập kỹ năng ca hát (lấy hơi, bắt giọng vào bài, hát đều, hòa giọng và diễn cảm). Tập hát rõ lời, giọng hát nhẹ nhàng tự nhiên. Kết hợp với gõ đệm, vận động phụ họa đơn giản hoặc trò chơi âm nhạc. Danh mục bài hát gồm 12 bài sau đây: 7/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 1. Quê hương tươi đẹp ( Dân ca Nùng Đặt lời : Anh Hoàng ). 2. Mời bạn vui múa ca ( Phạm Tuyên ) 3. Tìm bạn thân ( Việt Anh ). 4. Lí cây xanh ( Dân ca Nam Bộ ). 5. Đàn gà con ( Nhạc Philippencô; Lời: Việt Anh ). 6. Sắp đến tết rồi ( Hoàng Vân ). 7. Bầu trời xanh ( Nguyễn Văn Qùy ). 8. Tập tầm vông ( Nhạc: Lê Hữu Lộc Lời: Theo đồng dao ). 9. Qủa ( Nhạc và lời: Xanh Xanh ). 10. Hòa bình cho bé ( Huy Trân ). 11. Đi tới trường ( Nhạc: Đức Bằng Lời: Học vần lớp 1 cũ ). 12. Đường và chân (Nhạc: Hoàng Long Lời: Thơ Xuân Tửu ). 1.3. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi: Mỗi học sinh lớp 1 là một nhân cách đang hình thành. Trong mỗi học sinh lớp 1 tiềm tàng khả năng phát triển. Học sinh có tri giác cụ thể, trí tưởng tượng phong phú, hiếu động, thích hoạt động, vui chơi, ca hát. Vì thế, trong từng bài giảng cụ thể người giáo viên cần chú ý phương pháp sư phạm nhằm kích thích sự chủ động suy nghĩ, sự sáng tạo, trí tưởng tượng của học sinh nhằm đem lại niềm vui, hứng thú cho các em, giúp các em nắm được ý nghĩa, nội dung bài học. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn như sau: 2.1. Thuận lợi: Dưới sự chỉ đạo của Chi bộ và Ban giám hiệu nhà trường với phương châm là con chim đầu đàn, tiên phong trong phương hướng nhiệm vụ giáo dục. Trong những năm gần đây trường tôi gặt hái được nhiều thành công trong việc đổi mới phương pháp dạy học, đây là nhiệm vụ trọng tâm mà lãnh đạo nhà trường đặt ra và tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh. Nhà trường trang bị các loại sách tham khảo bồi dưỡng chuyên môn, đồ dùng trực quan, nhạc cụ hiện đại và đặc biệt tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên được tham gia đầy đủ các lớp học bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ tin học, giao lưu học hỏi ở các trường bạn, cũng như sự giúp đỡ tạo điều kiện của bạn bè đồng nghiệp... 8/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Về phía giáo viên được đào tạo chuyên ngành âm nhạc chính quy, nhiệt tình, sáng tạo, có ý thức đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần cuộc vận động: “Mỗi giáo viên là một tấm gương trong học tập và sáng tạo” của ngành đề ra. Về phía học sinh được tiếp cận với âm nhạc dưới nhiều hình thức, các con đa phần hứng thú học tập môn Âm nhạc. Nội dung các bài hát lớp 1 gần gũi với học sinh, giai điệu trong sáng, dễ thuộc, tiết tấu vui tươi, sôi nổi. 2.2. Khó khăn: Qua việc giảng dạy nhiều năm môn Âm nhạc tại trường tiểu học, tôi nhận thấy: Âm nhạc là một môn học nghệ thuật đòi hỏi học sinh phải có chút năng khiếu nhưng giáo viên phải dạy trên phạm vi đại trà, số học sinh mỗi lớp lại lớn nên không tránh khỏi trong giờ dạy có nhiều đối tượng học sinh cùng một lúc (có và không có năng khiếu). Đây chính là một khó khăn của giáo viên dạy nhạc trong nhà trường phổ thông. Vẫn còn nhiều học sinh coi bộ môn âm nhạc là môn phụ, không cần thiết nên hạn chế năng lực nhận thức, phát triển âm nhạc của chính các em. Một phần không nhỏ học sinh chưa mạnh dạn trước các bạn, chưa biết cách tư duy hoặc nắm bắt nội dung bài học còn chậm nên ảnh hưởng chung đến tiết học. Nhà trường chưa có phòng học âm nhạc riêng. Nhìn vào thực tế đã nêu, tôi nhận thấy việc học hát không hề đơn giản, nhất là đối với học sinh lớp 1. Học sinh thì nhỏ tuổi, hiếu động có khi còn thuộc bài trước, giáo viên thì chủ quan cho rằng đó là các bài hát ngắn gọn, dễ dạy. Song nếu mỗi người giáo viên tìm được những biện pháp khắc phục và hướng dẫn học sinh một cách đúng đắn có phương pháp phù hợp, sáng tạo, biết sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý, hiệu quả thì chắc chắn giờ học sẽ sinh động và hấp dẫn học sinh. II. Giải pháp thực hiện. 1. Điều tra phân loại học sinh: Để biết được kết quả học tập khả năng của học sinh, ngay từ tiết đầu tiên của năm học tôi thường phân loại học sinh thông qua một cuộc “kiểm tra nhỏ” về khả năng ca hát và vận động của các em. Từ kết quả của cuộc “kiểm tra” thăm dò tại các lớp, tôi phân ra những em học sinh có năng 9/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 khiếu về hát và vận động, có sự yêu thích môn học, và những em không có năng khiếu, khả năng còn hạn chế, sức tập trung kém để từ đó kịp thời điều chỉnh và thay đổi phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Kết quả đầu 1 năm học 2015 2016; 2016 2017: Hát hay, vận động tự tin : 7% đến 10% Hát đúng, vận động hạn chế : 60% đến 75% Hát chưa đúng, thiếu tự tin : 18% đến 25% 2. Biện pháp thực hiện: Dạy âm nhạc lớp 1 chủ yếu là dạy hát. Dạy hát là giáo dục âm nhạc. Học sinh học hát chính là tiếp xúc với âm nhạc có lời. Ngoài giai điệu và tiết tấu, lời ca của bài hát còn biểu hiện nội dung cụ thể về một sự vật, sự việc. Mỗi bài hát là một cảm xúc, một tâm trạng, một cách nhìn thế giới khách quan và thể hiện nội tâm được diễn tả bằng ngôn ngữ văn học và âm nhạc. Trước đây khi chưa chú ý tới những vấn đề nêu trong đề tài thì giáo viên và học sinh làm việc một cách thụ động và hiệu quả chưa thật như mong đợi. Khi chú ý đổi mới cách nhìn, phương pháp hướng dẫn học sinh hứng thú chủ động tiếp cận những bài học những kiến thức, những sự vật hiện tượng xung quanh như thú vị hơn, hấp dẫn hơn. Theo phân phối chương trình và thiết kế bài giảng thì nội dung học hát thường diễn ra trong 2 tiết (Tiết 1: Học bài hát mới tiết 2: Ôn tập và vận động), tôi thường tiến hành các hoạt động chia theo dạng bài sau: *)Tiết 1: Học bài hát mới. Hoạt động 1: Học hát. + Bước 1: Giới thiệu bài + Bước 2: Hát mẫu. + Bước 3: Đọc lời ca. + Bước 4: Học hát và luyện tập. Hoạt động 2: Hát kết hợp gõ đệm + Bước 1: Hướng dẫn từng câu. + Bước 2: Luyện tập gõ đệm cả bài. Hoạt động 3: Hát kết hợp vận động theo nhạc. *) Tiết 2: Ôn tập bài hát. Hoạt động 1: Ôn hát kết hợp gõ đệm 10/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 + Bước 1: Ôn bài hát. + Bước 2: Ôn hát kết hợp gõ đệm. Hoạt động 2: Vận động phụ họa + Bước 1: Hướng dẫn từng động tác, từng câu. + Bước 2: Luyện tập vận động cả bài. Với những hoạt động và các bước nêu trên, giáo viên cần có sự chủ động, linh hoạt thay đổi phương pháp giảng dạy nhằm lôi cuốn học sinh vào tiết học. Bằng sự phát vấn, gợi mở, làm mẫu sinh động giáo viên dẫn dắt, giúp các em hát đúng giai điệu và lời ca, tiếng hát còn thể hiện được “cái hồn” của nhạc, có sức biểu cảm với những trạng thái khác nhau. Hệ thống các bài hát lớp 1, theo tôi, thường chia thành các thể loại: Bài hát dân ca, bài hát nước ngoài, bài hát về loài vật, bài hát về hoa lá, bài hát về chủ đề hòa bình,….. Đối với mỗi bài dạy đều có mục đích, yêu cầu, nội dung riêng, và tùy từng đối tượng học sinh, tôi thường thực hiện theo các bước sau: 2.1. Xác định mục tiêu bài học: Trong khi lên kế hoạch bài dạy, bao giờ tôi cũng tìm hiểu kĩ, xác định và đề ra rõ ràng mục tiêu của mỗi bài, thể hiện cụ thể những điều học sinh phải biết được (kiến thức), làm được (kĩ năng), và rút ra bài học gì cho bản thân (thái độ). Việc xác định mục tiêu tiết dạy cũng cần lưu ý tới từng đối tượng học sinh, từng lớp sẽ giúp tiết học đạt hiệu quả hơn. *Ví dụ 1: Tiết 1 Học hát: Bài Quê hương tươi đẹp. + Về kiến thức: Học sinh biết đây là bài dân ca của dân tộc Nùng, bài hát ca ngợi cảnh đẹp của quê hương đất nước. HS biết hát theo giai điệu và đúng lời ca. + Về kĩ năng: Học sinh hát tập thể chính xác theo giai điệu thuộc lời ca; hát đều, hòa giọng, rõ lời. Biết hát kết hợp vỗ tay đệm theo phách, nhịp. + Về thái độ: Học sinh thêm hiểu, yêu dân ca, có tinh thần vui vẻ, thêm yêu cuộc sống. *Ví dụ 2: Tiết 24 Học hát: Bài Qủa + Về kiến thức: Học sinh biết tên gọi một số loại một số loại quả trong cuộc sống: quả khế, quả trứng, quả bóng. Biết hát theo giai điệu và lời ca. + Về kĩ năng: Học sinh hát đều, hòa giọng, rõ lời. Biết hát kết hợp gõ đệm theo nhịp và tiết tấu lời ca. 11/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 + Về thái độ: Học sinh thấy được tác dụng của mỗi loại quả trong cuộc sống hàng ngày, biết ăn uống và tập thể dục rèn luyện cho người thêm khỏe mạnh. *Ví dụ 3: Tiết 12 Ôn tập bài hát Đàn gà con . + Về kiến thức: Học sinh hát đúng giai điệu và thuộc lời ca. + Về kĩ năng: Học sinh biểu diễn tương đối đều và tự nhiên với động tác vận động phụ họa. + Về thái độ: Giáo dục học sinh biết nghe lời cha mẹ, yêu thương nhau như anh em một nhà. *Ví dụ 4: Tiết 27 Ôn tập bài hát Hòa bình cho bé . + Về kiến thức: Học sinh hát đúng giai điệu và thuộc lời ca. + Về kĩ năng: Học sinh biểu diễn tương đối đều và tự nhiên với động tác vận động phụ họa. + Về thái độ: Giáo dục học sinh đoàn kết, yêu thương nhau sống vui trong hạnh phúc và hòa bình. 2.2. Chuẩn bị: 2.2.1 Giáo viên: Với tiết dạy nào cũng vậy, tôi luôn chuẩn bị chu đáo đồ dùng dạy học, tư liệu giảng dạy, giáo án trước khi lên lớp và sử dụng chúng một cách linh hoạt, hiệu quả. Trước hết là việc chuẩn bị về kiến thức, nghiên cứu kĩ nội dung bài giảng thông qua sách giáo viên Nghệ thuật lớp 1 (trong đó có môn Âm nhạc), tập bài hát lớp 1. Tôi còn nghiên cứu thêm tài liệu tham khảo như: Sách Âm nhạc Tác giả, tác phẩm, báo Thế giới trong ta, sách Phương pháp giảng dạy Âm nhạc ở Tiểu học, Thiết kế bài giảng lớp 1, …. Tôi luôn nắm vững quy trình một tiết học hát để xây dựng tiết dạy cho hợp lý. Như tôi đã trình bày, với thời lượng ít nên việc chuẩn bị chu đáo đồ dùng dạy học trực quan giúp giáo viên vững vàng, chủ động khi hướng dẫn cho học sinh: Đàn phím điện tử (organ, piano điện tử): luyện đánh và đệm các bài hát chính xác. Đĩa CD các bài hát lớp 1, đài đĩa hoặc máy tình và loa. Nhạc cụ gõ (thanh phách, mõ, song loan,….). Các động tác vận động phụ họa phù hợp từng bài hát. Tranh, ảnh minh họa phù hợp nội dung các bài hát, lời ca bài hát. 12/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Máy tính, projecter. 2.2.2.Học sinh: Tùy từng bài hát mà tôi yêu cầu học sinh chuẩn bị trước một số vấn đề để giúp học sinh học tốt và nắm vững hơn nội dung bài học: Tìm những bài hát cùng chủ đề, chủ điểm. Động tác vận động phụ họa. * Ví dụ 1: Tiết 11 Học hát: Bài Đàn gà con. Từ cuối tiết 10, tôi đã nhắc học sinh tìm một số bài hát theo chủ điểm các con vật. *Ví dụ 2: Tiết 20 Ôn bài hát: Lí cây xanh Tôi yêu cầu học sinh chuẩn bị một số động tác vận động phụ họa cho bài và tập hát kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp. Tóm lại, đối với nội dung dạy hát lớp 1, những đồ dùng dạy học giáo viên cần có phải đáp ứng được những vấn đề nghe thấy (đàn, đĩa nhạc) và thực hành thuận tiện (nhạc cụ gõ, động tác vận động phụ họa). Tuyệt đối tránh nói nhiều, khó hiểu. Đặc biệt việc dùng đàn phím điện tử, đĩa CD hát mẫu là rất cần thiết và không thể thiếu trong giờ học hát, nó giúp học sinh hát chính xác về cao độ, tạo sự tập trung học tập, giáo viên không cảm thấy mệt mỏi, rát họng vì phải hát mẫu nhiều, thậm chí nó còn khắc phục tình trạng “hát chênh, hát phô”, hát không chuẩn xác của giáo viên. Chuẩn bị trình chiếu lời ca nhằm thu hút 100% học sinh tập trung về một hướng, cùng khai thác và thực hiện các nội dung học tập theo sự hướng dẫn của giáo viên. Bảng lời ca bao gồm các phần: Lời ca bài hát; Lời ca có đánh dấu chỗ lấy hơi, gõ đệm theo nhịp, phách hoặc tiết tấu lời ca. Được thực hành với các nhạc cụ gõ là cách thức luyện tập giúp các con chắc nhịp phách trường độ một bài hát rất tốt, việc học sinh chuẩn bị trước ở nhà những bài hát cùng chủ đề, chủ điểm, động tác vận động phụ họa,… kích thích trí tò mò muốn khám phá cái mới ở học sinh. Làm được như vậy chứng tỏ sự chủ đạo của thầy, sự chủ động sáng tạo của trò một yêu cầu cơ bản trong “đổi mới phương pháp dạy học” hiện nay. 2.3. Các hoạt động dạy và học: Khi lên chi tiết kế hoạch bài dạy cho các tiết học, tôi thường chia thành các hoạt động cơ bản: Hoạt động 1: Học hát (Ôn bài hát đối với tiết 2) Hoạt động 2: Hát kết hợp gõ đệm (Vận động phụ họa đối với tiết 2) 13/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Hoạt động 3: Luyện tập (Tập biểu diễn ) Đối với từng lớp, từng đối tượng học sinh, tôi luôn dự kiến các yêu cầu, các câu hỏi, các phương pháp dạy học trong từng hoạt động để giúp học sinh nắm vững bài học. 2.4. Các bước tiến hành dạy một bài hát lớp 1: Trong quá trình dạy và học, việc giải quyết đồng thời những thao tác cơ bản: Nhìn – nghe – ghi nhớ thực hành sáng tạo dựa trên nguyên tắc “ Học vui – vui học” góp phần không nhỏ để giờ học đạt tới sinh động, hiệu quả. Tiến hành tổng hợp những thao tác cơ bản trong một giờ giúp giáo viên và học sinh hoạt động nhịp nhàng, tạo bầu không khí vui – thoải mái – một yêu cầu cơ bản trong giờ âm nhạc đặc biệt là giờ học hát. 2.4.1. Học hát a, Giới thiệu bài: Thời gian từ 1 đến 2 phút. * Mục đích: Giúp học sinh nắm được nội dung tiết học và tạo hứng thú cho học sinh. Để giới thiệu bài, ngay từ đầu tiết học, tôi đưa ra một số tranh ảnh sinh động và đẹp mắt (ngoài những bức tranh có sẵn ở trong sách giáo khoa), có nội dung phù hợp với bài hát để giới thiệu. Khi tiến hành giảng bài, tôi đưa ra các câu hỏi gợi mở, gợi ý để các em nhận xét, nhận ra nội dung của tranh, ảnh gắn với nội dung bài hát, dẫn dắt các em vào bài một cách nhẹ nhàng. Sau khi tôi giới thiệu tên bài hát, xuất xứ, tên tác giả….tôi còn sử dụng thêm bản đồ thế giới, bản đồ Việt Nam, những cảnh quan đặc trưng để giới thiệu giúp các con có cái nhìn khái quát về sự vật hiện tượng xung quanh (Tôi luôn chú ý đến độ vừa sức với lứa tuổi) và vừa giúp các con khắc sâu kiến thức. * Ví dụ 1: Tiết 4 Học hát: Bài Quê hương tươi đẹp (Dân ca Nùng) Tôi dùng bức ảnh có cảnh đẹp về đồng lúa xanh, núi rừng, thác nước chảy cho học sinh quan sát rồi đặt câu hỏi: 14/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 ? Bức tranh vẽ cảnh đẹp ở đâu? – Học sinh trả lời. Giáo viên chốt đó là những cảnh đẹp được nhắc đến trong bài hát Quê hương tươi đẹp của dân tộc Nùng, đồng thời đó cũng là cảnh đẹp của quê hương đất nước Việt Nam. Tôi dùng ảnh thiếu nữ mặc trang phục Nùng, bản đồ Việt Nam để giới thiệu về phong tục tập quán của đồng bào Nùng, địa bàn người dân tộc Nùng thường sinh sống,…. 15/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 16/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 *Ví dụ 2: Tiết 11 Học hát: Bài Đàn gà con. Tôi dùng một bức ảnh về đàn gà con lon ton đi kiếm mồi cùng gà mẹ rất đáng yêu và ngộ nghĩnh để gây ấn tượng với các em học sinh, đặt câu hỏi: 17/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 ? Con thấy bức ảnh chụp cảnh gì? HSTL Rồi tôi giới thiệu: Những chú gà con ngộ nghĩnh đáng yêu đang cùng gà mẹ lon ton đi kiếm mồi rất ngoan ngoãn, chăm chỉ. Đó là nội dung và “công việc” của những chú gà con trong bài hát mà các con sẽ được học hôm nay. 18/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Với câu hỏi gợi mở, những bứa tranh sinh động học sinh đã rất hào hứng trả lời và tập trung vào bài học, từ đó giáo viên giới thiệu tên bài, tác giả. Tôi nhận thấy các con rất thích thú với bài hát. Tùy theo từng nội dung bài hát mà tôi chuẩn bị phần giới thiệu cho phù hợp, sinh động. Khi thực hiện phần giới thiệu bài mới giáo viên cần lưu ý: Chọn tranh, ảnh đẹp, hấp dẫn, cách giới thiệu bài ngắn gọn, dễ hiểu, trọng tâm, gây hứng thú với học sinh không nên kéo dài bởi đây chỉ là một phần nhỏ của tiết học. b. Hát mẫu: Sau khi giới thiệu, dẫn dắt vào bài hát, tôi cho học sinh nghe bài hát mẫu. Tùy thuộc vào từng tiết học tôi hát mẫu cho các em nghe hoặc cho các em nghe đĩa bài hát mẫu do thiếu nhi trình bày. Qua quá trình giảng dạy tôi thấy nghe đĩa bài hát mẫu sẽ đảm bảo tính nghệ thuật và sự chuẩn mực, nhưng giáo viên hát cho học sinh nghe cũng sẽ vô cùng thú vị, hấp dẫn. Ở tiết học bài hát mới, tôi thường hát mẫu cho học sinh nghe, tôi thể hiện bài hát thật chuẩn xác và cố gắng diễn tả tốt nhất sắc thái biểu cảm của từng bài, các em tỏ ra rất thích thú và tập trung học tập hơn. Đến tiết ôn bài hát, tôi cho học sinh nghe bài đĩa hát mẫu do các em thiếu nhi trình bày, sự chuẩn mực về diễn xuất và đảm bảo về tính nghệ thuật sẽ giúp học sinh ôn tập và biểu diễn một cách tốt nhất. c. Đọc lời ca: (Bước này chỉ thực hiện ở tiết dạy bài hát mới hoặc bài hát có lời mới học ở tiết 2) Đọc lời ca giúp cho các em cảm nhận nội dung và phát âm đúng. Đối với học sinh lớp 1 việc rèn đọc đúng, rõ lời là một quá trình liên tục và ở tất cả các môn học khác, do vậy ở bước này tôi uốn nắn các em rất kĩ việc đọc đúng chính tả, đặc biệt là phát âm l, n. Thao tác này còn hỗ trợ các con học tốt phân môn Tập đọc. Để tiến hành đọc lời ca, tôi thực hiện 3 bước nhỏ như sau: Đọc trơn (tức là đọc không theo tiết tấu lời ca): Bước này tôi đưa ra Slide bảng lời ca cho các con quan sát rồi hướng dẫn đọc. Học sinh lớp 1 nên tôi hướng dẫn các con kĩ bước này, đọc mẫu cho học sinh nghe, tôi yêu cầu cả lớp đọc đồng thanh một vài lần tùy từng bài cụ thể. Tôi rút dần lời ca khi hướng dẫn học sinh đọc, rồi thoát hẳn lời ca mẫu để rèn trí nhớ cho học sinh. Giảng từ khó: Nếu trong lời ca bài hát nào đó có từ khó tôi hỏi học sinh để phát huy trí lực các con, để các con nêu lên những hiểu biết của mình 19/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 trước rồi mới giải thích các con nghe, cho các con hiểu để nắm vững hơn nội dung bài hát. Ví dụ 1: Bài hát Quê hương tươi đẹp (Dân ca Nùng Lời: Anh Hoàng) Từ “ngàn cây” trong bài hát nói đến núi rừng nhiều cây xanh rậm rạp. Ví dụ 2: Bài Đàn gà con (Nhạc Philippenco; Lời: Việt Anh): Trong bài hát lời ca, có từ “ diều” : diều là nơi đựng thức ăn của gà, còn có từ “ mồi”: là thức. Ví dụ 3: Bài Bầu trời xanh (Nhạc và lời: Nguyễn Văn Qùy): Với lời ca bài này, tôi giảng cụm từ “ lá cờ xanh cánh chim trắng ”: là hình ảnh biểu tượng của hòa bình. Đọc lời ca theo tiết tấu: Đây là bước quan trọng giúp học sinh khi hát sẽ hát chính xác hơn về tiết tấu, trường độ của bài hát. Ở bước này, tôi thường đọc mẫu từng câu đúng tiết tấu lời ca rồi bắt nhịp cho các em đọc, vì các con là học sinh lớp 1, nên cần sự hướng dẫn tỉ mỉ chính xác ngay từ đầu. Khi học sinh đọc, tôi gõ đệm bằng thanh phách cho học sinh đọc theo. Sau khi hướng dẫn kĩ từng câu, ghép hết bài, tôi yêu cầu học sinh đọc tiết tấu lời ca kết hợp gõ đệm với thanh phách. Cần lưu ý thêm những chỗ khó tập riêng nhiều lần giúp cho học sinh nắm vững và đọc đúng. Ví dụ: Bài: Qủa(Nhạc và lời: Xanh Xanh) Đọc: Cái cây xanh xanh Thì lá cũng xanh….. Gõ * * * * * * * * ….. Ở bài hát này các em rất hay đọc sai tiết tấu – ngắt không đúng hay đọc đều các tiếng với nhau, tôi đã phải sửa rất kĩ để học sinh đọc đúng, nhờ có phần luyện đọc theo tiết tấu lời ca mà khi hát học sinh được định hướng về tiết tấu và hát đúng hơn. Bài: Tìm bạn thân: Đọc: Nào ai ngoan ai xinh ai tươi Nào ai yêu những người bạn thân Gõ: * * * * * * * / * * * * * * * Tìm đến đây ta cầm tay múa vui nào. * * */ * * * / * / * / */ Bài hát này, tôi hướng dẫn học sinh đọc lời ca theo 2 tiết tấu có sự thay đổi, đặc biệt cụm ca từ “múa vui nào”, mỗi ca từ là một phách, học sinh rất dễ đọc theo tiết tấu cũ của các câu trước . 20/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Với những bài hát có hai lời ca, học lời ca hai ở tiết tiếp theo tôi tiến hành cho học sinh đọc tập thể lời ca theo tiết tấu và cũng giải nghĩa từ khó. Từ những bước nêu trên tôi đã dần giúp học sinh hiểu bài kĩ hơn, đọc đúng hơn, phát âm chuẩn xác hơn, khắc phục được những chỗ khó khi học sinh hát và chuẩn bị tốt cho phần học hát dễ dàng hơn, các em hát chính xác hơn tốt hơn. d. Học hát: Phương pháp phổ biến trong dạy hát cho học sinh từ trước đến nay vẫn là giáo viên dạy truyền khẩu từng câu, câu sau nối tiếp câu trước cho đến hết bài.Tôi đã linh hoạt thay đổi cách thức tiến hành để truyền dạy cho học sinh. Khi cho học sinh học hát tôi đàn, hát mẫu từng câu m ột đến hai lần thật chuẩn xác rồi bắt nhịp cho học sinh hát. Khi hát mẫu và dùng đàn đàn giai điệu tay phải, đến khi các em hát tôi đánh giai điệu, đệm hợp âm rải để các em nghe và hát tốt. Việc hát mẫu và đàn từng câu hát tôi luôn linh hoạt với mỗi bài hát, câu hát và đối tượng học sinh cụ thể để làm sao vừa hiệu quả vừa tránh việc mất thời gian không cần thiết. Bên cạnh đó việc dùng đàn trong khi dạy hát vô cùng quan trọng. Tôi dùng tiếng piano không có phần đệm tự động, tay phải tôi đánh giai điệu, tay trái đệm hợp âm rải. thao tác này giúp học sinh nghe rõ hơn giai điệu và hát chính xác hơn. Mỗi câu hát, giáo viên hát mẫu rồi bắt nhịp, đệm đàn cho học sinh hát hai đến ba lần, ghép lần lượt đến hết bài. Nhằm phát huy tính tích cực, chủ động trong việc lĩnh hội tri thức của học sinh. Ở phần dạy hát, tôi không chỉ hát mẫu toàn bài để dạy cho học sinh mà xét thấy có những bài hát có hai lời hoặc có những câu giống nhau về giai điệu và tiết tấu tôi đã gợi mở, phát vấn để học sinh tự nhận ra và có thể hát luôn. Trong các câu hát ở từng bài cụ thể, câu hát nào dễ hát dễ thuộc, tôi chỉ hướng dẫn các con một lần và gọi cá nhân học sinh hát những câu hát đó nhằm tạo cho các em sự mạnh dạn tự tin, phát huy nội lực cá nhân, các bạn học tập…. Ví dụ 1: Bài Mời bạn vui múa ca C1: Chim ca líu lo. Hoa như đón chào.. C3: La la lá la. La la lá là. Ví dụ 2: Bài Bầu trời xanh C1: Em yêu bầu trời xanh xanh, yêu đám mây hồng hồng. C3: Em yêu màu cờ xanh xanh, yêu cánh chim hòa bình. 21/30
SKKN Âm nhạc Một vài biện pháp nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 1 Ví dụ 3: Bài Đàn gà con. Đây là bài hát có hai lời hoàn toàn giống nhau về giai điệu và tiết tấu, được dạy trong 1 tiết. Vì bài hát không dài, khi hướng dẫn đọc lời ca tôi hướng dẫn học sinh đọc cả 2 lời. Sau khi hướng dẫn các con học kĩ lời 1, học sinh đã hát tốt, đến khi dạy hát lời 2, tôi cho các con nghe giai điệu và yêu cầu các con nhẩm theo lời ca 2. Rồi học sinh nêu ý kiến nhận xét giai điệu lời 2 với giai điệu lời 1(giống nhau). Trong quá trình dạy hát học sinh cũng được phát hiện những tiếng hát có luyến trong mỗi câu hát, làm cho các con luôn có tinh thần thi đua hào hứng. Ví dụ : Bài Tìm bạn thân. Câu hát: “Tìm đến đay ta cầm tay múa vui nào" tiếng “múa”, “vui” có luyến. Ví dụ : Bài Lí cây xanh. Câu hát: “Chim đậu trên cành chim hót líu lo”; “ Líu lo là líu lo, líu lo là líu lo”; tiếng “đậu”, “trên”, hai tiếng “líu” cũng là những tiếng hát có luyến. Trong khi dạy hát, cần chú ý những kí hiệu âm nhạc có trong bài hát để uốn nắn học sinh hát cho đúng. Ví dụ: Bài Sắp đến tết rồi: cuối bài hát có tiết tấu, giáo viên hướng dẫn các con học sinh đọc tiết tấu đó chắc rồi mới hướng dẫn học sinh gõ đệm. 123/ 123/ 12345// Bài Quả: 3 lời hát như những câu chuyện hỏi đáp đời thường. Giáo viên hướng dẫn học sinh hát hỏi và hát đáp nhẹ nhàng, câu chuyện lúc này sẽ đỡ bị nhàm chán, các con sẽ hứng thú hơn với các dạng bài có nhiều lời hát giống nhau. Bài Đi tới trường: Cuối mỗi câu hát ca từ đều có nốt hoa mĩ, khi hướng dẫn các con giáo viên có thể nói đó chính là con đường khó khăn các bạn học sinh miền núi đi học phải trải qua, như việc các bạn vừa đi học vừa trèo đèo lội suối. Sau khi đã dạy các em hát xong toàn bài, tôi tiến hành cho các em hát khớp với toàn bộ bài bằng tiếng đàn piano đệm cả hai tay với tốc độ chậm, giúp các con hát chính xác nhạc và không bị bỡ ngỡ. Sau đó tôi mới cho các con ghép bằng nhạc đệm nhằm để dần dần nâng cao chất lượng giọng hát 22/30

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.