SKKN: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học tại lớp chồi 3 trường mầm non Cư Pang

Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> I. MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> <br /> Ngôn ngữ là một thành tựu lớn nhất của con người, nó là phương tiện  <br /> quan trọng nhất giúp con người biểu đạt được những sở  thích, mong muốn, <br /> cảm xúc, tình cảm, nguyện vọng … của mình. Một đứa trẻ bắt đầu phát triển <br /> ngôn từ   những hành động như: khóc, cười, đòi mẹ  bế. Cho nên việc chậm <br /> phát triển kỹ năng ngôn ngữ có thể là nguyên nhân ảnh hưởng không tốt đến <br /> trẻ cũng như thiếu hụt khả năng truyền tải thông tin sau này. Đặc biệt là đối <br /> với trẻ dân tộc thiểu số việc phát triển ngôn ngữ sẽ giúp trẻ tự tin trong giao  <br /> tiếp và thu nhận thông tin kiến thức.  Có nhiều cách biểu đạt ngôn ngữ nhưng <br /> thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học thì việc phát triển ngôn <br /> ngữ cho trẻ sẽ là con đường ngắn nhất và nhanh nhất bởi lẽ: “Tác phẩm văn  <br /> học ­ nhựa sống tâm hồn trẻ  thơ”. Các tác phẩm văn học là một món ăn tinh <br /> thần không thể  thiếu đối với trẻ  thơ  đặc biệt là lứa tuổi mẫu giáo. Nó đem <br /> lại cho trẻ  hiểu biết về  thế  giới xung quanh. Qua những tác phẩm văn học <br /> thế  giới tràn đầy âm thanh màu sắc, đã dần được hiện lên trong trí tưởng <br /> tượng về  cuộc sống gần gũi quen thuộc của trẻ.  Ngôn ngữ  chính là phương <br /> tiện hữu hiệu nhất để  phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học <br /> tập tốt ở lớp trên và các cấp học sau này. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới <br /> văn học và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Vì vậy cho trẻ hoạt động làm quen  <br /> với tác phẩm văn học là một trong những nội dung quan trọng cho trẻ mầm  <br /> non. Trẻ  mầm non khi làm quen với tác phẩm văn học dưới hình thức học <br /> bằng chơi­ chơi mà học. Qua đó trẻ  mầm non phát triển toàn diện về  năm <br /> mặt<br /> <br /> Hiện nay, ngôn ngữ  sử  dụng trong hệ  thống giáo dục quốc dân của  <br /> nước ta là tiếng Việt. Do đó việc chuẩn bị ngôn ngữ tiếng Việt cho trẻ mầm <br /> non  ở  vùng đồng bào dân tộc thiểu số  là vấn đề  vô cùng quan trọng. Trong  <br /> 1                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> thực tế cho thấy phần đa trẻ dân tộc thiểu số trước khi tới trường, lớp mầm  <br /> non đều sống trong môi trường tiếng mẹ đẻ, ít có môi trường giao tiếp tiếng <br /> Việt, đến trường trẻ vẫn  giao tiếp, học tập, vui chơi bằng tiếng mẹ đẻ, trẻ <br /> dân tộc thiểu số  vẫn còn nhút nhát chưa mạnh dạn tự tin trong khi giao tiếp  <br /> với bạn bè người kinh và cô giáo, nói không rõ lời, nói ngọng, nói lắp, nói mất <br /> dấu, diễn đạt câu chưa mạch lạc, rõ ràng, nói không đủ  không. Thậm chí <br /> chưa hiểu cô nói gì và chưa giao tiếp bằng ngôn ngữ  phổ thông mà giao tiếp <br /> với cô và các bạn bằng ngôn ngữ mẹ đẻ . Vì vậy tôi gặp rất nhiều khó khăn  <br /> trong khi tổ  chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học cũng như  các hoạt  <br /> động học tập và vui chơi ở trên lớp.<br /> <br /> Hướng dẫn giáo viên chuẩn bị  tiếng Việt cho trẻ  mẫu giáo vùng dân <br /> tộc thiểu số đã được sở  Giáo dục và Đào tạo chỉ  đạo thực hiện trong những  <br /> năm gần đây đã chỉ rõ tầm quan trọng của ngôn ngữ tiếng Việt cho trẻ mầm  <br /> non. Với đặc điểm  ở  lớp chồi 3 phân hiệu buôn Hma, trên cơ  sở  chỉ  đạo, <br /> triển khai, giúp đỡ  của Phòng Giáo dục huyện Krông Ana và sự  hướng dẫn <br /> trực tiếp của ban giám hiệu nhà trường. Qua thực tiễn đặc điểm tình hình lớp <br /> chồi 3 do tôi phụ trách, có 96,5 % là trẻ dân tộc thiểu cùng với sự tìm tòi, học  <br /> hỏi kinh nghiệm từ  đồng nghiệp, tôi đã tích lũy đúc rút được một số  kinh  <br /> nghiệm và đã bắt tay vào nghiên cứu đề  tài:  “Một số  biện pháp phát triển  <br /> ngôn ngữ  cho trẻ  dân tộc thiểu số  thông qua hoạt động làm quen với tác  <br /> phẩm văn học tại lớp chồi 3 trường mầm non Cư Pang”   làm sáng kiến kinh <br /> nghiệm của mình với mục đích đem đến cho trẻ lớp mình những giờ làm quen <br /> với tác phẩm văn học thật thú vị. Đặc biệt sẽ  gây được những  ấn tượng <br /> mạnh, ghi nhớ  có tính chủ  đích để  trẻ phát huy được tính tái tạo, tính tưởng <br /> tượng sáng tạo theo logic khoa học.<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ  của đề tài<br /> <br /> * Mục tiêu<br /> 2                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Hình thành và phát triển khả năng nghe, nói, đọc, kể tiếng Việt.<br /> <br /> Hiểu và sử  dụng được các từ, câu phù hợp ngữ  cảnh trong giao tiếp  <br /> hằng ngày.<br /> <br /> Hình thành khả  năng tự  tin khi giao tiếp và có hứng thú khi tham gia  <br /> hoạt động bàng tiếng Việt.<br /> <br /> Hình thành nhân cách cho trẻ có lối sống văn minh, lịch sự<br /> <br /> * Nhiệm vụ<br /> <br /> Nhiệm vụ của đề tài đặt ra nhằm cung cấp, xây dựng một số biện pháp <br /> phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4­5 tuổi dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm <br /> quen với tác phẩm văn học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Mầm non,  <br /> hòa nhập trẻ dân tộc thiểu số<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số.<br /> <br /> 4. Giới hạn đề tài<br /> <br /> Khuôn khổ  nghiên cứu: Một số  biện pháp phát triển ngôn ngữ  cho trẻ <br /> dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học tại lớp  <br /> chồi 3 trường mầm non Cư Pang.<br /> <br /> Đối tượng khảo sát: Trẻ  4­ 5   tuổi lớp chồi 3 trường Mầm non Cư <br /> Pang.<br /> <br /> Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng  2 năm 2018<br /> <br />  5. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu: Tham khảo các tài liệu <br /> môdul 3: Đặc điểm phát triển ngôn ngữ, những mục tiêu và kết quả mong đợi  <br /> ở trẻ mầm non về ngôn ngữ. Module 18: Lập kế hoạch giáo dục trẻ 3­6 tuổi.<br /> <br /> b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> <br />  Phương pháp quan sát hoạt động của trẻ: Phương pháp này giúp giáo  <br /> viên nắm được những hoạt động của trẻ từ đó vạch ra kế hoạch cụ thể trong  <br /> quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Có kế hoạch nghiên cứu kỹ các đề <br /> tài trong chương trình giáo dục mầm non, lên kế  hoạch lựa chọn phương <br /> pháp, nội dung phù hợp với tình hình thực tế  của lớp, chuẩn bị  đồ  dùng chú <br /> trọng tính mở, đồ chơi đầy đủ, đẹp mắt lôi cuốn thu hút trẻ trẻ, phát hiện và <br /> kịp thời sửa sai cho trẻ.<br /> <br /> Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm: Đối với trẻ mầm non chủ yếu <br /> là trực quan hình ảnh, ghi nhớ có chủ  định chưa cao, trẻ dễ nhớ  nhanh quên,  <br /> cho nên cần cho trẻ hoạt động một cách tích cực và có kế hoạch ôn luyện cho  <br /> trẻ, điều này giúp trẻ nhớ lâu đồng thời từ đó hình thành và phát triển những <br /> kiến thức, kỹ năng trong cuộc sống  hàng ngày của trẻ. <br /> <br /> c. Phương pháp thống kê toán học: Thu thập và phân tích thống kê toán <br /> học. Từ  đó giúp giáo viên nắm được số  liệu cụ  thể  để  dễ  dàng trong việc <br /> theo dõi mức độ phát triển của trẻ.<br /> <br /> II. NỘI DUNG<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> <br /> Thực hiện quyết định số 1008/QĐ­TTG về việc phê duyệt đề án “Tăng <br /> cường tiếng Việt cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số <br /> giai đoạn 2016­ 2020, định hướng 2025 với mục tiêu: Tập trung tăng cường <br /> tiếng Việt cho trẻ  em mầm non, học sinh tiểu học người dân tộc thiểu số,  <br /> 4                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> bảo đảm các em có kỹ  năng cơ  bản trong việc sử  dụng  tiếng Việt để  hoàn <br /> thành chương trình giáo dục mầm non và chương trình giáo dục tiểu học; tạo <br /> tiền đề để học tập, lĩnh hội tri thức của các cấp học tiếp theo; góp phần nâng  <br /> cao chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững các dân tộc thiểu số, đóng  <br /> góp vào sự tiến bộ, phát triển của đất nước.<br /> <br /> Thực hiện công văn số  56/ KH­ BGDĐT về việc triển khai chuyên đề <br /> “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016­ 2020 với <br /> mục tiêu: Xây dựng trường mầm non đảm bảo yêu cầu về  môi trường giáo <br /> dục (GD), công tác quản lí, chỉ  đạo, hoạt động chăm sóc, giáo dục (CSGD) <br /> theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.<br /> <br /> Theo sách “Hướng dẫn chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ mẫu giáo vùng dân  <br /> tộc thiểu số trong thực hiện chương trình giáo dục mầm non (mẫu giáo nhỡ <br /> 4­5 tuổi) nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. Về  mặt cơ  bản đối với trẻ  mẫu <br /> giáo dân tộc thiểu số  tiếng Việt là ngôn ngữ  thứ  hai. Trẻ  mẫu giáo dân tộc  <br /> thiểu số  khi học tiếng Việt có một số  đặc điểm sau: Trẻ  mẫu giáo dân tộc  <br /> thiểu số  bắt đầu học tiếng Việt trên cơ  sở  kinh nghiệm tiếng mẹ  đẻ. Môi  <br /> trường giao tiếp tiếng Việt của trẻ mẫu giáo dân tộc thiểu số thu hẹp cả về <br /> mặt không gian lẫn thời gian (trong phạm vi trường mầm non). Việc học <br /> tiếng Việt của trẻ mẫu giáo dân tộc thiểu số  chịu  ảnh hưởng của ngôn ngữ <br /> thứ  nhất và sự  giao thoa giữa ngôn ngữ  mẹ  đẻ  với tiếng Việt. Sự  khác biệt  <br /> văn hóa giữa các dân tộc, trong đó có khía cạnh ngôn ngữ cũng ảnh hưởng tới <br /> việc học tiếng Việt. Sự  khác biệt về  điều kiện sống của các nhóm dân tộc  <br /> thiểu số có tác động nhất định với việc học tiếng Việt của trẻ mẫu giáo dân  <br /> tộc thiểu số, làm cho trẻ    gặp phải những trở  ngại khi tiếp thu ngôn ngữ <br /> tiếng Việt. Do đó xuất phát từ lòng yêu nghề mến trẻ là một giáo viên mầm <br /> non từ  những hạn chế trên mà tôi gặp phải trong quá trình chăm sóc và giáo <br /> dục trẻ  tôi luôn suy nghĩ xem mình phải làm gì và làm như  thế  nào để  nâng <br /> <br /> 5                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> cao chất lượng phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  dân tộc thiểu số   ở  lớp chồi 3  <br /> trường Mầm non.<br /> <br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br /> <br /> Lớp chồi 3 do tôi chủ  nhiệm nằm trên địa bàn buôn Hma thuộc xã <br /> EaBông là xã nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn. Tổng số  học sinh 29 <br /> trong đó dân tộc: 28, hộ  nghèo: 11, đa số  trẻ  mới lần đầu đến trường, chưa  <br /> học qua lớp 3 tuổi. Hầu hết trẻ chưa nói rõ tiếng Việt, trẻ giao tiếp chủ yếu  <br /> sử  dụng tiếng mẹ  đẻ, ngôn ngữ  giao tiếp tiếng Việt còn hạn chế  như: Nói  <br /> không rõ lời, nói ngọng, nói lắp, nói mất dấu, diễn đạt câu chưa mạch lạc, rõ  <br /> ràng, nói không đủ câu.<br /> <br /> Phụ  huynh chưa thấy được tầm quan trọng của việc trẻ  đến trường, <br /> chưa có kiến thức và kĩ năng về  chăm sóc giáo dục trẻ  đặc biệt là về  mặt <br /> phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở nhà không giao tiếp với trẻ bằng tiếng Việt mà <br /> giao tiếp bằng ngôn ngữ  mẹ đẻ. Đa số  đời sống kinh tế của các hộ  gia đình <br /> còn gặp nhiều khó khăn thường xuyên phải đi làm rẫy nên không có điều  <br /> kiện quan tâm đến con em mình.<br /> <br /> Vào đầu năm học, tôi đã chủ  động kiểm tra, khảo sát, thống kê trẻ   ở <br /> lớp chồi 3 với tổng số là 29 trẻ, kết quả như sau:<br /> <br /> Đối với trẻ dân tộc Kinh: 1 trẻ <br /> <br /> Xếp loại<br /> Nội dung<br /> Số trẻ đạt trẻ chưa đạt<br /> ­   Nghe   hiểu   nội   dung   tác  1/1 0/1 <br /> phẩm văn học. 100% 0%<br /> ­ Nói mạch lạc, rõ ràng, nói  1/1 0/1 <br /> đủ câu 100% 0%<br /> ­ Tự tin khi giao tiếp 1/1 0/1 <br /> 6                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> 100% 0%<br /> ­ Biết kể chuyện theo tranh 1/1 0/1 <br /> <br /> 100% 0%<br /> <br /> Đối với trẻ dân tộc thiểu số: 28 trẻ<br /> <br /> Xếp loại<br /> Nội dung<br /> Số trẻ đạt trẻ chưa đạt<br /> ­   Nghe   hiểu   nội   dung   tác  7/28 21/28 <br /> phẩm văn học. 25% 75%<br /> ­ Nói mạch lạc, rõ ràng, nói  6/28 22/28 <br /> đủ câu 21% 79%<br /> ­ Tự tin khi giao tiếp 5/8 24/28<br /> <br /> 18% 82%<br /> ­ Biết kể chuyện theo tranh 5/8 24/28<br /> <br /> 18% 82%<br /> <br /> <br />  Nguyên nhân khách quan:<br /> <br /> Ưu điểm: Cơ sở vật chất có sân chơi sạch sẽ, an toàn, phòng học rộng <br /> rãi, thoáng mát, đồ  dùng đồ  chơi cho trẻ  học tập và vui chơi tương đối đầy  <br /> đủ, đồ  dùng , đồ  chơi tự  tạo từ  những nguyên vật liệu mở: Như  lốp xe, vỏ <br /> chai, thùng sơn, tre, nứa… sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực  <br /> các hoạt động trong ngày<br /> <br /> Tổ  chuyên môn luôn tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia chuyên <br /> đề, tập huấn…do phòng, cụm chuyên môn, tổ chức các tiết dạy mẫu, chuyên <br /> đề cấp trường phổ biến những phương pháp hình thức đổi mới trong  chương <br /> trình mầm non lấy trẻ làm trung tâm.<br /> <br /> 7                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Hạn chế: Đồ dùng đồ chơi tuy đã được đầu tư nhưng vẫn chưa đáp ứng  <br /> cho  một số hoạt động, đặc biệt là hoạt động cho trẻ  làm quen với tác phẩm <br /> văn học.<br /> <br /> Trẻ  lớp chồi 3 97% con em dân tộc thiểu số, phần lớn các cháu chưa <br /> qua lớp mầm nên việc tiếp xúc với ngôn ngữ  tiếng Việt còn gặp nhiều khó  <br /> khăn, đa số  trẻ  còn sử  dụng ngôn ngữ  tiếng mẹ  đẻ trong giao tiếp trong các <br /> hoạt động học tập và vui chơi ở trên lớp.<br /> <br /> Đời sống kinh tế của một số phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn đa số <br /> là làm nông trên 30% là hộ nghèo nên sự quan tâm về chăm sóc giáo dục  trẻ <br /> chưa cao.<br /> <br /> Nguyên nhân chủ quan:<br /> <br /> Ưu điểm: Được sự  quan tâm sát xao của ban giám hiệu nhà trường. <br /> Toàn thể  giáo viên có chuyên môn về  công tác giảng dạy, luôn học hỏi, trao <br /> dồi nâng cao trình độ  chuyên môn nghiệp vụ. Giáo viên luôn nhiệt tình, đổi <br /> mới trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, đã tuyên truyền có hiệu quả  của <br /> việc đưa trẻ đến trường.<br /> <br /> Trẻ hứng thú tham gia tích cực các hoạt động trong ngày. Có nề nếp tốt  <br /> ngoan ngoãn, lễ phép.<br /> <br /> Hạn chế: Phụ  huynh chưa thấy được sự  cần thiết của việc trẻ  đến <br /> trường, chưa có kiến thức và kĩ năng về chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là về <br /> mặt phát triển ngôn ngữ   ở  nhà không giao tiếp với trẻ  bằng tiếng Việt mà  <br /> giao tiếp bằng ngôn ngữ  mẹ đẻ. Đa số  đời sống kinh tế của các hộ  gia đình <br /> còn gặp nhiều khó khăn thường xuyên phải đi làm rẫy nên không có điều  <br /> kiện quan tâm đến con em mình.<br /> <br /> Trong thực tế chăm sóc và giáo dục trẻ, mặc dù trường đã chú ý, quan <br /> tâm đến việc phát triển ngôn ngữ  cho trẻ  đồng bào dân tộc thiểu số  nhưng  <br /> 8                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> vẫn chưa tương xứng với tầm quan trọng của nó. Bên cạnh đó nhiều giáo <br /> viên áp dụng đạt hiệu quả chưa cao.<br /> <br /> 3. Nội dung và hình thức giải pháp <br /> <br /> a.  Mục tiêu của giải pháp<br /> <br /> Phát triển kĩ năng nghe, nói, đọc cho trẻ  vùng đồng bào dân tộc thiểu <br /> số.<br /> <br /> Giúp trẻ phát âm mạch lạc, rõ ràng, không nói ngọng, mất dấu, nói đủ <br /> câu, trình bày được những nguyện vọng, mong muốn của bản thân<br /> <br /> Hiểu và sử  dụng được các từ, câu, phù hợp với ngữ  cảnh trong giao <br /> tiếp hàng ngày.<br /> <br /> Giúp trẻ  mạnh dạn, tự  tin khi giao tiếp bằng ngôn ngữ  tiếng việt với  <br /> bạn bè, cô giáo và mọi người xung quanh.<br /> <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> <br /> *Biện pháp 1: Quan sát đặc điểm phát triển ngôn ngữ, kỹ  năng nghe,  <br /> nói, đọc của trẻ dân tộc thiểu số<br /> <br /> Qua quá trình quan sát trẻ học tập và vui chơi ở  trên lớp tôi nhận thấy <br /> đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ dân tộc thiểu số: nhút nhát, rụt rè, phát <br /> âm sai, phát âm hay bị mất dấu, ngại giao tiếp với cô giáo khi cô giáo hỏi chỉ <br /> cười,   không  hiểu   tiếng  Việt,   vốn  từ   còn   hạn  chế.   Kết   hợp   với  trình   độ <br /> chuyên môn và kinh nghiệm của bản thân tôi tiến hành khảo sát kĩ năng nghe,  <br /> nói, đọc... của trẻ<br /> <br /> Đầu năm học, tôi tiến làm một bài tập khảo sát kỹ năng quan sát, nghe, <br /> nói, đọc xem trẻ   ở  mức độ  đạt, chưa đạt, phân loại trẻ  để  có kế  hoạch bổ <br /> sung, rèn luyện cho trẻ  thường xuyên trong ngày, trong các hoạt động.  Ở <br /> những trẻ ở mức độ chưa đạt thì tôi sẽ đưa ra những bài tập đơn giản và cho  <br /> <br /> 9                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> trẻ  tập luyện nhiều hơn. Với những trẻ   ở  mức  độ  đạt tốt, khá tôi đưa ra <br /> những bài tập phức tạp hơn tùy vào năng lực của từng trẻ. Mỗi ngày tôi sẽ <br /> đánh giá theo mức độ đạt, chưa đạt ghi vào nhật kí giáo viên và tổng hợp cuối <br /> chủ đề.<br /> <br /> Kỹ  năng nghe và quan sát: Khi đàm thoại, giao tiếp với trẻ  dân tộc <br /> thiểu số tôi dùng những lời nói nhẹ nhàng, gần gũi với cuộc sống hàng ngày <br /> của trẻ giúp trẻ dễ hiểu và trả lời chính xác. Thường xuyên trao đổi gần gũi <br /> với trẻ  về  cuộc sống hàng ngày của trẻ.  Đặt nhiều câu hỏi chú trọng là <br /> những câu hỏi gợi mở như: Trong câu chuyện“Gấu con chia quà”, tôi đưa ra <br /> lời gấu mẹ dặn gấu con khi đi chợ mua quà “Con ra chợ mua hoa quả. Nhớ  <br /> đếm cho đủ người trong nhà kẻo mua thiếu đấy” hỏi trẻ: Tiếng gọi dặn này <br /> của ai? Trong câu chuyện gì? Vì sao con biết? Đưa ra những câu hỏi về  so  <br /> sánh như  “Gấu mẹ và gấu con giống nhau và khác nhau ở điểm gì?” khi trẻ <br /> trả  lời còn lúng túng thì giáo viên gợi ý cho trẻ. Phân loại câu hỏi theo năng <br /> lực của trẻ. Trẻ phát âm sai thì rèn cho trẻ phát âm đúng.<br /> <br /> Phát triển kĩ năng nghe và quan sát cho trẻ bằng cách cho trẻ nghe một  <br /> câu chuyện, bài thơ  trên tivi (chỉ  có lời, không có hình hoặc chỉ  có hình mà <br /> không có lời) đưa ra câu hỏi củng cố nội dung của câu chuyện. Rồi tiến hành <br /> cho trẻ kể lại tác phẩm văn học.<br /> <br /> Ví dụ: Khi cho trẻ  xem câu chuyện cáo, thỏ  và gà trống thì lúc thì tôi <br /> cho trẻ quan sát video không có tiếng, khi thì tôi cho một trẻ kể chuyện diễn  <br /> cảm tốt nhất cho trẻ nghe để trẻ có thể tập trung vào nghe và quan sát và đặt  <br /> ra những câu hỏi: Câu chuyện có tên là gì? Trong câu chuyện có những nhân <br /> vật nào? Vì sao cáo xin đi ở nhờ nhà thỏ?...<br /> <br /> Sau khi khảo sát như  vậy và nghi chép cụ  thể  những trẻ  chỉ  được  ở <br /> mức “đạt” hoặc “chưa đạt” tôi lại tiến hành xây dựng kế hoạch bồi dưỡng <br /> <br /> <br /> 10                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> thêm cho trẻ  ở mọi lúc mọi nơi như: Hoạt động đón, trả  trẻ, hoạt động góc, <br /> hoạt động chiều để củng cố phần nghe và quan sát của trẻ <br /> <br /> Phát triển kĩ năng quan sát cho trẻ dân tộc thiểu số để gây được sự tập  <br /> trung chú ý cho trẻ tôi còn dùng những hình ảnh hấp dẫn, sưu tầm những câu <br /> chuyện cổ  tích gần gũi cuộc sống hàng ngày của trẻ, phù hợp với chủ  đề,  <br /> chuẩn bị  đồ  dùng dạy học đẹp mắt có tính mở  làm ra những mô hình, tranh <br /> ảnh để lôi cuốn trẻ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mô hình: Bài thơ “Mưa”<br /> <br /> Kỹ  năng nói ­ đọc: Giúp trẻ  nói, đọc mạch lạc, nói đủ  câu, không nói  <br /> lắp, nói ngọng, nói mất dấu. Tôi chú ý quan sát, lắng nghe khi trẻ đọc thơ, kể <br /> chuyện nhận ra điểm sai và sửa cho trẻ  bằng cách cho trẻ  đọc đi đọc lại <br /> nhiều lần. Ví dụ  như  trong lớp có cháu Y’Nam nói mất dấu đi học thành đi <br /> hoc, con mèo­ con meo. Khi đó tôi thường cho cháu đọc những bài thơ  có <br /> nhiều dấu và mỗi lần cháu đọc sai, tôi lại cho trẻ  phát âm lại nhiều lần, cứ <br /> nhiều lần như vậy cháu sẽ khắc phục được và không bị nói mất dấu nữa.<br /> <br /> <br /> <br /> 11                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Phát triển vốn từ, tạo cho trẻ có kĩ năng nói đầy đủ câu không nói trống <br /> không, nói tắt, diễn đạt ý đầy đủ.<br /> <br /> Ví dụ: Câu chuyện “Kiến con đi ô tô” cô hỏi trẻ: “Qua câu truyện con  <br /> yêu quý và học tập ai” thì trẻ sẽ trả lời “Kiến con, dê con” như vậy vẫn chưa <br /> đủ  câu, để  giúp trẻ  nói đủ  câu tôi lại hỏi ngược lại lần nữa: “Ai yêu quý và <br /> học tập kiến con và dê con nhỉ?” lúc này trẻ  sẽ  có câu trả  lời đầy đủ  đó là: <br /> “con yêu quý và học tập kiến con và dê con ạ”.  <br /> <br /> Cho trẻ đọc thơ, kể chuyện dưới nhiều hình thức mà trẻ thích theo mô <br /> hình, tranh, diễn cảm....luyện tập dưới nhiều hình thức tổ, nhóm, cá nhân.  <br /> Động viên trẻ  tham gia đóng kịch để  trẻ  có kĩ năng nhớ  và thể  hiện lại câu  <br /> chuyện một cách sinh động theo ý tưởng của trẻ, từ đó giúp trẻ  sắp xếp câu  <br /> từ  một cách phù  hợp, trẻ  có thể  hóa thân vào nhân vật và có những trải <br /> nghiệm thú vị khi hóa thân vào những nhân vật khác nhau.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh đóng kịch: Cô bé choàng khăn đỏ<br /> <br /> Nhờ  có kỹ  năng quan sát, nghe, nói, đọc trẻ  sẽ  biết thể  hiện có hiệu  <br /> quả   tác phẩm văn học. Đây cũng chính là những bước để  tôi nắm bắt được  <br /> đặc điểm ngôn ngữ  của trẻ  dân tộc thiểu số  trong lớp xem có gì khác biệt <br /> hơn so với trẻ người kinh từ đó tôi đưa ra kế  hoạch, phương pháp, nội dung  <br /> phát triển cho trẻ dân tộc thiểu số.<br /> <br /> <br /> 12                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> * Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt <br /> động<br /> <br /> Để  xây dựng kế  hoạch hoạt động đúng với sự  phát triển của trẻ  mẫu <br /> giáo 4­ 5 tuổi. Tôi luôn luôn tìm tòi, nghiên cứu các tài liệu về giáo dục mầm  <br /> non như: Chương trình giáo dục mầm non, tài liệu hướng dẫn xây dựng môi <br /> trường giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm, bồi dưỡng thường xuyên   môdun 3: <br /> Đặc điểm phát triển ngôn ngữ, những mục tiêu và kết quả  mong đợi  ở  trẻ <br /> mầm non về ngôn ngữ đặc biệt là tài liệu hướng dẫn chuẩn bị tiếng Việt cho  <br /> trẻ mẫu giáo vùng dân tộc thiểu số.  <br /> <br /> Dựa vào kế  hoạch gợi ý của tổ  khối và bám sát tình hình thực tế  của <br /> lớp tôi chủ nhiệm. Tôi lập mạng chủ đề  cả  năm gồm 10 chủ đề, ở  mỗi chủ <br /> đề phân ra các chủ đề nhánh. Thường một chủ đề  có 2 đến 3 chủ đề  nhánh, <br /> đối với chủ đề ghép tôi thực hiện 5 chủ đề nhánh như chủ đề “Thế giới thực <br /> vật­ tết và mùa xuân”. Dựa vào chương trình giáo dục mầm non theo thông tư <br /> 17 và tình hình thực tế của lớp tôi xây dựng mạng mục tiêu, mạng nội dung, <br /> mạng hoạt động, kết quả mong đợi trên trẻ.<br /> <br /> Căn cứ vào mạng mục tiêu, mạng hoạt động, mạng nội dung, kết quả <br /> mong đợi của độ tuổi 4­ 5 tuổi trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân <br /> tộc thiểu số tôi chủ động xây dựng kế hoạch tuần và đưa ra đề tài phù hợp và <br /> đúng với chương trình giáo dục mầm non, dựa vào hướng giáo dục lấy trẻ <br /> làm trung tâm cô giáo là người gợi mở  sao cho phù hợp hiệu quả, phát huy <br /> được tính tích cực, chủ  động, sáng tạo của trẻ. Đánh giá trẻ  hằng ngày và  <br /> cuối chủ đề.<br /> <br /> Ví dụ: Ở chủ đề  đầu tiên của năm học tôi thực hiện chủ  đề  “Trường  <br /> mầm non”  với  3 chủ  đề  nhánh  “Trường mầm non của bé” “Lớp bé yêu  <br /> thương” “Đồ chơi và các hoạt động trong lớp của bé”. Từ chủ đề nhánh này <br /> tôi chọn những đề  tài phù hợp mạng mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt <br /> 13                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> động như thơ  “Cô giáo của em” truyện “Mèo con đi học”...Vì mới bước vào <br /> năm học nên tôi chọn những bài thơ mỗi câu khoảng 5 từ và câu chuyện ngắn <br /> gọn, dễ  hiểu. Và cuối chủ  đề  tổng hợp xem đã đạt được so với kết quả  đã <br /> đưa ra ở đầu chủ đề hay chưa và tìm ra nguyên nhân để có biện pháp thay đổi <br /> phù hợp với chủ đề sau.<br /> <br /> Sau khi xây dựng kế hoạch tôi tiến hành cùng trẻ xây dựng môi trường  <br /> trong và ngoài lớp học theo hướng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ  làm <br /> trùn tâm căn cứ  vào tiêu chí:  Các khu vực trong nhà trường được quy hoạch <br /> theo hướng tận dụng các không gian để cho trẻ hoạt động phù hợp, linh hoạt,  <br /> phong phú, các góc hoạt động trong lớp và ngoài lớp mang tính mở, tạo điều  <br /> kiện cho trẻ  dễ  dàng lựa chọn và sử  dụng sự  vật, đồ  vật, đồ  chơi để  thực <br /> hành, trải nghiệm.<br /> <br /> Môi trường trong lớp học: Tôi chú trọng trang trí theo hình thức động <br /> nhiều hơn tĩnh trẻ  tự  thao tác ngay trên các góc và tự  trang trí những sản  <br /> phẩm mà cô và trẻ thực hiện trên lớp. Ví dụ: Góc học tập trẻ có thể lấy thẻ lô <br /> tô và cắm vào ô có chữ số tương ứng. Trên góc học tập rèn kĩ năng đếm, nhận <br /> biết chữ số cho trẻ. Lấy mục tiêu phát triển ngôn ngữ cho trẻ đồng bào dân tộc <br /> thiểu số tôi chú trọng ở góc phân vai tạo ra những nhân vật đẹp giúp trẻ nhập  <br /> vai vào các ngành nghề trong xã hội như: bác sĩ, bán hàng, y tá... ở các góc này  <br /> trẻ  có thể  dùng những ngôn ngữ  ngoài đời thường phản ánh xã hội thu nhỏ <br /> theo ý của trẻ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 14                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> <br /> <br /> <br />    <br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br />   Hình ảnh góc học tập, bé học chủ đề, góc phân vai, góc truyền thống<br /> <br /> Tiếp theo tôi quan tâm đến góc vườn cổ  tích tôi thay đổi câu chuyện  <br /> phù hợp với từng chủ đề bằng các hình ảnh tái hiện lại nội dung câu chuyện, <br /> và cho trẻ  kể  lại câu chuyện hoặc cho trẻ  trao đổi với nhau  ở  mọi lúc, mọi  <br /> nơi.<br /> <br /> Ví dụ:  Ở  góc vườn cổ  tích tôi trang trí bằng những hình  ảnh nhân vật <br /> trong truyện cổ tích như hình ảnh truyện “Tấm Cám”, “Nàng Bạch Tuyết và  <br /> bảy chú lùn”, “Cáo,thỏ  và gà trống”, “Giọt nước tí xíu”... Phù hợp với chủ <br /> đề  đang thực hiện.  Ở  góc này trẻ  có thể  tự  thảo luận, kể  cho nhau nghe.  <br /> Bằng những hình ảnh sinh động sẽ giúp trẻ hứng thú và liên tưởng tốt hơn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 15                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                        Hình ảnh: Truyện Giọt nước tí xíu<br /> <br /> Để  phục vụ  cho công tác chăm sóc và giáo dục trẻ  tôi và giáo viên cùng lớp <br /> còn tận dụng các vật liệu sẵn có, dễ  tìm mang tính tái tạo cao đảm bảo tính  <br /> an toàn, thẫm mĩ cho làm đồ  dùng đồ  chơi tự  tạo trẻ để  phục vụ  hoạt động  <br /> học và vui chơi với trẻ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br /> Môi trường ngoài lớp học: Ngoài đồ  dùng đồ  chơi sẵn như  cầu trượt, <br /> xích đu, bập bênh...tập thể giáo viên chúng tôi phối hợp còn tập trung làm một <br /> số đồ  dùng tự tạo từ những vật liệu sẵn có của địa phương như: lốp xe làm <br /> cổng chui, chai nhựa để  trồng cây, tre nứa để  làm gian hành trưng bày của <br /> bé...Ở mỗi đồ dùng đều có nghi tên các đồ dùng để cho trẻ phát âm. Và ở các  <br /> 16                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> mảng tường ngoài lớp học thì vẽ  các nhân vật tái hiện lại các câu chuyện <br /> như: Nàng bạch tuyết và bảy chú lùn, Sự tích quả dưa hấu, tấm cám...Những <br /> câu chuyện không những tạo ra mĩ quan đẹp mắt mà ở đó trẻ sẽ cùng nhau trò  <br /> chuyện về các nhân vật và nội dung của câu chuyện đó.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tạo môi trường giao tiếp bằng ngôn ngữ  cho trẻ:  Ở  các góc trang trí <br /> ngoài trang trí hình  ảnh tôi còn tạo môi trường ngôn ngữ  cho trẻ  bằng cách  <br /> gắn thêm các từ   ở  dưới tranh. Qua đó rèn kĩ năng phát âm cho trẻ, phát triển <br /> vốn từ cho trẻ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 17                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Góc bé học chủ đề: Các hiện tượng thiên nhiên<br /> <br /> * Biện pháp 3:  Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động có chủ  đích môn <br /> làm quen văn học.<br /> <br /> Hoạt động có chủ  đích là hình thức cơ  bản giáo viên là người gợi mở <br /> giúp trẻ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, thái độ một cách có hệ thống khi cho trẻ <br /> làm quen với tác phẩm văn học. <br /> <br /> Thực tế đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ dân tộc thiểu số “Làm quen <br /> văn học” là các kiến thức khi truyền đạt đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, xúc <br /> tích cho nên trước khi bước vào một tiết dạy làm quen văn học tôi phải chuẩn <br /> bị đồ dùng đầy đủ, đẹp mắt, soạn bài phù hợp với đặc điểm phát triển ngôn  <br /> ngữ  của trẻ  dân tộc thiểu số. Nắm rõ mục đích yêu cầu của bài dạy đưa ra  <br /> các hoạt động phù hợp với với trẻ. Đặt ra những tình huống sư  phạm và  <br /> nghiên cứu tìm ra biện pháp giải quyết hiệu quả nhất để  trẻ  vừa giải quyết  <br /> được thắc mắc của bản thân mà không cảm thấy khó chịu, ghi nhớ kiến thức. <br /> Ví dụ: Tôi đang dạy cho trẻ  đọc thơ  mà có một trẻ  khóc thì tôi sẽ  đến bên <br /> cạnh trẻ hỏi “Vì sao con khóc?” khi trẻ trả lời bị đau bụng tôi sẽ  cho trẻ  lên <br /> phòng y tế và gọi điện cho người nhà của cháu.<br /> <br /> Để hoạt động có chủ đích tiếp thu một cách tích cực thì giáo viên phải  <br /> có nghệ thuật lôi cuốn, thu hút trẻ. Hoạt động  làm quen với văn học đưa trẻ <br /> <br /> 18                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> đến thế  giới cổ  tích bằng nhiều phương pháp, hình thức khác nhau. Vì vậy  <br /> khi dạy trẻ làm quen với văn học tôi lựa chọn các phương pháp, hình thức phù <br /> hợp với yêu cầu của từng tiết dạy, tình hình thực tế của lớp mình để  thu hút <br /> trẻ giúp giờ học đạt được hiệu quả cao. <br /> <br /> Để tiết học có hiệu quả đảm bảo thông tin hai chiều giữa cô và trẻ tôi  <br /> dùng câu gần gũi với trẻ dân tộc thiểu số, mạch dẫn nhẹ nhàng giữa các hoạt  <br /> động để gây hứng thú cho trẻ.<br /> <br /> Ví dụ để dẫn dắt vào câu chuyện “Mây trắng và mây đen”. Tôi cho trẻ <br /> hát  “Cho tôi đi làm mưa với”. Hỏi trẻ  bài hát nói về  hiện tượng gì? Vì sao <br /> trời mưa nào? Để  hiểu rõ hơn vì sao trời mưa chúng ta cùng đến với câu  <br /> chuyện “Mây trắng và mây đen”.<br /> <br /> Hoạt động trọng tâm: Đối với tiết thơ tôi cho trẻ đọc dưới nhiều hình <br /> thức đọc diễn cảm, đọc theo tranh, đọc theo mô hình...tiết kể chuyện thì cho <br /> trẻ chuyện sáng tạo, kể chuyện với rối, đóng kịch...Dựa vào kết quả quan sát <br /> trên trẻ tôi đưa ra yêu cầu phù hợp với thực tế của trẻ trẻ ở mức  “chưa đạt” <br /> thì đọc thuộc bài thơ, câu chuyện, trẻ khá đọc thơ, kể chuyện theo tranh, mô  <br /> hình, trẻ tốt đóng kịch, kể chuyện sáng tạo. Những trẻ không kể được thì cho <br /> trẻ kể từng đoạn, cho trẻ kể chuyện theo ý tưởng của trẻ , giáo viên là người <br /> khơi gợi, giúp đỡ trẻ. Khi trẻ phát âm sai thì cô sửa sai cho trẻ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br /> <br /> 19                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Hình ảnh trẻ đọc thơ theo tranh và mô hình<br /> <br /> Trong hoạt động có chủ  đích tôi lồng ghép tăng cường tiếng Việt cho <br /> trẻ dân tộc thiểu số để rèn kỹ năng phát âm cho cả lớp và những trẻ còn yếu. <br /> Chú  ý lồng ghép tích hợp nhẹ  nhàng, không gây nhàm chán cho trẻ. Mời  <br /> những trẻ chưa đạt phát âm lại từ cần tăng cường<br /> <br /> Ví dụ: Câu chuyện “Mây đen, mây trắng” để  tăng cường từ  mây đen, <br /> mây trắng cho trẻ  khi trẻ  kể  chuyện theo tranh minh họa có hình  ảnh trực <br /> quan mây đen, mây trắng tôi sẽ chỉ trực tiếp vào tranh cho trẻ đọc. Cho cả lớp  <br /> cùng phát âm, gọi một số  trẻ  phát âm ngọng, mất dấu phát âm lại. Trẻ  vừa <br /> phát triển vốn từ, vừa nhận biết hình dạng, màu sắc về mây đen, mây trắng.<br /> <br /> Sử  dụng trò chơi gây hứng thú  cho trẻ  nhằm củng cố  bài thơ, câu <br /> chuyện với nhiều trò chơi khác nhau mang tính học bằng chơi, chơi mà học<br /> <br /> Ví dụ: Tiết thơ “Bé và mẹ” thì tôi sẽ tổ chức cho trẻ chơi trò “Ai nhanh <br /> hơn” cho 3 tổ  thi đua vượt qua chướng ngại vật và sắp xếp tranh đúng nội <br /> dung bài thơ, tiết truyện “Gấu con chia quà” tôi sẽ  tổ  chức cho trẻ trò chơi <br /> bật qua vòng và mua hoa quả cho gấu mẹ. Cho 3 đội thi đua đội nào thắng sẽ <br /> nhận được một phần quà nho nhỏ<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br /> Hình ảnh trẻ chơi trò chơi<br /> <br /> * Biện pháp 4: Lồng ghép qua các hoạt động khác<br /> 20                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Theo yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non hiện nay, việc tổ  chức cho <br /> trẻ dân tộc thiểu số làm quen với tác phẩm văn học cần phải lồng ghép cùng <br /> với các hoạt động khác để  mang lại hiệu quả  cao, tổ  chức theo hướng lồng  <br /> ghép tích hợp nhằm kích thích tính tích cực và chủ động sáng tạo của trẻ. <br /> <br /> Hoạt động ngoài trời, tôi  ổn định trẻ  bằng những bài thơ, bài hát. Tổ <br /> chức cho trẻ chơi những trò chơi dân gian có chứa những bài đồng dao, hò, vè <br /> như trò chơi: nu na nu nống, kéo cưa lừa xẻ, dung dăng dung dẻ....<br /> <br /> Lồng ghép môn khám phá khoa học: Môi trường xung quanh trẻ phong <br /> phú và đa dạng, ví dụ  khi cho trẻ   “tìm hiểu về  một số  một số  phương tiện  <br /> giao thông”  tôi sử dụng những câu đố về các loại phương tiện giao thông: “ <br /> Mình đỏ  như  lửa. Bụng chứa, nước đầy.Tôi chạy như  bay. Hét vang đường <br /> phố” Qua đó trẻ  vừa phát triển về mặt nhận thức và phát triển về  mặt ngôn <br /> ngữ.<br /> <br /> Lồng ghép môn giáo dục âm nhạc, hoạt động tạo hình: Tôi thường chọn  <br /> những bài thơ, câu chuyện ngắn phù hợp với nội dung bài hát để dẫn dắt vào  <br /> bài tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động. Ví dụ như khi cho trẻ hát <br /> theo nhạc bài hát “cho tôi đi làm mưa với” tôi sẽ dẫn dắt vào bài bằng bài thơ <br /> “mưa”. Ở hoạt động tạo hình “Vẽ hoa mùa xuân”  thì tôi cũng sẽ dẫn dắt bàng <br /> câu đố “ Hoa gì nhỏ nhỏ. Cánh màu hồng tươi. Hễ thấy hoa cười. Đúng là tết <br /> đến”.<br /> <br /> Hoạt động góc : Góc phân vai tôi cho trẻ  đóng kịch một tác phẩm văn <br /> học ví dụ  như  truyện “ Gấu con chia quà” chủ  đề  gia đình cho trẻ  đóng vai <br /> gấu mẹ, gấu con.Tôi hướng dẫn trẻ  biết nhập vai chơi, thể  hiện được nội <br /> dung  ở  góc chơi của mình lời lẽ  của gấu mẹ  phải như  thế  nào? Phải điềm  <br /> đảm từ tốn, gấu con phải ngoan ngoãn biết nghe lời mẹ, biết đi mua hàng và <br /> chia quà cho các bạn như  thế  nào cho đúng...  trẻ  biết liên kết các góc chơi <br /> với nhau. <br /> 21                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Góc nghệ  thuật, tổ  chức hướng dẫn cho trẻ  nặn, vẽ, cắt , xé, dán, tô <br /> màu các nhân vật trong tác phẩm: gấu mẹ, gấu con. Múa hát đọc thơ, kể <br /> chuyện về  những bài hát những bài hát về  chủ  đề, ca ngợi về  tình cảm: <br /> “cháu yêu bà” “cả nhà thương nhau” “ Lấy tăm cho bà” “ Quạt nan”<br /> Góc xây dựng tôi tổ chức cho trẻ xây dựng ngôi nhà của gấu<br /> Góc thư viện ­ học tập, cho trẻ xem tranh  ảnh về câu truyện, hình ảnh <br /> các nhân vật truyện, lô tô về theo chủ đề<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh : Bé xem tranh truyện<br /> <br /> Trong giờ  ăn, tôi nói về  tên món ăn, dinh dưỡng trong món ăn, cho trẻ <br /> đọc tên các món ăn. Trước khi cho trẻ ăn tôi sẽ đọc câu đố  về rau củ quả đố <br /> trẻ  như  “ Củ  gì nho nhỏ. Con thỏ  thích ăn?”  Cho trẻ  trả  lời và nói về  tác <br /> dụng khi ăn củ  cà rốt. Giờ  ngủ, trước khi trẻ  ngủ  tôi có thể  kể  chuyện cho <br /> trẻ  nghe hoặc hát những bài hát ru mang âm hưởng nhẹ  nhàng đưa trẻ  vào <br /> giấc ngủ.<br /> <br /> Tổ chức lễ hội thì tôi lồng ghép cho trẻ đóng kịch, đọc thơ, hát, chơi các <br /> trò chơi dân gian...Và cho trẻ  phát biểu lại cảm nghĩ của trẻ  đối với ngày lễ <br /> hội đó<br /> <br /> <br /> 22                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Mọi hoạt động trong ngày của trẻ  đều được lồng ghép các tác phẩm <br /> văn học, mọi lúc mọi nơi trẻ dân tộc thiểu số đều được thể  hiện bằng ngôn <br /> ngữ Tiếng Việt sẽ giúp vốn từ trẻ càng được mở rộng và phong phú hơn, trẻ <br /> dần hòa nhập mình vào ngôn ngữ  tiếng Việt. Trẻ  nói rõ ràng, rành mạch, <br /> không nói ngọng, phát âm không thiếu dấu, không nói tắt, nói   đầy đủ  câu. <br /> Trẻ  mạnh dạn và tự  tin hơn khi giao tiếp, chơi nhóm và tham gia các hoạt <br /> động làm quen với tác phẩm văn học và cũng như các hoạt động khác<br /> <br /> * Biện pháp 5: Công tác phối hợp, tuyên truyền với phụ huynh<br /> <br /> Ở  lớp trẻ  được làm quen tác phẩm văn học qua nhiều hoạt động và <br /> hình thức khác nhau. Tuy nhiên ở lứa tuổi này trẻ dễ nhớ, nhanh quên tư duy <br /> trực quan hình ảnh là chủ yếu cho nên các kiến thức, kỹ năng mà trẻ thu nhận  <br /> được cũng cần phải được ôn luyện tại nhà. Vì vậy để  trẻ  được học tốt cần  <br /> có sự  phối hợp chặt chẽ  giữa giáo viên và phụ  huynh. Để  tuyên truyền với  <br /> phụ huynh đạt hiệu quả tốt, tôi đã tiến hành các bước như sau:<br /> <br /> Tôi thường xuyên, trao đổi với phụ huynh về kết quả học tập và tình hình <br /> học tập, các hoạt động  của trẻ trên lớp để về nhà phụ huynh cho trẻ ôn luyện  <br /> thêm bằng cách hỏi trẻ như: Hôm nay trên lớp các con học bài thơ gì? Chơi gì?.. <br /> và cho con em mình kể lại những hoạt động trẻ làm trên lớp, và ôn luyện lại bài <br /> cũ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  <br /> 23                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với bài thơ “ Rong và cá” ở lớp, thì tôi trao  <br /> đổi với phụ  huynh là hôm nay trên lớp bé được học bài thơ  đó và gợi ý cho  <br /> phụ huynh cho trẻ về nhà đọc lại cho cả nhà nghe.<br /> <br /> Tuyền truyền với phụ huynh khi  ở nhà thì thường xuyên trao đổi thông <br /> tin và giao tiếp với trẻ bằng tiếng Việt. Và giải thích cho trẻ từ này tiếng ê đê  <br /> là nói như thế này nhưng tiếng Việt là nói một cách khác. Như vậy trẻ sẽ học <br /> tiếng Việt qua từng ngày. Hay là phụ  huynh có thể  phiên âm những bài thơ, <br /> câu chuyện ra tiếng Việt cho trẻ đọc.<br /> <br /> Trên lớp có một bảng tuyên truyền treo  ở  nơi dễ  thấy nhất thường <br /> thường là cửa ra vào lớp. Bảng tuyên truyền ghi đầy đủ  nội dung học trong  <br /> tuần, theo dõi sức khỏe từng giai đoạn.  Ở  góc tuyên truyền phụ  huynh theo <br /> dõi các hoạt động trên lớp để có thể ôn luyện thêm cho trẻ ở nhà.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trong cuộc họp phụ  huynh đầu năm giới thiệu các loại sách phù hợp <br /> với trẻ  4­ 5 tuổi  tới phụ  huynh để  phụ  huynh có thể  dễ  dàng tìm mua. Giờ <br /> đón trẻ và trả trẻ trao đổi một số  tồn tại của trẻ: cách phát âm, kỹ năng giao <br /> tiếp… để  phụ  huynh nắm được. Từ  đó phụ  huynh kết hợp với giáo viên để <br /> hướng dẫn, giúp đỡ trẻ.<br /> <br /> <br /> 24                        Người thực hiện: Phạm Thị Hải Yến<br /> Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ dân tộc thiểu số thông qua hoạt động làm quen với  <br /> tác phẩm văn học tại lớp Chồi 3 trường MN Cư Pang<br /> <br /> Mời phụ huynh tham dự một số tiết dạy mẫu, chuyên đề và có sự  giúp <br /> đỡ  hỗ  trợ  phụ  huynh.Tổ  chức các hội thi có sự  tham dự  của các bậc phụ <br /> huynh như: Bé yêu thơ, bé đóng kịch... do lớp tổ chức. Từ đó phụ huynh sẽ có <br /> những hiểu biết, khái niệm sơ đẳng về hoạt động mà con em mình được học <br /> tập trên lớp. Và họ  cũng thấy vui vẻ  và phấn khỏi khi con em mình được <br /> tham gia các hoạt động thú vị trên lớp. <br /> Sự  quan  tâm  của  cô giáo  đối với học trò và  kết hợp chặt chẽ  nhà <br /> trường, giáo viên với phụ huynh từ đó họ nhận thấy tầm quan trọng của tiếng <br /> Việt. Đó cũng là đóng góp một phần không nhỏ  từ  phía gia đình đến sự  phát <br /> triển ngôn ngữ của trẻ<br /> c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp<br /> Các biện pháp nêu trong đề tài đều có mối quan hệ mật thiết với nhau,  <br /> nó hổ  trợ  cho nhau, tạo thành một chuỗi thống nhất, nhăm đan xen cac nôi<br /> ̀ ́ ̣ <br /> ̣ ơi nhau đê đi đên môt thê thông nhât. Tim ra cac giai phap hi<br /> dung lai v ́ ̉ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̉ ́ ệu quả <br /> nhưng vân đam bao đ<br /> ̃ ̉ ̉ ược tinh chinh xac, khoa h<br /> ́ ́ ́ ọc giưa cac giai phap va biên<br /> ̃ ́ ̉ ́ ̀ ̣  <br /> phap.<br /> ́<br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm <br /> vi và hiệu quả ứng dụng<br /> <br /> Qua một thời gian tôi sử dụng các biện pháp trên áp dụng cho các cháu  <br /> ở  lớp chồi 3, tôi thấy có sự  chuyển biến một cách rõ rệt và kết quả  có sự <br /> chênh lệch giữa tỉ  lệ  trước khi thực hiện đề  tài và sau khi thực hiện đề  tài  <br /> như sau:<br /> Trước khi áp dụng đề  Sau khi áp dụng <br /> tài đề tài<br /> Nội dung <br /> Trẻ  Ghi chú<br /> khảo sát trẻ chưa  Số trẻ <br /> Số trẻ đạt ch