SKKN: Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 trong mô hình trường học mới VNEN

Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> I. MỞ ĐẦU<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> Tôi rất tâm đắc một câu nói: “Nhà giáo không phải là người nhồi nhét kiến <br /> thức   mà   đó   là   công   việc   của   người   khơi   dậy   ngọn   lửa   tâm   hồn”   (Uyliam <br /> Batơdit). “Ngọn lửa tâm hồn” ở đây chính là niềm đam mê học tập, sự thích thú <br /> tìm tòi kiến thức, sự  hăng say, tích cực khi được đến trường. Hiểu được điều  <br /> này, tôi nhận thấy vai trò của bản thân là rất quan trong việc truyền niềm đam  <br /> mê hứng thú học tập cho học sinh.<br /> Năm học 2014 – 2015 là năm thứ  4 trường tôi thực hiện dạy và học theo <br /> Mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN). Cũng như hầu hết các thầy cô giáo  <br /> khác, trong những năm học qua tôi luôn trăn trở, tìm tòi, từng bước hoàn thiện <br /> các phương pháp dạy học hiệu quả nhất. Phương pháp giảng dạy phù hợp sẽ là  <br /> con đường giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả, phát huy trí lực <br /> của người học, mỗi môn học đều phải có một phương pháp giảng dạy phù hợp  <br /> và phải không ngừng đổi mới, hoàn thiện và đây cũng chính là một trong những <br /> yếu tố, động lực không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học <br /> sinh hiện nay.<br /> ̣ ̣<br />         Măt khac, hiên nay ph<br /> ́ ương phap day hoc truyên thông “Th<br /> ́ ̣ ̣ ̀ ́ ầy đọc – Trò <br /> ̣ ̣ ́ ưng đ<br /> chép” thu đông không đap  ́ ược lôi t<br /> ́ ư  duy sang tao, năng đông va tich c<br /> ́ ̣ ̣ ̀ ́ ực  <br /> ̉ ̣<br /> cua hoc sinh. Dù có bắt học sinh ngồi ngay ngắn nhưng nếu không thích thú, các  <br /> em không thể học tốt được. Nhiệm vụ đặt ra cho giáo viên lúc này không phải là <br /> sẽ giảng bài như thế nào cho hay, truyền đạt kiến thức như thế nào cho học sinh  <br /> hiểu nhanh nhất. Mà nhiệm vụ quan trọng của giáo viên lúc này sẽ là hướng dẫn  <br /> học sinh như  thế  nào để  các em tự  khám phá, chiếm lĩnh kiến thức hiệu quả <br /> nhất. Làm sao khơi dậy được hứng thú, đam mê trong học tập cho các em. Để <br /> mỗi tiết học diễn ra thực sự nhẹ nhàng, sinh động. Học sinh tiếp thu kiến thức  <br /> một cách tự nhiên, không ép buộc nặng nề.<br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 1           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> Xuất phát từ yêu cầu thực tế đó, tôi nhận thấy cần phải nghiên cứu đưa ra  <br /> những biện pháp cần thiết để tạo hứng thú học tập cho học sinh, giúp học sinh  <br /> tích cực, chủ  động hơn trong việc chiếm lĩnh kiến thức. Đó chính là lí do tôi <br /> chọn đề tài nghiên cứu là: Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực,  <br /> tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 trong mô hình trường học mới  <br /> VNEN.<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> a. Mục tiêu<br /> ­ Phát huy tính chủ động, tích cực tạo hứng thú học tập cho học sinh trong  <br /> quá trình học.<br /> ­ Hình thành một số kĩ năng cơ bản cho học sinh như: Tự học, giao tiếp và <br /> hợp tác, điều hành nhóm,…<br /> ­  Nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả  dạy học theo mô hình trường  <br /> học mới VNEN.<br /> b. Nhiệm vụ<br /> Để thực hiện được mục tiêu trên, tôi phải thực hiện các nhiệm vụ sau:<br /> ­ Tìm ra giải pháp để sử dụng hiệu quả các công cụ học tập trong mô hình <br /> trường học mới VNEN  nhằm tạo hứng thú cho học sinh.<br /> ­ Tìm ra các hình thức tổ  chức dạy học tích cực phù hợp với từng dạng  <br /> bài, với từng đối tượng học sinh của mình.<br /> ­ Tìm ra các cách làm để phát huy tính tự giác, tích cực cho học sinh trong <br /> quá trình học, phát huy vai trò của Hội đồng tự quản. <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> ­ Các biện pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học <br /> tập cho học sinh lớp 4 theo mô hình VNEN.<br /> 4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 2           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­ Giới hạn: Nghiên cứu các biện pháp dạy học để  phát huy tính tích cực, <br /> tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4.<br /> ­  Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 4D, trường Tiểu học Lý Tự  Trọng, <br /> năm học 2014 ­2015.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> Trong đề tài này tôi sử dụng linh hoạt các phương pháp sau:<br /> ­ Phương pháp nghiên cứu tài liệu<br /> ­ Phương pháp phân tích, tổng hợp<br /> ­ Phương pháp thực hành, thực nghiệm<br /> ­ Phương pháp so sánh đối chiếu.<br /> ­ Phương pháp quan sát<br /> II. NỘI DUNG<br /> 1. Cơ sở lí luận.<br /> Tại Hội nghị  Trung  ương VI – Khóa IX, Đảng ta nhấn mạnh: “Phải tập  <br /> trung vào nâng cao chất lượng và hiệu quả  giáo dục. Vì giáo dục tạo ra nguồn <br /> lực con người có chất lượng phát triển toàn diện mới đảm bảo cho mục tiêu <br /> công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.  <br /> Đảng ta cũng xác định: “Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển”.  <br /> Đi lên bằng giáo dục giờ đã trở  thành chân lí của thời đại. Trong hệ  thống giáo <br /> dục quốc dân, tiểu học là cấp học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì nó là cấp  <br /> học nền tảng cơ  bản nhất tác động đến toàn xã hội. Do vậy, quán triệt Nghị <br /> quyết Trung ương II của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ giáo dục và Đào <br /> tạo đã chỉ  thị  rõ nhiệm vụ  cụ  thể  cho các ngành học, cấp học. Với quan điểm  <br /> như trên, giáo dục nước ta đang trên bước đường đổi mới toàn diện và sâu sắc. <br /> Chính vì vậy, Mô hình trường học mới VNEN được đưa vào thí điểm dạy <br /> học trong một số trường tiểu học của cả nước. Mô hình trường học mới VNEN <br /> dựa trên kết quả  và thành tựu đổi mới Giáo dục Quốc tế. Vận dụng cách làm <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 3           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> của Giáo dục Colombia một cách sáng tạo, phù hợp với mục tiêu và đặc điểm <br /> của Giáo dục Việt Nam.<br /> Mô hình này đã tăng cường sự tương tác giữa giáo viên với học sinh, giữa  <br /> học sinh với học sinh. Tạo không khí học tập nhẹ  nhàng, thân thiện. Học sinh <br /> học không thụ  động mà bắt buộc phải trao đổi hợp tác với bạn bè, thầy cô, tự <br /> tìm tòi khám phá để chiếm lĩnh kiến thức mới trong quá trình học tập.<br /> 2. Thực trạng<br /> 2.1. Thuận lợi, khó khăn<br /> * Thuận lợi<br /> ­ Mô hình VNEN khi áp dụng tại trường tôi được rất nhiều sự  quan tâm, <br /> hỗ  trợ  của cộng đồng; sự  chỉ  đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường, của  <br /> Phòng giáo dục và đào tạo. Đặc biệt được sự quan tâm, ủng hộ của cha mẹ học <br /> sinh.<br /> ­ Trường Tiểu học Lý Tự Trọng là trường chuẩn quốc gia có các thiết bị, <br /> đồ dùng phục vụ cho dạy học tương đối đầy đủ, môi trường học tập thân thiện  <br /> với học sinh.<br /> ­ Đa số học sinh được nhà trường cũng như cha mẹ học sinh quan tâm tạo  <br /> mọi điều kiện thuận lợi nhất để  học tập tốt như  việc mua sắm sách vở, giấy <br /> bút, đồ dùng,… đầy đủ. Mặt khác, các em ngoan ngoãn, biết nghe lời thầy cô và <br /> biết giúp đỡ lẫn nhau trong học tập.<br /> ­ Đội ngũ giáo viên được chuẩn hóa, có trình độ chuyên môn, có năng lực.  <br /> Đa số giáo viên đều nhiệt tình, hăng say với công việc, có tinh thần trách nhiệm <br /> cao, luôn tìm tòi sáng tạo những cái hay, cái mới áp dụng vào dạy học để không <br /> ngừng nâng cao chất lượng dạy và học. <br /> ­ Sự phát triển mạnh mẽ của Công nghệ  thông tin tạo ra nhiều ứng dụng  <br /> tiện lợi để giáo viên áp dụng vào thực tế dạy học đem lại hiệu quả cao.<br /> * Khó khăn<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 4           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> Bên cạnh những thuận lợi trên, khi thực hiện đề  tài này tôi gặp phải một  <br /> số khó khăn như sau: <br /> ­ Về diện tích phòng học thiết kế theo chuẩn diện tích lớp học hiện hành  <br /> nên khi sắp sếp bàn ghế  theo mô hình VNEN thì không gian lớp học chật chội  <br /> chưa thoải mái để  học sinh và giáo viên di chuyển; chưa có không gian để  tổ <br /> chức các trò chơi vận động, trò chơi tập thể trong lớp học. <br /> ­ Đồ  dùng dạy học thì nhiều nhưng vẫn chưa đáp  ứng được nhu cầu sử <br /> dụng do nhiều đồ dùng không phù hợp với thực tế dạy học.<br /> ­ Vẫn còn thiếu một số  phòng học chức năng cho học sinh như phòng thí <br /> nghiệm, dụng cụ thí nghiệm dùng cho môn Khoa học, Tự nhiên xã hội…<br /> ­ Ngoài ra một số học sinh có hoàn cảnh gia đình kinh tế khó khăn, con em  <br /> đồng bào dân tộc thiểu số luôn thiếu sự quan tâm của gia đình tới việc học, mua <br /> sắm đồ dùng, sách vở chưa đầy đủ. Điều này cũng gây ra khó khăn cho giáo viên  <br /> và học sinh khi dạy và học.<br /> ­ Cuối cùng khó khăn lớn nhất tôi gặp phải đó là một số  học sinh có thái <br /> độ  học tập thờ   ơ, chưa tích cực. Nhiều em nhút nhát, chưa mạnh dạn khi tham <br /> gia các hoạt động học tập. <br /> 2. 2. Thành công, hạn chế<br /> * Thành công<br /> ­ Thời gian áp dụng mô hình VNEN vào trường tôi đã là năm thứ  4 nên <br /> giáo viên và học sinh đã tương đối thành thạo với cách dạy – cách học; Nhận <br /> thức của cha mẹ học sinh về hiệu quả của mô hình này cũng được nâng lên rõ <br /> rệt.<br /> ­ Nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, các hoạt <br /> động chuyên môn bổ ích nên giáo viên được chia sẻ, rút kinh nghiệm và học hỏi <br /> lẫn nhau. Từ đó có những hình thức, phương pháp dạy học mới được áp dụng có <br /> hiệu quả vào thực tế.<br /> * Hạn chế<br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 5           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­ Chất lượng giáo dục trong lớp không đồng đều, có những học sinh tiếp <br /> thu bài nhanh, có nhiều học sinh khả năng tư duy và khả năng tiếp thu chậm, đòi <br /> hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian cho những học sinh này, làm gián đoạn <br /> hoạt động của cả lớp. <br /> ­ Việc đầu tư  chuẩn bị  đồ  dùng dạy học, hay nghiên cứu tìm tòi những <br /> cách dạy hay thường mất nhiều thời gian công sức nên được ít giáo viên chú <br /> trọng quan tâm.<br /> 2. 3. Mặt mạnh, mặt yếu<br /> * Mặt mạnh<br /> ­ Mô hình VNEN phù hợp với khả năng nhận thức và kích thích được tâm <br /> lí ưa thích khám phá, tìm tòi của lứa tuổi học sinh tiểu học.<br /> ­ Mối quan hệ  gần gũi, trao đổi thông tin qua lại giữa thầy – trò, bạn – <br /> bạn giúp cho các hoạt động học diễn ra thoải mái, tự nhiên và nhẹ nhàng.<br /> ­ Học sinh được bày tỏ ý kiến của cá nhân, mạnh dạn trong giao tiếp. Từ <br /> đó, giúp giáo viên hiểu và nắm được những điểm mạnh, điểm yếu của từng học <br /> sinh để có biện pháp khắc phục kịp thời.<br /> ­ Mối quan hệ  giữa Học sinh – Nhà trường – Gia đình – Cộng đồng trở <br /> nên khăng khít hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> * Mặt yếu <br /> ­ Việc trang trí lớp học mất nhiều thời gian và công phu; một số  công cụ <br /> học tập chỉ mang tính hình thức, giáo viên – học sinh chưa sử dụng hết hiệu quả <br /> của những công cụ học tập đó.<br /> ­ Việc đầu tư rèn luyện kĩ năng cho Hội đồng tự quản của lớp, các nhóm <br /> trưởng mất nhiều công sức nên không phải giáo viên nào cũng chú trọng vào <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 6           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> việc này. Do vậy, Hội đồng tự quản của nhiều lớp vẫn chưa phát huy được vai <br /> trò và nhiệm vụ của mình, cho dù các em có tố chất.<br /> ­ Kĩ năng quản lí hoạt động học, giao nhiệm vụ  của giáo viên, Hội đồng  <br /> tự  quản không tốt sẽ  dẫn đến tình trạng học sinh ngồi chơi, không làm việc <br /> trong các tiết học.<br /> 2. 4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động gây ra thực trạng<br /> Bên cạnh những thuận lợi và thành công mà mô hình này mang lại vẫn còn <br /> tồn tại những hạn chế, yếu kém. Theo tôi là do những nguyên nhân cơ bản sau:<br /> * Về phía học sinh<br /> ­ Do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi nên các em còn ham chơi; một số em lại  <br /> quá nhút nhát, chưa dám thắc mắc với thầy cô giáo khi không hiểu bài.<br /> ­ Ý thức tự giác học tập của nhiều học sinh chưa cao:  Thờ  ơ với các giờ <br /> học trên lớp, không thực hiện các Hoạt động ứng dụng khi ở nhà.<br /> ­ Cảm thấy mặc cảm, tự ti khi hoàn thành chưa tốt các nhiệm vụ học tập,  <br /> lâu dần thành thói quen im lặng, không mạnh dạn khi hoạt động.<br /> * Về phía giáo viên<br />         ­ Một số giáo viên chưa xác định rõ tác dụng của công cụ lớp học, cho nên <br /> trong quá trình dạy học còn xem nhẹ cộng cụ lớp học. Dạy xong bài, xong chủ <br /> đề  là thôi, không dùng công cụ  lớp học để  cho học sinh củng cố  kiến thức và  <br /> thể hiện năng lực của mình.<br />         ­ Giáo viên chưa khai thác được vốn sống, vốn kinh nghiệm, vốn kiến  <br /> thức có sẵn của học sinh trong quá trình dạy học.<br /> ­  Vận dụng các phương pháp dạy học cũng như  hình thức dạy học chưa  <br /> phù hợp, chưa khơi dậy được tính tích cực, hứng thú học tập của học sinh với lí <br /> do nói ít hoặc không giảng bài thì học sinh không hiểu.<br />         ­ Một số giáo viên chưa đầu tư chuẩn bị bài chu đáo nên chưa nắm chắc <br /> những những yêu cầu kiến thức của từng bài dạy. Viêc dạy học còn dàn trải, <br /> còn nâng cao kiến thức một cách tùy tiện.<br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 7           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­ Một số giáo viên chưa thực sự chú ý đúng mức đến từng đối tượng học <br /> sinh nhất là học sinh tiếp thu bài chậm. Bên cạnh đó, chưa theo dõi sát sao và xử <br /> lý kịp thời các biểu hiện lười học của học sinh.<br /> ­ Một số giáo viên ngại chuẩn bị đồ dùng, thiết kế trò chơi khi dạy học vì <br /> vừa tốn kém vừa mất nhiều thời gian. <br /> * Về phía gia đình học sinh<br />   ­ Bên cạnh đó, một nguyên nhân không nhỏ  có  ảnh hưởng sự  tích cực,  <br /> hứng thú trong học tập cho học sinh là do một số  phụ huynh thiếu quan tâm sát  <br /> sao đến việc học của các con; chưa động viên, khuyến khích các con kịp thời.<br /> ­ Một số học sinh hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên thiếu sách vở, đồ  dùng <br /> phục vụ cho việc học. Nhiều học sinh cả bố mẹ đi làm ăn xa để mặc các em ở <br /> nhà với ông bà hoặc anh chị nên thiếu sự quan tâm yêu thương, các em thiếu tự <br /> tin, chán nản và học hành sa sút…<br /> * Nguyên nhân khác<br /> Thời gian học tập của học sinh Tiểu học tương đối nhiều 9 buổi/ tuần,  <br /> khối lượng nội dung kiến thức lớn với nhiều môn học nên thời gian vui chơi của <br /> các em không nhiều. Điều này làm cho các em cảm thấy việc học nặng nề  và <br /> mệt mỏi.<br /> Do một số  học sinh là người dân tộc thiểu số  nên vốn tiếng Việt chưa  <br /> thành thạo ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu và giao tiếp với bạn bè và thầy cô,  <br /> tạo ra tâm lí thiếu tự tin. Chính điều này cũng làm ảnh hưởng đến kết quả học  <br /> tập của học sinh.<br /> Trên đây là những nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng học sinh chưa  <br /> chủ động, tích cực khi tham gia các hoạt động học tập, việc học vẫn chưa phải  <br /> là niềm vui đối với các em như  câu khẩu hiệu:  “Mỗi ngày đến trường là một  <br /> ngày vui”.<br /> 2. 5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra<br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 8           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­ Địa bàn của trường đóng thuộc vùng nông thôn, nguồn thu nhập chủ yếu <br /> của người dân từ  nông nghiệp, một số  ít buôn bán nhỏ, đời sống kinh tế  vẫn <br /> trong tình trạng gặp nhiều khó khăn, trình độ  văn hóa, nhận thức của nhân dân <br /> không đồng đều, nhiều phụ  huynh vẫn chưa thực sự  chú trọng quan tâm đến  <br /> việc học của con cái.   <br />         ­ Đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học trong hệ thống giáo <br /> dục nói chung và giáo dục Tiểu học nói riêng. Đặc biệt, khi chúng ta tiến hành <br /> đổi mới chương trình và sách giáo khoa thì vấn đề  đổi mới phương pháp dạy <br /> học đã trở  thành một yêu cầu cấp thiết. Phong trào đổi mới phương pháp dạy <br /> học đã diễn ra rộng khắp trong ngành giáo dục toàn quốc. Tuy nhiên việc đổi <br /> mới phương pháp dạy học theo mô hình trường học mới đang thử nghiệm chưa <br /> được thực hiện một cách đồng bộ   ở  các trường học, cấp học, các vùng miền  <br /> trong cả nước. <br />         ­ Môi trường giáo dục nhà trường đảm bảo, dân chủ, thân thiện, đổi mới  <br /> các hoạt động giáo dục, đủ  các điều kiện cho việc triển khai chủ  trương thực  <br /> hiện việc làm đổi mới của nhà trường.<br />          ­ Nhà trường đã chỉ  đạo tốt công tác bồi dưỡng giáo viên theo hướng tự <br /> học, tự  bồi dưỡng, tự  làm đồ  dùng dạy học, chia sẻ  và học hỏi kinh nghiệm  <br /> đồng nghiệp qua sinh hoạt chuyên môn ở tổ, trường, cụm. Giáo viên hướng dẫn <br /> học sinh sử  dụng tài liệu Hướng dẫn học để  tự  học, tự  đánh giá; tổ  chức cho  <br /> học sinh hoạt động khám phá, phát hiện kiến thức, kĩ năng mới thông qua quá <br /> trình học tập mang tính hợp tác. Giáo viên chỉ hỗ trợ và hướng dẫn học sinh khi <br /> cần thiết.<br />         ­ Trong thực tế  vẫn còn có hiện tượng giáo viên chưa thực sự  đổi mới  <br /> phương pháp dạy học, họ  chỉ  cố  gắng để  học sinh ghi nhớ  bài học một cách <br /> máy móc, thậm chí áp đặt một cách cứng nhắc. Kiểu dạy học phổ  biến trong  <br /> nhiều môn học hiện nay vẫn là giáo viên truyền thụ những nội dung được trình <br /> bày trong sách giáo khoa, học sinh nghe và ghi nhớ một cách thụ động. <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 9           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br />         ­ Một số giáo viên còn lúng túng khi thực hiện dạy học theo phương pháp <br /> dạy học tích cực. Họ  chưa thấy hết tầm quan trọng của việc rèn cho học sinh <br /> phương pháp tự học và học theo nhóm. Vì vậy có những bài tập có liên quan đến <br /> kiến thức mới họ  còn làm thay cho học sinh vì họ  sợ  học sinh không hiểu bài.  <br /> Thói quen trước đây giáo viên giảng giải, thuyết trình vẫn còn. Với cách dạy  <br /> như trên không rèn được cho học sinh thói quen tự học và học theo nhóm, các em <br /> luôn có thói quen chờ  đợi, không tự  mình suy nghĩ, tìm tòi để  phát hiện ra kiến  <br /> thức mới.<br />         ­ Một số nhóm trưởng chưa mạnh dạn tự tin để lãnh đạo nhóm mình hoạt  <br /> động.<br /> Đầu năm học 2014 ­ 2015, tôi được giao nhiệm vụ chủ nhiệm lớp 4D gồm  <br /> 30 học sinh, trong đó có cả học sinh dân tộc thiểu số. Bước vào đầu năm học, tôi <br /> tiến hành khảo sát chất lượng để  phân loại đối tượng học sinh. Chất lượng  <br /> khảo sát đầu năm chính là cơ  sở  để  giáo viên có những tác động phù hợp trong  <br /> quá trình dạy học nhằm nâng cao chất lượng về sau.<br /> Kết quả khảo sát môn Toán và Tiếng Việt như sau: <br /> <br /> Tổng  Điểm dưới 5 Điểm 5, 6 Điểm 7, 8 Điểm 9, 10<br /> số HS SL % SL % SL % SL %<br /> 30 8 26.6 14 46.6 5 16.6 3 10.2<br />  <br /> Chất lượng khảo sát đầu năm rất thấp. Qua một thời gian hè vui chơi, các <br /> em phần nào đã quên đi kiến thức của lớp 3. Trước thực trạng này, tôi nhận <br /> thấy mình cần phải có những việc làm cụ thể để cải thiện chất lượng và nâng  <br /> cao ý thức học tập của học sinh. <br /> 3. Giải pháp, biện pháp<br /> 3. 1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br /> Tôi đưa ra các biện pháp nhằm thực hiện các mục tiêu cụ thể như sau: <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 10           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­ Đầu tư vào việc trang trí lớp học, sử dụng có hiệu quả các công cụ học <br /> tập nhằm tạo hứng thú cho học sinh trong các tiết dạy.<br /> ­ Phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự  quản và nhóm trưởng tạo ra môi <br /> trường học tập sôi nổi, thoải mái.<br /> ­  Đầu tư  nội  dung và hình thức cũng  như  phương  pháp dạy học  theo <br /> hướng tích cực trong các tiết dạy nhằm kích thích hứng thú học tập cho học <br /> sinh.<br /> <br /> <br /> 3. 2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp, giải pháp<br /> a. Sử dụng có hiệu quả các công cụ học tập nhằm phát huy tính chủ <br /> động, tích cực của học sinh<br /> Đầu năm học mỗi giáo viên dạy mô hình VNEN đều tiến hành trang trí lớp  <br /> học một cách công phu và tương đối đầy đủ  các công cụ  học tập trong lớp.  <br /> Nhưng phần lớn các công cụ  đó là để  “trang trí” chứ  chưa phát huy được hiệu  <br /> quả  trong quá trình dạy học. Tôi mạnh dạn nêu ra cách sử  dụng của mình đối <br /> với từng công cụ để mọi người tham khảo.<br /> Sau khi thành lập Hội đồng tự quản lớp học xong, tôi tiến hành tập huấn <br /> một buổi giới thiệu và hướng dẫn cách sử  dụng công cụ  lớp học cho mỗi học <br /> sinh đều hiểu: Trong mô hình trường học mới cần phải có công cụ  lớp học và  <br /> công cụ  lớp học là Góc học tập: Góc Tiếng Việt, Góc Toán, Góc Khoa học ­ <br /> Lịch sử  ­ Địa lí; Góc cộng đồng; Góc thư  viện; Góc thiên nhiên; Góc sinh nhật; <br /> Sơ đồ cộng đồng; Hộp thư bạn bè….<br /> ­ Hộp thư  bè bạn: Là chiếc cầu nối để  các em có thể  trao đổi thông tin <br /> về  học tập, về  những điều chưa biết, những dòng cảm xúc, suy nghĩ. Góc nhỏ <br /> ấy luôn là nơi tạo nên hiệu  ứng sôi nổi tới các em học sinh. Sau mỗi tiết học, <br /> những lá thư với dòng chữ còn hơi nguệch ngoạc nhưng chất chứa bao tình cảm <br /> sâu lắng, những mảnh giấy nhỏ bé, rồi cả hình vẽ  ngộ nghĩnh đáng yêu về  bạn  <br /> bè trong lớp được gửi vào những phong thư nhỏ. <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 11           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> Sau những tiết học hay buổi học, tôi lại cho các em viết suy nghĩ của mình  <br /> và bỏ vào hộp thư. Chính vì được chia sẻ mà các em thấy yêu thương nhau, hiểu <br /> nhau hơn. Cô cũng hiểu trò hơn.<br /> Hộp thư bè bạn còn được tôi sử dụng vào dạy bài văn viết thư. Sau các bài <br /> học về cách viết một bức thư. Tôi cho học sinh thực hành viết một bức thư nói <br /> về mơ ước của em với bạn thân của mình. Sau khi viết xong, tôi yêu cầu các em  <br /> bỏ  vào phong bì ghi tên bạn, tiếp đến bạn sẽ  lấy bức thư  đó đọc cho các bạn  <br /> trong lớp nghe. Các em rất thích thú với những hoạt động như thế. <br /> ­  Sơ   đồ   cộng   đồng:  Ngay   từ   đầu   năm   học,   khi   được   nhận   lớp   chủ <br /> nhiệm, tôi đã tìm hiểu về nơi ở của học sinh. Trong buổi sinh hoạt lớp đầu tiên, <br /> tôi cùng với học sinh bắt tay vào thiết kế sơ đồ. Chính các em tự tay làm những <br /> ngôi nhà của mình bằng giấy màu viết tên lên và dán vào sơ  đồ. Điều này tạo  <br /> cho các em một niềm hứng thú mới, đó là giới thiệu về vị trí của nhà mình, bạn  <br /> ở gần nhà mình cho cả lớp biết. <br /> Khi dạy những bài về địa phương, tôi lại có cơ  sở để hướng dẫn cho các <br /> em một cách cụ  thể  như  vị  trí của nhà sinh hoạt cộng đồng các thôn, nhà cộng <br /> đồng của Buôn Rung dựa trên sơ đồ đó. Hay khi trong lớp có bạn bị ốm, các em <br /> nhìn vào sơ  để  biết được vị  trí nhà của bạn để  đến động viên, thăm hỏi bạn. <br /> Chính điều này tạo ra mối liên kết giữa các thành viên trong lớp tôi trở nên khăng <br /> khít hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 12           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Sơ đồ cộng đồng lớp 4D­ Trường Tiểu học Lý Tự Trọng<br /> <br /> <br />  ­ Góc cộng đồng: Là nơi để  tôi và học sinh sưu tầm, giới thiệu về  văn <br /> hóa lịch sử  của địa phương, dân tộc, các tác phẩm thơ  ca hò vè, trò chơi dân  <br /> gian….Các sản phẩm của địa phương làm ra theo chủ điểm, mạch kiến thức của <br /> các môn học như hạt lúa, hạt cà phê, hạt tiêu, hay các nhạc cụ  đân tộc như  đàn <br /> Tơ –rưng, đàn đá, sáo trúc, …. Chính hoạt động này kích thích các em hứng thú <br /> tìm tòi, sưu tầm, giới thiệu và qua đó cũng sẽ giúp các em thêm yêu văn hóa, lịch  <br /> sử truyền thống một cách tự nhiên, bền vững.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 13           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Góc cộng đồng lớp 4D<br /> Ví dụ: Khi học bài “Tây Nguyên” – Môn Địa lí.  Tôi yêu cầu học sinh về <br /> sưu tầm các nông sản của địa phương mình có. Hôm sau mỗi học mang một loại  <br /> nông sản đến lớp như: đậu đen, đậu xanh, lạc, lúa, ngô, ca cao, cà phê, tiêu,  <br /> điều,… Thông qua hoạt động này, tôi nhận thấy ý thức của học sinh về  trách <br /> nhiệm của bản thân trong việc giới thiệu các sản phẩm của địa phương mình <br /> được nâng lên rõ rệt.<br /> Thông qua Góc cộng đồng, tôi lồng ghép những bài học liên quan đến  <br /> những nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, nhất là nền văn hóa của người đồng <br /> bào Ê – đê. Trong lớp tôi có học sinh người đồng bào Ê­ đê nên khi được giới <br /> thiệu về văn hóa của dân tộc mình các em rất tự hào và hãnh diện. Điều này làm <br /> tăng sự tự tin khi giao tiếp, khi học tập cho các em. <br /> ­ Góc thiên nhiên:  Hưởng  ứng phong trào “Xây dựng trường học thân <br /> thiện – Học sinh tích cực”. Mỗi lớp học theo Mô hình trường học mới VNEN  <br /> đều dành một góc nhỏ xây dựng Góc thiên nhiên trong lớp nhằm tạo môi trường  <br /> lớp học thân thiện hơn. Ngoài ra, Góc thiên nhiên còn rèn cho các em có kỹ năng  <br /> sống hằng ngày. Các em biết chăm sóc, bảo vệ  cây xanh, ích lợi của cây xanh. <br /> Góc thiên nhiên do chính các em tự  trồng vào các chậu nhựa, những cái chai lọ <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 14           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> vứt đi các em cắt và trồng cây phù hợp mang đến. Sản phẩm của các em do <br /> chính các em chăm sóc thì các em sẽ biết bảo quản và giữ gìn. Cũng chính từ góc  <br /> thiên nhiên sẽ vận dụng vào việc tìm hiểu một số kiến thức liên quan. <br /> Thông qua Góc thiên nhiên tôi vận dụng để  dạy những bài học liên quan  <br /> trong Môn Khoa học như bài Nước cần cho sự sống, Sự trao đổi chất của thực  <br /> vật,.. Có cây cối để  các em quan sát trực tiếp sẽ  giúp các em hứng thú hơn khi  <br /> học và thích tìm hiểu hơn khi hoạt động. Mặt khác, giáo dục cho các em ý thức  <br /> bảo vệ và chăm sóc những cây do chính tay mình mang đến trưng bày. <br /> <br /> <br /> <br /> <br />        ­ Thư  viện lớp học:   Là tủ  sách thân thi ệ n có sự  đóng góp củ a phụ <br /> huynh, học sinh, giáo viên, có sự  giúp đỡ  củ a nhà trườ ng và đị a phươ ng tạo  <br /> điề u kiệ n cho các em ham đọ c sách, mở  r ộng hi ểu bi ết, phát triển khả  năng  <br /> cho các em. Rèn kĩ năng sống có trách nhi ệm, có ý thức bảo qu ản tài sả n <br /> chung,   có   thói   quen   s ống   g ọn   gàng,   ngăn   nắp.   Ngoài   việ c   đọ c   sách   tăng <br /> thêm vốn tri th ức, h ọc sinh còn tham gia các hoạt độ ng giới thi ệ u quy ển <br /> sách c ủa em do giáo viên ph ụ  trách l ớp h ướ ng dẫn, giúp các em tự  tin h ơn,  <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 15           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> diễ n đạ t tố t h ơn.  Đây là mộ t trong nh ững kĩ năng số ng r ất cần thi ết cho <br /> họ c sinh sau này.  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Góc thư viện lớp 4D<br /> <br /> <br /> b. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ  chức dạy học theo hướng  <br /> tích cực<br /> Khác với cách dạy truyền thống “Thầy giảng – trò nghe”, phương pháp <br /> dạy học hiện tại là “Thầy hướng dẫn – Trò tự  tìm tòi khám phá để  chiếm lĩnh <br /> kiến thức”. Phương pháp mới này kích thích tính chủ động, khả năng tìm tòi, tư <br /> duy sáng tạo cho người học. Từ đó, giúp học sinh ghi nhớ kiến thức lâu hơn. Vai <br /> trò của người giáo viên phải là người hướng dẫn, định hướng, giúp đỡ  kịp thời  <br /> để các học sinh đi đúng mục tiêu, nội dung trọng tâm của bài học. Để thực hiện  <br /> tốt những biện pháp này tôi đã thực hiện những việc sau đây:<br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 16           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> * Đầu tư  lựa chọn nội dung phù hợp và tổ  chức tốt các hoạt động <br /> khởi động<br /> Để bắt đầu mỗi tiết học, tôi thường nghiên cứu kĩ nội dung bài học và lựa <br /> chọn một hình thức khởi động phù hợp. Hoạt động khởi động là cầu nối hướng  <br /> tâm thế  của các em vào hoạt động chính, tạo hứng thú cho các em khi bắt đầu <br /> tiết học. Thông qua trò chơi khởi động tạo ra tình huống có vấn đề để kích thích  <br /> sự tò mò cho học sinh. Tôi thường thiết kế hoạt động khởi động như sau:<br /> ­ Bước 1: Nghiên cứu nội dung tiết học<br /> ­ Bước 2: Lựa chọn nội dung và hình thức khởi động<br /> ­ Bước 3: Chuẩn bị đồ dùng cần thiết cho hoạt động<br /> ­ Bước 4: Tập huấn cho Hội đồng tự quản<br /> ­ Bước 5: Áp dụng vào tiết dạy<br /> Ví dụ: Khi dạy môn Khoa học, bài Tính chất của không khí,  tôi cho học <br /> sinh khởi động bằng hoạt động Thi bơm bóng, tôi chuẩn bị  bóng bay với nhiều <br /> hình dạng khác nhau, HĐTQ yêu cầu hai đội chơi trong thời gian 2 phút, đội nào <br /> bơm được nhiều bóng sẽ giành chiến thắng. Thông qua hoạt động khỏi động đó, <br /> tôi dẫn dắt để bước vào Hoạt động cơ bản.<br /> Sau khi được chơi, học sinh rất thoải mái, vui vẻ, vừa thắc mắc tại sao  <br /> bóng bay lại có nhiểu hình dạng như vậy? Để đi tìm câu trả lời, các em sẽ thích <br /> thú khi học bài.<br /> Khi dạy môn Đạo đức, bài Tôn trọng luật giao thông (Tiết 1), trước khi <br /> vào hoạt động chính, tôi cho cả lớp chơi trò chơi “Nhanh tay, nhanh mắt”. Tôi in  <br /> một số biển báo giao thông yêu cầu các đội chơi quan sát và trả  lời tên của các  <br /> biển báo giao thông đó. Các đội thi nhau trả lời, tạo ra không khí rất sôi nổi. Sau  <br /> khi chơi, tôi dẫn dắt để các em bước vào bài học mới. <br /> <br /> <br /> * Áp dụng trò chơi học tập vào các tiết học<br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 17           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> Trong quá trình dạy học, việc sử dụng trò chơi học tập có nhiều tác dụng <br /> như:<br />      ­ Giúp học sinh thay đổi loại hình hoạt động trong giờ  học, làm cho giờ <br /> học bớt căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu. Học sinh tiếp thu kiến thức  <br /> nhẹ nhàng, tạo hứng thú học tập.<br /> ­ Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể hiện mình.<br /> ­ Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng nổ, hoạt bát, kích  <br /> thích trí tưởng tượng, trí nhớ. Từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học tập cách xử <br /> lý thông minh trong những tình huống phức tạp, tăng cường khả năng vận dụng  <br /> trong cuộc sống.<br /> Khi dạy học, tôi thường áp dụng trò chơi phần củng cố  cuối tiết học. <br /> Cuối mỗi tiết học, thay vì hỏi lại kiến thức tôi thường biến hoạt động củng cố <br /> thành một số trò chơi bổ ích, vừa khắc sâu kiến thức cho các em vừa tạo không <br /> khí học tập vui tươi, sôi nổi.Tôi thường sử dụng trò chơi như sau: <br /> + Ô chữ kì diệu: Trò chơi này có thể áp dụng cho nhiều môn học như Lịch <br /> sử ­ Địa lí, Khoa học, Tiếng Việt ,…. <br /> + Ong tìm chữ: Áp dụng khi dạy môn Tiếng Việt<br /> + Ai nhanh – Ai đúng: Trò chơi này áp dụng được với nhiều môn học;  ở <br /> những bài cụ  thể, tôi thay đổi nội dung của câu hỏi còn giữ  nguyên hình thức <br /> chơi.<br />  Ví dụ: Khi dạy bài Không khí gồm những thành phần nào? Chúng có vai  <br /> trò gì đối với sự cháy và sự sống ?  (Khoa học 4), tôi sẽ sử dụng trò chơi  Ô chữ  <br /> kì diệu, tôi tiến hành thiết kế ô chữ theo các bước cơ bản như sau: <br /> ­ Bước 1: Chuẩn bị nội dung câu hỏi, tương ứng với nó là số  hàng ngang <br /> ghi câu trả lời.<br /> ­ Bước 2: Tiến hành làm ô chữ.<br /> ­ Bước 3: Hướng dẫn cách điều hành các bạn chơi trò chơi cho HĐTQ.<br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 18           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­ Bước 4: Áp dụng trò chơi vào cuối tiết học.<br /> <br /> <br />  K H Í Ô X I<br />  C H Ế T<br />  Ô N H I Ê M<br />  N I T Ơ<br />  T R O G S Ạ C H<br />  K H Í N T Ơ<br />  T H O Á N G<br />  C A C B Ô N Í C<br /> <br /> + Hàng 1: (6 ô chữ) Trong không khí, khí gì duy trì sự cháy ? ( khí ô –xi)<br /> + Hàng 2: (6 ô chữ) Nếu không được cung cấp không khí thì thực vật động  <br /> vật sẽ như thế nào ? (chết)<br /> + Hàng 3: Trong không khí có nhiều bụi bẩn, vi khuẩn ta nói không khí bị <br /> gì? (ô nhiễm)<br /> + Hàng 4: Trong các thành phần của không khí, khí nào chiếm nhiều nhất?  <br /> (ni –tơ)<br /> + Hàng 5: Để cơ  thể khỏe mạnh, chúng ta cần giữ gìn bầu không khí nơi  <br /> mình ở như thế nào ? (trong sạch)<br /> +……<br /> +  Hàng dọc: Từ “không khí”<br /> Ô chữ trên đã khái quát những kiến thức cơ bản của toàn bài, giúp học sinh <br /> ghi nhớ lâu hơn.<br /> c. Chuẩn bị  đầy đủ  đồ  dùng, dụng cụ  thí nghiệm, vật thật kết hợp  <br /> sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học<br /> Trong một tiết học muốn gây được sự  thích thú cho học sinh thì việc <br /> chuẩn bị kĩ về đồ dùng dạy học rất quan trọng.<br /> Giáo viên chuẩn bị  đồ  dùng dạy học kĩ thì chúng ta sẽ  khai thác được  <br /> trọng tâm của bài. Trong một giờ học giáo viên cần chuẩn bị  đồ  dùng dạy học <br /> cho từng   môn đảm bảo yêu cầu đẹp, đúng trọng tâm của từng bài để  sát với <br /> thực tế  và phong phú hơn. Dạy trên những gì học sinh nhìn thấy như  hình vẽ, <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 19           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> tranh  ảnh cả  lời nói diễn cảm có hình  ảnh có tính trực quan. Sử  dụng đồ  dùng <br /> dạy học giúp học sinh lĩnh hội tri thức nhanh cụ thể. Ngoài ra còn tác động đến <br /> xúc cảm của học sinh bằng việc sử dụng đồ  dùng dạy học giáo viên cung cấp  <br /> kiến thức từ khái quát đến chi tiết, tạo cảm hứng để học sinh suy nghĩ tìm tòi ý  <br /> tưởng mới của bài.<br /> Để  phát huy tối đa hiệu quả  của đồ  dùng dạy học giáo viên cần nghiên <br /> cứu mục tiêu của bài để chuẩn bị đồ  dùng dạy học đảm bảo rõ nội dung, tránh  <br /> trùng lặp. Sử  dụng đồ  dùng dạy học đúng lúc đúng chỗ, không lạm dụng. Kết <br /> hợp nhịp nhàng giữa lời giảng và động tác chỉ  đồ  dùng dạy học phải rõ ràng,  <br /> mạch lạc để cho việc lĩnh hội của học sinh được đồng thời bằng cả thị và thính <br /> giác.<br /> Mỗi bài học khác nhau thì yêu cầu về đồ dùng dạy học là khác nhau vì thế <br /> việc lựa chọn đồ  dùng dạy học phù hợp với mục tiêu của từng tiết học là rất  <br /> quan trọng.<br /> Đối với môn Lịch sử  & Địa lí, giáo viên thường phải hướng dẫn, mô tả,  <br /> hay giải thích dài dòng nhưng học sinh vẫn chưa nắm được nội dung bài học. <br /> Khi dạy môn Lịch sử  & Địa lí, tôi thường dùng bản đồ, lược đồ  cho học sinh <br /> quan sát, khi được quan sát qua lược đồ, bản đồ, các em dễ hình dung ra vị trí địa <br /> lí của các vùng, các thành phố; hay nắm được diễn biến của từng trận đánh.<br /> Đối với các môn như  Khoa học tôi luôn tận dụng tối đa hiệu quả  mà đồ <br /> dùng mang lại. Khi dạy môn Khoa học cần có vật thật để  học sinh quan sát, đó <br /> chính là sự minh họa sinh động và gần gũi nhất cho bài dạy. Ngoài ra, giáo viên <br /> cũng cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ thí nghiệm. Thông qua hoạt động thí nghiệm, <br /> học sinh được làm, được chứng kiến từ đó các em sẽ nắm kiến thức nhanh hơn  <br /> và sâu hơn.<br /> Ví dụ: Khi dạy bài Gió, bão (Khoa học 4), tôi mượn hộp đối lưu trên thư <br /> viện, sau đó tập huấn cho các nhóm trưởng cách tiến hành thí nghiệm, cách giải  <br /> thích cho các bạn hiện tượng xẩy ra. Khi đến tiết dạy, các nhóm trưởng tiến <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 20           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> hành làm thí nghiệm cho các bạn theo dõi và yêu cầu các bạn giải thích: Tại sao <br /> có gió? Các thành viên trong nhóm sẽ  thay nhau trả  lời và bổ  sung cho nhau để <br /> hoàn thiện những câu hỏi liên quan đến nội dung bài học. <br /> Thông qua thí nghiệm, học sinh được trải nghiệm thực tế, được quan sát <br /> tận mắt, được nghe các bạn giải thích. Các em sẽ  thấy rất thích thú và thoải  <br /> mái, mặt khác các em sẽ ghi nhớ rất lâu những kiến thức các em mới chiếm lĩnh <br /> được. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 21           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br /> Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Học sinh làm thí nghiệm Những vật nào dẫn nhiệt tốt ? Những vật nào <br /> dẫn nhiệt kém? <br /> * Đổi mới về cách kiểm tra, đánh giá học sinh<br /> Nắm vững tinh thần đổi mới về đánh giá học sinh, giáo viên cần thực hiện <br /> tốt Thông tư 30 của Bộ giáo dục và đào tạo. Đánh giá kết quả học tập của học  <br /> sinh không chỉ có giáo viên mà cả học sinh và phụ huynh cùng tham gia đánh giá.<br /> Các hình thức đánh giá mà tôi thường áp dụng để  kích thích tính tích cực  <br /> cho học sinh là:<br /> ­ Đánh giá bằng lời trực tiếp: Luôn động viên khích lệ  học sinh kịp thời,  <br /> không dùng những lời lẽ  chê bai, hay trách móc khi các em chưa hoàn thành  <br /> nhiệm vụ. Đánh giá dựa trên sự  tiến bộ  của từng học sinh, không so sánh học  <br /> sinh này với học sinh khác. <br /> ­ Phỏng vấn nhanh: Sau mỗi hoạt động, để kiểm tra xem học sinh đã nắm <br /> được kiến thức chưa, tôi sẽ phỏng vấn một số em bằng những câu hỏi ngắn liên <br /> quan đến nội dung bài. <br /> ­ Đánh giá bằng cách ghi lời nhận xét vào vở, sản phẩm của học sinh: <br /> Ví dụ: + Khi học sinh hoàn thành tốt bài tập, tôi nhận xét như  sau: “Hiểu <br /> và làm đúng bài tập, trình bày rõ ràng, em thật đáng khen !”<br /> + Khi học sinh hoàn thành bài tập nhưng trình bày chưa đẹp tôi có <br /> thể nhận xét: “Em làm đúng bài tập, nhưng em nên trình bày sạch sẽ và cẩn thận  <br /> hơn”<br /> + Khi học sinh chưa hoàn thành bài tập, hoặc làm sai nhiều, có thể <br /> nhận xét: “Em chưa hoàn thành bài, em cần cố gắng nhiều hơn nữa”… <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 22           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> ­  Học sinh đánh giá: Khi giảng dạy, giáo viên cần tạo điều kiện cho học <br /> sinh đánh giá lẫn nhau và tự đánh giá bản thân mình. Điều này tạo ra môi trường <br /> học tập lành mạnh, tạo điều kiện để các em chia sẻ suy nghĩ của mình.<br /> ­ Phụ  huynh đánh giá: Cha mẹ  học sinh có quyền tham gia đánh giá quá <br /> trình học tập của con mình. Từ  đó có thể  nắm được những điểm mạnh, điểm <br /> yếu của con và có cách quan tâm con đúng cách. <br /> Trong quá trình dạy, tôi luôn kiểm tra, theo dõi, giám sát tiến trình hoạt động, kết <br /> quả của các hoạt động của từng học sinh để có sự  động viên khuyến khích hay <br /> giúp đỡ kịp thời. <br /> d.  Phát huy tốt vai trò của Hội đồng tự quản lớp<br /> * Phát huy vai trò của một nhóm trưởng<br />         Học theo mô hình trường học mới VNEN, bàn ghế sẽ được sắp xếp cho  <br /> học sinh ngồi đối diện nhau. Học sinh tự thảo luận, tự tìm vướng mắc và tự đưa  <br /> ra phương án giải quyết. <br />         Ưu điểm của phương pháp học nhóm được phát huy rất rõ nét trong học  <br /> nhóm theo mô hình trường học mới, tất cả học sinh trong nhóm đều được luân <br /> phiên nhau làm nhóm trưởng, hướng dẫn các bạn trong nhóm để  điều hành các <br /> hoạt động do giáo viên yêu cầu và không có một bất cứ học sinh nào ngoài cuộc,  <br /> không một học sinh nào ngồi chơi. Tuy nhiên, để  tiết học dạy theo mô hình <br /> trường học mới thành công hay không thì phụ  thuộc rất nhiều vào các nhóm <br /> trưởng. Và công việc chính của nhóm trưởng đó là thay giáo viên điều hành các  <br /> bạn hoạt động nhóm. Xác định được mục tiêu của hoạt động nhóm. Phân công <br /> nhiệm vụ  cho công bằng, phù hợp với năng lực cho các thành viên trong nhóm <br /> của   mình   phụ   trách.<br />         Một điều quan trọng nữa đó là nhóm trưởng phải biết tự mình làm thế nào <br /> để  huy động được sự  tham gia của mọi thành viên vào giải quyết nhiệm vụ <br /> nhóm và phải tạo ra những tương tác đa chiều giữa các thành viên trong nhóm. <br /> Hướng dẫn các bạn biết cách tìm kiếm hỗ  trợ  và giải quyết được một số  khó  <br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 23           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br /> khăn gặp phải. Biết quản lí và sử dụng thời gian hiệu quả, biết sử dụng và bảo <br /> quản tài liệu học tập. Biết tổ chức và quản lí công việc. Biết báo cáo hoạt động  <br /> khi đã hoàn thành nhiệm vụ và biết yêu cầu sự trợ giúp khi không tự giải quyết  <br /> được công việc.<br /> Vào cuối hoặc đầu mỗi buổi học giáo viên cần mời các nhóm trưởng ngồi <br /> lại tạo thành một nhóm và tập huấn thêm cho các em cách làm việc.<br /> Ví dụ:  Sau khi đã ghi xong đề bài nhóm trưởng điều khiển các bạn đọc mục  <br /> tiêu:<br />        +  Nhóm trưởng nói to đủ cho cả nhóm nghe: “ Mời các bạn đọc mục tiêu”<br />        +  Nhóm trưởng nói: Mình mời bạn A đọc mục tiêu thứ nhất.<br />  ­ Giáo viên chọn ra một số  học sinh học giỏi, nhanh nhẹn trong học tập  <br /> xếp cho các em này ngồi vào một nhóm để giáo viên huấn luyện khi học sinh đã <br /> biết việc và biết cách điều hành nhóm rồi thì chia các bạn này đến mỗi nhóm <br /> mỗi bạn làm nhóm trưởng các nhóm.<br /> ­ Đối với những nhóm còn yếu, nhóm trưởng làm việc còn lúng túng. Vì  <br /> vậy, người giáo viên phải là người “làm mẫu” và đóng vai trò là một nhóm <br /> trưởng chứ  không phải vai trò là một người giáo viên nhằm giúp các em nắm  <br /> được   các   bước.<br />         ­ Hoặc có thể cho nhóm làm tốt làm mẫu thảo luận một hoạt động nào đó <br /> và các nhóm còn lại chú ý để học tập theo. Giáo viên cũng không quên động viên,  <br /> tuyên dương kịp thời các nhóm làm tốt. <br />         ­ Một điều nữa cần phải lưu ý đó là vị trí đứng của giáo viên khi các nhóm <br /> thảo luận cũng hết sức quan trọng. Qua kinh nghiệm giảng dạy, tôi nhận thấy <br /> giáo viên nên bao quát lớp, vừa đánh giá đúng nhóm nào làm nhanh nhất, chậm  <br /> nhất, nhóm nào giơ  thẻ  hoàn thành lên trước hoặc nhóm nào chậm nhất, nhóm <br /> nào giơ thẻ cần cứu trợ, để từ đó giáo viên kịp thời đến kiểm tra hay giúp đỡ.<br /> * Rèn luyện các kĩ năng cần thiết cho  Hội đồng tự  quản thực hiện <br /> các nhiệm vụ<br /> Người thực hiện: Hoàng Thị Loan 24           Trường Tiểu học Lý Tự <br /> Trọng<br />  Một số kinh nghiệm dạy học phát huy tính tích cực, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 4 <br /> trong mô hình trường học mới VNEN <br /> <br />        Hướng dẫn kĩ năng cho Hội đồng tự  quản một số  kĩ năng giám sát, điều <br /> hành lớp hoạt động: <br /> ­ Kĩ năng giao nhiệm vụ: Hướng dẫn cho H