SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong môn Ngữ văn 6, 7 tại trường THCS Lê Đình Chinh

SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> I. Phần mở đầu <br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> <br /> Từ xưa đến nay, kỹ năng nói là một trong những kỹ năng vô cùng quan  <br /> trọng trong giao tiếp hàng ngày cũng như  khi thực thi công việc.   Ngôn ngữ  ­ <br /> tiếng nói đã góp phần quan trọng trong việc trao đổi thông tin, biểu hiện tình <br /> cảm, trạng thái tâm lý và là một yếu tố quan trọng trong biểu lộ văn hóa, tính <br /> cách con người. Vì thế,  việc rèn kĩ năng nói từ  xưa đã được ông cha ta chú <br /> trọng: <br /> <br /> “Lời nói chẳng mất tiền mua<br /> <br />   Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.<br /> <br />   Đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục kĩ năng nói lại được chú trọng  <br /> nhiều hơn.  Đòi hỏi người giáo viên hướng dẫn, giảng dạy sao cho học sinh  <br /> của mình có được kỹ  năng giao tiếp thật tốt.  Kĩ năng này chủ  yếu được rèn <br /> thông qua  môn Ngữ  văn. Hiện nay môn Ngữ  văn đã thực hiện theo phương  <br /> pháp dạy học theo hướng tích cực làm cho giờ  học sôi nổi hơn, giáo viên và <br /> học sinh thoải mái hơn so với trước đây. Đặc biệt là trong phân môn Tập làm <br /> văn rất coi trọng cả bốn kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết cho học sinh.  Qua bốn kỹ <br /> năng này hình thành năng lực cảm thụ, năng lực bộc lộ, biểu đạt tư tưởng, tình <br /> cảm bằng ngôn ngữ nói, viết tiếng Việt cho học sinh. Mặc dù vậy, hầu như kĩ <br /> năng nói, thuyết trình của học sinh còn rất hạn chế. Vì thế cứ đến tiết “Luyện <br /> nói” đa số học sinh cảm thấy rất lo lắng, băn khoăn, rụt rè, chỉ sợ mình bị thầy  <br /> cô giáo gọi lên trình bày trước lớp, thậm chí có học sinh không muốn học tiết <br /> đó. Một trong những nguyên nhân  là do phương pháp dạy của giáo viên chưa  <br /> hợp lý, các hình thức tổ  chức hoạt động học tập trên lớp trong giờ  luyện nói  <br /> _________________________________________________________________________ 1<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> chưa thu hút được sự đam mê của học sinh.  Mặt khác, trong quá trình dạy giáo <br /> viên hầu như  không lựa chọn nội dung luyện nói  để  thao giảng hoặc làm <br /> chuyên đề  vì học sinh không chủ  động, không tích cực thì giờ  dạy khó có thể <br /> đem lại hiệu quả.<br /> <br /> Trước thực tế ấy, tôi luôn băn khoăn, tìm tòi các biện pháp giáo dục học <br /> sinh để các em yêu thích tiết “Luyện nói” hơn, từ đó các em sẽ học tập tốt hơn,  <br /> đặc biệt là tự  tin, mạnh dạn trong khi giao tiếp cũng như  trong giờ  “Luyện <br /> nói”. Vì vậy, tôi mạnh dạn chọn đề  tài: “ Một vài kinh nghiệm phát huy năng <br /> lực nói của học sinh qua tiết  “Luyện nói” trong môn Ngữ  văn 6, 7 tại trường  <br /> THCS Lê Đình Chinh” để chia sẻ cùng đồng nghiệp.<br /> <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> <br /> a)  Mục tiêu<br /> <br /> ­ Nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của những tiết luyện nói đối  <br /> với học sinh lớp 6, 7. Nâng cao bốn kĩ năng cơ bản: nghe – nói ­ đọc ­ viết, đặc <br /> biệt là kĩ năng nói. <br /> <br /> ­ Giúp học sinh mạnh dạn, tự tin trong tiết luyện nói, nói có kết hợp với <br /> ánh mắt cử chỉ, thái độ, tình cảm.  <br /> <br /> ­ Phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong khi  <br /> luyện nói cũng như khi giao tiếp.<br /> <br /> ­  Tạo hứng thú cho các em trong tiết học cũng như sự yêu thích bộ môn  <br /> Ngữ văn.<br /> <br />  ­ Tạo không khí chan hòa, thoải mái vui tươi, cởi mở giữa thầy và trò, <br /> giữa trò với nhau.<br /> <br /> _________________________________________________________________________ 2<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> ­ Phát hiện được điểm yếu của học sinh, từ  đó giúp học sinh nhận ra <br /> khắc phục được những điểm yếu để viết tốt bài tập làm văn , .... Qua đó có thể <br /> rèn luyện cho học sinh khả năng thể  hiện, khả  năng giao tiếp của mình trong  <br /> nhà trường và ngoài xã hội;  giúp các em tự  tin, bản lĩnh trong khi giao tiếp; <br /> đồng thời góp phần nâng cao chất lượng bộ  môn Ngữ văn nói riêng cũng như <br /> chất lượng chung của toàn trường. <br /> <br /> b) Nhiệm vụ của đề tài<br /> <br /> ­ Nhìn nhận thực trạng dạy ­ học tiết   “Luyện nói”  để  từ  đó thấy rõ <br /> những nhược điểm cần khắc phục.<br /> <br /> ­ Trao đổi với đồng nghiệp về  mục tiêu, nguyên tắc, nội dung, trang  <br /> thiết bị  – cơ  sở  vật chất, … khi thực hiện tiết   “Luyện nói”  theo hướng đổi <br /> mới. <br /> <br /> ­ Giới thiệu tiết  “Luyện nói”  đã thực hiện theo hướng đổi mới nhằm <br /> trao đổi kinh nghiệm và làm cơ sở đánh giá tính khả thi của đề tài.<br /> <br /> ­ Sơ bộ đánh giá bước đầu những ưu, nhược điểm của đề tài qua phiếu  <br /> thăm dò ý kiến của học sinh.<br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> ­ Giải pháp nâng cao chất lượng tiết “Luyện nói”, phát huy năng lực nói  <br /> của học sinh trong môn Ngữ văn 6, 7.<br /> <br /> 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> Đề tài này được thực hiện trong phạm vi tìm hiểu các tiết "Luyện nói" <br /> của sách giáo khoa Ngữ Văn 6, 7 và áp dụng cho các em học sinh lớp 6A2, 7A2  <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 3<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> của trường THCS Lê Đình Chinh trong  năm học 2016 ­ 2017 và năm học 2017 ­  <br /> 2018.<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br /> <br /> ­ Phương pháp phân tích ­ tổng hợp tài liệu: Nghiên cứu các tài liệu về <br /> rèn kĩ năng nói trong môn Ngữ văn.<br /> <br /> b) Nhom ph<br /> ́ ương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> <br /> ­ Phương pháp điều tra: Nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh chưa <br /> mạnh dạn nói trước tập thể.<br /> <br /> ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục: Qua thực tế  giảng dạy <br /> bộ  môn Ngữ  văn  ở  các khối lớp đặc biệt là lớp 6ª2, 7ª2, từ  tình hình học tập <br /> của học sinh qua tiết “Luyện nói”.<br /> <br /> ­ Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.<br /> <br /> c) Phương pháp thống kê toán học<br /> <br /> Thống kê kết quả học tập của học sinh qua kiểm tra đánh giá.<br /> <br /> II. Phần nội dung <br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> <br /> Như chúng ta đã biết, giao tiếp là một hoạt động vô cùng quan trọng đời <br /> sống của mỗi người. Dù trong cuộc sống hay trong công việc giao tiếp đều là <br /> cầu nối giữa con người với con người giúp chúng ta hiểu nhau hơn.Vì thế giao  <br /> tiếp là điều kiện tồn tại của con người và xã hội. Chúng ta hãy thử  hình dung  <br /> xem xã hội sẽ như thế nào nếu mọi người tồn tại trong đó không có mối quan <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 4<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> hệ với nhau, mỗi cá nhân chỉ  biết mình mà không biết, không quan tâm, không <br /> có mối liên hệ  gì với những người xung quanh? Đó không phải là một xã hội <br /> mà chỉ  là một tập hợp rời rạc những cá nhân đơn lẻ. Mối quan hệ  chặt chẽ <br /> giữa con người với con người trong xã hội còn là điều kiện để  xã hội phát <br /> triển. Bởi vậy, dạy học theo quan điểm giao tiếp là một trong những tư tưởng <br /> quan trọng của chiến lược dạy học các môn ngôn ngữ   ở  trường phổ  thông. <br /> Hiện nay các nước trên thế  giới rất coi trọng quan điểm này, lấy hoạt động <br /> giao tiếp là một trong những căn cứ để  hình thành và phát triển các hoạt động <br /> ngôn ngữ mà cụ thể là năng lực nghe, nói, đọc, viết cho người học. Đặc biệt là <br /> năng lực nói đã giúp con người hình thành và phát triển rất nhiều phẩm chất.  <br /> Vì thế, từ  xưa ông cha ta đã rất coi trọng việc giáo dục lời nói: “Học ăn, học <br /> nói, học gói, học mở.”<br /> <br /> Nói là hình thức giao tiếp tự nhiên của con người. Nhìn vào những cuộc  <br /> trò chuyện giữa các em học sinh với nhau trong giờ  ra chơi hay trong những  <br /> cuộc gặp nhau sau kì nghỉ hè, ta thấy chúng tự nhiên và sinh động biết bao! Thế <br /> nhưng trong tiết “Luyện nói” nhiều học sinh thường ngày vốn biết ăn nói sinh <br /> động bỗng trở nên lúng túng, ngượng nghịu. Dường như tính tự tin, mạnh dạn  <br /> thường ngày của các em đã biến mất, giờ  học thật căng thẳng, nặng nề. Bởi <br /> vì, lúc này, học sinh được nói trong một môi trường giao tiếp khác­ môi trường <br /> xã hội, tập thể  công chúng. Hơn nữa, luyện nói trong nhà trường là nói theo <br /> những chủ  đề, những vấn đề  không quen thuộc trong đời sống hàng ngày, lại <br /> yêu cầu nói có mạch lạc, liên kết, không được tuỳ tiện, do đó cần phải luyện  <br /> nói trong môi trường xã hội. Rèn năng lực nói cho học sinh cũng là rèn luyện về <br /> nhân cách. Chính vì thế, tiết " Luyện nói" là một tiết học thật quan trọng và có  <br /> ý nghĩa đối với học sinh THCS, nhất là học sinh lớp 6, lớp 7. <br /> _________________________________________________________________________ 5<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> Qua tiết “Luyện   nói”  giáo viên luyện cho học sinh biết vận dụng từ <br /> ngữ  và các quy tắc ngữ  pháp cơ  bản đã học để  nói đúng, viết đúng, biết diễn  <br /> đạt ý tưởng chính xác, rõ ràng, trong sáng. Hơn nữa, giáo viên còn rèn luyện  <br /> cho học sinh các mặt cụ  thể  như  ngữ  điệu, tư  thế, nét mặt, âm lượng, có sự <br /> giao cảm trực tiếp giữa người nói và người nghe…ví dụ: Lời nói (phải rõ <br /> nghĩa, rõ ý), giọng nói (phải vừa  nghe vừa cố gắng truyền cảm) và tư  thế nói  <br /> (phải mạnh dạn, tự tin giúp cho lời nói có sức thuyết phục hơn). Nói năng tốt  <br /> có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với các em không chỉ trong thời gian học tập <br /> ở trường mà còn trong cả cuộc đời.<br /> <br /> 2. Thực trạng<br /> <br /> a) Nguyên nhân khách quan<br /> <br /> Trong thực tế giảng dạy môn Ngữ văn ở trường THCS hiện nay, không <br /> khí trong giờ  học Tập làm văn vốn đã khô cứng, khó tạo hứng thú thì với giờ <br /> “Luyện nói” càng khô khan khó dạy hơn nên hầu như  giáo viên khó đạt được <br /> thành công với những tiết dạy này. Có lẽ vì thế mà tâm lí ở thầy là ngại dạy và  <br /> trò là ngại học.<br /> <br /> Mặt khác, phần lớn   các bài   luyện nói đều rất dài, dung lượng kiến  <br /> thức nhiều. Mà thời gian luyện nói chỉ có 45 phút không tạo được điều kiện cho <br /> tất cả học sinh được nói. Do vậy mà trong một tiết luyện nói chỉ  tập trung vào  <br /> những em khá, giỏi, chăm còn những học sinh lười sẽ thụ động, không phát huy <br /> được. Hơn nữa học sinh ngoài giờ học, các em quen nói tự do còn trong giờ tập  <br /> nói, các em phải trả lời, phải suy nghĩ, phải giữ gìn lời nói của mình  dưới sự <br /> giám sát của giáo viên. Đề  tài, vấn đề  đặt ra trong giờ  là do thầy đặt ra chứ <br /> không phải những vấn thường ngày của cuộc sống nên có những học sinh <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 6<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> ngoài đời vốn ăn nói rất hoạt bát nhưng đứng trước tập thể, trong các tiết <br /> “Luyện nói” vẫn còn lúng túng. <br /> <br /> Hơn nữa, trường THCS Lê Đình Chinh là một xã  ở  vùng sâu, vùng xa,  <br /> các em đều xuất thân và sinh sống ở vùng nông thôn, ít có dịp đi đây, đi đó để <br /> mở rộng tầm nhìn nên thường có tâm lí e dè, ngại nói hoặc không tự tin khi nói <br /> trước đông người. Mặt khác các em học sinh ở đây chủ yếu người gốc Quảng  <br /> Nam, Quảng Ngãi do  ảnh hưởng của từ  ngữ  địa phương nhiều nên phát âm  <br /> chưa tốt, nói sai nhiều. Chẳng hạn, như:<br /> <br /> + Âm giữa thấp /a/ lên hàng giữa bậc trung /ươ/ và nguyên âm sau tròn <br /> môi /o/ về âm giữa thấp /a/ ví dụ: ai đó ­ > ưa đáu, nòng nọc ­ > nàng nạc, /a/  ­ <br /> > /oa/, /ao/, /o/ ­ > /ô/ (chị Hai ­ > chị He, ba ­ > boa, cái bao ­ > cái bô, nói láo ­ > <br /> nói lố, ăn cháo ­ > ăn chố, Thánh Gióng ­ > Thánh Giống, ...), những chữ có vần  <br /> /oai/  ­ > uôi (củ khoai ­ > củ khuôi).<br /> <br /> + Nguyên âm /i/ chuyển thành /ư/ ngắn ví dụ: xinh xắn ­ > xưn xắng. <br /> <br /> + Nguyên âm /au/ lại mất chúm môi ví dụ: hoàn toàn ­ > hàng tàng.<br /> <br /> + Nguyên âm kép /iê/ ­ > /i/, /ươ/  ­ > /ươ/ ví dụ: kiếm ­ > kím, kì diệu  ­  <br /> > kì dịu.<br /> <br /> + Hệ thống phụ âm cuối gần như không có / ­ n/, / ­ t/ mà chuyển sang /c/ <br /> và /ng/ ­ > n”, “c ­ > t” ví dụ: san sát  ­ > sang sác; bùn đất ­ > bùng đấc. <br /> <br /> + Ngoài ra các em còn phát âm lẫn lội giữa dấu ngã (~) và dấu hỏi (?). <br /> <br /> b) Nguyên nhân chủ quan<br /> <br />  Trong các tiết “Luyện nói”,  ở  học sinh vẫn còn tồn tại những vấn đề <br /> sau:  <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 7<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> ­ Khi trả lời thầy giáo  học sinh có thói quen lặp lại từ  ngữ nhiều, diễn  <br /> đạt  vụng về, thiếu mạch lạc.<br /> <br /> ­ Khi trình bày trước tập thể  tác phong chưa mạnh dạn, tự  tin, thường <br /> dựa vào dàn ý để đọc.<br /> <br /> ­  Học sinh nói nhỏ, cả  lớp không nghe được, nhiều em phát âm chưa <br /> tốt, nói sai nhiều, còn sử dụng từ địa phương.<br /> <br /> Mặt khác, một số giáo viên chưa đầu tư nhiều cho tiết “Luyện nói”, chưa <br /> chú ý đến  rèn kĩ năng nói cho học sinh. Hơn nữa  hầu như  trong các năm học <br /> trước chưa thực hiện một chuyên đề nào về tiết “Luyện nói”.<br /> <br /> c) Đánh giá, phân tích các vấn đề về thực trạng<br /> <br /> Mặc  dù  sách  giáo  khoa  đã  đổi  mới  theo  khuynh  hướng  quan  tâm <br /> tới việc  rèn  luyện  kĩ  năng  nói  cho  học  sinh, phân phối chương trình đều có <br /> tiết “Luyện nói” ở cả hai học kì, cụ thể như sau: <br /> <br /> ­ Đối với lớp 6: <br /> <br /> + Tiết 29 ­ 43: Luyện nói kể chuyện<br /> <br /> + Tiết 83 ­ 84: Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét <br /> trong văn miêu tả.<br /> <br /> + Tiết 96: Luyện nói về văn miêu tả <br /> <br /> ­ Đối với lớp 7: <br /> <br /> + Tiết 40: Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người<br /> <br /> + Tiết 56: Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học<br /> <br /> + Tiết 112: Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề<br /> <br /> _________________________________________________________________________ 8<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> Ngoài ra, còn có những tiết rèn luyện kĩ năng trình bày, diễn đạt ý bằng <br /> lời nói. Nhưng thời lượng như thế chưa đảm bảo để rèn luyện kĩ năng nói cho  <br /> học sinh. <br /> <br /> Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy  môn Ngữ văn nhiều năm, tôi nhận <br /> thấy thực tế của việc nói và viết văn của học sinh trường tôi hiện nay còn yếu, <br /> nhất là học sinh lớp 6, 7. Đặc biệt là kĩ  năng nói của học sinh, kĩ năng trình bày <br /> một vấn đề trước tập thể, đám đông lại càng khó hơn. Nhiều học sinh còn sợ <br /> sệt, rụt rè, nói vấp váp, thậm chí  không nói được, không phân biệt được giữa  <br /> nói và đọc; hoặc nếu bị thầy cô buộc phải nói thì các em  thực hiện nhiệm vụ <br /> một cách đối phó, đại khái, không theo một trình tự, hệ thống nào cả, biến giờ <br /> “Luyện nói” như một giờ tập làm văn không chú ý đến vấn đề nói. <br /> <br /> Vì thế, vấn đề  đặt ra cho mỗi giáo viên là làm thế  nào để  giờ  dạy  <br /> “Luyện nói” đem lại hiệu quả  cao? Trong quá trình dạy học, tôi luôn trăn trở <br /> về  phương pháp để  nâng cao chất lượng của tiết dạy này. Trước thực tế  đó,  <br /> tôi quyết định chọn đề  tài này để  trình bày những suy nghĩ, kinh nghiệm của  <br /> bản thân khi dạy các bài "Luyện nói" trong phân môn Tập làm văn nhằm phát <br /> huy năng lực nói của học sinh. Áp dụng sau hai năm học 2016 ­ 2017 và 2017 ­ <br /> 2018, tôi dần nhận thấy sự  khác biệt trong các tiết học Ngữ  văn, nhất là tiết  <br /> “Luyện nói. Các em trở nên sôi nổi, hào hứng hơn mỗi khi tới tiết học , dường <br /> như lúc này các em đã đón nhận được một luồng điện vô hình nào đó lan truyền <br /> cho cả  lớp làm nóng lên không khí học tập. Nhiều em muốn được trình bày <br /> trước lớp. Hơn nữa, các em cũng chịu khó chuẩn bị trước nội dung bài học theo  <br /> hướng dẫn của giáo viên. Đặc biệt là chất lượng các bài nói được nâng lên.<br /> <br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> <br /> _________________________________________________________________________ 9<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> a) Mục tiêu của giải pháp<br /> <br /> ­ Nhằm phát huy khả năng nói của học sinh và nâng cao chất lượng và <br /> hiệu quả của những tiết “Luyện nói” đối với học sinh lớp 6, 7 góp phần nâng  <br /> cao chất lượng bộ môn Ngữ văn trong nhà trường.<br /> <br /> ­  Phát huy tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.<br /> <br />  b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp<br /> <br /> Để  giúp học sinh thực hành tốt trong tiết “Luyện nói” trong phân môn <br /> Tập làm văn, tôi xin đưa ra một vài biện pháp sau:  <br /> <br /> * Biện pháp thứ nhất: Hướng dẫn việc chuẩn bị bài ở nhà cho học sinh <br /> (thực hiện ở tiết trước)<br /> Muốn một giờ luyện nói đạt kết quả tốt thì việc chuẩn bị bài ở nhà của  <br /> các  em là rất quan trọng. Muốn các em chuẩn bị  bài tốt, có chất lượng thì sự <br /> chuẩn bị, hướng dẫn của giáo viên cũng phải chu đáo. Trong sách giáo khoa <br /> thường có một số  vấn đề  để  giáo viên lựa chọn, vậy nên giáo viên cần chọn  <br /> đề nào cho phù hợp, để có hiệu quả cao cho đối tượng học sinh của mình dạy.  <br /> Khi đã chọn được đề phù hợp rồi, giáo viên phải phân việc cụ thể cho từng đối <br /> tượng học sinh (có thể  phân  tổ, nhóm) để  học sinh chuẩn bị  kĩ lưỡng, tránh <br /> đối phó qua loa, đại khái.<br /> <br /> ­ Giáo viên cần định hướng cho các em trong việc chuẩn bị thật cụ thể,  <br /> rõ ràng về cả nội dung và cách thức thực hiện:  <br /> <br /> + Nói cái gì? (xác định đề tài)<br /> <br /> + Nói với ai? (xác định giao tiếp)<br /> <br /> + Nói trong hoàn cảnh nào? (xác định hoàn cảnh giao tiếp)<br /> <br /> _________________________________________________________________________ 10<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> + Nói như thế nào? (cách thức giao tiếp để thuyết phục người nghe)<br /> <br /> + Nói cho có hiệu quả (Phải thu thập, lựa chọn điều cần nói) <br /> <br /> + Có lời chào khi bắt đầu nói, giới thiệu đề tài sắp nói.<br /> <br /> + Tránh đọc lại hoặc thuộc lòng để đọc lại bài văn chi tiết đã chuẩn bị.<br /> <br /> + Giọng nói rõ ràng, cao độ  vừa phải, đúng chuẩn ngữ âm, truyền cảm  <br /> và thuyết phục người nghe (biết lên trầm xuống bổng hoặc thể hiện cảm xúc <br /> chân thành, tự nhiên, không gò bó, áp đặt).<br /> <br /> +  Tạo tâm thế  vững vàng khi nói: Tự  tin, mạnh dạn; Tác phong tự <br /> nhiên, giọng rõ ràng, lôi cuốn người nghe.<br /> <br /> +  Không nói ra ngoài những gì mà đề bài yêu cầu.<br /> <br /> + Có lời chào khi kết thúc bài nói.<br /> <br />  Ví dụ: Trong tiết luyện nói về  văn miêu tả   ở  lớp 6 có đề  bài: Tả  lại  <br /> hình ảnh thầy giáo Ha­ Men qua văn bản "Buổi học cuối cùng". <br /> <br /> Với đề bài này giáo viên có thể hướng dẫn học sinh chuẩn bị như sau:  <br />  Mở bài:  <br />  Giới thiệu chung về thầy giáo Ha ­ men trong văn bản "Buổi học cuối  <br /> cùng".<br />  Thân bài<br /> + Hình dáng, trang phục, diện mạo của thầy Ha ­ men trong buổi học  <br /> cuối cùng.<br /> + Hành động, cử chỉ của thầy trong buổi học.<br /> + Lòng yêu nước nồng nàn của thầy được gửi gắm qua việc yêu tha <br /> thiết tiếng mẹ đẻ của dân tộc.<br /> _________________________________________________________________________ 11<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> Kết bài<br />  Nhận xét chung về thầy Ha ­ men và nêu cảm nghĩ của em về thầy.<br /> ­  Giáo viên có thể chia lớp thành 4 nhóm và phân công cho học sinh như <br /> sau:  <br /> + Nhóm 1 chuẩn bị phần "đặt vấn đề."<br /> +  Nhóm 2 chuẩn bị phần "kết thúc vấn đề"<br /> +  Nhóm 3, 4 chuẩn bị phần "thân bài".<br /> <br /> * Biện pháp thứ hai: Tổ chức giờ luyện nói<br /> <br /> ­ Bước thứ nhất: Kiểm tra khâu chuẩn bị ở nhà của học sinh.<br /> <br /> Giáo viên không thể bỏ qua hay lơ là bước này. Vì đây là cơ sở cho tiết <br /> luyện nói. Mặt khác, kiểm tra chặt chẽ  khâu chuẩn bị   ở  nhà sẽ  tạo thói quen  <br /> học tập, tự giác cho học sinh và có biện pháp <br /> kịp thời đối với những học sinh yếu hoặc lười <br /> học.<br /> <br /> Giáo viên cho các em kiểm tra theo cặp <br /> đôi trước khi vào tiết học, giáo viên chỉ  kiểm <br /> tra   một   vài   em,   để   dành   thời   gian   cho   học   sinh   luyện   nói   nhiều   hơn.  <br /> Học sinh kiểm tra theo cặp đôi<br /> <br /> ­ Bước thứ hai: Thống nhất  dàn bài chung.<br /> <br /> Ở phần này giáo viên chỉ đưa ra những câu hỏi, những vấn đề có tính chất <br /> giải đáp vướng mắc trong phần chuẩn bị bài của các học sinh. Từ đó, xây dựng <br /> dàn bài chung làm yêu cầu về  kiến thức để  đánh giá nội dung bài nói của học <br /> sinh.  <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 12<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> ­ Bước thứ  ba: Nêu yêu cầu trình bày bài nói (Rèn luyện nội dung và <br /> hình thức, tác phong nói)<br /> + Nói phải đúng trọng tâm, yêu cầu đề bài. Dựa vào dàn bài thống nhất <br /> để trình bày theo ý cho hệ thống.<br />   +  Trình   bày   rõ   ràng,   mạch   lạc,  phát   âm   chuẩn,   tránh   phát   âm   địa <br /> phương, nói thành câu trọn vẹn. <br /> + Lời nói có ngữ  điệu, diễn tả thái độ, tình cảm tự  nhiên, phù hợp  với <br /> nội dung nói.<br /> + Huy động nhanh vốn từ đúng, từ hay, đặt câu đúng và hay, dựng đoạn.<br /> +  Bình tĩnh, đĩnh đạc, tự  tin. Trước khi nói phải có lời  chào,  kết thúc <br /> phải có lời cảm ơn.        <br />  ­ Bước thứ bốn: Giáo viên hướng dẫn học sinh luyện cách phát âm một <br /> số âm, vần hay sai. (chỉ hướng dẫn học sinh tiết đầu tiên)<br /> + Âm A: Miệng mở  rộng, lưỡi hạ  thấp sát hàm dưới, đầu lưỡi chạm  <br /> chân răng hàm dưới (không rào cản).<br /> + Âm E: Môi thả lỏng, lưỡi chạm hàm dưới, mép kéo sang hai bên một  <br /> chút (không rào cản). Ví dụ: xôi xéo.<br /> + Âm O: Môi tròn xoe đưa về  phía trước, lưỡi đưa về  phía sau cuống  <br /> lưỡi nâng lên, miệng mở  rộng vừa phải (vừa quả  trứng là được) (không rào <br /> cản).<br /> + Phụ âm NG: miệng mở rộng, hơi thoát ra từ cổ họng <br /> + Phụ  âm T: Phát âm đầu lưỡi, răng <br /> hàm trên đè xuống lưỡi.<br /> +   Dấu   ngã   (~):   Phát   âm   trong   cổ <br /> họng,  âm   đi từ  trên xuống gần dấu nặng <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 13<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> hất   lên   dấu   sắc.   Ví   dụ:   con   đỉa   bò   trên   đĩa   mỡ.   (giáo   viên   đọc) <br /> Giáo viên hướng dẫn cách phát âm<br /> + Dấu hỏi (?): âm đi từ trên xuống dấu nặng kết hợp với dấu sắc (hơi  <br /> ở bụng bật mạnh ra).<br /> ­ Bước thứ năm: Học sinh trình bày bài nói.<br /> Giáo viên nên lựa chọn nhiều hình thức, nhiều cách trình bày bài nói khác <br /> nhau. Có thể cho học sinh trình bày bài nói theo từng phần: mở bài, thân bài, kết <br /> bài. Hoặc trình bày bài nói theo sự phân công của tổ, nhóm (chọn học sinh khá của <br /> tổ nhóm trình bày trước, để học sinh yếu có điều kiện học tập và chuẩn bị). Hay <br /> học sinh trình bày bài nói theo yêu cầu dựa vào các mức độ khác nhau: giỏi, khá, <br /> trung bình, yếu.<br /> ­ Bước thứ sáu: Học sinh nhận xét, đánh giá <br /> Để học sinh nhận xét bài của bạn chính là tạo điều kiện để  nhiều học <br /> sinh có cơ  hội được tham gia luyện nói. Vậy làm thế nào để  cả  lớp đều tham  <br /> gia luyện nói theo đúng nghĩa của nó? Đó là yêu cầu quan trọng của tiết dạy.  <br /> Thường thì những giờ  luyện tập như  thế  này giáo viên không khéo léo điều  <br /> khiển thì sẽ dẫn đến tình trạng một số em sẽ lơ là, không tham gia luyện tập.  <br /> Vì vậy giáo viên phải tìm ra những biện pháp tốt nhất mà trong đó không thể <br /> bỏ qua việc dạy cách nghe bạn để có cách nói của riêng mình. Vấn đề   đặt ra <br /> là  giáo viên phải hướng cho học sinh biết đánh giá thế nào cho đúng. Giáo viên  <br /> hướng dẫn học sinh theo dõi, nhận xét, đánh giá từng phần, từng nội dung cụ <br /> thể theo cách: chỉ ra ưu điểm, tồn tại của bạn cả về hình thức và nội dung thực <br /> hiện. Giáo viên có thể dẫn ra các câu hỏi như: <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 14<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> + Về  nội dung: Bạn A trình bày nội dung đã được chưa? (đã đảm bảo  <br /> đúng theo yêu cầu của đề chưa, có chỗ nào lệch lạc? Theo em, em sẽ trình bày  <br /> như thế nào?)<br /> <br /> + Về cách thức: Bạn đã trình bày đúng phương thức nói chưa? (Bạn đọc <br /> hay nói). Cử  chỉ, thái độ  giọng điệu của bạn trình bày đã phù hợp chưa? (Cử <br /> chỉ, thái độ, giọng điệu biểu hiện như thế nào?)<br /> <br /> ­ Bước thứ bảy: Giáo viên nhận xét, đánh giá<br /> <br /> Phát huy tinh thần của đổi mới phương pháp – lấy học sinh làm trung <br /> tâm, phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh. Do đó, việc tạo <br /> không khí chan hòa, thoải mái vui tươi, cởi mở  giữa thầy và trò, giữa trò với <br /> nhau là vô cùng cần thiết với tiết “Luyện nói” trong giờ Tập làm văn. Giáo viên <br /> không nên gò bó các em và cũng đừng vội vàng phê phán các biểu hiện chưa tốt <br /> của các em. Vì vậy mỗi giáo viên văn cần phải có “nghệ thuật khen ngợi”.<br /> <br /> Sau khi học sinh đã nhận xét, giáo viên tổng hợp ý kiến từ học sinh, chỉ <br /> ra ưu, khuyết điểm cũng như mặt mạnh, mặt yếu của từng em để kịp thời phát  <br /> huy và sửa chữa, uốn nắn. Nhưng giáo cần nhẹ nhàng, tế  nhị; luôn tạo không <br /> khí thân ái, gần gũi để  học sinh trao đổi, trình bày ý kiến của mình được tự <br /> nhiên hơn. Giáo viên nên chọn  ưu điểm nổi bật của từng học sinh và căn cứ <br /> theo   từng   mức   độ:   giỏi,   khá,   trung   bình,   yếu   mà   tuyên   dương,   động   viên, <br /> khuyến khích. Nhất là sự tiến bộ của học sinh yếu. Bởi lời khen, chê của giáo <br /> viên không chỉ là động lực thúc đẩy sự cố gắng phấn đấu của học sinh mà còn <br /> là đòn bẩy để giờ “Luyện nói” tốt hơn.<br /> <br /> Sau đó giáo viên khích lệ, cho điểm với những học sinh nhận xét tốt. <br /> Làm như vậy các em mới thực sự chú ý đến việc trình bày của bạn và suy nghĩ <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 15<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> để  đánh giá ưu nhược điểm của bạn mà rút ra bài học cho bản thân. Qua đó đã <br /> tạo được hứng thú cho các em trong giờ học<br /> <br /> * Biện pháp thứ  ba: Tích hợp với hoạt động ngoại khóa để  luyện nói <br /> cho học sinh.<br /> <br /> Như  ta đã biết, rèn luyện nói là điều rất khó. Nếu chỉ  có tiết “ Luyện <br /> nói” trong phân môn Tập làm văn thì không thể nào rèn luyện được kĩ năng nói <br /> cho học sinh. Cần phải cho học sinh tập nói thêm ngoài lớp, ngoài trường, phối <br /> hợp công tác với Đoàn ­ Đội, gia đình và xã hội. Muốn vậy, ta cần luyện nói <br /> cho   học   sinh   trong   các   tiết   “Hoạt   động   ngữ   văn”   hay   “Chương   trình   địa <br /> phương”<br /> ­ Tổ chức ngâm thơ, dựng hoạt cảnh, dựng kịch từ các văn bản các em <br /> đã được học. Qua đó giúp các em cảm thụ văn hơn, mặt khác luyện cho các em <br /> nói đối thoại và độc thoại, thuyết trình, ...<br /> ­ Tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh.<br /> ­ Tổ  chức thi đọc diễn cảm, đọc sách báo nhằm rèn ngữ  điệu và cách  <br /> phát âm chuẩn cho học sinh.<br /> ­ Tổ  chức cho học sinh nói chuyện trước lớp, trước tổ, trước trường.  <br /> Có thể cho các em kể chuyện vui, chuyện cười hoặc các tác phẩm văn học.<br /> ­ Tổ chức và hướng dẫn cho các em nghe và học cách nói, cách đọc qua <br /> băng đĩa hoặc trên truyền hình.<br /> <br /> Dưới đây là bài soạn minh họa trong chương trình Ngữ văn lớp 7<br /> <br /> TIẾT   40:   LUYỆN   NÓI:   VĂN   BIỂU   CẢM   VỀ   SỰ   VẬT,   CON  <br /> NGƯỜI<br /> <br /> A) Mục tiêu cần đạt<br /> _________________________________________________________________________ 16<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> 1. Kiến thức: <br /> Giúp HS: Củng cố  kiến thức về văn biểu cảm bằng cách tập nói theo <br /> dàn bài đã chuẩn bị.<br /> 2. Kĩ năng: <br /> Rèn kĩ năng nói, kỹ  năng tìm ý, lập dàn ý, thái độ  bình tĩnh, chủ  động, <br /> diễn đạt lưu loát trước đông người.<br /> 3. Thái độ: <br /> ­ Giáo dục tính tự lập, tự chủ trong các tình huống.<br /> ­ GDKNS: KN tự  nhận thức, KN tìm kiếm và xử  lí thông tin, KN hợp  <br /> tác, KN tư duy sáng tạo …<br /> B) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học<br /> ­ Phương pháp: vấn đáp, đàm thoại, hoạt động nhóm.<br /> ­ Sử  dụng các dạng câu hỏi: tái hiện,   giải thích, minh họa, tìm tòi <br /> (vấn đáp phát hiện).<br /> ­ KT chia nhóm, KT đặt câu hỏi, KT giao nhiệm vụ<br /> C) Chuân bi<br /> ̉ ̣<br />  ­ Giáo viên: Soạn giáo án, đồ dùng dạy học.<br />  ­ Học sinh: luyện nói theo dàn bài đã chuẩn bị<br /> D) Các hoạt động học tập và nội dung học tập<br /> ̉ ̣<br /> 1. Ôn đinh l ơṕ<br /> ̀ ̃ Nêu các bước làm một bài văn biểu cảm? Khi lập dàn ý cho <br /> 2. Bai cu: <br /> bài văn biểu cảm có thể lập theo những cách nào?<br /> ̀ ơi   <br /> 3. Bai m ́<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 17<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br />  SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> Giới thiệu bài: Trong cuộc sống chúng ta luôn phải giao tiếp, nhiều khi <br /> giao tiếp trước đông người. Vì vậy việc rèn luyện khả năng nói là hết sức quan  <br /> trọng. Bài hôm nay sẽ giúp chúng ta rèn khả năng đó. <br /> ­ GV nêu yêu cầu của tiết học.<br /> ­ GV chia nhóm cho HS trao đổi và cử người trình bày.<br /> ­ GV cử thư ký và giám khảo.<br /> <br /> HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO  NỘI DUNG<br /> VIÊN VÀ HỌC SINH<br /> Hoạt động 1:  Hướng dẫn học <br /> sinh ôn tập lại lí thuyết<br /> Hoạt   động   2:   Kiểm   tra   việc  I. Đề  1: Cảm nghĩ về  thầy, cô giáo, <br /> chuẩn bị bài của học sinh những   “người   lái   đò”   đưa   thế   hệ   trẻ <br /> GV kiểm tra mỗi nhóm một em. “cập bến” tương lai.<br /> <br /> GV gọi HS nhắc lại một số  yêu  1. Tìm hiểu đề, tìm ý<br /> câu:   ­ Thể loại: Biểu cảm<br /> ­ Xác định thể loại của đề? ­ Đối tượng biểu cảm: thầy, cô giáo<br /> <br /> ­ Đối tượng biểu cảm là gì? ­ Cảm xúc: kính trọng, biết <br /> <br /> ­ Xác định cảm xúc với đối tượng <br /> trên?<br /> GV: Hãy tìm ý cho đề trên?<br /> Hoạt động 3: Thống nhất dàn  2. Lập dàn ý<br /> bài chung a) Mở  bài: Cảm nghĩ chung về  hình <br /> HS   thảo   luận   nhóm   theo   tổ  ảnh thầy (cô) giáo trong suy nghĩ và tình <br /> (5phút) cảm của học sinh.<br /> <br /> _________________________________________________________________________ 18<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br />  SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br />  ­ >nhóm trưởng trình bày. b) Thân bài<br /> GV: Mở bài cần nêu gì? ­   Cảm  nghĩ   về  những  “chân  trời  tri <br /> GV: Thân bài có nhiệm vụ gì? thức” mà thầy cô mở ra cho học sinh.<br /> GV: Kết bài bộc lộ  cảm xúc gì  + Đó là những tri thức gì?<br /> của bản thân về thầy, cô giáo + Có ý nghĩa gì trong giáo dục và bồi <br /> GV kết luận. dưỡng tình cảm, nhân cách cho học sinh.<br /> ­ Cảm nghĩ về hình ảnh người thầy.<br /> + Cảm nghĩ về sự quan tâm và những <br /> tình cảm của thầy đối với lớp.<br /> + Cảm nghĩ về cuộc sống thanh bạch <br /> của người thầy và “nghề thầy”<br /> c) Kết bài: Khẳng định hình ảnh thầy <br /> (cô) sống mãi trong lòng học sinh.<br /> Hoạt động 4: GV nêu yêu cầu  II. Luyện nói <br /> luyện nói.<br /> ­ GV cho HS nhắc lại một số lỗi  <br /> thường mắc khi luyện nói.<br /> ­ GV nêu yêu cầu khi nói:  <br /> +  Nói   phải   đúng  trọng tâm,  yêu <br /> cầu đề  bài. Dựa vào dàn bài thống <br /> nhất   để   trình   bày   theo   ý   cho   hệ <br /> thống.<br />   +  Trình bày rõ ràng, mạch lạc, <br /> phát   âm   chuẩn,   tránh   phát   âm   địa <br /> phương, nói thành câu trọn vẹn. <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 19<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br />  SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> +  Lời   nói   có   ngữ   điệu,   diễn  tả <br /> thái độ, tình cảm tự  nhiên, phù hợp <br /> với nội dung nói.<br /> + Huy động nhanh vốn từ  đúng, <br /> từ  hay, đặt câu đúng và hay, dựng <br /> đoạn.<br /> +  Bình   tĩnh,   đĩnh   đạc,   tự   tin. <br /> Trước khi nói  phải có  lời  chào và <br /> giới thiệu, kết thúc phải có lời cảm <br /> ơn.        <br /> ­   GV   hướng   dẫn   HS   nhận   xét, <br /> cho điểm.<br /> GV  Hướng   dẫn   HS   luyện   nói <br /> trước lớp<br /> ­ GV cho HS nói theo từng phần: <br /> gọi theo đủ các đối tượng HS.<br /> +   Mở   bài:   HS   yếu,   trung   bình, <br /> khá.<br /> + Thân bài: HS Trung bình, khá, <br /> giỏi.<br /> +   Kết   bài:  HS   yếu,   trung   bình, <br /> khá, giỏi.<br />   ­ > HS nhận xét lẫn nhau      ­ > <br /> GV nhận xét và đưa ra kết luận ­ > <br /> ban giám khảo cho điểm<br /> <br /> _________________________________________________________________________ 20<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br />  SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> ­  GV  cho  điểm   những  em  nhận <br /> xét đúng.<br /> <br /> <br /> E) Củng cố và dặn dò           <br /> 1. Củng cố:  <br /> GV nhắc lại cách làm một bài văn biểu cảm?<br /> 2. Dặn dò:   <br />  ­ Về nhà viết bài cho hoàn chỉnh.<br />  ­ Về đọc và soạn bài tiếp theo.<br /> <br /> c) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm  <br /> vi và hiệu quả ứng dụng.<br /> <br /> * Kết quả thu được qua khảo nghiệm: <br /> <br /> Sau khi áp dụng những phương pháp như đã nêu trên thì học sinh có sự <br /> chuyển biến tương đối tốt: <br /> <br /> ­ Các em không còn rụt rè, e ngại, thiếu tự tin khi đứng trước đám đông  <br /> để  nói, thái độ  cởi mở  hơn. Học sinh đã biết dựa vào đề  cương để  nói không <br /> còn hiện tượng đọc bài viết như trước.<br /> ­ Không khí lớp học có sự  hào hứng, sôi nổi, các em thích được học  <br /> những tiết “luyện nói” hơn.<br /> <br /> ­ Kỹ năng nói của các em đã có sự tiến bộ: các em biết chào khi mở đầu  <br /> và khi kết thúc, biết giới thiệu đề  tài, cách nói cũng trôi chảy, gãy gọn, đúng  <br /> chính âm, có kết hợp những yếu tố phi ngôn ngữ (cử chỉ, nét mặt, thái độ…) <br /> <br /> ­ Học sinh đã mạnh dạn hỏi thầy, trao đổi vấn đề  chưa hiểu với thầy  <br /> giáo, tạo ra tình cảm thân thiện giữa thầy và trò. <br /> _________________________________________________________________________ 21<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> Kết quả cụ thể như sau :<br /> <br /> Số  Số HS<br /> Số HS<br /> Năm 2016 ­ 2017 Tỉ  HS chưa<br /> trình Tỉ lệ  Tỉ lệ <br /> Lớp: 6A2 lệ  đạt đạt<br /> bày (%) (%)<br /> (%) yêu yêu <br />                 Sĩ số: 33 tốt<br /> cầu cầu<br /> Khi chưa áp dụng các giải  pháp 4 12.1 16 48.5 13 39.4<br /> Khi áp dụng các giải pháp 8 24.2 22 66.7 3 9.1<br /> <br /> Số  Số HS<br /> Số HS<br /> Tỉ  HS chưa<br /> Học kì I, năm 2017­ 2018 trình Tỉ lệ  Tỉ lệ <br /> lệ  đạt đạt<br />           Lớp: 7A2. Sĩ số: 31 bày (%) (%)<br /> (%) yêu yêu <br /> tốt<br /> cầu cầu<br /> Khi chưa áp dụng các giải  pháp 7 22.6 17 54.8 7 22.6<br /> <br /> Khi áp dụng các giải pháp 10 32.3 19 61.3 2 6.4<br /> <br /> Cũng trong hai năm học này, tôi đã được phân công bồi dưỡng sinh giỏi <br /> Ngữ văn 6, 7 và đều đạt được kết quả tương đối tốt:  <br /> <br /> ­ Năm học 2016 ­ 2017: Tổng số học dự thi cấp huyện: 2 học sinh. Kết  <br /> quả: 1 học sinh đạt cấp huyện.<br /> <br /> ­ Năm học 2017 ­ 2018: Tổng số học dự thi cấp huyện: 3 học sinh. Kết  <br /> quả đạt: 1 giải khuyến khích, 2 học sinh được công nhận cấp huyện.<br /> <br /> III. Phần kết luận, kiến nghị<br /> <br /> 1. Kết luận<br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 22<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> Phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết   Luyện nói” là vấn đề  vô <br /> cùng quan trọng đối với người giáo viên văn. Đòi hỏi người giáo viên phải có <br /> trình độ, có tình thương yêu thực sự  đối với học sinh, có lòng yêu nghề, tâm <br /> huyết với sự  nghiệp trồng người. Đặc biệt, trong giờ  “Luyện nói”, giáo viên <br /> phải phát huy trí tuệ của học sinh, áp dụng những biện pháp tốt nhất để để đạt <br /> kết quả  tối  ưu. Từ  đó giúp các em hiểu được yêu cầu của tiết “Luyện nói” <br /> cũng như nâng cao kĩ năng nói trước tập thể của học sinh. Đồng thời thông qua  <br /> tiết “Luyện nói”, giáo viên giáo dục cho học sinh lòng tự  hào được nói tiếng <br /> Việt, biết tôn trọng và giữ gìn sắc thái ngữ âm độc đáo của tiếng Việt. <br /> <br /> Muốn vậy, người giáo viên văn phải truyền ngọn lửa tình yêu, niềm đam <br /> mê đối với văn học cho các em. Bởi vì chỉ khi yêu thích, các em mới ham học và <br /> từ đó các tiết dạy mới có chất lượng cao và chất lượng bộ môn Văn mới được  <br /> nâng lên. <br /> <br /> 2. Kiến nghị<br /> <br />  a) Đối với Phòng GD&ĐT<br /> <br /> ­ Đầu tư thêm thiết bị dạy học cho nhà trường như: máy chiếu, máy tính. <br /> <br /> ­ Cung cấp tài liệu, băng hình về việc rèn kĩ năng nói cho học sinh trong  <br /> dạy học Ngữ văn.<br /> <br />  b) Đối với Ban giám hiệu<br /> <br /> ­ Tiếp tục phát huy việc tổ  chức các hoạt động sinh hoạt chuyên môn <br /> về việc rèn kĩ năng nói cho học sinh để  giáo viên được giao lưu, trao đổi, học  <br /> hỏi.<br /> <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 23<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> ­ Đầu tư thêm về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học  về tiết “Luyện <br /> nói”<br /> <br /> c) Đối với giáo viên bộ môn Ngữ văn<br /> <br /> ­ Thực sự tâm huyết với nghề, thương yêu học sinh hết lòng.<br /> <br /> ­ Đầu tư  nhiều hơn cho các tiết “Luyện nói”, “Hoạt động ngữ  văn”,  <br /> “Chương trình địa phương”, “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo”.<br /> <br /> Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân đúc kết từ  thực tế  giảng <br /> dạy, rất mong được sự  góp ý của các đồng nghiệp để tôi có được những kinh  <br /> nghiệm giảng dạy tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!<br /> <br />                                                                                     Người viết sáng kiến<br /> <br /> <br /> <br />           Nguyễn   Thị   Minh <br /> Lan<br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. Sách giáo khoa Ngữ Văn 6, 7 (Tập 1, 2).<br /> 2. Sách giáo viên Ngữ Văn 6, 7 (Tập 1, 2).<br /> 3. Thiết kế bài giảng Ngữ văn 6, 7 <br /> 4. Phương pháp dạy học văn (Tác giả Phan Trọng Luận)<br /> 5. Video: Luyện khẩu hình miệng – các Nguyên âm trong giọng nói.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 24<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> _________________________________________________________________________ 25<br /> _<br /> Người viết: Nguyễn Thị Minh Lan – Trường THCS Lê Đình Chinh<br /> SKKN: Một vài kinh nghiệm phát huy năng lực nói của học sinh qua tiết “Luyện nói” trong  <br /> môn Ngữ văn 6,7 tại trường THCS Lê Đình Chinh<br /> _____________________________________________________________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br />                                                                                                       Trang<br /> <br /> I.   Phần   mở <br /> đầu………………………………………………………... ..1<br /> <br /> 1.   Lý   do   chọn   đề <br /> tài……………………………………………………....1<br /> <br /> 2.  Mục   tiêu,   nhiệm   vụ   của   đề <br /> tài………………………………………….2<br /> <br /> 3.   Đối   tượng   nghiên <br /> cứu..............................................................................3<br /> <br /> 4.   Giới   hạn   của   đề <br /> tài...................................................................................3<br /> <br /> 5.