SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LÝ THUYẾT THƯƠNG MẠI TỪ CỔ ĐIỂN ĐẾN TÂN CỔ ĐIỂN

Chia sẻ: Dang Van Tan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

219
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

NỘI DUNG CHÍNH: - Lý thuyết TMQT cổ điển -hạn chế của lý thuyết thương mại cổ điển -Lý thuyết thương mại tân cổ điển - Ưu điểm và hạn chế của lý thuyết thương mại tân cổ điển

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LÝ THUYẾT THƯƠNG MẠI TỪ CỔ ĐIỂN ĐẾN TÂN CỔ ĐIỂN

CHƯƠNG 2 S PHÁT TRI N C A LÝ THUY T THƯƠNG M I T C ĐI N Đ N TÂN C ĐI N N i dung chính – Lý thuy t TMQT c ñi n – H n ch c a lý thuy t thương m i c ñi n – Lý thuy t Thương m i Tân c ñi n – Ưu ñi m và h n ch c a lý thuy t thương m i Tân c ñi n Các lý thuy t ch y u v TMQT Đ u TK 19 Cu i TK 18 TK 15 TK 20 Lý thuy t LTTĐ c a Añam Smith H c thuy t Lý thuy t LTSS c a tr ng thương David Ricardo T i sao c n ph i bi t các lý thuy t này? -Cơ s c a TMQT? Lý thuy t t l các y u t s n xu t c a Heckcher-Ohlin - Mô hình c a TMQT? - L i ích c a TMQT? Lý thuy t v chu kỳ s ng qu c t c a s n ph m Lý thuy t m i v thương m i Lý thuy t l i th c nh tranh qu c gia 3 1 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
LÝ THUY T THƯƠNG M I QU C T C ĐI N M t vài nét v ch nghĩa tr ng thương • B i c nh l ch s – Phát tri n t th k XV-XVIII – Kh i ngu n t Anh – Phát tri n các nư c châu Âu khác như Pháp, Đ c, B Đào Nha, Hà Lan… – Ti n ñ ra ñ i • G n v i các phát ki n ñ a lý vĩ ñ i (Colombo, Magielang, Vasco da Gama). • Phát minh: thiên văn h c, v t lý, hóa h c… • L c lư ng s n xu t phát tri n trong lòng xã h i phong ki n – Phương th c s n xu t phong ki n tan rã – Phương th c s n xu t TBCN m i ra ñ i – H tư tư ng kinh t ñ u tiên c a giai c p tư s n – H c thuy t này cho ñ n nay v n còn giá tr 5 Quan ñi m chính c a CNTT Thương m i • Can thi p Zero-sum ch t ch : • Đư c ño game Thúc ñ y b ng vàng, • Mang l i giàu xu t kh u, bc có • L i ích cho h n ch • Tích lũy m t bên • Xu t siêu nh p vàng b c • T ng l i • Chính sách kh u… ngo i thương: ích b ng 0 ñ c quy n thương m i, ñ i tàu… Can thi p c a S giàu có Nhà nư c 2 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Đánh giá quan ñi m c a CNTT ● Ư u ñi m ● Lý thuy t tiên phong, gi i thích ho t ñ ng kinh t trên cơ s khoa h c. ● Kh ng ñ nh ñư c vai trò c a thương m i qu c t ● Nêu ñư c vai trò c a nhà nư c trong vi c ñi u ti t các ho t ñ ng thương m i qu c t ● Lý thuy t v kinh t ñư c nâng lên như là lý thuy t khoa h c ● Cho ñ n nay v n còn giá tr 7 Đánh giá quan ñi m c a CNTT (ti p) ● Như c ñi m ● Đánh giá quá cao vai trò c a ti n t : ● Hi u sai “tài s n qu c gia” ● N u m t qu c gia n m gi quá nhi u vàng hay b c (ti n) trong ñi u ki n hi n nay, s d d n ñ n l m phát ● Quan ni m v l i ích c a TMQT chưa ñúng ● Quan ni m v chính sách ngo i thương chưa ñúng ● Có nh ng m t hàng nh p kh u có l i hơn là t s n xu t ● Quan ni m v công xá và nhân công có nhi u l ch l c ● Lý lu n còn ñơn gi n ● Chưa th y ñư c l i ích c a quá trình chuyên môn hóa s n xu t và trao ñ i (vì ngu n l c có h n) 8 Ch nghĩa tr ng thương m i • Quan ñi m c a ch nghĩa tr ng thương m i có còn giá tr ? – Nhi u nư c như Nh t B n, M , EU ñư c cho là theo ñu i quan ñi m c a ch nghĩa tr ng thương v i nh ng thay ñ i cho phù h p v i b i c nh hi n t i => ch nghĩa tr ng thương m i.. • “M i” – Ch nghĩa tr ng thương ñư c hình thành và phát tri n t cu i th k 20. – Thay ñ i trong tr ng tâm phát tri n: t phát tri n quân s sang phát tri n kinh t . 9 3 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Lý thuy t l i th tuy t ñ i c a Adam Smith 10 Gi thi t c a mô hình 1. Th gi i ch có 2 qu c gia 2. S n xu t 2 m t hàng. 3. Lao ñ ng là y u t s n xu t duy nh t và ch ñư c di chuy n t do gi a các ngành s n xu t trong nư c. 4. Thương m i hoàn toàn t do. 5. Chi phí v n chuy n b ng không. 6. C nh tranh hoàn h o t n t i trên các th trư ng. 11 Cơ s c a TMQT • Cơ s c a TMQT là l i th tuy t ñ i. • M t nư c ñư c coi là có l i th tuy t ñ i trong vi c s n xu t ra m t s n ph m khi nó có th s n xu t ra s n ph m ñó hi u qu hơn nư c khác. • Hi u qu : chi phí lao ñ ng th p hơn ho c năng su t cao hơn. • Ngu n g c c a l i th tuy t ñ i: – Đi u ki n t nhiên: Vi t Nam, Úc – Trình ñ : Nh t B n, Đan M ch 12 4 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Mô hình và l i ích c a TMQT • Mô hình: – Chuyên môn hoá hoàn toàn s n xu t và xu t kh u các lo i s n ph m mà h có l i th tuy t ñ i – Nh p kh u các s n ph m không có l i th tuy t ñ i. • L i ích: – C hai qu c gia ñư c l i • Ngu n l c c a c 2 qu c gia s ñư c phân b và s d ng hi u qu hơn. • C 2 qu c gia tr nên sung túc – Th gi i ñư c l i • S n lư ng c a c 2 m t hàng trên th gi i tăng ⇒Positive - sum game ⇒ Chính sách Nhà nư c: Không nên can thi p vào TMQT 13 Ví d minh h a l i th tuy t ñ i • Gi s – 2 qu c gia: Ghana and Hàn Qu c – M i qu c gia có 200 lao ñ ng South Ghana Korea B t cacao (lao ñ ng/t n) 10 40 G o (lao ñ ng/t n) 20 10 – Xác ñ nh • Cơ s c a TMQT • Mô hình TMQT • L i ích c a TMQT Ví d minh h a l i th tuy t ñ i (ti p) • Tính toán – Thay ñ i trong t ng s n lư ng c a th gi i sau khi có thương m i so v i trư c khi có TMQT. • Gi ñ nh Trong trư ng h p t cung t c p, m i qu c gia s chia ñ u – s d ng ngu n l c trong hai ngành – Khi có thương m i: t l trao ñ i là 1C: 1G và Ghana trao ñ i 5C l y 5 G 5 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Ví d minh h a l i th tuy t ñ i (ti p) C D Ví d minh h a l i th tuy t ñ i (ti p) • L i th tuy t ñ i – Ghana có l i th tuy t ñ i trong s n xu t b t cacao – Hàn Qu c có l i th tuy t ñ i trong s n xu t g o • Mô hình thương m i – Ghana s chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u b t cacao - nh p kh u g o – Hàn Qu c chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u g o – nh p kh u b t cacao. Ví d minh h a l i th tuy t ñ i (ti p) • C 2 qu c gia ñ u ñư c l i • C th gi i ñ u ñư c l i – S n lư ng th gi i trong c 2 m t hàng tăng – Tiêu dùng c 2 qu c gia tăng lên ⇒ Bác b : “thương m i là trò chơi t ng l i ích b ng không” ⇒ ng h tư tư ng t do thương m i 6 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Ưu ñi m c a lý thuy t l i th tuy t ñ i • Lý thuy t ñ u tiên ñ c p ñ n chuyên môn hóa và ch ra ñư c l i ích c a chuyên môn hóa. • Kh c ph c ñư c các h n ch c a ch nghĩa tr ng thương: – L i nhu n t o ra t s n xu t – Thương m i ñem l i l i ích cho c 2 qu c gia H n ch c a lý thuy t l i th tuy t ñ i M Vi t Nam Thép((t n/gi ) 10 1 G o (t n/gi ) 30 20 – Không gi i thích ñư c trư ng h p n u m t qu c gia có (ho c không có) l i th tuy t ñ i trong vi c s n xu t ra t t c các m t hàng => qu c gia ñó có tham gia vào TMQT ñư c không? 20 H n ch c a lý thuy t l i th tuy t ñ i (ti p) L i th tuy t ñ i M i gi i thích ñư c lí ch là m t trư ng Chưa gi i thích do ho t ñ ng trao ñ i h p ñ c bi t c a ñư c: buôn bán gi a các l i th tương ñ i qu c gia có ñi u ki n (l i th so sánh) s n xu t khác nhau Thương m i gi a các qu c gia có ñi u ki n s n xu t tương Ch gi i thích ñư c t như nhau, có m t ph n nh c a cùng l i th v s n thương m i qu c t xu t 1 s n ph m (30%). ho c 1 vài s n ph m nào ñó M t qu c gia có l i th tuy t ñôi trong c 2 m t hàng Vu Thanh Huong 21 7 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Lý thuy t l i th tương ñ i c a David Ricardo Các gi thi t 1. Th gi i ch có hai qu c gia 2. S n xu t hai m t hàng Lao ñ ng là y u t s n xu t duy nh t và ch ñư c di chuy n t do gi a 3. các ngành s n xu t trong nư c (Mô hình 1 y u t c a Ricardo) M i qu c gia có lư ng lao ñ ng c ñ nh 4. Thương m i hoàn toàn t do 5. 6. Chi phí v n chuy n b ng không L i ích kinh t theo quy mô là không ñ i 7. C nh tranh hoàn h o t n t i trên các th trư ng; công nhân ñư c tr 8. m c lương c nh tranh Công ngh s n xu t các qu c gia là như nhau và không thay ñ i. 9. 23 Cơ s , Mô hình và l i ích c a TMQT • Cơ s c a TMQT là l i th so sánh • M i qu c gia s chuyên môn hoá s n xu t và xu t kh u các s n ph m mà mà mình có l i th so sánh và nh p kh u nh ng s n ph m mà mình không có l i th so sánh. • L i ích cho c hai qu c gia và th gi i. 24 8 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Ví d minh h a l i th tương ñ i (ti p) Tính toán và xác ñ nh l i th tương ñ i M Anh Lúa mì (t n/gi ) 6 1 4 2 V i (m/gi ) M có l i th tương ñ i trong s n xu t lúa mì. Anh có l i th tương ñ i trong s n xu t v i. 25 Ví d minh h a l i th tương ñ i (ti p) • Mô hình thương m i : – M CMH s n xu t và xu t kh u lúa mì, nh p kh u v i. – Anh CMH s n xu t và xu t kh u v i, nh p kh u lúa mì. 26 Ví d minh h a l i th tương ñ i (ti p) • L i ích c a TMQT – Gi s t l trao ñ i qu c t là 1LM:1V – Tính toán l i ích c a t ng qu c gia khi trao ñ i 6LM:6V – Gi s m i nư c có 1000 gi lao ñ ng • C hai qu c gia ñ u ñư c l i t TMQT – M : ñư c l i 2V (ti t ki m ½ gi lao ñ ng) – Anh: ñư c l i 6V (ti t ki m ñư c 3 gi lao ñ ng) => C hai qu c gia ñ u ñư c l i, th m chí Anh còn ñư c l i hơn m c dù nó không có l i th tuy t ñ i trong s n xu t c 2 m t hàng. 27 9 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
T l trao ñ i qu c t • Hai qu c gia ñ u ñư c l i khi – 1LM : 1 V or 6LM: 6V – Khung c a t l trao ñ i qu c t là 4V< 6LM < 12 V 28 T l trao ñ i qu c t (ti p) L i ích c a TMQT theo các t l trao ñ i T l trao ñ i L i ích t T MQT Ghi chú gi a lúa mì và M Anh Th gi i vi 6LM:3V Không có TMQT 6LM:4V 0V 8V 8V Không có TMQT 6LM:5V 1V 7V 8V 6LM:6V 2V 6V 8V 6LM:7V 3V 5V 8V L i ích b ng nhau 6LM:8V 4V 4V 8V 6LM:9V 5V 3V 8V 6LM:10V 6V 2V 8V 6LM:11V 7V 1V 8V 6LM:12V 8V 0 8V Không có TMQT 6LM:13V Không có TMQT 29 Bài t p trên l p Nga Singpaore G o (gi /t n) 4 4 Qu t (gi /chi c) 8 16 Gi s có 2 qu c gia là Singapore và Nga ti n hành s n xu t 2 m t hàng là g o và qu t. Cho bi t s gi công c n thi t ñ s n xu t m i m t ñơn v s n ph m m i nư c như b ng trên: • Thương m i qu c t s x y ra như th nào? • Hãy tính m c t l trao ñ i qu t qu c t mà t i ñó ñem l i l i ích cho c 2 qu c gia. • N u t l trao ñ i qu c t là 1 chi c qu t ñ i ñư c 3 t n g o, nư c nào ñư c l i nhi u hơn? 30 10 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Ti n lương trong n n kinh t ñóng • N u giá tương ñ i c a m t hàng hóa cao hơn chi phí cơ h i ñ s n xu t hàng hóa ñó, qu c gia s chuyên môn hóa s n xu t ra hàng hóa ñó. • Trong n n kinh t ñóng, m i qu c gia s s n xu t c 2 hàng hóa => N u qu c gia mu n s n xu t c 2 hàng hóa, ti n lương c a hai ngành ph i b ng nhau. 3-31 Lương tương ñ i • Lương tương ñ i là t l gi a lương N i ñ a và Nư c ngoài • Mô hình Ricardo d ñoán r ng khi có thương m i qu c t , giá c gi a hai qu c gia s b ng nhau nhưng không d ñoán r ng m c lương gi a hai qu c gia s b ng nhau. • Trong mô hình Ricardo, s khác nhau v năng su t lao ñ ng s quy t ñ nh s khác nhau trong m c lương gi a hai qu c gia. T i sao??? Lương tương ñ i (ti p) Chi phí lao ñ ng Vi Lúa mì N iña aLC = 1 gi /m aLW = 2 gi /kg a*LC = 6 gi /m a*LW = 3 gi /kg Nư c ngoài aLC /aLW = 1/2 < a*LC /a*LW = 2 • N i ñ a: s n xu t v i • Nư c ngoài: S n xu t lúa mì • Xác ñ nh lương c a m i qu c gia và lương tương ñ i c a N i • ñ a so v i Nư c ngoài khi có thương m i, bi t PC = $12/kg and PW = $12/L 11 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Lương tương ñ i (ti p) • PC = $12/kg và PW = $12/L • Khi có thương m i, N i ñ a chuyên môn hóa s n xu t v i, lương/h trong ngành v i s là: (PC/aLC) = $12/1 = $12 • Khi có thương m i, Nư c ngoài chuyên môn hóa s n xu t lúa mì, lương/h trong ngành lúa mì là: (PW/a*LW) = $12/3 = $4 • Lương tương ñ i c a N i ñ a so v i Nư c ngoài là $12/$4 = 3 Lương tương ñ i (ti p) Chi phí lao ñ ng Vi Lúa mì N iña aLC = 1 gi /m aLW = 2 gi /kg a*LC = a*LW = 3 gi /kg Nư c ngoài 6 gi /m • Lương tương ñ i s n m trong kho ng c a năng su t tương ñ i trong t ng ngành c a 2 qu c gia. – Trong ngành v i, N i ñ a s n xu t hi u qu hơn Nư c ngoài 6/1 = 6 l n (Năng su t tương ñ i trong ngành v i là 6) – Trong ngành Lúa mì, N i ñ a s n xu t hi u qu hơn Nư c ngoài 1,5 l n (Năng su t tương ñ i trong ngành LM là 6) – Lương tương ñ i c a N i ñ a cao g p 3 l n c a lương c a Nư c ngoài (trong ho ng 2 năng su t tương ñ i). Lương tương ñ i (ti p) Lương tương ñ i c a N i ñ a so v i Nư c ngoài là $12/$4 = 3 N i ñ a có N iñav n N i ñ a có m c lương có lơi th chi m c năng cao hơn Nư c phí trong su t cao hơn ngoài ngành v i Chi phí cao ñư c bù l i b ng năng su t lao ñ ng cao 12 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Lương tương ñ i (ti p) Lương tương ñ i c a N i ñ a so v i Nư c ngoài là $12/$4 = 3 Nư c ngoài có Nư c ngoài có Nư c ngoài có ti n lương ch l i th trong năng su t lao s n xu t rư u b ng 1/3 c a ñ ng th p hơn N iña vang Năng su t lao ñ ng th p ñư c bù ñ p b i ti n lương th p. Lương tương ñ i (ti p) • M i quan h này cho th y c hai qu c gia ñ u có l i th v chi phí trong s n xu t – Chi phí ti n lương cao ñư c bù ñ p b i năng su t lao ñ ng cao. – Năng su t lao ñ ng th p ñư c bù ñ p b i ti n lương th p Thương m i trong trư ng h p nhi u hàng hóa (ti p) • Đ ti n sát d n v i th c t hơn: mô hình thương m i nhi u hàng hóa. • Mô hình thương m i (nư c nào s n xu t s n ph m gì) ph thu c vào: lương tương ñ i c a N i ñ a so v i Nư c ngoài. • w: M c lương N iña • w*: M c lương Nư c ngoài • Quy lu t: Hàng hóa luôn ñư c s n xu t nư c có th s n xu t r hơn. 13 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Thương m i trong trư ng h p nhi u hàng hóa (ti p) Năng su t tương ñ i M c lương tương ñ i > • Nu c a N i ñ a trong s n c a N i d a so v i Nư c xu t m t s n ph m ngoài => N i ñ a s chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u hàng hóa ñó. •Nu Năng su t tương ñ i M c lương tương ñ i < c a N i ñ a trong s n c a N i d a so v i Nư c xu t m t s n ph m ngoài – Nư c ngoài s chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u hàng hóa ñó. Thương m i trong trư ng h p nhi u hàng hóa (ti p) • Gi s có 5 hàng hóa ñư c s n xu t trên th gi i Hàng hóa Chi phí của Nội địa Chi phí của Nước ngoài Năngđịa so Nướcđối của suất tương Nội ngoài Táo 1 10 10 Chuối 5 40 8 Cam 3 12 4 Chà là 6 12 2 Bánh mì 12 9 0,75 N u w/w* = 3, N i ñ a s CMH s n xu t và xu t kh u m t hàng nào??? N u w/w* = 3, N i ñ a: táo, chu i, cam và Nư c ngoài: Chà là, bánh mì. Thương m i trong trư ng h p nhi u hàng hóa (ti p) • M c dù N i ñ a có chi phí lương cao nhưng v n có l i th trong s n xu t táo, chu i và cam vì N i ñ a có năng su t lao ñ ng cao. • Nư c ngoài có chi phí lương th p và vì th có lơi th so sánh trong s n xu t bánh mì và h t d , m c dù Nư c ngoài có năng su t tương lao ñ ng th p. • Mô hình thương m i: ph thu c vào m c lương tương ñ i. 14 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Thương m i trong trư ng h p nhi u qu c gia S p x p các qu c gia theo m c giá tương ñ i trên th trư ng n i ñ a trư c khi có TMQT, Pw/Pc (w: lúa mì, c: v i) Qu c gia A B C D E Pw/Pc 1 2 3 4 5 • N u giá trương ñ i Pw/Pc = 3 khi có thương m i, • Qu c gia A và B s xu t kh u lúa mì sang Qu c gia D và E ñ ñ i l y v i t 2 qu c gia này. • Qu c gia C s không tham gia vào thương m i qu c t Thương m i trong trư ng h p nhi u qu c gia (ti p) S p x p các qu c gia theo m c giá tương ñ i trên th trư ng n i ñ a Pw/Pc trư c khi có TMQT (w: lúa mì, c: v i) Qu c gia A B C D E Pw/Pc 1 2 3 4 5 • N u Pw/Pc = 4 khi có thương m i – Qu c gia A, B và C s xu t kh u lúa mì ñ ñ i l y v i t qu c gia E. – Qu c gia D s không tham gia vào thương m i Bài t p trên l p Quốc gia Cá (F) Dao kéo (C) Thụy Điển 4 giờ/1 đơn vị 10 giờ/1 đơn vị Đức 5 giờ/1 đơn vị 15 giờ/1 đơn vị Pháp 5 giờ/1 đơn vị 20 giờ/1 đơn vị • N u giá cân b ng khi có TMQT là 1C:3F, mô hình TMQT s như th nào? •N u giá cân b ng khi có TMQT là 1C:3,5F; mô hình TMQT s như th nào? •N u giá cân b ng khi có TMQT là 1 C = 2,8 F; mô hình TMQT s như th nào? 15 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
RCA - H s bi u th l i th so sánh • Coefficeint of Revealed Comparative Advantage (RCA) • H s l i th so sánh hi n h u • Th hi n l i th so sánh và kh năng c nh tranh xu t kh u c a m t qu c gia v m t s n ph m nh t ñ nh RCA - H s bi u th l i th so sánh (ti p) RCA - H s bi u th l i th so sánh (ti p) 16 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
RCA - H s bi u th l i th so sánh (ti p) S n ph m có l i th so sánh cao ng d ng th c ti n c a lý thuy t l i th so sánh c a David Ricardo Mô hình 1 y u t c a David Ricardo v i 2 hàng hóa, 2 qu c gia có th khái quát hóa và ng d ng cho trư ng h p nhi u qu c gia, nhi u hàng hóa. Mô hình 2 qu c gia, 2 s n ph m ch có giá tr lý thuy t ñ hi u rõ v l i th so sánh. Mô hình nhi u qu c gia, nhi u s n ph m có th áp d ng ñ ñánh giá l i th so sánh c a m t ngành hàng qu c gia so v i ph n còn l i c a th gi i m t cách khái quát. ng d ng th c ti n c a lý thuy t l i th so sánh c a David Ricardo (ti p) Ưu ñ i m : • d tính toán • lư ng hóa ñư c m c l i th so sánh ñ ñánh giá v th c a ngành hàng qu c gia trên th trư ng th gi i m t cách tương ñ i. Như c ñi m: • ñ chính xác trong k t qu ñánh giá m c l i th so sánh không cao nên vi c v n d ng ñ ho ch ñ nh chính sách thương m i cũng kém ñ tin c y. • S d ng k t h p v i các phương pháp khác 17 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
LÝ THUY T THƯƠNG M I TÂN C ĐI N B i c nh • H n ch c a lý thuy t l i th tương ñ i c a David Ricardo – Không ñ c p ñ n chi phí v n t i, b o hi m và các hàng rào b o h m u d ch, các y u t có tính ch t quy t ñ nh ñ n hi u qu c a thương m i qu c t . • Ví d : xi măng, thu nh p kh u g o c a Nh t B n… – Mô t n n kinh t th gi i m c ñ chuyên môn hóa hoàn toàn. – V n d ng lý thuy t giá lao ñ ng • Lao ñ ng là y u t s n xu t duy nh t • Lao ñ ng là ñ ng nh t • Lao ñ ng ñư c s d ng v i t tr ng c ñ nh => Lý thuy t tính giá tr b ng lao ñ ng là không phù h p v i th c t • Năm 1936, Haberler s d ng chi phí cơ h i ñ gi i thích l i th so sánh => cách lý gi i ñúng hơn, h p lý hơn 53 Chi phí cơ h i • Chi phí cơ h i c a vi c s n xu t ra m t hàng hóa là lư ng hàng hóa khác ph i c t gi m/b qua ñ có ñư c thêm các tài nguyên ñ s n xu t thêm m t ñơn v hàng hóa này. • Công th c NS B CPSX = = A CPCH A NS A CPSX B • M t qu c gia luôn ph i ñ i m t v i s ñánh ñ i hay chi phí cơ h i khi quy t ñ nh s d ng ngu n l c ñ s n xu t ra hàng hóa và d ch v . 54 18 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Chi phí cơ h i và l i th so sánh • “M t qu c gia có l i th so sánh trong vi c s n xu t ra m t hàng hoá n u chi phí cơ h i c a vi c s n xu t ra hàng hoá ñó th p hơn so v i chi phí cơ h i c a vi c s n xu t ra cùng hàng hoá ñó qu c gia khác. M Anh Chi phí cơ h i Lúa mì (t/h) 6 1 Vi (m/h) 4 2 M Anh M có l i th so sánh ⇒ trong s n xu t lúa mì CPCH s n xu t lúa 2/3 V 2V Anh có l i th so sánh mì ⇒ trong s n xu tv i CPCH s n xu t v i 3/2 LM ½ LM 55 Mô hình và l i ích thương m i • M s chuyên môn hóa s n xu t và s n xu t lúa mì, nh p kh u v i. • Anh chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u v i, nh p kh u lúa mì ⇒Gi ng lý thuy t l i th tương ñ i c a David Ricardo. • C hai qu c gia và th gi i ñ u ñư c l i 56 Chi phí cơ h i và l i th so sánh M t qu c gia có l i th so sánh trong vi c s n xu t ra m t hàng hoá n u chi phí cơ h i c a vi c s n xu t ra hàng hoá ñó th p hơn so v i chi phí cơ h i c a vi c s n xu t ra cùng hàng hoá ñó qu c gia khác. M Anh Lúa mì (t n/gi ) 6 1 4 2 V i (m/gi ) M : l i th so sánh trong s n xu t lúa mì Anh: l i th so sánh trong s n xu t v i 19 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN
Chi phí cơ h i và l i th so sánh (ti p) Cách gi i thích theo CPCH có gì gi ng và khác bi t so v i cách gi i thích c a D.Ricardo??? - Gi ng: k t qu nghiên c u - Khác: gi i thích theo lý thuy t chi phí cơ h i tránh ñư c gi thi t cho r ng lao ñ ng là y u t duy nh t ñ t o ra m i s n ph m cách gi i thích này ch t ch và th c t hơn. Đư ng gi i h n kh năng s n xu t trong trư ng h p CPCH không ñ i (ti p) S li u v kh năng SX c a 2 qu c gia: Nh t và Anh Đơn v tính: nghìn tivi, tri u m v i Nh t B n Anh Ti vi Vi Sau TM Ti vi Vi Sau TM 180 0 0 60 0 120 150 20 30 50 20 100 120 40 60 40 40 80 90 60 90 30 60 60 60 80 120 20 80 40 30 100 150 10 100 20 0 120 180 0 120 0 Đư ng gi i h n kh năng s n xu t (PPF) trong trư ng h p chi phí cơ h i không ñ i (ti p) 1. Giá c tương ñ i (so sánh) c a ti vi so v i v i Anh? (gi ñ nh Nh t? giá c b ng CPSX) Vi Vi C 120 120 Nh t 100 100 F 80 80 Anh F’ E A E’ 60 60 PPF A’ 40 40 20 B 20 TV 0 20 40 60 80 90100 120 140 160 180 0 20 40 60 60 TV 20 Vũ Thanh Hương, ĐHKT - ĐHQGHN