Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Giáo dục hành vi văn hóa học tập cho sinh viên các trường Đại học Sư phạm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN<br /> <br /> VŨ THỊ THÚY HẰNG<br /> <br /> GIÁO DỤC HÀNH VI VĂN HÓA HỌC TẬP CHO<br /> SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM<br /> <br /> Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử giáo dục<br /> Mã số: 62.14.01.02<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> \<br /> <br /> THÁI NGUYÊN - 2015<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại:<br /> Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS Ngô Hiệu<br /> <br /> 2. PGS.TS Phan Thanh Long<br /> Phản biện 1: ..................................................<br /> <br /> Phản biện 2: ..................................................<br /> <br /> Phản biện 3: ..................................................<br /> <br /> Luận án sẽ đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm luận án tiến sĩ<br /> cấp cơ sở họp tại Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên<br /> vào hồi ...... giờ ...... ngày ........tháng ....... năm ..........<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Giáo dục hành vi văn hóa học tập (HVVHHT) có vai trò quan<br /> trọng đối với việc xây dựng văn hóa nhà trường và giúp sinh viên (SV)<br /> có cách thức để học tập hiệu quả. Mặc dù vấn đề này đã được các nhà<br /> khoa học giáo dục nghiên cứu ở một vài khía cạnh nhưng hiện nay vẫn<br /> chưa có sự thống nhất nội dung, biện pháp giáo dục HVVHHT một cách<br /> cụ thể và toàn diện.<br /> Công tác đào tạo giáo viên ở các trường đại học sư phạm (ĐHSP) đặt<br /> ra yêu cầu cần giáo dục và phát triển ở SV hệ thống hành vi VHHT để các<br /> nhà giáo tương lai có thể phát triển năng lực học tập, học thường xuyên, học<br /> suốt đời đáp ứng những yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của xã hội; là tấm<br /> gương sáng về hành vi, cách ứng xử trong học tập để các em học sinh noi<br /> theo. Chính vì vậy, nghiên cứu giáo dục HVVHHT cho SV các trường đại<br /> học sư phạm là hết sức cấp thiết.<br /> 2. Mục đích nghiên cứu<br /> Xây dựng các biện pháp giáo dục hành vi văn hóa học tập cho SV<br /> đại học sư phạm nhằm góp phần thực hiện có hiệu quả mục tiêu đào tạo<br /> hiện nay của các trường ĐHSP.<br /> 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu<br /> 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Quá trình hình thành và phát triển<br /> hành vi văn hóa học tập của sinh viên ĐHSP trong quá trình đào tạo<br /> 3.2. Khách thể nghiên cứu: Quá trình hình thành và phát triển<br /> các phẩm chất nhân cách của sinh viên ĐHSP.<br /> 4. Giả thuyết khoa học<br /> Hiện nay, trình độ HVVHHT của sinh viên các trường ĐHSP<br /> chưa cao. Nếu xây dựng các biện pháp giáo dục HVVHHT có tính hệ<br /> thống, theo hướng phát triển ở SV nhận thức, thái độ, kỹ năng hành vi<br /> (HV) phù hợp với các giá trị xã hội trên cơ sở mối quan hệ giữa con<br /> người với con người, giữa con người với công việc, con người với môi<br /> trường của sinh viên trong quá trình học tập (HT) thì sẽ có ảnh hưởng<br /> tích cực đến hành vi và kết quả học tập của SV.<br /> 5. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> 5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về giáo dục hành vi văn hoá học tập<br /> cho sinh viên các trường Đại học Sư phạm.<br /> 5.2. Nghiên cứu thực trạng hành vi văn hóa học tập của sinh viên và giáo<br /> dục hành vi văn hoá học tập cho sinh viên tại các trường Đại học Sư phạm.<br /> 5.3. Đề xuất, thực nghiệm một số biện pháp giáo dục hành vi văn<br /> hoá học tập cho sinh viên ở các trường Đại học Sư phạm<br /> <br /> 2<br /> 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu<br /> 6.1. Nội dung<br /> - Nghiên cứu HVVHHT trong các mối quan hệ giữa con người<br /> với con người, giữa con người với công việc, giữa con người với môi<br /> trường của SV trong quá trình học tập.<br /> - Chọn lọc và tập trung nghiên cứu thực trạng một số HVVHHT<br /> cơ bản của SV: hành vi văn hóa nề nếp, hành vi văn hóa học hỏi, hành vi<br /> văn hóa chia sẻ.<br /> 6.2. Khách thể điều tra: Quá trình nghiên cứu thực tiễn được tiến<br /> hành trên 720 SV năm thứ 2 và 232 GV, CBQL ở các trường: Đại học<br /> sư phạm - Đại học Thái Nguyên, Đại học sư phạm Hà Nội, Đại học Sư<br /> phạm thành phố Hồ Chí Minh<br /> 7. Phƣơng pháp nghiên cứu<br /> Đề tài sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu sau: Các<br /> phương pháp nghiên cứu lý thuyết; Phương pháp quan sát; Phương pháp<br /> điều tra (ankét); Phương pháp phỏng vấn sâu; Phương pháp phân tích<br /> sản phẩm hoạt động; Phương pháp thực nghiệm sư phạm; Phương pháp<br /> chuyên gia; Phương pháp xử lý số liệu bằng toán thống kê<br /> 8. Luận điểm bảo vệ<br /> 8.1. Trong xu thế phát triển hiện nay, HVVHHT có vai trò quan<br /> trọng đối với người học trong việc đáp ứng những yêu cầu đa dạng và<br /> thay đổi của hoạt động học tập, giúp người học phát triển chất lượng học<br /> tập bền vững; góp phần xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Đối<br /> với SV các trường ĐHSP, giáo dục HVVHHT có ý nghĩa quan trọng<br /> trong việc chuẩn bị cho sinh viên những yếu tố cần thiết của nhân cách<br /> nhà giáo tương lai.<br /> 8.2. HVVHHT của SV biểu hiện trong các mối quan hệ học tập<br /> giữa sinh viên với thầy cô, với bạn bè, với bản thân, với nhiệm vụ học<br /> tập và phát triển năng lực nghề nghiệp, với môi trường học tập, thông<br /> qua các mặt nhận thức, thái độ, kỹ năng hành vi.<br /> 8.3. Giáo dục HVVHHT cho SV các trường ĐHSP là quá trình lâu dài,<br /> đòi hỏi phải kết hợp các biện pháp tác động vào nhận thức, tình cảm, kỹ năng<br /> thực hiện hành vi học tập của sinh viên và tạo dựng môi trường văn hóa học<br /> tập trong nhà trường; gắn với giá trị và yêu cầu của nghề nghiệp. Đặc biệt<br /> cần quan tâm khích lệ vai trò chủ thể, phát huy tính tự giác, phát triển nhu cầu<br /> văn hóa hành vi học tập của sinh viên trong quá trình giáo dục HVVHHT để<br /> thúc đẩy quá trình chuyển hóa yêu cầu bên ngoài thành nhu cầu tự thân.<br /> <br /> 3<br /> 9. Đóng góp mới của luận án<br /> 9.1. Về mặt lý luận<br /> Xác định được quan niệm khoa học về HVVHHT của sinh viên và<br /> hệ thống khung lý luận về giáo dục HVVHHT cho sinh viên ĐHSP:<br /> Khái niệm, đặc trưng, biểu hiện của HVVHHT; khái niệm, ý nghĩa,<br /> nhiệm vụ, nội dung, các con đường giáo dục HVVHHT cho SV các<br /> trường ĐHSP. Góp phần khẳng định giáo dục HVVHHT là nhiệm vụ<br /> cấp thiết trong quá trình đào tạo giáo viên ở các trường ĐHSP hiện nay.<br /> Luận án là tài liệu mới góp phần làm phong phú thêm lý luận giáo dục<br /> văn hóa học tập cho người học trong nhà trường.<br /> 9.2. Về mặt thực tiễn<br /> - Phát hiện được một số vấn đề thực trạng HVVHHT của sinh viên<br /> và thực trạng công tác giáo dục HVVHHT cho sinh viên ở các trường<br /> ĐHSP hiện nay; Khái quát được nguyên nhân của thực trạng đó.<br /> - Xây dựng được một số biện pháp giáo dục hành vi VHHT cho<br /> sinh viên trong nhà trường đại học sư phạm:Nâng cao nhận thức về giáo<br /> dục HVVHHT cho SV trong các trường ĐHSP; Tổ chức luyện tập hành<br /> vi VHHT cho SV trong các hoạt động giáo dục, dạy học; Áp dụng<br /> phương pháp kỷ luật tích cực trong tổ chức dạy học các môn khoa học ở<br /> trường ĐHSP; Lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục hành vi VHHT<br /> cho SV vào nội dung giáo dục và đào tạo của trường ĐHSP; Tổ chức<br /> cho SV tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong học tập; Kiểm<br /> tra, đánh giá và nhân rộng điển hình hành vi VHHT; Xây dựng môi<br /> trường học tập thân thiện, nghiêm túc, tích cực trong nhà trường ĐHSP.<br /> - Kết quả nghiên cứu của luận án có khả năng chuyển giao và ứng<br /> dụng trong xây dựng văn hóa nhà trường ở các trường đại học, cao đẳng<br /> nói chung. Đặc biệt, luận án cung cấp thêm tư liệu để các trường ĐHSP<br /> tổ chức tốt hơn công tác giáo dục phẩm chất nhân cách cho sinh viên.<br /> Nội dung luận án có thể sử dụng làm tài liệu trong tổ chức hoạt động dạy<br /> học và giáo dục nhằm nâng cao thành tích học tập cho sinh viên và xây<br /> dựng văn hóa học tập trong các nhà trường ĐHSP hiện nay.<br /> 10. Cấu trúc luận án<br /> Luận án gồm: Mở đầu; Chương 1: Cơ sở lý luận về giáo dục hành<br /> vi văn hóa cho sinh viên đại học sư phạm; Chương 2: Thực trạng giáo<br /> dục hành vi văn hóa học tập cho sinh viên các trường đại học sư phạm;<br /> Chương 3: Biện pháp giáo dục hành vi văn hóa học tập cho sinh viên các<br /> trường đại học sư phạm; Kết luận; Khuyến nghị; Danh mục các tài liệu<br /> tham khảo; Phụ lục.<br /> <br />