Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu bệnh héo xanh vi khuẩn Ralstonia solanacearum Smith hại cây lạc, cây khoai tây vùng Hà Nội, phụ cận và biện pháp phòng trừ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠIHỌC NÔNGNGHIỆP HÀ NỘI<br /> ----------------***---------------<br /> <br /> NGUYỄN TẤT THẮNG<br /> <br /> NGHIÊN CỨU BỆNH HÉO XANH VI KHUẨNRalstonia<br /> solanacearum Smith HẠI CÂY LẠC,<br /> CÂY KHOAI TÂY VÙNG HÀ NỘI, PHỤ CẬN<br /> VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ<br /> <br /> Chuyên ngành<br /> Mã số<br /> <br /> : Bảo vệ thực vật<br /> : 62.62.10.01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP<br /> <br /> HÀ NỘI - 2012<br /> <br /> Luận án được hoàn thành tại:<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI<br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> 1. PGS.TS. Đỗ Tấn Dũng<br /> Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội<br /> 2. PGS.TS. Nguyễn Văn Tuất<br /> Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam<br /> Phản biện 1: TS. Hà Viết Cường<br /> Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội<br /> Phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Hồng Sơn<br /> Viện Môi trường Nông nghiệp<br /> Phản biện 3: TS. Đặng Vũ Thị Thanh<br /> Hội khoa học kỹ thuật Bảo vệ thực vật<br /> Việt Nam<br /> Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp<br /> Trường họp tại:<br /> Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội<br /> Vào hồi giờ, ngày tháng năm 201<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại:<br /> - Thư viện Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội<br /> - Thư viện Quốc gia<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Cây lạc (Arachis hypogaea L.) là cây công nghiệp ngắn ngày,<br /> cây thực phẩm có giá trị kinh tế cao và ngày càng được trồng phổ<br /> biến ở nhiều nước trên thế giới. Việt Nam hiện nay đứng thứ 10 thế<br /> giới và thứ 5 tại châu Á về diện tích trồng lạc.<br /> Cây khoai tây (Solanum tuberosum L.) là loại cây thực phẩm có<br /> giá trị dinh dưỡng. Ở Việt Nam, năm 2009 diện tích trồng khoai tây<br /> đạt 35.000 ha, sản lượng đạt 370.000 tấn.<br /> Tuy nhiên năng suất lạc, khoai tây của nước ta hiện nay còn thấp.<br /> Phát triển và mở rộng diện tích các giống lạc, khoai tây mới có năng<br /> suất cao, chất lượng tốt, chống chịu sâu bệnh là một trong những<br /> hướng nghiên cứu ưu tiên nhằm đẩy mạnh sản xuất lạc, khoai tây ở<br /> nước ta. Trong sản xuất lạc, khoai tây bệnh HXVK R. solanacearum<br /> Smith là bệnh gây hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng. Cho<br /> đến nay, những công trình nghiên cứu về quản lý tổng hợp bệnh héo<br /> xanh gây hại trên cây lạc, cây khoai tây áp dụng vào thực tiễn sản<br /> xuất chưa nhiều. Xuất phát từ tình hình thực tiễn, luận án đã chọn và<br /> thực hiện nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu bệnh héo xanh vi khuẩn<br /> Ralstonia solanacearum Smith hại cây lạc, cây khoai tây vùng Hà<br /> Nội, phụ cận và biện pháp phòng trừ”.<br /> 2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài<br /> 2.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài<br /> - Các kết quả nghiên cứu của luận án là một dẫn liệu khoa<br /> học có giá trị về việc đánh giá được thực trạng bệnh héo xanh vi<br /> khuẩn R. solanacearum Smith hại cây lạc, cây khoai tây một cách<br /> tổng hợp; đồng thời nhằm hạn chế tác hại của bệnh HXVK, tăng<br /> cao năng suất và chất lượng nông sản phẩm.<br /> - Kết quả nghiên cứu một số đặc tính sinh học của loài R.<br /> solanacearum Smith có ý nghĩa trong chẩn đoán, giám định và dự<br /> <br /> 2<br /> <br /> báo xu thế phát sinh gây hại của bệnh HXVK hại cây lạc, cây khoai<br /> tây ở vùng Hà Nội và phụ cận.<br /> - Luận án góp phần xây dựng ngày càng hoàn thiện hơn quy<br /> trình quản lý tổng hợp bệnh HXVK hại cây lạc, cây khoai tây<br /> vùng Hà Nội và phụ cận.<br /> 2.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài<br /> Đề tài luận án đã đề xuất biện pháp quản lý tổng hợp bệnh<br /> HXVK hại cây lạc và cây khoai tây đạt hiệu quả kinh tế cao, phù<br /> hợp với trình độ canh tác của người dân, đơn giản, dễ làm, dễ áp<br /> dụng, phù hợp với điều kiện thực tiễn và mang tính bền vững.<br /> 3. Mục đích, yêu cầu của đề tài<br /> 3.1. Mục đích<br /> Trên cơ sở kết quả nghiên cứu một số đặc điểm hình thái, đặc tính<br /> sinh học, khảo sát một số biện pháp phòng trừ bệnh HXVK hại cây lạc,<br /> cây khoai tây, từ đó đề xuất qui trình quản lý tổng hợp bệnh HXVK hại<br /> cây lạc, cây khoai tây vùng Hà Nội và phụ cận đạt hiệu quả kinh tế cao.<br /> 3.2. Yêu cầu<br /> Đánh giá thực trạng bệnh HXVK hại cây lạc, khoai tây vùng<br /> Hà Nội và phụ cận; nghiên cứu đặc điểm hình thái, đặc tính sinh<br /> học và phạm vi ký chủ của vi khuẩn gây bệnh. Xây dựng qui trình<br /> quản lý tổng hợp bệnh HXVK hại cây lạc, cây khoai tây. Thực<br /> nghiệm một mô hình quản lý tổng hợp bệnh HXVK trên cây khoai<br /> tây ở vùng Hà Nội.<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 4.1. Đối tượng<br /> Bệnh HXVK hại cây lạc, cây khoai tây vùng Hà Nội, phụ cận.<br /> 4.2. Phạm vi nghiên cứu<br /> Đề tài nghiên cứu về đặc tính sinh học; xác định các race, biovar<br /> của loài R. solanacearum gây bệnh HXVK. Nghiên cứu một số yếu<br /> tố ảnh hưởng đến quá trình phát sinh, phát triển bệnh HXVK.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Xây dựng và thực hiện biện pháp phòng chống bệnh HXVK theo<br /> hướng quản lý tổng hợp ở vùng nghiên cứu.<br /> 5. Những đóng góp mới của đề tài<br /> - Đề tài là công trình khoa học đã nghiên cứu làm rõ hơn<br /> một số vấn đề về bệnh HXVK hại cây lạc, cây khoai tây vùng Hà<br /> Nội và phụ cận.<br /> - Xây dựng mô hình và quy trình quản lý tổng hợp bệnh<br /> HXVK hại cây lạc, cây khoai tây một cách đơn giản, dễ làm, dễ áp<br /> dụng, phù hợp với điều kiện thực tiễn, đạt hiệu quả kinh tế cao và<br /> mang tính bền vững.<br /> - Bổ sung nguồn tư liệu có ý nghĩa về bệnh HXVK hại cây lạc,<br /> cây khoai tây, là tài liệu tham khảo cho công tác đào tạo cán bộ kỹ<br /> thuật và các nghiên cứu tiếp theo về bệnh này.<br /> 6. Cấu trúc của luận án<br /> Luận án chính 140 trang, gồm 5 phần: mở đầu (6 trang),<br /> chương 1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu (38 trang), chương 2.<br /> Phương pháp nghiên cứu (25 trang), chương 3. Kết quả nghiên<br /> cứu và thảo luận (69 trang), Kết luận và đề nghị (2 trang). Có<br /> 42 bảng biểu, 15 hình minh họa. Luận án có 2 phụ lục. Có tổng<br /> số 149 tài liệu tham khảo; trong đó có 47 tài liệu tiếng Việt,<br /> 102 tài liệu tiếng Anh, có trên 36 tài liệu cập nhật từ năm 2000<br /> đến nay.<br /> Chương 1<br /> TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Cơ sở khoa học của đề tài<br /> Bệnh héo xanh vi khuẩn Ralstonia solanacearum Smith là bệnh<br /> gây hại phổ biến và nguy hiểm đã gây tổn thất nghiêm trọng trong<br /> sản xuất nông nghiệp, nhất là các cây trồng có ý nghĩa kinh tế như<br /> <br />