Tóm tắt luận án Tiến sĩ Quản lý công: Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

Chia sẻ: Quenchua Quenchua | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

61
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của luận án trên cơ sở làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn chất lượng thẩm phán Tòa án nhân dân Lào, Luận án đưa ra các giải pháp góp phần nâng cao chất lượng thẩm phán Tòa án nhân dân ở nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Quản lý công: Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ --------/-------- -----/----- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KHAMPHANH SOPHABMIXAY CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 9.34.04.03 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2018
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA 1. Khamphanh SOPHABMIXAY, Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng Thẩm phán Tòa án nhân ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Tạp chí Quản lý Nhà nước, số 234, tháng 7/2015, trang 96-99 Người hướng dẫn khoa học: 2. Khamphanh SOPHABMIXAY, Kinh nghiệm nâng cao chất lượng 1. PGS.TS. LƯƠNG THANH CƯỜNG thẩm phán ở một số nước trên thế giới, Tạp chí Quản lý Nhà nước, 2. PGS.TS. NGUYỄN THỊ THU HÀ số 242, tháng 3/2016, trang 114-116 3. Khamphanh SOPHABMIXAY, Hoàn thiện các tiêu chí đánh giá chất lượng thẩm phán Tòa án nhân dân Lào, Tạp chí: Giáo dục, số Phản biện 1: ………………………………………… 231, tháng 1/2015, trang 181-183 Phản biện 2: ………………………………………… Phản biện 3: ………………………………………… Luận án được bảo vệ tại Hội đồng đánh giá luận án cấp Học viện, Địa điểm: Phòng ….. nhà ….. Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi …..h … phút ngày …. tháng ….. năm 2018 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
Các nhóm giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công MỞ ĐẦU chức ngành tòa án nhân dân được Luận án trình bày có tính cách hệ 1. Tính cấp thiết của đề tài thống và được chọn lọc một cách có cân nhắc về tính khả thi và phù Lịch sử xã hội loài người kể từ khi có nhà nước cho thấy dù tồn hợp điều kiện thực tiễn ở Lào, cụ thể là thực tiễn tổ chức và hoạt tại trong bất cứ hình thái nào, được tổ chức theo kiểu nào thì mọi nhà động của bộ máy nhà nước nói chung và bộ máy tòa án nhân dân từ nước luôn bao gồm 3 nhánh quyền lực là lập pháp, hành pháp và tư trung ương đến địa phương nói riêng. pháp, cũng chính là 3 nhóm chức năng được trao cho những chủ thể Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân là một trong quyền lực nhất định. Với bất kỳ cách tổ chức bộ máy nhà nước nào, những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần phải tập trung giải quyết. với bất kỳ quyền lực nhà nước nằm trong tay chủ thể nào, quyền lực Trong đó, việc tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách xây dựng và tư pháp với hạt nhân của nó là quyền xét xử luôn luôn được đảm bảo quản lý từ việc quy hoạch, tạo nguồn, bố trí sử dụng, đào tạo, bồi thực thi để bảo vệ công lý hoặc tối thiểu là để bảo vệ quyền lợi và địa dưỡng, đến việc giải quyết chế độ đãi ngộ… có ý nghĩa đặc biệt quan vị của giai cấp cầm quyền. trọng để tạo ra hành lang pháp lý và môi trường thuận lợi để thu hút Trong các kiểu nhà nước hiện đại, tòa án (hay còn gọi là pháp và nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân. Qua đó, không viện) là thiết chế có vị trí trung tâm trong hệ thống các cơ quan tư ngừng góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý pháp, cũng chính là trung tâm trong hệ thống cơ quan thực hiện nhà nước của ngành tòa án nhân dân nước CHDCND Lào. quyền tư pháp của bộ máy nhà nước. Tùy thuộc vào bản chất nhà nước và chế độ chính trị mà hệ thống cơ quan này được tổ chức độc lập với cơ quan lập pháp và hành pháp ở những mức độ khác nhau. Tuy khác nhau về mức độ, song mục đích tối cao của tòa án là bảo vệ công lý và nền pháp luật của quốc gia trước những sự vi phạm cả từ phía công dân lẫn từ phía nhà nước. Như vậy, tòa án cũng chính là thiết chế cực kỳ quan trọng trong việc bảo đảm pháp chế. Nếu nói tòa án nhân dân là trung tâm của quyền lực tư pháp thì thẩm phán chính là linh hồn của hệ thống các cơ quan tòa án nhân dân. Như vậy, thẩm phán chính là những người giữ vai trò tạo dựng hệ thống trụ đỡ vững chắc nhất cho quyền lực tư pháp. Từ đó, có thể thấy, chất lượng của thẩm phán tòa án nhân dân có tác động hết sức to lớn đối với hiệu lực, hiệu quả hoạt động xét xử, bảo vệ pháp luật trên thực tiễn. Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở mức độ cao là chưa đủ đảm bảo rằng hiệu lực, hiệu quả hoạt động xét xử được nâng cao do nhiều nguyên nhân và yếu tố ảnh hưởng khác nhau song với chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở mức thấp chắc chắn sẽ đem đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động xét xử và bảo vệ pháp luật ở mức độ rất thấp. Logic tư duy này dẫn đến kết luận chắc chắn rằng nâng cao 24 1
chất lượng thẩm phán chính là điều kiện cần để nâng cao hiệu lực, 4.3.6.Hoàn thiện chế độ, chính sách đãi ngộ đối với thẩm phán hiệu quả hoạt động xét xử của tòa án nhân dân. tòa án nhân dân Thẩm phán là những người trực tiếp thực hiện các chức năng, Xây dựng và hoàn thiện chế độ, chính sách đãi ngộ đối với nhiệm vụ của tòa án nhân dân trong thực tiễn. Do đó, họ cũng chính thẩm phán tòa án nhân là một nội dung lớn trong chương trình cải là những người trực tiếp góp phần vào việc bảo vệ công lý, bảo vệ cách công vụ, công chức và cải cách tư pháp được tiến hành trong pháp luật, đảm bảo một nền pháp quyền vững mạnh. giai đoạn hiện nay ở CHDCND Lào. Để đảm bảo về mặt tổ chức và hoạt động của hệ thống các cơ quan tòa án, có nhiều bộ phận, nhiều nhóm đối tượng cán bộ, công KẾT LUẬN chức, viên chức được tuyển dụng, bổ nhiệm và thực hiện những Đối với ngành tòa án nhân dân ở Lào, vấn đề chất lượng đội nhiệm vụ khác nhau. Song, thẩm phán là những người trực tiếp đảm ngũ cán bộ, công chức nói chung, chất lượng thẩm phán càng trở nên nhận thực hiện chức năng cơ bản và tối quan trọng của tòa án là chức bức thiết hơn hết. Điều này xuất phát từ đặc thù phát triển kinh tế - xã năng xét xử. Điều đó có nghĩa là, thiếu đi đội ngũ thẩm phán là thiếu hội của Lào trong giai đoạn hiện nay, khi mà hệ thống pháp luật còn đi những người thực hiện mặt hoạt động chính yếu của tòa án nhân chưa đảm bảo tính đồng bộ và đầy đủ, bộ máy thực hiện quyền tư dân, cũng có nghĩa là thiếu đi đội ngũ thẩm phán thì sự tồn tại của tòa pháp quốc gia còn chưa được tổ chức hoàn bị, trong lúc tốc độ hội án nhân dân không còn ý nghĩa cả về mặt lý luận lẫn thực tiễn. nhập gia tăng một cách nhanh chóng, các chủ thể kinh tế - xã hội Trong Nhà nước pháp quyền, hoạt động của Tòa án nhân dân là không ngừng lợi dụng các kẽ hở của pháp luật để trục lợi một cách trung tâm của việc thực thi quyền lực tư pháp nhằm duy trì kỷ cương, trái pháp luật. Với chất lượng đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân như phép nước; bảo vệ sự tôn nghiêm của Hiến pháp, pháp luật. Nếu coi sự hiện nay, công tác quản lý nhà nước về tư pháp tỏ ra kém hiệu lực, vận hành của tòa án nhân dân như một cỗ máy thì mỗi một thẩm phán hiệu quả, gây nên những thiệt hại không nhỏ cho lợi ích của Nhà chính là một mắt khâu, bộ phận quan trọng của cỗ máy thì mỗi một nước và của nhân dân. Đó là vấn đề cơ bản, cốt yếu khi nghiên cứu, thẩm phán chính là một mắt khâu, bộ phận quan trọng của cỗ máy đó tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng quản lý nhà nước còn nhiều bất mà nếu thiếu thì cỗ máy khó có thể vận hành một cách trơn tru. Có thể cập như hiện nay. khẳng định rằng, đội ngũ thẩm phán là nhân tố đặc biệt quan trọng, Góp phần vào những nghiên cứu cơ bản với mục đích thúc đẩy không thể thiếu của hệ thống tòa án nhân dân; cũng có nghĩa, hiệu qủa công tác cán bộ, cũng như chính sách đào tạo, bồi dưỡng, không hoạt động xét xử của Tòa án các cấp cao hay thấp phụ thuộc chủ yếu ngừng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức ngành tòa án nhân dân vào chất lượng của đội ngũ thẩm phán. nói chung và thẩm phán tòa án nhân dân ở Lào nói riêng, Luận án chỉ Ở nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào, trong những năm qua ra những vấn đề cơ bản còn tồn tại, hạn chế về chất lượng đội ngũ mặc dù công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ thẩm phán đã được Nhà thẩm phán tòa án nhân dân và những nguyên nhân cơ bản, trực tiếp nước Lào quan tâm, chú trọng, chất lượng đội ngũ thẩm phán đã từng đưa đến thực trạng đó. Những nội dung được Luận án trình bày là sự bước được cải thiện. nghiên cứu, đối chiếu, so sánh giữa những vấn đề có tính lý luận với Tuy nhiên, trên thực tiễn Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào, thực tiễn kinh tế - xã hội ở nước CHDCND Lào giai đoạn tiến hành chất lượng đội ngũ thẩm phán còn một số hạn chế cần được khắc mạnh mẽ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và thực hiện đổi mới trên phục như: nhiều lĩnh vực đời sống. 2 23
 Nội dung hoàn thiện thể chế quản lý cán bộ, công chức  Đội ngũ cán bộ, Thẩm phán chưa thực sự ổn định, chuyên ngành tòa án nhân dân nghiệp; trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, Thẩm phán tuy đã 4.3.2. Thường xuyên bồi dưỡng, giáo dục chính trị cho đội ngũ được nâng lên một mức nhưng chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ thẩm phán tòa án nhân dân và còn nhiều bất cập, hạn chế về một số mặt như: tri thức về xã hội, Công tác bồi dưỡng, giáo dục chính trị, tư tưởng, phẩm chất kinh tế thị trường, trình độ ngoại ngữ và kiến thức pháp luật quốc tế đạo đức, bản lĩnh nghề nghiệp cho đội ngũ thẩm phán, cán bộ tòa án phục vụ cho hội nhập quốc tế, hành chính nhà nước, kỹ năng thực thi cần đi vào các nội dung thiết thực đối với từng chức danh tư pháp; công vụ, cũng như khả năng vận dụng khoa học công nghệ hiện đại phương pháp bồi dưỡng, giáo dục phải được nghiên cứu đổi mới, trong hoạt động công vụ. thường xuyên cập nhật, với mục tiêu định hướng hành động trong  Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về công tác cán bộ và thực hiện nhiệm vụ và mang tính thống nhất. quản lý đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và đội ngũ Thẩm phán 4.3.3. Trẻ hóa đội ngũ thẩm phán trên cơ sở tiêu chuẩn, bảo đảm nói riêng tuy đã từng bước được hoàn thiện nhưng cho đến nay vẫn tính liên tục phát triển và kế thừa còn nhiều bất cập. Trẻ hóa đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân là một trong những  Tiêu chuẩn chức danh chuyên môn nghiệp vụ các ngạch công nội dung cơ bản được xác định tại Nghị quyết số 24/NQ-TW Hội chức đã được thực hiện tiêu chuẩn hóa, tuy nhiên vẫn còn chưa đồng nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào lần bộ, thực chất là còn mang tính hình thức; việc rà soát, phân loại, đánh thứ 7 khóa VIII Về Chương trình cải cách tư pháp giai đoạn 2010 – giá cán bộ nói chung và đội ngũ Thẩm phán nói riêng còn hạn chế; 2020 nhằm không ngừng bổ sung đội ngũ kế cận trong ngành tòa án việc quy hoạch, luân chuyển cán bộ cũng như đội ngũ Thẩm phán nhân dân. trong ngành còn chậm. 4.3.4. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho Cơ chế quản lý, sử dụng và chế độ, chính sách đãi ngộ, nhất là thẩm phán tòa án nhân dân tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức mà nhất là Thẩm phán Đào tạo, bồi dưỡng thẩm phán là đào tạo, bồi dưỡng về chuyên còn nhiều bất hợp lý, chưa tương xứng với tính chất nghề nghiệp và môn nghiệp vụ, đào tạo đội ngũ cán bộ kế cận để bổ nhiệm thẩm chế độ trách nhiệm pháp lý, chưa thực sự có sức hấp dẫn, chưa tạo phán, làm nhiệm vụ xét xử. được động lực khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và 4.3.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá thẩm phán tòa án đội ngũ Thẩm phán nói riêng đề cao trách nhiệm, phấn đấu rèn luyện nhân dân nâng cao phẩm chất đạo đức, năng lực công tác, chưa thu hút được Để đảm bảo hoạt động của tòa án nhân dân các cấp và đội ngũ người tài phục vụ cho cơ quan Tòa án. Song, so với mặt bằng chất thẩm phán hoạt động có hiệu quả hơn, kịp thời phát hiện những yếu lượng thẩm phán các nước trên thế giới và trong khu vực thì vẫn còn kém, những hành vi vi phạm pháp luật của thẩm phán, đội ngũ cán thấp; so với yêu cầu của Chương trình cải cách tư pháp giai đoạn 2010 bộ, công chức ngành tòa án nhân dân thì lãnh đạo các cơ quan tòa án, – 2020 theo tinh thần Nghị quyết số 24 Hội nghị Ban chấp hành Trung các đơn vị tòa án nhân dân phải không ngừng đổi mới công tác kiểm ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào ngày 4/9/2009 thì chất lượng đội tra, đánh giá thẩm phán. ngũ thẩm phán của Lào còn bộc lộ những hạn chế, bất cập nhất định, chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn hoạt động xét xử trong giai đoạn hiện nay. 22 3
Từ những lý do trên, tác giả chọn vấn đề “Chất lượng thẩm 4.1.3. Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân Lào nhằm đáp phán tòa án nhân dân nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào” làm ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn hoạt động xét xử đề tài luận án tiến sĩ, trong đó tiến hành nghiên cứu, hệ thống hóa các Yêu cầu chung của xã hội đối với mọi cá nhân được đặt ra gắn vấn đề có tính lý luận và tổng kết những vấn đề thực tiễn ở Lào nhằm với việc thực hiện vị trí, vai trò của cá nhân đó trong xã hội. Trong đưa ra được những khuyến nghị, giải pháp cụ thể, khả thi, góp phần từng giai đoạn phát triển, mỗi một xã hội bất kỳ đều có những hệ nâng cao chất lượng cán bộ, công chức ngành tòa án nhân dân nước thống các vị trí và vai trò khác nhau do tác động của yếu tố phân CHDCND Lào nói chung, thẩm phán tòa án nhân dân Lào nói riêng. công lao động xã hội và các đặc thù về kinh tế, lịch sử, văn hóa của 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu từng quốc gia, từng cộng đồng. 2.1. Mục đích nghiên cứu 4.1.4. Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân Lào Trên cơ sở làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn chất lượng nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế thẩm phán Tòa án nhân dân Lào, Luận án đưa ra các giải pháp góp Trước yêu cầu hội nhập của Lào hiện nay, đòi hỏi thẩm phán và phần nâng cao chất lượng thẩm phán Tòa án nhân dân ở nước Cộng cán bộ, công chức của tòa án phải am hiểu tình hình chính trị, kinh tế, hòa Dân chủ nhân dân Lào trong giai đoạn hiện nay. xã hội trong và ngoài nước; nắm vững các quy định của pháp luật 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu quốc tế để có thể xử lý, giải quyết các tranh chấp có liên quan đến hội - Hệ thống hóa, phân tích, đánh giá tổng quan tình hình nghiên nhập quốc tế, các quyết định của trọng tài, tòa án nước ngoài. cứu liên quan đến đề tài, nêu lên những vấn đề đã được nghiên cứu rõ 4.2. QUAN ĐIỂM VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN và Luận án kế thừa, những vấn đề Luận án cần tiếp tục nghiên cứu. TÒA ÁN NHÂN DÂN - Nghiên cứu cơ sở lý luận về chất lượng thẩm phán tòa án Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân phải theo nhân dân nói chung và ở Lào nói riêng. hướng đề cao quyền hạn, trách nhiệm để họ thực sự chủ động thực - Phân tích đánh giá thực trạng chất lượng thẩm phán tòa án hiện nhiệm vụ; Phải gắn với việc đổi mới nội dung, phương pháp đào nhân dân nước CHDCND Lào, từ đó rút ra những hạn chế, yếu kém tạo cử nhân luật theo hướng cập nhật các kiến thức mới về chính trị, và nguyên nhân. pháp luật, kinh tế, xã hội; Phải nhằm đào tạo đủ số lượng cán bộ tư - Đề xuất, khuyến nghị giải pháp nâng cao chất lượng thẩm phán pháp; Phải gắn với cơ chế thu hút, tuyển chọn những người có trình tòa án nhân dân nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào hiện nay. độ cao, có hiểu biết chuyên môn sâu rộng, có khả năng làm việc tốt, 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu có đạo đức tốt vào làm việc trong hệ thống tòa án nhân dân các cấp; 3.1. Đối tượng nghiên cứu Phải gắn với công tác quy hoạch và luân chuyển cán bộ, công chức Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề lý luận và ngành tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật. thực tiễn của chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân. 4.3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA 3.2. Phạm vi nghiên cứu ÁN NHÂN DÂN Ở CHDCND LÀO - Về thời gian: Luận án nghiên cứu chất lượng thẩm phán tòa 4.3.1. Hoàn thiện thể chế quản lý cán bộ, công chức ngành tòa án án nhân dân từ năm 2006 – 2016.  Nguyên tắc hoàn thiện thể chế quản lý cán bộ, công chức ngành tòa án nhân dân 4 21
Thứ tám, cơ chế tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, - Về không gian: Luận án nghiên cứu chất lượng thẩm phán khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức ngành tòa án nhân dân còn tòa án nhân dân trong phạm vi lãnh thổ nước Cộng hòa Dân chủ nhân nhiều bất cập. dân Lào. Thứ chín, việc đầu tư cơ sở vật chất, trang bị phương tiện làm - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận việc và bảo đảm kinh phí cho hoạt động thường xuyên của ngành tòa và thực tiễn có liên quan đến chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân án nhân dân còn bất cập, chưa tương xứng với chức năng, nhiệm vụ. làm cơ sở khoa học cho việc đánh giá thực trạng và giải pháp chất Thứ mười, cơ quan làm công tác tổ chức, cán bộ trong ngành lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở nước CHDCND Lào trong giai chậm đổi mới; công tác nghiên cứu khoa học về tổ chức, cán bộ còn đoạn hiện nay. chưa được chú trọng. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Chương 4 4.1. Phương pháp luận nghiên cứu của luận án QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP Luận án được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm DÂN của Đảng nhân dân cách mạng Lào và Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO Nhân dân Lào về công chức ngành tòa án nhân dân nói chung, đội 4.1. SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ngũ thẩm phán nói riêng. PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN 4.2. Phương pháp nghiên cứu của luận án 4.1.1. Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân Lào Luận án sử dụng phương pháp tiếp cận của khoa học quản lý công nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước hiện đại và các lý thuyết về quản lý để xây dựng cơ sở khoa học về chất Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào lượng thẩm phán tòa án nhân dân nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Thẩm phán tòa án nhân dân là người trực tiếp thực hiện quyền Lào và các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: lực tư pháp trong hệ thống tổ chức quyền lực nhà nước, là một loại Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp; Phương pháp phân tích, quyền lực đặc biệt. Do đó, luôn có các quy định chặt chẽ về mặt pháp tổng hợp; lý để tuyển chọn, bổ nhiệm, quản lý một đội ngũ thẩm phán đảm bảo Phương pháp đánh giá, tổng kết thực tiễn; Phương pháp điều tra xã các yêu cầu, định hướng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở hội học; CHDCND Lào. Phương pháp so sánh và dự báo; 4.1.2. Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân Lào 4.3. Lý thuyết nghiên cứu nhằm đáp ứng yêu cầu của Chương trình cải cách tư pháp giai Luận án dựa trên các cơ sở lý thuyết sau đây: đoạn 2010 – 2020 và các giai đoạn tiếp theo Thứ nhất, lý thuyết về tổ chức quyền lực nhà nước, tổ chức bộ Nhiệm vụ của thẩm phán tòa án nhân dân bao gồm thực hiện máy nhà nước của Chủ nghĩa Mác – Lênin, theo quan điểm của Đảng các công việc được giao theo quy định của pháp luật, trực tiếp do Nhân dân Cách mạng Lào về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Chánh án giao và đồng thời không được thực hiện các hành vi bị cấm Thứ hai, các lý thuyết về quản lý nhân sự, đánh giá nhân sự; lý đối với thẩm phán tòa án nhân dân. thuyết quản trị nguồn nhân lực của các trường phái tâm lý – xã hội 20 5
học của Mc Gregore, Entol Mayor và Maslow; trường phái hiện đại Hai là, một bộ phận thẩm phán có biểu hiện lệch lạc về phẩm của Peter Drucker, Chandler, Lewrence. chất chính trị, thoái hóa về lối sống, đạo đức cách mạng. Thứ ba, các lý thuyết về thiết kế, phân tích, đánh giá công việc Ba là, các kỹ năng thực thi công vụ của thẩm phán tòa án nhân như tổ chức lao động theo khoa học (F.W. Taylor, H. Fayol, Gantt), dân còn chưa đầy đủ. lý thuyết chuyên môn hóa công việc của Adam Smith, lý thuyết tâm Bốn là, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về công tác cán lý trong thiết kế công việc của Hackman và Oldham, lý thuyết định bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và đội ngũ Thẩm mức thời gian làm việc… phán nói riêng tuy đã từng bước được hoàn thiện nhưng cho đến nay 4.4.Giả thuyết nghiên cứu vẫn còn nhiều bất cập. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả Luận án tiến hành thu thập, 3.3.2.2. Nguyên nhân phân tích, xử lý và đánh giá các thông tin nhằm kiểm chứng và kết Thứ nhất, việc nhận thức quá trình phát triển và khả năng dự luận tính đúng đắn của các giả thuyết nghiên cứu sau: đoán, dự báo còn hạn chế. Giả thuyết 1: Chất lượng thẩm phán ngành tòa án nhân dân ở Thứ hai, ảnh hưởng mặt trái của kinh tế thị trường, lối sống nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào hiện nay còn khá thấp và chưa thực dụng, chạy theo đồng tiền khiến cho một bộ phận thẩm phán tòa đáp ứng kịp đòi hỏi của thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội đất nước án nhân dân thoái hóa về đạo đức, lối sống, tác động trực tiếp lên tư nói chung và của tổ chức bộ máy nhà nước CHDCND Lào nói riêng. duy và hành vi của thẩm phán trong từng công vụ, nhiệm vụ cụ thể. Giả thuyết 2: Nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở Thứ ba, các trang thiết bị kỹ thuật, các nguồn lực phục vụ công nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào là một yêu cầu cần thiết và tác của tòa án nhân dân còn thiếu thốn, lạc hậu, chưa có khả năng cấp bách. Để nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở hỗ trợ quá trình thực hiện nhiệm vụ, công vụ của thẩm phán tòa án CHDCND Lào cần tiến hành đồng bộ các giải pháp từ hoàn thiện thể nhân dân. chế, xây dựng đội ngũ thẩm phán, đào tạo, bồi dưỡng đến kiểm tra, Thứ tư, nhận thức của một bộ phận thẩm phán về vị trí, vai trò đánh giá và đãi ngộ đối với đội ngũ thẩm phán. và tầm quan trọng của cơ quan tòa án nhân dân trong cải cách tư 4.5.Câu hỏi nghiên cứu pháp chưa thực sự đúng đắn. Việc nghiên cứu đề tài xuất phát từ việc cố gắng lý giải các câu Thứ năm, hệ thống văn bản pháp luật về tổ chức, hoạt động của hỏi nghiên cứu liên quan đến chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân tòa án nhân dân và xây dựng đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân còn sau đây: nhiều bất cập. – Đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân có vị trí, vai trò như thế Thứ sáu, sự phối hợp giữa các cơ quan tư pháp với nhau, giữa nào trong bộ máy nhà nước nói chung, trong các cơ quan tòa án nhân các cơ quan tư pháp với các cơ quan, tổ chức hữu quan khác còn dân nói riêng? chưa chặt chẽ, đồng bộ. – Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân được thể hiện qua Thứ bảy, tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật của một những tiêu chí nào và có ảnh hưởng như thế nào đến hiệu lực, hiệu bộ phận cán bộ, thẩm phán còn yếu; phong cách làm việc chậm đổi quả của hoạt động công vụ? mới, không chịu rèn luyện, tự phê bình và phê bình. – Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào hiện nay (2006 – 2016) được biểu hiện định tính, 6 19
công vụ. Kết quả thực thi công vụ được phản ánh thông qua các số định lượng cụ thể như thế nào và những nguyên nhân nào là cơ bản liệu cụ thể; hiệu quả thực thi công vụ lại được thể hiện ở việc tác của thực trạng chất lượng đó? động đến môi trường pháp lý như thế nào ở CHDCND Lào. – Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở nước Cộng hòa Dân 3.3. ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN chủ nhân dân Lào có đáp ứng được yêu cầu đặt ra hay không? DÂN Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO – Cần làm gì, có thể làm gì để nâng cao chất lượng thẩm phán 3.3.1. Những ưu điểm và nguyên nhân tòa án nhân dân ở nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào? 3.3.1.1. Ưu điểm – Việc nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở nước Một là, trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ của thẩm Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào được dựa trên những quan điểm nào phán tòa án nhân dân ngày càng được nâng cao; Hai là, phẩm chất của Đảng Nhân dân cách mạng Lào và cần có những giải pháp tương chính trị, đạo đức được củng cố Ba là, kỹ năng thực thi công vụ ngày ứng nào? càng cao, thể hiện thông qua việc hoàn thành tốt các công vụ, nhiệm 5. Đóng góp của Luận án vụ được giao với tính hiệu quả và thời gian được rút ngắn; Bốn là, 5.1. Những đóng góp về mặt lý luận thẩm phán tòa án nhân dân cũng còn được cải thiện, nâng cao dần về Luận án này là công trình nghiên cứu chuyên sâu trong khoa thể chất, gắn liền với quá trình phát triển, cải thiện nòi giống của học quản lý công, nghiên cứu tương đối toàn diện và có hệ thống chất quốc gia theo lộ trình của các chương trình quốc gia về sức khỏe cán lượng thẩm phán trong hệ thống tòa án nhân dân ở Lào trên bình diện bộ, công chức và sức khỏe cộng đồng. lý luận trong giai đoạn cải cách nền hành chính nhà nước hiện nay. Ý 3.3.1.2. Nguyên nhân nghĩa lý luận của Luận án thể hiện ở những nội dung sau đây: Thứ nhất, công tác đào tạo, bồi dưỡng thẩm phán có những kết - Làm rõ những nội dung, tiêu chí cơ bản về chất lượng thẩm quả tích cực phán trong hệ thống tòa án nhân dân Lào, củng cố cơ sở lý thuyết cho Thứ hai, quá trình thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm việc đánh giá chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân và những vấn đề tuân thủ triệt để các tiêu chuẩn bổ nhiệm đối với thẩm phán. có tính lý luận trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ thẩm phán Thứ ba, quy trình đăng ký, khám và chăm sóc sức khỏe cán bộ, ngành tòa án nhân dân. Trên cơ sở các khái niệm về thẩm phán tòa án công chức ngành tòa án nhân dân nói chung sức khỏe thẩm phán nói nhân dân; chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân; những tiêu chí cơ riêng được cải thiện về nhiều mặt. bản đánh giá chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân; một số kinh Thứ tư, công tác quản lý thẩm phán và bảo vệ chính trị nội bộ nghiệm về nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án của một số quốc được đảm bảo thực hiện. gia…, đưa ra được mối quan hệ cơ bản giữa chất lượng thẩm phán 3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân tòa án nhân dân với hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong thực 3.3.2.1. Hạn chế hiện quyền lực tư pháp ở CHDCND Lào hiện nay. Một là, đội ngũ thẩm phán chưa thực sự ổn định, chuyên - Phân tích từ góc độ lý luận cách mạng không ngừng của chủ nghiệp; trình độ, năng lực của đội ngũ thẩm phán tuy đã được nâng nghĩa Mác – Lênin, lý luận về quản lý nhà nước để khẳng định tính lên một mức nhưng chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ và còn tất yếu của việc không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhiều bất cập, hạn chế công chức ngành tòa án nhân dân nói chung, đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân nói riêng. Trong đó, chỉ ra những nguyên tắc, yêu cầu cơ 18 7
bản của nâng cao chất lượng đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân; 3.2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN cũng như ý nghĩa của nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân. NHÂN DÂN Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO - Phân tích, đánh giá những yếu tố vừa có ảnh hưởng tới chất 3.2.1. Về trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ lượng thẩm phán tòa án nhân dân, vừa có tác động nhất định trong Tính đến tháng 6/2016, toàn ngành tòa án nhân dân Lào có 417 thực hiện nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân. thẩm phán trong tổng số 1.545 cán bộ, công chức ngành Tòa án nhân - Đề xuất những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hơn dân, bao gồm: 88 thẩm phán cấp cao, chiếm 21,1%; 275 thẩm phán nữa chất lượng đội ngũ thẩm phán tòa án nhân dân trong những giai trung cấp, chiếm 65,95%; và 54 thẩm phán sơ cấp, chiếm 12,95%. So đoạn tiếp theo. với năm 2015, số lượng thẩm phán giảm 04 người, trong đó 01 thẩm 5.2. Những đóng góp về mặt thực tiễn phán cấp cao được điều động thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác Với tính cách là một công trình nghiên cứu khoa học quản lý tại Chính phủ, 03 thẩm phán bao gồm 01 thẩm phán trung cấp và 02 nhà nước, Luận án tập trung nghiên cứu những vấn đề có tính lý luận, thẩm phán sơ cấp bị đình chỉ và xem xét trách nhiệm kỷ luật. gắn liền với thực tiễn nước CHDCND Lào. Qua đó, quá trình thực Theo báo cáo của Tòa án nhân dân tối cao, 100% thẩm phán hiện Luận án đưa đến những kết quả có đóng góp cụ thể về thực tiễn: Tòa án nhân dân tối cao có bằng cử nhân luật học trở lên, 62,4% - Các đề xuất của Luận án là một trong những căn cứ để các cơ thẩm phán trung cấp có bằng cử nhân luật, 37,6% thẩm phán trung quan có thẩm quyền của CHDCND Lào tham khảo vào quá trình cấp và 100% thẩm phán sơ cấp có trình độ cao đẳng luật học. nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân Lào. 3.2.2. Về kỹ năng thực thi công vụ - Luận án là tài liệu tham khảo trong các nghiên cứu, trong Kỹ năng thực thi công vụ của thẩm phán tòa án nhân dân được hoạt động giảng dạy về công vụ, công chức nói chung và các nội chia thành nhiều loại, nhiều kỹ năng cụ thể, gắn với từng hoạt động, dung liên quan đến hoạt động của tòa án nhân dân, chất lượng thẩm từng loại vụ án, vụ việc cụ thể. phán tòa án nhân dân nói riêng ở CHDCND Lào. 3.2.3. Về phẩm chất chính trị, đạo đức 6. Kết cấu Luận án Phẩm chất chính trị, đạo đức là một trong những yếu tố rất cơ Luận án có bố cục như sau: Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh bản tạo nên chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân. mục công trình, bài báo đã công bố của tác giả và danh mục tài liệu 3.2.4. Về thể chất tham khảo, nội dung Luận án được chia thành 4 chương: Theo quy định của Luật Tòa án nhân dân, việc tuyển chọn và Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu bổ nhiệm thẩm phán tòa án nhân dân ở CHDCND Lào được thực Chương 2: Cơ sở khoa học về chất lượng thẩm phán tòa án hiện ngày càng chặt chẽ, đảm bảo trình tự thủ tục, trong đó có khâu nhân dân kiểm tra sức khỏe, thể chất của người được bổ nhiệm làm thẩm phán Chương 3: Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân ở Cộng hòa theo quy trình 2 vòng khám. dân chủ nhân dân Lào 3.2.5. Về kết quả, hiệu quả thực thi công vụ Chương 4: Quan điểm, giải pháp nâng cao chất lượng thẩm Kết quả, hiệu quả thực thi công vụ của thẩm phán tòa án nhân phán tòa án nhân dân ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào là nội dung rất khó để đánh giá, bởi thường mang tính định tính, các thang đánh giá thường khó chính xác. Trong đó, việc đánh giá kết quả thực thi công vụ có phần dễ hơn so với đánh giá hiệu quả thực thi 8 17
2.3.4. Kinh nghiệm ở Malaysia Chương 1 Tiêu chuẩn và thủ tục pháp lý bổ nhiệm thẩm phán; Sử dụng và TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU đánh giá thẩm phán; Quy định tuổi nghỉ hưu đối với thẩm phán 2.3.5. Những giá trị tham khảo cho Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào 1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài 2.3.5.1. Xác định tiêu chuẩn bổ nhiệm thẩm phán khoa học, phù hợp, – Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (chủ biên), “Luận cứ hiện đại khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thời kỳ công 2.3.5.2. Tăng tính độc lập của thẩm phán Tòa án nhân dân trong nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, hoạt động xét xử Hà Nội, 2001; Lương Trọng Yêm, “Công vụ, công chức”, Nhà xuất 2.3.5.3. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997; Lê Như Thanh, “Cơ sở lý luận thẩm phán và thực tiễn về nghĩa vụ, quyền và trách nhiệm của công chức Việt 2.3.5.4. Đảm bảo chế độ lương và các chế độ đãi ngộ khác đối với Nam hiện nay”, Luận án, Hà Nội, 2009; Tô Tử Hạ, “Công chức và thẩm phán vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay”, Nhà xuất bản Chương 3 Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998. Trong công trình này, tác giả đã CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN Ở CỘNG trình bày và phân tích những vấn đề lý luận về công chức và xây HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY dựng đội ngũ công chức. – Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương (Chủ biên), “Cơ sở 3.1. KHÁI QUÁT ĐỘI NGŨ THẨM PHÁN VÀ NHỮNG YẾU TỐ lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức”, Nhà xuất CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ THẨM PHÁN bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005; Lương Thanh Cường, “Một số TÒA ÁN NHÂN DÂN Ở NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN vấn đề lý luận về chế định pháp luật công vụ, công chức”, Nhà xuất DÂN LÀO bản Chính trị - Hành chính, Hà Nội, 2011; Nguyễn Trọng Điều, “Về 3.1.1. Tổ chức bộ máy tòa án nhân dân chế độ công vụ Việt Nam”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 3.1.1.1. Tòa án nhân dân tối cao 2007; Nguyễn Văn Tài, “Phát huy tính tích cực xã hội của đội ngũ 3.1.1.2. Tòa án nhân dân cấp miền cán bộ nước ta hiện nay”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002; 3.1.1.3. Tòa án nhân dân cấp tỉnh Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương,“Xây dựng đội ngũ cán bộ, 3.1.1.4. Tòa án nhân dân cấp khu vực công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ 3.1.2. Thẩm quyền xét xử của toà án nhân dân các cấp nghĩa của dân, do dân, vì dân”, 2004. Thẩm quyền xét xử của toà án nhân dân các cấp theo quy định – Võ Kim Sơn, “Đổi mới tư duy về đào tạo bồi dưỡng cán bộ, của Luật Tòa án nhân dân nước CHDCND Lào năm 1989 (sửa đổi, công chức”, Tạp chí Quản lý nhà nước (2010); Nguyễn Huy Kiệm, bố sung năm 2003 và 2009) cụ thể như sau: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở vùng Đồng Tòa án nhân dân tối cao; Tòa án nhân dân cấp miền; bằng sông Cửu Long”; Bùi Đình Phong, “Tư tưởng Hồ Chí Minh về Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố; Tòa án nhân dân cấp khu vực cán bộ và công tác cán bộ”, Nhà xuất bản Lao động, Hà Nội, năm 2002; Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền, 16 9
“Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế chức, làm cho họ có thể làm việc tốt hơn, cho phép họ sử dụng tốt giới”, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà nội, 2004. hơn các khả năng, tiềm năng vốn có của họ, phát huy hết năng lực – Hoàng Thị Phi Nga, “Nâng cao chất lượng đội ngũ thẩm làm việc của họ. phán Việt Nam hiện nay”, Luận văn, Hà Nội, 2011; Bùi Thị Kim 2.2.4. Chế độ, chính sách đãi ngộ đối với thẩm phán tòa án nhân dân Chi, “Một số vấn đề về mô hình nhân cách thẩm phán”, Tạp chí Dân Chế độ, chính sách đối với thẩm phán tòa án nhân dân nói chủ và Pháp luật, 2005, số 03; Đặng Thị Thanh Nga, “Các phẩm chất chung và chính sách tiền lương nói riêng là một vấn đề chính trị - nhân cách cơ bản của thẩm phán”, Tạp chí Luật học, Hà Nội, 2002, kinh tế và xã hội của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện Số 05; Phạm Hồng Thái, “Một số ý kiến về đào tạo, bồi dưỡng thẩm đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; là động lực cơ bản, khuyến phán hành chính”, Tạp chí Khoa học pháp lý, Hà Nội, 2004, số 02; khích sự cống hiến, trung thành; làm việc tận tụy và hiệu quả của đội Nguyễn Thị Hồng Tươi, “Suy nghĩ về những điều thẩm phán phải ngũ thẩm phán tòa án nhân dân; đồng thời là cơ sở nâng cao chất làm, thẩm phán được làm, chính sách chế độ đối với thẩm phán”, lượng nền công vụ, góp phần phát triển nhanh và bền vững đất nước. Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, 2002, số 05; Nguyễn Phương Thảo, 2.2.5. Tổ chức bộ máy và cán bộ “Quy định về tiêu chuẩn và tuyển chọn thẩm phán ở một số nước”. Tổ chức bộ máy tòa án nhân dân là cách thức thiết lập, sắp xếp, 1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước phân công và các cơ chế vận hành, hoạt động của hệ thống các cơ – Phện Xạ Vẳn Công Chăn Đi: “Nâng cao chất lượng đội ngũ quan tòa án nhân dân và đội ngũ thẩm phán, cán bộ tòa án nhân dân lãnh đạo chủ chốt cấp huyện ở tỉnh Viêng Chăn, Cộng hòa Dân chủ nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của tòa án nhân dân trong Nhân dân Lào trong thời kỳ đổi mới”, Luận văn, Hà Nội, 2000; thực thi quyền lực tư pháp nhà nước. Nylaxay Tayphakhanh: “Nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ 2.3. MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG công chức lãnh đạo cấp huyện ở tỉnh Chăm Pa Sắc nước Cộng hòa THẨM PHÁN TÒA ÁN Ở MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC Dân chủ Nhân dân Lào”, Luận văn, Tp.HCM, 2010; Xaynha ASEAN VÀ GIÁ TRỊ THAM KHẢO CHO CỘNG HÒA DÂN CHỦ Xonophokham: “Nâng cao năng lực hoạt động quản lý nhà nước của NHÂN DÂN LÀO đội ngũ công chức chính quyền thành phố Viêng Chăn nước Cộng 2.3.1. Kinh nghiệm ở Việt Nam hòa Dân chủ Nhân dân Lào”, Luận văn, Hà Nội, 2004; Thong Phút Lựa chọn cách thức bổ nhiệm và xây dựng tiêu chuẩn bổ Sim Ma, “Một số giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhiệm thẩm phán; Tiền lương và chế độ đãi ngộ khác đối với thẩm công chức tổ chức”, Tạp chí Xây dựng Đảng (NDCM Lào) Số 136, phán. năm 2013. 2.3.2. Kinh nghiệm ở Thái lan – Say Ya Sít Su Phan La Đẹt, “Củng cố kiểu cách làm việc của Mô hình tổ chức Tòa án được áp dụng ở Thái Lan bao gồm 3 cán bộ, đảng viên đề đáp ứng yêu cầu của trách nhiệm chính trị cấp: Tòa án tối cao, Tòa án phúc thẩm và Tòa án sơ thẩm. trong thời kỳ mới”, Tạp chí Alunmai Số 2, năm 2013; Santyphap 2.3.3. Kinh nghiệm ở Singapore Thavongxay, “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Viện Ở Singapore, việc nâng cao chất lượng thẩm phán được tiến kiểm sát nhân dân thủ đô Viêng Chăn đáp ứng tình hình nhiệm vụ hành thông qua nhiều giải pháp, trước nhất là quy định cụ thể tiêu mới”, Tạp chí Nghiên cứu Khoa học xã hội quốc gia, Viêng Chăn, chuẩn bổ nhiệm thẩm phán và tổ chức thực hiện nghiêm ngặt việc 2013, số 16; tuyển chọn, bổ nhiệm thẩm phán tòa án. 10 15
hoạt động. Kết quả hoạt động thực tiễn của cá nhân hay cộng đồng là – Bài viết “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở đánh giá phẩm chất của cá nhân hay cộng đồng đó. Viện kiểm sát nhân dân thủ đô Viêng Chăn đáp ứng tình hình nhiệm 2.1.6. Thể chất vụ mới” của tác giả Santyphap Thavongxay đăng trên Tạp chí Thể chất là khái niệm dùng để chỉ chất lượng cơ thể con người, Nghiên cứu Khoa học xã hội quốc giasố 16 năm 2013. đó là những đặc trưng tương đối ổn định về hình thái, chức năng của – Đẹt Ám Nạt Sít Thi Phon, “Tăng cường bồi dưỡng chính trị cơ thể được hình thành và phát triển do bẩm sinh di truyền và tác cho cán bộ đảng viên trong TAND Tối cao là sự cần thiết khách động của môi trường sống. quan”, Tạp chí Xây dựng Đảng Số 141, năm 2013 (tiếng Lào). 2.1.7. Kết quả, hiệu quả thực thi công vụ 1.3. Nhận xét và đánh giá về tình hình nghiên cứu Kết quả thực thi công vụ của thẩm phán tòa án nhân dân là Thứ nhất, về cơ sở lý luận thẩm phán tòa án nhân dân; những biến đổi, những giá trị vật chất hoặc pháp luật được tạo nên do Trong nội dung này đã ít nhiều được các công trình khoa học quá trình thực thi công vụ, nhiệm vụ của thẩm phán tòa án nhân dân. đề cập, nhưng tiếp cận dưới góc độ của khoa học quản lý công, cho Kết quả thực thi công vụ của thẩm phán có thể tích cực hoặc tiêu cực, đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu sâu và làm rõ đặc điểm và phụ thuộc vào các hoạt động tác nghiệp cụ thể trong thực tiễn công vai trò của đội ngũ thẩm phán trong thực thi chức năng, nhiệm vụ vụ của thẩm phán. của các cơ quan tòa án nhân dân ở Lào, Việt Nam và một số 2.2. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG quốc gia khác . THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN Thứ hai, về thực trạng chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân. 2.2.1. Quy hoạch, tuyển chọn, sử dụng thẩm phán Qua các nghiên cứu cho thấy, mỗi nghiên cứu đều đã có những Công tác quy hoạch, tuyển chọn, sử dụng thẩm phán tòa án nhận định, đánh giá về chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân trong nhân dân có vị trí, vai trò hết sức quan trọng để ngành tòa án nhân việc tham gia quyết định một cách trực tiếp đến hiệu lực, hiệu quả dân có được đội ngũ thẩm phán có chất lượng không ngừng được của các hoạt động công vụ ngành tòa án nhân dân; khẳng định tính tất nâng cao. yếu khách quan trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công 2.2.2. Kiểm tra, đánh giá thẩm phán tòa án nhân dân chức ngành tòa án nhân dân nói chung, nâng cao chất lượng đội ngũ Việc kiểm tra, đánh giá đối với thẩm phán tòa án nhân dân là thẩm phán tòa án nhân dân nói riêng. việc làm quan trọng và cần thiết, đảm bảo cho họ luôn thực sự là Thứ ba, về giải pháp nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án người đại diện, bảo vệ cho công lý, bảo vệ pháp luật, bảo vệ trật tự, nhân dân an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và Các nghiên cứu chưa đưa ra một hệ thống giải pháp có tính công dân. đồng bộ và tính bền vững nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ thẩm 2.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng thẩm phán tòa án nhân dân phán tòa án nhân dân ở Lào. Đào tạo, bồi dưỡng chính là việc tổ chức những cơ hội cho Tóm lại, có thể khẳng định, cho đến nay chưa có công trình nào người ta học tập, nhằm giúp tổ chức đạt được mục tiêu của mình nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên biệt về chất lượng đội ngũ bằng việc tăng cường năng lực, làm gia tăng giá trị của nguồn lực cơ thẩm phán tòa án nhân dân ở Lào. bản quan trọng nhất là con người, là cán bộ, công chức làm việc trong tổ chức. Đào tạo, bồi dưỡng tác động đến con người trong tổ 14 11
1.4. Những vấn đề luận án đặt ra tiếp tục nghiên cứu giải quyết 2.1.2.3. Đặc điểm chất lượng thẩm phán toà án nhân dân Thứ nhất, xây dựng cơ sở lý luận về chất lượng thẩm phán tòa Thứ nhất, chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân là tổng hòa án nhân dân của nhiều phẩm chất khác nhau. Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng về chất lượng đội ngũ Thứ hai, tính độc lập và tuân theo Hiến pháp, pháp luật là một thẩm phán tòa án nhân dân đặc điểm trong chất lượng của thẩm phán toà án nhân dân. Thứ ba, đưa ra phương hướng và đề xuất các giải pháp góp Thứ ba, chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân gắn liền với khả phần nâng cao chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân năng đáp ứng yêu cầu của hoạt động công vụ. Thứ tư, chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân khó định lượng Chương 2 một cách chính xác, khách quan. CƠ SỞ KHOA HỌC Thứ năm, chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân luôn có sự vận VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN động, biến đổi. 2.1.3.Quản lý nhà nước đối với chất lượng thẩm phán toàn án 2.1. QUAN NIỆM VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM PHÁN TÒA ÁN nhân dân NHÂN DÂN LÀO Ban hành các văn bản, quy định; Tăng cường thanh tra, 2.1.1. Thẩm phán tòa án nhân dân kiểm tra ;Tuyển chọn, bổ nhiệm thẩm phán; Đào tạo, bồi dưỡng thẩm Theo quy định của Pháp lệnh Thẩm phán Tòa án nhân dân nước phán; Kịp thời tôn vinh, khen thưởng; Xử lý nghiêm các vi phạm CHDCND Lào năm 2010, thẩm phán Tòa án nhân dân là người được 2.CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ ĐỐI VỚI CHẤT LƯỢNG THẨM bổ nhiệm theo quy định của pháp luật để làm nhiệm vụ xét xử những PHÁN TÒA ÁN NHÂN DÂN vụ án và giải quyết những việc khác thuộc thẩm quyền của Toà án 2.1.3. Trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ nhân dân. Trình độ được hiểu là là mức độ, khả năng hiểu biết cao hay 2.1.2. Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân thấp, nông hay sâu về các đối tượng cụ thể. Trình độ gồm có: Trình 2.1.2.1. Khái niệm chất lượng độ học vấn, trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị. Chất lượng là khái niệm dùng để chỉ tổng thể các thuộc tính, 2.1.4. Kỹ năng thực thi công vụ phẩm chất gắn liền với các đặc tính cụ thể của một sự vật, sự việc và Kỹ năng thực thi công vụ là khả năng thực hiện thuần thục phản ánh giá trị của sự vật, sự việc đó. các hoạt động công vụ, nhiệm vụ được giao trên cơ sở các quy định 2.1.2.2. Khái niệm chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân của pháp luật về nội dung thực hiện, thẩm quyền thực hiện nhằm thực Chất lượng thẩm phán tòa án nhân dân là tổng hòa các giá trị, hiện các mục tiêu nhà nước đã được định trước. các thuộc tính đặc trưng, bản chất như: thể chất, trình độ chuyên 2.1.5. Phẩm chất chính trị, đạo đức môn, năng lực nghiệp vụ, phẩm chất chính trị, đạo đức… quy định và Phẩm chất chính trị, đạo đức được hiểu là khả năng, điều kiện phản ánh mức độ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thẩm phán tòa án có được của các chủ thể do rèn luyện hoặc những phẩm chất tự nhiên nhân dân theo quy định của pháp luật. sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. Phẩm chất chính trị, đạo đức bao giờ cũng gắn với con người và hoạt động của con người; là trình độ thực tế và khả năng của con người, cộng đồng người trong 12 13