Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi

Chia sẻ: Elysatran Elysatran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích - đánh giá thực trạng công tác công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi. Phương hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ LÊ THANH HOÀNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH QUẢNG NGÃI TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN Mã số: 8.34.03.01 Đà Nẵng - 2019
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn KH: PGS.TS. Trần Đình Khôi Nguyên Phản biện 1: TS. NGUYỄN HỮU CƯỜNG Phản biện 2: PGS.TS. NGUYỄN PHÚ GIANG Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Kế toán họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 24 tháng 8 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội được mở rộng đến mọi thành phần, ai cũng được tham gia trên tinh thần tự nguyện, từ người nông dân đến hộ kinh doanh cá thể và cao hơn là công chức, viên chức và người lao động và việc chi trả các chế độ hưởng từ Quỹ BHXH do cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh thanh toán cho người lao động diễn ra thường xuyên hơn và mức độ chi trả cũng lớn dần qua các năm, chính vì điều này các đơn vị sử dụng lao động hay các đối tượng bắt đầu “dòm ngó“ vào Quỹ này, trong khi quy trình chi Bảo hiểm xã hội tại các địa phương trong cả nước nói chung và tại BHXH Quảng Ngãi nói riêng vẫn còn mang tính chất chung chung, chưa rõ ràng, cụ thể đến từng đối tượng chi, việc phân công nhiệm vụ chi chế độ BHXH tập trung ở 1 phòng nhất định hay việc phân cấp từng đơn vị sử dụng lao động cho một chuyên viên chuyên quản kiểm tra mà không có hành lang kiểm soát chi hay kiểm soát lẫn nhau giữa các bộ phận có liên quan làm cho việc chi trả chế độ BHXH. Chính vì những nguyên nhân trên, tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi” làm đề tài nghiên cứu cho mình. 2.Mục tiêu nghiên cứu Đề tài này nghiên cứu một số mục tiêu chính như sau: - Phân tích - đánh giá thực trạng công tác công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi. - Phương hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi.
2 3.Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu về quy trình kiểm soát trong việc thanh toán các chế độ bảo hiểm xã hội. Phạm vi nghiên cứu: quy trình thực hiện chi trả chế độ BHXH và công tác kiểm soát tại đơn vị. 4.Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài này được thực hiện trên cơ sở đối chiếu giữa cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ với thực trạng công tác kiểm soát chi đơn vị. 5.Đóng góp của đề tài Mục đích chính của đề tài này góp phần chỉ ra được những mặt còn hạn chế trong công tác kiểm soát chi, đưa ra được những lỗ hổng có thể bị lợi dụng trong quá trình quản lý và kiểm soát, làm gia tăng mức độ rủi ro khi thanh toán chi quỹ bảo hiểm xã hội 6.Kết cấu của luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội Chương 2: Thực trạng công tác công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi Chương 3: Phương hướng hoàn thiện công tác công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi. 7.Tổng quan tài liệu nghiên cứu
3 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CÁC CƠ QUAN BẢO HIỂM 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ 1.1.1. Khái niệm về kiểm soát nội bộ 1.1.2.Mục tiêu và vai trò của kiểm soát : a. Mục tiêu - Nhóm mục tiêu về sự tuân thủ quy phạm, quy định, - Nhóm mục tiêu về báo cáo - Nhóm mục tiêu nghiêng về sự hữu hiệu và hiệu quả của hoạt động b. Vai trò * Giảm bớt tâm lý bất an cho nhà quản lý doanh nghiệp * Ngăn ngừa và phát hiện sai sót, gian lận có thể xảy ra * Giúp doanh nghiệp hoạt động tốt thông qua việc ban hành các chính sách * Đảm bảo các chế độ, nghiệp vụ kế toán được ghi chép đầy đủ và chính xác * Các báo cáo tài chính được lập ra kịp thời và hợp lý, đảm bảo sự tin cậy theo đúng quy định 1.1.3. Các nhân tố cấu thành nên hệ thống kiểm soát trong công tác quản lý Theo báo cáo của INTOSAI Gov 9100, hệ thống kiểm soát gồm 05 yếu tố chính sau đây và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau : a. Môi trường kiểm soát Đó chính là không gian và thời gian, mang tính chất chung nhất tác động đến ý thức của con người trong một tổ chức, là nền tảng cơ sở cho các bộ phận khác trong đơn vị. Môi trường kiểm soát
4 bao gồm môi trường bên trong và môi trường bên ngoài. Các nhân tố nội tại của môi trường kiểm soát có thể khái quát như sau : + Sự trung thực, giá trị đạo đức và trình độ làm việc của nhân viên trong đơn vị + Phong cách quản lý và điều hành của người đứng đầu tổ chức, hành vi ứng xử của nhà quản lý + Phân chia trách nhiệm và quyền hạn ở mỗi bộ phận, mỗi con người + Động thái quan tâm và ý thức chỉ đạo của nhà quản lý b.Đánh giá việc phát sinh rủi ro Bất cứ một tổ chức nào từ khi hình thành và phát triển cũng phải đối phó với rủi ro phát sinh từ bên ngoài và nội bộ bên trong, để đánh giá rủi ro cần phải thiết lập các mục tiêu. Các mục tiêu được thiết lập phải đặt ở các mức độ khác nhau và nhất quán với nhau. Quy trình đánh giá rủi ro bao gồm các bước sau : + Xây dựng mục tiêu rõ ràng + Nhận diện rủi ro + Phân tích, đánh giá rủi ro + Biện pháp quản trị rủi ro c. Hoạt động kiểm soát Hoạt động kiểm soát có thể hiểu là các hành động cụ thể để ngăn ngừa và đối phó với các mối đe dọa và rủi ro phát sinh có thể ngăn cản tổ chức đạt được các mục tiêu theo kế hoạch đề ra. d. Cung cấp thông tin Thông tin không chỉ cung cấp cho các nhà quản lý trong tổ chức mà nó còn được cung cấp cho nhân viên trong tổ chức đó, tùy thuộc vào nội dung thông tin cung cấp cho đối tượng nào. e. Hoạt động giám sát
5 Hoạt động giám sát được hiểu một cách đơn giản nhất đó chính là một quá trình giám sát hệ thống kiểm soát đang tồn tại và thực thi tại tổ chức có đạt chất lượng theo mục tiêu đề ra khi thiết lập hệ thống kiểm soát hay không. 1.2. ĐẶC ĐIỂM VỀ CÔNG TÁC CHI BHXH 1.2.1. Khái niệm về BHXH và vai trò của công tác chi BHXH Bảo hiểm xã hội là sự bù đắp một phần hay thay thế thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất đi thu nhập do ốm đau,thai sản, bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, nghỉ hưu hoặc chết đi… - Mục đích chính của Bảo hiểm xã hội đó chính là an sinh xã hội, giữ vai trò trụ cột và bền vững trong hệ thống an sinh của bất cứ nhà nước nào. b. Vai trò của công tác chi bảo hiểm xã hội Nhà nước lấy kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước và sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội được tổ chức, cá nhân đóng góp để chi trả chế độ hưu trí, tử tuất, ốm đau, thai sản…cho người được hưởng 1.2.2. Đặc điểm chi bảo hiểm xã hội Mục đích cơ bản nhất của công tác chi bảo hiểm xã hội là đảm bảo đời sống kinh tế cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội khi bản thân họ hay gia đình họ bị mất đi nguồn thu nhập vì nghỉ làm việc cho những lý do hưu trí, tử tuất, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, nghỉ dưỡng sức sau khi sinh… 1.2.3. Nội dung chi bảo hiểm xã hội Luật bảo hiểm hiện nay quy định, việc chi trả bảo hiểm xã hội có 02 phương thức :
6 - Theo phương thức chi trả trực tiếp : là cơ quan bảo hiểm xã hội địa phương sử dụng nhân viên cơ quan bảo hiểm chi trả trực tiếp cho đối tượng hưởng tại cơ quan bảo hiểm xã hội, - Theo phương thức gián tiếp : là việc cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền cho các đại lý đại diện cho cơ quan BHXH chi trả cho các đối tượng tại bưu điện cơ sở. 1.3. CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BHXH 1.3.1. Yêu cầu kiểm soát chi BHXH - Kiểm soát chi đúng đối tượng được hưởng - Đảm bảo chi đúng chế độ, chính sách hiện hành và thực hiện đúng quy trình chi trả bảo hiểm xã hội theo quyết định 636 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam - Thực hiện chi trả bảo hiểm xã hội công bằng, công khai, dân chủ, thủ tục đơn giản, thuận tiện. - Đảm bảo an toàn về tiền mặt khi thực hiện chi trả cho đối tượng hưởng, đảm bảo an ninh cho tiền mặt đưa về các đại lý bưu điện, có các phương án bù đắp thì thiếu hụt tiền mặt, không để người hưởng phải chờ đợi, khiếu kiện. 1.3.2. Mục tiêu của kiểm soát chi bảo hiểm xã hội Mục tiêu của kiểm soát chi bảo hiểm xã hội thể hiện ở các vấn đề sau : + Kiểm soát chi bảo hiểm xã hội phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật và các quy định trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành + Kiểm soát chi bảo hiểm xã hội phải mang lại sự hữu hiệu và tính hiệu quả + Kiểm soát chi bảo hiểm xã hội nhằm đánh giá mức độ tin cậy của các báo cáo tài
7 1.3.3. Các rủi ro trong kiểm soát chi BHXH Các rủi ro trong kiểm soát chi bảo hiểm xã hội có thể xảy ra trong các giai đoạn sau đây : + Giai đoạn nộp hồ sơ, chứng từ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội + Giai đoạn giải quyết hồ sơ chế độ bảo hiểm xã hội + Giai đoạn chi trả chế độ bảo hiểm xã hội : 1.3.4. Các hoạt động kiểm soát chi BHXH Cơ bản nhất của hoạt động kiểm soát chi đó chính là các chính sách, thủ tục và cơ chế nhằm thực hiện việc kiểm soát của nhà quản lý, hoạt động kiểm soát thực chất nhằm ngăn ngừa và đối phó với các rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện chi bảo hiểm xã hội. Đơn vị làm công tác chi bảo hiễm xã hội là đơn vị nhà nước nên chịu sự quy định của các văn bản, thông tư của Bộ tài chính và các văn bản quy định của Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Các hoạt động kiểm soát chi bảo hiểm xã hội đƣợc thể hiện nhƣ sau: + Thanh toán trợ cấp BHXH hàng tháng - Mục tiêu kiểm soát: -Trình tự và thủ tục kiểm soát: +Chi trả chế độ trợ cấp một lần: - Mục tiêu kiểm soát: -Trình tự và thủ tục kiểm soát: + Chi trả chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức… - Mục tiêu kiểm soát -Trình tự và thủ tục kiểm soát
8 1.3.5. Thông tin và truyền thông trong công tác kiểm soát chi BHXH Hệ thống thông tin và truyền thông phải đảm bảo cung cấp thông tin có chất lượng đến đối tượng phù hợp, kịp thời và với các biểu mẫu báo cáo thích hợp để phục vụ cho công tác quản lý, kiểm soát của ngành. 1.3.6. Công tác giám sát chi BHXH Công tác giám sát chi gồm 2 hình thức khác nhau :giám sát mang tính chất thường xuyên và giám sát theo định kỳ. - Giám sát mang tính chất thường xuyên được thực hiện thông qua việc thu thập thông tin, kiểm tra, xử lý và điều chỉnh kịp thời trong các hoạt động.Chế độ BHXH tác động đến mọi người trong xã hội, vì vậy Nhà nước luôn quan tâm đến việc giám sát các hoạt động BHXH để đi đúng mục tiêu mà Bảo hiểm xã hội đã đặt ra. Ngoài ra, việc giám sát chi bảo hiểm xã hội được thực hiện bởi đơn vị sử dụng lao động và ngƣời lao động có thể thực hiện thông qua các thắc mắc, khiếu nại về mọi vấn đề liên quan đến BHXH bằng cách trực tiếp đến phòng Tiếp dân tại mỗi đơn vị BHXH . - Giám sát định kỳ công tác chi trả các chế độ BHXH, công tác phối hợp với các bên liên quan thông qua kế hoạch thanh tra, kiểm toán của các ngành chức năng hay kế hoạch kiểm tra của Bảo hiểm xã hội Việt nam đối với bảo hiểm xã hội tỉnh, Bảo hiểm xã hội tỉnh kiểm tra bảo hiểm xã hội huyện, thành phố để kịp thời phát hiện ra các sai sót, từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời. KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
9 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH QUẢNG NGÃI 2.1. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ ĐƠN VỊ 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý. 2.1.3. Chức năng nhiệm vụ của các phòng trong đơn vị 2.2. TÌNH HÌNH CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI CHO CÁC ĐƠN Vị SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI 2.3. THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI CỦA ĐƠN VỊ TRONG THỜI GIAN QUA 2.3.1. Môi trƣờng kiểm soát Ban Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi luôn luôn xác định con người chính là nhân tố ảnh hưởng quan trọng nhất đối với môi trường kiểm soát trong toàn cơ quan, tác phong làm việc, đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm với cộng đồng của mỗi viên chức làm công tác bảo hiểm xã hội ảnh hưởng mạnh nhất đến môi trường kiểm soát được thiết lập tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi. Chính vì vậy, trong những năm gần đây Ban Giám đốc luôn luôn tìm cách khuyến khích sự năng động,sáng tạo làm việc của người lao động trong cơ quan, ngoài những giờ làm việc căng thẳng Ban Giám đốc còn tổ chức các cuộc giao lưu nhằm gắn kết mỗi cá nhân với nhau, cá nhân với tập thể để từ đó giúp đơn vị hoàn thành các mục tiêu đề ra. Ngoài ra, phong cách của nhà quản lý, chính là Ban Giám đốc cũng có ảnh hưởng không hề nhỏ đối với môi trường kiểm soát được
10 thiết lập, cách quản lý của Ban Giám đốc hay Lãnh đạo các phòng trực thuộc của Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian vừa qua đã góp phần thiết lập môi trường kiểm soát của đơn vị khi các hành vi gian lận, khai báo sai thông tin để trục lợi quỹ bảo hiểm xã hội diễn ra ngày càng nhiều trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi được các tờ báo đăng tải thường xuyên, nhận thức về sự rủi ro trong công tác chi trả bảo hiểm xã hội được Ban Giám đốc đánh giá rất cao, việc ban hành nhiều văn bản hướng dẫn việc chi trả bảo hiểm xã hội nhằm hạn chế thấp nhất sự gian lận có thể xảy ra, làm cho môi trường kiểm soát càng chặt chẽ hơn. Đạo đức và trách nhiệm của các nhân viên chuyên quản tại phòng tiếp nhận hồ sơ, phòng chế độ, phòng tài chính và phòng chính sách cũng được nâng cao hơn, nhân viên trong các phòng có liên quan đến việc chi trả bảo hiểm xã hội luôn luôn được ban giám đốc ưu tiên cho đi tập huấn các lớp nâng cao khả năng nhận biết sự gian lận trong kê khai thủ tục hưởng chế độ bảo hiểm của người lao động trong các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi nên môi trường kiểm soát tại các phòng chức năng này đã hoạt động một cách hiệu quả và đã có một số thành công nhất định trong việc phát hiện các trường hợp kê khai hưởng chế độ tại phòng lao động thương binh các phường tại thành phố Quảng ngãi trong thời gian qua. 2.3.2 Qui trình chi chế độ BHXH tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi a. Chi trả bảo hiểm xã hội hàng tháng - Nội dung quy trình :
11 - Đánh giá rủi ro phát sinh : Phát sinh rủi ro về số tiền chưa chi trả tại bưu điện huyện, thành phố và số tiền thực chuyển tại BHXH tỉnh. Việc thanh toán qua thẻ ngân hàng của đối tượng hưởng tại đại lý bưu điện huyện đã đúng quy định và đúng đối tượng hay chưa, thanh toán qua nhiều tháng bằng hình thức chuyển khoản có đảm bảo đối tượng còn sống hay đã mất. Bên cạnh đó, kiểm soát việc xét duyệt chế độ của phòng chế độ Bảo hiểm xã hội tỉnh theo nội dung các chứng từ ban đầu do bảo hiểm xã hội huyện chuyển về hoặc việc phát sinh hồ sơ mới đúng quy định hay chưa? b.Chi trả trợ cấp một lần : - Nội dung quy trình : - Đánh giá rủi ro phát sinh : Số tiền chi trả tại bưu điện huyện, thành phố; đồng thời kiểm soát số chi trả tại bảo hiểm xã hội huyện, thành phố . Đồng thời, rủi ro phát sinh tại chứng từ ban đầu do đối tượng hưởng tại phòng tiếp nhận, trả kết quả thủ tục hành chính trước khi chuyển về phòng chế độ xét duyệt, kiểm soát việc áp dụng các quy định và thang bảng lương cơ sở để tính toán chi trả trợ cấp của phòng chế độ. c. Chi trả ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức phục hồi sức khỏe: - Nội dung quy trình : - Đánh giá rủi ro : Phát sinh tại khâu tiếp nhận hồ sơ ban đầu tại phòng chế độ, các chứng từ do cơ sở y tế cấp, danh sách người lao động hưởng chế độ và danh sách thực tế tại đơn vị sử dụng lao động, quá trình tham gia bảo hiểm của người lao động, điều kiện làm việc
12 trong môi trường độc hại hay không? Việc chi trả tiền qua tài khoản cá nhân có đúng đối tượng hưởng hay không? Đơn vị sử dụng lao động có chi kịp thời cho người lao động hay không? Chi đúng đối tượng theo danh sách được Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi xét duyệt hay không? 2.3.3. Thông tin và truyền thông trong công tác kiểm soát chi Theo lộ trình phát triển của ngành Bảo hiểm xã hội , để mở rộng hoạt động BHXH đến toàn thể đối tượng thì việc quản lý là việc cần thiết và mang tính lâu dài. Từ đó, Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi đã chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc lưu trữ, giải quyết hồ sơ công việc hàng ngày, việc sử dụng phần mềm văn phòng Eoffice để chuyển nhanh chóng các văn bản mới ban hành áp dụng cho việc chi trả bảo hiểm xã hội cho người lao động, không cần sử dụng mail cá nhân đã góp phần cập nhật nhanh chóng cho mọi cán bộ công chức, viên chức đều cần có những thông tin cần thiết để phục vụ cho công việc của mình. Tại các thời điểm cố định hàng tuần, Bảo hiểm xã hội tỉnh có phối hợp cùng Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Ngãi thực hiện các chuyên mục “ Bảo hiểm xã hội tỉnh với mục đích an sinh xã hội” phát hàng tuần, trong đó nêu bật những thuận lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội, bảo đảm thu nhập bền vững cho người lao động khi hết tuổi lao động hay bị ốm đau đã có tác động lớn đến tâm lý của người dân khi tham gia bảo hiểm xã hội tại các cơ quan bảo hiểm trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, ngoài ra còn đưa ra các hình thức xử lý sai phạm nếu cố tình khai baó thông tin sai lệch, tìm cách trục lợi quỹ
13 bảo hiểm xã hội đến đông đảo người dân, công khai các thủ tục hành chính trên bản tin truyền hình và tại trụ sở làm việc của cơ quan. Điều này đã làm cho môi trường kiểm soát của Bảo hiểm xã hội tỉnh được thiết lập một cách “ gia cố thêm ”. 2.3.4. Công tác kiểm tra, giám sát Trong nội bộ cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi, công tác kiểm tra giám sát vẫn tiến hành liên tục giữa các bộ phận với nhau, giữa các phòng chức năng như phòng chế độ - phòng thu về kiểm tra nghĩa vụ nộp các khoản bảo hiểm cho cơ quan bảo hiểm trước khi chi trả chế độ BHXH cho người lao động; giữa phòng Chế độ - phòng Tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính về thủ tục hồ sơ ban đầu khi người lao động nộp hưởng chế độ bảo hiểm xã hội; giữa phòng Tài chính và phòng chế độ…Công tác kiểm tra giám sát có thể xảy ra thường xuyên hay định kỳ theo kế hoạch kiểm tra do BHXH tỉnh ban hành. 2.5. Đánh giá thuận lợi và hạn chế trong công tác kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi. 2.5.1. Những thuận lợi Luôn luôn cải tiến,bổ sung thủ tục cải cách hành chính trong ngành dọc từ tuyến tỉnh đến tuyến huyện như ban hành quy trình xét duyệt hồ sơ chi trả chế độ BHXH, dán công khai các thủ tục, phân cấp các cơ quan xét duyệt và thời gian từ khi tiếp nhận đến khi trả hồ sơ tại văn phòng BHXH tuyến tỉnh, tuyến huyện.Xây dựng nên mô hình giải quyết các chế độ theo cơ chế “ 1 cửa”, nhân viên tại Phòng tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính thường là những chuyên viên làm việc lâu năm tại cơ quan, luân chuyển qua nhiều vị trí trong
14 đơn vị nên kinh nghiệm và kiến thức được tích lũy nên khi tiếp nhận các hồ sơ thủ tục ban đầu của các đơn vị sử dụng lao động hay đối tượng hưởng các chế độ thường tư vấn, hướng dẫn các thủ tục cần thiết, giải thích được các thắc mắc của đối tượng đến giải quyết chế độ.Như trước đây, đối tượng đủ điều kiện hưởng chế độ có phải mất rất nhiều thời gian, qua nhiều phòng khác nhau, kê khai nhiều loại giấy tờ mới có thể hưởng được chế độ nhưng bây giờ cơ chế một cửa giúp người hưởng lập theo quy định nộp tại Phòng tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính và sau thời gian quy định đến nhận kết quả cũng tại phòng nói trên. 2.5.2. Những hạn chế Thời gian gần đây hầu hết các khoản chi lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội phần lớn thông qua sự uỷ quyền cho bưu điện tỉnh hay thành phố chi, phạm vi chi trả rất rộng, đối tượng chi đa dạng, thường các nhân viên hợp đồng với bưu điện hầu hết không có kiến thức về bảo hiểm xã hội.Nhân viên chi trả bảo hiểm xã hội tại bưu điện ít chịu trách nhiệm về các khoản chi đối với Bảo hiểm xã hội tỉnh, thường có nhiều mối quan hệ với quan hệ xã hội bên ngoài nên có thể bỏ qua nhiều nguyên tắc cơ bản nhất về tài chính liên quan đến công tác chi chế độ bảo hiểm xã hội như Việc chi trả chế độ hưởng trợ cấp mất sức lao động còn quá sơ sài, không chặt chẽ nên nhiều khi việc cắt chế độ không chính xác dẫn đến phải thu hồi tiền, Đặc biệt trong thời gian gần đây, sự hạn chế nhất chính là kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của các chứng từ hưởng chế độ ốm đau, thai sản; các cơ sở y tế hầu như ký xác nhận nghỉ ốm đau cho các đối
15 tượng không đúng, bằng nhiều mối quan hệ giữa đối tượng và bác sỹ được quyền ký giấy nghỉ ốm nên có nhiều giấy chứng nhận nghỉ ốm đau ban hành rất nhiều, thậm chí có nhiều đối tượng không có tình trạng nghỉ sinh vẫn được thanh toán chế độ thai sản trong các công ty nước ngoài nhưng hầu như sự phối hợp giữa các phòng trong Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi chưa thống nhất, không có sự đối chiếu về danh sách thực tế và danh sách trên phần mềm quản lý, chuyên viên chuyên quản phòng chế độ chỉ căn cứ trên các giấy tờ chứng nhận để thực hiện việc chi trả chế độ mà không phát hiện sự bất thường tại các chứng từ đó. Việc ban hành các văn bản hướng dẫn chi trả trợ cấp thất nghiệp còn nhiều khoảng trống, dễ bị lợi dụng để trục lợi quỹ bảo hiểm xã hội như công ty thông đồng hay tạo cơ hội cho người lao động ký quyết định chấm dứt hợp đồng để hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng vẫn làm ở công ty cũ hay đã chuyển việc tại công ty khác, sự hạn chế này hầu như không kiểm soát được. KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 Những hạn chế trên đã được tác giả đề cập trong chương 2 này, để những sai sót có thể hạn chế được thì cần phải nghiên cứu, hoàn thiện lại công tác kiểm soát chi BHXH tại cơ quan bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi.
16 CHƢƠNG 3 HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH QUẢNG NGÃI 3.1. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN VIỆC HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI ĐƠN VỊ 3.1.1. Định hƣớng và sứ mệnh phát triển của Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ngãi Định hướng phát triển của Bảo hiểm xã hội tỉnh trong giai đoạn 2020 – 2025 là tuyên truyền Luật Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế đến từng nhà, từng người dân nhằm mục tiêu mọi người hiểu được mục đích chính khi tham gia vào hệ thống an sinh xã hội của tỉnh nhà, hạn chế dần dần suy nghĩ chỉ có người làm cơ quan nhà nước mới có quyền tham gia bảo hiểm và được quyền khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Khi người dân biết được trách nhiệm và quyền lợi được hưởng khi tham gia vào hệ thống bảo hiểm tại địa phương sẽ góp phần phát triển vững chắc hệ thống an sinh xã hội của tỉnh nhà, mở rộng nguồn thu bảo hiểm từ những người dân bình thường, từ đó giúp cho tỉnh Quảng Ngãi thực hiện các chiến lược phát triển kinh tế trong các giai đoạn dài hạn, phấn đấu đến năm 2025 có khoảng 50% đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội và 97% nhân dân tham gia bảo hiểm y tế. 3.1.2. Phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác quản lý tại đơn vị Ban hành nhiều văn bản điều hành công tác quản lý thu - chi bảo hiểm tại cơ quan bảo hiểm xã hội dựa trên các văn bản quy định của Bảo hiểm xã hội Việt nam nhằm đơn giản hoá các thủ tục hành
17 chính đến mức thấp nhất, hạn chế thời gian đi lại cho người hưởng chế độ hàng tháng, công khai minh bạch mọi thủ tục hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm cho mọi người biết và cùng tham gia. Ban hành quy trình phối hợp kiểm tra,kiểm soát giữa các bộ phận với nhau, với từng chuyên viên chuyên quản với nhau để hạn chế rủi ro có thể xảy ra trong công tác chi bảo hiểm xã hội. Ban hành Phiếu xếp loại đánh giá thái độ chăm sóc, tư vấn tận tình của đội ngũ tiếp nhận và giải quyết hồ sơ, kể cả đại lý bưu điện để nhằm hướng đến việc loại bỏ tình trạng quen biết, hách dịch của đội ngũ làm công tác chi bảo hiểm xã hội. 3.2. PHƢƠNG HƢỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI ĐƠN Vị 3.2.1. Hoàn thiện môi trƣờng kiểm soát và giảm dần sự rủi ro trong kiểm soát chi bảo hiểm xã hội tại BHXH tỉnh Quảng Ngãi a. Hoàn thiện môi trường pháp lý (môi trường kiểm soát) cho hoạt động Bảo hiểm xã hội b.Hoàn thiện bộ máy quản lý c. Hoàn thiện phong cách lãnh đạo của nhà quản lý 3.2.2. Hoàn thiện thủ tục và quy trình kiểm soát Về thực tế hiện nay, các quỹ bảo hiểm xã hội tại đơn vị quá lớn, tạo môi trường " béo bở " cho các đối tượng bên ngoài và bên trong cơ quan trục lợi nguồn tiền từ nguồn quỹ này. Để tạo ra môi trường kiểm soát chặt chẽ, Bảo hiểm xã hội Quảng Ngãi nên thực hiện một số nhiệm vụ như sau : + Ban hành các văn bản đối chiếu chéo giữa phòng Tiếp nhận, trả kết quả thủ tục hành chính và phòng chế độ, chính sách khi có hồ
18 sơ phát sinh, đồng thời giữa phòng Chế độ và phòng Kế hoạch tài chính. Có như thế việc cố tình nhập thông tin những hồ sơ ma vào trong hệ thống BHXH để hưởng các chế độ của phòng TN, TKQTTHC sẽ không có cơ hội gian lận khi chuyên viên phòng chế độ kiểm tra mức độ có thật của những hồ sơ ban đầu. Đồng thời, khi phòng Kế hoạch tài chính tiến hành chuyển tiền cho đối tượng hưởng hay Bưu điện huyện và đại lý chi BHXH nên chuyển 1 bộ hồ sơ cho phòng Chế độ hay phòng Chính sách để có thể tiến hành kiểm tra việc chuyển bao nhiêu kinh phí có đúng theo hồ sơ thủ tục chuyển qua hay không? Ngoài ra, chuyên viên thực hiện chi chế độ BHXH khi tiếp nhận hồ sơ do phòng tiếp nhận, trả kết quả thủ tục hành chính chuyển qua, việc đầu tiên là phai tiến hành phối hợp với phòng Thu để kiểm tra dữ liệu đối tượng có nhu cầu hưởng chế độ quá trình tham gia bảo hiểm và quá trình đóng BHXH đến thời điểm hưởng nhằm đảm bảo chỉ có những người tham gia BHXH mới có quyền hưởng chế độ, tại khâu này người đối chiếu cũng phải độc lập với người giải quyết chế độ. + Cần xây dựng khung chế độ chi trả theo từng ngưỡng khác nhau, chẳng hạn nếu việc chi trả chế độ có mức chi trả từ 50 triệu trở lên cho 1 trường hợp thì chuyên viên chuyên quản phải báo cáo cho lãnh đạo phòng và báo cáo lên Ban Giám đốc tùy theo lĩnh vực phụ trách hay việc tăng mức đóng lên cao một cách bất thường trong những tháng gần kề với thời gian hưởng chế độ bảo hiểm như gần đến thời gian nghỉ hưu hay hưởng chế độ ốm đau thì phòng Thu và