1<br />
<br />
LỜI MỞ ĐẦU<br />
Việt Nam là một nền kinh tế đang chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường.<br />
Thể chế nói chung và thể chế kế toán tài chính nói riêng chưa đủ mạnh để tạo lập<br />
một nền tài chính hiệu quả trên cơ sở thông tin xác thực và minh bạch. Số lượng<br />
doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán cũng chỉ mới nhiều lên trong<br />
một năm trở lại đây. Thông tin công bố, đặc biệt là các thông tin tài chính còn<br />
tương đối nghèo nàn, và chưa kể đến tính xác thực. Việc hoàn thiện hệ thống các<br />
chỉ tiêu phân tích tài chính ngay từ đầu sẽ giúp thị trường phát triển đúng hướng,<br />
tránh rủi ro cho các đối tượng có liên quan và nền kinh tế. Qua đó góp phần xây<br />
dựng nền tài chính quốc gia hiện đại, hội nhập vào nền tài chính thế giới.<br />
Xuất phát từ vai trò, nhu cầu khách quan và chủ quan liên quan đến các chỉ<br />
tiêu tài chính, đồng thời sau một thời gian nghiên cứu, tác giả lựa chọn đề tài:<br />
’’Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty niêm yết trên<br />
thị trường chứng khoán Việt Nam” để làm luận án tiến sỹ của mình.<br />
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề về tài chính doanh nghiệp,<br />
phân tích tài chính doanh nghiệp, hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh<br />
nghiệp, cùng với thực trạng và quan điểm hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích<br />
tài chính của công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.<br />
Phạm vi nghiên cứu của đề tài được giới hạn trong các công ty cổ phần<br />
niêm yết phi tài chính trên thị trường chứng khoán tập trung ở Việt Nam. Số liệu<br />
minh họa thực tế được lấy ở một số ngành điển hình: bất động sản, dược phẩm,<br />
sản xuất và chế biến thực phẩm.<br />
Kết quả của luận án nghiên cứu sẽ tập trung giải quyết các vấn đề sau:<br />
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài<br />
chính trong các doanh nghiệp nói chung và công ty cổ phần niêm yết nói riêng.<br />
- Xây dựng nội dung, phương pháp & chỉ tiêu phân tích tài chính trong các<br />
công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.<br />
- Phân tích sâu sắc và đánh giá đúng thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài<br />
chính của công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Từ đó,<br />
<br />
2<br />
<br />
đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính của công ty<br />
cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.<br />
Bố cục luận án:<br />
"Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong công ty cổ phần niêm yết<br />
trên thị trường chứng khoán Việt Nam", ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục<br />
công trình của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận án được<br />
chia thành 3 chương:<br />
Chương 1: Cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty<br />
cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán.<br />
Chương 2: Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty cổ<br />
phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.<br />
Chương 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài<br />
chính trong công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.<br />
CHƯƠNG 1<br />
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH<br />
TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG<br />
CHỨNG KHOÁN<br />
1.1 Phân tích tài chính và hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp<br />
1.1.1 Tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp<br />
1.1.1.1 Tài chính doanh nghiệp<br />
Theo luận án, để dễ dàng tiếp cận và nắm bắt được bản chất của TCDN, nhằm<br />
vận dụng hiệu quả tài chính doanh nghiệp vào trong thực tiễn, quan điểm tài<br />
chính doanh nghiệp không chỉ thể hiện các mối quan hệ nội tại bên trong mà quan<br />
trọng hơn, tài chính doanh nghiệp phải thể hiện được ra bên ngoài thông qua các<br />
hình thức như: tình hình tài chính, cấu trúc tài chính, tình hình và khả năng thanh<br />
toán theo thời gian, đòn bẩy tài chính, rủi ro tài chính, tính ổn định của nguồn tài<br />
trợ, hiệu quả kinh doanh,…Vì thế, luận án cho rằng: Bản chất của tài chính doanh<br />
nghiệp là mối quan hệ tiền tệ gắn với sự vận động và chuyển hóa các nguồn lực<br />
tài chính, tạo ra sự chuyển dịch giá trị trong quá trình kinh doanh của doanh<br />
<br />
3<br />
<br />
nghiệp và làm thay đổi cấu trúc tài chính của doanh nghiệp. Sự vận động và<br />
chuyển hóa các nguồn lực trong quá trình kinh doanh tạo ra cho mỗi doanh<br />
nghiệp có một tình trạng tài chính, cấu trúc tài chính, rủi ro tài chính, hiệu quả<br />
kinh doanh, luồng tiền,.. không giống nhau.<br />
1.1.1.2 Phân tích tài chính doanh nghiệp<br />
Luận án cho rằng, để phân tích tài chính thực hiện tốt chức năng thông tin cũng<br />
như đảm bảo vai trò trong quản lý nội dung phân tích tài chính phải bao gồm:<br />
đánh giá khái quát tình hình tài chính; phân tích cấu trúc tài chính và tình hình<br />
đảm bảo vốn cho hoạt động kinh doanh; phân tích tình hình và khả năng thanh<br />
toán; phân tích năng lực hoạt động; phân tích khả năng sinh lợi và tăng trưởng;<br />
phân tích rủi ro tài chính; phân tích giá trị và dự báo nhu cầu tài chính.<br />
1.1.2 Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp<br />
1.1.2.1 Nguyên tắc xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh<br />
nghiệp<br />
1.1.2.2 Quan điểm về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp<br />
Luận án cho rằng để hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phát huy tốt tác<br />
dụng của nó trong quản lý cần phải phân chia hệ thống chỉ tiêu này thành hai<br />
loại: loại chỉ tiêu đánh giá khái quát tình hình tài chính và loại chỉ tiêu sử dụng để<br />
phân tích chuyên sâu tài chính.<br />
Cụ thể, theo luận án, nhóm chỉ tiêu đánh giá khái quát tình hình tài chính gồm: chỉ<br />
tiêu đánh giá khái quát tình hình huy động vốn, chỉ tiêu phản ánh khái quát mức<br />
độ độc lập tài chính, chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán, chỉ tiêu đánh giá khái<br />
quát khả năng sinh lợi.<br />
1.1.2.3 Hệ thống chỉ tiêu đánh giá khái quát tình hình tài chính<br />
Luận án cho rằng đánh giá khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp phải<br />
đảm bảo tối thiểu trên các mặt: tình hình huy động vốn, mức độ độc lập tài chính,<br />
khả năng thanh toán, khả năng sinh lợi.<br />
1.1.2.4 Hệ thống chỉ tiêu phân tích chuyên sâu tài chính<br />
Thông tin tài chính chi tiết, chuyên sâu để phục vụ việc ra các quyết định tầm cỡ<br />
<br />
4<br />
<br />
nhưng thận trọng, do vậy việc phân tích chuyên sâu là rất cần thiết. Như đã đề cập<br />
ở trên, hệ thống chỉ tiêu phân tích chuyên sâu tài chính gồm chỉ tiêu phản ánh cấu<br />
trúc tài chính; chỉ tiêu phản ánh tình hình thanh toán và khả năng thanh toán theo<br />
thời gian; chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh; chỉ tiêu phân tích rủi ro tài chính<br />
và dự báo chỉ tiêu tài chính; chỉ tiêu phân tích luồng tiền.<br />
1.2 Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty cổ phần niêm yết<br />
trên thị trường chứng khoán<br />
1.2.1 Đặc điểm công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán<br />
1.2.2 Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong công ty cổ phần niêm yết trên<br />
thị trường chứng khoán<br />
1.3 Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong công ty cổ phần niêm yết trên<br />
thị trường chứng khoán tại một số nước trên thế giới<br />
1.3.1 Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính của công ty cổ phần niêm yết ở<br />
Trung Quốc<br />
1.3.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính của công ty cổ phần niêm yết ở thị<br />
trường chứng khoán ở Singapore<br />
1.3.3. Một số quy định tại thị trường chứng khoán Hồng Kông<br />
1.3.4. Một số quy định tại thị trường chứng khoán London (LSE)<br />
1.3.5. Một số quy định tại thị trường chứng khoán Mỹ<br />
1.3.6. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam<br />
Trên cơ sở nghiên cứu về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở một số<br />
công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán của một số nước trên thế<br />
giới, ta có thể rút ra một số kinh nghiệm cho việc hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu<br />
phân tích tài chính của công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt<br />
Nam như sau: Phân nhóm các tiêu tài chính rõ ràng, Các chỉ tiêu tài chính đều có<br />
cơ sở số liệu từ báo cáo tài chính và báo cáo kế toán quản trị, Phương pháp phân<br />
tích chỉ tiêu tài chính, Các nước này đều có hiệp hội, tổ chức nghề nghiệp, Đặc<br />
biệt là các chỉ tiêu phân tích của các nghành không giống nhau.<br />
<br />
5<br />
<br />
CHƯƠNG 2<br />
THỰC TRẠNG HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH<br />
TRONG CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG<br />
CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM<br />
2.1 Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam và công ty cổ phần niêm<br />
yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.1.1 Lịch sử hình thành, phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam và<br />
công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.1.1.1Thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.1.1.2 Công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.1.2 Đặc điểm CTCP niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.1.2.1 Thực trạng CTCP niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.1.2.2 Đặc điểm công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt<br />
Nam<br />
Các công ty cổ phần niêm yết chứng khoán ở Việt Nam chủ yếu được hình thành<br />
từ cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, hầu hết mới đi vào hoạt động. Vấn đề<br />
công bố thông tin và tính minh bạch của các công ty cổ phần niêm yết còn hạn<br />
chế.<br />
2.1.2.3 Phân loại công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt<br />
Nam<br />
- Theo thời gian niêm yết<br />
- Theo lĩnh vực, ngành nghề hoạt động<br />
- Theo quy mô niêm yết/ vốn điều lệ<br />
2.2 Thực trạng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong công ty cổ phần<br />
niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
2.2.1 Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong công ty cổ phần niêm yết trên<br />
thị trường chứng khoán Việt Nam theo quy định của pháp luật<br />
Công bố thông tin về tình hình tài chính nói chung và hệ thống chỉ tiêu phân<br />
tích tài chính của công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam<br />
<br />