Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty Đo đạc ảnh địa hình

i<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI<br /> Hệ thống kiểm soát nội bộ là một công cụ quản lý hữu hiệu giúp các<br /> nhà quản lý kiểm soát và điều hành hoạt động kinh doanh nhằm đảm bảo đạt<br /> được các mục tiêu đề ra với hiệu quả cao nhất. Một hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> hữu hiệu không những có thể đảm bảo các mục tiêu bảo vệ tài sản của doanh<br /> nghiệp, bảo đảm độ tin cậy của các thông tin, đảm bảo việc thực hiện các chế<br /> độ pháp lý, đảm bảo hiệu quả và năng lực quản lý mà qua đó nó còn nâng cao<br /> hiệu quả hoạt động.<br /> Công ty Đo đạc ảnh địa hình là một doanh nghiệp hoạt động công ích với<br /> địa bàn hoạt động rộng khắp nên công tác quản lý tương đối phức tạp và khó<br /> khăn. Do vậy việc hình thành và phát triển HTKSNB để kiểm soát và quản lý<br /> Công ty ngày càng trở nên cần thiết. Vì vậy, đề tài “Hoàn thiện hệ thống<br /> kiểm soát nội bộ tại Công ty Đo đạc ảnh địa hình” được nghiên cứu nhằm<br /> giải quyết những yêu cầu đặt ra.<br /> Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Luận văn gồm 3 chương:<br /> Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Chương 2: Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty Đo đạc ảnh<br /> địa hình.<br /> Chương 3: Phương hướng và các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm<br /> soát nội bộ tại Công ty Đo đạc ảnh địa hình<br /> <br /> ii<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HỆ THỐNG KIỂM<br /> SOÁT NỘI BỘ<br /> 1.1. KIỂM SOÁT TRONG QUẢN LÝ<br /> Quản lý là một quá trình định hướng và tổ chức thực hiện các hướng đã<br /> định trên cơ sở những nguồn lực xác định nhằm đạt hiệu quả cao nhất.<br /> Kiểm soát là xem xét để nắm bắt và điều hành hoạt động đồng thời phát<br /> hiện, ngăn chặn những gì trái với quy định, phạm vi của mình.<br /> Kiểm tra, kiểm soát gắn liền với hoạt động quản lý, nó được thực hiện ở<br /> tất cả các giai đoạn của quá trình này. Do vậy, kiểm tra, kiểm soát được hiểu<br /> là một chức năng của quản lý.<br /> 1.2. HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ<br /> 1.2.1. Khái niệm, bản chất của hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> “HTKSNB là một hệ thống chính sách và thủ tục được thiết lập nhằm<br /> đạt được bốn mục tiêu: Bảo vệ tài sản của đơn vị, bảo đảm độ tin cậy của các<br /> thông tin kế toán, bảo đảm việc thực hiện các chế độ pháp lý, bảo đảm hiệu<br /> quả của hoạt động và năng lực quản lý.<br /> Phạm vi của HTKSNB tương đối rộng, bao trùm toàn bộ các lĩnh vực<br /> hoạt động của một đơn vị.<br /> 1.2.2. Các yếu tố cơ bản của HTKSNB<br /> HTKSNB bao gồm bốn yếu tố chính: môi trường kiểm soát, hệ thống<br /> thông tin, các thủ tục kiểm soát và hệ thống kiểm toán nội bộ.<br /> 1.2.2.1. Môi trường kiểm soát<br /> Môi trường kiểm soát bao gồm toàn bộ nhân tố bên trong đơn vị và bên<br /> ngoài đơn vị có tính môi trường tác động đến việc thiết kế, hoạt động và xử lý<br /> dữ liệu của các loại hình KSNB.<br /> Các nhân tố trong môi trường kiểm soát bao gồm:<br /> <br /> iii<br /> <br /> Một là, Đặc thù về quản lý<br /> Các đặc thù về quản lý đề cập tới các quan điểm khác nhau trong điều<br /> hành hoạt động doanh nghiệp của các nhà quản lý. Các quan điểm đó sẽ ảnh<br /> hưởng trực tiếp đến chính sách, chế độ, các quy định và cách thức tổ chức<br /> kiểm tra kiểm soát trong doanh nghiệp.<br /> Hai là, Cơ cấu tổ chức<br /> Cơ cấu tổ chức thực chất là sự phân chia trách nhiệm và quyền hạn<br /> giữa các bộ phận trong đơn vị, nó góp phần rất lớn trong việc đạt được các<br /> mục tiêu.<br /> Ba là, Chính sách nhân sự<br /> Chính sách nhân sự là các chính sách tuân thủ của nhà quản lý về việc<br /> tuyển dụng, huấn luyện, đánh giá, sa thải, đề bạt, khen thưởng và kỷ luật nhân<br /> viên.<br /> Bốn là, Công tác kế hoạch<br /> Bao gồm các kế hoạch sản xuất, tiêu thụ, thu chi quỹ, kế hoạch hay dự<br /> toán đầu tư, sửa chữa TSCĐ, đặc biệt là kế hoạch tài chính là những nhân tố<br /> quan trọng trong môi trường kiểm soát.<br /> Năm là, Ủy ban kiểm soát<br /> Trong một số công ty lớn thường có một ủy ban kiểm soát. Ủy ban kiểm<br /> soát bao gồm những người trong bộ máy lãnh đạo cao nhất của đơn vị như<br /> thành viên của Hội đồng quản trị nhưng không kiêm nhiệm các chức vụ quản<br /> lý và những chuyên gia am hiểu về lĩnh vực kiểm soát.<br /> Sáu là, Môi trường bên ngoài<br /> Môi trường bên ngoài bao gồm: Sự kiểm soát của các cơ quan chức năng<br /> của nhà nước, ảnh hưởng của các chủ nợ, môi trường pháp lý, đường lối phát<br /> triển của đất nước...<br /> <br /> iv<br /> <br /> Như vậy, môi trường kiểm soát bao gồm toàn bộ những nhân tố ảnh<br /> hưởng đến quá trình thiết kế, vận hành và xử lý dữ liệu của HTKSNB doanh<br /> nghiệp, trong đó nhân tố chủ yếu và quan trọng là nhận thức về hoạt động<br /> kiểm tra kiểm soát và điều hành hoạt động của các nhà quản lý doanh nghiệp.<br /> 1.2.2.2. Hệ thống thông tin<br /> Hệ thống thông tin chủ yếu là hệ thống kế toán của đơn vị bởi vì các<br /> thông tin kế toán là các thông tin tương đối chính xác, có cơ sở và toàn diện.<br /> Hệ thống kế toán bao gồm hệ thống chứng từ kế toán, hệ thống sổ kế<br /> toán, hệ thống tài khoản kế toán và hệ thống bảng tổng hợp, cân đối kế toán.<br /> Hệ thống kế toán là một mắt xích, một bộ phận cấu thành quan trọng của<br /> HTKSNB.<br /> 1.2.2.3. Các thủ tục kiểm soát<br /> Thủ tục kiểm soát: Là các quy chế và thủ tục do Ban lãnh đạo đơn vị thiết<br /> lập và chỉ đạo thực hiện trong đơn vị nhằm đạt được mục tiêu quản lý cụ thể.<br /> Các thủ tục kiểm soát do các nhà quản lý xây dựng dựa trên ba nguyên<br /> tắc cơ bản: nguyên tắc bất kiêm nhiệm, nguyên tắc phân công, phân nhiệm rõ<br /> ràng và chế độ ủy quyền.<br /> Nguyên tắc phân công phân nhiệm<br /> Theo nguyên tắc này, trách nhiệm và công việc cần được phân chia cụ<br /> thể cho nhiều bộ phận và cho nhiều người trong bộ phận, nhờ đó có tác dụng<br /> tạo sự chuyên môn hóa và giúp cho việc kiểm tra, thúc đẩy lẫn nhau trong<br /> công việc.<br /> Nguyên tắc bất kiêm nhiệm<br /> Nguyên tắc này quy định sự cách ly thích hợp về trách nhiệm trong các<br /> nghiệp vụ có liên quan nhằm ngăn ngừa các sai phạm và hành vi lạm dụng<br /> quyền hạn.<br /> <br /> v<br /> <br /> Nguyên tắc ủy quyền và phê chuẩn<br /> Theo sự ủy quyền của các nhà quản lý, các cấp dưới được giao cho quyết<br /> định và giải quyết một số công việc trong một phạm vi nhất định, tạo nên một<br /> hệ thống phân chia trách nhiệm và quyền hạn mà vẫn không làm mất tính tập<br /> trung của doanh nghiệp.<br /> 1.2.2.4. Kiểm toán nội bộ<br /> Kiểm toán nội bộ là một bộ phận độc lập được thiết lập trong đơn vị tiến<br /> hành công việc kiểm tra và đánh giá các hoạt động phục vụ yêu cầu quản trị<br /> nội bộ đơn vị.<br /> Bộ phận kiểm toán nội bộ hữu hiệu sẽ giúp cho doanh nghiệp có được<br /> những thông tin kịp thời và xác thực về các hoạt động trong doanh nghiệp,<br /> chất lượng của hoạt động kiểm soát nhằm kịp thời điều chỉnh và bổ sung các<br /> quy chế kiểm soát thích hợp và hiệu quả.<br /> 1.2.3. Vai trò, vị trí của hệ thống kiểm soát nội bộ trong công tác<br /> quản lý<br /> Hệ thống KSNB có vai trò quan trọng trong công tác quản lý doanh<br /> nghiệp. Để quản lý được doanh nghiệp, cần phải có HTKSNB. Ở đâu không<br /> có HTKSNB, ở đó không có quản lý với đầy đủ ý nghĩa của khái niệm này.<br /> Một HTKSNB vững mạnh sẽ giúp cho doanh nghiệp giảm bớt rủi ro, bảo<br /> đảm tính tin cậy của số liệu kế toán, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh<br /> doanh trong toàn doanh nghiệp.<br /> Chính vì vậy, HTKSNB tại doanh nghiệp chiếm một vị trí vô cùng quan<br /> trọng có ý nghĩa sống còn đối với công tác quản lý doanh nghiệp.<br /> 1.2.4. Những hạn chế vốn có của hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Một là, yêu cầu của nhà quản lý là chi phí kiểm tra phải nhỏ nhất so với<br /> những tổn thất do sai phạm và do gian lận gây ra.<br /> <br />