i<br />
<br />
LỜI MỞ ĐẦU<br />
Trong xu thế hiện nay, các doanh nghiệp nói chung và vác doanh nghiệp<br />
phân phối giấy tiêu dùng nói riêng chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh<br />
nghiệp trong và ngoài nước. Để tồn tại và phát triển, việc tổ chức công tác<br />
thu thập, xử lý thông tin kinh tế có ý nghĩa quan trọng trong việc đề ra các<br />
quyết định trong quản trị kinh doanh, trong đó thông tin kế toán là một nguồn<br />
thông tin quan trọng. Thông tin về chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh<br />
là ba chỉ tiêu lớn của doanh nghiệp đặc biệt đối với doanh nghiệp kinh doanh<br />
thương mại, vì vậy các thông tin này do kế toán cung cấp quan trọng trong<br />
việc hoạch định chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Do vậy, việc hạch<br />
toán đúng, đủ, kịp thời chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh không chỉ là<br />
mối quan tâm của những người làm công tác kế toán, các nhà quản lý trong<br />
việc ra quyết định mà còn là mối quan tâm của người lao động, các nhà đầu<br />
tư, các tổ chức tín dụng...Hơn nữa việc hạch toán đầy đủ kịp thời còn giúp<br />
cho các đối tượng quan tâm đến doanh nghiệp xác định được lợi ích của mình<br />
từ các thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh. Ngoài ra, vấn đề<br />
hạch toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh đối với các doanh nghiệp<br />
kinh doanh thương mại nói chung và doanh nghiệp phân phối giấy tiêu dùng<br />
trên địa bàn Hà Nội nói riêng chưa được xem xét để hoàn thiện trong xu<br />
hướng biến đổi hiện nay. Công tác kế toán mới chỉ nặng về kế toán tài chính,<br />
công tác kế toán quản trị chưa được quan tâm đúng mức. Xuất phát từ tầm<br />
quan trọng và tính cấp thiết của vấn đề trên, để hoàn thiện hơn nữa hệ thống<br />
quản lý và hệ thống thông tin kế toán việc nghiên cứu đề tài “ Hoàn thiện kế<br />
toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp phân<br />
phối giấy tiêu dùng trên địa bàn Hà Nội” là một đề tài có ý nghĩa khoa học<br />
cả về lý luận và thực tiễn.<br />
<br />
ii<br />
<br />
Chương 1:Lý luận chung về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh<br />
doanh trong các doanh nghiệpkinh doanh thương mại<br />
1.1 Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại và vai trò của thông<br />
tin về chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp<br />
kinh doanh thương mại.<br />
1.1.1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại.<br />
Hoạt động thương mại là quá trình đưa hàng hoá từ nơi sản xuất đến nơi<br />
tiêu dùng thông qua mua bán. Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại:<br />
- Đối tượng kinh doanh là những sản phẩm lao động được các doanh<br />
nghiệp thương mại mua về để bán ra.<br />
- Đối tượng phục vụ là người tiêu dùng<br />
- Kết thúc một quá trình kinh doanh thì vốn của doanh nghiệp được<br />
chuyển hoá từ tiền tệ sang hình thái hàng hoá và ngược lại.<br />
1.1.2. Vai trò của thông tin chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh<br />
trong doanh nghiệp kinh doanh thương mại.<br />
+ Giúp cho các nhà quản lý ra các kế hoạch và quyết định xem có nên<br />
tiếp tục đầu tư vào mặt hàng nào đó hoặc doanh nghiệp nào đó hay không.<br />
+ Giúp cho Nhà nước nắm được tình hình về chi phí, lợi nhuận của các<br />
doanh nghiệp từ đó hoạch định chính sách, soạn thảo luật lệ về thuế vụ, đầu tư.<br />
1.2 Bản chất và nội dung kinh tế của chi phí, doanh thu và kết quả<br />
kinh doanh trong các doanh nghiệp kinh doanh thương mại.<br />
1.2.1<br />
<br />
Bản chất và nội dung kinh tế của chi phí trong doanh nghiệp<br />
<br />
thương mại<br />
1.2.1.1. Bản chất của chi phí trong doanh nghiệp thương mại<br />
Chi phí là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và<br />
lao động vật hoá cần thiết cho toàn bộ quá trình hoạt động sản xuất kinh<br />
doanh để tạo ra thu nhập và sẽ được bù đắp thu nhập do nó tạo ra. Bản chất<br />
kinh tế này giúp các nhà quản trị phân biệt được chi phí với chi tiêu, chi phí<br />
với vốn phải chi ra trong một kỳ kinh doanh<br />
<br />
iii<br />
<br />
1.2.1.2. Nội dung kinh tế của chi phí trong doanh nghiệp thương mại<br />
a. Nội dung kinh tế của giá vốn hàng bán<br />
Giá vốn hàng bán là giá trị vốn của sản phẩm, hàng hoá tiêu thụ trong<br />
kỳ, bất động sản đầu tư.<br />
b. Nội dung kinh tế của chi phí tài chính.<br />
Chi phí tài chính gồm có: Chi phí lãi tiền vay, lãi mua hàng trả chậm, lãi<br />
trả góp, chi phí trong họat động liên doanh liên kết...<br />
c. Nội dung kinh tế của chi phí bán hàng.<br />
Chi phí bán hàng là các chi phí có liên quan đến hoạt động tiêu thụ hàng<br />
hoá trong kỳ bao gồm: Chi phí nhân viên; Chi phí phục vụ mua ngoài; Chi phí<br />
bán hàng bằng tiền khác...<br />
d. Nội dung kinh tế của chi phí quản lý doanh nghiệp.<br />
Chi phí quản lý doanh nghiệp là những khoản chi phí liên quan chung<br />
đến cả doanh nghiệp mà không tách riêng ra cho bất kỳ hoạt động nào,bao<br />
gồm: Chi phí nhân viên quản lý; Chi phí đồ dùng văn phòng; ...<br />
e. Nội dung kinh tế của chi phí khác.<br />
Chi phí khác phát sinh riêng biệt với các hoạt động kinh doanh thông<br />
thường của doanh nghiệp bao gồm: Chi phí thanh lý, nhượng bán tài sản cố<br />
định và giá trị còn lại của tài sản cố định thanh lý…<br />
1.2.2 Bản chất và nội dung kinh tế của doanh thu trong doanh nghiệp<br />
thương mại<br />
1.2.2.1. Bản chất của doanh thu trong doanh nghiệp thương mại<br />
Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế của doanh nghiệp thu được<br />
trong kỳ kế toán, làm góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Bản chất của doanh<br />
thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu hoặc<br />
sẽ thu được.<br />
1.2.2.2. Nội dung kinh tế của doanh thu trong doanh nghiệp thương mại.<br />
a. Nội dung kinh tế của doanh thu bán hàng trong doanh nghiệp<br />
thương mại.<br />
Doanh thu bán hàng của doanh nghiệp bao gồm: Doanh thu bán hàng<br />
cho bên ngoài và doanh thu bán hàng nội bộ, trong đó có: Doanh thu bán hàng<br />
<br />
iv<br />
<br />
hóa, sản phẩm; Doanh thu nhận bán hàng đại lý, ký gửi; Doanh thu nhận gia<br />
công vật tư, hàng hóa.<br />
b. Nội dung kinh tế của doanh thu hoạt động tài chính trong doanh<br />
nghiệp thương mại.<br />
Doanh thu hoạt động tài chính là những khoản thu do hoạt động tài chính<br />
hoặc kinh doanh về vốn đưa lại, bao gồm: Tiền lãi; Cổ tức, lợi nhuận được chia...<br />
c. Nội dung kinh tế của thu nhập khác trong doanh nghiệp thương mại.<br />
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14, thu nhập khác gồm: Thu về<br />
thanh lý tài sản cố định, nhượng bán tài sản cố định; Thu tiền phạt khách<br />
hàng do vi phạm hợp đồng; Thu tiền bảo hiểm được bồi thường; …<br />
1.2.3<br />
<br />
Bản chất và nội dung kinh tế của kết quả kinh doanh trong<br />
<br />
doanh nghiệp thương mại<br />
1.2.3.1 Bản chất của kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại<br />
Kết quả kinh doanh chính là kết quả lãi hoặc lỗ trong hoạt động kinh<br />
doanh của doanh nghiệp.<br />
1.2.3.2<br />
<br />
Nội dung kinh tế của kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp<br />
<br />
thương mại.<br />
Nội dung kết quả kinh doanh gồm :Kết quả hoạt động tiêu thụ sản phẩm<br />
hàng hoá;Kết quả hoạt động đầu tư tài chính;Kết quả hoạt động khác<br />
1.3 Kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh trong<br />
thương mại dưới góc độ kế toán tài chính<br />
1.3.1 Kế toán chi phí trong thương mại dưới góc độ kế toán tài chính<br />
1.3.1.1. Kế toán giá vốn hàng bán.<br />
Chứng từ, sổ sách sử dụng: PXK, hoá đơn GTGT, hoá đơn BH, các bảng<br />
kê, các sổ tổng hợp, sổ chi tiết phản ánh GVHB.<br />
Tài khoản sử dụng: Tài khoản 632 “Giá vốn hàng bán”<br />
Phương pháp hạch toán giá vốn hàng bán (Sơ đồ 1.1, Sơ đồ 1.2)<br />
1.3.1.2. Kế toán chi phí tài chính.<br />
Trong kế toán, hạch toán chi phí tài chính được phản ánh trên tài khoản<br />
635 “Chi phí tài chính”<br />
Phương pháp hạch toán chi phí tài chính (Sơ đồ 1.3)<br />
<br />
v<br />
<br />
1.3.1.3. Kế toán chi phí bán hàng.<br />
Chứng từ, sổ sách sử dụng: Bảng lương nhân viên bán hàng, bảng tính<br />
phân bổ , các bảng kê chi phí bán hàng…Sổ tổng hợp và chi tiết phản ánh chi<br />
phí bán hàng phát sinh trong kỳ.<br />
Tài khoản sử dụng: Tài khoản 641 “Chi phí bán hàng” và được mở chi<br />
tiết theo từng yếu tố chi phí với các tài khoản cấp II<br />
Phương pháp hạch toán chi phí bán hàng (Sơ đồ 1.4)<br />
1.3.1.4. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp.<br />
Chứng từ, sổ sách sử dụng: Các bảng lương nhân viên quản lý, bảng tính<br />
khấu hao TSCĐ dùng cho quản lý, các bảng kê, bảng tổng hợp chi phí…Sổ<br />
tổng hợp và chi tiết phản ánh chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ.<br />
Tài khoản sử dụng: Tài khoản 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp”. Tuỳ<br />
theo yêu cầu quản lý TK 642 được mở chi tiết với các tài khoản cấp II<br />
Phương pháp hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp (Sơ đồ 1.5)<br />
1.3.1.4. Kế toán chi phí khác.<br />
Trong kế toán, hạch toán chi phí khác được phản ánh trên tài khoản 811<br />
“Chi phí khác”.<br />
Tài khoản 811 không có số dư cuối kỳ.<br />
Phương pháp hạch toán chi phí khác (Sơ đồ 1.6)<br />
1.3.2 Kế toán doanh thu trong thương mại dưới góc độ kế toán tài chính<br />
1.3.2.1 Kế toán doanh thu bán hàng.<br />
Chứng từ, sổ sách chủ yếu: Hoá đơn GTGT; Hoá đơn bán hàng thông<br />
thường; Sổ chi tiết bán hàng; Sổ doanh thu.<br />
Tài khoản sử dụng chủ yếu là tài khoản 511 “Doanh thu bán hàng và<br />
cung cấp dịch vụ<br />
Phương pháp hạch toán doanh thu bán hàng (Sơ đồ 1.7)<br />
1.3.2.2 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính.<br />
Chứng từ chủ yếu sau: thông báo của ngân hàng về lãi được hưởng,<br />
thông báo về lợi nhuận và cổ tức được chia, thông báo về lợi nhuận và cổ tức<br />
được chia, các chứng từ về mua bán ngoại tệ và mua bán chứng khoán.<br />
Tài khoản sử dụng tài khoản 515 “Doanh thu hoạt động tài chính” và các<br />
tài khoản liên quan.<br />
<br />