1<br />
<br />
LỜI MỞ ĐẦU<br />
I. Mở đầ u<br />
1. Lý do chọn đề tài<br />
Kế toán được coi như mô ̣t công c ụ của quản trị tài chính bởi vì kế toán<br />
cung cấp những thông tin cần thiết cho tài chính thông qua các báo cáo kế toán,<br />
đặc biệt là những thông tin của kế toán quản trị. Như vậy, trong một doanh<br />
nghiê ̣p thì k ế toán luôn gắn với các chức năng của nhà quản tri ̣ , đó là các chức<br />
năng: chức năng hoa ̣ch đinh,<br />
̣ chức năng tổ chức, chức năng chỉ huy và phố i hơ ̣p,<br />
chức năng so sánh kết quả thực tế với kế hoạch. Các doanh nghiệp chế biến thức<br />
ăn chăn nuôi (DN CBTACN) thuộc ngành chế biến thức ăn chăn nuôi đang hoạt<br />
động trong một môi trường với rất nhiều khó khăn liên quan đến sản xuất và tiêu<br />
thụ sản phẩm, yêu cầ u hoàn thiê ̣n kế toán chi phí trong các doanh nghiê ̣p c<br />
biế n thức ăn chăn nuôi đã trở thành mô ̣t nhu cầ u cấ p thiế t đố i với các<br />
<br />
hế<br />
DN<br />
<br />
CBTACN, nhằ m cung cấ p thông tin cho quá trình quản tri ̣chi phí và quản lý<br />
kinh doanh của các doanh nghiê ̣p . Do đó, tác giả chọn đề tài “Hoàn thiện kế<br />
toán chi phí với việc tăng cường quản trị chi phí trong các doanh nghiệp chế<br />
biến thức ăn chăn nuôi”.<br />
2. Mục đích nghiên cứu<br />
Đề tài sẽ đi sâu hê ̣ thố ng hoá lý luâ ̣n về k ế toán chi phí trong các doanh<br />
nghiê ̣p sản xuấ t. Đồng thời, đề tài thực hiện khảo sát thực tra ̣ng và đánh giá thực<br />
trạng công tác kế toán chi phí trong các DN CBTACN tại Việt Nam. Từ đó, đưa<br />
ra các giải pháp và điều kiện áp dụng kế toán chi phí trong các DN CBTACN tại<br />
Việt Nam nhằm tăng cường công tác quản trị chi phí trong loại hình DN này.<br />
3. Đối tƣợng nghiên cứu<br />
Trước tiên, luâ ̣n án nghiên cứu lý thuyế t kế toán chi phí trong các doanh<br />
nghiê ̣p sản xuấ t nhằ m đưa ra khuôn khổ lý thuyế t chung về kế toán chi phí có<br />
thể áp du ̣ng cho các doanh nghiê ̣p sản xuất nói chung. Sau đó, luâ ̣n án đi sâu vào<br />
khảo sát tình hình thực hiện công tác kế toán chi phí trong các<br />
<br />
DN CBTACN<br />
<br />
2<br />
<br />
theo hướng phân tić h về quy mô của DN để đánh giá tình hình tổ chức công tác<br />
kế toán chi phí theo quy mô của các DN CBTACN.<br />
4. Phạm vi nghiên cứu<br />
Phạm vi về nội dung nghiên cứu<br />
Tác giả lựa chọn đề tài “Hoàn thiện kế toán chi phí với việc tăng cường<br />
quản trị chi phí trong các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi”. Kế toán<br />
chi phí để tăng cường quản tri ̣doanh nghiê ̣p bao gồ m kế toán tài chính và kế<br />
toán quản trị . Tuy nhiên , với mu ̣c đích là tăng cường quản tri ̣chi phí nên đề<br />
tài đi sâu vào nghiên cứu kế toán quản trị chi phí để cung cấp thông tin cho<br />
viê ̣c tăn g cường quản tri ̣chi phí trong các DN CBTACN<br />
chính, tác giả chỉ nghiên cứu ở mức<br />
<br />
. Đối với kế toán tài<br />
<br />
đô ̣ kế t hơ ̣p nhằ m thu thâ ̣p thông tin chi<br />
<br />
phí quá khứ .<br />
Phạm vi về đối tƣợng nghiên cứu<br />
Tác giả lựa chọn phạm vi nghiên cứ u là các doanh nghiê ̣p chế biế n thức<br />
ăn chăn nuôi ở khu vực phiá Bắ c d o đă ̣c điể m phân bổ các DN CBTACN tâ ̣p<br />
trung nhiề u ở khu vực đồ ng bằ ng sông Hồ ng và do khu vực phía Bắc có đầy đủ<br />
các doanh nghiệp thuộc các mô hình cho đề tài nghiên cứu.<br />
II. Tổ ng quan nghiên cƣ́u<br />
Có nhiề u đề tài nghiên cứu ứng dụng kế toán quản trị trong các doanh<br />
nghiệp, trong đó đã có m ột số đề tài nghiên cứu về vấn đề kế toán quản tri ̣chi<br />
phí trong các doanh nghiệp, như luận văn “Tổ chức kế toán quản trị chi phí sản<br />
xuất trong các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi” (2006) (Phạm<br />
Quang Mẫn - Đa ̣i ho ̣c Kinh tế quố c dân ). Đề tài đi vào nghiên cứu tình hình kế<br />
toán chi phí sản xuất kinh doanh trong 3 doanh nghiệp điển hình cho 3 loại hình<br />
sở hữu chủ yếu là Công ty thức ăn chăn nuôi Trung Ương, Công ty liên doanh<br />
Peter Hand Hà Nội và công ty TNHH sản xuất và thương mại Kiên Cường. Tuy<br />
nhiên, đề tài mới chỉ đưa ra đánh giá về thực tra ̣ng công tác kế toán chi phí trong<br />
3 doanh nghiê ̣p này mà chưa có sự điề u tra đánh giá trên quy mô rô ̣ng để đưa ra<br />
đươ ̣c kế t luâ ̣n mang tin<br />
́ h khách quan đố i với thực tra ̣ng công tác kế toán chi phí<br />
<br />
3<br />
<br />
đố i với các DN CBTACN nói chung và DN CBTACN theo từng quy mô. Ngoài<br />
ra, còn có một số luận văn, luận án cũng nghiên cứu vấn đề này như luận án<br />
“Phương hướng xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị và tổ chức vận<br />
dụng vào các doanh nghiệp Việt Nam” (năm 2002) (Phạm Quang – Đa ̣i ho ̣c<br />
Kinh tế quố c dân), luận án “Xây dựng mô hình kế toán quản trị chi phí trong<br />
các doanh nghiệp sản xuất dược phẩm Việt Nam” (năm 2007) (Phạm Thị<br />
Thủy – Đa ̣i ho c̣ Kinh tế quố c dân ), luận án “Kế toán quản trị và phân tích chi<br />
phí sản xuất trong ngành sản xuất ở Việt Nam” (năm 2002) (Lê Đức Toàn Học viện tài chí nh). Một số luận án cũng nghiên cứu về kế toán quản trị như<br />
luận án “Phương hướng xây dựng nội dung và tổ chức vận dụng kế toán quản<br />
trị trong các doanh nghiệp Việt Nam” của tác giả Phạm Văn Dƣợc (năm<br />
2007) (Đa ̣i ho ̣c kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh TP .HCM), tác giả Trần Văn<br />
Dung với luận án: “Tổ chức kế toán quản trị và giá thành trong doanh nghiệp<br />
sản xuất ở Việt Nam” (năm 2002-Học viện tài chính), tác giả Giang Thi Xuyế<br />
n<br />
̣<br />
(năm 2002) với đề tài “Tổ chƣ́c kế toán quản tri ̣ và phân tích kinh doanh<br />
trong doanh nghiêp̣ Nhà nƣớc” , tác giả Phạm Thị Kim Vân<br />
<br />
(năm 2002)<br />
<br />
nghiên cứu về “Tổ chƣ́c kế toán quản tri chi<br />
̣ phí và kế t quả kinh doanh ở các<br />
doanh nghiêp̣ kinh doanh du lich<br />
̣ ”, luâ ̣n án “Ảnh hƣởng của hê ̣ thố ng kế<br />
toán quản trị trong việc giảm xung đột và hoàn thiện quá trình ra quyết<br />
đinh<br />
̣ trong các tâ ̣p đoàn không đồ ng nhấ t” của tác giả Nelson U . Alino (Đa ̣i<br />
học Nigeria, 1990) và luận án “Ảnh hƣởng của chi phí theo hoa ̣t đô ̣ng đố i với<br />
hoạt động của tổ chức”<br />
<br />
của tác giả Robin A . Sanford (Đa ̣i ho ̣c Đông Nam<br />
<br />
Nova, 2009)... Tuy nhiên, các luận án và nghiên cứu trên có phạm vi nghiên cứu<br />
chưa đầ y đủ và chưa giải quyế t đươ ̣c vấ n đề nghiên cứu mà tác giả quan tâm giải<br />
quyế t là hoàn thiê ̣n kế toán chi phí nhằ m tăng cường quản tri ̣chi phí trong các<br />
doanh nghiê ̣p thuô ̣c ngành đă ̣c thù là nghàn h chế biế n thức ăn chăn nuôi , vì vậy<br />
tác giả lựa chọn đề tài “Hoàn thiện kế toán chi phí với việc tăng cường quản<br />
trị chi phí trong các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi” làm đề tài<br />
nghiên cứu của luâ ̣n án.<br />
<br />
4<br />
<br />
III. Phƣơng pháp nghiên cƣ́u:<br />
Tác giả phát phiếu điều tra 52 DN CBTACN và phỏng vấn sâu 4 DN<br />
CBTACN, đó là Công ty c ổ phần phát triển công nghệ nông thôn , công ty cổ<br />
phầ n chăn nuôi CP Viê ̣t Nam chi nhánh Xuân Mai , công ty cổ phầ n phát triể n<br />
công nghê ̣ chăn nuôi Hoàng Linh, công ty TNHH Vimark. Tác giả sử dụng phần<br />
mề m SPSS để tổ ng hơ ̣p số liê ̣u là m minh chứng cho các đánh giá và tổ ng kế t<br />
của luận án.<br />
IV. Bố cu ̣c của luâ ̣n án:<br />
Ngoài phần lời mở đầu và kết luận , luận án được xây dựng gồ m 3 chương<br />
cơ bản:<br />
Chương 1: Lý luận cơ bản về kế toán chi phí với việc tăng cường quản trị<br />
chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất<br />
Chương 2: Thực trạng kế toán chi phí với viê ̣c tăng cường quản tri ̣chi phí<br />
trong các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi<br />
Chương 3: Hoàn thiện kế toán chi phí với việc tăng cường quản trị chi phí<br />
trong các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi<br />
<br />
5<br />
<br />
Chƣơng 1:<br />
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ VỚI VIỆC TĂNG CƢỜNG<br />
QUẢN TRỊ CHI PHÍ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT<br />
1.1. Khái niệm chi phí, quản trị chi phí và thông tin kế toán chi phí với<br />
viêc̣ tăng cƣờng quản tri chi<br />
̣ phí trong DN sản xuấ t<br />
1.1.1. Khái niệm chi phí<br />
Theo quan niê ̣m của kinh tế chiń h tri ̣ , chi phí là biể u hiê ̣n bằ ng tiề n của<br />
các hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà DN bỏ ra để tổ chức hoạt<br />
đô ̣ng sản xuấ t kinh doanh trong mô ̣t thời kỳ nhấ t đinh<br />
. Theo quan niê ̣m về chi<br />
̣<br />
phí dưới góc độ của kế toán, trong kế toán tài chính thì “chi phí bao gồm các chi<br />
phí sản xuất, kinh doanh phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông<br />
thường của doanh nghiệp và các chi phí khác”. Đôí vớí kế toán quản trị, chi phí<br />
trong KTQT rấ t phong phú , đa da ̣ng, chi phí trong KTQT có thể là chi phí thực<br />
tế phát sinh như chi phí trong kế toán tài chính , ngoài ra còn có các chi phí dự<br />
toán là các chi phí chưa phát sinh, các chi phí cơ hội là chi phí không có trong sổ<br />
sách kế toán hoặc đó có thể là những chi phí ước tính hoặc dự kiến trước của<br />
mô ̣t hoa ̣t đô ̣ng. Như vâ ̣y, có nhiều khái niệm về chi phí, đă ̣c biê ̣t là trong kế toán<br />
quản trị. Điều này chỉ ra rằng không có mô ̣t định nghĩa duy nhấ t cho chi phí. Bởi<br />
2 lý do: Một là, chi phí phát sinh và sử dụng cho mô ̣t số mục đích cụ thể; Hai là,<br />
cách mà chi phí được sử dụng sẽ xác định cách tính toá n chi phí và ghi nhâ ̣n ,<br />
phân tić h, xử lý chi phí. Đối với KTQT, tùy theo mục đích sử dụng thông tin chi<br />
phí thì chi phí sẽ được thu thập , tính toán và phân tích theo các cách khác nhau<br />
hay sự phân loại khác nhau để khai thác thông tin chi phí phù hơ ̣p cho quá triǹ h<br />
ra quyế t đinh<br />
̣ mô ̣t cách hiê ̣u quả nhấ t.<br />
1.1.2. Quản trị chi phí và thông tin kế toán chi phí với việc tăng cƣờng<br />
quản trị chi phí trong DN sản xuất<br />
Quản trị DN là một quá trình tác động liên tu ̣c, có tổ chức, có hướng đích<br />
của chủ DN lên tập thể những người trong DN, sử du ̣ng mô ̣t cách tố t nhấ t những<br />
<br />