i<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN<br />
Tốc độ phát triển kinh tế của một đất nước phụ thuộc chủ yếu vào sự<br />
phát triển của các doanh nghiệp đặc biệt là các DNVVN. Ở Việt nam hiện<br />
nay, DNVVN chiếm đến 97% trong tổng số các doanh nghiệp và hàng năm<br />
đóng góp khoảng 40% GDP của cả nước. Đây là đối tượng khách hàng đầy<br />
tiềm năng cho sự phát triển của các NHTM, tuy nhiên các DNVVN thường có<br />
quy mô nhỏ, vốn chủ sở hữu thấp, năng lực tài chính chưa cao, thiếu tài sản<br />
thế chấp, khả năng xây dựng các dự án có tính khả thi còn yếu, số liệu thông<br />
tin kế toán chưa đáng tin cậy...nên dưới con mắt nhà ngân hàng, các DNVVN<br />
là những khách hàng thường có độ rủi ro cao.<br />
Trong những năm qua, BIDV Tây Nghệ An cũng đã chú trọng vào việc<br />
phát triển các sản phẩm dịch vụ đặc biệt là các sản phẩm cho vay DNVVN.<br />
Trong cơ cấu tín dụng của ngân hàng thì tỷ lệ cho vay DNVVN chiếm tỷ<br />
trọng tương đối lớn, tuy nhiên hoạt động cho vay DNVVN chưa đem lại được<br />
nhiều kết quả kỳ vọng, nguồn vốn tín dụng của ngân hàng chưa tiếp cận được<br />
đến nhiều doanh nghiệp, lợi nhuận mang lại từ hoạt động cho vay còn<br />
thấp...Vấn đề đặt ra cho BIDV Tây Nghệ An là làm sao nâng cao được hiệu<br />
quả cho vay DNVVN, đó chính là lý do tôi lựa chọn đề tài “Nâng cao hiệu<br />
quả hoạt động cho vay Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại BIDV Tây Nghệ An”<br />
để nghiên cứu cho bài luận văn của mình.<br />
<br />
ii<br />
<br />
Tuỳ theo đặc điểm và quy định của mỗi nước mà DNVVN được xác<br />
định dựa trên những tiêu thức khác nhau. Ở Việt Nam, theo Nghị định số<br />
56/2009/NĐ-CP của Chính phủ, DNVVN được định nghĩa là “Cơ sở kinh<br />
doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba<br />
cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương<br />
đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh<br />
nghiệp) hoặc số lao động bình quân/năm”.<br />
Ở nước ta, tuy số lượng DNVVN chiếm tỷ trọng cao nhưng hầu hết các<br />
DNVVN đều có quy mô nhỏ cả về vốn và lao động. DNVVN ở Việt Nam có<br />
các đặc điểm nổi bật sau đây:<br />
DNVVN có cơ cấu tổ chức đơn giản, linh hoạt<br />
DNVVN có vốn đầu tư thấp và khả năng thu hồi vốn nhanh<br />
Các DNVVN Việt Nam rất phong phú về đủ mọi loại hình doanh<br />
nghiệp như hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân, hộ gia<br />
đình, công ty TNHH, công ty cổ phần...kinh doanh trên nhiều lĩnh vực, ngành<br />
nghề khác nhau<br />
Mặc dù là nơi thu hút nhiều lao động trong nhiều lĩnh vực ngành nghề<br />
sản xuất nhưng hầu hết chất lượng lao động trong các DNVVN thấp<br />
Các DNVVN có năng lực tài chính thấp<br />
Các DNVVN ở Việt Nam thường có công nghệ lạc hậu<br />
Các DNVVN ở Việt Nam thiếu chiến lược kinh doanh lâu dài và ổn định.<br />
Mặc dù mang những đặc điểm còn nhiều hạn chế nhưng sự phát triển<br />
kinh tế của đất nước không thể không kể đến sự đóng góp rất lớn của các<br />
DNVVN. DNVVN là bộ phận doanh nghiệp rất quan trọng đóng góp phần<br />
đáng kể vào thu ngân sách Nhà nước, giải quyết công ăn việc làm cho hàng<br />
triệu lao động, tạo tốc độ tăng trưởng kinh tế...Vị trí và vai trò đó của<br />
DNVVN được thể hiện cụ thể qua những nội dung chủ yếu như sau:<br />
<br />
iii<br />
<br />
Thứ nhất, DNVVN đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế.<br />
Thứ hai, DNVVN đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút lao động,<br />
tạo công ăn việc làm với chi phí đầu tư thấp, giảm thất nghiệp góp phần làm<br />
ổn định và phát triển xã hội.<br />
Thứ ba, DNVVN có vai trò quan trọng trong việc khai thác nguồn tài<br />
chính của dân cư trong vùng và sử dụng tối ưu nguồn lực tại chỗ của các địa<br />
phương.<br />
Thứ tư, DNVVN có mặt trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực sản xuất kinh<br />
doanh khác nhau. Sự tồn tại của các DNVVN có tác dụng hỗ trợ, bổ sung,<br />
thúc đẩy các doanh nghiệp lớn phát triển.<br />
Thứ năm, nhờ việc thu hút hàng triệu lao động mỗi năm mà các DNVVN<br />
đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định, thường xuyên cho dân cư, góp phần quan<br />
trọng trong việc tạo lập sự phát triển cân bằng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế<br />
theo vùng, lãnh thổ.<br />
Thứ sáu, DNVVN hình thành và phát triển đội ngũ các nhà kinh doanh<br />
năng động, sáng tạo.<br />
Thứ bảy, sự phát triển của các DNVVN tạo ra môi trường cạnh tranh<br />
thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển có hiệu quả hơn.<br />
Với vị trí và vai trò quan trọng đó của các DNVVN đối với nền kinh tế<br />
quốc dân thì việc hỗ trợ, khuyến khích phát triển các DNVVN là một giải<br />
pháp quan trọng để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế đến năm 2015. Đặc<br />
biệt trong điều kiện nền kinh tế nước ta đang rơi vào suy thoái như hiện nay<br />
thì việc đưa ra các giải pháp phù hợp và cần thiết để hỗ trợ, phát triển<br />
DNVVN là hết sức quan trọng, có như vậy mới đảm bảo được sự phát triển<br />
bền vững của nền kinh tế. Tuy nhiên hiện nay các DN đang gặp rất nhiều khó<br />
khăn trong sản xuất kinh doanh và cạnh tranh trên thị trường, các DNVVN<br />
hiện nay hoạt động trong điều kiện năng lực tài chính thấp, tài sản nhỏ bé nên<br />
<br />
iv<br />
<br />
việc tiếp cận các nguồn tài chính, vốn từ các TCTD và các tổ chức tài chính<br />
gặp rất nhiều trở ngại. Mặt khác, hiện nay do điều kiện khó khăn của nền kinh<br />
tế đã tác động rất lớn đến việc huy động vốn của các NHTM, nguồn vốn ngày<br />
càng khan hiếm, chi phí trả lãi cao buộc các ngân hàng phải thận trọng hơn<br />
trong việc tài trợ vốn cho các DN, điều đó không chỉ tác động đến hoạt động<br />
của các DNVVN mà còn ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các NHTM<br />
bởi DNVVN là một bộ phận khách hàng có tiềm năng rất lớn đối với việc phát<br />
triển của các NHTM. Như vậy việc nâng cao hiệu quả cho vay DNVVN là một<br />
sự cần thiết khách quan. Việc nâng cao hiệu quả cho vay DNVVN không chỉ<br />
mang lại cho ngân hàng nguồn thu nhập cao, tránh được rủi ro cho ngân hàng<br />
mà còn tạo điều kiện cho các DNVVN tiếp cận được nguồn vốn lớn phục vụ<br />
sản xuất kinh doanh. Khi hoạt động sản xuất của các DNVVN có hiệu quả thì<br />
hoạt động cho vay của NHTM cũng sẽ có hiệu quả hơn.<br />
“Hiệu quả kinh doanh là phạm trù phản ánh chất lượng các hoạt động,<br />
trình độ lợi dụng các nguồn lực để đạt được mục tiêu xác định”<br />
Kết quả<br />
Hiệu quả<br />
<br />
=<br />
<br />
Hao phí nguồn lực đạt được kết quả đó<br />
<br />
Hiệu quả cho vay là việc sử dụng nguồn vốn cho vay một cách an toàn<br />
trong khả năng của ngân hàng để đáp ứng tốt nhất các nhu cầu sản xuất kinh<br />
doanh của DN, từ đó thúc đẩy kinh tế phát triển và mang lại lợi nhuận cho<br />
ngân hàng. Như vậy hiệu quả cho vay của ngân hàng phải gắn liền với hiệu<br />
quả hoạt động sản xuất kinh doanh của DN. Hoạt động sản xuất của DN có<br />
hiệu quả là nền tảng đảm bảo cho nguồn trả nợ cho ngân hàng.<br />
Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả cho vay của NHTM đối với các<br />
DNVVN:<br />
<br />
Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mô hoạt động cho vay DNVVN<br />
<br />
v<br />
<br />
+ Dư nợ cho vay: Chỉ tiêu này phản ánh quy mô cho vay các DNVVN<br />
của NHTM, nó thể hiện xu hướng hoạt động cho vay đối với DNVVN của<br />
ngân hàng được mở rộng hay bị thu hẹp thông qua so sánh tổng dư nợ cho<br />
vay DNVVN tại những thời điểm khác nhau của NHTM.<br />
<br />
Nhóm chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay DNVVN<br />
+ Tỷ lệ nợ quá hạn cho vay DNVVN trên tổng dư nợ cho vay DNVVN.<br />
Đây là chỉ tiêu quan trọng đánh giá hiệu quả cho vay của NHTM đối với<br />
DNVVN về mặt chất lượng.<br />
<br />
Nhóm chỉ tiêu đánh giá mức độ sinh lời của hoạt động cho vay<br />
DNVVN<br />
+ Mức sinh lời của vốn cho vay DNVVN<br />
Mức sinh lời của vốn cho vay DNVVN cho biết cứ một đồng dư nợ cho<br />
vay DNVVN tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận trong một kỳ tính toán.<br />
Chỉ tiêu này phản ánh trực tiếp hiệu quả sử dụng vốn cho vay DNVVN của<br />
NHTM, chỉ tiêu này càng lớn thể hiện khả năng sinh lời của hoạt động cho<br />
vay DNVVN càng cao, hiệu quả cho vay càng cao. Đây là chỉ tiêu mà các<br />
ngân hàng luôn hướng tới trong quá trình cho vay DNVVN nói riêng và hoạt<br />
động tín dụng nói chung.<br />
+ Tỷ trọng doanh thu từ hoạt động cho vay DNVVN: Là tỷ số giữa<br />
doanh thu từ hoạt động cho vay DNVVN với tổng doanh thu của ngân hàng.<br />
Như vậy việc đánh giá hiệu quả cho vay DNVVN của NHTM cần kết<br />
hợp phân tích nhiều chỉ tiêu với nhau, mỗi chỉ tiêu sẽ cho thấy được những<br />
khía cạnh khác nhau trong hoạt động cho vay của NHTM, giúp NHTM đánh<br />
giá được những kết quả đạt được cũng như những khó khăn mà ngân hàng<br />
gặp phải trong hoạt động cho vay.<br />
Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động cho vay DNVVN của<br />
NHTM:<br />
<br />