vi<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN<br />
LỜI MỞ ĐẦU<br />
1. Tính cấp thiết của đề tài<br />
Quản trị rủi ro tín dụng đang là một yêu cầu cấp thiết đặt ra với toàn ngành ngân<br />
hàng cũng như đối với cả nền kinh tế. Một hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ được vận<br />
hành tốt sẽ giúp cho ngân hàng hoạt động an toàn và lành mạnh thông qua việc đưa ra<br />
các quyết định đúng đắn. Tại VPBank, hệ thống xếp hạng tín dụng đã được xây dựng<br />
và đưa vào vận hành từ năm 2008. Qua quá trình hoạt động, hệ thống đã trở thành một<br />
công cụ hữu hiệu trong công tác quản trị rủi ro của Ngân hàng. Tuy nhiên bên cạnh<br />
những kết quả đã đạt được thì hệ thống vẫn bộc lộ một số những bất cập cần hoàn thiện<br />
để đáp ứng được các định hướng phát triển của Ngân hàng trong thời gian tới. Đó<br />
chính là lý do tác giả đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng tại<br />
ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng VPBank” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn<br />
của mình.<br />
<br />
2. Mục đích nghiên cứu<br />
Mục đích nghiên cứu của đề tài bao gồm:<br />
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về xếp hạng tín dụng của ngân hàng thương mại.<br />
Phân tích, đánh giá thực trạng hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng tại<br />
Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng VPBank.<br />
Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng khách<br />
hàng của VPBank.<br />
<br />
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br />
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hệ thống xếp hạng tín dụngnội bộ của ngân<br />
hàng thương mại.<br />
<br />
vii<br />
<br />
Phạm vi nghiên cứu là hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp và<br />
khách hàng cá nhân của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng VPBank, với các<br />
dữ liệu nghiên cứu được thu thập trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến 2012.<br />
<br />
4. Phương pháp nghiên cứu<br />
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là phương pháp duy vật<br />
biện chứng, vận dụng các nguyên tắc khách quan, toàn diện và thống nhất giữa lịch sử<br />
và logic; phương pháp khảo nghiệm tổng kết thực tiễn; phương pháp thống kê, phân<br />
tích, tổng hợp, so sánh. Ngoài ra, luận văn cũng sử dụng phương pháp nghiên cứu tình<br />
huống để tiếp cận đối tượng nghiên cứu. Nguồn dữ liệu được sử dụng để nghiên cứu là<br />
nguồn dữ liệu thứ cấp.<br />
<br />
5. Kết cấu của đề tài<br />
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được chia làm 3 chương bao gồm:<br />
Chương I:Tổng quan về hệ thống xếp hạng tín dụng của ngân hàng thương mại.<br />
Chương II: Thực trạng hệ thống xếp hạng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Việt<br />
Nam Thịnh Vượng VPBank.<br />
Chương III: Giải pháp hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng tại Ngân hàng<br />
TMCP Việt Nam Thịnh Vượng VPBank.<br />
<br />
CHƯƠNG I<br />
TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN DỤNG NỘI BỘ<br />
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br />
1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại<br />
1.1.1. Khái niệmvà đặc điểm hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại<br />
Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại là việc các ngân hàng thương<br />
mại sử dụng nguồn vốn tự có hay nguồn vốn huy động để cấp tín dụng cho các tổ chức,<br />
cá nhân dưới hình thức cho vay hoặc các hình thức khác theo quy định.<br />
<br />
viii<br />
<br />
Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại có những đặc trưng như sau:<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng thực hiện cho vay chủ yếu dưới hình thức tiền tệ<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng thực hiện cho vay chủ yếu bằng nguồn vốn huy<br />
động chứ không hoàn toàn là vốn tự có của chủ sở hữu;<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng phải được đặt trên cơ sở lòng tin giữa hai bên.<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng có tính thời hạn và hoàn trả;<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng là hoạt động có sinh lời;<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng là hoạt động nhạy cảm;<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng là hoạt động chứa đựng rủi ro.<br />
<br />
1.1.2. Vai trò hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại<br />
Hoạt động tín dụng có vai trò quan trọng đối với bản thân ngân hàng và với cả<br />
nền kinh tế nói chung.<br />
a. Vai trò của hoạt động tín dụng đối với ngân hàng<br />
b. Vai trò của hoạt động tín dụng đối với nền kinh tế<br />
<br />
1.1.3. Phân loại hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại<br />
Hoạt động tín dụng ngân hàng thường được phân loại theo một số tiêu chí như:<br />
Phân loại theo thời gian sử dụng vốn vay;<br />
Phân loại theo mục đích sử dụng vốn vay;<br />
Phân loại theo tính chất đảm bảo của các khoản cho vay;<br />
Phân loại theo phương thức cho vay.<br />
<br />
1.1.4. Rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại<br />
Hoạt động tín dụng là hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro mà nếu xảy ra sẽ gây<br />
thiệt hại không những cho ngân hàng nói riêng mà còn ảnh hưởng đến hoạt động của<br />
cả nền kinh tế. Rủi ro tín dụng là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín<br />
dụng do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc<br />
toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết.<br />
<br />
ix<br />
<br />
1.2. Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ của ngân hàng thương mại<br />
1.2.1. Khái niệm và sự cần thiết của hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ<br />
a. Khái niệm<br />
Trong ngân hàng, hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ là hệ thống các chỉ tiêu và<br />
quy tắc đánh giá do ngân hàng thiết lập có dựa trên kết quả thống kê lịch sử của ngân<br />
hàng đó nhằm đánh giá chất lượng tín dụng của khách hàng, phục vụ cho các hoạt<br />
động và việc ra quyết định của ngân hàng.<br />
<br />
b. Sự cần thiết của hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ<br />
Thứ nhất, hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ giúp ngân hàng hạn chế rủi ro tín<br />
dụng.<br />
Thứ hai, hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ giúp ngân hàng phân loại nợ và trích<br />
lập dự phòng rủi ro tín dụng.<br />
Thứ ba, hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ giúp ngân hàng xây dựng chính sách<br />
phù hợp cho từng đối tượng khách hàng.<br />
<br />
1.2.2. Nguyên tắc xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ<br />
Việc xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ tại các ngân hàng thương mại<br />
phải được thực hiện dựa trên một số nguyên tắc như sau:<br />
Nguyên tắc 1: Hệ thống xếp hạng tín dụng phải được xây dựng phù hợp với đặc<br />
thù của từng ngân hàng.<br />
Nguyên tắc 2: Hệ thống xếp hạng tín dụng phải được xây dựng theo nguyên tắc<br />
chấm điểm dựa trên các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính.<br />
Nguyên tắc 3: Các bộ chỉ tiêu đánh giá phải được xây dựng riêng cho từng<br />
ngành nghề kinh tế.<br />
Nguyên tắc 4: Xếp hạng tín dụng phải dựa trên nguyên tắc thận trọng.<br />
Nguyên tắc 5: Hệ thống xếp hạng tín dụng là hệ thống động.<br />
<br />
1.2.3. Các phương pháp xếp hạng tín dụng<br />
<br />
x<br />
<br />
Hiện nay, trên thế giới có hai phương pháp xếp hạng tín dụng chính là mô hình<br />
toán học và phương pháp chuyên gia.<br />
<br />
a. Phương pháp mô hình toán học<br />
Mô hình chỉ số ZcủaEdwardI. Altman:<br />
Mô hình này dùng để đo xác suất vỡ nợ của khách hàng thông qua các đặc điểm<br />
cơ bản của khách hàng. Đại lượng Z là thước đo tổng hợp để phân loại rủi ro đối với<br />
người vay và phụ thuộc vào các yếu tố tài chính của người vay (Xj ). Từ mô hình này<br />
tính được xác suất vỡ nợ của người vay trên cơ sở số liệu trong quá khứ.<br />
Mô hìnhLogistic<br />
<br />
2<br />
<br />
2<br />
<br />
3<br />
<br />
3<br />
<br />
k<br />
<br />
k<br />
<br />
MôhìnhLogisticlàmộtmôhìnhtoánhọc<br />
<br />
hồiquy.SửdụngmôhìnhLogistic<br />
<br />
vớibiến(Y)làbiếnphụthuộcvàtấtcảcácbiếncònlạilàbiếnđộclập.Sửdụng mô hình nàyđể<br />
xếphạngtín dụng các biếncó thểxác định nhưsau:Y<br />
<br />
là<br />
<br />
biến mô tảtình<br />
<br />
trạngnợxấu(không có khảnănghoàn trả:0;hoặccókhảnănghoàn trả:1).P là xác suấtY =1;<br />
các biếnXjlà các yếutố tác động đến xác suấtY =1.<br />
<br />
b. Phương pháp chuyên gia<br />
Phương pháp này đánh giá khách hàng vay vốn thông qua các chỉ tiêu tài chính<br />
và phi tài chính.Phương pháp đang được sử dụng phổ biến tại các ngân hàng thương<br />
mại của Việt Nam. Đây là phương pháp tương đối đơn giản, tận dụng được kinh<br />
nghiệm cũng như kiến thức chuyên sâu của các cán bộ tín dụng,songhạnchế<br />
củamôhìnhnàylànóphụ thuộc nhiều vàomức độchínhxáccủanguồnthôngtinthuthập,khả<br />
năng dựbáocũngnhư trình độphântích, đánhgiácủacác cán bộ tín dụng.<br />
<br />
1.2.4. Quy trình xếp hạng tín dụng<br />
Việc thực hiệnxếp hạng tín dụng khách hàng của các ngân hàng thương mại tại<br />
Việt Nam chủ yếu được thực hiện theo phương pháp chuyên gia. Quy trình chấm điểm<br />
khách hàng thông thường bao gồm các bước như sau:<br />
Bước 1: Thu thập thông tin của khách hàng<br />
Bước 2: Phân loại khách hàng theo ngành nghề và quy mô<br />
<br />