Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngân hàng: Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh

CHƢƠNG 1<br /> GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br /> Rủi ro tín dụng là rủi ro nguy hiểm nhất đối với Ngân hàng thương mại<br /> (NHTM) vì nó kéo theo các loại rủi ro khác. Ngoài các biện pháp kỹ thuật nghiệp<br /> vụ thì việc kiểm soát nội bộ (KSNB) sẽ phát huy tác dụng trong kiểm soát và giám<br /> sát rủi ro tín dụng, hạn chế thất thoát vốn cho ngân hàng. Thời gian qua, vấn đề<br /> KSNB ở Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam luôn được tăng<br /> cường, nhưng việc phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro tín dụng chưa đạt hiệu quả cao.<br /> Vì vậy, đề tài “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng<br /> Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Bắc Ninh” được tác giả<br /> lựa chọn làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành kế toán kiểm toán và phân tích.<br /> Qua quá trình tìm hiểu thực tế và tra cứu tại các thư viện, các website cho thấy,<br /> trong thời gian gần đây có rất nhiều đề tài, công trình nghiên cứu liên quan đến việc<br /> hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp cũng như các ngân hàng khác nhau.<br /> Đề tài “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP<br /> Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh” của tác giả là đề tài đầu tiên<br /> được nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc<br /> Ninh (Vietcombank Bắc Ninh) về hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng.<br /> Mục tiêu của đề tài nhằm làm sáng tỏ những nội dung sau:<br /> Thứ nhất: Làm rõ và hoàn thiện lý luận về kiểm soát nội bộ hoạt động tín<br /> dụng tại Ngân hàng thương mại.<br /> Thứ hai: Phân tích thực trạng hoạt động kiểm soát nội bộ nghiệp vụ tín dụng tại<br /> Vietcombank Bắc Ninh để đánh giá được các ưu điểm và tồn tại của hoạt động trên.<br /> Thứ ba: Trên cơ sở lý luận và những ưu nhược điểm được phân tích ở trên,<br /> nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng<br /> tại Vietcombank Bắc Ninh.<br /> Đối tượng nghiên cứu của đề tài là KSNB hoạt động tín dụng.<br /> Phạm vi nghiên cứu được giới hạn tại Vietcombank Bắc Ninh với dữ liệu thực<br /> <br /> tế từ 2012 – 2014.<br /> Đề tài được trình bày làm 4 chương như sau:<br /> Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu<br /> Chương 2: Lý luận chung về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân<br /> hàng thương mại<br /> Chương 3: Thực trạng kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng<br /> thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh<br /> Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và đề xuất giải pháp hoàn thiện kiểm<br /> soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương<br /> Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh<br /> CHƢƠNG 2<br /> LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG<br /> TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI<br /> Bản chất của kiểm soát nội bộ<br /> Có rất nhiều định nghĩa về KSNB, tuy nhiên, xét cho cùng bản chất vấn đề<br /> đều giống nhau. Theo cá nhân tác giả, KSNB thực chất là sự tích hợp một loạt hoạt<br /> động, biện pháp, kế hoạch, quan điểm, nội quy, chính sách và nỗ lực của mọi thành<br /> viên trong tổ chức để đảm bảo tổ chức đó hoạt động hiệu quả, đạt được mục tiêu đề<br /> ra một cách hợp lý. Có thể hiểu đơn giản là hệ thống KSNB là hệ thống của tất cả<br /> những gì mà tổ chức cần làm để có được những điều muốn có và tránh những điều<br /> muốn tránh.<br /> Các mục tiêu của Kiểm soát nội bộ:<br /> - Bảo vệ tài sản của đơn vị<br /> - Bảo đảm độ tin cậy của các thông tin<br /> - Đảm bảo việc thực hiện các chế độ pháp lý<br /> - Đảm bảo hiệu quả của hoạt động và năng lực quản lý<br /> Vai trò của Kiểm soát nội bộ:<br /> <br /> Một hệ thống KSNB vững mạnh sẽ đem lại cho tổ chức các lợi ích như: Giảm<br /> bớt nguy cơ rủi ro tiềm ẩn trong sản xuất, kinh doanh (sai sót vô tình gây thiệt hại,<br /> các rủi ro làm chậm kế hoạch, tăng giá thành, giảm chất lượng sản phẩm …); bảo<br /> vệ tài sản khỏi bị hư hỏng mất mát bởi hao hụt, gian lận, lừa gạt, trộm cắp; đảm<br /> bảo tính chính xác của các số liệu kế toán và báo cáo tài chính; đảm bảo mọi thành<br /> viên tuân thủ nội quy, quy chế, quy trình hoạt động của tổ chức cũng như các quy<br /> định của pháp luật; đảm bảo tổ chức hoạt động hiệu quả, sử dụng tối ưu các nguồn<br /> lực và đạt mục tiêu đặt ra; bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, cổ đông và gây dựng<br /> lòng tin đối với họ (trường hợp công ty cổ phần).<br /> Các yếu tố cấu thành kiểm soát nội bộ<br /> - Môi trường kiểm soát<br /> - Đánh giá rủi ro<br /> - Hoạt động kiểm soát<br /> - Thông tin và truyền thông<br /> - Giám sát<br /> Đặc điểm Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thƣơng mại.<br /> Khái niệm tín dụng:<br /> Tín dụng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hóa) giữa bên cho vay<br /> (ngân hàng và các định chế tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp<br /> và các chủ thể khác), trong đó, bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử<br /> dụng trong một thời hạn nhất định theo thỏa thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn<br /> trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán [1].<br /> Vai trò của nghiệp vụ tín dụng ngân hàng<br /> Đối với bản thân NHTM, tín dụng là nghiệp vụ truyền thống. Nghiệp vụ tín<br /> dụng mà chủ yếu là cho vay được xem là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất,<br /> quyết định đến khả năng tồn tại và hoạt động của ngân hàng thương mại.<br /> Về mặt tài chính, đây là nghiệp vụ tạo thành bộ phận chủ yếu và quan trọng<br /> của tài sản Có của Ngân hàng thương mại.<br /> <br /> Về mặt kinh doanh, cho vay là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất do nó<br /> luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng thu nhập ngân hàng.<br /> Đối với xã hội, hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại còn có vai trò<br /> rất to lớn trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc cung ứng<br /> một lượng vốn lớn cho nền kinh tế.<br /> Đặc điểm của hoạt động tín dụng trong ngân hàng thương mại với kiểm<br /> soát nội bộ<br /> Những khoản cho vay của ngân hàng luôn hàm chứa rủi ro được gọi là rủi ro<br /> tín dụng - một loại rủi ro phức tạp nhất trong việc quản lý và phòng ngừa đối với<br /> ngân hàng bởi nó có thể xảy ra ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào.<br /> Như vậy, rủi ro tín dụng ảnh hưởng rất lớn đối với không chỉ bản thân ngân<br /> hàng mà còn đối với nền kinh tế.<br /> Do đó, phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng là vấn đề sống còn đối với ngân<br /> hàng. Giải pháp hữu hiệu nhất được đưa ra là cần có KSNB để giảm thiểu và ngăn<br /> ngừa rủi ro tín dụng.<br /> KSNB hoạt động tín dụng sẽ góp phần đảm bảo tính hợp lý, hiệu lực, hiệu quả<br /> và an toàn trong hoạt động tín dụng trong ngân hàng; đồng thời góp phần thực hiện<br /> việc tuân thủ pháp luật và quy định nội bộ ngân hàng trong hoạt động đó thông qua<br /> việc ngăn ngừa thiếu sót trong hệ thống xử lý nghiệp vụ, bảo vệ ngân hàng trước<br /> những thất thoát tài sản có thể tránh và đảm bảo việc chấp hành chính sách kinh<br /> doanh.<br /> Nhiệm vụ của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng ngân hàng và quản lý rủi ro<br /> tín dụng<br /> Để thực hiện hoạt động tín dụng hiệu quả và ngăn ngừa, kiểm soát rủi ro tín<br /> dụng, Ngân hàng thương mại phải thực hiện các biện pháp sau:<br /> - Thiết lập quy trình tín dụng chặt chẽ<br /> <br /> - Thiết kế hệ thống kiểm soát nội bộ tín dụng và hệ thống quản lý rủi ro tín<br /> dụng hiệu quả<br /> Một hệ thống KSNB hiệu quả trong việc kiểm soát, ngăn ngừa và quản lý rủi<br /> ro tín dụng cần được thiết kế qua các khâu như sau:<br /> - Kiểm soát quá trình xử lý nghiệp vụ tín dụng phát sinh và giải ngân<br /> - Kiểm soát quá trình giám sát tín dụng<br /> - Kiểm soát việc thực hiện sự đánh giá và thẩm định định kỳ<br /> - Kiểm soát và quản lý rủi ro tín dụng<br /> CHƢƠNG 3<br /> THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI<br /> NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH BẮC NINH<br /> Đặc điểm của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần ngoại thƣơng Việt Nam- Chi<br /> nhánh Bắc Ninh ảnh hƣởng đến kiểm soát nội bộ:<br /> Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại<br /> thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh<br /> Mô hình tổ chức tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam<br /> - Chi nhánh Bắc Ninh<br /> Hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt<br /> Nam - Chi nhánh Bắc Ninh<br /> Những nhân tố ảnh hưởng tới kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Thương mại cổ<br /> phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh bao gồm:<br /> - Những nhân tố bên ngoài ngân hàng: vị trí địa lý; con người; đặc điểm<br /> ngành nghề kinh doanh trên địa bàn; môi trường kinh tế, xã hội, pháp lý,<br /> chính trị;<br /> <br />