Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngân hàng: Nâng cao chất lượng kiểm soát nội bộ nghiệp vụ thanh toán tại Chi nhánh Sở giao dịch 1 – NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam

Tr­êng §¹i häc KINH TÕ QuèC D¢N<br /> ------------<br /> <br /> HOµNG THÞ HUÖ<br /> <br /> N©ng cao chÊt l­îng kiÓm so¸t néi bé nghiÖp vô<br /> thanh to¸n t¹i Chi nh¸nh Së giao dÞch 1 NHTMCP<br /> §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam<br /> Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ tµi chÝnh – Ng©n hµng<br /> <br /> Hµ néi, 2014<br /> <br /> i<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN<br /> Nền kinh tế nước ta đang trong giai đoạn phát triển mạnh, nhu cầu trao đổi,<br /> giao lưu thương mại giữa các chủ thể kinh tế, các vùng miền đất nước và cả ngoài<br /> biên giới quốc gia vì thế cũng gia tăng mạnh mẽ. Thanh toán bằng tiền mặt trở nên<br /> hạn chế, và nhu cầu sử dụng các dịch vụ thanh toán qua Ngân hàng tăng lên. Xuất<br /> phát từ nhu cầu đó, và các nhu cầu thanh toán trong nội bộ ngân hàng hoặc giữa các<br /> hệ thống ngân hàng, nghiệp vụ thanh toán đóng vai trò ngày càng quan trọng trong<br /> Ngân hàng và trong nền kinh tế. Nhờ đó, hạn chế thanh toán bằng tiền mặt, giảm<br /> các chi phí lưu thông tiền mặt, tăng nhanh vòng chu chuyển vốn trong nền kinh tế,<br /> nâng cao hiệu quả sản xuất xã hội. Đồng thời tạo điều kiện nâng cao hiệu quả quản<br /> lý Nhà nước và hiệu quả t hực thi chính sách tiền tệ.<br /> Tại NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam, hoạt động thanh toán mang lại<br /> doanh thu và lợi nhuận khá tốt cho ngân hàng. Do đó kiểm soát nội bộ được chú<br /> trọng nhằm giúp Ban lãnh đạo ngân hang nắm bắt được tình hình hoạt động thanh<br /> toán của ngân hàng, những rủi ro tiềm ẩn và có biện pháp phòng ngừa tuy nhiên vẫn<br /> còn nhiều tồn tại cần khắc phục.<br /> Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, trải qua quá trình học tập nghiên cứu, tôi đã lựa<br /> chọn đề tài cho luận văn của mình: “Nâng cao chất lượng ki ểm soát nội bộ nghiệp<br /> vụ thanh toán tại Chi nhánh Sở giao dịch 1 – NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt<br /> Nam”.<br /> Ngoài Lời mở đầu và Kết luận, nội dung chính của Luận văn được kết cấu<br /> theo 3 chương như sau:<br /> Chương 1: Cơ sở lý luận về hệ thống KSNB và chất lượng KSNB nghiệp vụ<br /> thanh toán trong Ngân hàng thương mại<br /> Chương 2: Thực trạng chất lượng KSNB nghiệp vụ thanh toán tại Chi nhánh<br /> Sở giao dịch 1-Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam<br /> Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng KSNB nghiệp vụ thanh toán<br /> <br /> ii<br /> <br /> Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ TH ỐNG KIỂM SOÁT NỌI BỘ VÀ<br /> CHẤT LƯỢNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ NGHIỆP VỤ THANH TOÁN<br /> TRONG NHTM<br /> Trong phần này luận văn trình bày nh ững nội dung sau đây:<br /> Tổng quan về hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> - Một số khái niệm về hệ thống kiểm soát nội bộ<br /> Có nhiều khái niệm về hệ thống kiểm soát nội bộ đã được đưa ra:<br /> Khái niệm 1: HTKSNB là toàn bộ các quy định về tổ chức quản lý, chức năng,<br /> nhiệm vụ, phương pháp công tác mà một đơn vị phải tuân theo.<br /> Khái niệm 2: HTKSNB là toàn bộ những chính sách, quy định và thủ tục kiểm<br /> soát do Ban Giám đốc của đơn vị thiết lập nhằm đảm bảo tính chặt chẽ và hiệu quả<br /> của các hoạt động trong khả năng có thể. (Theo IAS 400)<br /> Khái niệm 3: Theo COSO (Committee of sponsoring organization of treadway<br /> commision), HTKSNB là một quy trình chịu ảnh hưởng của người quản lý, hội<br /> đồng quản trị, và các nhân viên của tổ chức, được thiết lập để cung cấp một sự đảm<br /> bảo hợp lý, nhằm thực hiện các mục tiêu: Bảo vệ tài sản của đơn vị; Đảm bảo độ tin<br /> cậy của các thông tin, báo cáo tài chính; Đảm bảo việc thực hiện các chế độ pháp lý;<br /> Đảm bảo hiệu quả của hoạt động và năng lực quản lý<br /> Khái niệm thứ 3 được đánh giá là khái quát đầy đủ và toàn diện nhất về<br /> HTKSNB.<br /> - Vai trò kiểm soát nội bộ<br /> + Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ là phương thức nhằm quản lý và giảm<br /> thiểu rủi ro trong hoạt động của doanh nghiệp.<br /> + Một hệ thống kiểm soát nội bộ vững mạnh còn đem lại các lợi ích cho doanh<br /> nghiệp như: đảm bảo tính chính xác của các số liệu kế toán và báo cáo tài chính;<br /> giám sát và ngăn ngừa sai sót, giảm bớt rủi ro gian lận hoặc trộm cắp đối với doanh<br /> nghiệp giảm bớt rủi ro không tuân thủ chính sách và quy trình kinh doanh của<br /> <br /> iii<br /> <br /> doanh nghiệp;…<br /> + Thiết lập hệ thống KSNB còn có tác dụng giảm thiểu xung đột quyền lợi<br /> chung-riêng của người sử dụng lao động với người lao động.<br /> Các yếu tố cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ gồm môi trường kiểm soát, hệ<br /> thống kế toán, kiểm toán nội bộ và thủ tục kiểm soát.<br /> - Phân loại kiểm soát<br /> Dựa trên cơ sở tác dụng cũng như giai đoạn tiến hành của các thủ tục kiểm<br /> soát, có thể chia thành một số loại kiểm soát:<br /> Kiểm soát phòng ngừa : Đây là thủ tục kiểm soát được thực hiện trước khi<br /> cho phép nghiệp vụ tiến hành để ngăn ngừa, phát hiện những điều kiện có thể dẫn<br /> đến sai phạm, rủi ro.<br /> Kiểm soát thực hiện : Kiểm soát thực hiện được tiến hành cùng với quá trình<br /> thực hiện công việc để phát hiện ra những sai phạm, rủi ro để ngăn chặn.<br /> Kiểm soát bù đắp : Đây là thủ tục kiểm soát được thiết kế để bù đắp hoặc bổ<br /> sung cho những thủ tục kiểm soát còn thiếu hoặc còn yếu. Trong thiết kế các thủ tục<br /> kiểm soát, thường thiết kế các thủ tục có tính bổ sung cho nhau, nghĩa là một số thủ<br /> tục kiểm soát tồn tại đồng thời để thoả mãn cùng một mục tiêu kiểm soát.<br /> - Các yếu tố của HTKSNB<br /> Môi trường kiểm soát<br /> Hệ thống kế toán<br /> Các thủ tục kiểm soát<br /> - Nghiệp vụ thanh toán và chất lượng kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ<br /> thanh toán trong Ngân hàng thương mại<br /> Luận văn trình bày những nét chính về nghiệp vụ thanh toán trong NHTM như:<br /> sự cần thiết và ý nghĩa thanh toán giữa các ngân hàng, điều kiện để tổ chức thanh toán<br /> giữa các ngân hàng, các hệ thống thanh toán giữa các ngân hàng hiện nay.<br /> KSNB hoạt động có chất lượng khi với một cơ cấu hợp lý, KSNB có thể bao<br /> quát toàn bộ nghiệp vụ thanh toán vốn từ trước khi khởi tạo lệnh cho đến khi kết<br /> thúc quy trình và lưu dữ liệu chứng từ trong ngân hàng. Trong quá trình đó, KSNB<br /> <br /> iv<br /> <br /> đảm bảo cho nghiệp vụ thanh toán vốn diễn ra nhanh chóng, kịp thời, chính xác, an<br /> toàn và quản lý chặt chẽ về vốn cho ngân hàng. KSNB phải phát hiện kịp thời các<br /> sai sót, gian lận và tìm cách kh ắc phục, đảm bảo an toàn cho tài sản và thông tin của<br /> ngân hàng.<br /> Khi môi trường kiểm soát, kiểm soát phòng ngừa, kiểm soát thực hiện, kiểm<br /> soát bổ sung đạt chất lượng sẽ đem lại những lợi ích quản lý và kinh tế to lớn cho<br /> doanh nghiệp nói chung và hoạt độn g thanh toán nói riêng.<br /> Chất lượng KSNB nghiệp vụ thanh toán chịu ảnh hưởng của một số nhân tố:<br /> Tính nhất quán, đồng bộ rõ ràng trong các văn bản quy định; việc thiết kế cài đặt<br /> các chốt kiểm soát liên quan đến quy trình nghiệp vụ thanh toán; Trình độ tác<br /> nghiệp, thái độ nghiêm túc tuân thủ của các thành viên thực hiện nghiệp vụ thanh<br /> toán vốn; Trình độ tin học hóa, trang bị các thiết bị hiện đại phục vụ việc thanh<br /> toán, chuyển tiền tại đơn vị.<br /> - Kinh nghiệm thế giới về môi trường kiểm soát trong kiểm soát nội bộ ngân<br /> hàng thương mại<br /> Luận văn trình bày những đặc điểm nổi bật, khác biệt trong môi trường kiểm<br /> soát nội bộ tại tập đoàn HSBC , là một tập đoàn tài chính NH lớn trên thế giới.<br /> Trong tương lai gần, khi hệ thống NHTM Việt Nam phát triển đủ lớn, hệ thống<br /> kiểm soát nội bộ và môi trường kiểm soát cũng c ần thiết phải tập trung vào các vấn<br /> đề tương tự như với HSBC hiện nay.<br /> Chương 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ<br /> NGHIỆP VỤ THANH TOÁN TẠI CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH 1 – NGÂN<br /> HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM<br /> <br /> Trong phần này luận văn trình bày những nội dung sau:<br /> - Khái quát về Chi nhánh Sở giao dịch 1 – Ngân hàng TMCP Đầu tư và<br /> Phát triển Việt Nam<br /> Chi nhánh Sở giao dịch 1 – Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam<br /> <br />